🔻فقر فهمِ علمی در لیبرال‌های ایرانی: امکان‌وارگیِ علامه مصباح برای علوم انسانیِ اسلامی 🖊 مهدی جمشیدی ۱. چندی پس از آن‌که گفته شد مناسب است روز رحلت علامه مصباح به‌عنوان روز «علوم انسانیِ اسلامی» معرفی شود، تعدادی از «لیبرال‌های ایرانی» که مرداب‌نشینِ جبهۀ اصلاحات هستند، زبان به طعنه و ملامت گشودند و ادّعا کردند که در انبانِ معارف مصباح، کالایی نیست که بتوان بر اساس آن، وی را سرآمد و قلّۀ رهیافت «علوم انسانیِ اسلامی» شمرد و آنچه‌که از مصباح بر جا مانده است، «علم» نیست. ۲. البتّه گفتگو با این جماعتِ شکست‌خورده و حاشیه‌نشین، حاصلی ندارد، وگرنه باید گفت شما که بندبند وجودتان، برخاسته از «ترجمه» است و نسبت به «لیبرال‌دموکراسی»، حتّی یک سطر نیز افزوده ندارید و تمام هویّت‌تان، ریشه در روایت لیبرالی از عالَم تجدّد است، حقّ ندارید از «تولید علم» و «نظریه‌پردازی» و «اندیشه‌ورزی» سخن بگویید. مغز متفکّرِ شما در حلقۀ کیان، چیزی نداشت جز سلسله‌ای از «ترجمه‌گری‌های بی‌ارجاع». شما در برابر کرسی او زانو زدید، درحالی‌که او هرچه داشت، از پوپر و هیک و هرش و گادامر و ... بود. تنها هنرش، بومی‌سازیِ نظریه‌های عالَم تجدّد و ساخته‌وپرداخته‌کردن روایتِ به‌ظاهر اینجایی از آن نظریات بود. ۳. در حاشیۀ کنگرۀ بزرگداشت علامه مصباح، نشستی برگزار شد که در آن، جنبه‌های معطوف به فلسفۀ اجتماع و فلسفۀ تاریخ در تفکّر علامه مصباح ارائه شد. من در حاشیه و ذیلِ سخنان یکی از شاگردان گرانقدر ایشان، چه نکته‌ای را نگاشتم و به ایشان عرضه کردم. ایشان نیز پاسخ گفتند. این چند مسألۀ معرفتی را نقل می‌کنم تا لیبرال‌های ایرانی دریابند که «نکته‌های معرفتیِ حواشیِ تفکّرِ علامه مصباح»، هم غنی‌ و قوّی‌ است و هم خلّاقانه و بازاندیشانه، تا چه رسد به «متن». و امّا آن نکته‌ها: [الف]. «فلسفۀ اجتماع» و «فلسفۀ تاریخ»، از سنخ «فلسفه‌های مضاف» هستند. در فلسفه‌های مضاف نیز باید بر اساس چهارچوب روش‌شناختیِ فلسفه، تنها بر «دلیل عقلی» تکیه کرد و از استناد به «نقل دینی»، بر حذر بود. اگر چنین است، پس این دو قلمرو معرفتی، «تک‌روشی» هستند، درحالی‌که مصباح در مباحث خویش، به نقل دینی نیز ارجاع داده است. حال یا باید گفت که ایشان وجود اصطلاح «فلسفه» را در فلسفه‌های مضاف، موجب «تقیّدِ روشی» قلمداد نمی‌کند، بلکه آن را بر «کلان‌نگری» حمل می‌کند، یا باید این‌گونه تحلیل کرد که استناد ایشان به نقل دینی، در مقام «تأیید بیرونی و ثانونی» است، نه «دلیل درونی و اوّلی». البتّه از نظر وی، درحالی‌که نقل دینی نمی‌تواند در قلمرو فلسفه‌های مضاف، از عهدۀ اثبات گزاره‌ها برآید، امّا در قلمرو پسافلسفۀ مضاف که علوم انسانی است، به‌قطع، نقش جدّی و تعیین‌کننده دارد و مولّد نظریه است. [ب]. مصباح معتقد به وجودِ «فرهنگ» به‌عنوان یک «ساختار اجتماعیِ» دارای «استقلالِ نسبی» از فرد و مرکّب از ارزش‌ها است. برخی از ارزش‌های فرهنگی، هم «منشأ انتزاعِ واقعی» دارند و اعتباریِ محض نیستند، ولی همۀ آنها یک «کلّیّت» را شکل می‌دهند که قدرتِ اثرگذاری بر فرد را دارد و معناده و افق‌ساز است. این جهت‌گیری، با «فردگراییِ محض»، تفاوت دارد؛ چنان‌که می‌توان گفت از نظر ایشان، هر چند فرهنگ، «امر عینی» نیست، امّا «امر خارجی» هست. نباید تصوّر کرد که قضایای خارجی، منحصر در قضایای عینی هستند. به‌بیان‌دیگر، فردباوریِ مصباح تا آنجا پیش نمی‌رود که به «انکار» فرهنگ بینجامد و یا آن را در برابر فرد، «منفعل» و «عاجز» تصویر کنند. او نوعی «رابطۀ دوسویه» و «نسبت متقابل» میان ساخت‌های اجتماعی و عاملیّت‌های انسانی برقرار می‌کند و این از موضع بینابینیِ وی در قلمرو «هستی‌شناسیِ اجتماعی» - و سپس تاریخی - حکایت می‌کند. [ج]. مصباح بر این باور است که «عقلانیّتِ معطوف به فهم دینی»، در مجموع خویش و به طور کلّی، وضعِ تاریخیِ تکاملی دارد و فهم علمای اسلامی نسبت به دین، رو به پیشرفت داشته است. افزون‌براین، ایشان معتقد است که «ابتلائات جامعۀ اسلامی» در یک روند تاریخی، «سیر تشدیدشونده» دارند و در حال «پیچیده‌شدن» هستند و ازاین‌رو، «امکان‌های کمالی» نیز در حال فزون‌تر شدن هستند. این قبیل شدن‌های برآمده از متن حرکت تاریخ، نشان‌گر آن است که ایشان به «سیر تکاملیِ تاریخ»، باور دارد؛ هرچند حقیقتِ این تکامل را به تاریخ نسبت نمی‌دهد و «اجزا» و «عناصر» را متّصف به حکم می‌کند. ازاین‌رو، به‌صورت عَرَضی و ثانوی می‌توان مجموعۀ این تحرّکاتِ تکاملی و فزاینده را در کنار یکدیگر نشاند و در مقام اعتبار، تاریخ را نیز برخوردار از شدنِ تکاملی قلمداد نمود.

✅ رهبر معظم انقلاب: حرف نوی جمهوری اسلامی این است که در تشکیل یک حکومت، علاوه بر اثرگذاری مردم، اصول دینی و ایمانی نیز اثرگذار است 🔹رهبر معظم انقلاب اسلامی ظهر امروز (دوشنبه) در دیدار اعضای شورای مرکزی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا، انجمن‌های اسلامی را یکی از ثروت‌های جمهوری اسلامی و دارای مأموریتهایی منحصر بفرد خواندند و تأکید کردند: استمرار ثبات قدم، اثرگذاری بر محیط پیرامونی و تبیین حرف نوی جمهوری اسلامی از کارهای لازم انجمن‌های اسلامی است. 🔹حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار با گرامیداشت یاد مرحوم حجت‌الاسلام دکتر اژه‌ای از بنیانگذاران اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا، فعالیت جوانان دانشجو و برخوردار از نگاههای نو و تحولی را مغتنم دانستند و افزودند: انجمن‌های اسلامی با دو هدف تقویت پایه‌های فکری و اعتقادی خود اعضاء و همچنین اثرگذاری بر محیط پیرامونی شکل گرفت اما انجمن‌های اسلامی در خارج از کشور یک مأموریت دیگر نیز دارند که معرفی تفکر بنیادی و مرکزی جمهوری اسلامی است. 🔹ایشان تبیین اصول جمهوری اسلامی از جمله پیوند و ارتباط جمهوریت و اسلامیت را کلیدی برشمردند و گفتند: حرف نوی جمهوری اسلامی همین است که در تشکیل یک حکومت، علاوه بر اثرگذاری مردم، اصول دینی و ایمانی نیز اثرگذار است. 🔹رهبر انقلاب، به روز رسانی انجمن‌های اسلامی با حفظ اصول و مبانی را الزام دیگری برای شرایط امروز دانستند و خاطرنشان کردند: برخی اصول و مفاهیم ثابت و ماندگار هستند همچون اصل عدالت که از هزاران سال قبل وجود داشته و کهنه نمی‌شود اما در شکل اجرای عدالت امکان تغییر و نوآوری وجود دارد. 🔹ایشان مسئله علم و پیشرفت علمی را گفتمان رایج کشور در سالهای اخیر خواندند و با تقدیر از برگزاری گردهمایی علمی در همایش کنونی انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا گفتند: مسئله پیشرفت علمی و عبور از مرزهای دانش نباید فراموش، و اینگونه تصور شود که توجه به جنبه های دینی و انقلابی موجب غفلت از پیشرفت‌های علمی است. 🔹در ابتدای این دیدار، حجت‌الاسلام واعظی نماینده مقام معظم رهبری در انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا نیز گزارشی از فعالیت‌ها و برنامه‌های این انجمن‌ها بیان کرد.

🔴اقبال مردم به ایتا چه پیامی برای مسوولین دارد❓ 🔹طبق آمارها، ایتا با قریب به ۱۷ میلیون کاربر فعال، صدرنشین پیام رسان های داخلی است. (روبیکا پیش از آنکه پیام رسان باشد، VOD است و قابلیت پیام رسانی آن کاملا در حاشیه است). 🔹 این در حالی است که ایتا نسبت به سایر پیام رسان ها بیشترین مراقبت و حساسیت را در پایش محتوایی دارد و همین موضوع نیز همواره دستاویزی برای تخریب گسترده این پیام رسان بوده است. 🔹استقبال گسترده مردم از ایتا ابطال این گزاره است که «ذائقه مردم تغییر کرده و در مدیریت فضای مجازی باید مسامحه به خرج داد.» 🔹استقبال گسترده از ایتا نشان داد مردم همچنان بستر زیست سالم و عاری از ابتذال را ترجیح می دهند. 🔹زبانه های آتش در انتظار کسانی است که در طول سال های گذشته مردم را مجبور به استفاده از فحشاگرام های آمرکایی صهیونیسیتی کردند و نیز کسانی که امروز، به بهانه های واهی اجاره انسداد فیلترشکن ها را نمی دهند. .... ....

🔰تمدن یعنی ظهور و بروز یک اندیشه در عرصه‌ی واقع / در هر نظام حکمرانی، حکمرانان محدودند؛ اما حکمرانی محدودیت ندارد و نخبگان و آحاد جامعه باید احساس مسئولیت کنند و با رصد عالمانه و اقدام به‌موقع در حدّ وسع خود در حکمرانی ایفای نقش کنند 🔺بخش اول 🔹دکتر سعید جلیلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام صبح روز دوشنبه 5 دی ماه 1401 در نشست بنیاد نخبگان استان اصفهان شرکت کرد. در این نشست رئیس و برخی اساتید مسئول کارگروه‌های این بنیاد سخنان خود را ارائه کردند که اهم مطالب مطرح شده از سوی اساتید به شرح ذیل است: 🔸یکی از مختصات توسعه‌ی حکمرانی در کشور این است که حاکمیت بتواند به نحوی ریل‌گذاری کند که توسعه در کشور محقق شود. این توسعه دارای شئون مختلفی است. شئون صنعت، محیط زیست، اجتماع، فرهنگ و امثال آن. که توسعه در هر یک از این شئون مختصات و ویژگی‌های خاص خودش را دارد و بعضاً اینها با هم در تعارض است. فرض بفرمایید وقتی که ما با بحث توسعه در صنعت مواجهیم، مقیاس ما این است که صنایع از نظر کمیت و کیفیت و کارایی و میزان اشتغال‌زایی توسعه پیدا کند. دیگر آنجا خیلی برای ما مطرح نیست که در بحث توسعه صنعت بناست چه بلایی بر سر محیط زیست یا اجتماعات اطراف آن ناحیه توسعه‌ای بیاید. مفاهیمی توسعه پیدا کرده برای جبران این خلأ و پوشش این تضادها که با عنوان مفاهیم توسعه پایدار ازش یاد می‌شود. 🔸ما در کارگروه فرهنگی و اجتماع سعی‌مان بر این بود که ابتدا با یک نگاه بین‌رشته‌ای، همکاران در رشته‌های مختلف جذب شوند. نیازهایی که در سطح استان هست، احصاء شود. یک نقشی و یک اطلسی از مسائل و همینطور بازیگران فعال در حوزه استان اصفهان و فرهنگ جمع‌آوری شود؛ ترتیب نیازها بنابر اولویت مشخص شود؛ در موردش حالا یک خروجی در قالب سیاست‌نامه یا حتی خروجی‌های دیگر مثل حوزه‌ی فناوری هم داشته باشیم. به نظرم باید به سمت مسائل نیازمحور رفت نه این‌که به صورت سلیقه‌ای مسائل را پیگیری کرد. فناوری‌هایی مثل هوش مصنوعی که دارد اتفاق می‌افتد، کم‌کم جامعه را شدت به سمت رسانه‌های دوسویه می‌برد، به این سمت که از جانب رسانه‌ها بر اساس پایشی که از رفتار، اعتقادات و هنجارهای جامعه اتفاق می‌افتد، داده به افراد ارائه می‌شود و افراد با این رسانه‌ها تعامل برقرار می‌کنند. 🔸یکی از سئوالات اساسی که در حوزه حکمرانی با آن مواجه هستیم، چگونگی ورود نخبگان به عرصه حکمرانی است. اساساً به چه شکل می‌شود اثرگذاری این نخبگان را زیاد کرد؟ به چه شکل می‌شود خود این نخبگان در عرصه اجرایی کشور وارد شوند، بدون اینکه دچار آسیب روزمرگی‌های متداول شوند؟ خب روشی که در دنیا هست روش احزاب است. یعنی افراد در قالب احزاب می‌آیند، رشد می‌کنند، آموزش می‌بینند، از مقطع دانشجویی می‌روند بالاتر در حوزه‌های تخصصی و نهایتاً می‌توانند در عرصه‌های حاکمیتی و پارلمان‌ها و دولت‌ها مشغول به‌کار شوند. آیا اساساً این روش، روش درستی است؟ آیا ما هم باید دنبال همین روش باشیم یا اینکه نه روش‌های دیگری را می‌شود در قالب انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی اجرا کرد؟ 🔸سه تا موضوع شناسایی نخبگان، حمایت از نخبگان و نخبه‌گماری مورد توجه ما است. دو تا آیین‌نامه جدید هست که امسال در بنیاد علمی نخبگان ابلاغ شدند. یکی آیین‌نامه‌ی هیئت‌های اندیشه‌ورز نخبگانی هست و یکی هم طرحی است تحت عنوان طرح شهید دکتر بهشتی. این هیئت‌های اندیشه‌ورز نخبگانی همین کاری هست که ما اینجا انجام دادیم و الان ۹ تا کارگروه را از خود نخبگان تشکیل دادیم. آیین‌نامه‌ی طرح شهید دکتر بهشتی هم یک سطح بالاتر از این هست که حالا افراد خبره، اساتید دانشگاه، مدیرانی که حالا به نحوی در دوره‌های گذشته ظرفیت‌سازی کردند، این‌ها تیم‌هایی را برای حل مسائل تشکیل می‌دهند که در استان‌ها بحث این بوده که اینها روی حل مسائل استانی متمرکز شوند. 🔸 در دانشگاه باید از پژوهش‌محوری به کارآفرین‌محوری برویم. این پایان‌نامه‌هایی که فقط بایگانی می‌شود، اینها تمامش ظرفیت اجرایی دارد، چرا دانشگاه ما بعد از چهل سال سابقه، هنوز یک فرایند سنتی اجرا کند که داشته‌های علمی را نتواند تبدیل کند؟ ما آسیب را می‌شناسیم، آسیب‌شناسی هم می‌کنیم، اما بایگانی می‌شود. ✅ پایگاه اطلاع‌رسانی دکتر سعید جلیلی @saeedjalily

🔸خب چه کسی باید اجرا کند؟ حاکمان باید در این قضیه ورود پیدا کنند، اما حاکمان نظر شخصی‌شان را دارند و عمیقاً نمی‌روند که مسئله‌های اجتماعی را در دانشگاه مطرح کنند و بگویند دانشجو تو باید مسئله را حل کنی و اصلاً خودت به میدان بیا و حل کن. مقام معظم رهبری هم اتفاقاً صحبت‌شان این است که جوانان وارد عرصه شوند که بتوانند مسئله‌های بعضاً پیچیده‌ای که به‌وجود آمده را حل کنند. واقعاً برای اینکه یک اصلاحی را در جامعه ایجاد کنیم بیشتر از اینکه نیاز به آیین‌نامه و بیشتر از اینکه نیاز به قانون داشته باشیم، نیاز به اعتماد داریم که به جوانان اعتماد شود تا بتوانند در جامعه اثربخشی خودشان را داشته باشند. 🔺بخش دوم 🔹سپس دکتر جلیلی به بیان دیدگاه‌ها و نظرات خود پیرامون تمدّن‌سازی، حکمرانی،‌ دولت سایه و ضرورت ایفای نقش نخبگان در حل مسائل و پیشرفت کشور پرداخت: ما باید بتوانیم اندیشه خود را در عرصه‌های مختلف عملی و واقعی به ظهور و بروز برسانیم 1⃣نکته‌ی اول این است که ما وقتی صحبت می‌کنیم از اینکه یک تمدنی شکل بگیرد، لازمه‌اش این است که اگر شما اندیشه‌ای دارید، آن اندیشه بتواند تا عمل و عینیت امتداد پیدا کند. اصلاً تمدن یعنی ظهور و بروز یک اندیشه در عرصه‌ی واقع. چرا تمدن غرب توانست در این چند قرن با همان نگاه و پارادایمی که دارد جلو برود؟ چون توانست آن اندیشه‌اش را یک امتداد دهد و بیاورد در عرصه‌های مختلف ظهور و بروز بدهد. ما در این زمینه عقب ماندگی داریم، با این که منابع غنی داریم، حرفهای خوبی داریم، اندیشه‌های معتبری داریم، اما این‌ها در یک مقاطعی مانده و جلوتر نرفته است. در اندیشه‌اسلامی، مردم هم در کنار عهده‌داران حکم مسئول هستند 2⃣نکته‌ی دوم اینکه چگونه این کار باید انجام شود؟ یکی از امتیازات و شاید تمایزات اندیشه‌ی دینی با اندیشه‌های دیگر این است که اگر کارویژه‌هایی را برای حاکمان و برای عهده‌داران حکم بیان می‌کند، همزمان همان کارویژه‌ها را از عموم مردم هم می‌خواهد. اینطور نیست که بگوییم که خیلی خوب یک عده‌ای این مسئولیت را دارند، اینها باید انجام بدهند و بقیه منتظر باشند تا آن کار نتایجش بروز و ظهور پیدا کند. در همین سی- چهل سال بعد از انقلاب اگر شما موفقیت‌هایی دارید در برخی از عرصه‌ها، اتفاقاً آنجایی است که در کنار دستگاه‌های رسمی، مردم هم پای کار آمدند. حالا نمونه بارزش دفاع مقدس. دستیابی به پیشرفت، مستلزم یک کار همگانی در یک جبهه‌ی واحد است 3⃣نکته ی سوم این است که ما اگر یک امر مشترک را داریم که می‌گوییم باید این کشور، این نظام، این انقلاب پیشرفت را به دست بیاورد که در عرصه‌های مختلف ظهور و بروز واقعی داشته باشد؛ این یک کار همگانی است. طبیعتاً در هر نظام حکمرانی، حکمرانان محدودند؛ اما آن حکمرانی محدودیت ندارد. اگر کسانی در عرصه‌های مختلف عهده‌دار کار هستند، باید کسانی همزمان سایه‌به‌سایه این‌ها را دنبال کنند،‌ سایه‌به‌سایه رفتار این‌ها را رصد کنند، پایش کنند و اگر کار خوبیست، کمک کنند، تایید کنند، تقویت کنند، بگویند ما هم کمک می‌کنیم. البته یک کمک هم این است که اگر کار خطایی است، این خطا را متذکر شوند، نگذارند یک کاری تمام شود بعد مثلاً آخرش بگویند خب این هم که خراب کرد، این هم که موفق نبود. چون این هزینه‌های سنگینی دارد. باید با مشارکت و احساس وظیفه همگانی، از رخ دادن خطا در سطح حکمرانی جلوگیری کرد 🔸اگر در سطح حکمرانی خطایی رخ دهد، هزینه‌اش را هشتاد میلیون جمعیت می‌دهند و بلکه بیشتر، بعضی وقت‌ها نسل‌های آینده این هزینه را خواهند داد. آن کار نخبگانی اینجا این است که در زمان خودش و به موقع، با یک رصد عالمانه باید حرف‌ها و بحث‌های مفیدی که منجر به یک نتیجه‌ای در میدان واقعی شود، دنبال کنند. اندیشه اگر نیاید ظهور و بروز پیدا نکند این تمدن نمی‌شود و مردم منتفع نمی‌شوند. البته این بروز و ظهور منظورم صرفا بروز و ظهور سخت‌افزاری نیست، نرم‌افزار هم خودش یکی از این بروز و ظهورهاست. البته این یک کار همگانی است؛ یک جبهه‌ی بزرگ است. 🔸نباید تاثیرگذاری را مساوی و مترادف با این بدانیم که ما حتماً باید در یک جایی، یک حکمی و مسئولیتی داشته باشیم تا این کار را بتوانیم به نتیجه برسانیم. خیلی از اوقات اگر شما در یک موضع ناظر و یک موضع تماشاگر بنشینید بعضاً می‌توانید تأثیرات خیلی بیشتری داشته باشید، چون بهتر می‌توانید رصد کنید. حالا باید یک سازوکاری پیدا کرد برای این تعامل بازیگر و تماشاگر. باید صدایتان به میدان برسد، باید تاثیرگذاریش مشخص باشد. یک لازمه‌اش این است که به برخی از بزنگاه‌ها توجه کنیم. ✅ پایگاه اطلاع‌رسانی دکتر سعید جلیلی @saeedjalily

🔺بخش سوم حرکت کشور نیازمند جهش و شتاب گرفتن است 🔸کشور در ده سال گذشته به لحاظ حداقل عرصه‌ی اقتصادی، روند موفقی نداشته است. در برخی از شاخص‌های اقتصاد کلان مثلاً رشد منفی بوده است. خوب باید این را ما در ده سال آینده جبران کنیم. باید یک جهشی داشته باشیم. یا اینکه الان دولت دارد برنامه پنج ساله‌ی هفتم را می‌نویسد، چند روز دیگه هم به مجلس می‌رود، مجلس هم تصویب می‌کند. این ریل کشور را در پنج سال تعیین می‌کند. شما الان چه نقشی دارید؟ چه تأثیری دارید؟ ما نباید منفعل باشیم که مثلا بگوییم ما که خبر نداشتیم، یا این که از ما سئوالی نخواستند. اینجاست که اتفاقاً به نظر من باید یک حضور فعال داشت. حتی این کارهایی که شما عزیزان انجام می‌دهید باید جنبه‌ی پسینی نداشته باشد که یک کاری انجام شود بعد شما بروید نقد کنید؛ باید جنبه‌ی پیشینی داشته باشد و حرفتان را بیایید عرضه کنید. خواهش من از دوستان همین است که منفعل نباشید. در این قضیه فعال برخورد کنید. ممکن است به قول معروف به شما زیاد خوش‌آمد نگویند، فرش قرمز پهن نکنند، اما این یکی از آن جاهاییست که باید رفت و تأثیر گذاشت. دولت سایه یک گفتمان است که هر شخصی می‌تواند در حدّ وسع خود آن را فعالانه دنبال کند 🔸آن چیزی هم که اشاره فرمودید به اسم دولت سایه که من بیان کردم، بارها عرض کرده‌ام این اصلا به معنای یک تشکیلات و دکان و دستگاه نیست. این بیشتر یک گفتمان است. این گفتمان اگر شکل بگیرد، به این معنا که هر کسی در حد وسع خودش، نسبت به مسایل کشور احساس وظیفه کند، منفعل نباشد، سایه به سایه دنبال کند، آن موقع اگر چیزی را دید که خطاست کمک کند که تصحیح شود، اگر هم چیزی خوب است کمک کند که با قوت پیش برود. خوب طبیعتاً اگر ما این کار را در حد وسع‌مان انجام بدهیم، هر کدام یک وسعی داریم مثلا یکی ممکن است در اقتصاد باشد، یکی در کشاورزی باشد، یکی در صنعت باشد، یکی در یک موضوع علمی باشد، یکی در فرهنگ باشد. اگر اینها با هم هم‌افزا شوند البته خیلی خوب است، خیلی بهتر است. «اَن تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى»، هرکسی شروع کند این تأثیر را بگذارد. ✅ پایگاه اطلاع‌رسانی دکتر سعید جلیلی @saeedjalily

🔴 لامصب لانه جاسوسی هم اینقدر جاسوس نداشت که ر و نامه شرق داره 🔹 چیکار می‌کنید اونجا... 😂