🔸جغرافیای مسجد النبی تغییر مساحت مسجد النبی (صلی الله علیه و آله و سلم) در طول تاریخ 🔷 مساحت مسجد در اولین مرحله: مساحت مسجد النبی (صلی الله علیه و آله و سلم) در اولین مرحله عبارت است از ۳۵ متر طول و ۳۰ متر عرض که در مجموع چنین می شود: ۱۰۵۰ = ۳۰*۳۵ در این مرحله، بخشی از مسجد جهت سکونت فقرا اختصاص داده شده بود. 1️⃣ مرحله اول - بازسازی و گسترش مسجد به دست مبارک رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم): در سال هفتم هجری که جمعیت مسلمانان در مدینه رو به فزونی بود، اصحاب و یاران پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) پیشنهاد بازسازی و توسعه مسجد را نمودند. حضرت با طرح آنان موافقت نمود، که به فرمایش امام صادق (علیه السلام): رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در مرتبه دوّم، مسجد را توسعه دادند و آن را از ناحیه طول و عرض هر کدام به ۱۰۰ ذرع رسانیدند. 🔸 در این مرحله شکل و چهار چوب مسجد تغییر کرد؛ یعنی طول هر ضلع به صد متر رسید و بصورت مربّع درآمد و در روایت دیگر آمده است: که به صورت مربعی درآمد که هر ضلع آن ۵۰ متر شد. البته شکل اصلی آن تغییری نکرد، زیرا در مرحله اوّل که از سنگ و خشت خام و تنه درخت خرما و شاخه های آن تشکیل شده بود در مرحله بعد نیز از همین مواد و وسائل استفاده شد، لیکن نحوه چیدن دیوارها تغییر کرد بدین نحو که خشت ها را بصورت جفت درکنار یکدیگر و سپس هر دو را مخالف دوتای دیگر [عمودی و افقی] قرار دادند. 🔸 رسول خدا (ص) تصمیم بر آن داشت که در قسمت قبله مقداری به مسجد اضافه کند، که با رحلتش، این تصمیم عملی نگردید. #مسجد_النبی #پیامبر #بقیع ꧁ @Jannatul_Baqi ꧂ ‌

🔶 جغرافیای مسجد النبی 2️⃣ مرحله دوم - توسعه مسجد النبی (صلی الله علیه و آله و سلم) در سال هفدهم هجری: در نهایت تصمیم بر توسعه این مسجد قطعی شد و از برای اینکار خانه عباس و قسمتی از خانه جعفر را تخریب نموده و به مسجد اضافه شد. در این هنگام ستون های چهارگوشه آن در کنار خانه مروان بن حکم قرار گرفت و در نتیجه، از قسمت جنوبی ۵ متر به مسجد اضافه شد که محلّ محراب به جلوتر منتقل گردید. همچنین از قسمت غربی ۵ متر و در قسمت شمالی ۱۵ متر توسعه یافت. 🔸 از آنجا که خانه همسران رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در بخش شرقی مسجد قرار گرفته بود و بعد از رحلت آن حضرت همچنان در آنجا زندگی می کردند، و از همه مهمتر مدفن مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و از سویی قبر ابو بکر (لعنة الله علیه) در آن قسمت واقع بود، در قسمت شرقی مسجد تغییر حاصل نکرد و همچنان باقی ماند. 🔸 در این مرحله از توسعه، خانه ابوبکر (لعنة الله علیه) که در ناحیه غربی بود، در داخل مسجد قرار گرفت و تخریب نشد!!! 🔸 در این زمان نیز پایه ها همانند سابق سنگچین و قسمت بالای دیوار با خشت خام چیده شد. [گویا فقط قصد تخریب منازل خاندان بنی هاشم را داشتند!] ستونهای مسجد از تنه نخل خرما و سقف آن از شاخه های نخل بود و تعداد درب های ورودی آن به ۶ عدد رسید و مساحت کلی آن ۳۵۷۵ مترمربع شد. 📚 فی منزل الوحی، هیکل، ص ۴۵۳؛ مدینه شناسی، نجفی، ج۱، ص۳۶؛ #مسجد_النبی #پیامبر #بقیع ꧁ @Jannatul_Baqi ꧂ ‌

🕌✨🕌✨🕌✨🕌✨🕌✨🕌 ✨ 🕌 ✨ #بقعة_المبارکة 📜 تاریخچه ضریح ائمه بقیع (علیهم السلام): ✴️ قسمت اول: 🔹 همه زائران و جهانگردانی که قبل از تخریب بقیع به مدینه سفر کرده و درباره بقیع مطلبی نوشته اند، از ضریح زیبای مقابر ائمه بقیع (علیهم السلام) گزارش داده اند. هرچند مشخص نیست که اولین اقدام برای گذاشتن صندوق روی مقابر آنان در چه زمانی بوده است. ضریح های امروزی که بصورت اتاقک ها بازسازه های فلزی یا چوبی مشبک است، قطعاً در زمان های دورتر اینگونه نبوده است؛ بلکه برای بزرگ کردن مساحت مقبره تا چند نفر همزمان بتوانند به زیارت بپردازند و نیز به دلایل هنری صندوق چوبی ولی بسیار زیبا ساخته و روی قبور گذاشته بودند. این صندوق از نظر تاریخی دارای قدمت و از نظر استحکام، ظرافت و زیبایی جالب توجه بوده است. به طوری که سفرنامه نویسان از وصف آن چشم پوشی نکرده اند. بنظر می رسد اولین کسی که از این صندوق خبر داده است ابن جبیر در قرن هفتم بوده است. قبل از وی گزارشی در کتاب ها نقل نشده است. 🔹 در برخی کتب نقل شده گویا صندوق های چوبی را مجدالملک براوستانی هنگام ساخت بقعه، آن را ساخته و نصب کرده است. 🔹 سال ساخت صندوق دوم که سفرنامه نویسان از آن در سفرنامه هایشان سخن آورده اند، مشخص نیست اما برخی گفته اند مسلما پس از قرن دهم ساخته شده است. 📔 تاریخ حرم ائمه بقیع (علیهم السلام)، نجمی، ص۱۰۵؛ 🔹 آخرین تاریخچه درباره ضریح ائمه بقیع (علیهم السلام)، مربوط به ضریحی بسیار زیبا توسط بانی آن «حاج امین السلطنه» از رجال دوره قاجاریه می باشد که در اصفهان آغاز شده بود، می باشد. این ضریح که دارای أنواع هنرها و آب طلاکاری و خطوطی زیبا بوده، پس از اتمام، با هماهنگی دولت عثمانی به مدینه ارسال می شود. ولی سران قبایل و طوایف شهر مانع ورود آن به مدینه می شوند. این ضریح سه سال در جده متوقف بوده، تا بالاخره با پرداخت مبلغ بسیار به سران مردم مدینه، ضریح به آنجا می رسد. اما مجدداً سران مردم اجازه نصب نمی دهند. این بار بهانه آورده که صندوق موجود روی مقبره، وقفی است و نمی توان آن را جابجا کرد. پس از مدتی گفتگو قرار می شود ضریح روی صندوق نصب شود. ولی چون ابعاد آن به اندازه صندوق نبوده، قسمت هایی از آن باید کم و زیاد می شده است. بالاخره با وصله و ترمیم ضریح، آن را مناسب قرار دادن روی صندوق موجود کردند. از این رو برخی افراد مثل سید محسن امین که در سال (۱۳۲۱ ه.ق.) ضریح را دیده است، به وصله های ناجور اشاره کرده است. این ضریح را نیز «بتنونی مصری» دیده است. این ضریح تا سال (۱۳۴۴ ه.ق.) مستقر بود و در تخریب ۸ شوال (۱۳۴۴ ه.ق.) منهدم شد. درباره آنکه این ضریح نظرات متعددی وجود دارد. 🔹 مؤلف کتاب تاریخ حرم ائمه بقیع (علیهم السلام) می نویسد: وهابیان به هنگام تخریب این حرم شریف، این شبکه را هفت قطعه نموده، شش قطعه آن را در بالای دیوار سمت راست و چپ درب ورودی محوطه حرم حضرت حمزه و قطعه دیگر را در سمت قبور شهدا در احد نصب نموده اند و این که می بینیم قطعات این ضریح پس از گذشت هفتاد سال تحت تأثیر شرایط جوی قرار نگرفته و هوای مرطوب و متغیر مدینه کوچک ترین تغییری در آن بوجود نیاورده است، دلیلی است بر اصالت و خالص بودن فولاد این شبکه. 👇🏻 ادامه دارد... 👇🏻 #تاریخ #بقیع #جنت_البقیع #ضریح #اصفهان #سفرنامه ꧁ @Jannatul_Baqi ꧂ ‌

📷 تصویر آخرین ضریح ائمه بقیع (علیهم السلام) که در اصفهان ساخته شده بود. #عکس #عکسنوشت #بقیع #ضریح ꧁ @Jannatul_Baqi ꧂ ‌

#بقعة_المبارکة 👇🏻 ادامه... 📜 تاریخچه ضریح ائمه بقیع (علیهم السلام): بگفته زائران و جهانگردان ضریح فولادی ائمه بقیع (علیهم السلام) که بدست هنرمندان اصفهانی ساخته شده بود، از استحکام، ظرافت و طرحی بی همتا در زمان خود برخوردار بوده است. 🔹 لازم به ذکر است که تصویری مربوط به ضریح ائمه بقیع (علیهم السلام) در فضای مجازی سالهاست پخش و شناخته شده است که در واقع اشتباه می باشد. به گفته احمد ابراهیمی محقق بقیع، این ضریحی که با چهار ستاره بالای آن در شهر کراچی، کشور پاکستان می باشد، پاکستانی ها بدلیل علاقه بسیار به اهل بیت (علیهم السلام) و مسافت زیاد دست به شبیه سازی مکان های مذهبی زدند. آنان مکان هایی به نام کربلا، کاظمین، بیت الأحزان و... دارند که در آن به یاد ائمه اطهار (علیهم السلام) نماز می گذارند. 🔹 آقایی ارمنی به نام ارنست هولتسر (۱۸۳۵–۱۹۱۱) مهندس آلمانی در اصفهان زندگی می‌کرده و در قبرستان ارامنه اصفهان مدفون است. وی در دوران حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار به ایران آمد و حدود ۲۰ سال در اصفهان بود و عکس‌های ارزشمندی از این شهر تهیه کرد. او عکسی از این ضریح که ساخته دست هنرمندان اصفهانی است را گرفته که به نظر می‌رسد در بازار زرگران اصفهان باشد. پشت این عکس با دستخط خودش نوشته «پنجره‌ای از فولاد برای مدینه». 📚 کشف الارتیاب، امین، ص۲۰۰؛ تاریخ حرم ائمه بقیع، نجمی، ص۱۰۸؛ #حرم #ضریح #بقیع #البقیع #بقیع_را_میسازیم #جنت_البقیع #تاریخ #سفرنامه #عکس ꧁ @Jannatul_Baqi ꧂ ‌

🕌 گردد بقیع و دور و برش یکسره حرم جانم فدای گُنبدِ ارباب هایمان #شعر_البقیع #شیعه #ارباب #گنبد #بقیع #حرم #جنت_البقیع ꧁ @Jannatul_Baqi ꧂ ‌

📜 تاریخچه ضریح ائمه بقیع (علیهم السلام) 📝 نوشته های زائران و سفرنامه نویسان درباره ضریح مطهر ائمه بقیع (علیهم السلام): 🔸 قرن هفتم: 🔹 ابن جبیر در سفر خود به مدینه در سال هفتم هجری می گوید: قبرشان بزرگ و از سطح زمين بلندتر و داراي ضريحي از چوب مي باشند که بديع ترين و زيباترين نمونه است از نظر فن و هنر، و نقوشي برجسته از جنس مس بر روي آن ترسيم و ميخکوبي هايي به جالب ترين شکل در آن تعبيه شده است که نماي آن را هر چه زيباتر و جالبتر نموده است. 📔 رحلة ابن جبیر، ص۱۷۴؛ 🔸 قرن هشتم: 🔹 خالد بن عیسی البلوی در سال (۷۴۰ ه.ق.) این ضریح را زیارت کرده و توصیفی مانند ابن جبیر ارائه می دهد و می گوید: «قبر امامان بقیع (علیهم السلام) از سطح زمین بلندتر، وسیع و نقوشی برجسته از جنس مس بر روی آن ترسیم و میخکوبی هایی به جالبترین شکل در آن تعبیه شده است. 🔹 ابن بطوطه در سفر خود به مدینه می نویسد: و قبر آنان از سطح زمین بلندتر، وسیع و نقوشی برجسته از جنس مس بر روی آن ترسیم و میخکوبی هایی به جالبترین شکل در آن تعبیه شده است. 🔸 قرن دهم: 🔹 سمهودی نیز نقل می کند: «و قبر امام حسن (علیه السلام) از سطح زمین بلندتر، وسیع و نقوشی برجسته از جنس مس بر روی آن ترسیم و میخکوبی هایی به جالبترین و زیباترین شکل در آن تعبیه شده است. 🔸 قرن سیزدهم: 🔹 سید اسماعیل مرندی در کتاب خود (تألیف شده در سال ۱۲۵۵ ه.ق.) می گوید: هر چهار تن مطهر (ع) در یک ضریحند از چوب مشبک هستند. ادامه دارد... 👇👇👇 #کتاب #تاریخ #تاریخچه #جنت_البقیع #قبور #سفر_نامه #ضریح #بقیع ꧁ @Jannatul_Baqi ꧂ ‌

ادامه...👇👇👇 ⏬ نوشته های زائران و سفرنامه نویسان درباره ضریح ائمه بقیع (علیهم السلام): 🔸 قرن چهاردهم: 🔹 میرزا محمد حسین فراهانی در سفر خود به مدینه در سال (۱۳۰۲ ه.ق.) در سفرنامه اش می نویسد: در وسط این بقعه مبارک صندوق بزرگی است از چوب جنگلی بسیار ممتاز و در وسط این صندوق بزرگ، دو صندوق دیگر که یکی متعلق به ائمه مدفون (علیهم السلام) است، قرار دارد. 📔 سفرنامه میرزا محمد حسین فراهانی، ص۲۲۸؛ 🔹 محمد لبیب مصری که در سال (۱۳۲۷ ه.ق.) به مدینه سفر کرده، می‌نویسد: ضریح امام حسن (علیه السلام) در داخل قبه‌ ای است و از فلز ساخته شده‌ است و خطوط فارسی بر آن نقش بسته‌ است. به گمانم از آثار شیعیان عجم باشد. 📚 مدینه شناسی، جعفریان، ص۴۳۱؛ رحلة بنتونی، ص۲۳۷؛ 🔹 مصطفی رشید پاشا رئیس الوزرای عبدالمجید یکم، در سال (۱۲۳۲ ه.ق.) گزارشی از وضعیت بقاع بقیع و ضریح‌های موجود در مزارات اهل بیت (علیهم السلام) داده است که ائمه بقیع (علیهم السلام) دارای ضریح بوده اند. 📔 میراث اسلامی ما، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، ص۱۸۵؛ 🔹 فرهاد میرزا روز جمعه هیجدهم ذی القعده (۱۲۹۲ ه.ق.) در سفر حج خود، به زیارت بقیع رفته و می‌نویسد: صندوق ائمه اربعه (علیهم السلام) در میان صندوق بزرگ است. متولی آن جا در صندوق را باز کرده به میان ضریح رفتم و دور ضریح طواف کردم. میان صندوق و ضریح کمتر از نیم ذرع است که به زحمت می‌توان حرکت کرد بلکه برای آدم ‌های قطور متعسر است. 📔 سفرنامه فرهاد میرزا، ص۱۴۱؛ 🔹 حسام السلطنه فرزند عباس میرزا قاجار، نایب السلطنه، که در سفر حج خود به سال (۱۲۹۷ ه.ق.) بیش از ده بنا و بارگاه را در بقیع معرفی کرده. وی اظهار می دارد: بقعه امامان چهارگانه (علیهم السلام) محرابی داشته و در سمت چپ آن ضریح سبز چوبین بر مزار امامان (علیهم السلام) بوده است. 📔 دلیل الانام فی سبیل زیارة بیت الله الحرام، حسام السلطنه، ص۱۵۲. #تاریخ #تاریخچه #سفر_نامه #کتاب #ضریح #بقیع #جنت_البقیع ꧁ @Jannatul_Baqi ꧂

🔸 جغرافیای مسجد النبی (صلی الله علیه و آله و سلم) 5️⃣ مرحله پنجم – توسعه مسجد النبی (صلی الله علیه و آله و سلم) در دوران عباسیان (لعنة الله علیهم): مهدی عباسی فرزند منصور (لعنة الله علیهما)، از سال ۱۶۱ یا ۱۶۲ هجری بازسازی‌ها و توسعه‌هایی در مسجد به راه‌ انداخت. او مجموعه مساحتی شامل ۲۴۵۰ متر بر مسجد افزود، شمار ستون‌های مسجد را بیشتر کرد و بر تعداد درهای آن افزود. در این زمان مسجد بیست در داشت: چهار درِ شمالی، هشت درِ غربی و هشت درِ شرقی. در این بازسازی شمار زیادی از خانه‌های اطراف مسجد که هر کدام به نام صحابه ساکن در آنها شهرت داشت، تخریب و به مسجد افزوده شد؛ از جمله آنها خانه عبد اللَّه بن مسعود، شرحبیل بن حَسنة و مسور بن مخرمه بود. 🔸 در سال ۶۵۴ هجری، سه سال پیش از سقوط عباسیان (لعنة الله علیهم)، مسجد النبی (ص) آتش گرفت و صدمات زیادی بر آن وارد شد. خلیفه عباسی (لعنة الله علیه) نتوانست آن را بازسازی کند؛ زیرا به دست مغولان ساقط شد؛ اما ممالیک مصر معمارانی را برای بازسازی آن فرستادند. پس از آن، محمد بن قلاوون از ممالیک، سقف‌هایی در قسمت‌های غربی و شرقی مسجد زد. در سال‌های ۷۰۵ و ۷۰۶ هجری، رواق‌های دیگری نیز برای مسجد ساخته شد. با اصلاحات دیگری که صورت گرفت، مسجد صورت نخست خود را بازیافت. در سال ۸۸۶ هجری مسجد بر اثر صاعقه آتش گرفت که ممالیک مصر کار بازسازی را انجام دادند و مدرسه و آشپزخانه‌هایی نیز برای آن بنا کردند. مساحت مسجد در این تجدید بنا تا ۹۰۱۰ متر مربع رسید. #مدینه #مسجد_النبی #پیامبر #بقیع #جنت_البقیع #بازسازی ꧁ @Jannatul_Baqi ꧂ ‌ ادامه دارد... 👇👇👇 ‌

6️⃣ مرحله ششم – توسعه مسجد النبی (صلی الله علیه و آله و سلم) در دوره عثمانی (لعنة الله علیهم): سلطان سلیمان عثمانی (لعنة الله علیه) در سال ۹۳۸ هجری در بازسازی مسجد النبی (صلی الله علیه و آله و سلم) کوشش‌هایی کرد؛ اما اقدام اساسی در سال ۱۲۶۵ هجری به دست سلطان عبد الحمید (لعنة الله علیه) اول (متوفای ۱۲۷۷ ه.ق.) آغاز گردید و در طی سیزده سال مسجد به شکلی استوار و در عین حال زیبا بازسازی شد. ساختمانی که در این بازسازی ساخته شد، قوی‌ترین و محکمترین ساختمانی بود که مسجد به خود دید. 7️⃣ مرحله هفتم – توسعه مسجد النبی (صلی الله علیه و آله و سلم) در دوره آل سعود (لعنة الله علیهم): در سال ۱۳۷۳ هجری عبد العزیز آل سعود (لعنة الله علیهم) دست به یک بازسازی و توسعه بزرگ زد و مجموع مساحت مسجد را به ۱۶۳۲۷ متر مربع رساند. این افزایش در قسمت های شمالی، غربی و شرقی صورت گرفت. علاوه بر ۶۰۲۵ متری که ضمیمه مسجد شد، حدود ۱۶۹۳۱ متر نیز به عنوان میدان‌ها و خیابان‌های اطراف مسجد، از خانه‌های اطراف تخریب گردید. #مدینه #مسجد_النبی #پیامبر #بقیع #جنت_البقیع #بازسازی ꧁ @Jannatul_Baqi ꧂ ‌ ادامه دارد... 👇👇👇 ‌

ادامه دارد.. 👇👇👇 🔸 آخرین مرحله توسعه مسجد را ملک فهد بن عبد العزیز (لعنة الله علیه) سال ۱۴۰۵ هجری آغاز کرد. کار عمران به طور رسمی از محرم سال ۱۴۰۶ هجری آغاز شد. کارهای زیرسازی آن در سال ۱۴۱۰ هجری پایان پذیرفت. تا پیش از این توسعه، مساحت مسجد ۱۶۳۲۷ متر بود و در توسعه جدید مساحت مسجد به ۸۲۰۰۰ متر مربع رسید که جای ۱۳۷۰۰۰ نمازگزار را داشت. افزون بر مساحت کف مسجد، پشت بام نیز برای نماز آماده گردید، به طوری که در آنجا نیز ۹۰۰۰۰ نفر می‌توانستند اقامه نماز کنند و به این ترتیب تعداد گنجایش نمازگزار در مسجد در طبقه پایین و بالا به ۲۵۷۰۰۰ نفر رسید. 🔸 در توسعه ملک فهد (لعنة الله علیه)، زمین‌های آزاد اطراف مسجد به ۲۳۵۰۰۰ هزار متر مربع رسید و در آن، مکان‌های متعددی برای وضو ساخته شد و نورافکن‌های فراوانی برای تأمین روشنایی آن بر فراز ستون های سنگی نصب گردید. به علاوه، در دو صحن پیشین مسجد نیز، چترهای خودکاری گذاشته شد که برای جلوگیری از آفتاب، باز و بسته می‌شود. افزون بر مناره‌های پیشین، در توسعه جدید، شش مناره بر مسجد افزوده شد که ارتفاع هر یک از آنها تا ۱۰۴ متر می‌ رسد. بدین ترتیب مسجد در حال حاضر ده مناره دارد. #مدینه #مسجد_النبی #پیامبر #بقیع #جنت_البقیع #بازسازی ꧁ @Jannatul_Baqi ꧂ ‌

📷 تصویری از ستون های صحن مسجد النبی (صلی الله علیه و آله و سلم) 📍دهه اخیر (پس از آخرین توسعه) #مدینه #مسجد_النبی #پیامبر #بقیع #جنت_البقیع #بازسازی #عکس ꧁ @Jannatul_Baqi ꧂