ص۱، دعای پنجم: دعای ابراهیم علیه السلام   قرآن كريم در آيات هشتاد و سوم تا هشتاد و هفتم سوره ي شعراء به دعاهاي آموزنده ي ابراهيم براي حال، آينده و آخرت اشاره مي‌كند و مي‌فرمايد: (رَبِّ هَبْ لِي حُكْمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصلِحِينَ* وَاجْعَل لِّي لِسَانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ* وَاجْعَلْنِي مِن وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِيمِ* وَ اغْفِرْ لأَبي إِنَّهُ كانَ مِنَ الضّالِّينَ* وَلَا تُخْزِنِي يَوْمَ يُبْعَثُونَ). «پروردگارا! به من حكم (نبوّت و حكمت) ببخش، و مرا به شايستگان ملحق نما؛* و براي من در (امت هاي) پسين زبان راستين (و آوازه اي نيك) قرار ده؛* و مرا از وارثان بوستان پر نعمت (بهشت) قرار ده؛* و پدر (مادر يا عموي) م را بيامرز، [چرا] كه او از گمراهان بود. * و در روزي كه (مردم) برانگيخته مي‌شوند، مرا رسوا مكن». نكته‌ها و اشاره ها: ۱. واژه‌هاي «حُكم» و «حكمت» از يك ريشه اند اما حكم مفهومي برتر دارد؛ يعني آگاهي همراه با آمادگي براي اجرا؛ به تعبير ديگر، قدرت بر داوري صحيح كه خالي از هواپرستي و خطا باشد؛ يعني ابراهيم عليه السلام شناخت عميق و صحيح همراه با حاكميت تقاضا مي‌كرد، كه زيربناي هر برنامه ي صحيح است. ۲. چرا ابراهيم عليه السلام با آن كه پيامبري حكيم و شايسته بود بازهم از خدا درخواست حكم و ملحق شدن به شايستگان را مي‌كند؟ پاسخ آن است كه حكمت و شايستگي داراي مراتبي است كه ابراهيم برخي مراتب آن را داشت، ولي درجات عالي آن را از خدا تقاضا مي‌كرد؛ يعني مي‌خواست به مرتبه ي عالي حكمت نظري و عملي برسد و از اين كمالات نلغزد؛ همان طور كه مسلمانان هر روز بارها از خدا تقاضاي راه مستقيم و دوام آن را مي‌كنند، با آن كه در اين راه قرار دارند. البته اين احتمال نيز هست كه اين تعبير ابراهيم عليه السلام نوعي تواضع بوده باشد كه از خدا خواست او را به شايستگان ملحق سازد. ۳. مقصود از «لسِان صِدْق» در اين آيه، همان ياد، خاطره و نام نيك و برجسته اي است كه از انسان در جامعه مي‌ماند. اين حُسن شهرت از سرمايه‌هاي معنوي است كه گاهي براي بازماندگان از ثروت و ارث مادي بهتر است. ۴. در حديثي از امام علي عليه السلام روايت شده كه فرمودند: خاطره ي خوب و نام نيكي كه خدا براي كسي در ميان مردم قرار مي‌دهد، از ثروت فراواني كه هم خودش بهره مي‌گيرد و هم به ارث مي‌گذارد، بهتر و برتر است. ۵. در اين آيه اشاره شده كه بر خلاف نظر بدخواهان، نام نيك و حُسن شهرت ابراهيم عليه السلام در ملت‌هاي بعدي باقي ماند و خدا خاطره ي ايثارها و فداكاري‌هاي او را بلندآوازه كرد و او را به الگو معرفي نمود و مخالفان او نتوانستند او را به بوته ي فراموشي بسپارند. ۶. در برخي احاديث آمده است كه مقصود از اين آيه و لسان صدق ابراهيم عليه السلام، همان محمد صلي الله عليه و آله و اهل بيت او عليهم السلام به ويژه امام علي عليه السلام است. البته اين گونه احاديث مصداق‌هاي كامل آيه را برمي شمارد كه موجب پرآوازه شدن و باقي ماندن ياد ابراهيم عليه السلام شدند، ولي معناي آيه منحصر در اين افراد نيست. ۷. مقصود از ارث بردن بهشت پرنعمت، يا آن است كه بهشت بدون زحمت به دست مي‌آيد و نعمت‌هاي آن در برابر مشكلات و وظايف دنيايي ناچيز است و يا آن كه خانه‌هاي دوزخيان در بهشت باقي مي‌ماند و مؤمنان وارث آنها مي‌شوند. ۸. در آيات قرآن بيان شده كه ابراهيم عليه السلام به پدرش (پدر مادرش يا عمويش آزر) وعده داد كه براي او طلب آمرزش كند «۱» و طبق آيه ي فوق اين كار را كرد، اما هنگامي كه آزر بر گمراهي خود پافشاري كرد و با حالت كفر از دنيا رفت، ابراهيم استغفار خود را قطع كرد. «۲» ۹. «خِزْي» به معناي «شكست روحي (و شرم‌ساري)» است كه از ناحيه ي خود انسان به صورت حياي زياد جلوه مي‌كند، و يا از ناحيه ي ديگري بر انسان تحميل مي‌شود. اين كه ابراهيم از خدا مي‌خواهد كه در رستاخيز گرفتار شكست روحي و شرم‌ساري و خواري نشود، آموزه اي براي ماست. ۱۰. دعاهاي ابراهيم در اين جا سه بخش بود: بخش نخست مربوط به دنيا بود كه حكمت و شايستگي را از خدا درخواست كرد؛ بخش دوم مربوط به آينده بود كه نام نيك و الگو شدن را تقاضا كرد؛ و بخش سوم مربوط به آخرت بود كه عدم شرمساري و بهشت را براي خود و آمرزش را براي پدرش (پدر مادر يا عمويش) تقاضا كرد. آموزه‌ها و پيام ها: ۱. در دعا جامع نگر باشيد و به فكر حال، آينده و آخرت خود باشيد. ۲. به دنبال حكمت و شايسته كاران باشيد. ۳. نام نيك سرمايه ي آينده ي شما و آيندگان است. ۴. به فكر آخرت خود و خانواده تان باشيد و از شرمساري رستاخيز بهراسيد۱. ۱.تفسير قرآن مهر، ج ۱۵، ص ۷۳. 🌴 احسن الحدیث 🌴 ویژه‌ی نکته‌های قرآنی اعم از تفسیر، علوم قرآن، معرفی آثار قرآنی و... 🌺~🌺~🌺~🌺 ✅#بانک_کتب_حوزوی 🔰🔰 🆔 @Kotob_howzavy

🌷 «هو العلیم» 🌙 شهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآن 📚 سلسله دروس «تفسیر آیات عرفانی قرآن‌کریم» 🎙فایل صوتی جلسه چهاردهم 📖 مبحث: #تفسیر_آیات_عرفانی_قرآن_کریم 👤 استاد حجت‌الاسلام والمسلمین #امین_شمشیری 🗓 ۲۰ فروردین‌ماه ۱۴۰۲ 🍃 عناوین جلسه يَٰأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَ كُونُواْ مَعَ ٱلصَّدِقِينَ | صدق، پنجمین منزل اخلاقیِ عرفان | معنای ظاهری صدق | در عرفان «صدق» نامی است برای هر حقیقتی که همه استعدادهایش به فعلیت در آمده باشد؛ یعنی آنقدر استعدادها به فعلیت تبدیل شود که آن حقیقت به صورت تام، ظهور پیدا بکند | ارتباط صدق با شکوفایی استعدادها | تفاوت «انسان» با «انسان کامل» در به فعلیت رساندن استعدادها و کمالات خود است | درجات صدق | صدق و رویاهای صادقه. 🌺~🌺~🌺~🌺 ✅#بانک_کتب_حوزوی 🔰🔰 🆔 @Kotob_howzavy