بنابراین هر اتفاق تکوینی که برای ما رخ دهد چه عذاب باشد، چه رحمت باشد چه برای امتحان باشد و چه عقوبت اعمال گذشته خودمان و چه... همگی سؤال امتحانی هستند و جواب درست ما را طلب می کنند.

لذا لزومی ندارد که ما بدانیم این حادثه از چه جنسی است، آنچه مهم است عکس العمل درست ما در مقابل آن است و عکس العمل و جواب درست را فطرت و عقل و دین به ما یاد داده است؛ یا به عبارتی جواب درست را خدا در فطرت و عقل و دین به ما عرضه کرده

امّا سؤالات تشریعی عبارتند از واجبات و محرّمات و مستحبات و مکروهات. واجبات را حتما باید بجا آورد و محرّمات را حتما باید ترک کرد. اینها سوالاتی هستند که نمره ی آنها تعیین کننده ی وضع آینده یا به اصطلاح سرنوشت ماست ؛ ولی مستحبات سوالاتی هستند که اگر آن را با آگاهی انجام دهیم نمره تشویقی دارد ، و اگر مکروهات را ترک کنیم خدا در نمره دادن با ارفاق عمل می کند

امّا اگر کسی در امتحان تشریعی تقلب کند یا همه ی سوالات را جواب غلط دهد یا امتحان را به باد تمسخر بگیرد و... در این صورت خدا یا سوالات انحرافی پیش پایش می گذارد.«وَ مَکَرُوا مَکْراً وَ مَکَرْنا مَکْراً وَ هُمْ لا یَشْعُرُون . ـــ آنها مکر کرده نقشه مهمّى کشیدند، و ما هم نقشه ای کشیدیم ، در حالى که آنها درک نمى کردند.»(النمل:۵۰) یا به رورقه ی امتحانی او مهر مردودی می زند. 

مردودی ها: خداوند متعال در سوره بقره می فرماید:« کسانى که کافر شدند، براى آنان تفاوت نمى کند که آنان را(از عذاب الهى) بترسانى یا نترسانى؛ ایمان نخواهند آورد. خدا بر دلها و گوشهاى آنان مهر نهاده؛ و بر چشمهایشان پرده اى افکنده شده؛ و عذاب بزرگى در انتظار آنهاست.

گروهى از مردم کسانى هستند که مى گویند:به خدا و روز رستاخیز ایمان آورده ایم. در حالى که ایمان ندارند.مى خواهند خدا و مؤمنان را فریب دهند؛ در حالى که جز خودشان را فریب نمى دهند؛ (اما) نمى فهمند. در دلهاى آنان یک نوع بیمارى است؛ خداوند بر بیمارى آنان افزوده؛ و به خاطر دروغهایى که می گفتند، عذاب دردناکى در انتظار آنهاست. و هنگامى که به آنان گفته شود:در زمین فساد نکنید! مى گویند: ما فقط اصلاح کننده ایم. آگاه باشید! اینها همان مفسدانند؛ ولى نمى فهمند ( مثال آنها در این دوره ما همان لیبرالهای منافق دو رو)

نتیجه این‌که خدای تعالی ظالمان، ستم‌گران، مجرمان و... را هدایت نمی‌کند. و اساساً این گروه خود در یک گمراهی آشکار هستند. که می‌فرماید: "من یعص الله و رسوله فقد ضل ضلالاً مبیناً"؛[13] یعنی کسی که از دستورات خدا و رسولش سرپیچی کند، آشکارا در گمراهی است. پس هر کس مستحق هدایت باشد خدای تعالی او را به بهشت هدایت می‌کند و کسی نیست که بتواند او را برگرداند و آن‌کس را که مستوجب عذاب باشد و به سوی دوزخ کشاند کسی او را از شر عذاب نگاه ندارد. اما اهل و مستحق عذاب شدن و یا مستحق ثواب شدن مقدمتاً به دست انسان سپرده شده است.

بنابر این هر حادثه ای و موردی که ما در زندگی دنیا با آن مواجه می شویم امتحان خداست ،‌ حتی حوادثی که نتیجه سوء عمل خود ماست؛ حتی آن حالت تردید و دو دلی که گاه در ما ایجاد می شود خود یک سوال امتحانی است. برخی به بهانه ی این که من در تردید بودم و نمی دانستم چه کنم از مسولیّت الهیِ خود شانه خالی می کنند و مردود می شوند ؛ ولی افراد زیرک در چنین مواردی به اهل علم مراجعه کرده خود را از تردید می رهانند

باید متوجه بود که دنیا مکان راحتی و خوشگذرانی نیست و نباید پنداشت که افراد عیّاش و بی دین و به ظاهر خوشبخت واقعا خوشبخت هستند، اینها همان کسانی هستند که خدا به آنها مهلت داده است یا خدای ناکرده بر قلبشان مهر مردودی زده است.

جواب حقیقی امتحان دنیا را باید در عالم برزخ و قیامت مشاهده نمود نه در دنیا ؛ اگرچه برخی آثار آن در دنیا نیز ظاهر می شود. دنیا بسیار کوتاه و در حد یک جلسه ی امتحانی است و آخرت آن روزی است که کارنامه ی اعمال را به انسان می دهند و بر اساس آن معلوم می شود که سعادتمند و شقاوتمند کیست.

البته خداوند متعال فراتر از این ، خود همان خواستن را هم وسیله ی امتحان و رشد بنده قرار داده از این راه ایمان او را تقویت می کند. پس باید دانست که دنیا جای بهره بردن نیست جایگاه امتحان دادن و رشد کردن و به سعادت حقیقی رسیدن است. با این طرز نگاه به عالم هستی است که انسان در مسیر درست رشد و ترقّی قرار می گیرد و ارزش حقیقی هر چیزی را ادراک می کند و متوجّه می شود که به هر چیزی چه اندازه باید بها داد.

و در آخر : انتخاب راه خوب یا بد از اوّل در اختیار خود ما است و این حقیقت را وجدان هر انسانی قبول دارد. ممنون از اینکه حوصله به خرج داده و در گفتگوی امشب همراهی نمودید ، ان شاء الله تلاش این شبها یمان توشه ای باشد برای رضای محبوب ، پروردگار رب العالمین 🤲🌺🤲