📚 روشنفکری در غرب و ایران ✍🏼 قسمت ۱۶۸ 🔰 وقایع و حوادث زمینه ساز مشروطیت ♦️ادامه فرقه بابیت: در همین سال (1264 ه. ق) بابیان به رهبری محمدعلی قدوس و زرین تاج قزوینی (قره العین) و حسینعلی بهاء در دشت بَدَشت( در حوال شاهرود) تجمع می کنند. در این اجتماع قره العین بدون حجاب و با آرایش کامل ظاهر می شود و اعلام نَسخ دیانت اسلام و لغو احکام آن را می نماید. مردم مسلمان منطقه به این اجتماع حمله می کنند. خبر روابط نامشروع قره العین با سران بابیه موج انزجاری در میان مردم به وجود می آورد. 🔸پس از شکست بابیه در مقابله با قوای دولتی در مازندران( ملا حسین بشرویه ای سرکرده بابیه در این شورش بود). خشونت بابیه در قتل عام مرد و زن و بچه در روستای فرا و وحشی گری آن ها در شورش زنجان به رهبری محمدعلی زنجانی ملقب به « حجت»، سبب شد تا دولت درصدد چاره جویی اساسی برآید. باب، در اواخر شعبان 1264 ه. ق از زندان چهریق به تبریز انتقال یافت و جلسه محاکمه او توسط جمعی از علمای این شهر و در حضور ولیعهد( ناصرالدین میرزا) انجام گرفت. باب در این جلسه از پاسخگویی به سئوال های علماء، درمانده شد. پس از چوب خوردن، اقدام به نگارش توبه نامه و تکذیب همه ی ادعاهایش نمود. ( دستخط توبه نامه او در کتابخانه ملی نگهداری می شود). 🔹پس از این جلسه مجددا باب را به زندان چهریق بازگرداندند. در سال 1265 ه. ق از سوی باب، میرزا یحیی صبح ازل( برادر بهاء)، در سن 19 سالگی به عنوان وصی و جانشین، تعیین شد که مورد قبول همه بابیان از جمله برادرش حسینعلی بهاء قرار گرفت. ادامه دارد... #روشنفکری_در_ایران_و_غرب 🆔 @Jarianshenasi

📚 روشنفکری در غرب و ایران ✍🏼 قسمت ۱۶۹ 🔰 وقایع و حوادث زمینه ساز مشروطیت: ♦️ادامه فرقه بابیت: در سال های 1266- 1265 ه. ق، آشوب های خونین بابیان در نقاط مختلف ایران( مازندران، تبریز، زنجان) شکل گرفت. این آشوب ها توسط میرزا تقی خان امیرکبیر بعد از جنگ های زیاد و صرف هزینه هنگفت( 5 کرور تومان) به طور قاطع سرکوب شد. در 27 شعبان 1266 ه. ق باب به حکم مراجع بزرگ دینی و فرمان قاطع امیرکبیر، در تبریز اعدام گردید. بعد از اعدام وی، عوامل نفوذی بابیت در دربار و حکومت، مشغول توطئه علیه امیرکبیر شدند. در تاریخ 1267 ه. ق امیرکبیر توطئه قتلش را توسط آنان کشف کرد و حسینعلی بهاء را به عراق تبعید نمود. 🔸یکسال بعد در سال 1268 ه. ق با دسیسه عوامل بابیان در دربار- میرزا آقاخان نوری، تحت الحمایه ی انگلیس و دوست دیرین بهاء)، به دستور ناصرالدین شاه، امیرکبیر از صدرات ایران عزل شد و میرزا آقاخان نوری جایش را گرفت. کمی بعد با توطئه مشترک عمال استبداد و استعمار در همان سال امیرکبیر در حمام فین کاشان به قتل رسید. با از میان برداشتن امیرکبیر، فضا برای جولان دادن میرزا آقاخان نوری در کشور باز شد. در همان سال حسینعلی بهاء به دعوت میرزا آقاخان نوری از عراق بازگشت و مورد استقبال و پذیرایی برادر او قرار گرفت. 🔹در همان سال(1268ه. ق)، بابی ها اقدام به ترور ناصرالدین شاه کردند که نافرجام ماند. سران بابیه به اتهام همدستی با توطئه قتل شاه، تحت تعقیب و دستگیری قرار گرفتند. حسینعلی بهاء که یکی از متهمان ردیف اول پرونده به حساب می آمدبه خانه ی منشی سفیر روس در زرگنده(منطقه ییلاقی سفارت روس)، پناهنده شد. اما در نهایت دستگیر و حبس شد. جمعی دیگر از سران و فعالان فرقه بابیه نیز دستگیر و اعدام شدند. پس از چهار ماه با فشار شدید پرنس دالگوروکی سفیر روسیه در ایران، حسینعلی بهاء از اعدام جان سالم در برد و در سال 1269 ه. ق تحت الحفظ مامور سفارت روس به عراق تبعید شد. در یکم ذیقعده 1268 ه. ق، قره العین توسط دامادش، عزیزخان سردار مُکری در تهران به قتل رسید. ادامه دارد... #روشنفکری_در_ایران_و_غرب 🆔 @Jarianshenasi

📚 روشنفکری در غرب و ایران ✍🏼 قسمت ۱۷۰ 🔰 وقایع و حوادث زمینه ساز مشروطیت: ♦️ ادامه فرقه بابیت: در سال 1270 ه. ق یک زردشتی هندی تبار به نام « مانکجی هاتریا » وارد ایران شد. تبعه دولت هند بریتانیا و عضو برجسته ی سرویس اطلاعاتی انگلستان بود. چندین سفارش نامه از دولت انگلیسی هند خطاب به مقامات و سفرای انگلیسی در بغداد، اسلامبول و بوشهر و تهران آورده بود. ماموریت او پیشبرد اهداف سیاسی و اطلاعاتی استعمار بریتانیا در منطقه بود. از جمله تقویت شبکه های ماسونی، دامن زدن به تقابل میان ایران و اسلام، تقویت اقلیت های رسمی و غیر رسمی این کشور همچون زردشتیان، صوفیه و بهائیان. 🔸او قصد داشت با کمک سفارت انگلیس در تهران و ماسون های ایرانی و غیر ایرانی نظیر جلال الدین میرزا قاجار نایب فراموشخانه ی میرزا ملکم خان و فتحعلی آخوندوف(سرهنگ ضد اسلام در دستگاه نایب السلطنه ی روسیه در قفقاز اشغالی)، با بهره گیری از این اقلیت ها به ستیز با فرهنگ ملی – دینی این کشور و احکام و مقررات اسلامی بپردازد. 🔹مانکجی در بغداد با رهبر تبعیدی بهائیان- حسینعلی بهاء- دیدار و پیوند دوستی برقرار کرد که این دوستی تا پایان عمر به وسیله نامه نگاری و... ادامه داشت. او همچنین میرزا ابوالفضل گلپایگانی(مبلغ مشهور بهایی) را منشی مخصوص تجارتخانه ی خویش ساخت و در مدرسه ای که بنیاد نهاده بود به معلمی بر گماشت. علاوه بر آن، میرزا حسین همدانی بهایی را به تصحیح و بازنویسی کتاب میرزا جانی کاشانی بابی در مورد تاریخ بابیه، واداشت. چنان که همو میرزا عبدالرحیم ضرابی بابی را به نوشتن تاریخ کاشان تشویق نمود. ادامه دارد... #روشنفکری_در_ایران_و_غرب 🆔 @Jarianshenasi

📚 روشنفکری در غرب و ایران ✍🏼 قسمت ۱۷۱ 🔰 وقایع و حوادث زمینه ساز مشروطیت: ♦️فرقه بهائیت: در سال 1285 ه. ق حسینعلی بهاء و صبح ازل به ترتیب: از اردنه به عکا فلسطین و سپس قبرس تبعید شدند. در همان سال، بهاء پس از ورود به عکا، کتابی تحت عنوان« لوح سلطان» خطاب به ناصرالدین شاه نوشت و برای به دست آوردن دل ناصرالدین شاه نسبت به او اظهار اطاعت و عبودیت کرد که البته ناکام ماند. یکسال بعد در سال 1286 ه. ق بهاء در زندان عکا به نگارش «اقدس» (کتاب مقدس بهائیان) اقدام نمود. در سال 1298 به اشاره ی حسینعلی نوری و با حمایت روسیه تزاری اولین تجمع بهائیان در عشق آباد روسیه شکل گرفت. 🔸در محرم سال 1307 ه. ق یکی از بهائیان ایرانی مقیم عشق آباد به نام محمدرضا اصفهانی که به مقدسات مسلمانان توهین می کرد، به قتل رسید. دولت تزاری روسیه جمعی از مسلمانان را به اتهام شرکت در قتل مزبور دستگیر، محاکمه و مجازات سنگینی نمود. پیرو حمایت دولت روس از بهائیان، بهاء در تایید و تمجید از تزار روسیه، لوحی صادر کرد و به بهائیان سفارش اکید کرد از حکومت روسیه تشکر کنند. تجمع بهائیان در عشق آباد و حمایت دولت روسیه از بهائیان، منجر به اعتراض شدید ناصرالدین شاه و حکومت ایران شد. 🔹در سال 1309 ه . ق بهاء به دلیل مرض وبا در عکا از دنیا رفت. پس از مرگ او درگیری و نزاع شدیدی بین دو پسر بزرگ بهاء به نام های محمدعلی و عباس افندی بر سر ریاست بر بهائیان و اخذ میراث بهاء شکل گرفت. دسته بندی و کشمکش شدید زبانی، قلمی و یدی میان آن دو و پیروان شان با عناوینی چون: « ناقضین» و « مشرکین» به وجود آمد که در نهایت منجر به غلبه عباس افندی بر رقیب خود شد. ادامه دارد... #روشنفکری_در_ایران_و_غرب 🆔 @Jarianshenasi

📚 روشنفکری در غرب و ایران ✍🏼 قسمت ۱۷۲ 🔰 وقایع و حوادث زمینه ساز مشروطیت: ♦️ادامه فرقه بهائیت: در سال 1313 ه . ق، اولین محفل بهائیان در تهران تشکیل شد. چهار سال بعد در 1317 ه. ق اولین محفل بهائیان در آمریکا به نام محفل شور شکل گرفت. در سال 1319 ه. ق عباس افندی توسط حکومت و قضات عکا چند بار احضار و بازجویی شد و عبدالحمید ثانی در حکم محکمی حبس او را تجدید نمود. 🔸در سال 1320 ه . ق نصب سنگ بنای اولین معبد رسمی بهائیان با عنوان « مشرق الاذکار »، در عشق آباد روسیه تزاری آغاز شد. این معبد توسط محمدتقی افنان پسردائی عباس افندی و وکیل الدوله روسیه با حضور و حمایت حاکم عشق آباد دولت روسیه- ژنرال سوبوتیچ – راه اندازی شد و بهائیان در مراسم راه اندازی به دعا و ثنای دولت روسیه پرداختند. 🔹در سال 1318 ه . ق، یک انگلیسی صهیونیست مشهور به نام « سِر رونالد استورز» در عکا با عباس افندی یک دیدار دوستانه کرد. استورز در دوران جنگ جهانی اول یکی از ارکان سیاست استعماری بریتانیا و عضو فعال سرویس های اطلاعاتی و جاسوسی بریتانیا در خاور عربی بود. پس از سیطره و قیمومیت تحمیلی انگلیس بر فلسطین به حکومت حیفا ( مقر عباس افندی)، منصوب شد. کلنل لرنس مشهور، تحت فرمان او کار می کرد. وی در زمان حکومت بر حیفا بارها و بارها با عباس افندی دیدار داشت و در تشییع جنازه او شرکت کرد. ادامه دارد... #روشنفکری_در_ایران_و_غرب 🆔 @Jarianshenasi

📚 روشنفکری در غرب و ایران ✍🏼 قسمت ۱۷۳ 🔰 وقایع و حوادث زمینه ساز مشروطیت: ♦️ادامه فرقه بهائیت: در سال 1336 ه . ق ( اکتبر 1917 میلادی) انقلاب کمونیستی در روسیه پیروز شد و حکومت سلسله رومانوف که تا آن روز، پشتیبان و حامی اصلی بهائیت بودند، منقرض گردید. در سال 1336 ه . ق، جمال پاشا فرمانده ارتش عثمانی در جنگ با انگلیس پس از پیروزی بر ارتش بریتانیا، عباس افندی را تهدید به اعدام کرد و اعلام نمود مقابر پیشوایان بهائیت را تخریب خواهد کرد. دولت انگلیس پس از اطلاع از این تهدید، در اقدامی جدی و فوری به حفاظت از جان عباس افندی و منسوبان او اقدام نمود. 🔸در همان سال قشون انگلیس به فرماندهی ژنرال آللنبی به کمک لژیون یهود، حیفا را فتح کردند. طبق فرمان مخصوص امپراتور انگلیس، آللنبی به دیدار عباس افندی رفت و نشانی از عضویت در امپراتوری به او اعطاء کرد. عباس افندی نیز از او خواست تا امرای لشکر بریتانیا از اماکن مقدس بهائیان محافظت کنند و فعالیت آنان را پس از 65 سال محدودیت توسط عثمانی ها، آزاد نمایند. در سال 1337 ه. ق عباس افندی به سرمایه دار معروف بهایی در تهران - نصرالله باقروف - نامه نوشت و از تصرف فلسطین توسط ارتش بریتانیا اظهار خوشحالی کرد و از «عدالت و سیاست» دولت انگلیس، ستایش نمود. 🔹در همان ایام لوحی صادر کرد و در آن سلطه غاصبانه ی انگلیس بر قبله اول مسلمانان را « برپا شدن خیمه های عدالت شمرد». خداوند را بر این نعمت سپاس گفت و تاییدات جرج پنجم- پادشاه انگلیس- را مسالت کرد و خواستار جاودانگی سایه ی گسترده ی این امپراتور دادگستر بر آن سرزمین گردید! در همان سال، مقامات دولت انگلیس در فلسطین به پاس خدمات مستمر و صادقانه عباس افندی به آرمان بریتانیا، از حکومت لندن برای او درخواست اعطای نشان و لقب امپراتوری بریتانیا نمودند. در سال 1338 ه. ق، به پاس خدمات عباس افندی به امپراتوری انگلیس، لقب اشرافی« سِر » و نشان « شوالیه گری » طی مراسمی در حیفا توسط ژنرال آللنبی( حاکم نظامی حیفا و فرمانده کل قوای بریتانیا)، به او اعطاء شد. در همان سال، سِر هربرت ساموئل انگلیسی مشهور صهیونیست به عنوان نخستین کمیسر عالی انگلیس در فلسطین منصوب شد و روابط صمیمانه ای با عباس افندی برقرار کرد. #روشنفکری_در_ایران_و_غرب 🆔 @Jarianshenasi

📚 روشنفکری در غرب و ایران ✍🏼 قسمت ۱۷۴ 🔰 وقایع و حوادث زمینه ساز مشروطیت: ♦️کودتای انگلیسی ۱۲۹۹ ه. ق در جمادی الثانی سال 1339 ه . ق،( 1299 هجری شمسی)، با حمایت وزارت جنگ و مستعمرات انگلستان، کودتای انگلیسی 1299 به رهبری(سیاسی) سید ضیاءالدین طباطبایی و رهبری(نظامی) رضاخان در ایران رخ داد. دولت 90 روزه سید ضیاء با عضویت میرزا علی محمدخان موقر الدله، بهایی سرشناس( وزیر فواید عامه و تجارت و فلاحت در کابینه)، شکل گرفت. 🔸فروردین 1300 ه. ش( رجب 1339 ه. ق)، حبیب الله خان عین الملک کاتب و منشی عباس افندی در دوران جوانی، ژنرال کنسول وقت ایران در شامات و پدر عباس هویدا نخست وزیر مشهور عصر پهلوی، با روزنامه ی لسان العرب( شامات) مصاحبه نمود. در این مصاحبه از کودتای سوم اسفند ستایش کرد. از سیدضیاء به عنوان یکی از رجال بزرگ و کاری ایران تمجید کرد که (برای احیای روح تاریخی ایران و ترقی دادن ایرانیان...)، نهایت کفایت را دارا می باشد و از سابقه رفاقت 12 ساله خود با او سخن گفت. 🔹گفتنی است که: عین الملک چندی قبل از کودتای 1299، به دستور محفل بهائیت ایران، رضاخان را برای انجام کودتا به سِر اردشیر ریپورتر( سرجاسوس انگلیس در ایران)، معرفی کرد. او نیز رضاخان را تحویل انگلیسی ها داده بود. ادامه دارد... #روشنفکری_در_ایران_و_غرب 🆔 @Jarianshenasi

📚 روشنفکری در غرب و ایران ✍🏼 قسمت ۱۷۵ 🔰 وقایع و حوادث زمینه ساز مشروطیت: ♦️واقعه امتیاز رویتر معروف به قرارداد راه آهن (۱۸ جمادى الأولى ۱۲۸۹ هـ. ق / ۲٥ ژوئیه ۱۸۷۲ م.) انگلیسیها تلاش زیادی برای به دست آوردن قراردادهای اقتصادی که سلطه سیاسی آن کشور بر ایران و اطمینان او را از حفاظت منافعش در هندوستان تأمین می کرد، به عمل آوردند. در سال ۱۸۶۲ م. موفق به کسب امتیاز کشیدن سیم تلگراف در ایران شدند. استویک کاردار سفارت آن کشور در تهران در جلب رضایت ناصرالدین شاه موفق بود و قرار داد آن در سال ١٨٦٣م. به تأیید دولت انگلیس رسید. 🔸قرارداد دیگری در سال ۱۸۶۴ به امضای میرزا سعیدخان وزیر خارجه و وزیر مختار انگلیس سر چارلز الپس برای راه اندازی خطوط تلگراف و ادارۀ آن بسته شد انگلیسیها، خط تلگراف را به خاطر منافع خود در هندوستان و نیز جاسوسی و کسب اطلاعات از اوضاع ایران دائر کردند. میرزا حسین خان مشیرالدوله (سپهسالار) مشهور به پدر عملی منورالفکران، (میرزا ملکم خان پدر نظری منورالفکری است) در دادن امتیازات اقتصادی به بیگانگان تلاش بسیار داشت، با اصرار و راهنمایی او بود که قرار داد مرسوم به امتیاز «رویتر» منعقد گردید. 🔹فریدون آدمیت در خصوص این قرارداد می نویسد: مقدمة امتیاز نامه بالابلند رویتر به دست معین الملک فراهم آمد. او با سرمایه دار یهودی «بارون جولیوس رویتر» که به تبعیت انگلستان در آمده بود، به گفتگو پرداخت. نخستین طرح پیشنهادی رویتر از لندن رسید این طرح مقبول نیفتاد نماینده رویتر به نام «ادوارد کوت» با طرح دوم به تهران آمد. کمیسیونی تحت نظر میرزا حسین خان با حضور چند تن از وزیران و ملکم خان مستشار صدارت تشکیل شد. گفت و شنود با کوت اوایل سال ۱۲۸۹ م. آغاز گردید.... طرح پیشنهادی دوم را نیز نپذیرفتند، زیرا شرایط آن بسیار سنگین بود. ایراد به مسأله ضمانت نامه دولتی و اجازه گمرک گرفته شد. کمیسیون کار خود را ادامه داد و با دو اصلاحیه متن قرارداد آماده شد. ادامه دارد... #روشنفکری_در_ایران_و_غرب 🆔 @Jarianshenasi

📚 روشنفکری در غرب و ایران ✍🏼 قسمت ۱۷۶ 🔰 وقایع و حوادث زمینه ساز مشروطیت: ♦️امتیاز نامه رویتر در ۱۸ جمادی الاولی ۱۲۸۹ ه. ق برابر با ۲۵ ژوئیه ۱۸۷۲ .م به مهر وزیران و امضای کوت نماینده رویتر رسید و با امضای شاه اعتبار عملی و حقوقی یافت. یحیی خان معتمد الملک قلمی را که در دست شاه بود برای بارون رویتر گرفت که چون افتتاح ترقی و ثروت ایران را ایــن قـلـم کـرده است! یادگار تاریخی خواهد بود. میرزا حسین خان سپهسالار در نامه ای به شاه، مراتب سپاس خود را از امضای این قرارداد و پیشرفت زیادی که در ایران حاصل خواهد شد، اعلام داشت. 🔸بر اساس این قرارداد علاوه بر تمام خطوط راه آهن ایران و تراموای آن که انحصار آنها تا ۷۰ سال به بارون جولیوس رویتر واگذار شده بود، تمامی معادن ایران به جز معادن طلا و نقره و سنگهای قیمتی،گمرکات و آبیاری اراضی و احداث قنوات و کانالها نیز به صاحب امتیاز واگذار شده بود. به همین جهت است که از این قرارداد به عنوان «فروش ایران» یاد کرده اند. 🔹سر هنری رالینسون در اهمیت و اعتبار این قرارداد می گوید: این امتیاز مقدرات ایران را با انگلیسیها توام نمود و پس از این ایران با دست انگلیسیها به طرف شاهراه ترقی! سوق داده خواهد شد، وقتی که این امتیاز به طبع رسید و در دنیا منتشر شد، دیده شد که دارای مزایای بیشمار است و تمام منابع ثروتی و صنعتی و فلاحتی ایران به دست انگلیسیها افتاده است.هیچ کس قادر نبود یک چنین واقعه ای را پیش بینی کند که روزی یک چنین امتیاز مهمی به دست یکی از اتباع دولت انگلیس بیفتد. ادامه دارد... #روشنفکری_در_ایران_و_غرب 🆔 @Jarianshenasi

📚 روشنفکری در غرب و ایران ✍🏼 قسمت ۱۷۷ 🔰 وقایع و حوادث زمینه ساز مشروطیت: ♦️ادامه قرارداد رویتر: فریدون آدمیت می نویسد: دامنه فعالیت اقتصادی قرار نامه رویتر بسیار پهناور است. حقوق زیر به کمپانی داده شده: _ انحصار قطعی کشیدن راه آهن از بحر خزر تا خلیج فارس و رشته های دیگر آن که رو به فرنگستان و هندوستان می رود. _ ساختن تراموای در سرتاسر ایران _ امتیاز انحصاری استخراج معادن از جمله (نفت - پطرول) به غیر از معادن طلا و نقره و جواهر و معادتی که ملک مردم است و صاحبان آنها در آنها کار می کنند._ حق انحصاری کار کردن و تحصیل تمتع از جنگلها _ برگرداندن آب رودخانه ها و ساختن سد و بند و چاه سیاله و مجراهای مصنوعی (به جهت آوردن آبهایی که دولت بر آنها حقی به کسی نداده باشد). _ اگر دولت بعد از این مصمم بشود که امتیاز بانک را با اعتبار یک دستگاه اعتباری را بدهد، کمپانی رویتر حق رجحان خواهد داشت. _ حق رجحان در کار امتیاز تلغراف ها و آسیاها و کارخانجات آهن آلات و سایر کارخانه نیز با کمپانی رویتر است. _ دولت تعهد می کند گمرک ایران را از مارس ۱۸۷۴ م. (محرم ۱۲۹۱ هـ. ق) یعنی دو سال بعد از امضای قرارنامه به مدت ۲۵ سال به اصحاب کمپانی رویتر اجازه دهد. 🔸هم او می نویسد: عمده ترین ایرادهایی که بر آن امتیاز نامه داریم، تمرکز کامل قدرت اقتصادی و فعالیت صنعتی کشور در دست یک فرد یا کمپانی واحد بود. این فکر در اصل خطا بود که هر کمپانی خارجی را حاکم بر دستگاه اقتصادی مملکت گردانند. چنان که کمپانی می توانست قدرتی بیابد افزونتر از قدرت دولت. این معنی را آن زمان درست تمیز نمی دادند. ایراد اساسی دیگر حق مطلق صاحب امتیاز در فروش کل یا جزء امتیاز نامه بود. این ایراد به یک معنی عمده تر از ایراد اولی است. امکان داشت دشواریهای سیاسی بزرگ از آن برخیزد. انتقاد دیگر این که هیچ دستگاهی برای نظارت بر کارهای کمپانی و رسیدگی به حساب و کتاب آن پیش بینی نگردیده بود ... 🔹این ایراد را نیز گرفته اند که رویتر اساساً سرمایه دار خیلی معتبری نبود که بتواند از عهده تعهدهای پردامنه اش برآید. می دانیم میرزا حسین خان در لندن به این معنی برخورد که رویتر سرمایه کافی در اختیار ندارد و همین معنی را به سفیر آلمان گوشزد کرد. آدمیت این سؤال را در این جا طرح می کند که چطور سپهسالار و معین الملک در مورد توانایی مالی رویتر تحقیق کافی نکرده بودند. ادامه دارد... #روشنفکری_در_ایران_و_غرب 🆔 @Jarianshenasi

📚 روشنفکری در غرب و ایران ✍🏼 قسمت ۱۷۸ 🔰 وقایع و حوادث زمینه ساز مشروطیت: ♦️ادامه قرارداد رویتر: درباره انگیزه میرزا حسین خان سپهسالار فریدون آدمیت که نگاهی مثبت به کارنامه او از جمله قرارداد رویتر دارد، عمدتاً دو هدف را مورد تأکید قرار می دهد: یکی پیشرفت اقتصادی کشور و به کار انداختن سرمایه انگلیس در این میدان که معلوم نیست با اذعان او به نداشتن سرمایه کافی از سوی رویتر و نیز واگذاری تمام ایران به یک کمپانی واحد، چگونه این هدف محقق می شد و دیگری تضمین تمامیت مرزهای ایران در مقابله با تعديات روسیه به خاطر در مخاطره افتادن سرمایه های آن کشور در ایران در فقره دوم هم پاسخ گرد کرانویل به نامه ۳۰ ژوئن ۱۸۷۳م. (۴) جمادی الاول ۱۲۹۰ هـ. ق) میرزا حسین خان، کاملاً غیر از این بود. به گفته آدمیت: نامه وزیر خارجه (گرانویل) به معیار زبان دیپلماسی دلالت بر این معنی داشت که: دولت انگلستان به هیچ وجه حاضر نیست تمامیت خاک ایران را تضمین کند. 🔸رسوایی دیگر این قرارداد رشوه هایی بود که به صدر اعظم، وزیر خارجه و ملکم خان پرداخت شده بود. مبلغ پنجاه هزار لیره به میرزا حسین خان سپهسالار، پنجاه هزار لیره به یحیی خان مشیرالدوله (وزیر خارجه و برادر سپهسالار) و ملکم خان سفیر ایران در لندن و مبالغی به بعضی افراد دیگر داده شده بود. 🔹آیت الله ملا علی کنی، مجتهد بزرگ تهران با اطلاع از متن قرارداد رویتر و انحصارات این قرارداد در زمانی که شاه به سفر اول فرنگ رفته بود (۱۱ صفر ۱۳۹۰ ه. ق . ۱۸۷۳ م.)، نسبت به این قرار داد معترض شده آن را بر خلاف اسلام و مصالح امت شناخت و از شاه خواست تا به لغو آن اقدام نماید. شاه و صدر اعظم در این سفر متوجه شدند که انگلستان به هیچ روی تمامیت ارضی ایران را تضمین نمی کند و به خاطر آن حاضر نیست با دولتی مانند روسیه، درافتد و لذا چندان نسبت به قرارداد رویتر تلاشی نمی نماید. عدم توانایی رویتر در تأمین منابع مالی و ناخشنودی دولت روسیه از این قرارداد هم مزید بر علت شد و شاه متمایل شد تا این قرارداد را لغو نماید. فشار ملاعلی کنی چنان شدید بود که شاه علاوه بر لغو قرارداد، مجبور شد تا میرزا حسین خان سپهسالار را از صدارت عظمی خلع نموده و او را به عنوان حکمران گیلان در رشت نگهدارد و از مراجعت او به تهران جلوگیری کند. ادامه دارد... #روشنفکری_در_ایران_و_غرب 🆔 @Jarianshenasi

📚 روشنفکری در غرب و ایران ✍🏼 قسمت ۱۷۹ 🔰 وقایع و حوادث زمینه ساز مشروطیت: ♦️ادامه قرارداد رویتر: ناظم الاسلام در مورد نقش ملا علی کنی و مقاومت او در برابر برکناری میرزا حسین قزوینی (سپهسالار) می نویسد: ... زمانی که ناصرالدین شاه به سرحد ایران معاودت نمود در رشت لایحه علما به او رسید که مشیر الدوله نباید به ایران بیاید و اگر بخواهد او را به طهران بیاورید ما شما را به سمت پادشاهی نمی شناسیم. ناصرالدین شاه از آوردن مشیرالدوله خائف شده او را معزول نموده و در رشت به عنوان حکومت گذارده و خود به تهران آمد. 🔸آنهایی که مشیر الدوله را تکفیر می نمودند همه برگشتند. بعضی هم او را تعدیل کردند. جز مرحوم حاج ملاعلی کنی که این شخص بزرگ از حکم خود نکول نکرد و هرچه مشیرالدوله اصرار کرد مجلسی با مرحوم حاجی ملاقات کند، نشد و اذن نداد حتی آن که مشیرالدوله برای مرحوم حاجی ملا علی کنی پیغام داد که اذن بدهید در حمام خدمت شما برسم آن مرحوم اذن نداد و با مشیرالدوله تا زنده بود ملاقات نکرد. 🔹باری ایستادگی مرحوم حاج ملا علی باعث شد که مشیر الدوله را از کار معزول نموده و به قزوین فرستادند. شاه در رمضان ۱۲۹۰ هـ. ق به میرزا حسین خان مأموریت داد تا کار امتیاز رویتر را یکسره کند. در مقابل لغو قرار داد، امتیاز (بانک شاهنشاهی) و (نشر اسکناس) به مدت ۶۰ سال به رویتر واگذار شد. ملاعلی کنی در نامه خود به شاه ضمن انتقاد شدید از سپهسالار و ملکم خان که بانیان قرار داد بودند، زیانهای این قرارداد را تشریح کرد. ادامه دارد... #روشنفکری_در_ایران_و_غرب 🆔 @Jarianshenasi

📚 روشنفکری در غرب و ایران ✍🏼 قسمت ۱۸۰ 🔰 وقایع و حوادث زمینه ساز مشروطیت: ♦️ ادامه قرارداد رویتر: گراهام استوری در توضیح دلیل لغو قرارداد نقش علما را دخیل می داند و می نویسد: (عذری که برای وزیر مختار (سفیر) انگلیس در تهران آوردند این بود که از ملاها وحشت داشتند. دولت و شاه چنین اظهار می داشت که ایشان (ملاها) مشغول تشویق یک بحران سیاسی می باشند و ثبات تاج و تخت در خطر بود و تنها راه جلوگیری از آن فدا کردن امتیاز نامه به نظر می رسید.) 🔸بدین ترتیب با همت مردم و رهنمودها و رهبریهای علما به ویژه حاج ملا علی کنی، قرارداد شوم رویتر از میان رفت. اما رویتر دست بردار نبود. پس از آن که بطلان امتیاز نامه از طرف دولت ایران اعلان گردید با وجود مکاتبات و مذاکرات (مستر کولینر) چون نتیجه ای نمی گیرند و رویتر و نمایندگان او در کشورهای مختلف اروپا با وسائلی که در اختیار داشتند، سر و صدای زیادی در روزنامه های اروپا راه انداختند و دولت ایران را به بدقولی و بی اعتباری متهم کردند. 🔹در تهران نمایندگان رویتر به دولت ایران اخطار می کرد که امتیاز نامه به قوت خود باقی است و هر خسارتی که به واسطه انتشار خبر لغو امتیاز نامه متوجه آنها گردد به عهده دولت ایران است. پس از لغو امتیاز نامه، مهمترین اقدام بارون جولیوس رویتر مسافرت به روسیه بود. ظاهراً منظور رویتر از این سفر آن بود که قسمتی از امتیاز نامه را به عده ای از سرمایه داران روسی بفروشد و آنها را در این کار شرکت دهد تا ضمن تهیه سرمایه ای شاید بدین وسیله بتواند موافقت دولت روسیه را هم برای اجراء امتیاز نامه در ایران جلب نماید. ادامه دارد... #روشنفکری_در_ایران_و_غرب 🆔 @Jarianshenasi

📚 روشنفکری در غرب و ایران ✍🏼 قسمت ۱۸۱ 🔰وقایع و حوادث زمینه ساز مشروطیت: ♦️ ادامه قرارداد رویتر: رویتر با رایزنیهایی که می کرد با باج و رشوه دادن به این و آن مدتها تلاش کرد که خسارت ناشی از لغو امتیاز را به دست آورد، با مکر و حیله نقشه هایی طرح کرد و پیشنهادهای به دولت ایران داد و به آسانی دست از دعاوی خویش بر نمی داشت اما نتیجه ای نگرفت و پس از ۱۷ سال کشمکش و تعقیب در نهایت به استظهار دولت انگلیس تقاضای خود را تجدید و رسیدگی به این اختلاف و جبران خسارت را جداً درخواست نمود و برای این منظور جرج رویتر فرزندانش را به تهران فرستاد و بعد از مذاکرات مفصل در ۲۷ جمادی الاول ۱۳۰۹هـ . ق مطابق با ۳۰ ژانویه به سال ۱۸۸۹ م با مداخله (سر درومندولف) وزیر مختار زیرک انگلیس امتیازی برای ایجاد بانک شاهنشاهی ایران به رویتر داده می شود. 🔸با این امتیاز به مدت شصت سال اجازه نشر اسکناس در ایران به او واگذار شد. جرج رویتر نیز از ادعای خسارت وارد شده بر پدرش ناشی از لغو قرارداد قبلی دست کشید. این موقعی بود که ملا علی کنی دیگر در قید حیات نبود. برخی باصطلاح مورخین تلاش کرده اند تا چنین وانمود کنند که چون به روحانیون القا نموده بودند که راه آهن مقرره در قرارداد رویتر از وسط حضرت عبدالعظيم خواهدگذشت و بقعه مبارکه خراب خواهد شد، آنان با قرارداد مخالفت کردند. در حالی که مستشارالدوله نزدیکترین یار و همفکر سپهسالار در گزارشی که برای احداث راه آهن تنظیم کرده به گوشه هایی از نظر علماء دین به احداث راه آهن اشاره کرده است. وی نظرات حاجی ملا صادق مجتهد بزرگ قم، میرزا محمد باقر مجتهد شیخ ابو محمد مجتهد شيخ عبدالرحيم مجتهد، میرزا احمد مجتهد، آخوند ملا غلامحسین مدرس، حاجی یوسف مجتهد، حاجی میرزا عبدالکریم آقا شريف العلماء را دال بر موافقت، تشویق و اعلام همراهی چنین طرحهایی که در پاسخ به سؤال او اظهار کرده اند را تایید می نماید. بنابر این مخالفت علما و مردم با قرارداد رویتر نه از باب احداث راه آهن بود که به خاطر فروش استقلال ایران به مدت هفتاد سال به بیگانگان بود. 🔹خود انگلیس نیز چندان تمایل به احداث راه آهن نداشت بلکه برای او مهم سلطه بر ایران برای تأمین منافعش در هند شرقی بود و به همین جهت مسأله راه آهن را جدی نگرفت. شیل وزیر مختار انگلیس در ایران در سال ۱۲۶۶ هنگامی که طرح راه آهن ایران آماده برای شروع کار شد، ضمن توهین به ملت بزرگ ایران گفت: صد سال دیگر باید بگذرد تا ایران فقیر و ناتوان و دولت و ملت سست بی تهور و بی ابتکار آن شایستگی شرکت در نشئه راه آهن را پیدا کند ... از نظر نظامی ایجاد راه آهن ایران را به سر حد هندوستان می رساند... این خود متصرفات انگلستان را در هند به خطر تجاوز نزدیک می کند ... ویرانی و ناتوانی و فقر و وحشیگری، خصوصیات همه کشورهایی است که در مغرب هندوستان واقع شده اند و همین خصوصیات است که عامل تحکیم قدرت انگلستان در سرزمین هند گردیده است. ادامه دارد... #روشنفکری_در_ایران_و_غرب 🆔 @Jarianshenasi

🌹🍃🍂🍃🌹🍂🍃🍂🌹 ✅ یک دوره کامل در تنها کانال جریان شناسی در پیام رسان ایتا 🔰 سلسله مباحثی که به طور اختصاصی ارائه خواهد شد 👇🏼 📕 سیر روشنفکری در ادوار غرب 📙 مکاتب و ایسم های غربی 📗 فراماسونری در غرب و ایران 📘 سیر روشنفکری در ایران 📔 احزاب و جریانهای سیاسی ایران 📕جریان شیخیه، بابیت، بهائیت، 📙 مارکسیست و احزاب چپ ایران 📗 جبهه ملی و نهضت آزادی 📘 حزب موتلفه، فدائیان اسلام 📔 افکار و عقاید دکتر شریعتی 📕 احزاب دوره انقلاب اسلامی 📙 سازمان مجاهدین خلق 📗 گروهک فرقان و ترورها 📘 بررسی انجمن حجتیه 📔 جریان منتظری و مهدی هاشمی 📕 دوره سازندگی و هاشمی 📙 حلقه کیان و دگراندیشان 📗 بررسی دوره اصلاحات خاتمی 📘 ریزش ها و در راه ماندگان ❇️ با ما همراه باشید و ما را به دوستان خود و علاقمندان این مباحث معرفی کنید 🆔 @Jarianshenasi

📚 روشنفکری در غرب و ایران ✍🏼 قسمت ۱۸۲ 🔰 وقایع و حوادث زمینه ساز مشروطیت: ♦️ ادامه قرارداد رویتر: در این نمونه از خباثتهای انگلیسیها می بینیم که آنان با هر طرحی که به پیشرفت و آبادانی ایران بیانجامد، مخالفند و علماء با طرحهایی که بدون وابستگی و سلطه بیگانگان، متضمن استقلال کشور و آبادانی ایران باشد، موافقند. 🔸ابراهیم تیموری معتقد است که طرح امتیاز رویتر و سفر شاه به اروپا جملگی سیاست انگلستان بود تا روسیه را در محدودیت قرار دهد: (ظاهراً انگلیسها در ابتدا امتیازنامه رویتر را وسیله ای برای نزدیک شدن با روسها قرار داده بودند و می خواستند مقدمات انعقاد قراردادی را که بعدها به نام "قرارداد کورچا کف و گرانویل" معروف شد، تهیه نمایند. در آن وقت در مرکز اروپا اتحاد مثلثی از روسیه و اطریش و آلمان تشکیل می گردید و از طرف دیگر روسیه در نواحی ترکستان و سرحدات افغانستان به پیشروی خود ادامه می داد و امنیت هندوستان را به مخاطره انداخته بود. انگلیسها برای جلوگیری از دست اندازی روسها در آسیا مشغول اقداماتی شدند تا از ممالک ایران عثمانی و افغانستان جبهه متحدی برای تهدید دولت روسیه ایجاد نمایند. قرارداد کورچاکف و گرانویل شش هفت ماه بعد از امتیازنامه رویتر در فوریه سال ۱۸۷۳ بین روسیه و انگلیس منعقد گردید و به موجب آن افغانستان از منطقه نفوذ روسیه خارج شد. هر چند اعتبار این قرارداد چند ماه بیشتر طول نکشید ولی تحصیل امتیاز رویتر و بودن ناصرالدین شاه به انگلستان برای تحریک روسها و اظهار تمایل آنها در انعقاد آن وسیله مؤثری بود). 🔹حامد الگار در این رابطه می نویسد: تسلیم بخش اعظم منابع اقتصادی ملت به ایادی بیگانه ناگزیر مقاومت علما و رهبران واقعی ملت را بر می انگیخت، اهمیت امتیاز رویتر خیلی زیادتر از جنبه اقتصادی آن بود. انگلیس می خواست ایران را در برابر توسعه طلبی روسیه از جانب جنوب سیر کند قبلاً نقشه ای طرح کرده بود که با (اصلاح اقتصادی) ایران را تقویت کند. لکن در امتیاز رویتر حمایت سیاسی آنها از معامله گران به هیچ وجه نامشروط نبود. #روشنفکری_در_ایران_و_غرب 🆔 @Jarianshenasi