پنجشنبه مغرب « فقهی » ۱۴۰۰/۵/۷ موضوع: #حفظ ایمان سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تبریک ایام عید سعید غدیر در روایتی حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام می فرمایند: الْإِیمَانُ‏ عَلَى‏ أَرْبَعَةِ أَرْکَانٍ التَّوَکُّلِ عَلَى اللَّهِ وَ التَّفْوِیضِ إِلَى اللَّهِ وَ التَّسْلِیمِ لِأَمْرِ اللَّهِ وَ الرِّضَا بِقَضَاءِ اللَّه‏... . ایمان بر چهار پایه استوار است: توکل بر خدا، واگذاری امور به خدا، تسلیم شدن در برابر فرمان الهی و راضی بودن به قضای خدا. (تحف العقول ؛ النص ؛ ص223) الحمدلله الذی جعلنا من المتمسکین بولایه امیرالمؤمنین و الائمه المعصومین علیهم السلام؛ خداوند متعال را به خاطر نعمت ولایت اهل بیت علیهم السلام شاکر هستیم. یکی از نعمت های بزرگ الهی نعمت ایمان به خداوند متعال و اهل بیت علیهم السلام که امشب بنا داریم چند نکته ای درباره حفظ ایمان خدمت شما تقدیم کنم: 1. یکی از وظایف انسان، حفظ ایمان است و دوری کردن از کارهایی که باعث تضعیف ایمان است، بنابر این کارهایی مثل مطالعه کتابهای گمراه کننده که باعث انحراف در عقیده یا اخلاق می شود حرام است همچنین سی دی ها و سایتهای منحرف کننده و استفاده از تصاویر مبتذل و فساد انگیز به هر نحو که باشد و ماهواره که بى‌شکّ وجود آن در خانواده‌ها سبب در دسترس قرار گرفتن صحنه‌هاى فساد است، و اثر منفى غیر قابل انکارى مخصوصاً بر جوانان خانواده دارد؛ بنابراین کسانى که براى تسهیل در امر آن مى‌کوشند مرتکب گناه بزرگى مى‌شوند. (1) 2. واجب است که انسان با توبه از گناه و مداومت در انجام وظایف شرعی و محبت به اولیای الهی ایمان خود را تقویت نماید. سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه روزی آماده پاسخگویی به سوالات شرعی و دینی شما زائرین و مجاورین محترم می باشد. تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) (رساله آموزشی، ج2 ، درس 12 ؛ توضیح المسائل جامع، م 2224 اقتباس از مورد 58 ؛ مکارم استفتائات جدید ؛ ج‌3، ص: 600) @AhkameHarameRazavi

 پنجشنبه مغرب « اعتقادی » ۱۴۰۰/۵/۷ موضوع: #فضایل ویژه امیرالمومنین (علیه السلام)2 سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم- تبریک ایام دهه ولایت پیامبر (صلی الله علیه و آله )فرمود: اگر تمام درختان قلم، و دریاها مرکب و همه جنیان شمارشگر و همه انسانها نگارشگر باشند قادر به شمارش فضائل علی ابن ابی طالب علیه السلام نخواهند بود(مناقب خوارزمی، ص ۳۲) برخی ازفضایل ویژه امام علی(علیه السلام) را ذکر میکنیم: 1. ایشان پدر همه ائمه است و تنها کسی بود که کفو حضرت زهرا بود و همسرش و دو پسرش معصوم بودند و شامل آیه تطهیر بودند(صحیح مسلم؛ ، ج۴، ص۱۸۸۳.) 2. امام (علیه السلام) «قسیم‏ النار و الجنة» مى‏باشد،عده‏اى آن را چنین معنى کرده‏ اند که چون دوستان او بهشتى و دشمنانش جهنمى است از این جهت او تقسیم کننده، بهشت و جهنم است و عده‏اى گفته ‏اند او حقیقتا تقسیم کننده بهشت و دوزخ است عده ‏اى را به آتش مى‏ فرستد و عده ‏اى را به بهشت داخل مى ‏نماید(کافی، ج۴، ص۵۷۰. ؛ شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج۲، ص۲۶۰) 3. امام علی علیه السلام ،راه ورود به شهر علم است(انا مدینه العلم و علی بابها)( مستدرک حاکم، ج٣، ص١٢۶) 4. در غزوۀ تبوک مولا علی علیه السلام را از مدینه به جای خود گذاشت، چون از فراق رسول خدا صلی الله علیه و آله در آن سفر گریه کرد، فرمود: «آیا راضی نمی شوی که منزلت تو نسبت به من همان منزلت هارون باشد نسبت به موسی، مگر آنکه بعد از من پیغمبری نیست؟ همانا سزاوار نیست که من بروم مگر اینکه تو خلیفه باشی.»( صحیح مسلم ، ج۷، ص۱۱۹) 5. علی علیه السلام عابدترین مردم و عباد بود و عبادت هیچ کس به عبادت آن حضرت نمی رسید و برخی شبانه روزها هزار رکعت نماز میکرد(وسائل الشیعة، ج4، ص 100-97) 6. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: یا علی! اگر بنده ای از بندگانْ عبادت خدا کند به قدر آنچه نوح علیه السلام در قوم خود به عبادت و رسالت مشغول بود و آن بنده را مثل کوه اُحدْ طلا باشد در راه حق تعالی همه آن را به فقرا و مساکین رسانَد و آن قدر عمرش دراز شود که هزار حج پیاده کند و بعد از اینها در میان صفا و مروه مظلوم کشته شود و با این همه، تو را ای علی! دوست نداشته باشد، بوی بهشت به مشام او نخواهد رسید و داخل جَنّت نخواهد شد.( مناقب خوارزمی، ص 67ـ68) خداوندا محبت و ولایت همراه با اطاعت را به همه ما عنایت بفرمابد به برکت صلوات برمحمد و ال محمد @AhkameHarameRazavi

جمعه مغرب « اعتقادی » ۱۴۰۰/۵/۸ موضوع: #معنی کلمه مولا سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم-  پیامبر در روز غدیر فرمود: «أَلَسْتُ أَوْلى بِکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ؟ قالُوا: بَلى. قالَ: مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ، فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاهُ. ای مردم آیا من نسبت به شما از خود شما سزاوارتر نیستم؟گفتند: آری!فرمود: کسی که من مولی و رهبر و سزاوارتر به او هستم، علی (علیه السلام ) مولی و رهبر و سزاوارتر به اوست » جمله قبل یعنی(أَوْلى بِکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ) نشان میدهد معنی -ولی-سزاواتر و سرپرست و رهبر است بنابراین کلمه مولا نیز همان معنا رامیدهد. قراین دیگر که نشان میدهد کلمه((مولا و ولی) به معنای دوست نیست: 1. هوای گرم غدیر:دوستی مطلب جدیدی نبود. 2. سه روز بیعت گرفتن بخاط دوستی معنا نمیدهد. 3. تبریک گفتن(بخ بخ لک یاعلی) درمورد دوستی معنا نمیدهد. 4. شعر سرودن شعرا در غدیر 5. اینکه رفته ها برگردند و عقب افتاده هابرسند. 6. کلمه - من بعدی- دوستی به بعد از مرگ من نمیسازد. 7. کلمات دیگر خطبه مثل: هذا عَلِی أخی وَ وَصیی وخلیفتی- امامکم 8. دستور به اطاعت از او: أَطیعُوهُ. 9. داستان درخواست نزول عذاب حارث و خوردن سنگی بر او از آسمان. خداوندا محبت و ولایت همراه با اطاعت را به همه ما عنایت بفرمابد به برکت صلوات برمحمد و ال محمد @AhkameHarameRazavi

جمعه مغرب « فقهی » ۱۴۰۰/۵/۸ موضوع: #وظایف فرزندان (حقوق والدین) مناسب: شب ولادت حضرت امام موسی کاظم علیه السلام سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تبریک شب ولادت حضرت امام موسی کاظم علیه السلام در روایتی حضرت صادق علیه السلام می فرمایند: مَنْ‏ أَحَبَّ أَنْ‏ یُخَفِّفَ‏ اللَّهُ‏ عَزَّ وَ جَلَّ عَنْهُ سَکَرَاتِ الْمَوْتِ فَلْیَکُنْ... بِوَالِدَیْهِ بَارّاً... . هر کس دوست دارد خداوند متعال سختیهای جان کندن را بر او آسان کند به پدر و مادر خود احسان و نیکی کند. (الامالی (للصدوق)؛ النص؛ 389) اسلام عزیز نسبت به ارتباط صحیح با والدین سفارش بسیاری داشته است و در این زمینه واجبات و محرماتی تعریف شده است که لازم است آنها را بیاموزیم؛ در این زمینه به سه نکته کلی اشاره می کنیم: 1. برخورد نیک با پدر و مادر و بی ادبی نکردن نسبت به آنان، چه از نظر گفتار و چه از جهت رفتار، هرچند والدین در حق فرزند کوتاهی کرده و یا به او ظلم نموده باشند. حتی در برخی روایات نقل شده که اگر پدر و مادر تو را زدند آنها را از خود مران بلکه بگو خداوند متعال شما را بیامرزد. 2. احسان به پدر و مادر یعنی وقتی نیاز مالی دارند و فقیر هستند به آنها کمک مالی نموده و مخارج زندگی ایشان را در حد شأن و عرف تأمین نماید. کوتاهی در این وظیفه، گناه است و ناسپاسی نسبت به زحمات پدر و مادر به حساب می آید. 3. وقتی والدین به کاری که گناه نیست امر می کنند مثلا امر می کنند نمازت را اول وقت بخوان و یا نماز را به جماعت بخوان، چادر بپوش و یا اینکه از کاری که واجب نیست نهی می کنند مثل اینکه می گویند در این ایام به مسافرت نرو، با فلان شخص رفاقت نکن، یا بدون چادر بیرون نرو و امثال این موارد که به حرف نکردن موجب اذیت آنها می شود، عمل کردن به گفته ایشان واجب است. (1) زائرین و مجاورین گرامی می توانند سوالات دینی خویش را با ذکر نام مرجع تقلید خویش به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر مرجع تقلید دریافت نمایند. خداوند متعال به همه توفیق خدمت به پدر و مادر را عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) امام خامنه ای: اگر از موارد مستحبی و مکروهات باشد، اطاعت از والدین در اینگونه موارد واجب نیست، ولی اذیت نمودن آنها با کارهایی همچون اظهار انزجار و راندن و طرد کردن آنها هم جایز نیست. اگر از سایر موارد باشد، هر جا که مخالفت با پدر و مادر موجب ناراحتی و اذیت قابل توجه آنان شود جایز نیست. آیت الله سیستانی: اگر علت اذیت شدن پدر و مادر دلسوزی شان برای فرزند باشد، هر چند نهی نکرده باشند، واجب است فرزند ترک کند. (توضیح المسائل جامع م 2290 و م 2291 ؛ استفتائات حضرت امام (10 جلدی) ج 10 ص: 656 رضایت والدین ؛ رهبری، سایت ادمین ؛ مکارم، استفتائات سایت، حقوق، انواع حقوق، حق والدین) @AhkameHarameRazavi

شنبه ظهر « فقهی » ۱۴۰۰/۵/۹ موضوع: #عصبانیت مناسبت: ولادت حضرت امام موسی کاظم علیه السلام سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تبریک ولادت امام کاظم علیه السلام حضرتش در روایتی می فرماید: لاَ تُذْهِبِ اَلْحِشْمَةَ بَیْنَکَ وَ بَیْنَ أَخِیکَ وَ أَبْقِ مِنْهَا فَإِنَّ ذَهَابَهَا ذَهَابُ اَلْحَیَاءِ. ادب و حرمت میان خود و برادرت را از بین نبر و آن را نگه دار؛ زیرا با از بین رفتن ادب و حرمت، حیا نیز از میان مى رود. (وسائل الشیعة، ج‏12، ص: 146) در روز میلاد حضرت امام موسی کاظم علیه السلام قرار داریم که یکی از بارزترین سجایای اخلاقی حضرتش کظم غیض یا همان فرو بردن خشم است و به همین خاطر حضرتش ملقب به کاظم است؛ لذا بنا داریم چند مساله شرعی درباره عصبانیت و احکام آن خدمت شما خوبان بیان کنیم: یکی از عواملی که حرمتها را میان خانواده و اجتماع از بین می برد عصبانیت است و سوالی که در این زمینه مطرح می شود این است که اگر کسی در حال خشم و عصبانیت خسارتی به اموال دیگران وارد کند یا نذر یا عهد یا قسمی بخورد چه وظیفه ای دارد؟ در جواب این سوال به چند نکته باید توجه داشت: 1. اگر کسی در حال عصبانیت به مال دیگران خسارت وارد کند یا به شخصی صدمه ای وارد کند که موجب دیه می شود، مثلا بدنش سرخ شود، باید خسارت و دیه را جبران کند و بدهکار است؛ و در صورت توانایی باید فورا بدهی خودش را پرداخت کند؛ هر چند عصبانیتش به حدی بوده که متوجه نشده است. (1) 2. اگر کسی در حال عصبانیت قسم یا عهدی یا نذری کند چنانچه عصبانیت او را کاملا از حال طبیعی خارج کرده است و اختیارش را از دست داده است؛ چنین عهد یا قسمی هر چند شرایط دیگر قسم را دارا باشد اعتباری ندارد. (2) در پایان خدمت زائرین عرض می شود؛ یکی از خدمات فرهنگی و مذهبی آستان قدس رضوی، قراردادن دفاتر پاسخگویی به مسائل شرعی و احکام در اماکن متبرکه است که زائرین می توانند با مراجعه، پاسخ سوالات خویش را به صورت جزئی و دقیق و مطابق نظر مرجع دریافت کنند؛ ضمنا خواهران می توانند با مراجعه به دفاتر مخصوص خواهران سوالات خویش را از کارشناس خانم بپرسند. خداوند متعال به حق باب الحوائج موسی بن جعفر علیهما السلام توفیق کنترل خشم به همه ما عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد نکات توضیحی و منابع: (1) (تحریرالوسیله، کتاب الغصب، م 54 و 55 ؛ منهاج الصالحین، ج2 م 861 ؛ سایت آیت الله مکارم، استفتائات، ضمان، موجبات ضمان) (2) (توضیح المسائل مراجع، م 2642) @AhkameHarameRazavi

 شنبه ظهر « اعتقادی » ۱۴۰۰/۵/۹ مناسبت: ولادت حضرت امام موسی کاظم علیه السلام #نقش امام کاظم علیه السلام در پیشبرد شیعه سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم -تبریک ایام امام کاظم علیه السلام با روشهایی موجب تقویت شیعه شده اند که برخی ذکر میشود: 1. نفوذ شیعه در دستگاهها: از زمان امام کاظم علیه السلام به بعد ائمه اطهار علیهم السلام وارد عرصه سیاست می‌شوند و به مردم نسبت به فساد دستگاه خلافت هشدار می‌دهند و تلاش می کردند با نفوذ دادن برخی از افراد برجسته مثل علی بن یقطین در دستگاه خلافت بتوانند ضمن جلوگیری از برخی اشکالات و ضربات به اسلام، زمینه نشر فرهنگ اصیل اسلام که همان مکتب شیعه است را فراهم کنند. 2. سازمان وکالت، مجموعه‏اى متشکل از امامان معصوم علیهم السلام و عده‏اى از پیروان نزدیک و وفادار آنان بود که با همکارى یکدیگر، تشکیلات هماهنگ و منسجمی را پدید آوردند تا با اتکا بر آن پیشبرد اهداف دینی خود را محقق سازند. وظایف این سازمان به امور مالی منحصر نبود و وظایف سیاسی، دینی و ارشادی را نیز شامل می‌شد. این تشکیلات تا پایان عصر غیبت صغرا استمرار داشت. 3. بنیانگذاری دهه اول محرم :طبق فرموده امام رضا علیه السلام اولین امام بنیانگذار دهه محرم پدرشان بودند که از اول محرم تا عاشورا گریه میکردند. 4. تربیت شاگردان و آرمان تشکیل حکومت اسلامی: از جمله یاران و تربیت شدگان مکتب کاظمی، رشد و نمو شخصیت هائی مانند علی بن یقطین، هشام بن حکم، عبدالله بن یحیی کاهلی، صفوان بن یحیی، و… می‌باشند که نقش فراوانی در حفظ و گسترش مبانی و معارف مکتب اهل بیت علیهم السلام و حمایت از شیعیان و علویان ایفا نمودند. یک روز هارون، به امام هفتم علیه السلام عرض کرد که حاضر است «فدک» را به ایشان برگرداند!. حضرت موسی بن جعفر علیه السلام فرمود: «در صورتی حاضرم فدک را تحویل بگیرم که آن را با تمام حدود و مرزهایش به من بدهی» ؟!.هارون پرسید که حدود و مرزهای آن چیست؟.امام علیه السلام فرمود: «حد و مرز اولش، عدن؛ حد و مرز دومش، سمرقند؛ حد و مرز سومش، آفریقا؛ حد و مرز چهارمش، سرزمین ارمینه و بَحر (دریای) خزر است».هارون با شنیدن این سخنان، رنگ چهره اش تغییر کرد و با خشم وعصبانیت گفت: «با این وضع، چیزی برای ما باقی نمی‌ماند» ؟!.امام کاظم علیه السلام فرمود: «می‌دانستم که نخواهی پذیرفت» !.( مناقب آل ابی طالب (ع) ۳۲۰:۴) خداوند ما را در مسیر اسلام حقیقی ثابت قدم بدارد به برکت صلوات برمحمد وآل محمد @AhkameHarameRazavi

شنبه مغرب « فقهی » ۱۴۰۰/۵/۹ مناسبت: ولادت حضرت امام موسی کاظم علیه السلام موضوع: #تبعیت در نماز جماعت سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند: مَن حَافَظَ عَلَى الجَمَاعَة حِیثُمَا کَانَ، مَرَّ عَلَى الصِّراطِ کَالبَرقِ الخَاطِفِ اللّامِع. کسی که هر‌کجا که باشد محافظت و مداومت بر نماز جماعت داشته باشد، مانند برق، سریع و نورانی از پل صراط می‌گذرد. (ثواب الاعمال ص: 343) در مساله 11 رساله مراجع تقلید ذکر شده است مسائلی را که انسان غالبا به آنها نیاز دارد واجب است یاد بگیرد. یکی از مسائل مورد نیاز مسائل نماز جماعت است که چند نکته در این مورد عرض می شود: 1. تبعیت کردن از امام جماعت در افعال نماز واجب است یعنی کارهاى نماز مانند رکوع و سجود را کمى بعد از امام و یا همزمان با امام جماعت به جا آورد؛ لذا باید نماز‌گزاران تا امام محترم جماعت به رکوع نرفته زودتر از امام جماعت به رکوع نروند و زودتر بلند نشوند یا تا امام جماعت به سجده نرفته زودتر از امام جماعت به سجده نروند و زودتر سر بر ندارند. و برای اینکه این مساله رعایت شود از آنجایی که مکبرین محترم حرم مطهر رضوی نسبت به این مساله توجه دارند، نمازگزاران عزیز می توانند با صدای مکبر هماهنگ باشند. (1) 2. در صحیح بودن نماز جماعت شرط است که مأموم تکبیره الاحرام نماز را قبل از امام جماعت نگوید؛ بلکه به فتوای تعدادی از مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای احتیاط واجب این است که تا تکبیر امام جماعت تمام نشده، مأموم نیز تکبیر را نگوید. (2) 3. هر یک از نمازهای واجب یومیه را می توان به نماز واجب یومیه اقتدا کرد و به جماعت خواند و فرق ندارد مثل هم باشند یا نه مثلا نماز قضای صبح را می‌توان به نماز ادای ظهر اقتدا کرد ولی نمازهای مستحبی را نمی توان به جماعت خواند، مگر نماز باران و نماز عید فطر و قربان؛ لذا نماز زیارت را نمی توان به جماعت خواند. (3) نکات و مسائل شرعی بسیار دقیق و جزئی است و در برخی موارد نیز در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خویش عمل نمایند؛ سامانه پیامکی 30002020 به صورت شبانه آماده پاسخگویی و خدمت می باشد که می توانید سوالات فقهی و اعتقادی خویش را سوال کنید. خداوند متعال توفیق شرکت در نماز جماعت را به همه ما بدهد، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) (رساله مراجع، مساله 1470) (2) (عروه الوثقی، فصل فی احکام الجماعه، م 13 ؛ توضیح المسائل مراجع، م 1467 ؛ توضیح المسائل جامع، م 1721) (3) نکته: نسبت به جماعت خواندن نماز عید فطر و عید قربان مقداری تفاوت فتوا وجود دارد. (عروه الوثقی، فصل فی الجماعه، م 2 و 3 ؛ رساله مراجع مساله 1407 و 1408 ؛ اجوبه الاستفتائات، س 635) @AhkameHarameRazavi

شنبه مغرب « اعتقادی » ۱۴۰۰/۵/۹ مناسبت: ولادت حضرت امام موسی کاظم علیه السلام موضوع: #راههای کسب دوستی اهل بیت (علیهم السلام) سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم تبریک ایام دهه ولایت برای اینکه دوستى و محبت اهل ‏بیت ( علیهم السلام ) را بدست بیاوریم راههایی وجود دارد که عرض میشود: 1. معرفت اهل بیت ( علیهم السلام ) در سایه معرفت امام به کمالات و ویژگى‏هاى منحصر به فردش آشنا مى‏گردیم و این باعث محبت نسبت به اهل بیت ( علیهم السلام ) میشود. امام صادق ( علیه السلام ) مى‏فرماید: «امام آن شاخص آشکار است که بین خداى عزوجل و خلقش قرار گرفته، پس هر کس او را شناخت مؤمن مى‏ گردد و هر کس او را انکار کرد کافر مى ‏گردد»( کافی، ج 1، ص 170، ح 839.) مؤمن بودن، فرع بر شناخت امام است. از طرفى ایمان، عین حب و بغض است. امام محمد باقر ( علیه السلام ) مى‏فرماید: «الایمان حب و بغض»؛ (میزان الحکمه، ج 2،ص 214، ح 3095) 2. اطاعت از اهل بیت ( علیهم السلام ) هر اندازه نسبت به اوامر آنان عصیان شود، به همان اندازه بغض و کدورت نسبت به آنان در دل ایجاد مى‏شود و بر عکس هر اندازه نسبت به اوامر آنان اطاعت شود، به همان اندازه حب و صفا به آنان دل را فرا مى‏گیرد. امام رضا ( علیه السلام ) مى‏فرماید: « «الها! از تو آن عملى را مسألت مى‏کنم که حب خودت را به من برساند»( میزان الحکمه ، ح 3093.). بنابراین یکى از راه‏هاى عملى وصول به «حب» اصل عمل و طاعت عملى است. 3. توسل حقیقی در سایه شناخت امام مى ‏فهمیم همه چیزمان به او وابسته است. واسطه فیض و کمال و همه چیزمان امام مى‏باشد براى آشنایى بیشتر ترجمه زیارت جامعه کبیره را مطالعه کنید. اگر توسل بعد از شناخت و با حال همراه باشد، ترنم عاجزانه و عاشقانه‏اى است که حب را در دل بیش از پیش مى‏پروراند. 4. تولى و تبرى دو اصلى که با حب اهل بیت ( علیهم السلام ) تأثیر متقابل دارند یعنى، حب اهل بیت ( علیهم السلام )، تولى و دوستى با دوستان خدا و آنان و تبرى و بى‏زارى از دشمنان خدا و آنان را مى ‏آورد و تولى و تبرى هم محبت اهل بیت ( علیهم السلام ) را در پى دارد. خداوند توفیق محبت و اطاعت از اهل بیت علیهم السلام را به ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد @AhkameHarameRazavi

یکشنبه ظهر « فقهی » ۱۴۰۰/۵/۱۰ موضوع: #ملاک داشتن سال خمسی سلام علیکم بسم. الله الرحمن الرحیم در روایتی حضرت صادق علیه السلام می فرمایند: إِنَّ أَشَدَّ مَا فِیهِ النَّاسُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَنْ یَقُومَ صَاحِبُ الْخُمُسِ فَیَقُولَ یَا رَبِّ خُمُسِی‏... . سخت ترین و شدیدترین حالی که در روز قیامت به مردم دست می دهد آن است که مستحقان خمس برخیزند و بگویند: پروردگارا خمس ما را از کسانی که خمس پرداخت نکرده اند بگیر. (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏1، ص: 547) در مساله 11 رساله مراجع تقلید بیان شده مسائلی را که انسان غالبا به آن نیاز دارد واجب است یاد بگیرد؛ یکی از مسائلی که مورد نیاز است مسائل خمس است؛ لذا دو نکته کوتاه درباره احکام خمس خدمت شما بیان می شود: 1. کسی که دارای درآمدی هست، از جهت شرعی سال خمسی او مشخص است هر چند محاسبه خمس را انجام ندهد، و از آنجایی که در ملاک شروع سال خمسی بین مراجع تقلید مقداری تفاوت فتوی وجود دارد، هر بزرگواری باید طبق نظر مرجع تقلیدش عمل کند مثلا کسی که مقلد امام خامنه ای است و حقوق بگیر است، از تاریخ اولین حقوقی که دریافت می کند، سال خمسی او شروع می شود و یک سال بعد همان تاریخ انتهای سال خمسی اوست، آنچه از درآمدهایش در انتهای سال خمسی باقی مانده، باید خمس آن را پرداخت کند. فرقی نمی کند آنچه از درآمد باقی بماند، پول نقد یا کالاهای مصرفی باشد و مصرف نکرده باشد. (1) 2. اگر شخصی تا کنون حساب سال خمسی نداشته باشد چنانچه اموالی دارد که مازاد بر نیاز است و سال خمسی بر آن گذشته یا اموال مورد نیازش را از درآمدی که سال خمسی بر آن گذشته تهیه کرده است یا اموالی داشته که خمس تعلق گرفته و بدون پرداخت خمس آن را خرج کرده است باید خمس همه اینها را بدهد و در موارد مشکوک به نظر اکثر مراجع با دفتر مرجع تقلید مصالحه کند.(فتوی یا احتیاط) (2) احکام و مسائل شرعی مخصوصا مسائل خمس بسیار دقیق و جزئی است و در برخی از موارد تفاوت فتوی وجود دارد که هر شخصی باید طبق فتوای مرجع تقلید خودش عمل کند؛ در همین راستا سامانه تلفنی 05132020 به صورت شبانه روزی آماده پاسخگویی به سوالات شرعی و دینی شما زائرین و مجاورین محترم می باشد. خداوند توفیق انجام وظیفه شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) (توضیح المسائل مراجع م 1765و م 1760) (2) (رساله مراجع م 1797 ؛ اجوبه الاستفتائات س 928) @AhkameHarameRazavi

یکشنبه ظهر « اعتقادی » ۱۴۰۰/۵/۱۰ موضوع: #آثارمحبت اهل بیت 1 سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم تبریک ایام دهه ولایت هر کار نیک و بدی در دنیا و آخرت آثار و نتایجی دارد; دوستی اهل بیت نیز آثار فراوانی دارد که برخی ذکر میشود: 1. حشر با اهل بیت در روز قیامت : امام علی علیه السلام فرمود: «من احبنا کان معنا یوم القیامة و لو ان رجلا احب حجرا لحشره الله معه;) هر که ما را دوست بدارد، در روز قیامت با ما خواهد بود و اگر کسی سنگی را دوست داشته باشد، خداوند او را با آن محشور خواهد کرد.» (امالی صدوق، ص 209) 2. بالاترین درجات بهشت: امام علی ( علیه السلام ) فرمود: اهل بهشت به منازل شیعیان ما (در بالاترین درجات آن) نگاه می کنند همانطوری که انسان به ستارگان می نگرد.» (بحارالانوار، ج 8، ص 148) 3. رسیدن به مقام شهید : حضرت علی علیه السلام فرمود: میت شیعه ما صدیق و شهید است چون که امر ما را تصدیق نموده و به خاطر ما دوستی و دشمنی نموده است و از این کار خود، خدای عز و جل را اراده کرده است.» (الخصال ،ج1،ص636) 4. چشم روشنی در هنگام مرگ : روزی حارث همدانی به حضور علی علیه السلام آمد. امام علیه السلام از علت آمدن او جویا شد. او گفت: عشق و علاقه به شما مرا به اینجا کشانیده است. حضرت در تایید سخن او فرمود: «به خدا همین طور است. هیچ انگیزه ای جز محبت ما تو را به اینجا نیاورده است.» آن گاه علی علیه السلام به عنوان تشکر از اظهار علاقه این دوست صمیمی خویش، به او فرمود: «بدان که هیچ بنده ای از دوستان ما نمی میرد مگر اینکه در هنگام مردن، مرا آن طوری که دوست دارد می بیند و همچنین از دشمنان و مخالفین ما هم کسی نمی میرد تا اینکه در هنگام مرگ، در حالی که دلش نمی خواهد، مرا می بیند و شرمنده می شود(اعلام الدین دیلمی، ص 448) ای که گفتی فمن یمت یرنی - جان فدای کلام دل جویت کاش روزی هزار مرتبه من - مردمی تا بدیدمی رویت خداوند توفیق محبت به همراه اطاعت از اهل بیت علیهم السلام را به ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد @AhkameHarameRazavi

یکشنبه مغرب « اعتقادی » ۱۴۰۰/۵/۱۰ موضوع: #شرط پشیمانی در خرید و فروش سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از حضرت صادق علیه السلام روایت است که می‌فرمایند: أیُّمَا مُسْلِمٍ أقَالَ مُسْلِماً بَیْعَ نَدَامَةٍ أقَالَهُ ٱللهُ عَزَّ وَ جَّل عَثْرَتَهُ یَوْمَ ٱلْقِیَامَةِ. هر مسلمانی که پشیمانیِ مسلمانی را در خرید و فروش بپذیرد، خداوند روز قیامت پشیمانی او را از گناهانش می‌پذیرد. (وسائل الشیعه، ج 17 ص: 387) سوالی که بعضی عزیزان می‌پرسند این است که شرطِ پشیمانی که در ضمن قراردادِ خرید و فروش شرط می‌شود که به آن جرم زبان هم گفته می‌شود، شرعی است یا خیر؟ در پاسخ عرض می شود که اگر در ضمن قرارداد خرید و فروش، به این کیفیت شرط شود که هر کس تا یک ماه پشیمان بشود، فلان مبلغ مثلا یک میلیون را بدهد، می‌تواند خرید و فروش را بهم بزند، به نظر تمامی مراجع صحیح است به شرط اینکه مَبلغ شرط پشیمانی و مدت و مهلت حق فسخ را، در شرط پشیمانی کاملا معلوم کنند. (1) نکته آخر: بعد از اینکه معامله با رعایت شرایط آن واقع شد، در صورتی که شرط و اختیاری (خیار) برای بر هم زدن معامله وجود نداشته باشد، خریدار و فروشنده، حق بر هم زدن معامله را ندارند؛ البته در این صورت اگر یکی از طرفین معامله، اظهار پشیمانی کند، پذیرش درخواست فسخ قرارداد توسطِ طرف دیگر معامله، مستحب است. زائرین و مجاورین گرامی می‌توانند سوالات دینی خود را با ذکر نام مرجع تقلیدشان به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر همان مرجع تقلید دریافت کنند. خداوند متعال توفیق رزق حلال و عاقبت بخیری را به همه ما و نسل ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد منابع و نکات توضیحی: (1) (رساله مراجع م 2124 ؛ جامع المسائل ج 1 س 1057 ؛ مکارم استفتائات ج1س598 ؛ تبریزی استفتائات ج1س1160 ؛ صافی جامع الاحکام ج1س1121 ؛ حضرت امام استفتائات ج2 ص93 س60 ؛ بهجت استفتائات ج3 س4232) @AhkameHarameRazavi

یکشنبه مغرب « اعتقادی » ۱۴۰۰/۵/۱۰ موضوع: #آثارمحبت اهل بیت2 هر کار نیک و بدی در دنیا و آخرت آثار و نتایجی دارد; دوستی اهل بیت علیهم السلام نیز آثار فراوانی دارد که برخی ذکر میشود: 1. دادرسی در سخت ترین لحظات علی علیه السلام در حدیث دیگر به حارث فرمود:ای حارث! دوستی و محبت ما اهل بیت در سه جای مهم و سرنوشت ساز برای تو سود خواهد داد: هنگام نازل شدن فرشته مرگ و موقعی که در قبر مورد سؤال و باز خواست قرار می گیری و زمانی که در روز قیامت در مقابل پروردگار ایستاده باشی.» (اعلام الدین دیلمی، ص461) 2. قبولی کارهای نیک اگر انسان تمام کارهای خیر و اعمال نیک را انجام داده، واجبات الهی را به جای آورد، اما از اهل بیت و ولایت و محبت آنان دور باشد، هیچ یک از اعمال و نیکی های او ثمره ای نخواهد داشت. امیرمؤمنان علیه السلام فرمود: «هر کس ما اهل بیت را دوست داشته باشد، ایمان او مفید بوده و اعمالش مورد پذیرش قرار خواهد گرفت، اما اگر کسی محبت ما اهل بیت را در دل نداشته باشد از ایمان خویش بی بهره بوده و کارهای نیک و اعمال دینی او مقبول نخواهد بود، گرچه روزها روزه گرفته و شب ها به عبادت بپرازد. (بصائر الدرجات، ص 364. ) و فرمود: «اگر بنده ای هزار سال خداوند را عبادت کند و اعمال نیک هفتاد و دو پیامبر را هم به جا آورد، خداوند از او نخواهد پذیرفت تا اینکه ولایت ما را بپذیرد و گرنه خداوند او را به صورت به جهنم خواهد انداخت(مستدرک، ج 1، ص 168) 3. آمرزش گناهان عشق و علاقه داشتن به این خاندان مطهر، باعث می‌شود که گناهان و پلیدی‌ها از ما دور شود. امام جعفر صادق (علیه السّلام) می‌فرمایند: محبت اهل بیت گناهان را می‌ریزد چنان چه باد تند، برگ را از درختان می‌ریزد( حیاه الامام الحسین، ج ۱ ص۱۵۶ ) 4. شفاعت گنهکاران امام ( علیه السلام ) فرمود:هنگامی که روز رستاخیز فرا رسد گناهکاران شیعیان را شفاعت می‌کنیم ولی نیکوکاران را خداوند نجات می‌دهد.»( فضائل الشیعه، شیخ صدوق، ص ۴۳، ح ۴۵) خداوند توفیق محبت به همراه اطاعت از اهل بیت را به ما عنایت فرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد @AhkameHarameRazavi

دوشنبه ظهر « اعتقادی » ۱۴۰۰/۵/۱۱ موضوع: #رابطه مودت و اطاعت از اهل بیت(علیهم السلام) سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم  خداوند در قرآن می فرماید: إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یحْبِبْکُمْ اللَّهُ:اگر خدا را دوست می‌دارید، از من پیروی کنید، تا خدا شما را دوست بدارد. (آیه 31 آل عمران) «مودت» به ظهور و بروز محبت؛ در اندیشه، گفتار و رفتار آدمی می گویند؛ و «محبت در وادی عمل را مودت می‌گویند. ادعای محبت به خالق هستی و خلیفه او وقتی راست ودرست است که شخص مدعی، پیرو اهل بیت علیهم السلام باشد.کسی که ادعای دوستی اولیای الهی را دارد، باید عمل به خواسته آن‌ها سرلوحة اعمالش باشد و به هر اندازه در عمل با آن‌ها مخالفت داشته باشد، به همان میزان از محبت او کاسته خواهد شد. امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید:کسی که خدا را معصیت و نافرمانی می‌کند، او را دوست ندارد.اگر در دوستی او صادق بودی، پیروی اش می‌کردی. زیرا محبّ، فرماندار محبوب است (تحف العقول / ترجمه کمره ای ؛ ج 1 , ص 303 ) جابر می‌گوید: امام باقر (علیه‌السلام) به من فرمود: آیا کسی که ادعای تشیع می‌کند، همین که بگوید ما را دوست دارد، کافی است؟! سوگند به خدا شیعیان ما نیستند، مگر آنان که تقوای الهی دارند و به امانتداری و زیادی ذکر خدا و روزه و نماز و نیکی به والدین و... شناخته می‌شوند. جابر می گوید عرض کردم: «ای فرزند رسول خدا! امروز کسی را به این صفت نمی‌یابیم». حضرت فرمود: ... آیا برای کسی کافی است بگوید: من علی (علیه السلام) را دوست دارم و ولایت او را می‌پذیرم؛ ولی با وجود این، در عمل کوتاهی می‌کند؟! نه؛ چنین نیست. اگر روش پیامبر را دنبال نکند و به سنت او عمل ننماید، دوستی او فایده‌ای برای او نخواهد داشت؛ بین خدا و هیچ کس قرابت نیست. محبوب ترین بندگان، نزد خدا فرمانبردارترین آن‌ها است. کسی که مطیع خدا باشد، دوست ما و کسی که از خدا سرپیچی کند، دشمن ماست. کسی جز با عمل و پاک‌دامنی و پارسایی به دوستی ما نمی‌رسد.(بحار، ج ۱۵، ص141) خداوند ما را جزء شیعیان واقعی قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد @AhkameHarameRazavi

دوشنبه ظهر « فقهی » ۱۴۰۰/۵/۱۱ موضوع:#نماز مسافر سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در روایتی حضرت باقر علیه السلام می فرمایند: مَن أَعانَ مُؤمناً مسافراً... أَجَارَهُ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ مِنَ الْغَمِّ وَ الْهَمِّ ... . کسی که مؤمن مسافری را یاری کند خداوند متعال در دنیا و آخرت او را از غم و اندوه در پناه خود گیرد. (وسائل الشیعة، ج‏11، ص: 429) در مساله 11 رساله مراجع تقلید بیان شده مسائلی را که غالبا انسان به آن نیاز دارد واجب است یاد بگیرد؛ لذا امروز چند نکته کوتاه درباره احکام نماز مسافر خدمت شما تقدیم می شود: 1. اگر نمازگزار مشغول نماز چهار رکعتی شود و در بین نماز یادش بیاید که مسافر است در صورتی که به رکوع رکعت سوم نرفته باشد باید نماز را دو رکعتی تمام کند و نمازش صحیح است هر چند در ابتداء نماز را به صورت چهار رکعتی نیت کرده باشد. (1) اما اگر به رکوع رکعت سوم رفته باشد، نماز باطل است (به فتوی یا احتیاط) و باید دو مرتبه نماز را به صورت شکسته و دو رکعتی بخواند. (2) 2. کسی‌که می‌داند نماز مسافر شکسته است و باید نماز را شکسته بخواند چنانچه بدون توجه و از روی عادت نمازش را تمام بخواند اگر داخل وقت متوجه شود باید دو مرتبه نماز را بخواند و اگر خارج وقت متوجه شد نیز به فتوای تعداد زیادی از مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای (به فتوی یا احتیاط واجب) نماز را دو مرتبه به عنوان قضا بخواند. (3) مسائل نماز جزئی و دقیق است لذا توصیه می شود در مسائل نماز و همچنین مسائل شرعی دیگر با کارشناسان احکام مشاوره داشته باشید در همین راستا می توانید با سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 تماس بگیرید. خداوند متعال سفر مسافرین اسلام خصوصا زائرین حضرت رضا علیه السلام را بی خطر فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) آیت الله وحید: اگر قرائت یا تسبیح زیاد کرده، بنابر احتیاط واجب دو سجده سهو بجا آورد. آیات عظام گلپایگانی، خوئی، مکارم، صافی: برای ایستادن یا نشستن بی جا بنابر احتیاط واجب دو سجده سهو انجام دهد. (رساله مراجع تقلید، م 1236) (2) آیت الله سیستانی: اگر رکعت سوم را تمام کرده نمازش باطل است. و اگر به رکوع رکعت سوم رفته، بنابر احتیاط واجب باطل است. (رساله مراجع مساله 1364 ؛ توضیح المسائل جامع، م 1643) (3) وحید: اگر سهوا تمام بخواند بعد از وقت متوجه شود قضا ندارد. گلپایگانی، صافی: اگر غفلت کند و بعد از وقت بفهمد قضا ندارد. (عروه الوثقی، فصل فی احکام صلاه المسافر م 3 ؛ امام خامنه ای، استفتاء خصوصی ؛ توضیح المسائل مراجع م 1358) @AhkameHarameRazavi

دوشنبه مغرب « اعتقادی » ۱۴۰۰/۵/۱۱ موضوع: #اثبات علم غیب امام سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم  خدواند در قرآن درباره علم غیب می فرماید: «عالِمُ الْغَیْبِ فَلا یُظْهِرُ عَلی غَیْبِهِ أَحَداً إِلاَّ مَنِ ارْتَضی مِنْ رَسُولٍ؛ و هیچ احدی بر غیب خدا اطلاع ندارد؛ مگر کسی که خدا از او راضی باشد (آیه 26و27جن) آیات قرآن درباره علم غیب سه گونه است: 1. برخی آیات علم غیب را مخصوص خدا میدانند. (آیه 59 انعام) 2. طبق برخی آیات پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) علم غیب را از خود نفی میکند. (آیه 188 اعراف) 3. برخی آیات می گوید که برخی از رسولان و برگزیدگان نیز علم غیب دارند(آیه 27 جن) راه جمع این است که بگوئیم: علم غیب ذاتا ومستقلا مخصوص خداست و معصومین از جانب خدا علم دارند؛ از این جهت هرجا در قرآن آمده که علم غیب مخصوص خداست (آیه 59 انعام) منظور علم غیب ذاتی و استقلالی و بالفعل است و هرجا می گوید برخی دیگر که خدا بخواهد به آنها علم می دهد. (آیه 27 جن)، منظور علم غیر مستقل است و از جانب خدا و با اذن اوست نه ذاتی که اگر بخواهند خدا به آنها میدهد؛ ازطرفی برخی علوم مثل روز قیامت فقط مختص خداست . خداوند توفیق فهم معارف دین را به ماعنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد @AhkameHarameRazavi

دوشنبه مغرب « فقهی » ۱۴۰۰/۵/۱۱ موضوع: #وضوی جیبره سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از پیامبر اکرم صلى ‏الله‏ علیه ‏و‏ آله و سلم روایت شده که حضرت فرمودند‌: أَکْثِرْ مِنَ‏ الطَّهُورِ یَزِدِ اللَّهُ‏ فِی‏ عُمُرِک. ز‌یاد وضو بگیر تا خدای رحمان، بر عمرت بیفزاید (و عمرت را زیاد کند). (امالی مفید ص60 ح5) در مساله 11 رساله مراجع تقلید بیان شده مسائلی را که انسان غالبا به آنها نیاز دارد، واجب است یاد بگیرد؛ یکی از مسائل بسیار مورد ابتلا وضو است؛ سوال شده کسی که دستش شکسته و داخل گچ است، یا دستش زخم شده و باند پیچی است و امکان باز کردن ندارد، چطور باید وضو بگیرد؟ دو نکته در جواب عرض کنم: 1. کسی که دستش شکسته و داخل گچ است، یا زخم شده و باند پیچی است، باید وضوی جبیره بگیرد و اگر تمام دست یا صورت بسته باشد، اگر علاوه بر وضوی جبیره تیمم هم انجام دهد به فتوای همه مراجع تقلید به وظیفه‌اش عمل کرده. (1) 2. وضوی جبیره به این شکل است مثلا کسی که دستِ راستش شکسته و داخل گچ هست، اول صورت را (با دست چپ یا با گرفتن زیر شیر یا فرو بردن در آب) بشوید و سپس دست راست را وضوی جبیره دهد. یعنی با دستِ مرطوب بر روی باند یا گچ مسح کند، بعد دستِ چپ را مانند صورت بشوید. سپس با رطوبت آن، سر و روی پاها را مسح کند. (2) نکته: در مواردی که وظیفه شرعی مکلف انجام وضو یا غسل جبیره ای است انجام تیمم صحیح نیست و اگر کسی فقط با تیمم نماز بخواند، نمازش باطل است و باید دو مرتبه نماز را بخواند. نکات و مسائل شرعی، دقیق و جزئی هستند و در برخی موارد هم در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خودشان عمل کنند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه روزی و با وجود کارشناس آقا و خانم(برای سوالات خاص بانوان) آماده پاسخگویی و خدمت می‌باشد که می‌توانید سوالات فقهی و اعتقادی‌تان را به صورت تلفنی مطرح بفرمایید. خداوند متعال توفیق طهارت ظاهر و طهارت باطن به همه‌ی ما عنایت فرماید، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد. منابع و نکات توضیحی: (1) (بنابر احتیاط تیمم هم نماید. مکارم، صافی، گلپایگانی، وحید، بهجت، خوئی، تبریزی) (2) (مشهور. مکارم: احتیاط مستحب روی جبیره را مسح کند.) (رساله مراجع م329 و 330 ؛ عروه الوثقی احکام الجبائرم2 و توضیح المسائل مکارم م348) @AhkameHarameRazavi

سه شنبه ظهر « فقهی » ۱۴۰۰/۵/۱۲ موضوع: #نگاه به عکس و فیلم سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم شخصی خدمت حضرت سید الشهدا علیه ‌السلام عرض کرد: مردى گنهکارم و قدرت ترک گناه ندارم مرا موعظه اى کنید سیدالشهدا علیه السلام فرمودند: پنج کار انجام بده و هر چه مى‌خواهى گناه کن که یکی از آن پنج کار این است که: لا تَأکُلْ رِزْقَ اللّه ِ وَ اذْنِبْ ما شِئْتَ. رزق و روزى خدا را نخور، هر چه مى خواهى گناه کن. (بحارالانوار(بیروت) ج75 ص: 126) با امکاناتی که در اختیار داریم نگاه به فیلم و عکس بسیار اتفاق می افتد؛ لذا چند نکته کوتاه درباره حکم نگاه به فیلم و عکس نامحرم خدمت شما خوبان تقدیم می شود: 1. نگاه به فیلم و عکسهای مبتذل و مستهجن حرام است هر چند به قصد لذت نباشد. 2. نگاه به فیلم و عکس نامحرم که حجاب شرعی را رعایت نکرده باشد، اگر به قصد لذت جنسی باشد یا با نگاه کردن ترس افتادن در گناه وجود داشته باشد، ولو که صاحب عکس و فیلم آشنا نباشد، شرعا حرام است. (1) 3. نگاه به فیلم و عکس نامحرمی که پوشش شرعی را رعایت نکرده و صاحب عکس آشنا باشد، مثل دختر عمو یا خواهر خانم یا همسر برادر و دیگر کسانی که آشنای انسان هستند، نگاه به فیلم و عکس این افراد هر چند بدون قصد لذت باشد، شرعا حرام است. (2) در پایان خدمت زائرین عرض می شود؛ یکی از خدمات فرهنگی و مذهبی آستان قدس رضوی، قراردادن دفاتر پاسخگویی به مسائل شرعی و احکام در اماکن متبرکه است که زائرین می توانند با مراجعه، پاسخ سوالات خویش را به صورت جزئی و دقیق و مطابق نظر مرجع دریافت کنند؛ ضمنا خواهران می توانند با مراجعه به دفاتر مخصوص خواهران سوالات خویش را از کارشناس خانم بپرسند. خداوند متعال همه ما را از وسوسه های شیطان حفظ کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد نکات توضیحی و منابع: (1) صرفا جهت اطلاع: اما چنانچه صاحب عکس آشنا نباشد در صورتی که عکس و فیلم مبتذل نباشد، نگاه کردن مانعی ندارد بشرط اینکه نگاه کردن به قصد لذت نباشد و با نگاه کردن ترس افتادن در گناه وجود نداشته باشد. صرفا جهت اطلاع: مقصود از آشنا بودن آن است که اگر او را به عنوان زن فلان شخص یا خواهر فلان-مثلا- بشناسد، کافی است. (رهبری استفتاء خصوصی، شماره استفتاء: 745606، تاریخ استفتاء: 1395/12/12 ؛ استفتائات مکارم، ج3 س 679) (2) (سیستانی، مکارم، وحید: اگر از خانم های بد حجاب یا بی حجابی باشد که وقتی آنان را امر به حجاب کنند اعتنا نمی کنند، باشد؛ در صورتی که بدون قصد لذت جنسی و بدون ترس افتادن در گناه باشد، اشکال ندارد.) (استفتائات حضرت امام، ج2 س 43 و ج3 ص: 261 س: 14 ؛ رساله آموزشی، ج2، درس 76 ؛ اجوبه الاستفتائات، س 1183 ؛ سیستانی، استفتائات، سوال 223، حکم نگاه به عکس و فیلم ؛ توضیح المسائل مراجع، ج2 ذیل مساله 2434 ؛ مکارم، استفتائات سایت، احکام نگاه کردن ؛ جامع الاحکام(صافی) ج2 س 1717 و 1719 ؛ جامع المسائل(فاضل) ج1 س1728 و س 1729 و س 998 ؛ بهجت استفتائات ج4 س5366 و س 5378) @AhkameHarameRazavi

 سه شنبه ظهر « اعتقادی » ۱۴۰۰/۵/۱۲ موضوع: #اقتصاد و کار در کلام امام رضا (علیه السلام) سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم  در اسلام داشتن برنامه ی صحیح اقتصادی در امور زندگی از نشانه های انسان پرهیزکار و با ایمان معرفی شده است، چنان که امام رضا (علیه السلام) می فرمایند: «تا سه خصلت در آدمی نباشد، حقیقت ایمان او کمال نیابد: ژرف شناختن دین، اندازه نگه داشتن در زندگی و پایداری در مصیبت ها. (بحار، ج59، ص142) از دیدگاه امام هشتم (علیه السلام) هم کسی که در مصرف، به خود و خانواده خود سخت می گیرد و در مصرف، خسَّت می ورزد، از جاده ی مستقیم بیرون است و هم آن که اسراف کرده و زیاده روی می کند. امام رضا (علیه السلام) هر دو شیوه را ناپسند می شمارند. - از دیدگاه امام رضا ( علیه السلام ) ارزش معنوى کار چنان است که مقام کارگر را بالاتر از جهادگران در راه خدا مى ‏دانند: «آنکه با کار و کوشش در جست ‏و جوى مواهب زمینى براى تأمین خانواده‏ خویش است، پاداشى بزرگتر از مجاهدان در راه خدا دارد.» ( تحف العقول»، ص 808) امام رضا (علیه السلام) درباره ی چگونگی تأمین مخارج زندگی و خانواده فرمودند ؛ پرداخت مخارج خانواده میان دو مرز قرار دارد: مرز اسراف و زیاده روی و مرز اقتار و تنگ نظری و خسَّت و ایجاد کمبود. (بحار ، ج68، ص347) خداوند ما را جزء یاران بامعرفت امامان قراردهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد @AhkameHarameRazavi

سه شنبه مغرب « فقهی » ۱۴۰۰/۵/۱۲ موضوع: #وکالت در خرید و فروش سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از حضرت صادق علیه السلام روایت است که می فرمایند: مَنْ سَرَّهُ أَنْ تُسْتَجَابَ دَعْوَتُهُ فَلْیُطَیِّبْ مَکْسَبَهُ. هر که بخواهد دعایش مورد اجابت قرار گیرد، باید کسب خود را پاک و طاهر گرداند. (وسائل الشیعة، ج‌7، ص: 84) گاهی اوقات دوست یا آشنایی از انسان درخواست می کند که کالایی را برای او خریداری کنیم، حال اگر در هنگام خرید، فروشنده تخفیفی بدهد، می توان مبلغ تخفیف را بدون اطلاع برای خودش بردارد و قیمت کالا را بدون تخفیف از دوستش دریافت کند؟ در پاسخ عرض می شود که اگر کالا را برای او خریداری می کند، نمی تواند مبلغ تخفیف را برای خودش بردارد و باید قیمت خرید با تخفیف را، اعلام کند. اما اگر مثلا قبل از وکالت، کالا را برای خودش خریداری کند و سپس به قیمت بیشتر به سفارش دهنده بفروشد، اشکالی ندارد و نیازی نیست که این مطلب را به سفارش دهنده بگوید و همه اینها بشرط این است که سفارش دهنده خرید را از فرد خاصی معلوم نکرده باشد. (1) توصیه می شود در این مساله و مسائل دیگر از کارشناسان مسائل شرعی سوال شود؛ که در همین رابطه می توانید با سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 تماس حاصل فرمایید. إن شاء الله خداوند روزی حلال را نصیب همه ما بگرداند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) (آیت الله سیستانی: اگر در وکالتِ خرید و فروش، عقد انصراف به غیر وکیل داشته باشد، وکیل نمی تواند جنس خود را به سفارش دهنده بفروشد.) (تحریر الوسیله، کتاب الوکاله، م 38 ؛ ادمین، شماره استفتاء 758386 ، تاریخ 28/1/1396 ؛ منهاج الصالحین، ج2 ، م 1304 ؛ هدایه العباد، کتاب الوکاله، م 38 ؛ سایت مکام، استفتائات، کلیات وکالت) (رساله آموزشی، ج2 درس 13 ص: 54 ؛ اجوبه الاستفتائات، س 1251 ؛ مکارم، استفتائات سایت، مشاغل، احکام اصناف و مشاغل) @AhkameHarameRazavi

سه شنبه مغرب « اعتقادی » ۱۴۰۰/۵/۱۲ موضوع: #آثارمحبت اهل بیت (علیهم السلام)3 سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم  هر کار نیک و بدی در دنیا و آخرت آثار و نتایجی دارد; دوستی اهل بیت علیهم السلام نیز آثار فراوانی دارد که برخی ذکر میشود: 1. اطمینان و آرامش قلب امام علی ( علیه السلام ) فرمود: هنگامی که آیه «الابذکر اللّه تطمئن القلوب ( آیه 28 رعد) » نازل شد پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمود: این ( آرامش ) مربوط به کسانی است که خدا و رسولش را دوست داشته باشد. «و احبّ اهل بیتی صادقاً غیر کاذب کسی که اهل بیت مرا صادقانه و بدون دروغ دوست داشته باشد و مؤمنان را در حضور و غیاب دوست داشته باشد. آگاه باشید با یاد خدا همدیگر را دوست دارند. (کنزالعمّال، ج 2، ص .442) 2. حکمت امام صادق ( علیه السلام ) فرمود: « کسی که اهل بیت ما را دوست داشته باشد و محبّت ما در قلب او تثبیت شود چشمه های حکمت بر زبانش جاری می شود و ایمان در قلبش تازه می گردد.» (محاسن، ج 1، ص .141) 3. استکمال دین پیامبر خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمود: « محبّت به اهل بیت و ذریّه من سبب کامل شدن دین است.» (امالی صدوق، ج 1، ص .161) 4. امنیت در قیامت پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: « کسی که ما اهل بیت را دوست داشته باشد خدای سبحان او را در روز قیامت با امان محشور فرماید.» (عیون اخبار الرضا، ج 2، ص .58) یکی از راه های ابراز تولّی و محبت؛رفتن به زیارت و خواندن زیارت ها و توجّه به متن آن ها به ویژه زیارت جامعه کبیره @AhkameHarameRazavi

چهارشنبه ظهر « فقهی » ۱۴۰۰/۵/۱۳ موضوع: #آداب زیارت و احکام حرم مناسبت: روز مباهله پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در حدیثی حضرت رضا علیه السلام نسبت به فضیلت زیارت ائمه معصومین علیهم السلام اینگونه می فرمایند: ... مَنْ زَارَهُمْ رَغْبَةً فِی زِیَارَتِهِمْ وَ تَصْدِیقاً بِمَا رَغِبُوا فِیهِ، کَانَ أَئِمَّتُهُمْ شُفَعَاءَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَة. هر کس با رغبت و علاقه ائمه معصومین علیهم السلام را زیارت کند و به آنچه آنان ترغیب کرده اند باور داشته باشد، ایشان در روز قیامت شفیعانشان خواهند بود. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج‏4 ؛ ص567) در مسئله 11 توضیح المسائل مراجع تقلید اینگونه آمده است مسائلی را که انسان غالباً به آنها احتیاج دارد واجب است یاد بگیرد؛ الحمد لله توفیق یافته ایم که به زیارت حجت خدا مشرف شویم، زیارت مشتمل بر آداب و احکامی است که برای انجام صحیح آن لازم است این امور را بیاموزیم: 1. یکی از مستحباتی که سفارش شده است و فضیلت فراوانی برایش نقل شده زیارت حضرت رضا علیه السلام است که حتی در برخی از روایات ثواب زیارت حضرتش از ثواب زیارت حضرت سید الشهدا علیه السلام بیشتر است. 2. در روایات سفارش شده است که زیارت با معرفت داشته باشیم و معنای معرفت به حق امام بنابر روایتی که از حضرت صادق علیه السلام رسیده (عیون اخبار الرضا ج 2 ص 259) این است که باور کنیم امام شاهد بر اعمالمان می باشد و اطاعت از ایشان را در دستورات دینی بر خود واجب بدانیم؛ مثلا در پوشش شرعی یا نماز یا رعایت حقوق مردم، تحصیل کسب درآمد، طبق دستور امام، عمل نماییم. 3. کسی که عذر شرعی دارد (جنب و حائض) می‌تواند برای زیارت به صحنها و رواقهای حرم مشرف شود اما توقف در مساجد حرم مثل مسجد گوهرشاد و صحن مسجد، حرام است؛ البته می تواند از یک درب داخل و از درب دیگر بدون توقف خارج شود. (1) 4. بیرون بردن اموال حرم مانند مهر و برخی از سجاده هایی که وجود دارد یا ویلچر(مگر اینکه مجوزی برای این کار وجود داشته باشد.) و مانند آن شرعا حرام است هر چند برای مدت کوتاهی باشد یا به عنوان تبرک باشد. و اگر کسی اموال حرم را خارج کرده، باید فورا برگرداند. زائرین و مجاورین گرامی می توانند سوالات دینی خویش را با ذکر نام مرجع تقلید خویش به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر مرجع تقلید دریافت نمایند. خدواند متعال توفیق زیارت با معرفت به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) (توضیح المسائل مراجع، مساله 355 ؛ تحریر الوسیله، القول فی احکام الجنب ؛ رساله آموزشی، ج1 درس: 20 ص: 88) @AhkameHarameRazavi

چهارشنبه ظهر « اعتقادی » ۱۴۰۰/۵/۱۳ موضوع: #علل فشارقبر سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم  أمیر المۆمنین علیه السّلام درمورد علل فشار قبر می فرمایند: عَذَابُ الْقَبْرِ یَکُونُ مِنَ النَّمِیمَةِ وَالْبَوْلِ وَ عَزْبِ الرَّجُلِ عَنْ أَهْلِهِ: عذاب قبر از سخن‌چینی و پرهیز نکردن از بول (مراعات نکردن طهارت) و اینکه مرد در غذا و خواب از زنش دوری کند، بوجود می آید. ( علل الشّرآئع‌، ج۱، ص ۳۰۹) طبق روایات ،برخی گناهان موجب فشار قبر میشوند که عرض میشود: 1. ضایع کردن نعمتها: رسول خدا (صلى اللَّه علیه و آله) فرمود: تنگى قبر و فشار آن به مؤمن براى آن است که او نعمت‏ها را ضایع مى‏نمود و این تنگى و فشار قبر کفاره آن عمل محسوب مى‏گردد. (علل الشرایع، ص 309) منظور از تضییع نعمتها، بکار بردن نعمتها در غیر از مورد مصرفشان یعنی در راه حرام است. 2. بد اخلاقی با همسر و فرزندان: پیامبر براى تشییع جنازه «سَعد بن معاذ» از منزل خارج شدند در حالی‌که هفتاد هزار فرشته جنازه وى را تشییع می‌کردند؛ پس از دفن او، مادر سعد گفت: گوارا باد اى سعد بر تو در این بهشتى که وارد شدى‏؛ رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: اى مادر سعد، بر خدا حکم جزمى مکن. [ بلکه او به شدت مورد فشار قبر قرار گرفت ] سپس حضرت فرمودند: «فشار قبر سعد به علت بد اخلاقی او با اهل خانه بود»(کافی، ج 3، ص 236) 3. یاری نکردن مظلوم: نقل شده یکی از علمای بنی اسرائیل از دنیا رفت و فشار قبر بر او وارد شد چرا از کنار مظلومی گذشته بود و او را یاری نکرده بود. (ثواب الاعمال، ص۱۱۱) 4. رعایت نکردن برخی حق الناسها مثل سخن چینی، غیبت و دروغ: پیغمبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمودند: «عذاب قبر از سخن چینی، غیبت و دروغ ناشی می‌شود. (مستدرک‏الوسائل، ج9، ص 121) خداوند همه ما را از فشار قبر نجات بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد @AhkameHarameRazavi

چهارشنبه مغرب « فقهی » ۱۴۰۰/۵/۱۳ موضوع: #مجهول المالک سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام روایت شده که فرمودند: ...اَلامانَةُ تَجُرُّ الرِّزقَ، و َالخیانَةُ تَجُرُّ الفَقرَ... . امانتدارى روزى مى‌آورد و خیانت در امانت فقر. (تحف العقول ص221) تصرف در اموال دیگران که مالک مشخصی دارد جز با اذن یا رضایت مالک جایز نیست؛ ولی گاهی اوقات با اموالی مواجه می شویم که مالکش مشخص نیست که اقسام مختلفی دارد؛ یک نمونه از این اقسام آن است که مثلا کسی مالش را در مغازه یا خودرو جا گذاشته است و ما آن را می بینیم؛ حال می خواهیم ببینیم نسبت به اینگونه اموال چه وظیفه ای داریم: 1. مالی که در دست انسان باشد و صاحبش نامعلوم باشد و مال گم شده هم بر آن صدق نکند، مجهول المالک گفته می شود. مثل اینکه وسیله ای در مغازه یا ماشین یا حسینیه یا هتل و مسافرخانه جا می ماند یا مالی که دزدی است و به مالکش دسترسی ندارد، یا بدهی که بدهکار به مالکش دسترسی ندارد یا وسایلی که نزد تعمیر کار می برند و سراغ آنها نمی آیند و صاحبش را هم نمی شناسد، و مانند اینها مصادیق مال مجهول المالک است. (1) 2. وظیفه انسان در برابر مجهول المالک این است تا زمانی که احتمال پیدا کردن صاحبش را می دهد باید از صاحبش جست و جو کند و زمانی که از پیدا کردن صاحبش مأیوس و ناامید می شود با اجازه حاکم شرع (به فتوا یا احتیاط) همان مال را یا قیمتش را به فقیر شرعی صدقه بدهد. 3. انسان نمی تواند از مالی که صاحبش معلوم نیست استفاده کند مگر اینکه یقین داشته باشد که صاحبش هر کسی که باشد، راضی به استفاده کردن از این مال می باشد. (2) زائرین و مجاورین گرامی می توانند سوالات دینی خویش را با ذکر نام مرجع تقلید خویش به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر مرجع تقلید دریافت نمایند. خداوند توفیق انجام واجبات را به ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) (تحریرالوسیله، کتاب لقطه، لقطه غیر حیوان، م 1 ؛ منهاج الصالحین ج2 م 762) (2) نکته: نسبت به اموال فاسد شدنی برای صدقه دادن و جست و جو از صاحب آن مقداری تفاوت فتوا وجود دارد. (تحریرالوسیله، کتاب لقطه، لقطه غیر حیوان، م 4 ؛ رهبری استفتاء خصوصی، شماره استفتاء 962415 ؛ منهاج الصالحین ج2 مساله 765 ؛ مکارم استفتائات جدید ج1 ، سوال953 ؛ توضیح المسائل زنجانی مساله 2591 ؛ توضیح المسائل وحید مساله 2646) @AhkameHarameRazavi

چهارشنبه مغرب « اعتقادی » ۱۴۰۰/۵/۱۳ موضوع: #مراحل گمراهی شیطان سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم  شیطان برای گمراهی مردم از طریق اندیشه یا انگیزه وارد میشود و این کار با مراحلی انجام میشود که ذکر میشود: 1. ایجاد شبهه در واقعیات: اگر انسان واقعیات گناه که همان نجاست،آتش یا سم است را درک کند به سمت گناه نمی رود و علت اینکه راحت شراب نجس را میخورد یا غیبت (گوشت برادر مرده) میکند، چون از واقعیت گناه آگاه نیست و اولین قدم شیطان تغییر واقعیت گناه وایجاد شبهه در آن است؛ چنانچه پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمود: «اللهم ارنی الاشیاء کما هی» خدایا واقعیت اشیاء را آنچنان که هست به من نشان بده.(بحار، ج 14، ص 10) 2. تسویف: کاری را به آینده موکول کردن است. مثلا اگر کسی بخواهد انفاقی انجام دهد، شیطان می‌گوید حالا که زود است، باشد برای فردا، فعلا خودت جوانی و نیاز داری، فردا انجام می‌دهی. یا مثلا می‌گوید چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است. در حدیث آمده : «ایاک و التسویف»بر حذر باش از اینکه برای انجام کارهایت فردا فردا کنی(امالی شیخ طوسی، ص 526) 3. تزیین زینت دادن : در این مرحله شیطان اعمال قبیح را برای انسان‌ها زیبا جلوه می‌دهد. مثل برخی‌ها که برای زیبا کردن کالاهایشان دست به نورپردازی می‌زنند و کالای نامرغوب را مرغوب جلوه می‌دهند. شیطان برای آنکه عملی را تسویل کند، اعمال بد را چنان در دل آدمی زیبا می‌کند که جز افراد بصیر متوجه نمی‌شوند(فَزَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطَان- 63نحل) 4. وعد و وعید: شیطان وعده می‌دهد تا یکسری از بدی‌ها انجام شود و وعید می‌دهد تا یکسری از کارهای خوب انجام نشود. مثلا اگر عبیدالله بن زیاد وعده نمی‌داد، کسی به سمت او نمی‌آمد. از طرفی هم وعید داد که اگر چنین نکنید چنان می‌کنم، زنانتان، خانه هایتان، اموالتان و ... را مصادره می‌کنم و همچنین آنها را ترساند از اینکه لشکر یزید در راه است (الشَّیْطانُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ-بقره، 268) 5. ایجاد آرزو:شیطان حوصله اش زیاد است و در این مرحله می‌گوید من اگر الان هم موفق نشدم یک سنگ بنایی را ایجاد می‌کنم و آرزوی آن را در دل انسان‌ها می‌اندازم هرچند که بیست سال دیگر به نتیجه برسم.( لَأُمَنِّیَنَّهُم-نساء، 119) خداوند ما را از شر وسواس شیطان حفظ بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد @AhkameHarameRazavi

پنجشنبه ظهر « فقهی » ۱۴۰۰/۵/۱۴ موضوع: #خانواده مناسبت: روز خانواده و روز بازنشستگان سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم حضرت صادق علیه السلام در روایتی می فرمایند: مَن حَسُنَ بِرُّهُ بِأَهلِهِ زادَ اللَّهُ فی عُمرِهِ. هر که به خانواده ‏اش نیکى کند، خداوند بر عمرش بیفزاید. (الکافی (ط- الاسلامیه) ج8 ، ص: 219) همانطور که همه می دانیم مسائلی را که به آن نیاز داریم واجب است یاد بگیریم؛ و از طرفی نیز امروز، روز خانواده نامگذاری شده است؛ لذا چند نکته کوتاه درباره احکام خانواده که بسیار مورد نیاز است خدمت شما عرض می کنم: 1. در خانواده فرزندان باید از هر کاری که سبب اذیت پدر یا مادر می شود خودداری کنند؛ لذا اگر رفتار و گفتار فرزندان سبب ناراحتی و اذیت پدر و مادر شود حرام است. (غیر از انجام واجبات و ترک محرمات.) حتی اگر میان پدر و مادر مشاجره ای و نزاعی رخ بدهد، فرزندان حق ندارند به یکی از والدین اهانت یا بی احترامی کنند. (1) 2. در خانواده، اعضای خانواده نمی توانند بدون اجازه و رضایت از اموال یکدیگر استفاده کنند و تصرفی انجام دهند بنابر این اگر خانمی نفقه اش را از شوهر دریافت می کند یعنی شوهر خوراک و پوشاک و مسکن و سایر نیازهای متعارف خانم را تامین می کند، نمی تواند بدون اجازه شوهر در اموال شوهر تصرف کند یا از جیب شوهر پولی بردارد و چنانچه مرتکب چنین کاری شود علاوه بر اینکه گنهکار است، وجوهی را که برداشته است، باید برگرداند و ضامن است حتی اگر شوهر نفقه زن را نمی دهد به نظر اکثر مراجع نمی تواند بطور مستقیم خودش از اموال شوهر بابت نفقه اش وجهی را بردارد و باید با اجازه حاکم شرع باشد. و در طرف مقابل اگر خانم از خودش مال یا پولی دارد شوهر نمی تواند بدون اجازه او در اموال او تصرف کند. (2) 3. اگر یکی از اعضای خانواده دارای عیبی هست، اظهار کردن این عیب به دیگران هر چند به اعضای دیگر خانواده باشد که از عیب اطلاع ندارند، غیبت است و جایز نیست. (3) زائرین و مجاورین گرامی می توانند سوالات دینی خویش را از دفاتر موجود در حرم بپرسند. خداوند الفت و صمیمیت در میان خانواده ها قرار دهد، به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) (توضیح المسائل جامع، م 2290 و م 2291) (2) آیت الله سیستانی: بعد از مطالبه نفقه توسط زوجه اگر زوج نفقه نمی دهد می تواند بردارد. (تحریرالوسیله، کتاب النکاح، نشوز، م 2 ؛ منهاج الصالحین، ج 3 م 355) (3) (استفتائات حضرت امام ج2 ص: 619 س13 ؛ رساله آموزشی ج2 ص: 65 ؛ استفتائات مکارم ج1 س 552 و س 554 ؛ جامع المسائل بهجت ج2 ص: 467) @AhkameHarameRazavi