۱۲۶- ذَکي است زیرک و نِحْریر و حِبْر دانشمند
أدیب را ادب آموز دان،أدَب فرهنگ
۱۲۷- قَصَب نَی آمد و طَرْفا گَز و یَراعَة غَرَو
چنان که ثُعْبان و تِمْساح اَژْدَها و نَهَنگ
۱۲۸- حِمَیٰ قُرُق،تُرَع و رَوْضَه مَرْغْزار شناس
وَطَر چه؟حاجت و صُلْح آشتی،خُصُومت جنگ
۱۲۹- سَوِیق پِسْت و جَشِیش و جَرِیش بَُلغورش
جَشِب طعام درشت است و حَوْک چه بُورَنگ¹
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
¹-ابیات جلسه ۶۹
ج69.mp3
8.32M
نصاب الصبیان
جلسه ۶۹
ابیات۱۲۶ تا۱۲۹
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🍀🍀🍀
۱۳۰- چو ابنِ آوي و ثَعلَب شَغال و روبَه دان
سَمَک دگر سَرَطان است ماهی و خرچنگ
۱۳۱- جَدید و غَضّ و قَشِیب و بَدِیع تازه و نو
شَرِیجَة همچو حَنِیّة کمان،مُقاتَله جنگ
۱۳۲- چو طابة طَیّْبه یَثرِب مدینه،أمّ قُرَیٰ
چو بَکّة مَکّة شناس و صَفا و مَروَة دوسنگ
۱۳۳- فِراش دان تو بِساط و فَراش پروانه
إبِل شتر،مَغناطِیس هست نوعی سنگ
پایان قطعه سابعه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعةُ الثامنةُ في بحرِ المتقارِبِ المُثَمَّنِ السالمِ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱۳۴- ز شرم رُخَت لاله را داغ بر دل
ز رَشْک قدت سرو را پای در گِل
۱۳۵- فَعُولُن فَعُولُن فَعُولُن فَعُولُن
تقارب از این بحر گردید حاصل¹
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
¹-ابیات درس ۷۰
ج70.mp3
7.05M
نصاب الصبیان
جلسه ۷۰ اتمام قطعه سابعه
ورود به قطعه ثامنه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🌸🌸🌸
✅ نکته
مرحوم علامه حسن زاده آملی در کلمه ۴۶۵ هزار و یک کلمه(ج۵،ص۱۴۱) چنین می نگارد:
در قطعه هشتم کتاب نصاب الصبیان گوید:
ده اسب اند در تاختن هر یکی را
به ترتیب نامی است روشن نه مشکل
مُجلّي مُصلّي مُسلّي و تالي
چو مُرتاح و عاطِف حَظِيّ و مُؤَمِّل
لَطِیم و سُکَیْت...
و بعد از آن گوید:
بدین دو دوی دیگر الحاق میکن
یکی هست قاشور و دیگر چه فِسکِل
یعنی اسب دهمین را دو اسم دیگر است ،یکی قاشور و دیگر فسکل که اسب دهمین را سه اسم بود،نه این که بر ده اسب دو اسب دیگر اضافه کنی که دوازده اسب شود.
و در قصیده شقشقیه دیوان نگارنده آمده است:
مُجلّی و مُصلّی گر نباشم
بحمدالله نِیَم قاشور و فِسکِل
ابونصر بدرالدین محمود بن ابی بکر بن جعفر فراهی صاحب کتاب نصاب الصبیان در سال ۶۱۷ این کتاب را نظم کرده است.گویند او کوری مادر زاد بوده است و در لغت عرب و حدیث مهارت تمام داشته است.
و فَرَه شهری است میان هرات و سیستان و الف فراهی زاید است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
@NesabAlsebyan
قصیده شقشقیه قصیده ای است زیبا و خواندنی در ۱۱۵ بیت .
دیوان علامه،صفحه ۹۰ تا ۱۰۰
۱۳۶- تُراب و رَغام و ثَریٰ خاک و طِین گِل
وَطَن جایگه،کَرْم رَز، رَبْع منزل
۱۳۷- دَه اسب اند در تاختن هر یکی را
به ترتیب نامی است روشن نه مشکل
۱۳۸- مُجَلّي مُصَلّي مُسَلّي و تالي
چو مُرتاح و عاطِف،حَظِيّ و مُؤَمَِّل
۱۳۹- لَطِیم و سُکَیْت،إرْب حاجت،عَرَق خُوی
فُؤاد است و قلب و جَنان و حَشا دل
۱۴۰- بدین دَه دُویِ دیگر الحاق میکن
یکی هست قاشور و دیگر چه فِسْکِل¹
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
¹-ابیات درس ۷۱
ج71.mp3
6.99M
نصاب الصبیان
جلسه ۷۱
ابیات۱۳۶ تا ۱۴۰
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾
✅ نکته
صرف و نحو مانند کالبد بی جانی است که اگر روح بلاغت در آن دمیده نشود ارزش چندانی ندارد.
اهتمام بی تناسب(کاریکاتوری) جمع کثیری از حوزویان به مسائل فرودستی از قبیل متن خوانی و تجزیه و ترکیب و وانهادن بررسی های بلاغی روشمند، نشان از عدم بلوغ فکر ادبی نزد آنها دارد.
اشتباه نشود.مقصود فروکاستن ارزشمندی صرف و نحو نیست،بلکه باید در نهایت اتقان تحصیل شوند. سخن در تناسب در تحصیل است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
@NesabAlsebyan