(( عن مولانا الهادي‌عليه ‌السّلام : اذکـُر مَصرَعَک بينَ يَدَي أهلِک و لا طبيبَ يمنَعُکَ و لا حبيبَ يَنفَعُکَ )) به ياد آور آن هنگامي را که پيش روي خانواده ات در بستر مرگ افتاده اي و نه طبيبي مي تواند جلوي مردنت را بگيرد و نه دوستي به کارت مي آيد. اين روايت درواقع بيان کننده يکي از عوامل مهم خودسازي است. در خيلي از روايات توجّه به مرگ و قيامت داده شده است.

اينکه انسان به آن لحظه اي که مي خواهد از دنيا برود توجّه داشته باشد. يکي از برکات ياد مرگ اين است که دل انسان زنده مي شود. در روايت داريم (( أکثروا ذکر الموت من عبدٍ اکثر ذکره إلّا أحيا الله قلبه و هوّن عليه الموت )) مرگ را فراوان ياد کنيد زيرا هيچ بنده اي آن را بسيار ياد نکرده مگر اينکه خداوند دلش را زنده گردانيد و مردن را بر او آسان ساخت.

اگر انسان به ياد مرگ و خروج از قبر بيافتد مشکلات زندگي بر او آسان مي شود ، مي فهمد که دنيا جاي ماندن نيست.

چگونه یاد مرگ باشیم؟ eitaa.com/KhanevadehMontazeran

یاد مرگ بودن به چه معناست؟ اینکه یاد مرگ دنیوی است یا اخروی، آیا به این معنی نیست که از دنیا دست بکشیم و فقط به فکر آن دنیا باشیم. با توجه به مشکلات زندگی، انسان نمی تواند فقط فکر آن دنیا باشد و از طرفی آیا آگاهی از اتفاقاتی که برای شخصی که می میرد رخ می دهد کافی است برای این که به یاد مرگ باشیم؟

یاد مرگ از آن مباحث بسیار قابل توجه و مورد عنایت روایات هست. اما اینکه فرمودند که یاد مرگ یعنی چه؟ یعنی اینکه انسان گاهگاهی به این فکر کند که سرانجام چه خواهد شد؟ آیا من آمادگی  آن لحظه را دارم یا ندارم. اگر ندارم آمادگی پیدا بکنم. چون قطعاً انسان این سفر را در پیش دارد و عاقل کسی است که برای این سفرش اوقاتی به فکر باشد.

اما آیا یاد مرگ با زندگی منافات دارد؟ خیر، معنای یاد مرگ این نیست که انسان یک گوشه ای بنشیند و به فکر مرگ و برزخ و قیامت باشد و دست از کار و زندگی بکشد بلکه به این معنا ست که در عین حال که کار می کند توجه داشته باشد که کارهایش در دنیا چه کمکی به آن سفر می کند آن وقت این کار اخروی می شود. در منزل آشپزی می کند همین آشپزی را  با این فکر بکند که این آشپزی من چه کمکی به سفر (مرگ ) من می کند؟ چه چراغی در قبر من روشن می کند؟ چه آسایشی برای من در عالم قبر و قیامت فراهم می کند؟ چگونه باعث می شود که من در سکرات موت راحت جان بدهم؟ چطور همین خوش اخلاقی من در خانه فشار قبر را از من بر می دارد؟ می بیینید که همین کاری که به ظاهر، زندگی است می تواند درآن یاد مرگ باشد و نه تنها با زندگی و دنیا منافات ندارد که عیناً بر هم منطبقند.

پس، این سوال که ما فکر کنیم اگر کسی یاد مرگ باشد دیگر زندگیش مختل می شود و باید مثلاً دست روی دست بگذارد، این طور نیست.

ممکن است یک سوال دیگر مطرح باشد و آن اینکه یاد مرگ انسان را غصه دار می کند در حالی که ما می خواهیم در زندگی شاد و مسرور باشیم، نمی شود که دائم انسان ناراحت باشد.

نگرانی از مرگ و غصه برای آخر ت و به فکر آخرت بودن، انسان را به خودش مشغول می کند. فکر هست، حزن هست اما حزن اذیت کننده نیست. حزن برای دنیا انسان را آزار می دهد. غصه ای که انسان برای امور دنیایی می خورد این غصه آزاردهنده است، در حالی که حزن آخرت زیباست.

تعبیر بنده در رابطه با حزنی که برای امام زمان (عجل الله تعالی فرجه شریف) باید باشد، یا حزنی که انسان نسبت به دوری از مبدأ دارد که واقعاً این حزن از بالاترین مراتب عرفان است، اینکه انسان احساس بکند از مبدأ دور افتاده و غصه دار بشود. این غصه لذت بخش ترین لذت های دنیاست. چون انسان به هر حال وقتی فکر می کند که از نیستان جدا شده و این نفیر و این غصه. ظاهرش غصه است ولی از لذت بخش ترین لذت های دنیاست

بنابراین حزن آخرت هم زیباست و هم سرورآور و لذت بخش