هشتمین نشست مطالعات راهبردی ـ تمدنی امشب با عنوان «وضعیت کتاب در جهان امروز اسلام»، به همت مرکز مطالعات اجتماعی و با حضور دکتر محسن جوادی معاونت محترم فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد و دبیری جناب محمدباقر انصاری رئیس موسسه بوستان کتاب و با حضور برخی از محققان تمدن و جهان اسلام در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و در محل نمایشگاه پژوهشگاه برگزار شد. دکتر جوادی در این نشست تأکید کردند که هرچند کتاب‌های اسلامی ما در فضای مطالعات اسلامیِ جهان مورد توجه قرار می‌گیرد، لیکن کتاب‌های فلسفی و اندیشه‌ای ما به جای آنکه به دپارتمان‌های اندیشه‌ای ورود پیدا بکند، به دپارتمان‌های شرق‌شناسی می‌رود. ریشه این پدیده در فقدان مسئله‌ در کتاب‌های تولیدی ماست. ایشان با اشاره به اینکه کارهای ایرانیانِ مقیم خارج در حوزه‌های اندیشه‌ای ضرورتا نشان اثرگذاری مستقیم ما در تولید علم نیست، بدین نکته تصریح کردند که کتاب در جهان اسلام مشکل ساختاری دارد و این مشکلات ساختاری باعث شده که کتاب‌های مربوط به علوم انسانی (مثلا در اقتصاد اسلامی) در بخش الهیات طبقه‌بندی ‌شود نه در بخش علوم انسانی. در ادامه دکتر جوادی به برخی از آسیب‌های کتاب در ایران امروز پرداختند و گفتند: یکی از آسیب‌های ما در تولید کتاب، آسیب «تکرار» است. 95 درصد از کتاب‌های اخلاقی ما تکرار‌ند که اگر گم بشند اتفاقی در جامعه رخ نمی‌دهد؛ آسیب دوم، عنصر فقدان متدولوژی، ضعف ارائه، و معضل زبانی در کتاب‌ها است؛ و آسیب سوم فقدان ضعف‌ حمایتی برای حضور در سپهر دانش جهانی (ترجمه کتاب‌های ایرانی به زبان‌های زنده دنیا) است. آسیب بعدی که ایشان اشاره کردند، کمیت‌گرایی در نظام بودجه است که اساسا کیفیت را در تولید اندیشه تحت الشعاع قرار می‌دهد. و آسیب دیگر سایۀ سنگین اقتصاد بر مقولۀ کتاب و امر فرهنگ است. اقتصادی بودن کتاب و آسیب‌های آن در حوزه ترجمه مضاعف است. پیش از این دانشمندان تعیین می‌کردند که چه کتابی ترجمه شود، الان بازار تعیین می‌کند که چه کتابی ترجمه شود. دکتر جوادی با اشاره به آمار کتاب درایران گفتند در ایران 100 هزار عنوان کتاب منتشر می‌کنیم، که 20 درصد آن کتاب‌های آموزشی است که اساسا بُرد خارجی ندارد. یک سوم از این تعداد متعلق به ترجمه است، و بخش معتنابهی از این نشر و بلکه از این ترجمه متعلق به کودکان و همین‌طور مربوط به حوزه ادبیات است. ایشان با این مقدمه، تأکید داشتند که اساسا ما هنوز نگارش بین المللی را شروع نکرده‌ایم و نتوانسته‌ایم در جهان اسلام و در جهان امروز حضور داشته باشیم. ایشان در انتها به مسئلۀ ترجمه در ایران نیز پرداختند و گفتند  که غیر از کتاب‌های تقلبی، ترجمه‌های سهل در ایران از جمله مشکلات جدی در حوزه کتاب است. در حوزه کودک، در هشت ماه گذشته، تعداد 5400 عنوان کتابِ تألیفی داریم و 4500 عنوان کتاب ترجمه، که در این میان 70 درصد از فروش کتابِ کودک به کتاب‌های ترجمه اختصاص دارد. این قصه کم و بیش در حوزه ادبیات و ادبیات نوجوان نیز جاری است. دکتر جوادی عنوان کردند که در فلسفه و حوزه‌های اندیشه‌ای، تألیف در  هشت ماه گذشته 1300 عنوان بوده ولی ترجمه 2200 عنوان بوده است. چنین مشکلی البته نه به خاطر زیادی ترجمه، بلکه به موجب نقصان در کار تألیف است. در انتها دکتر جوادی بدین نکته تأکید داشتند که مشکل امروز ما، نه در کتاب، بلکه در خلاء فضیلت‌های فکری است. در جهان اسلام فضایل فکری کم شده است. غیر از فضیلت‌های اخلاقی، باید به فضایل فکری هم مانند دقت، امانت، و گفتگو فکر کرد و تا زمانی که این فضیلت‌ها رشد نکنند، تغییری درجهان اسلام ایجاد نخواهد شد. از همین رو باید گفتگو بین نویسندگان ایرانی و غیرایرانی را زمینه‌سازی کرد و گفتگوهای متفکران و اندیشمندان جهان اسلام بر سر مسائل اصلی و کنونی مسلمانان را دوباره زنده کرد. در این باره، نشر ما باید با جهان عرب ارتباط پیدا بکند، کارهای مشترک بیافریند، گفتگوهای مشترک شکل بگیرد و تولید و تألیفات مشترک رخ بدهد. درانتهای جلسه، اساتید و محققان حاضر در جلسه به گفتگو و طرح ایده‌های خود پرداخته و دکتر جوادی هم متقابلا توضیحات و نکات تفصیلی‌تری را بیان کردند.  https://t.me/Habibollah_Babai https://eitaa.com/Habibollah_Babai‌

https://t.me/Habibollah_Babai https://eitaa.com/Habibollah_Babai‌

همایش گفتگوهای فرهنگی ایران و جهان عرب (در چشم انداز تمدنی) روز دوشنبه دوم دی ماه با تلاوت قرآن و سپس با ارائه گزارش علمی از سوی دبیر علمی همایش دکتر حبیب اله بابائی افتتاح شد و با سخنرانی دکتر عمار طالبی (نائب رئیس جمعیت علمای مسلمان در الجزائر) و سخنرانی ریاست جامعه المصطفی العالمیه دکتر عباسی ادامه یافت. بعد از برنامه افتتاحیه، پنل های تخصصی در چهار محور «توسعه و تمدن، چالش‌ها» به ریاست دکتر حبیب حاتمی، «علم در جهان اسلام» به ریاست دکتر محمدعلی میرزایی، «ادبیات، هنر، و معماری» به ریاست دکتر سید محمود میرزایی الحسینی، و «ارتباطات و رسانه» به ریاست دکتر عیسی عیسی‌زاده آغاز گردید. در نوبت بعد از ظهر، اختتامییۀ این همایش بعد از گزارش حجه الاسلام مشکی نماینده سازمان فرهنگ و ارتباطات از روند همایشها، با ارائه گزارش مقالات و گفتگوها از سوی روسای پنل‌ها و سپس با سخنرانی دکتر نورالدین ابولحیه (استاد دانشگاه باتنه الجزائر) و سخنرانی حجه الاسلام و المسلمین دکتر نجف لک‌زایی (ریاست پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) به انجام رسید. شایان ذکر است که این همایش به موجب تأخیر در ورود برخی از میهمانان عرب به ایران، یک پنل الحاقی خواهد داشت با موضوع «دانشگاه و سهم آن در ایجاد روابط تمدنی بین ایران و جهان عرب". این پنل روز پنج شنبه پنجم دی ماه در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم برگزار خواهد شد و در آن شخصیت‌هایی از دانشگاه‌های عراق، عمان، و لبنان به گفتگو خواهند پرداخت. https://t.me/Habibollah_Babai https://eitaa.com/Habibollah_Babai‌

مقایسه الگوی تمدنی ایران، ترکیه و مالزی در بیان نورالدین بولحیه (استاد باتنه الجزائر) در همایش فوق نورالدین بولحیه استاد دانشگاه باتنه الجزایر چه آنجا که در پنل علم به طرح بحث پرداختند و چه وقتی که در اختتامیه سخنرانی کوتاهی کردند رویکرد متفاوتی در تحلیل موقعیت تمدنی ایران امروز داشتند. در پلن تخصصی علم، بولحیه امتیاز نظریه امام خمینی را در مقایسه با بسیاری از نظریات اندیشمندان، در تحقق‌یافتگی آن و امتداد عینی آن دانستند. در نظر ایشان، ایران در تجربه چهل سالگی خود در قامتی بزرگتر از مذهب ظاهر شده و مرزهای مذهبی را به سمت مرزهای انسانیت در نوردیده است. سخنرانی ایشان در اختتامیه هم در همین راستا بود که گفتند جمهوری اسلامی ایران و امام خمینی اولین کسی بود که دست یاری به سمت مسلمانان دراز کرد و با همان دست به سینه آمریکا کوبید (اذله علی المومنین و اعزه علی الکافرین). از همین منظر تحلیل بولحیه در مقایسه ایران با ترکیه و مالزی اندکی متفاوت از استاد عمار الطالبی بود. دکتر طالبی مالزی را در فرآیند تمدنی اش مهم تلقی کرده و عنصر علم را عنصر مرکزی حرکت مالزی تلقی کرد، ولی نورالدین بولحیه پروژه تمدنی مالایایی‌ها و ترک‌ها را اقتصاد دانست و پروژه ایرانی‌ها در حرکت تمدنی‌‌شان را رسالت‌محور و بر مدار انسانیت و ارزش‌ها تعریف کردند و تصریح کردند که نقطه امتیاز و قدرت اصلی ایرانیان در همین رسالت‌محور بودن‌‌شان است. اگر نبود هویت رسالتی ایرانیان، ایران امروز بیش و پیش از ترکیه و مالزی رشد مالی و اقتصادی به دست آورده بود. https://t.me/Habibollah_Babai https://eitaa.com/Habibollah_Babai‌

https://t.me/Habibollah_Babai https://eitaa.com/Habibollah_Babai‌

🔶سخنرانی نورالدین بولحیه (استاد باتنه الجزائر) در مراسم اختتامیه همایش بین المللی گگفتگوهای فرهنگی در چشم انداز تمدنی ایران و جهان عرب 🔷زمان: دوشنبه 1398/10/2 🔶مکان: قم- پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی 🔷https://eitaa.com/isca24/6195

هم‌اندیشی «دانشگاه و سهم آن در صورتبندی تمدن نوین اسلامی» با حضور شخصیت‌های دانشگاهی از عراق، عمان، و لبنان و همین‌طور اساتید و محققان تمدن اسلامی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. مسئله‌هایی که گفتگوهای ماراتونیِ امروز در این هم‌اندیشی برآن متمرکز شد عبارت بود از چالش‌ها و ظرفیت‌های روش‌شناختی دانشگاه‌ها در نسبت با حوزه‌ها در امر تمدن‌سازی در وضعیت جهان امروز اسلام، تجربه جمهوری اسلامی ایران در صورتبندی دانشگاه‌های مستقل و یا نیمه مستقل در تفاوت‌های کارکردی و تمدنی آن با برخی از دانشگاه‌ها در کشورهای عربی، سیطرۀ ایدئولوژی‌های سکولار و ایدئولوژی‌های دینی در صورت‌بندی تفکر علمی در دانشگاه‌ها، و همینطورعلل شکست دانشگاه‌های مسلمان در ورود به حل مسائل اجتماعی و عقیم بودگی آنها در تربیت متفکر و نظریه‌پرداز. تفصیل گزارش بعدا منتشر می شود. https://eitaa.com/isca24/6195

اسلام دینی جامع و جهانی است و اجرای همه‌جانبه آن، مستلزم قالبی تمدنی (به‌مثابه کلان‌ترین نظام مناسبات انسانی) و تأمین‌کننده چنین واحد کلان اجتماعی است. اصطلاح تمدن، با انباشت مفهومی و فرهنگی آن در غرب، حاوی جوهری سکولار است که موجب تردید و احتیاط در استفاده از این اصطلاح می‌شود. بدین سان باید در پی اصطلاحی جایگزین در بستر فرهنگ اسلامی بود. در این پژوهش با روش توصیفی و تحلیل مفهومی، واژه‌هایی از قرآن‌کریم واکاوی می‌شود که در مظان این معنا، ‌دارای گستردگی اجتماعی است. در میان پنج واژه مطرح در این مقاله که دربردارندۀ معنای گسترده اجتماعی باشد، به‌ظاهر واژگان بلد، قریه، مدینه و مُلک جایگزین مناسبی برای تمدن نیستند. در این میان، واژه فراگیر «امّت» کلان‌ترین و جامع‌ترین نظام مناسبات انسانی است که با افزوده‌های فراتمدنی‌اش، چه‌بسا ترسیم‌کنندۀ مناسب‌ترین بستر تکامل انسان برای تأمین نیازهای فراگیر مادی و معنوی فرد و جامعه باشد. امّت با افزوده‌هایی همچون آرامش‌زایی، سبقت در خیرات، نظارت درونی و نیز عناصری همچون وحدت و حاکمیت نوعی انسانی، جامعیت، وسعت، نظام‌مندی، تعادل و هدف‌مندی به جهت ماهوی، کلان‌تر و نظام‌مندتر از دیگر اصطلاح‌های قرآنی و نیز اصطلاح تمدن است. https://eitaa.com/Habibollah_Babai‌

هویت انسانیِ تمدن اسلامی از جهت وسعت قلمرو و شمولیتِ آن بسیار مهم است. آنچه در این مقاله بر آن تأکید شده، طرح مسئلۀ «کثرت» و «تنوع» در تمدن اسلامی و تبیین ضرورت شمولیت تمدن اسلامی به مثابه یک زمینه و ظرفیت است. این مقاله، با مرور برخی نظریات تاریخی در مقولۀ «تنوع» و «تکثر» و تمهید مسائل تمدنی در‌این‌باره، به خوانشی الهیاتی ـ تمدنی از همین مقوله در شکل‌بندی تمدن‌ اسلامی می‌پردازد و می‌کوشد اولاً، «کثرت و تنوع» را به مثابه یک اصل ثابت در تمد‌ن‌ها و از جمله تمدن اسلامی ببیند و آن‌گاه با اقامه دلایل الهیاتی و تمدنی به تبیین ضرورت توجه به کثرت اجتماعی و فرهنگی در صورت‌بندی تمدن اسلامی پافشاری کند. تأکید بر اصل کثرت در این مقاله، هرگز به معنای وانهادن مقوله وحدتِ تمدنی نیست. تلاش نویسنده بر آن است که عنصر وحدت در تمدن را از نقطه وحدت اخلاق آغاز و آن را مسیری برای صورت‌بندی وحدت اعتقادی معرفی کند. وحدت اخلاقی و انسانی در تمدن و آن‌گاه وحدت در عقاید و باورهای بزرگ تمدنی، راهی برای ایجاد وحدت و اشتراکی است که کثرات انسانی دیگر به رسمیت شناخته می‌شود و تراکم و انباشت کثرات، امکان صورت‌بندی تمدنی را هموارتر می‌کند. https://eitaa.com/Habibollah_Babai‌

کتاب "عیار تمدنی جمهوری اسلامیِ ایران" به کوشش دکتر محمدرضا بهمنی و با همکاری پژوهشگران تمدن بزودی منتشر می‌شود. https://eitaa.com/Habibollah_Babai‌

خون‌های خدا بعد از کربلا زمانی که اخبار مربوط به جریان خون در کربلا را مرور می‌کردم و این خبر را که سنگی در روز عاشورا بلند نمی‌شد مگر اینکه از زیر آن خون تازه‌ای می‌جوشید، می‌خواندم تا مقاله «خون خدا در عرفان» را بنویسم، بدین مسئله فکر نمی‌کردم که خون‌خدا نه فقط زمین‌ و آسمان کربلا در روز عاشورا را خونین کرده، بلکه قلب‌های عاشقان و مومنان را در گسترۀ تاریخِ بعد از عاشورا هم به خون آغشته کرده و در عمق هر قلبی خونی از خدا را بجوش آورده است. امروز که خبر شهادت قاسم سلیمانی را شنیدم این نکته را از نو دریافتم که این «خون تازه» همان استمرار خون جوشانِ خدا در کربلا است که همچنان در رگ‌های جهان مقاومت جاری است. همچنین دریافتم که اساسا نمودار پیوستگی در امت اسلام رابطۀ تنگاتنگی با نمودار خون‌های پاک و مقدس شهیدان در گذشتۀ تمدن اسلامی داشته است. انقلاب اسلامی در ایران نیز سرآغازی بود برای شکل‌گیری تراکم جدیدی از خون‌های خدا و خون‌ فردهای امت‌وار (از خون‌ امت‌های عالِِم همچون شهیدان بهشتی و مطهری و باهنر گرفته تا خون امت‌های مجاهد همچون شهیدان خرازی، باکری، زین‌الدین، و سلیمانی) که هر یک از آنها تَرَک‌های جدیدی در نظام سلطۀ بوجود آورده و باورهای تازه و چشم‌انداز نویی را در میان امت بزرگ اسلام موجب گشته است. البته دنیای ماتریالیستی غرب امروز که مرگ در منطق‌اش نه هستی بلکه هیچی و پوچی است، نخواهد فهمید که شهادت در منطق اسلام آغاز هستی و حیات است و این حیات نه فقط حیات سلیمانی‌هاست، بلکه حیات امت‌های شهیدداده است که نو به نو می‌شود.  https://eitaa.com/Habibollah_Babai‌