✅ متنی و سندی دعاهای کوتاه روزانه ماه مبارک رمضان که در مفاتیح الجنان ذکر شده است.
✍️ رضا عطائی
#دعای_روزانه_ماه_رمضان
✳️ دعا یک موهبتی الهی در زندگی انسان ها است. این عمل عبادی در روایات اهل بیت علیهم السلام به عنوان سلاح مؤمن، کلید نجات و گنجینه رستگاری معرفی شده است. (1) هر چند مطلق دعا کردن به درگاه خداوند پسندیده است اما معصومان علیهم السلام سفارش کرده اند که با هدایت قرآن و حدیث از دعا بهره مند شویم (2) به همین جهت نیکو است، در کنار مناجات خود، از دعاهای صادر شده از قرآن و حدیث استفاده کنیم. در ماه مبارک رمضان، علاوه بر دعاهای و مناجات های مختلف، در هر روز دعاهای کوتاهی را از کتاب «مفاتیح الجنان» نیز قرائت می کنیم که متاسفانه هیچ ردی از آن ها در روایات اهل بیت علیهم السلام نمی توان یافت.
1️⃣ اعتبار سنجی سندی دعاهای روزانه ماه رمضان
🟢 سید بن طاووس، (عالم قرن هفت) اولین کسی که در شیعه دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان را سید بن طاووس به صورت جداگانه یعنی در بخش دعاهای همان روز بدون هیچ سندی نوشته است. (3)
🟢 سپس مرحوم «کفعمی» در قرن نهم در دو کتاب «البلد الأمين و الدرع الحصين» (4) و کتاب «جنة الأمان الواقية» معروف به «مصباح للكفعمي» همه دعاها را یک جا چنین نقل نموده «رَوَاهَا ابْنُ عَبَّاسٍ عَنِ النَّبِيِّ صلی الله علیه و آله الْيَوْمَ الْأَوَّلَ اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِيَامِي ... الْيَوْمَ الثَّانِيَ اللَّهُمَّ قَرِّبْنِي فِيهِ إِلَى مَرْضَاتِك... .» و بعد از پایان هر دعا، ثوابی هم برای آن به تفصیل بیان کرده و می گوید: «مستحب است در ماه رمضان، این دعاها به صورت جداگانه در روزهای خاص خودشان خوانده شوند»؛ همچنین اضافه می کند که این دعاها را از کتاب «الذخیره» نقل می کند (6) البته ترتیب دعای برخی روزها یا برخی عبارات با هم متفاوت است.(5) در قرن های بعدی عالمان دیگر مانند علامه مجلسی و شیخ عباس قمی نیز این دعاها را به نقل از این سه منبع ذکر کرده اند. (7) بنابراین حدیث مورد نظر به دلیل مرسل بودن معتبر نیست و کتاب «الذخیره» نیز به عنوان یک کتاب مرجع و منبع اصیل شناخته شده نیست.
2️⃣ اعتبار سنجی محتوایی دعاهای روزانه ماه رمضان
🔵 متاسفانه عبارت های این دعاها در کتاب هایی که بیان شده اختلاف های متعددی دارد. بر اساس شماره برخی از محققان، همه دعاهای روزانه مورد اشاره حدود 1293 کلمه یعنی تقریبا دو صفحه و نیم است؛ از بین این مقدار، در 589 مورد، کلمات با هم اختلاف دارند یعنی در نیمی از کلمات این دعا، اختلاف وجود دارد که همین می تواند قرینه ای بر ماثور نبودن این دعاها باشد. (8) با توجه به تاکید اهل بیت علیهم السلام به حفظ دعاها از افزدودن و کاستن، پس این حجم از اختلاف در دعایی در حد دو صفحه و نیم، موجب سلب اطمینان نسبت به صدور آن از معصوم می شود.
🔴 مثلا سید بن طاووس دعای بیست و هفتم را چنین نقل می کند «اللَّهُمَّ ارْزُقْنِي فِيهِ فَضْلَ لَيْلَةِ الْقَدْرِ، وَ صَيِّرْ أُمُورِي فِيهِ مِنَ الْعُسْرِ إِلَى الْيُسْرِ، وَ اقْبَلْ مَعاذِيرِي وَ حُطَّ عَنِّي الْوِزْرَ، يا رَءُوفاً بِعِبادِهِ الصَّالِحِين»
🔴 اما مرحوم کفعمی همین دعا را در بیست و نهم را چنین نقل می کند: «اللَّهُمَّ ارْزُقْنِي لَيْلَةَ الْقَدْرِ وَ صَيِّرْ لِي كُلَّ عُسْرٍ إِلَى يُسْرٍ وَ اقْبَلْ مَعَاذِيرِي وَ حُطَّ عَنِّي الْوِزْرَ يَا رَحِيماً بِعِبَادِهِ الْمُؤْمِنِينَ مَنْ دَعَا بِهِ بُنِيَ لَهُ أَلْفُ مَدِينَةٍ فِي الْجَنَّةِ مِنَ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ وَ الزُّمُرُّدِ وَ اللُّؤْلُؤِ».
🟪 علاوه بر اختلاف کلماتی بر اساس مبنای اهل سنت،احتمال شب قدر در 27 و 29 ماه مبارک است پس این که در دعای این روز ماه طلب درک شب قدر کنیم بر اساس مبنای شیعه نیست. (9) به عبارت دیگر در روایات شیعه شب 21 و 23 جزء احتمال های شب قدر است همچنان که از امام صادق علیه السلام در مورد شب قدر سوال شد، ایشان فرمودند: «در شب 21 و یا 23 آن را جستجو کنید». (10) البته بر اساس روایات، احتمال شب قدر بودن 23 پررنگ تر است. (11)
📝 بر اساس تحقیق که برخی از محققان انجام داده اند 115 جمله در این دعاهای کوتاه روزانه ماه رمضان وجود دارد که فقط 11 (یازده) جمله آن را می توان در روایات دیگر معصومان علیهم السلام یافت، یعنی چنین ترکیب های عبارتی که در این دعاها آمده است، در منابع حدیثی شیعه وجود ندارد. (12)
ادامه در فرسته بعدی👇👇
#کانال_علوم_و_معارف_حدیث
@MaarefHadith
ادامه فرسته قبلی 👆👆
‼️ نکته دیگر که باعث سلب اطمینان به صدور این دعاها می شود، ثواب های عجیبی است که برخی نقل کرده اند مثلا در دعای شش می گویند: «هر کس با این دعا، خدا را بخواند، خداوند به او چهل هزار شهر عطا می کند که در هر شهر آن هزار هزار سرای وجود دارد که در هر یک از این خانه ها هزار تخت وجود دارد که درازی و اندازه هر یک از آنها هزار ذراع است. بر روی هر یک از این تخت ها حوریه ای تکیه زده است که هر یک از آنها هزار گیسوان بافته شده دارند که هر یک از آنها را هفتاد هزار خدمتکار جابجا می کنند». (13)
👈 با توجه به نکات بیان شده، دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان از سند معتبر برخوردار نیست و مومنان و روزه داران بهتر است از دعاهای معصومان در این ماه مبارک استفاده کنند.
📚 پی نوشت ها
1. الکافي، ج2، ص468.
2. رجوع کنید: کمال الدین و تمام النعمة، ج2، ص352.
3. الاقبال بالاعمال الحسنة، ج1، ص 109.
4. البلد الأمين و الدرع الحصين، ص 219.
5. المصباح للكفعمي، ص 612.
6. البلد الأمين و الدرع الحصين، ص 219.
7. بحار الانوار، ج95، ص 4.
8. مقاله «مأثور بودن دعاهای روزانه ماه رمضان در بوته نقد»، دوفصلنامه علمی مطالعات فهم حدیث، سال ششم، شماره 11، پاییز و زمستان 1398.
9. رجوع کنید: الدرالمنثور فی التفسیر بالماثور، ج6، ص372.
10. الکافی، ج4، ص: 156
11. علل الشرائع، ج2، ص 420.
12. مقاله «مأثور بودن دعاهای روزانه ماه رمضان در بوته نقد»، ص22.
13. البلد الأمين و الدرع الحصين، ص 220.
#کانال_علوم_و_معارف_حدیث
@MaarefHadith
#نوروز_در_احادیث
1⃣الإمامُ الصادق عليه السلام :نَيْروزُنا كُلُّ يَومٍ .
🔸امام صادق عليه السلام: هر روز ما #نوروز است(الفقيه،ج۳،ص۳۰۰)
┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄
2⃣الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :إذا كانَ يَومُ النَّيروزِ فَاغتَسِلْ وَ البَسْ أنظَفَ ثِيابِكَ ، و تَطَيَّبْ بِأطيَبِ طِيبِكَ ، و تَكونُ ذلكَ اليَومَ صائما .
🔸امام صادق عليه السلام : چون #نوروز فرا رسد، بدن خود را بشوى و پاكيزه ترين جامه هايت را بپوش و با خوش بوترين عطرها خودت را معطّر كن و در آن روز روزه دار باش.(وسائل الشيعة،ج۱،ص۳۴۶)
┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄
3⃣رسول الله صلی الله علیه و آله: فَنَيرِزُوا إن قَدَرتُم كُلَّ يَومٍ يَعني تَهادَوا و تَواصَلُوا فِي اللَّهِ.
🔸پيامبر صلي الله عليه و آله :اگر مى توانيد هر روز را #نوروز كنيد ؛ يعنى در راه خدا به يكديگر هديه بدهيد و با يكديگر پيوند داشته باشيد.(دعائم الإسلام ، ج 2 ، ص 326)
┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄
4⃣ عن الامام الصادق علیهالسلام: ما مِن يَومِ نَيروزٍ إلاّ و نَحنُ نَتَوَقَّعُ فيهِ الفَرَجَ لِأنَّهُ مِن أيّامِنا و أيّامِ شيعَتِنا، حَفَظَتهُ العَجَمُ و ضَيَّعتُموهُ أنتُم.
🔸امام صادقعلیهالسلام: هيچ #نوروزى نيست مگر اين كه ما در آن روز منتظر فرج هستيم؛ زيرا #نوروز از روزهاى ما و شيعيان ماست. ايرانيان آن را حفظ كردند و شما آن را از دست.(بحارالانوار، ج۱،ص۹۲)
┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄
5⃣ عن الامام الصادقعلیهالسلام: هُوَ أوَّلُ يَومٍ طَلَعَت فيهِ الشَّمسُ.
🔸امام صادق علیهالسلام: #نوروز نخستين روزى است كه خورشيد در آن.(همان)
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
6.3M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
امام خامنه ای در خصوص غریب ماندن حضرت خدیجه فرمودند: قرآن دربارهی کسانی که قبل از فتح و بعد از فتح مدینه انفاق می کنند نام حضرت خدیجه را به عنوان انفاق کننده ذکر می کند.
#کانال_علوم_و_معارف_حدیث
@MaarefHadith
#حضرت_خدیجه_سلام_الله_علیها
💠پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم :
« أَيْنَ مِثْلُ خَدِيجَةَ صَدَّقَتْنِي حِينَ كَذَّبَنِي النَّاسُ وَ وَازَرَتْنِي عَلَى دِينِ اللَّهِ وَ أَعَانَتْنِي عَلَيْهِ بِمَالِهَا إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَمَرَنِي أَنْ أُبَشِّرَ خَدِيجَةَ بِبَيْتٍ فِي الْجَنَّةِ مِنْ قَصَبِ الزُّمُرُّدِ لَا صَخَبَ فِيهِ وَ لَا نَصَب »
مثل خديجه پيدا نخواهد شد. خديجه در آن هنگام كه مردم مرا تكذيب كردند، مرا تصديق نمود ، و مرا با ثروت خود براى پيشرفت دين خدا يارى نمود. خدا به من دستور داد خديجه را به قصر زمرّدى كه در بهشت دارد و هيچ رنج و زحمتى در آن نيست بشارت دهم.
📗 بحار الأنوار ، ج ۴۳ ، ص ۱۳۱
#کانال_علوم_و_معارف_حدیث
@MaarefHadith
✅ آیتالله محمدی ریشهری؛ صاحب انقلابی بزرگ در علوم حدیث شیعه
#آیتالله_ریشهری
🏴 نخستین روز فروردین ۱۴۰۱ سالروز رحلت آیتالله محمد محمدی ریشهری است. به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی «برای کسانی که از تقوا و سلامت نفس و مجاهدت مستمر این روحانی انقلابی با خبر بودند، فقدان وی ضایعهای تلخ و اندوهبار بود.» ایشان علاوه بر مسئولیتهای خطیر در جایگاههای مختلف مدیریتی و سیاسی، آثار گرانسگ علمی نیز از خود بر جای گذاشته است.
👈 به همین مناسبت، خبرنگار ایکنا از قم در این خصوص با حجتالاسلام والمسلمین محمدمهدی احسانیفر، مدیرمسئول مجله دانشها و آموزههای قرآن و حدیث که از شاگردان آن مرحوم بودند، گفتوگویی انجام داده است که در لینک زیر می توانید مطالعه کنید
https://iqna.ir/00HeDj
#کانال_علوم_و_معارف_حدیث
@MaarefHadith
عن رسول الله صلى الله عليه و آله:
... إنّ الشَّقِيَّ مَن حُرِمَ غُفرانَ اللّه ِ في هذا الشَّهرِ العَظيمِ.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: #بدبخت كسى است كه در اين #ماه_بزرگ از آمرزش خداوند محروم ماند.
📗عيون أخبار الرِّضا، ج۱، ص۲۹۵.
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
از آداب نقل حديث
آیةالله محمدی ریشهری:
🔻یکی از آداب مهم نقل حدیث چگونگی نسبت دادن آن به پیامبر و اهل بیت است. کلینی، از امام علیه روایت کرده است که فرمود: إذا حَدَّثْتُم بِحَدِيثٍ فَأسندوهُ إِلَى الَّذِي حَدَّثَكُم ؛ فَإِن كَانَ حَقًّا فَلَكُمْ وَإِن كَانَ كَذِباً فعليه .
هنگامی که حدیثی را نقل میکنید آن را به کسی که آن را روایت نموده ، نسبت دهید، که اگر درست باشد به سود شماست و اگر دروغ باشد، به زبان راوی است.
بنا بر این، برای رعایت احتیاط، توصیه اکید داریم که هر کس میخواهد از این کتاب (میزان الحکمة) یا سایر کتب روایی، حدیثی را نقل کند آن را مستقیماً به پیامبر و اهل بیت نسبت ندهد؛ بلکه حدیث را از طریق منبعی که آن را روایت کرده است به آنان منسوب نماید. برای نمونه نگوید: «پیامبر چنین فرمود یا امام چنین فرموده؛ بلکه بگوید: «فلان کتاب از پیامبر چنین روایت کرده است و یا بگوید: «از پیامبر چنین روایت شده است.
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
أمیر و نظیر و أسیر
🔻عن علی علیه السلام: احْتَجْ إلى مَن شِئتَ تَكُن أسيرَهُ ، و اسْتَغْنِ عَمَّن شِئتَ تَكُنْ نَظيرَهُ ، و أفْضِلْ على مَن شِئتَ تَكُن أميرَهُ .
🔻امام على عليه السلام: دست نياز به سوى هر كه خواهى دراز كن، تا اسير او شوى ؛ و از هر كه خواهى بى نيازى جوى، تا همتاى او گردى؛ و به هر كه خواهى خوبى كن، تا فرمانرواى او باشى.
📗ارشاد، ۳۰۳.
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
🔷عن رسول الله: لَوْ كَانَ اَلْفَضْلُ شَخْصاً لَكَانَ اَلْحَسَنَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ.
🔶پیامبر اکرم ص: اگر فضیلت یک شخص می بود، آن شخص حسن علیه السلام است .
📗مائة منقبة، ص ۱۳۵.
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
علوم و معارف حدیث
از جمله نامها و صفات #ماه_رمضان بر پایه روایات معصومان علیهمالسلام 1. ماه خدا: إنَّهُ قَد أقبَ
❓آيا «رمضان» نام خداست؟
شمارى از احاديث شيعه و اهل سنّت، صراحت دارند كه «رمضان» از نامهاى خداى سبحان است.[۱] از اين رو، نهى شده كه آن را بدون افزودنِ واژه «ماه» به كار برند، همان گونه كه سزاوار نيست انسان بگويد: اين، رمضان است؛ رمضان آمد؛ رمضان رفت؛ رمضان را روزه گرفتم؛ و... و هر كه چنين بگويد، بايد به عنوان كفّاره اين سخن، صدقه بدهد و روزه بگيرد[۲].
❗️ليكن اين روايات، با مشكلات متعدّدى رو به رويند؛ زيرا هم سندشان مخدوش است و هم دلالتشان نارساست، با اين توضيح كه:
✅اوّلًا، هيچ يك از روايات مورد اشاره، از نظر سند، معتبر نيستند.
✅ثانيا، با مراجعه به رواياتى كه به شمارش نامهاى خداوند پرداختهاند، ديده مىشود كه چنين نامى در ميان آنها نيست.
✅ثالثا، در بسيارى از رواياتى كه از پيامبر صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام نقل شده است، كلمه «رمضان» بدون آن كه واژه «ماه» در اوّل آن باشد، به كار رفته است و بسيار بعيد است كه راويان، از پيش خود، مضاف را از همه اين روايات، حذف كرده باشند.
1⃣رک: الكافى: 4/ 70/ 2، كتاب من لا يحضره الفقيه: 2/ 172/ 2050.
2⃣الجعفريّات: 241 و ص 59، النوادر، راوندى: 208/ 407، الإقبال: 1/ 29.
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
1_3614202591.pdf
21.4M
#کتاب_بخوانیم
📖 کتاب رمضان در تاریخ
کتابی درباره مناسبتهای تاریخی #ماه_رمضان. نوشته: آیت الله العظمی#صافی_گلپایگانی(ره)
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith