باسمه تعالی رئوس مطالب #جلسه_بیست_و_پنجم #إسراء/۱۸ "مَّن كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاءُ لِمَن نُّرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلَاهَا مَذْمُومًا مَّدْحُورًا"(۱۸) (ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻬﺮﻩ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﺯﻭﺩﮔﺬﺭ ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﺧﺮﺕ ﭼﺸﻢ ﺑﭙﻮﺷﺪ، ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﻭ ﻫﺮ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺑﻲ ﻫﻴﭻ ﺗﺄﺧﻴﺮﻱ می دهیم، ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﺩﻭﺯﺥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭ ﻣﻘﺮّﺭ ﻣﻲ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﺗﺎ ﻣﻠﺎﻣﺖ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﻄﺮﻭﺩ ﺍﺯ ﺭﺣﻤﺖ ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺩﺭﺁﻳﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﺁﻥ ﺑﺴﻮﺯﺩ). ۱. الْعَاجِلَةَ: در مقابل قیامت، صفت است برای موصوف محذوف که زندگی دنیاست، یعنی زندگی دنیایی که زودگذر است. ۲. يَصْلَاهَا: از ماده "صلی" به معنای جا دادن، وارد کردن، انداختن، چشیدن. ۳. مَذْمُومًا: از ماده "ذمّ" به معنای سرزنش. ۴. مَّدْحُورًا: از ماده "دحر" به معنای دور کردن و طرد کردن. ۵. در آیات قبل اشاره شد که سنت خداوند بر این است که رسولی برای هدایت مردم می فرستد، چنانچه مردم سر باز زنند و به سرکشی و قتل و #پیامبرکُشی دست بزنند، به عذاب فراگیر و دست جمعی دنیایی مبتلا می شوند، اما در این آیه به بیان سنت الهی در مورد عذاب آخرت اشاره می کند. ۶. عبارت "مَّن كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ" یعنی کسی که دنیاطلب باشد و زندگی دنیا را بر آخرت ترجیح دهد، چنان که در آیه ۲۷ سوره انسان می فرماید: "إِنَّ هَٰؤُلَاءِ يُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ وَيَذَرُونَ وَرَاءَهُمْ يَوْمًا ثَقِيلًا" (ﺍﻳﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﮔﻨﻬﻜﺎﺭ ﻭ ﻛﻔﺮﭘﻴﺸﻪ ﺍﻧﺪ ﺳﺮﺍﻱ ﺯﻭﺩﮔﺬﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺟﺰ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﻤﻲ ﺍﻧﺪﻳﺸﻨﺪ ﻭ قیامت ﺭﺍ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻱ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭﺍﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﻧﺪ). فرد #دنیاطلبی که از #آخرت_طلبی صرف نظر کند، توحید و نبوت و معاد را نفی می کند، لذا خداوند او را به حال خودش رها می کند. چنان که در آیه ۲۹ و ۳۰ سوره نجم به پیامبر می فرماید: "فَأَعْرِضْ عَن مَّن تَوَلَّىٰ عَن ذِكْرِنَا وَلَمْ يُرِدْ إِلَّا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا، ذَٰلِكَ مَبْلَغُهُم مِّنَ الْعِلْمِ" (ﭼﻮﻥ ﺍﺯ ﻳﺎﺩ ﻣﺎ ﺭﻭﻱ ﺑﺮﺗﺎﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺟﺰ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺩﻧﻴﺎ ﺭﺍ ﻧﺨﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﻭﻱ ﺑﮕﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ، ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺘﻬﺎﻱ ﺩﺍﻧﺶ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺩﻧﻴﺎ ﻣﻲ ﺍﻧﺪﻳﺸﻨﺪ). ۷. عبارت "عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاءُ لِمَن نُّرِيدُ" یعنی در رساندن دنیا به شخص #دنیاطلب تسریع می کنیم اما نه به اندازه ای که او بخواهد؛ بلکه هر اندازه که ما صلاح بدانیم، چون زمام امور به دست ماست نه در اختیار او. و همچنین نه هر #دنیاطلبی، بلکه آن کسی که ما اراده کنیم دنیایش را آباد کنیم. پس هر فرد دنیاطلبی از دنیا به همان میزان و مقداری بهرمند می شود که روزی اوست و به اقتضای علل و اسبابی که خداوند فراهم ساخته، مواهب دنیا در اختیارش قرار می گیرد، لذا در آیه ۱۵ سوره هود می فرماید: "مَن كَانَ يُرِيدُ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا نُوَفِّ إِلَيْهِمْ أَعْمَالَهُمْ فِيهَا وَهُمْ فِيهَا لَا يُبْخَسُونَ" (ﻫﺮ ﻛﺲ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺩﻧﻴﺎ ﻭ ﺁﺭﺍﺳﺘﮕﻲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻥ ﺗﻠﺎﺵ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ، ﻣﺎ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻋﻤﺎﻟﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﻴﻢ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻛﺎﺳﺘﻲ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﻳﺪ) یعنی نتیجه اعمالشان را به طور کامل به آنها می دهیم نه به اندازه ای که در خیالشان می گذشت. پس این قاعده کلّیت ندارد که هر کس طالب دنیا بود به همان اندازه ای که می خواهد بدست آورد، و چه بسا کافری که طالب دنیا است، اما به واسطه علل و اسبابی که خداوند فراهم ساخته و مصالحی که تنها او می داند، فقیر است. این معنا را قبلاً در آیه ۳۳ و ۳۴ زخرف به مناسبت بیان کردیم که فرمود: "وَلَوْلَا أَن يَكُونَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً لَّجَعَلْنَا لِمَن يَكْفُرُ بِالرَّحْمَٰنِ لِبُيُوتِهِمْ سُقُفًا مِّن فِضَّةٍ.." (ﺩﺍﺭﺍﻳﻲ ﻫﺎ ﻭ ﺯﺭ ﻭ ﺯﻳﻮﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻧﺰﺩ ﺧﺪﺍ ﺑﻲ ﺍﺭﺯﺵ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﻟﺬﺍ ﺍﮔﺮ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺍﻟﻬﻲ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺮﺩم ـ ﭼﻪ ﻣﺆﻣﻦ ﻭ ﭼﻪ ﻛﺎﻓﺮ ـ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺑﺮﺍﻱ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺪﺍﻱ ﺭﺣﻤﺎﻥ ﻛﻔﺮ ﻣﻲ ﻭﺭﺯﻧﺪ ﺳﻘﻒ ﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﻧﻘﺮﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﺍﺩﻳﻢ..). ۸. عبارت "ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلَاهَا مَذْمُومًا مَّدْحُورًا" یعنی ما برای شخص دنیاطلب که آخرت را نفی می کند، جهنم را قرار دادیم. ۹. توجه به این نکته مهم است که دنیاطلبی و انکار آخرت مراتب مختلفی دارد، چه در زبان و چه در رفتار و عمل، و چه بسا مسلمانی که اعتقاد به آخرت دارد اما در اثر سرگرم شدن به دنیا، عاقبت سر از #دنیاپرستی درآورد و از #مُترَفین شود. لذا در آیه ۴۴ سوره انعام فرمود: "فَلَمَّا نَسُوا مَا ذُكِّرُوا بِهِ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيْءٍ حَتَّىٰ إِذَا فَرِحُوا بِمَا أُوتُوا أَخَذْنَاهُم بَغْتَةً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ" (ﭘﺲ ﻭﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﺑﺪﺍﻥ ﺗﺬﻛﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻲ ﺳﭙﺮﺩﻧﺪ، ﺩﺭﻫﺎﻱ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮﻫﺒﺖ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﮔﺸﻮﺩﻳﻢ، ﺗﺎ ﭼﻮﻥ سرگرم شدند ناگهان عذاب را می فرستیم و خاموش می شوند). @DailyCommentaryofQuran