سه شنبه مغرب اعتقادی                             1400/6/16 موضوع: #فطرس_ملک سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم- آیا داستان فطرس ملک با خطا نکردن فرشتگان سازگاری دارد؟ داستان:جبرئیل هنگام تولد امام حسین از جزیره ای رد شد که فطرس ملک به خاطر کندی و کوتاهی تبعید شده بود که به وساطت جبرئیل بال خود را به قنداقه امام زد که شفا یافت و بخشیده شد(بحار، ج ۲۶، ص ۳۴۰) 1.برخی گویند: چون قرآن فرموده: فرشتگان خطا نمیکنند (عَلَیْها مَلائِکَةٌ غِلاظٌ شِدادٌ لا یَعْصُونَ اللّهَ ما أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُونَ ؛ آتشی که فرشتگانی بر آن گمارده شده که خشن و سخت گیر هستند و هرگز فرمان خدا را مخالفت نمی کنند و آنچه را فرمان داده شده اند (به طور کامل) اجرا می‏نمایند!،تحریم، ۶٫)، پس داستان فطرس علاوه بر ضعف سندی با قرآن ساز گار نیست، پس درست نیست(تفسیر المیزان جلد 19 (ذیل آیه 6، سوره تحریم) پرسش و پاسخ ها در محضر آیت الله جوادی آملی، ج 2، ص 88) 2. ولی برخی دیگر گویند:11منبع و حدیث در مورد فطرس هست و درست است(كامل الزيارات ، ص 140+ الأمالي الشيخ الصدوق ص 200+ مصباح المتهجدشیخ طوسي ص 826 و...) دلایل:اولا: گناه نکرده ،بلکه کندی کرده و ترک اولی کرده که در مورد پیامبران معصوم نیز نقل شده است؛ زیرا تقریباً در تمام آنها از كار فطرس به «أبطأ» یا «تلكّأ» تعبیر شده كه با هم مرادف و به معناى «كندى ورزید»( كامل الزیارات، ص 140) وفرشتگان درمقام اطاعت فرمان الهى بر هم پیشى مى گیرند   « فَالسَّابِقَاتِ سَبْقًا »؛( آیه 4 نازعات) ثانیا:دوگونه فرشته داریم: مجردتام و مقرب و آسمانی که خطا نمیکنند و فرشته ذمی که احتمال خطادارند و از عناصر زمین درست شده اند(توحیدشهدی مطهری، ص 342) وبرخی روایات دارد که باهرقطره باران فرشته ای به زمین می آید تا قطره در جایگاهش قرار بگیرد(کافی ج8 ص 239) ثالثا: عصمت فرشتگان بر عصمت اختيارى دلالت دارد، نه بر اطاعت جبری، وگرنه مدح معنا نمیدهد(عبادمکرمون) ومقامشان با هم فرق دارد(وَمَا مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقَامٌ مَعْلُومٌسوره صافات، آیه 164) و اعتراض فرشتگان به خدا در قضیه خلقت آدم نشان از نقصشان دارد(آیه 30 بقره) رابعا: اینکه فرشتگان خطانمیکنند(آیه 6 تحریم) در مورد فرشتگان محافظ جهنمی نقل شده است وبرای بقیه معلوم نیست بشود تعمیم داد خامسا: ممکن است جنی بوده و کلمه ملک به اعتقاد ابن عربی به جن نیز اطلاق میشود خداوند توفیق اطاعت از امامان را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد @AhkameHarameRazavi

چهارشنبه ظهر فقهی                                 1400/6/17 موضوع: #آداب_زیارت_و_احکام_حرم مناسبت: اول ماه صفرالمظفر سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در حدیثی حضرت رضا علیه السلام نسبت به فضیلت زیارت ائمه معصومین علیهم السلام اینگونه می فرمایند: ... مَنْ زَارَهُمْ رَغْبَةً فِی زِیَارَتِهِمْ وَ تَصْدِیقاً بِمَا رَغِبُوا فِیهِ، کَانَ أَئِمَّتُهُمْ شُفَعَاءَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَة. هر کس با رغبت و علاقه ائمه معصومین علیهم السلام را زیارت کند و به آنچه آنان ترغیب کرده اند باور داشته باشد، ایشان در روز قیامت شفیعانشان خواهند بود. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج‏4 ؛ ص567) در مسئله 11 توضیح المسائل مراجع تقلید اینگونه آمده است مسائلی را که انسان غالباً به آنها احتیاج دارد واجب است یاد بگیرد؛ الحمد لله در روز اول ماه توفیق یافته ایم که به زیارت حجت خدا مشرف شویم، زیارت مشتمل بر آداب و احکامی است که برای انجام صحیح آن لازم است این امور را بیاموزیم: 1. یکی از مستحباتی که سفارش شده است و فضیلت فراوانی برایش نقل شده زیارت حضرت رضا علیه السلام است که حتی در برخی از روایات ثواب زیارت حضرتش از ثواب زیارت حضرت سید الشهدا علیه السلام بیشتر است. 2. در روایات سفارش شده است که زیارت با معرفت داشته باشیم و معنای معرفت به حق امام بنابر روایتی که از حضرت صادق علیه السلام رسیده (عیون اخبار الرضا ج 2 ص 259) این است که باور کنیم امام شاهد بر اعمالمان می باشد و اطاعت از ایشان را در دستورات دینی بر خود واجب بدانیم؛ مثلا در پوشش شرعی یا نماز یا رعایت حقوق مردم، تحصیل کسب درآمد، طبق دستور امام، عمل نماییم. 3. کسی که عذر شرعی دارد (جنب و حائض) می‌تواند برای زیارت به صحنها و رواقهای حرم مشرف شود اما توقف در مساجد حرم مثل مسجد گوهرشاد و صحن مسجد، حرام است؛ البته می تواند از یک درب داخل و از درب دیگر بدون توقف خارج شود. (1) 4. بیرون بردن اموال حرم مانند مهر و برخی از سجاده هایی که وجود دارد یا ویلچر(مگر اینکه مجوزی برای این کار وجود داشته باشد.) و مانند آن شرعا حرام است هر چند برای مدت کوتاهی باشد یا به عنوان تبرک باشد. و اگر کسی اموال حرم را خارج کرده، باید فورا برگرداند. 5. در وضعیت کنونی قوانینی که ستاد ملی کرونا اعلام می کند، مثل ماسک زدن و یا فاصله ای که برای صفوف نماز جماعت مشخص شده است، لازم است رعایت شود. (2) زائرین و مجاورین گرامی می توانند سوالات دینی خویش را با ذکر نام مرجع تقلید خویش به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر مرجع تقلید دریافت نمایند. از نماز اول ماه و پرداخت صدقه و رسیدگی به فقراء غفلت نکنیم؛ خدواند متعال توفیق زیارت با معرفت به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) (توضیح المسائل مراجع، مساله 355 ؛ تحریر الوسیله، القول فی احکام الجنب ؛ رساله آموزشی، ج1 درس: 20 ص: 88) (2) (امام خامنه ای، استفتاء شخصی، سوالات سامانه جامع، مسائل فرهنگی و اجتماعی، سوال شماره 1134077) @AhkameHarameRazavi

چهارشنبه ظهر اعتقادی                           1400/6/17 موضوع: #قیام_در_راه_خدا سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم-باگرامیداشت یاد شهدای 17 شهریور «خداوند در قرآن می فرماید: قُل إنَّما أَعِظُکُم بِواحِدَة أَن تَقُومُوا لِلّهِ مَثنی وَ فُردی…؛ [ای پیامبر!] بگو: شما را تنها به یک چیز اندرز می دهم و آن اینکه: دو نفر دو نفر و یا یک نفر یک نفر برای خدا قیام کنید…» (سوره سباء، آیه 46) حدود ۴۰۰ آیه در رابطه با جهاد وقیام نازل شده است. قیام به معنی آمادگی، داشتن انگیزه، اراده، تصمیم و اقدام برای انجام کار است.  وقتی قیام برای خدا باشد، هرگز احساس باختن و خسارت هم در کار نیست و رزمنده در هر دو حال شکست یا پیروزی خود را برنده میدان می‌داند،از این جهت چهره سیدالشهداء در روز عاشورا هر چه به ظهر عاشورا نزدیک‌تر می‌شد، بر افروخته تر می شد. آنچیزی که مهم است نیت و انگیزه عمل است (تَقُومُوا لِلّهِ) تفاوت اصلی قیام لله و لنفس این است که در قیام لله دعوت از سوی قیام کننده به سوی خدا و در قیام به نفس دعوت به خود است. اگر قیام و اقدام برای خدا باشد دنبال سهم خواهی نیستند،ولی اگر نیت سهم خواهی باشد برای نفس است،مثل طلحه و زبیر که بعد از قیام و قدرت دنبال سهم خواهی برای خود بودند و برخی در انقلاب اسلامی ما نیز دنبال سهم خواهی هستند. وقتی انگیزه خدایی باشد سیاست و رفتار و حکومتش دینی است، ولی اگر نیت فرد غیر خدایی باشد( به فرموده مقام معظم رهبری)، دین را سیاسی می کند و دین را بازیچه قدرت و سیاست قرار می دهد.  قیام انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی یکی از مصادیق مهم قیام در راه خداست که یکی از عوامل آن قیام 17 شهریور بود که یاد شهدای آن  روز را گرامی میداریم. -خداوند نیات و اعمال ما را برای خودش و در راه رضای خودش قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد @AhkameHarameRazavi

چهارشنبه مغرب فقهی                                1400/6/17 موضوع: #ارتباط_با_نامحرم سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم خداوند متعال در قرآن کریم خطاب به زنان مؤمنه می فرماید: فَلَا تَخضَعنَ بالقَولِ فَیَطمَعَ الَّذِی فِی قَلبِهِ مَرَضٌ وَ قُلنَ قَولاً مَعرُوفاً. با نرمی و نازکی سخن مگوئید تا آن کسی که دلش بیمار است طمع نورزد بلکه با گفتاری شایسته (ی یک زن مؤمنه) سخن بگویید. (سوره احزاب، آیه 32) در مساله 11 رساله مراجع تقلید بیان شده مسائلی را که انسان غالبا به آن نیاز دارد واجب است یاد بگیرد؛ یکی از مسائل مهم دینی و اجتماعی مساله ارتباط با نامحرم است فرقی ندارد که در فضای درس و تحصیل باشد یا در فضای مجازی باشد یا در فضای کسب و کار، در هر صورت چنانچه ضوابط شرعی رعایت نشود آسیب های مختلف اجتماعی را به دنبال دارد؛ لذا هر مؤمنی در ارتباط با نامحرم برای کسب رضای خدا و دور ماندن از آسیبهای فردی یا اجتماعی باید در ارتباطش با نامحرم شرایطی را رعایت کند: 1. در هنگام صحبت یا چت کردن یا پیامک زدن به نامحرم، بکار بردن کلماتی که نامناسب بین دو نامحرم است مثل کلمات عاشقانه یا کلمات تحریک آمیز، جایز نیست. 2. ارتباط و تکلم به قصد لذت شهوت ‏نباشد بنابر این چنانچه هنگام ارتباط با نامحرم احساس شود به سمت لذتهای شهوانی کشیده شده است شرعا حرام است و باید قطع ارتباط صورت بگیرد. 3. اگر مرد یا زنی ترس آن را داشته باشد که چنانچه با نامحرمى صحبت کند یا به صورت چت در شبکه‌های مجازی با او ارتباط پیدا کند، آن زن یا مرد نامحرم او را به گناه آلوده خواهد کرد نباید با او صحبت ‏کند و ارتباط برقرار کند. (1) در پایان عرض می کنیم در آستان ملکوتی امام علی بن موسی الرضا علیه السلام در برخی از مسیرها در اماکن متبرکه میز خدمت پاسخگویی با حضور کارشناس آقا و خانم قرار داده شده است که زائرین می توانند سوالات دینی خویش را بپرسند. خداوند متعال محبت و دوستی خودش را در دل همه مؤمنین قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) (تحریرالوسیله، کتاب النکاح م29 ؛ سایت لیدر، احکام حجاب و عفاف ؛ منهاج الصالحین ج3 م29 ؛ استفتائات سیستانی س 226 ؛ سایت مکارم، استفتائات، احکام حجاب، احکام موازین ارتباط با نامحرم ؛ توضیح المسائل مکارم م2092) @AhkameHarameRazavi

چهارشنبه مغرب اعتقادی                                    1400/6/17 موضوع: #عوامل_ذلت سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم- خداوند در قرآن می فرماید: بشر المنافقین بان لهم عذابا الیما . الذین یتخذون الکافرین اولیاء من دون المومنین ایبتغون عندهم العزه لله جمیعا (آیه 139 نساء): مژده بده منافقین را به این که عذاب دردناک برایشان است . آنانکه مومنان را ترک گفته و کافران را دوست گرفتند ، آیا عزت را در پیش ایشان جستجو می کنند پس همانا تمام عزت برای خداست. «ذلت» به معنای نبود حالت عزت و شرافت در انسان است به گونه‌ای که فرد ذلیل، به راحتی شکست را می‌پذیرد و مغلوب می‌شود در روایات عواملی ذکر شده است که موجب ذلت میشود که به برخی اشاره می کنیم: 1- طلب عزت از غیر خدا: چنانکه از آیه شریفه معلوم شد تمام عزت برای خداست پس هر کس غیر از خداوند متعال طلب عزت نماید و به خاطر کسب شرف، بجای رفتن به سمت خدا ، بسوی غیرخدا و کدخدا دست دراز کند ، ذلیل خواهد شد . امیرالمؤ منین علیه السلام می فرماید : هر کس به غیر خدا عزت یابد ، ذلیل شود(غررالحكم، ص 478) 2- اختلاف : اختلاف هر ملتی موجب ذلت ، هلاکت و اسارت آنان در بند دشمنان خواهد بود .  قرآن کریم می فرماید: راه نزاع و اختلاف نپیمایید که سست شوید و شوکت و قدرت شما از بین برود (آیه 46 انفال) 3-اخلاق ناپسند: امام علی علیه السلام می فرماید: بر حذر باشید از اخلاق پست چرا که انسان بزرگوار را پست می کند و مجد و کرامت را نابود می سازد(تحف العقول، ص‏215) 4 - تقاضا از مردم‏:  پیامبر به ابوذر فرمود: از سؤال كردن وتقاضا بپرهیز ، زیرا ذلت حاضر است . (بحار ،ج 77 ،ص 60) -خداوند همه ما را با بندگی خودش عزیز بگرداند به برکت صلوات برمحمد  و آل محمد @AhkameHarameRazavi

پنج شنبه ظهر فقهی                                      1400/6/18 موضوع: #احکام_اموات سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم امام باقر در روایتی می فرمایند که از رسول خدا صلی الله علیه و آله سوال شد کدام یک از مومنین از همه زیرک تر می باشد، حضرتش فرمودند: أَکْثَرُهُمْ ذِکْراً لِلْمَوْتِ، وَ أَشَدُّهُمْ لَهُ اسْتِعْدَاداً. آن کس که بیشتر یاد مرگ کند و زیادتر مهیّای آن شده باشد. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج‏3 ؛ ص258) روز پنج شنبه است چند نکته کوتاه درباره احکام اموات خدمت شما خوبان تقدیم می شود: 1. یکی از کارهای بسیار پسندیده ای که مؤمنین برای اموات انجام می دهند، خیرات برای اموات خودشان است اما باید توجه داشته باشیم که بهترین راه احسان به اموات، انجام واجباتی است که از آنها قضا شده مثل نماز و روزه‌، دادن بدهکاری های میت و پرداخت رد مظالم؛ و رد مظالم در جایی است که می دانیم میت به کسی بدهکار بوده ولی به طلبکار دسترسی نداریم و بعد از ‏انجام واجبات ‏میت انجام خیرات مثل ساختن مسجد، مدرسه علمیه، بیمارستان و وقفیات ... که باقی می ماند، از کارهای بسیار خوب است. (1) 2. اگر انسان بخواهد بدهی شخصی که فوت کرده را پرداخت کند لازم نیست از کسی مانند ورثه اجازه بگیرد و در صورت پرداخت بدهی، دین میت پرداخت می شود و میت برئ الذمه می شود. (2) 3. تا زمانی که انسان زنده باشد نمی توان برای او نماز قضا و روزه قضا انجام داد اگرچه توانایی انجام نماز و روزه را نداشته باشد. (2) در پایان خدمت زائرین عرض می شود؛ یکی از خدمات فرهنگی و مذهبی آستان قدس رضوی، قرار دادن دفاتر پاسخگویی به مسائل شرعی و احکام در اماکن متبرکه است که زائرین می توانند با مراجعه، پاسخ سوالات خویش را به صورت جزئی و دقیق و مطابق نظر مرجع دریافت کنند؛ ضمنا خواهران می توانند با مراجعه به دفاتر مخصوص خواهران سوالات خویش را از کارشناس خانم بپرسند. خداوند متعال به حق ائمه مظلوم بقیع همه اموات را مورد رحمت و مغفرت خودش قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) (عروه الوثقی، فصل فی احکام الاموات، اقتباس از م 1 و م 2 ؛ رساله مراجع تقلید، اقتباس از م 2719) (2) (تحریر الوسیله، کتاب الدین و القرض، القول فی احکام الدین، م 4 ؛ منهاج الصالحین ج 2 ، م 987 ؛ مکارم، استفتاء شخصی) (3) (رساله مراجع تقلید، اقتباس را مساله 1533) @AhkameHarameRazavi

پنج شنبه ظهر اعتقادی                               1400/6/18 موضوع: #اثرات_لقمه_حرام سلام علیکم --- بسم الله الرحمن الرحیم—با تسلیت ایام سوگواری حضرت اباعبدالله الحسین امام حسین ( علیه السلام )  در روز عاشورا وقتی دید که کلام حقش در دل سخت تر از سنگ کوفیان اثر نمی کند علت را این سخت دلی و عدم قبولی حق را لقمه های حرامی برشمرد که شکمهای کوفیان از آن پر شده بود و فرمود: فَقَدْ مُلِئَتْ بُطُونُكُمْ مِنَ الْحَرَامِ وَ طُبِعَ عَلَى قُلُوبِكُمْ؛ شکمهایتان از حرام پر شده و بر قلبهایتان مُهر خورده است(بحار، ج45، ص1) برخی از آثار لقمه حرام عبارتند از: 1-مشمول شفاعت نشدن: امام علی ( علیه السلام ) :کسی که ذره‌ای مال حرام بخورد در قیامت ...مشمول شفاعت آن حضرت نمی‌گردد(دعائم ‌الاسلام، ج۲، ص۳۵۱) 2- پذيرفته نشدن نماز و دعا :پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم  ) : ملكى بر بيت المقدس هر شب فرياد مى كند : هركس حرام بخورد مستحب و واجبى از او پذيرفته نيست !! (عدة الداعي ، ص‏139) 3- بي بركت شدن اموال و زندگي: امام كاظم  ( علیه السلام ) : مال حرام افزون نمي گردد و اگر هم افزون گردد، بركت نمي يابد(كافي،ج‏‏5، ص‏125) 4- اثر در نسل آدمي: امام صادق  ( علیه السلام )  :  مال حرام در فرزندان آشكار مي شود و روي آنها اثر مي گذارد.( وسائل الشيعه،ج‏‏17، ص‏82) 5-خروج از دوستی اميرالمؤمنين:امام علی ( علیه السلام ) : كسي كه به حرام، مال مؤمني را بخورد، هرگز دوستدار من نيست( مشكاة‏الانوار ، ص‏154) -خداوند توفیق کسب روزی حلال را به همه نصیب بفرماید به برکت صلوات بر محمد وآل محمد @AhkameHarameRazavi

پنج شنبه مغرب فقهی              1400/6/18 موضوع: #استفاده_از_ماهواره مناسبت: ولادت امام باقر علیه السلام سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از امام باقر عليه السلام روایت شده که فرمودند: و َاللّه‏ِ لَحَديثٌ تُصيبُهُ مِن صادِقٍ فى حَلالٍ و َحَرامٍ خَيرٌ لَكَ مِمّا طَلَعَت عَلَيهِ الشَّمسُ حَتّى تَغرُبَ؛ به خدا قسم اگر از شخصى راستگو حديثى درباره حلال و حرام بشنوى، از آنچه كه آفتاب بر آن طلوع و غروب مى‏ كند براى تو بهتر است.کافی(ط-الاسلامیه) مقدمه ص 7 -محاسن ص227، ح157 در مسئله 11 توضیح المسائل مراجع تقلید اینگونه آمده است: مسائلی را که انسان غالباً به آنها احتیاج دارد واجب است یاد بگیرد. یکی از مسائل مهم فرهنگی مباحث فقهی رسانه ها است که لازم است در استفاده از انواع رسانه مثل تلویزیون، اینترنت، تلفن همراه و ... مسائل و نکات شرعی مراعات گردد؛ در این فرصت می خواهیم چند نکته شرعی راجع به ماهواره بیان کنیم: 1. ماهواره با توجه به وجود موارد خلاف شرع در برنامه های آن مثل آموزش افکار گمراه کننده و تحریف حقایق و فساد اخلاق و ترویج لهو و لعب و پخش موسیقی لهوی و رقص‌آور یا تصاویر و فیلمهای خلاف عفّت و حیاء، این احتمال وجود دارد که حداقل در بعضی از ساعات زمینه‌ای برای استفاده حرام برای برخی از اعضای خانواده یا نزدیکان وجود داشته باشد؛ لذا نگهداری و خرید و فروش و نصب آن مجاز نمی باشد و شرعا حرام است. 2. نگهداری و استفاده از ماهواره حتی برای کسی که قصد استفاده از برنامه کاملاً شرعی آن را دارد مثل برنامه‌هاى مذهبی یا قرآنى یا علمى و مانند آن، چون احتمال افتادن در گناه وجود دارد باز هم استفاده جایز نمی باشد و گناه است. 3. در هر صورت حتی اگر فردی مطمئن باشد که خود یا خانواده اش در گناه واقع نمی شوند باز هم با توجه به اینکه منع قانونی وجود دارد به جهت تخلف از قانون هم خرید و فروش و نگهداری از آن جایز نمی باشد. (1) بزرگواران می توانند در صورتی که سوالاتی دینی در طول شبانه روز برایشان پیش آمد با ارسال پیامک به شماره 30002020 در کوتاهترین زمان ممکن پاسخ خویش را توسط کارشناسان به پاسخگویی احکام و مسائل دینی دریافت نمایند. در این شب که به نقلی سالروز میلاد امام باقر علیه السلام است خداوند را به حق این امام قسم می دهیم توفیق ترک گناه به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) (اجوبه الاستفتائات س 1213 ؛ مکارم استفتائات ج3 س 1711 ؛ سیستانی، سایت، پرسش و پاسخ، ماهواره ؛ منهاج الصالحین، ج2 م 10 ؛ استفتائات بهجت ج3 س4987 ؛ جامع المسائل فارسی ج1 س1001 ؛ وحید، سایت، استفتائات، س 451 و 452) @AhkameHarameRazavi

پنج شنبه مغرب اعتقادی                                   1400/6/18 موضوع: #عوامل_حبط_خیرات     سلام علیکم --- بسم الله الرحمن الرحیم—با تسلیت ایام سوگواری حضرت اباعبدالله الحسین خداوند در قرآن می فرماید: مَنْ يَرْتَدِدْ مِنْكُمْ عَنْ دينِهِ فَيَمُتْ وَ هُوَ كافِرٌ فَأُولئِكَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فيها خالِدُونَ (بقره،217): «هر کسى راه ارتداد را پس از ایمان در پیش گیرد و در همان حال بمیرد، اعمال او در دنیا و آخرت باطل می‌شود و آنان براى همیشه در آتش خواهند بود». کلمه حبط به معناى باطل شدن عمل، و از تأثیر افتادن آن است. در قرآن و روایات عواملی به عنوان حبط کننده و از بین برنده اعمال نیک گفته شده است که عرض می کنیم: 1- ریا : پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم  )  فرمود: شخص ریاكار در قیامت به او خطاب مى‏شود اى گنه كار، اى نیرنگ باز، اى ریاكار، عمل تو گم شد و مزد تو باطل گشت، بنابراین مزد خود رااز كسى طلب كن كه براى اوكار مى‏كردى(بحار،ج 72،ص 303)   2 - كبر و غرور:امام علی ( علیه السلام )  فرمود: عبرت بگیرید به آنچه را كه خداوند درباره شیطان انجام داد، زمانى كه عمل طولانى و تلاش‏هاى مستمر او را نابود ساخت و به تحقیق او شش هزار سال خداوند را عبادت كرد... نابودى عمل او به خاطر یك لحظه كبر و غرور بود. (بحار ،ج 63 ،ص 214) 3- نپذیرفتن ولایت امام‏ علی علیه السلام‏:پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم  )  به امام علی ( علیه السلام )  فرمود: هركس خدا را بدون ولایت و محبت تو ملاقات كند، عمل او نابود مى‏شود . (بحار،ج24،ص65) 4- بى صبرى هنگام مصیبت: امام جواد ( علیه السلام )  فرمود: »کسى که ناراحتى و بى تابى‏اش بر صبر و تحملش غلبه کند، عملش را نابود کرده است»(بحار ، ج 50، ص 103) 5-  ترک نماز بدون عذر: پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم  )  فرمود: «کسى که بدون عذر نمازش را ترک کند، عمل خود را از بین برده است(بحار ، ج 79، ص103) خداوند اعمال ما را به فضل و کرمش قبول بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد @AhkameHarameRazavi

 جمعه مغرب فقهی            1400/6/19 موضوع: #اختیار_انسان_نسبت_به_اموالش سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در روایتی حضرت موسی بن جعفر علیه السلام می فرمایند: ... إنّ اَعظَمَ النّاسِ قَدْراً اَلّذیِ لایَریَ الدُّنیا لِنَفسِهِ خَطَراً... . بالاترین قدر و منزلت را کسی داراست که دنیا و مادیات در نظر او قدر و منزلتی نداشته باشند. ( الکافی (ط-الاسلامیه) ج1 ص: 19) امشب قصد دارم نکته ای راجع به تصرف در اموال کسانی که دچار بیماریهای ذهنی هستند بیان کنم، مقدمتا عرض می شود که: انسان عاقل و بالغ تا زمانی که سالم است می تواند به هر شکلی که خودش بخواهد اموالش را هزینه کند یا ببخشد یا وقف کند؛ البته انسان نمی تواند مالش را اسراف کند و یا اگر پدر یا مادر بخواهد به یکی از فرزندان مالی را ببخشد چنانچه سبب فساد و اختلاف میان فرزندان می شود چنین کاری جایز نیست. (1) اما افرادی که دچار آلزایمر شدید هستند یعنی بیماری به حدی است که دیگر هیچگونه تعقلی ندارند، از لحاظ شرعی حال این افراد به گونه ای است که نسبت به نماز و روزه تکلیفی ندارند و در اموالشان نمی توانند تصرفی انجام دهند، خوب سوال این است که چه کسی باید این تصرفات را انجام دهد. در پاسخ عرض می شود: که اطرافیان این بیماران حتی همسرش هم بدون مراجعه به حاکم شرع و انتخاب قیم شرعی نمی توانند در اموالشان تصرف کنند. و در صورتی هم که قیم شرعی داشته باشد در صورتی می تواند قیم شرعی برای استفاده از اموال این شخص اجازه بدهد که برای صاحب مال دارای مصلحتی باشد. (2) زائرین و مجاورین گرامی می توانند سوالات دینی خویش را با ذکر نام مرجع تقلید خویش به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر مرجع تقلید دریافت نمایند. خداوند متعال محبت به دنیا را از دل ما بیرون کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) (تحریر الوسیله کتاب الهبه، م22 ؛ اجوبه الاستفتائات، س: 1728 ؛ منهاج الصالحین ج2 م1336) (2) (تحریر الوسیله، کتاب حجر، سفاهه م1 و م3، کتاب البیع، م 18 و م19 ؛ منهاج الصالحین ج2 م1084 و م 1085 و 1076 ؛ هدایه العباد، ج1 م 1768 و م 1770 و 1771) @AhkameHarameRazavi

جمعه مغرب اعتقادی                                 1400/6/19 موضوع: #برخی_فضایل_امام_باقر_علیه_السلام سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم- جابر؛ علت باقر نامیدن امام محمد باقر (علیه السلام ) را از پیامبر این گونه نقل میکند که پیامبر فرمود: و یبقر العلم بقراً:شکافت علم را شکافتنی و آشکار ساخت آن را. (کافی،ج ١ ،ص ٤٦٩) برخی از فضایل امام باقر ( علیه السلام ) را خدمت شما عرض میکنیم: 1. حلم امام: روزی شخصی نصرانی رو به امام کرد و با وقاحت تمام گفت: «انت بقر» ولی امام علیه السلام با کمال آرامش فرمود: « نه، من باقر هستم .» نصرانی گفت: «تو فرزند آن مادری هستی که آشپز بود .» امام علیه السلام در جواب فرمود: آشپزی حرفه ایشان بوده است .» سپس آن نصرانی با کمال بی شرمی گفت: تو فرزند کنیز سیاه بدزبان هستی . امام علیه السلام فرمود: « اگر تو راست می گویی خداوند او را ببخشد و اگر دروغ می گویی خداوند تو را ببخشد .» آن نصرانی وقتی چنین برخوردی را از امام دید از رفتار خود پشیمان شده و مسلمان شد .( بحار،ج 46، ص 289 ) 2. زحمت در طلب رزق: در گرماى شدید تابستان محمدبن منکدر که خود را از زهاد و عباد و تارک دنیا مى ‏دانست امام را در حال خستگى شدید در انجام کارى مى ‏بیند گمان مى ‏کند امام خود را براى طلب دنیا این گونه به زحمت انداخته، لذا به نصیحت مى‏پردازد و مى ‏گوید آیا سزاوار است مرد شریفى مثل شما در این گرماى طاقت فرسا در طلب دنیا بیرون بیاید، اگر خداى نخواسته در این حال مرگ شما را فرا رسد چه وضعى براى شما پدید خواهد آمد؟ شایسته نیست شما به دنبال دنیا بروید و خود را به رنج و زحمت بیندازید. امام علیه السلام می فرمودند: اگر مرگ من در همین حال برسد و من بمیرم، در حال عبادت و انجام وظیفه از دنیا رفته‏ ام، زیرا این کار، عین طاعت و بندگى خدا است. تو خیال کرده ‏اى که عبادت منحصر به ذکر و نماز و دعاست من زندگى و خرج دارم اگر کار نکنم باید دست حاجت به سوى تو و امثال تو دراز کنم.(منتهى الآمال،ج 2،ص 91) 3. صدقات فراوان : امام صادق (علیه السلام) فرمود: « خدمت پدرم رسیدم. آن حضرت مشغول صدقه دادن به فقرا بود و هشت هزار دینار طلا به آنها صدقه داد و خانواده ای یازده نفری را خرید و آزاد کرد.( بحار، ج 46، ص 286 -305) خداوند ما را جزء شیعیان حقیقی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد @AhkameHarameRazavi

شنبه ظهر فقهی                              1400/6/20 موضوع: #احکام_شک_در_سجده سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از رسول خدا صلی الله علیه و آله که می فرمایند: ...إِذَا أَرَدْتَ أَنْ یَحْشُرَکَ اللَّهُ مَعِی فَأطِلِ السُّجُودَ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّار. اگر می خواهید در قیامت با من محشور شوید سجده هایتان را در برابر خداوند متعال طولانی کنید. (مستدرک الوسائل ج 4 ص: 472) مسائل نماز مخصوصا شک هایی که برای انسان در نماز اتفاق می افتد بسیار مورد نیاز است؛ لذا یادگیری آنها شرعا واجب است تا در هنگام عمل بر خلاف وظیفه شرعی خود رفتار نکند. یکی از شک هایی که در نماز برای انسان پیش می آید، شک در انجام تعداد سجده است یعنی انسان شک می کند که یک سجده انجام داده یا دو سجده مثلا انسان سر از سجده برمی دارد و نمی داند یک سجده انجام داده یا دو سجده انجام داده است، از جهت شرعی وظیفه اش به چیست؟ برای جواب این سوال صورت هایی وجود دارد: اگر انسان کثیرالشک باشد و در این مورد زیاد شک کند، نباید به شک خود اعتنا کند (1) ؛ همچنین اگر کثیرالشک نیست اما اگر شک بعد از وارد شدن در عمل بعد باشد، نباید به شک خود اعتنا کند و نماز را ادامه دهد مثلا اگر در رکعت دوم است بعد از شروع به خواندن تشهد شک کند یا بعد از ایستادن شک کند که یک سجده انجام داده یا دو سجده، نباید به شک خود اعتنا کند و باید نماز را ادامه بدهد. اما اگر انسان همین که سر از سجده برداشت شک کند که یک سجده انجام داده یا دو سجده انجام داده است، در این صورت باید بنا را بر این بگذارد که یک سجده انجام داده و یک سجده دیگر نیز انجام دهد. (2) نکته: اگر تا کنون مکلف این مساله را نمی دانسته و مثلا جایی که نباید به شک خود اعتنا می کرده اعتنا کرده است و یک سجده دیگر انجام داده است یا جایی که باید به شک خود اعتنا می کرده و یک سجده دیگر انجام می داده اما آن یک سجده را انجام نداده است، در صورتی که در یادگیری این مساله کوتاهی نکرده باشد، نمازهایی که خوانده است، صحیح است. (3) نکات و مسائل شرعی بسیار دقیق و جزئی است و در برخی موارد نیز در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خویش عمل نمایند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه آماده پاسخگویی و خدمت می باشد که می توانید سوالات فقهی و اعتقادی خویش را به صورت تلفنی سوال کنید. خداوند متعال همه ما را از نمازگزاران واقعی قرار دهد به برکت صلواتی بر محمد و آل محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) (توضیح المسائل مراجع م 1184 و م 1185 و 1186) (2) (توضیح المسائل مراجع م 1168 ؛ عروه الوثقی، فصل فی الشک م 10 ؛ توضیح المسائل جامع م 1433) (3) (توضیح المسائل جامع م 1409) @AhkameHarameRazavi

شنبه ظهر اعتقادی                              1400/6/20 موضوع: #انواع_هجرت_در_اسلام سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم خداوند در قرآن می فرماید: «الذین امنوا وهاجروا وجاهدوا فی سبیل الله باموالهم وانفسهم اعظم درجة عند الله واولئک هم الفائزون ) ;«آنان که ایمان آوردند و هجرت کردند و با اموال و جانهای خود در راه خدا جهاد کردند درجه بزرگتری نزد خدا دارند و آنها رستگارند .» ( آیه 20 توبه ) قرآن در بیش از 14 آیه به روشهای مختلف دستور به هجرت داده است که نشان از اهمیت آن دارد. در اسلام انواع هجرت وجود دارد که به برخی اشاره می کنیم: 1. هجرت برای فراگیری دانش: قرآن می فرماید: « فلولا نفر من کل فرقة منهم طائفة لیتفقهوا فی الدین ...»; «شایسته نیست مؤمنان همگی (به سوی میدان جهاد) کوچ کنند; چرا از هر گروهی از آنان طایفه ای کوچ [و هجرت] نمی کند تا در دین [و معارف و احکام اسلام] آگاهی یابند و به هنگام بازگشت به سوی قوم خود، آنها را بیم دهند؟» (آیه 122 توبه) در روایات به مسلمانان دستور داده اند که برای فراگیری علم اگر لازم باشد تا نقطه های دور دست همچون چین مسافرت و مهاجرت کنند . پیامبر فرمودند: «اطلبوا العلم ولو بالصین ( وسائل الشیعه، ج 18، ص 14 ) 2. هجرت برای حفظ دین: پیامبر فرمودند:کسی که برای حفظ دین و آئین خود از سرزمینی به سرزمین دیگر هجرت کند، استحقاق بهشت می یابد .» (بحار، ج 19، ص 31) 3. هجرت از دست ظلم ظالمان: قرآن می فرماید: « آنها که مورد ستم واقع شدند، و به دنبال آن در راه خدا مهاجرت اختیار کردند، جایگاه پاکیزه ای در دنیا به آنها خواهیم داد .» (آیه 41 نحل) 4. هجرت از گناه (هجرت درونی): اصولا روح هجرت مقدس همان فرار از «ظلمت » به «نور» و از کفر به ایمان، از گناه و نافرمانی به اطاعت خدا است. . امیرمؤمنان علی علیه السلام می فرمایند: « کسی می گوید مهاجرت کردم در حالی که مهاجرت واقعی نکرده است، مهاجران [واقعی] آنها هستند که از گناهان هجرت کنند و مرتکب آن نشوند .» (سفینة البحار، ماده هجر) خداوند توفیق هجرت از گناه به سمت خدا رابه ماعنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد @AhkameHarameRazavi

شنبه مغرب فقهی                            1400/6/20 موضوع: #تربیت_اسلامی_فرزند مناسبت: شب شهادت حضرت رقیه سلام الله علیها سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت به مناسبت شهادت حضرت رقیه سلام الله علیها حضرت صادق علیه السلام در روایتی می فرمایند: الْبَنَاتُ‏ حَسَنَاتٌ‏ وَ الْبَنُونَ نِعْمَةٌ فَإِنَّمَا يُثَابُ عَلَى الْحَسَنَاتِ وَ يُسْأَلُ عَنِ النِّعْمَة. دختران، نیکی و پسران، نعمت اند و همانا بر نیکیها، پاداش و از نعمتها، سؤال می‌شو. (الکافی(ط- الاسلامیه) ج 6 ص: 6) تکالیف والدین نسبت به فرزندان خلاصه در رشد جسمی ایشان نمی شود و پدر و مادر در تربیت فرزند نیز موظفند بنابر این لازم است در این زمینه کسب اطلاعات کنند تا به طور صحیح به وظیفه شان عمل نمایند؛ چند نکته در این زمینه خدمت شما تقدیم می شود: 1. بر ولیّ کودک واجب است که فرزندش را از اموری که سبب فساد اخلاق یا عقیده او می شود حفظ کند؛ یکی از تهدیدها خاصه در این ایام شیوع بیماری کرونا که فرزندان ما را به شدت در معرض خطر قرار داده است فضای مجازی است اینکه یک موبایل با اینترنت و شبکه های مجازی بدون نظارت و مدیریت در اختیار ایشان باشد بسیار خطرناک است چرا که هر نوع فسادی که تصور شود (از مطالب، تصاویر و فیلمهای مفسد و مستهجن) در اختیار او قرار می گیرد و اگر با مشورت و برنامه ریزی با کارشناس و مشاور دینی نظارتی نباشد در بسیاری از موارد فرزند ما را دچار آسیب جدی می کند. 2. همچنین والدین موظّف اند فرزندشان را از کودکی به رعایت و دقت در واجبات دینی از جمله ترک گناهان، رعایت حجاب، کیفیت شرعی تعامل و ارتباط با نامحرم عادت دهند و اگر در این امر کوتاهی کنند و این امر موجب شود که پس از رسیدن به سنّ تکلیف در این امور سهل انگار گردد، شرعاً مسئول خواهند بود. 3. شایسته است که والدین به فرزندانشان برخی از آموزشها مثل نماز و بدانیم که لذا تمرین دادنِ کودکی که خوب و بد را می فهمد بر نماز و سایر عبادات مستحب است. (1) در پایان عرض می کنیم سامانه پیامکی 30002020 آماده دریافت سوالات شرعی و دینی شما زائرین و مجاورین گرامی می باشد. خداوند انشالله همه ما را در مسیر خطیر تربیت فرزند موفق و پیروز بدارد و فرزندانمان در حصن حصین قرآن و اهل البیت علیهم السلام از آفات آخر الزمان مصون و محفوظ باشند؛ انشالله تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام تقلید خصوصا مقام معظّم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) (عروه الوثقی، فصل فی شرائط صحت الصوم، مساله 2) @AhkameHarameRazavi

شنبه مغرب اعتقادی                            1400/6/20 موضوع: #اهمیت_عمر_و_وقت  سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم امام علی علیه السلام دراهمیت عمر می فرمایند: اِغتَنِمُوا الفُرَص فَاِنَّها تَمُرُّ مَرَّ السَّحاب: فرصت ها را غنیمت شمارید چون که همچون ابر در گذرند( نهج البلاغه، حکمت 20) درباره اهمیت عمر و وقت در اسلام ، نکاتی عرض میشود: 1-در اهمیّت زمان همین بس که خداوند در قرآن به آن قسم یاد کرده ( وَالعَصر. إنَ الإنسانَ لَفی خُسر)در حقیقت تنها سرمایه بشر همین عمر است و از دست دادنش باعت بزرگترین خسران و زیان می شود. 2-در قرآن آنچه را که موجب اتلاف وقت می شود به عنوان لغو، باطل، افراط و به طور کلّی بیهوده گرایی و پوچی، از آن سرزنش شده است، چرا که موجب نابودی عالی ترین سرمایه زندگی، و عمر می گردد، خداوند در تعریف مومن می فرماید: (الّذین هم عن اللّغو معرضون) 3-عمر هرگز قابل برگشت نيست و بازتوليد نمي شود. وقت را نه توان به كسي داد و نه می توان از كسي قرض گرفت. عمر تنها ماشيني كه دنده عقب ندارد. ما فقط يك بار حق زيستن داريم و ديگر فرصت دومي برايمان نخواهد بود.  4-ابدیت ودنیای همیشگی و بدون انتهای بعدی، با همین زمان محدود ما ساخته میشود 5-در احکام شریعت نيز زمان اهميت دارد. اسلام برای هر عمل و حکمی وقت معيني را مشخص كرده است؛ مثل نماز،روزه وحج و... 6-از مهمترین سوالات شب اول قبر وهمچنین قیامت، چگونگی استفاده از عمر است. خداوند توفیق استفاده کامل از عمر را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد وآل محمد @AhkameHarameRazavi

یکشنبه ظهر فقهی                                      1400/6/21 موضوع: #حجاب_و_پوشش مناسبت: شهادت حضرت رقیه سلام الله علیها سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت شهادت حضرت رقیه سلام الله علیها از حضرت زهرا سلام الله علیها روایت است که می فرمایند: إِنْ‏ کُنْتَ ‏تَعْمَلُ ‏بِمَا أَمَرْنَاکَ، وَ تَنْتَهِی عَمَّا زَجَرْنَاکَ عَنْهُ فَأَنْتَ مِنْ شِیعَتِنَا. اگر به‌آنچه ما امر کردیم عمل میکنی و از آنچه که از آن نهی کردیم اجتناب میکنی، از شیعیان ما خواهی بود. (تفسیرالإمام الحسن العسکری ص : 307) یکی از سخت ترین زمان ها و مکان ها برای اهل بیت سید الشهدا علیه السلام ورود به شهر شام و مجلس نامحرمان بود اما در اوج این مصائب مهمترین دغدغه اهل بیت علیهم السلام، رعایت حجاب و پوشش بود. و ما که شیعه و دوستدار اهل بیت علیهم السلام هستیم باید پیرو سیره آنان باشیم؛ لذا به همین مناسبت چند نکته‌ای درباره حجاب و پوشش خدمت شما عزاداران حسینی و دوستداران اهل بیت علیهم السلام تقدیم می شود: 1. رعایت حجاب و پوشش در برابر نامحرم واجب است و تفاوتی میان فامیل یا غیر فامیل یا نزد پزشک نیست و همچنین تفاوتی میان مکان های زیارتی و مجالس عروسی یا عزاداری نمی باشد. 2. پوششی که بر زن در برابر نامحرم واجب است، شرایطی دارد: الف. اندام بدن را به مقداری که شرعاً پوشش آن واجب است کاملاً بپوشاند؛ لذا استفاده از لباسهای کوتاه که اندام بدن را به مقدار واجب نمی‌پوشاند یا لباسهای بدن نما که از زیر آن پوست بدن نمایان است در برابر نامحرم جایز نیست و حرام می‌باشد. مثلا پوشیدن جوراب های نازک و بدن نما که از زیر آن پوست پا نمایان است در حضور نامحرم جایز نیست. ب. تنگ و چسبان نباشد؛ لذا لباسهایی که برجستگی های اندام زن را مشخّص می کند در برابر نامحرم جایز نیست. ج. زینتی نباشد؛ لذا اگر نوع دوخت لباس یا رنگ لباس عرفا زینت محسوب شود یا باعث جلب توجه نامحرم بشود، شرعا حرام است. نکته: همچنین زنی که صورت خود را آرایش‌کرده یا به ناخن دستهایش لاک زده یا ناخن مصنوعی کاشته یا از لنزهای رنگی و زینتی استفاده کرده، باید آن را از نامحرم بپوشاند. (1) در آستان ملکوتی حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام در برخی از مسیرها در اماکن متبرکه میز خدمت پاسخگویی با حضور کارشناس آقا و خانم قرار داده شده است که زائرین می توانند سوالات دینی خویش را بپرسند. با انجام واجبات و ترک محرمات خداوند متعال ما را جزء پیروان راه شهدای کربلا قرار بدهد به برکت صلواتی بر محمد و آل محمد نکات توضیحی و منابع: (1) (اجوبه الاستفتائات س1363 و 1364 و 1363 ؛ استفتائات آیت الله سیستانی س223 ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، ازدواج، احکام حجاب، حجاب بانوان) @AhkameHarameRazavi

یکشنبه ظهر اعتقادی                                      1400/6/21 موضوع: #رقیه_دختر_امام_حسین_علیه_السلام سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم- آیا امام حسین  ( علیه السلام )  دختری بنام رقیه داشتند؟ 1.عمادالدین طبری در کتاب کامل بهایی ج2 ص179 اولین بار داستان دختر کوچک امام حسین(بدون گفتن اسم رقیه) که بهانه پدرش را گرفت ویزید دستور داد سرامام را ببرند که دختر رنجور شد و از دنیا رفت؛ را آورده  2.برخی کتب نیز: مزار شام را متعلق به رقیه میدانند(نور الابصار ص195؛ منتخب التواریخ ص388) 3.کرامات متعددی از این مزار حضرت در شام دیده و گزارش شده که موید اعتبار این قضیه هست(دانش نامه امام حسین ج1 ص389) -ابن فندق بیهقی(565 ه)  در کتاب لباب الانساب ص350 و355اسم رقیه را آورده والبته در جایی دیگر فاطمه، سکینه، زینب و ام کلثوم را دختران امام حسین ذکر می‌کند و می‌افزاید زینب و ام کلثوم در کودکی از دنیا رفتند -ابن طلحه شافعی(652ه) 4دختر برای امام گوید که نام چهارمی رانمیگوید اکثر محققان قدیمی اسمی از رقیه نبردند مثل:ارشاد شیخ مفید ج2 ص135. -در برخی سخنان امام درعاشورا به زنان و دختران اسم رقیه را گفته(لهوف ص141) که برخی گویند منظور خواهر امام است که اسمش رقیه بوده،  سخنان حضرت زینب درکوفه به سر امام: بافاطمه صغیره صحبت کن(بحارج 45، ص 115)-معلوم است فاطمه کوچکی هم بوده. -در شعر سیف بن عمیره در حضور امام صادق از اسم رقیه نام برده( معلوم نیست خواهر یا دختر امام بوده)(منتخب طریحی ج2 ص 436) - نخستین کسی که با صراحت نام کودک سه ساله امام را رقیه گفت،کتاب الایقاد شاه عبدالعظیمی ( ۱۳۳۴ق) میباشد -برخی گفتند:قضیه شام درمورد سکینه اتفاق افتاده که آنجا بادیدن پیراهن خون امام،شهید شده (ترجمه لهوف ص183)واین غیر از سکینه دختر دیگر امام حسین است که سالها بعدکربلا زنده بوده است -محمدجواد یزدی در اوایل قرن چهاردهم محل حادثه را خرابه شام دانسته است و گفته نام او زُبَیده یا رُقَیه یا زینب یا سَکینه و یا فاطمه بوده است(شعشعه الحسینیه ج2 ص171) -مادرش:  طبق نقل‏ ها؛ امّ اسحاق و اُمّ جعفر قُضاعیّه یا شهربانوبوده. نتیجه گیری: *اصل دختر بوده و اسمش(فاطمه صغیره،زبیده، سکینه) میتواند باشد و رقیه نام دومش باشد بدلیل کمبود امکانات نگارش ؛ تعدّد فرزندان امامان؛ سانسور و اختناق حکومت بنی اُمیّه که سیره نویسان را در کنترل خود داشتند و بالاخره عدم اهتمام به ضبط و ثبت همه جزئیات تاریخ زندگی امامان نگفتند *بخاطر همنامی رقیه در خاندان امام(خواهر امام نیز رقیه بوده) تاریخنویسان اشتباه کردند -البته برخی جزئیات که در مداحی ها گفته میشود، در هیچ کتابی نیست خداوند توفیق فهم معارف دین را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد @AhkameHarameRazavi

یکشنبه مغرب فقهی                                    1400/6/21 موضوع: #شرط_بندی_و_قمار سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت ایام اسارت آل الله علیهم السلام از امام سجاد علیه السلام روایت است که می‌فرمایند: ...أَلَا وَ إِنَّ أَبْغَضَ‏ النَّاسِ‏ إِلَى‏ اللَّهِ‏ مَنْ یَقْتَدِی بِسُنَّةِ إِمَامٍ وَ لَا یَقْتَدِی بِأَعْمَالِه. آگاه باش که منفورترین مردم نزد خدا کسی است که سیره امامی را برگزیند ولی از کارهای او پیروی نکند. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج‏8 ؛ ص234) در شرع مقدس اسلام بسیاری از سرگرمی‌ها و بازیها حلال است مانند انواع ورزش، مانند شنا کردن، کوهنوردی، اسب سواری؛ اما برخی از سرگرمی‌ها به جهت مفاسدی که دارد حرام است؛ لذا چند نکته فقهی درباره بازی و سرگرمی بیان می‌کنم: 1. بازی با وسایلی که در عرف وسیله‌ی قمار شناخته می‌شود حرام است که به تصریح تعدادی از مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای، پاسور و تخته نرد از وسایل قمار محسوب می‌شود؛ لذا خرید و فروش و نگهداری و بازی با آن ولو برای سرگرمی و بدون برد و باخت، شرعا حرام است. (1) 2. بازی با غیر وسایل قمار هم در صورتی که همراه با شرط بندی باشد، شرعاً ممنوع و گناه است. مثلاً چند نفر در مسابقه فوتبال با هم مسابقه می‌دهند به شرط اینکه بازنده پول یا شیرینی یا مال دیگری به برنده بدهد، یا کاری برای برنده انجام دهد؛ یا مثلا سایت‌های شرط بندیی که وجود دارد؛ که اینها شرعا اشکال دارد. 3. در چند مورد شرط بندی اشکال ندارد، مثل: 1. مسابقه سوارکاری. 2. مسابقه تیراندازی با اسلحه جنگی، در صورتی که شرط بندی بین افرادِ مسابقه دهنده باشد نه تماشاچی‌ها. (2) نکات و مسائل شرعی بسیار دقیق و جزئی است و در برخی موارد نیز در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خود عمل کنند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه‌روزی آماده پاسخگویی و خدمت می‌باشد که می‌توانید سوالات فقهی و اعتقادی خود را به صورت تلفنی مطرح کنید. خداوند متعال توفیق بندگی و زندگی پاک به همه عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد منابع و نکات توضیحی: (1) (استفتاء شخصی، شماره استفتاء360286 ؛ رساله جامع م2260) (2) (اجوبه الاستفتائات، س 1117 و 1122 ؛ منهاج الصالحین ج2 مسأله 22 ؛ استفتائات حضرت امام، ج2 س 15 و 17 و 18 ؛ فاضل ج1 س953 ؛ بهجت، استفتائات ج4 س 645 و س6436 ؛ مکارم، استفتائات ج2 س 727 و 735 ، ج 3 س 471 ؛ جامع المسائل، فاضل ج1 س 1564 ؛ رساله جامع، سیستانی، م 2259) @AhkameHarameRazavi

یکشنبه مغرب اعتقادی                                    1400/6/21 موضوع: #برداشتن_حجاب_از_سر_زنان_در_کربلا سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم- آیا حجاب را در کربلا از سر زنان خاندان اهل بیت برداشتند؟ غارت خیمه ها و برداشتن چادر و نقاب و مقنعه نقل شده است:در موقع حمله به خیمه ها زنان نزد عمرسعد شکایت کردند که جلوی شمر را گرفت(الکامل فی التاریخ، ج ‏۴، ص ۷۹) و نیز خطبه حضرت زینب در دربار یزید نیز هست که تو زنان خودت را پشت پرده بپوشانی،ولی پوشش دختران پیامبر را برداری(لهوف ص182) حَتَّی جَعَلُوا ینْتَزِعُونَ مِلْحَفَةَ الْمَرْأَةِ عَلَی ظَهْرِهَا... ؛ «مردم برای غارت خانه های اولاد پیغمبر و نور چشم زهرا حمله بردند حتّی چادری که زن بکمرش بسته بود کشیده و می بردند(لهوف ص132) در متن عربی مقاتل بیشتر این روایات، عباراتی مانند «جاذَبُوا النِّساءَ مَلاحِفَهُنَّ عَن ظُهورِهِنَّ»، «یَنزِعونَ المَلاحِفَ عَن ظُهورِنا»، «یَنتَزِعونَ مِلحَفَهَ المَرأَهِ عَن ظَهرِها» و «تُنازَعُ ثَوبَها عَلى ظَهرِها» آمده است و این ها – با توجه به معنای ملحفه(ملحفه: لباسی که روی لباس دیگر می پوشیدند) - به معنای برهنه شدن و نمایان شدن موها و بدن زنان نیست، بلکه چون زنان آن زمان علاوه بر رواندازهایی شبیه چادر؛ لباس زیرین دیگری نیز داشتند که موی سر و بدن را می‌پوشاند، و سپاه دشمن تنها لباس رویین آن ها را به غارت بردند. و این به معنای بی‌حجابی و نداشتن پوشش نیست.(( انساب الاشراف، ج ‏۳، ص ۲۰۴+ تاریخ طبری، ج ‏۵، ص ۴۵۳+امالی، ص ۱۶۴ ) - نهایت مطلبی که می توان در مورد زنان اسیر گفت این است که پس از واقعه عاشورا «مکشفة الوجوه» بودند یعنی صورت آنان باز بود، از این جهت  در مورد حضرت سکینه نقل شده که: هنگام ورود به آن مجلس رسمی، سکینه صورت خود را با آستین خود پوشانده بود چون پارچه ای نداشت که با آن صورت خود را بپوشاند»(معالی السبطین ج2) خداوند توفیق فهم معارف دین را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد @AhkameHarameRazavi

دوشنبه ظهر فقهی                                      1400/6/22 موضوع: #تیمم سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در روایتی حضرت صادق علیه السلام می فرمایند: قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى‏ مَا تَحَبَّبَ‏ إِلَیَّ عَبْدِی بِأَحَبَّ مِمَّا افْتَرَضْتُ عَلَیْه. خداوند می‌فرماید هیچ بنده‌ای نمی‌تواند محبت مرا به خود جلب کند مگر اینکه واجبات مرا دوست داشته باشد (و به آن عمل کند.) (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج‏2 ؛ ص: 82) مسئله ای که امروز بیان می کنیم این نکته است، برخی اوقات مکلف باید به جای غسل یا وضو تیمم کند و با تیمم خود را برای نماز آماده کند؛ که البته مسائل دقیقی در این باب مطرح است و با دو سه دقیقه بلکه دو سه ساعت هم نمی شود تمام مسائل را مورد بررسی قرار داد؛ لذا حتما باید با مراجعه دقیق به توضیح المسائل و یا سایت مرجع تقلید حتما برای یک بار هم که شده دقیق این مسائل را مطالعه کنیم. در این فرصت کوتاه قصد داریم چند نکته کوتاه در باب تیمم را خدمتتان تقدیم کنیم: 1. تیمم بر دو نوع است گاهی اوقات بجای وضو گرفتن تیمم واجب می شود که به آن تیمم بدل از وضو گفته می شود و گاهی اوقات بجای غسل کردن، تیمم انجام می گیرد که به آن تیمم بدل از غسل گفته می شود. البته کیفیت تیمم بدل از غسل و وضو یکسان است و فقط در نیت تفاوت دارند. (1) 2. اگر فردی بخواهد برای نماز وضو بگیرد یا در جایی که وظیفه اش غسل کردن است، غسل کند، تمام نماز یا بخشی از نماز در خارج وقت واقع می شود باید تیمم کند؛ مثل اینکه برای نماز صبح دیر از خواب بیدار می شود و اگر غسل انجام دهد تمام نماز یا بخشی از آن خارج وقت واقع می شود. (2) و اگر کسی عمدا نماز را به تاخیر بیندازد که وقت برای وضو و غسل نداشته باشد، معصیت کرده است ولی نماز او با تیمم صحیح است. (3) اینگونه نیست که هر کسی زخمی در اعضای بدنش ایجاد شد وظیفه اش تیمم باشد و ما طهارت دیگری به نام وضو یا غسل جبیره ای نیز داریم که آن هم دارای فروعات و نکات دقیقی است و لازم است دقیق بررسی، مطالعه و مراجعه شود. سامانه پیامکی 30002020 و سمامه تلفنی 05132020 به صورت شبانه روزی آماده دریافت سوالات شما خوبان خواهد بود. خداوند متعال انشالله همه ما را آشنا به دستورات دینمان بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد نکات توضیحی و منابع: (1) (رساله مراجع م 701) (2) جهت اطلاع: اما اینکه وضو و غسل در این فرض صحیح است تفاوت فتوا وجود دارد. (عروه الوثقی، فصل فی التیمم، م29) (3) (رساله مراجع م 678 و م 679) @AhkameHarameRazavi

دوشنبه ظهر اعتقادی                                      1400/6/22 موضوع: #اثرات_دنیوی_نماز_شب سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم امام رضا  ( علیه السلام )  می فرمایند: صلاةُ الّليلِ تزيدُ في الرّزق: نماز شب بر روزي انسان مي افزايد( وسائل،ج 5، ص 272) در روایات اثرات دنیوی مختلفی برای نماز شب ذکر شده است که به برخی اشاره میشود: 1-افزایش روزی: برای رزق و روزی غیر از عوامل مادی از قبیل تلاش برای کسب رزق و روزی، عوامل معنوی مثل نماز شب مؤثر است ونباید همه عوامل را مادی بدانیم، بلکه یک سری عوامل معنوی نیز می‌تواند علّت یا جزء علّت باشد. روزی رسان خدا است و یکی از پادشهای نمازشب (رزق فراوان) است. 2- دفع بیماریها : رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بر شما باد به نماز شب، زیرا آن روش شایستگان پیش از شماست، و بیداری شب انسان را به خدا نزدیک می‌کند، و از گناه باز می‌دارد و گناهان را می‌پوشاند، و بیماری را از بدن می‌زداید: (بحارالأنوار، ج۸۷، ص۱۲۳) 3-نورانیت چشم و چهره و اخلاق:  امام صادق علیه‌السلام فرمود: نماز شب انسان را خوش سیما و خوش اخلاق و خوشبو می‌کند، و دید انسان را نورانی می‌کند:(وسائل ، ج۵، ص۲۷۲) 4- ازبین رفتن غمها: امام صادق علیه‌السلام فرمود: نماز شب قرض را ادا می‌کند و غم را می‌برد ( وسائل،ج 5، ص 272) خداوند توفیق نمازشب به همه عنایت فرماید به برکت صلوات برمحمد وآل محمد @AhkameHarameRazavi

دوشنبه مغرب فقهی                                              1400/6/22 موضوع: #صدقه_و_انفاق مناسبت: شب شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام (به روایتی) سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم امشب به روایتی شب شهادت حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام است؛ یکی از فضائل اخلاقی حضرتش این بود که اهل جود و بخشش بود و در میان مردم به این خصلت معروف بود. که روایات فراوان نیز در این ‌باره آمده است؛ در روایتی حضرت صادق علیه السلام می فرمایند: حسن بن علی علیهما السلام دو مرتبه تمام زندگی‌اش را در راه خدا بین مستمندان تقسیم کرد. (1) لذا امشب بنا داریم چند نکته ای کوتاه درباره احکام انفاق و صدقه خدمت شما خوبان تقدیم کنیم: 1. انفاق واجب مثل پرداخت خمس و زکات و رد مظالم و کفارات علاوه بر اینکه ثواب بسیار زیادی دارد، عمل به وظیفه شرعی است و هیچ گاه انفاق مستحب، جای انفاق واجب را نمی گیرد بلکه اگر به مالی از اموال انسان انفاق واجب تعلق بگیرد مثل اینکه خمس بر اموال وی واجب باشد، به فتوای اکثر مراجع تقلید (2) تا خمس آن پرداخت نشود، هرگونه تصرف حتی صدقه و خیرات کردن هم جایز نیست. (3) 2. در مصرف صدقه مستحبی به فتوای اکثر مراجع تقلید فقیر بودن شرط نیست (4) و همچنین می توان صدقه مستحبی را به سادات با حفظ احترام پرداخت کرد. اما سعی شود صدقات به فقرایی که متدین و عفیف هستند پرداخت شود؛ و همچنین به کسی که صدقه پرداخت می شود، هرچه خویشاوندیش نزدیکتر باشد، ثواب آن بیشتر است. مثل پرداخت صدقه به پدر و مادر یا برادر و خواهر. (5) 3. همان طور که صدقه دادن مستحب است، واسطه شدن و کمک کردن در رساندن صدقات به اهلش و نیازمندان مستحب است و در روایت است که به واسطه ی کار خیر هم، پاداش صدقه دهنده، عطا می شود بدون اینکه از ثواب صدقه چیزی کم شود. (6) عزیزان می توانند سوالات شرعی و دینی خویش را به صورت پیامکی از سامانه 30002020 ارسال کرده و در اسرع زمان ممکن پاسخ را دریافت نمایند. خداوند متعال توفیق کارهای خیر به همه ما عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) إِنَّ الْحَسَنَ بْنَ عَلِيٍّ علیهما السلام حَجَّ خَمْساً وَ عِشْرِينَ حِجَّةً مَاشِياً وَ قَاسَمَ‏ اللَّهَ‏ تَعَالَى‏ مَالَهُ‏ مَرَّتَيْن. (بحار الانوار ج43 ص: 339) (2) امام خامنه ای: تصرف جایز است. (3) (اقتباس از مساله 820 رساله مراجع تقلید) (4) مکارم: در صدقه مستحبی فقیر بودن شرط است. (مکارم، استفتائات سایت، صدقات) (5) (اجوبه الاستفتائات س1822 ؛ تحریر الوسیله، کتاب الصدقه، مساله 5 و کتاب الهبه، مساله 21 ؛ منهاج الصالحین ج 2 م 1335 و م 1607 ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، صدقات) (6) (تحریر الوسیله کتاب الصدقه، مساله 7 ؛ آیت الله سیستانی، منهاج الصالحین، ج 2 م 1602) @AhkameHarameRazavi

دوشنبه مغرب اعتقادی                                              1400/6/22 موضوع: #اثرات_اخروی_نماز_شب سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم رسول خدا  ( صلی الله علیه و آله و سلم  )  فرمود: علیکُمْ بقیام الّلیل فَإِنَّهُ تکفیرُ السَّیئاتِ:بر شما باد به قیام در شب(نماز شب)، چرا که موجب پوشاندن و بخشش گناهان است.(بحار، ج ۸۷، ص ۱۲۳) در روایات اثرات اخروی مختلفی برای نماز شب ذکر شده است که به برخی اشاره میشود: 1-پاک شدن گناهان: یکی از آثار نماز شب پاکی روح از آلودگی گناه می‌باشد.پیامبر میفرمایند: انسانی که سحرخیز باشد و نماز شب بخواند، آن گناهانی که در روز انجام داده ،پاک می‌شود. نمازشب حسنه ای است که در دل های مومنین وارد شده و آثار معصیت و تیرگی هایی که دلهایشان از ناحیه سیئات کسب کرده از بین می برد. 2-قبولی اعمال: پیامبر: نماز شب باعث قبولی عبادات و اعمال است.«(بحار، ج87، ص161) 3- استجابت دعا: امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «کسی که در قنوت نماز وتر, چهل مومن و سپس برای خود دعا کند خداوند دعاهای وی را مستجاب می‌گرداند(وسائل الشیعه، ج4، باب 45) 4-رضایت خدا: رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود: نماز شب سبب کسب رضایت پروردگار است.( بحار ، ج. ۸۷، ص. ۱۶۰) خداوند توفیق نمازشب به همه عنایت فرماید به برکت صلوات برمحمد وآل محمد @AhkameHarameRazavi

سه شنبه ظهر فقهی                                  1400/6/23 موضوع: #احکام_غصب مناسبت: شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام (به روایتی) سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت شخصی از حضرتش سوال کرد که چرا سفر مرگ برای ما ناخوشایند است و از او استقبال نمی کنیم؟ حضرت فرمودند: إِنَّکُمْ أَخْرَبْتُمْ آخِرَتَکُمْ وَ عَمَرْتُمْ دُنْیَاکُمْ فَأَنْتُمْ تَکْرَهُونَ النُّقْلَةَ مِنَ الْعُمْرَانِ إِلَى الْخَرَابِ. شما خانه آخرت را خراب کرده اید و خانه دنیا را آباد، طبیعی است که انتقال از اقامتگاه آباد به جایگاه خراب برای شما ناخوشایند خواهد بود. (بحار الأنوار (ط - بیروت) ؛ ج‏6 ؛ ص129) غصب کردن و تصرف نابجا در اموال دیگران حرام است و البته این حکم کلی دارای ظرایف دقیقی است که برای پاک ماندن از خطا یادگیری این جزئیات لازم است و در مساله 11 رساله مراجع تقلید نیز به این مهم اشاره شده است. امروز قصد داریم نکاتی مهم و کاربردی در این زمینه خدمتتان بیان نماییم: 1. در حرام بودن غصب و تصرف مال دیگران فرقی بین پدر و فرزند و ‏زن و شوهر یا خواهر و برادر و یا افراد بیگانه وجود ندارد؛ بنابر این اگر پدر و فرزند یا زن و شوهر بدون اجازه و رضایت از مال یکدیگر بردارند یا شریکی در مال شریکش بدون اجازه شریک دیگر دخل و تصرفی انجام دهد از مصادیق غصب محسوب شده و گناه می باشد. (1) 2. اگر انسان مالی یا حقی را غصب کند علاوه بر توبه از گناه باید مال و حق را فورا به صاحبش برگرداند و در صورت توانایی هر مقدار که تأخیر بیندازد گناه بیشتری برای او نوشته می شود و اگر مال غصب شده از بین رفته است مثل یا قیمت آن مال را به صاحبش بدهد. مثلا اگر موبایل کار کرده را سرقت یا غصب کند اگر خود موبایل وجود دارد باید همان را به صاحبش برگرداند و اگر از بین رفته باشد باید قیمت آن را به صاحبش برگرداند. (2) یکی از خدمات فرهنگی مذهبی آستان قدس رضوی سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 می باشد که به صورت شبانه روزی آماده پاسخگویی به سوالات دینی و شرعی شما زائرین و مجاورین محترم می باشد. و کسانی که به هر دلیلی تمایل به تماس تلفنی نیستند می توانند سوال خویش را به همراه نام مرجع تقلیدشان به سامانه 30002020 پیاک کرده و پاسخ خویش را دریافت نمایند. خداوند متعال ما را مدیون خلقش قرار ندهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) (تحریر الوسیله، ابتدای کتاب الغصب؛ منهاج الصالحین، ج 2 ابتدای غصب ص: 253) (2) (رساله مراجع م 2548 و م 2558 و م 2559) @AhkameHarameRazavi

سه شنبه ظهر اعتقادی                                  1400/6/23 موضوع: #علت_عدم_استفاده_ائمه_علیهم_السلام_از_علم_غیب  سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم امام صادق ( علیه السلام )  درمورد علم غیب ائمه ( علیه السلام )  می فرمایند: إِذَا أَرَادَ اَلْإِمَامُ أَنْ يَعْلَمَ شَيْئاً أَعْلَمَهُ اَللَّهُ ذَلِك: زمانی که امام اراده کند،چیزی را بداند،خدا او را آگاه می کند(کافی، ج1،ص 258 ) گاهی سوال میشود چرا ائمه ( علیه السلام )  ازعلم غیب خود برای کشته نشدن، استفاده نکردند؟ باید گفت: 1-دوگونه علم وجود دارد(طبیعی-غیب) و انسان در برابرعلم طبیعی تکلیف دارد؛ ولی علمی که از ناحیه غیب به دست آمده، تکلیف نمی‌آورد؛ چون علم غیب در حقیقت علم امام، آگاهی بر قضای حتمی الاهی است که تغییر ناپذیر است؛ در نتیجه، هیچ تکلیفی ندارد; زیرا تکلیف در جایی معنا دارد که انجام یا ترک چیزی در اختیار مکلف باشد . امر و نهی درباره قضای حتمی بیهوده و بی اثر است; زیرا اراده انسانی در آن تاثیر ندارد 2-معصومین مکلف به زندگی به شیوه عادی بودند تا از الگو بودن نیفتند،چون برای هدایت بشر آمده اند ؛ واگر ازعلم غیب بهره گیرند، هرگز شکست نمی خوردند و نمی توانند الگوی مناسبی برای مردم باشد; زیرا در غم و رنج و مصیبت و مشکل انسان های عادی شریک نیست که خلاف طبیعت است. البته گاه برای حفظ و عزت دین از علم غیب به دستور خدا استفاده می کنند; ولی قانون واساس بر این است که در جریان امور ظاهری از علوم عادی بهره گیرند 3-طبق برخی روایات(کافی، ج1،ص 258 ) ،علم غیب براى پیامبر و امامان شأنى است؛ یعنى، چنان نیست که این علم همواره، هر چیزى را در اختیار آنان قرار دهد. بر این اساس، ممکن است نسبت به نحوه شهادت خود با همه جزئیات آن علم نداشته باشد چون اراده نکرده که بداند. 4-معصومین نیز باید امتحان شوند و سنت الهی این است و ازطرفی عمل به غیب موجب برهم خوردن قوانین طبیعی است. خداوند توفیق فهم معارف دین را به ماعنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد @AhkameHarameRazavi