🔘 آزمون بزرگ سکانداران «فرهنگ» 🖊مروری اجمالی بر «انقلاب در ساختار فرهنگی کشور»؛ 🔸با گذشت حدود ۴۳ سال از پیروزی انقلاب اسلامی که به اعتقاد رهبران نهضت اسلامی و بسیاری از صاحبنظران و ناظران، اساسا یک انقلاب فرهنگی و تربیتی بوده، جای طرح این سوال است که این میزان نهادسازی و ایجاد ساختار‌های فرهنگی مشابه و متفاوت، چقدر در تحول و تعالی فرهنگی جامعه ایرانی اثر مثبت داشته و آیا این نهاد‌های متنوع و متعد، کارآمدی مورد انتظار را هم داشته‌اند؟! 🔸«بیان اخیر مقام معظم رهبری فرصت بسیار خوبی در اختیار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار می‌دهد که یک فکر اساسی انجام دهد. اینکه چه کاری انجام شود و چگونه باید تحول اتفاق افتد حتما نیاز به رایزنی و مشاوره دارد و نیاز به یک جمع مُمهز دارد که این کار را دنبال کند. آیا این جمع شکل گرفته است؟ 🔸برخی صاحبنظران با انتقاد به سابقه عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی در موضوعات مهم و بنیادین در سال‌های گذشته تا امروز، معتقدند این شورا از پس تحول و انقلاب در ساختار فرهنگی کشور برنمی‌آید و لازم است جمع دیگری این کار را دنبال کنند 📎https://farhangesadid.com/0001Vz #حکمرانی_فرهنگی 🆔 @Cultural_governance

🔰بسیاری از نهادهای فرهنگی مؤثر، کارآمد و پرتلاش بوده‌اند! 🖊ساختارشناسی نهادهای عریض و طویل فرهنگی کشور در گفتگو با معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ 🔸پیوستگی نهاد‌های فرهنگی و توان اثرگذاری آن‌ها در ذهنیت مخاطب، مهمترین عامل برای این است که در هر موضوعی بتوانیم فرهنگ‌سازی کنیم یا به یک نتیجه فرهنگی برسیم؛ ما در این زمینه ضعف داریم، یعنی در پیوستگی نهاد‌های فرهنگی و در مهندسی پیام ضعف و ایراد داریم 🔸ما در حوزه فرهنگی دچار بی‌تقوایی هستیم! این به چه معناست؟ یعنی لزوماً آدم‌های بدی در دستگاه‌های فرهنگی هستند؟ نخیر. اتفاقا این افراد تقوای فردی دارند، متدین هستند، عمل به شریعت دارند، اما دستگاه فرهنگی ما دچار تقوا نیست؛ یعنی قدرت درونی بازدارنده از آلوده شدن را ندارد 🔸دستاوردهای فرهنگی جمهوری اسلامی و قبل از آن در حوزه معارف دینی و فرهنگ ملی ایرانی، دستاوردهای ارزشمندی است که باید هم مراقبت کنیم، هم ناشکری نکنیم و هم داشته‌هایمان را کم ندانیم. نهادهای فرهنگی هم که شکل‌گرفته‌اند، بسیاری از آن‌ها نهادهای مؤثر، کارآمد و پرتلاشی بوده‌اند. 📎https://farhangesadid.com/0001VE #حکمرانی_فرهنگی 🆔 @Cultural_governance

🔻 نقد پیش‌نویس طرح تحوّل شورای‌عالی انقلاب فرهنگی: #قسمت_دوم ♻️تحوّلی در راه خواهد بود؟! ✍مهدی جمشیدی ✔️دوگانۀ «پایش فرهنگی/ کنش فرهنگی» 🔶همچون گذشته، در این طرح نیز «رصد/ روایت/ شناسایی» بیش از هر مسألۀ دیگری، صدرنشین است، حال‌آن‌که این امر، «مقدّمه» است و باید از آن به‌عنوان ابزاری در راستای هدف‌ها استفاده شود. فلسفۀ وجودیِ شورا، «کنشگریِ عالی در فضای فکری و فرهنگی» است و این با پایش‌بسندگی و توقف در آمار و ارقام، حاصل نمی‌شود. 🔶مسألۀ اصلی، «فاعلیّتِ بیرونی و محسوس» شوراست، امّا در این طرح، نشانی از «تحوّل» در این باره به چشم نمی‌خورد. هرچه که هست، همان «خطّ و رویّۀ پیشین» است و حداکثر این است که چند بند جزئی و فرعی به آن افزوده شده است، امّا روشن است که نمی‌توان بر این «بازاندیشی‌های ناچیز و اقلّی»، تحوّل نام نهاد و به این واسطه، در انتظار یک «اتّفاق متفاوت» نشست. ✔️دوگانۀ «قرارگاه فرهنگی/ ادارۀ فرهنگی» 🔶در این طرح، همچنان شورای ‌عالی‌ انقلاب فرهنگی در هندسه و هیئت یک «نهاد دیوان‌سالارانه»، تعریف شده که از «طراوتِ فرهنگِ جهادی» و «نشاطِ روحیۀ انقلابی»، بی‌بهره است؛ به‌طوری‌که همۀ امور در «قالب‌های رایجِ اداری» دیده شده‌اند و «نظم دیوان‌سالارانه» بر مناسبات و جهت‌گیری‌ها، حاکم است. 🔶اگر شورا نتواند برای خویش، «فضای تنفّسی تازه» تعریف نماید و از «ساختارهای متصلّب و اداری‌شدۀ کنونی»، عبور کند، در تلۀ موانع ساختارها، اسیر خواهد بود و گرهی را نخواهد گشود. وقتی بوروکراسی برای تجدّد، در حکم «قفس آهنین» است، پُر رواضح است که برای انقلاب اسلامی نیز چنین خواهد بود و ما به طریق اولی، باید خود را از قید و بند آن رها کنیم. شورا به اندازه‌ای که از قواعد دیوان‌سالاری فاصله می‌گیرد و به نهاد انقلابی و جهادی نزدیک می‌شود، کامیاب خواهد بود، امّا به دلیل عادی‌انگاریِ فرهنگِ رقیب و غلبۀ آن، در این باره اندیشه نشده و به عنوان پیش‌فرض قهری و جبری، بر روح طرح، حاکم شده است. ✔️دوگانۀ «بایدهای فرهنگی/ فن‌آوری‌های فرهنگی» 🔶پس از این که وضع آرمانی، مشخص گردید، باید «سازوکارها» و «روش‌ها»یی برای گذار انتخاب شوند که قدرت «انتقال» و «جابجایی» داشته باشند. به‌عبارت‌دیگر، ما به یک «نقشۀ راه» نیاز داریم که در آن، «مسیرها» و «معبرها»ی عبور از وضع کنونی به وضع آینده، تعیین شده باشد، نه این‌که تنها به سلسله‌ای از بایدها و نبایدها - که آیت‌الله خامنه‌ای آنها را در طول دهه‌ها گذشته طلبیده است - اشاره شود و «منطق» و «مجرا»ی گذار، نادیده انگاشته شود. 🔶 خود آیت‌الله خامنه‌ای از این روش‌ها و شیوه‌ها به‌عنوان «فن‌آوری‌های فرهنگی» یاد می‌کند و معتقد است که پارۀ مهمّی از خلّاقیّت‌های فرهنگی، معطوف به آن است. #شورا_عالی_انقلاب_فرهنگی 🔅کانال حکمرانی فرهنگی🔅 🆔 @Cultural_governance

#پرونده | وضعیت سنجی و ارزیابی ساختار فرهنگی کشور ؛ 🔴ساختارگرایی فرهنگی 1️⃣اداره فرهنگ، باید مردمی باشد 📎https://farhangesadid.com/0001VV 2️⃣بازسازی ساختار فرهنگی به معنای تمرکزگرایی نیست 📎https://farhangesadid.com/0001U7 3️⃣بسیاری از نهادهای فرهنگی مؤثر، کارآمد و پرتلاش بوده‌اند! 📎https://farhangesadid.com/0001VE 4️⃣فرآیند‌های ارزیابی در حوزه فرهنگ از طنز‌های تلخ جمهوری اسلامی است 📎https://farhangesadid.com/0001UV 5️⃣حتی تعطیلی کل نهاد‌های فرهنگی کشور، وضعیت را از این بدتر نمی‌کند! 📎https://farhangesadid.com/0001UI 🔸 با گفتارها و نوشتارهای از محمد پور کیانی، سید مجید امامی، مهدی رفیعی بهابادی، یاسر احمدوند ، عبدالکریم خیامی 🔅کانال حکمرانی فرهنگی🔅 🆔 @Cultural_governance

📌تحول در ساختار فرهنگی کشور؛ جنبه‌های سخت و نرم [بخش اول: جنبه‌های سخت (بُعد نهادی)] 🖋علیرضا قربانی 🔹مقام معظم رهبری در نخستین دیدار خود با دولت سیزدهم، بر لزوم بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور تاکید کردند. در دو یادداشت پیش‌رو از الزامات این رویکرد گفتگو خواهیم کرد؛ ابتدا به جنبه‌های سخت (وجوه عینی‌تر و بُعد نهادی) و سپس به جنبه‌های نرم (وجوه ذهنی‌تر و بُعد فرهنگ و عقلانیت حکمرانی) این تحول خواهیم پرداخت. یادداشت حاضر به بخش اول (جنبه‌های سخت) اختصاص دارد. 🔹جنبه‌های سخت (بُعد نهادی): سه کلان‌مساله در این حیطه وجود دارد که سبب شده ظرفیت‌های حکمرانی معطل بماند و ابزارهای سیاستی، کارایی و اثربخشی مورد انتظار را نداشته باشد: 1⃣ استفاده بیش از حد از سازوکار شورایی: این سازوکار با اهدافی همچون بالابردن ضریب اطمینان تصمیم‌گیری، دخیل کردن همه ذی‌نفعان و ذی‌ربطان و ایجاد ضمانت اجرایی برای تصمیمات، تاکنون در طراحی ساختارها مورد اقبال بوده است، اما تجربه نشان داده که کارآمدی و اثربخشی این سازوکار پایین است. کثرت اعضاء، مشغله‌های متعدد اعضاء، ناپایداری اعضاء، عدم تخصص اکثر اعضاء در مورد موضوعات شورا، عدم اعتناء به ماهیت میان‌رشته‌ای مسائل و ناممکن بودن تقلیل آن به تخصص‌های محض، بازه طولانی تشکیل جلسات، غلبه رویکرد سیاسی بحث‌ها بر رویکرد سیاستی آن، مسئولیت‌ناپذیری اعضاء به علت تاثیر اندک هر رای در نتیجه نهایی، عدم شفافیت رای، وجود شوراهای متعدد با ترکیب جمعیتی نسبتا یکسان و انتقال تنش‌های یکی به دیگری، از علل عمده‌ای است که سبب فشل شدن این سازوکار شده است. سازوکار شورایی از عالی‌ترین سطوح حکمرانی تا پایین‌ترین آن، به کار گرفته می‌شود؛ از شورای عالی فضای مجازی با ۲۷ عضو تا شورای درجه‌بندی سنی فیلم  وزارت ارشاد با ۳۵ عضو! هرچند به علت اهمیت داشتن اجماع در سطح تصمیمات ملی می‌توان این سازوکار را پذیرفت، اما امتداد دادن آن به همه سطوح پایین‌تر، خطایی راهبردی است. سازوکار شورایی (خصوصا در مدل چندنهادی آن) بیش از آنکه سازوکاری برای "حل مساله واقعی" باشد، سازوکاری برای "آشتی دادن و حل نزاع ذی‌نفعان حاکمیتی" است؛ هرجا نزاعی درون حاکمیت رخ می‌دهد، شورایی برای آشتی تشکیل می‌شود، که هرچند مساله روی زمین را حل نمی‌کند، اما لااقل به دعوا خاتمه می‌دهد. به عنوان نمونه، شاهد بودیم که کشمکش فیمابین وزارت ارشاد و ساترا بر سر مرجعیت صدور مجوز سریال‌های شبکه نمایش خانگی، در نهایت به تشکیل شورای چندنهادی دیگری منتهی شد. 2⃣ تعارض و تشتت نهادی: وجود نهادهای موازی با ماموریت‌های یکسان، در مواردی (مانند وجود چند نهاد تنظیم‌گر) به تعارض نهادی و در موارد دیگر (مانند وجود چند نهاد تسهیل‌گر) به تشتت نهادی و هدررفت منابع می‌انجامد‌. مشکل دوم با ابزارهای نرم سیاستی همچون همگرایی، توافق در تفکیک ماموریت، یا تنوع در رویکرد حل مساله قابل رفع است، اما مشکل اول جز با بازطراحی نهادی حل نمی‌شود‌. به عنوان نمونه بارز این مساله می‌توان به شباهت ماموریت‌های کمیسیون عالی تنظیم مقررات (یکی از سه کمیسیون عالی مصوب ذیل شورای عالی فضای مجازی) و کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات (ذیل وزارت ICT) اشاره کرد. البته تاکنون به علت کنترل آشکار و نهان دولت بر شورای عالی فضای مجازی و نهادهای وابسته به آن، ظرفیت‌های نهادی شورا فعال نشده و لذا این تعارض، چندان بروز و ظهور پیدا نکرده است. یکی از علل تشدید تعارض نهادی، مقاومت دولت در برابر محدود شدن قدرت خود است. تجربه دولت‌های اخیر نشان داده که دولت سعی می‌کند با ابزارهای آشکار و نهان خود، شوراهای عالی را در جهت اهداف خود به کار بگیرد و اگر نتواند چنین کند، شورا را زمین‌گیر و فشل می‌کند. در بسیاری از کشورها تلاش شده تا تسلط دولت بر نهادهای تنظیم‌گر فرهنگ و ارتباطات، کاهش یابد که به عنوان نمونه می‌توان به ساختار حقوقی آفکام بریتانیا و FCC ایالات متحده اشاره کرد. اما متاسفانه قوه مجریه در ایران تاکنون به شدت در مقابل این رویکرد، مقاومت کرده است و این مساله به تعارض نهادی بین نهادهای دولتی و نهادهای چندقوه‌ای خارج از دولت، دامن زده است. #حکمرانی_فرهنگی 🆔@Cultural_governance

3⃣ تجمیع کارکردهای متفاوت نظام حکمرانی در نهاد واحد: کارکردهای متفاوت نظام حکمرانی، اقتضائات نهادی متفاوتی را می‌طلبند و تجمیع آنها در نهاد واحد می‌تواند آسیب‌زا باشد. به عنوان نمونه، اقتضاء کارکرد "تنظیم‌گری" نظام حکمرانی، پدری کردن حاکمیت برای بخش خصوصی و رفاقت با آنان است، اما در کارکرد "ارائه خدمت"، حاکمیت در عرض بخش خصوصی قرار می‌گیرد و به نوعی برادر و رقیب آن محسوب می‌شود. تجمیع این دو در نهاد واحد، می‌تواند به سردرگمی، اتخاذ سیاست‌های متناقص و متهم شدن حاکمیت منجر شود. 🔹به عنوان نمونه دیگر، کارکرد "تنظیم‌گری" حاکمیت، تا حد زیادی مقتضی نگاه توام با مساوات حاکمیت به همه بخش خصوصی است، اما اقتضاء کارکرد "تسهیل‌گری و حمایتی" نظام حکمرانی، نوعی تبعیض هوشمند غیرتوام با مساوات (البته به شکلی عادلانه) و حمایت از قسمتی از بخش خصوصی است که با اهداف حاکمیت همسویی بیشتری دارد‌. تجمیع این دو کارکرد می‌تواند آسیب‌های متعددی که ذکر شد، را به همراه داشته باشد. در طرح صیانت، این آسیب به شدت پررنگ است و کارکردهای سیاست‌گذاری، اَبَرتنظیم‌گری، تنظیم‌گری و تسهیل‌گری در یک نهاد، تجمیع شده است. #حکمرانی_فرهنگی 🆔@Cultural_governance

✅ فراخوان عضویت در حلقه علمی سیاست‌گذاری فرهنگی 📚 حلقه علمی سیاست‌گذاری‌فرهنگی وابسته به انجمن مطالعات اجتماعی حوزه به منظور فراهم آوردن فضایی علمی برای هم‌افزایی علمی در حوزه سیاست‌گذاری فرهنگ ایجاد و از عموم طلاب، دانشجویان و پژوهشگران عرصه مطالعات راهبردی و سیاست‌گذاری فرهنگ و رسانه عضو می‌پذیرد. 💻 علاقه‌مندان به عضویت می‌توانند با مراجعه به لینک زیر، فرم عضویت را تکمیل کنند: https://survey.porsline.ir/s/dYqJ9IO 🆔@Cultural_governance

🔰فرهنگ عمومی در کشور ما متولی ندارد 🖊بررسی کارنامه فرهنگی چهار دهه پس از انقلاب در گفتگو با مهراب صادق‌نیا؛ 🔸یک خطایی معمولا رخ می‌دهد که تبلیغ مذهب را به معنای کار فرهنگی می‌بینیم. کار فرهنگی معنای دیگری دارد و برای این کار باید شرایط عمومی و وضعیت جامعه را بررسی کنید. درضمن اگر اتفاقی در حوزه فرهنگ عمومی پیش بیاید، آن وقت تمام تعالیم مذهبی هم بی اثر می‌شوند. 🔸فرهنگ اساسا باید در دانشگاه‌ها درباره اش فکر بشود، بررسی شود و بعد سر میز تصمیم گیرندگان سیاسی قرار گیرد تا چاره جویی و درمان شود 🔶فرهنگ عمومی، یک کار تخصصی و فنی است و تنها از عهده کارشناسانی برمی آید که بدون جهت گیری‌های سیاسی، حتی مذهبی (نه اینکه ضد مذهب باشند) مطالعه و برنامه ریزی می‌کنند و در نهایت به اجرا می‌رسند. به نظر بنده فرهنگ عمومی حوزه‌ای است که در کشور ما متولی ندارد. 📎https://farhangesadid.com/000168 #حکمرانی_فرهنگی 🆔 @Cultural_governance