هم قلم
🔻هزینه های پنهان سازش
🔴تاریخ روزهای غریبی به خود دیده است، حوادثی که نتایج آنها گاهی بر خلاف پیشبینیها رقم میخورد. یکی از این حوادث، "صلح ورسای" است که در سال 1919 به منظور پایان دادن به جنگ جهانی اول میان متفقین و آلمان به امضا رسید. با این حال، به جای ایجاد صلحی پایدار، به یک نمونه از صلح ناپایدار و شکستخورده در تاریخ تبدیل شد. به جای بازسازی روابط میان کشورها، بذر نارضایتی و خشم را در دل آلمان و دیگر کشورهای درگیر کاشت. شرایط سخت و غیرمنصفانهای که بر آلمان تحمیل شد، نه تنها نتوانست امنیت و ثبات را در اروپا برقرار کند، بلکه به طور غیرمستقیم زمینهساز جنگ جهانی دوم شد.
یکی از پیامدهای این معاهده، رشد ملیگرایی افراطی در آلمان بود. هیتلر با بهرهبرداری از نارضایتیهای ناشی از "صلح ورسای"، توانست ملیگرایی افراطی را به نیروی محرک قدرتمندی تبدیل کند و در نهایت آلمان را به سمت جنگ جهانی دوم هدایت کند. معاهده ورسای به جای اینکه به عنوان ابزاری برای بازسازی و آشتی عمل کند، تنها به عنوان توقفی کوتاه میان دو جنگ بزرگ تاریخ بود.
🔴صلح به طور کلی به عنوان یک هدف والا و مطلوب برای جوامع بشری در نظر گرفته میشود، اما گاهی هزینههای دستیابی به صلح میتواند بسیار بیشتر از هزینههای جنگ باشد. این مسأله به ویژه زمانی اهمیت پیدا میکند که سازش یا توافق با دشمنان، مستلزم از دست رفتن اصول یا منافع حیاتی باشد. سازش همیشه به معنای دستیابی به آرامش و آسایش نیست؛ بلکه گاهی منجر به از دست دادن منافع ملی و حتی تضعیف حاکمیت می شود و متحمل هزینههای سنگینی می شوند که ممکن است در درازمدت نتایج بسیار نامطلوبی برای جامعه داشته باشد.
🔴یکی از دلایلی که موجب میگردد، صلح و سازش پرهزینهتر از جنگ باشد، امتیازدهی به دشمنان یا رقبای سیاسی است. این امتیازات ممکن است شامل تسلیم بخشهایی از قلمرو، منافع اقتصادی یا حقوق حاکمیتی باشد. در این حالت، کشورها مجبور به پذیرش توافقهایی میشوند که به مرور زمان قدرت و نفوذشان را کاهش میدهد. این نوع از سازش، نه تنها منابع مادی بلکه حیثیت و استقلال یک کشور را تهدید میکند. در چنین شرایطی، جامعه ممکن است سالها از پیامدهای این امتیازات رنج ببرد، در حالی که جنگ به حق این مشکلات را با هزینه کمتری حل میکرد.
🔴یکی دیگر از هزینههای پنهان سازش، بیاعتمادی و نگرانیهای داخلی است. اگر یک توافق صلح به عنوان نوعی تسلیم یا شکست تعبیر شود، ممکن است موجب نارضایتی و مخالفت داخلی شود. جوامع، به ویژه آنهایی که در مواجهه با تهدیدات خارجی انسجام خود را حفظ کردهاند، در صورت امضای توافقنامههای نامطلوب دچار شکافهای اجتماعی و سیاسی میشوند. این شکافها میتواند به بیثباتی داخلی، تضعیف دولت و حتی شورشهای داخلی منجر شود. در چنین مواردی، هزینههای اجتماعی و سیاسی صلح بسیار بیشتر از هزینههای جنگ است.
💢"كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَن تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَن تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ" (بقره-216)«جنگ بر شما مقرر شده است، در حالی که برایتان ناخوشایند است؛ ولی چه بسا چیزی را خوش نداشته باشید و آن برای شما خوب باشد، و چه بسا چیزی را دوست داشته باشید و آن برای شما بد باشد؛ و خدا میداند و شما نمیدانید.»
🔺️این آیه نشان میدهد که گاهی جنگ، هرچند ناخوشایند، میتواند راهحل بهتری نسبت به صلح ناپایدار باشد. بنابراین در شرایطی که سازش باعث تضعیف منافع یا اصول جامعه شود، جنگ، راهکاری ضروری است.
✍🏻#دکتر_آزادهابراهیمیفخاری
🗒️@HamQalam
🔻ایمان و امید
✨در سختترین لحظات که تیرگی ناامیدی بر افقها سایه میافکند، نصرت الهی همچون نوری ازلی است که راه را برای اهل ایمان میگشاید.
💢جبهه مقاومت امروز در میان آتش و خون و در اثنای آماج حملات ددمنشانه رژیم صهیونی است؛ اما همین جاست که دلهای صابر و امیدوار به وعدههای خداوند، بار دیگر تجلی یاری او را میبینند. تاریخ، گواه لحظاتی است که مؤمنان در اوج سختیها و تنگناها، از چشمهسار نصرت الهی سیراب شدهاند، چه در بدر و چه در عاشورا، حتی اگر ظواهر امر علیه آنان باشد.
💢اکنون نیز، این باور که "إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا" دلهای اهل مقاومت را استوار میسازد. هر آوای سختی، طنینافکنِ نوید پیروزی است، زیرا که نصرت الهی نه در توان شمشیر و زره، بلکه در ایمانِ راسخ و گامهای استوارِ قلبهای مطمئن نهفته است.
💢ایمان به این وعده ابدی که هر که در راه خداست، یاری او همواره نزدیک است، به مثابه شعلهای است که هیچ طوفانی نمیتواند خاموش کند. این نور، راهنمایی است در شبهای طولانی مقاومت و بشارتی است بر صبحی که بیگمان در راه است.
✍🏻#دکتر_آزادهابراهیمیفخاری
🗒️@HamQalam
آن سوی مرزهای سکوت
💢در دوران خلافت معاویه، نیروهای او تحت فرماندهی «بسر بن ارطاة» به بسیاری از شهرها و روستاها حمله کردند و افراد بیگناه زیادی را به قتل رساندند. در یکی از این حملات، نیروهای معاویه وارد کوفه شدند و به خانه مردی نیکوکار و محترم که از دوستداران اهل بیت (علیهمالسلام) بود، حمله بردند. این مرد به خاطر نفوذ و احترامش در میان مردم کوفه شناخته شده بود و کسی باور نمیکرد که چنین فردی هدف ظلم قرار گیرد. نیروهای معاویه با غارت اموال او و آزار خانوادهاش، ظلم آشکاری به این خانواده روا داشتند. در این وضعیت، مردم کوفه که میتوانستند به دفاع از این مرد برخیزند، سکوت اختیار کردند.
چند سال بعد، زمانی که معاویه قدرت بیشتری یافت و ظلم و ستم او به تمامی مناطق تحت سلطه گسترش پیدا کرد، بسیاری از مردم کوفه که قبلاً در برابر ظلم به آن مرد نیکوکار و مظلوم سکوت کرده بودند، خود قربانی ستم معاویه و نیروهای او شدند. ظلم به خانههای آنها نیز رسید و این نشان داد که بیتفاوتی نسبت به ظلم به دیگران، در نهایت به خود افراد بازمیگردد.
💢وقتی جامعهای در برابر ستم به دیگران سکوت کند، زنجیره ظلم قطع نمیشود و در نهایت، همه افراد آن جامعه گرفتار ستم خواهند شد. این همان اصل مهمی است که در اسلام به عنوان «امر به معروف و نهی از منکر» شناخته میشود. مسلمانان وظیفه دارند در برابر ظلم ایستادگی کنند تا از گسترش آن جلوگیری شود، چرا که ظلم همچون آتشی است که اگر به موقع خاموش نشود، همه را در بر خواهد گرفت.
🔴حمایت از شیعیان لبنان و جبهه مقاومت از یک سو دارای ابعاد دینی عمیقی است که ریشه در آموزههای اسلامی، بهویژه مکتب اهل بیت (علیهمالسلام) دارد، لکن از سوی دیگر و در نگاهی دقیق¬تر، دفاع از کیان همه جوامع انسانی است. رژیم خونخوار و کودک کشی که برای رسیدن به اهداف خود هیچ معاهده جهانی و اصول انسانی را برنمی¬تابد؛ اگر راه را برای تجاوزات خود فراخ ببیند، مسلما از هیچ ظلمی دریغ نخواهد داشت. بر اساس اصول اسلامی، پشتیبانی از مظلومان و مقاومت در برابر ظلم از مهمترین وظایف مسلمانان است.
قرآن کریم در آیه 75 سوره نساء تأکید میکند: «وَمَا لَكُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ» (چرا در راه خدا و مستضعفان نمیجنگید؟). این آیه به صراحت بیانگر اهمیت مبارزه برای حمایت از مستضعفان است و به عنوان یک اصل محوری در سیاست مقاومت لبنانی نقش دارد.
🔴مقاومت لبنانی به رهبری حزبالله در مقابله با اشغالگری و تجاوزات دشمنان، نماد پایداری و ایستادگی است. این مقاومت با تکیه بر اصول اسلامی همچون جهاد، عزتطلبی، و حمایت از مظلومان، نه تنها مرزهای لبنان را از تجاوزات دشمنان محافظت کرده، بلکه به عنوان الگویی برای سایر مسلمانان و آزادگان جهان تبدیل شده است. از این رو، پشتیبانی از مقاومت لبنانی به منزله حمایت از یک جریان اسلامی- انسانی است که در راستای تحقق اهداف دینی و مقابله با طاغوتیان تلاش میکند.
✍🏻#دکتر_آزادهابراهیمیفخاری
🗒️@HamQalam
🔻استراتژی رهبری و تدبیر در میدان نبرد
💢روز عاشورا که دشمنان، با صفوفی منظم و محکم، در برابر فرزند رسول خدا (ص) ایستادهاند و در پی آنند که نور ولایت را خاموش سازند. امام(علیه السلام) در ابتدا یک یک یارانشان را به میدان نبرد می¬فرستند و سپس نوبت به بنی¬هاشم می¬رسد. آخرین فردی که قدم در معرکه می¬گذارد وجود مبارک اباعبدالله الحسین (علیه السلام) است.
💢در بررسی استراتژی رهبری در میدان نبرد، یکی از نمونههای بارز و الهامبخش، واقعه عاشورا و رفتار امام حسین (ع) در این روز تاریخی است. امام حسین (ع) به عنوان رهبر نهضت عاشورا، نه تنها به عنوان یک مبارز، بلکه به عنوان یک استراتژیست قدرتمند و مدیری با تدبیر در این میدان عمل کرد. بنابراین عاشورا نهتنها یک رویداد دینی- تاریخی، بلکه یک الگوی آموزشی برای همه رهبران و افراد در مواجهه با مشکلات و ناملایمات است.
💢یک اصل اساسی در رهبری نظامی این است که رهبر باید آخرین فردی باشد که به میدان جنگ وارد میشود. این رویکرد نه تنها به حفظ جان رهبر، بلکه به حفظ و مدیریت کل نیروهای تحت فرمان او کمک میکند.
وظیفه اصلی رهبر هدایت و مدیریت است، نه اقدام به عنوان اولین نفر در هر صحنه یا موضوع. در بسیاری از موارد، پیشوا و فرمانده یک جامعه یا سپاه، وظیفه دارد که با سیاستگذاریها، هدایتهای کلان، و ایجاد استراتژیهای درست، مسیر صحیح را برای مردم و نخبگان جامعه روشن کند تا آنان بر اساس این خطمشی حرکت کنند. رهبری بیش از اینکه یک حرکت فیزیکی باشد، یک مسئولیت راهبردی است.
💢همچنین، اگر رهبر در هر موضوعی شخصاً به عنوان اولین نفر وارد میدان شود، ممکن است باعث شود که ظرفیت و پتانسیل نخبگان و مردم بهطور کامل به کار گرفته نشود. این امر میتواند موجب تضعیف خوداتکایی و اعتماد به نفس در دیگران شود. بنابراین، گاهی مدیر مدبر، با نظارت و مدیریت از طریق اقدام غیرمستقیم، مثل بیان رهنمودها و ارائه چارچوبهای کلی، به افراد اجازه میدهد که خودشان با انگیزه و ابتکار عمل کنند.
🔴اینکه برخی از افراد کوتهفکر ،کوتاهی و تعلل خود را در ورود به میدان جنگ با عدم حضور رهبر در مواضع مستقیم خطر توجیه میکنند؛ نشان از بیبصیرتی و عدم درک موقعیتهای خاص افراد و میزان ضرورت حفظ جان رهبر و فرمانده است.
🔴این رویکرد نشان میدهد که دفاع از ولایت و رهبری در شرایط سخت، نیازمند توازن، آگاهی و تدبیر است. برخی از این قبیل چالشهایی که برخی از افراد با آن مواجه میشوند، بیانگر عدم درک عمیق آنان از شرایط و نیازهای رهبری است؛ درحالیکه، رهبری، نیازمند حمایت و وفاداری بیچون و چرا از سوی یارانش است.
✍🏻#دکتر_آزادهابراهیمیفخاری
با #هم_قلم باشید👇
🗒️@HamQalam
مقاومت خردمندانه
🔘سفر تاریخی حضرت معصومه(س) به ایران، به قصد پیوستن به امام رضا(ع)، نشاندهنده وفاداری و عشق او به امام زمانش و همچنین نوعی مقاومت در برابر ظلم و انحرافات سیاسی و اجتماعی دوران بود. این سفر که با تحمل سختیهای فراوان همراه بود، الگویی برای پایداری و مقاومت در برابر مشکلات برای دختران و زنان امروز ایران است.
🔘با این وجود حضرت معصومه(س) از جایگاه معنوی ویژهای برخوردار هستند. در زیارتنامهای که از امام رضا(علیهالسلام) نقل شده، امام از خداوند میخواهند که حضرت معصومه(س) در روز قیامت شفیع ایشان باشد که این بیانگر مقام والای ایشان نزد خداوند است و بر اهمیت و نقش شفاعتی ایشان نیز تأکید دارد.
🔘حضرت معصومه(س) همچنین در عرصه علمی و فقهی نیز جایگاه والایی داشتند. یک نمونه بارز از فقاهت ایشان، زمانی است که گروهی از شیعیان به مدینه آمدند تا سؤالات فقهی خود را از امام موسی کاظم(ع) بپرسند، اما امام در مدینه حضور نداشتند. حضرت معصومه(س) با علم و دانش خود، پاسخ سؤالات را نوشتند و به این شیعیان تحویل دادند. زمانی که امام موسی کاظم(ع) این پاسخها را مشاهده کردند، ضمن تأیید آنها، از دانش و فقاهت دخترشان ابراز خوشحالی کردند.
🔘این ویژگیهای معنوی و علمی و سیاسی حضرت معصومه(س)، ایشان را به الگویی کامل برای دختران ایرانی تبدیل کرده است. دختران امروز با الهام از شخصیت و سیره ایشان، میتوانند با پایداری در برابر چالشها و مشکلات، مسیر رشد و تعالی خود را در سایه تعهد به ارزشهای دینی طی کنند. حضرت معصومه (س) نماد شجاعت، علم و ایمان در جامعه و الگوی مقاومت و پایداری برای زنان و دختران ایرانزمین است.
✍🏻#دکتر_آزادهابراهیمیفخاری
با #هم_قلم باشید👇
🗒️@HamQalam
🔺️از خطای محاسباتی تا ناکامی های استراتژیک
✍🏻#دکتر_آزادهابراهیمیفخاری| مدرس حوزه علمیه خواهران اصفهان
با #هم_قلم باشید👇
🗒️@HamQalam
به سوی ظهور
💢زمانی که امام علی(علیه السلام) به خلافت رسیدند؛ با انواع تهدیدها و ترفندهایی از سوی دشمنان روبهرو شد. برخی در پی فریب مردم و پخش شایعات نادرست بودند تا با تفرقهافکنی و تحریک گروهها، پایههای حکومت ایشان را سست کنند. برخی دیگر از تهدیدهای نظامی و فشارهای اقتصادی بهره میجستند تا اراده و عزم رهبر را تضعیف کنند.
امام علی(ع) خطبهای ایراد کردند که هنوز پس از قرنها همچون نوری راه را روشن میسازد؛ ایشان در فرازی از سخنان خود فرمودند: «اگر به حق هستم و در راه عدالت گام برمیدارم، نیازی به ترس از دشمنان و یا کوتاه آمدن نیست و اگر اهل باطل شوم و راه ظلم و انحراف در پیش گیرم، دیگر چه سودی برایم باقی خواهد ماند؟»( خطبه ۲۱۶ نهج البلاغه) این بیان گرانبها سرمشقی است که هر دولتمردی را به پایداری در راه حق فرا میخواند و یادآور میشود که تکیه بر عدالت و شجاعت، نیروی هر تهدیدی را بیاثر میسازد.
📌در میدان، نباید فریب ظواهر پر زرق و برق دشمن را خورد؛ چه بسا آنان که با هیاهوی بسیار و نیروهای بهظاهر بیپایان به میدان میآیند، اما باطنشان تهی از حق و عدالت است و عاقبتی جز شکست در انتظارشان نیست. امام صادق (ع) در کلامی گهربار میفرمایند: «خداوند دشمنان ستمگر را در نهایت به زانو در خواهد آورد؛ و آنچه که امروز به ظاهر میدانداری میکنند، سرانجام به سود اهل حق خواهد بود.» (الکافی، ج 2، ص 19)ایشان به پیروان راه حق هشدار میدهد که در برابر شکوه فریبنده دشمن، دل نبازند و بدانند که هر ستمگری گرچه بهظاهر پیروز، روزی مغلوب عدل و حقیقت خواهد شد.
💢برای رهبران و حاکمانی که در مسیر دشوار عدالت گام برمیدارند، این سخنان سرشار از امید و استقامت است؛ چراغیست برای آنان که در برابر سختیها کمر خم نمیکنند و همچون کوه، استوار و راسخ در برابر طوفانهای سهمگین دشمنان ایستادهاند. این راه، راه حق و عدالت است، و رهروان این راه را باید یقین داشته باشد که در نهایت، خورشید پیروزی از پس ابرهای تیره ظلم و ستم خواهد درخشید و روزگار به کام اهل حق خواهد گشت و از طرف دیگر مردم در این همراهی بیدریغ، نه تنها از سر وفاداری، که از ایمان به سرانجامی نیک و باشکوه گام برمیدارند و چونان رودی خروشان، همدلانه در این مسیر مقدس جریان مییابند، چرا که باور دارند هر قدمی در این راه، گامی است به سوی آن صبح ظهور که عدالت را بر جهان گسترانده و ستم را به زانو در خواهد آورد.
✍🏻#دکتر_آزادهابراهیمیفخاری
با #هم_قلم باشید👇
🗒️@HamQalam
🔺️"رحمت و شدت" دو سوی یک حقیقت
✍🏻#دکتر_آزادهابراهیمیفخاری|پژوهشگر تفسیر
با #هم_قلم باشید👇
🗒️@HamQalam
🔻آزادی انتخاب، تعهد در عمل
🔸️سالها پیش، یکی از دوستانم تصمیم گرفت به باشگاهی برای کوهنوردی بپیوندد؛ باشگاهی که نامش زبانزد بود و برنامههایی ماجراجویانه برای عاشقان طبیعت و قلههای سر به فلک کشیده برگزار میکرد. روزی که بالاخره ثبتنام کرد، لبریز از شوق و اشتیاق بود، گویی افقهای تازهای از آزادی و رهایی را پیش روی خود میدید. اما پس از اولین کوهنوردی رسمی، نگاهش به این سفر دگرگون شد. در آن سفر، او دریافت که قوانین دقیقی بر باشگاه حکمفرماست؛ قوانین و مقرراتی که از همه اعضا، نظم و انضباطی خاص میطلبید. از استفاده از تجهیزات ویژه گرفته تا پیروی از دستورالعملهای سرپرست و رعایت دقیق زمان حرکت و استراحت. این چارچوبها چنان محکم بود که حتی کوچکترین تخلفی میتوانست به جریمه و شاید اخراج از برنامه منجر شود. او که با رویای آزادی در دامان طبیعت پا به این مسیر گذاشته بود، از این قید و بندها متعجب و کمی آزرده به نظر میرسید.
اما بعد از چندین برنامه کوهنوردی، تجربه اش را اینگونه بازگو کرد؛ گاهی ورود به یک مسیر، آزادی آغازین را به همراه دارد، اما در مسیر پیشرفت، پایبندی به قوانین است که تضمینکننده موفقیت و رشد واقعی خواهد بود.
🔴مثال بالا هر انسان منطقی و هر عقل سلیمی را اقناع می¬کند ولی جای تعجب است که علمایی چون آقای هادی سروش محلاتی در مسألهای مشابه در حوزه دین، دچارکج فهمی شده و اظهار می دارد که قرآن، از جمله در آیه "لا اکراه فی الدین"، به وضوح هرگونه اجبار در پذیرش دین را رد میکند. وی همچنین، به پیماننامه پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلم) با یهودیان مدینه اشاره میکنند که در آن به آزادی دینی اقلیتها احترام گذاشته شده است. در پایان، این سوال را مطرح میکند که اگر اصلِ انتخاب دین اختیاری است، چگونه دینداری زوری است؟
🔴درپاسخ باید گفت-مشابه آنچه در مثال فوق بیان شد- بین آزادی اولیه در پذیرش یا عدم پذیرش دین و الزام به رعایت احکام در صورت پذیرش دین، باید تفکیک قائل شد. یک فرد میتواند آزادانه دین را انتخاب کند، اما پس از پذیرش، به قواعد و الزامات آن دین متعهد میشود. پیماننامهی پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله وسلم) با اهل مدینه بر اساس اصل همزیستی و نظم اجتماعی بین مسلمانان و گروههای غیرمسلمان تدوین شده است و به آنها آزادی دینی در چهارچوب قوانین مدینه میدهد. اما این پیمان برای حفظ امنیت و انسجام جامعه نیز تعهداتی را بر عهدهی افراد میگذارد. بنابراین، آزادی دین در این پیمان، به معنای آزادی در سلب هرگونه مسئولیت یا تعهد اجتماعی نیست و ارتباط مستقیم با مباحث حق انتخاب یا اجبار در دینداری ندارد.
✍🏻#دکتر_آزادهابراهیمیفخاری|استاد حوزه و پژوهشگر
با #هم_قلم باشید👇
🗒️@HamQalam