۸۹- قَدِ افْتَرَيْنَا عَلَى اللَّهِ كَذِبًا إِنْ عُدْنَا شعیب میخواهد بگوید که ما از روی هوا و هوس یا تقلید ناشیانه پشت‌پا به بت پرستی نزده ایم؛ بلکه به روشنی یافته ایم که بت پرستی باطل است لذا فرمان خدا را درباره توحید با گوش جان شنیده ایم؛ حالا با این آگاهی که پیدا کرده ایم اگر از آیین توحید برگردیم گرفتار دوگانگی در عقیده شده و نسبت دروغ به خدا داده و منکر حقیقت شده ایم؛ به این معنا که خدا شریک ندارد و اگر ما برای او شریک بتراشیم این دروغ محض است. يَكُونُ لَنَا أَنْ نَعُود فِيهَا إِلَّا أَنْ يَشَاءَ ... سپس می افزاید که ممکن نیست ما به آیین شما بازگردیم جز آن که خدا فرمان دهد و خدا هیچ وقت به شرک دعوت نمیکند. ( أن يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّنَا ) یعنی خدا در مقام تربیت و رشد دادن ماست و آنچه فرمان دهد عین صلاح است و هرگز او به خلاف و باطل و گناه امر نمیکند چرا که پروردگار ما بر همه چیز احاطه علمی دارد. امید و تکیه ما فقط به خداست. شعیب پس از بیان موضع قاطع خود رو به خدا کرده میگوید پروردگارا میان ما و قوم ما به حق داوری کن و گرفتاریهای ما را برطرف ساز و درهای رحمت را به سوی ما بگشا ( رَبَّنَا افْتَحْ بَيْنَنَا وَ بَيْنَ قَوْمِنَا بالحق ) که تو بهترین راه گشا هستی. فتح در این آیه به معنی داوری و حکم است.

۹۰ - وَ قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا ... ← مخالفان شعیب به یاران آن حضرت میگفتند ایمان شما سرنوشت بدی برایتان به بار خواهد آورد. منظورشان این بود که علاوه بر این که پشت کردن به بتها عواقب بدی دارد ما نیز شما را از شهرمان بیرون کرده و اموالتان را مصادره میکنیم.

۹۱ - فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ ... ← آنان هرگونه اصلاح پذیری را در خود خاموش کردند و مستوجب کیفر الهی گردیدند؛ پس آنها را زلزله وحشتناکی فرا گرفت (فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ ) آن چنان که صبحگاهان همگی به صورت اجساد بی جان در خانه هایشان به رو افتاده بودند. https://eitaa.com/Nafaahat/14943

۹۲ - الَّذِينَ كَذَّبُوا شُعَيْبًا ... ← در این آیات، به ابعاد وحشتناک این

۹۳

۹۴