▫️صوت سخنرانی ایت الله شیخ عبدالکریم فرحانی با عنوان "جامعه انسانی و تمدن دینی" 🔹اندیشکده علوم انسانی - ساری ▫️حول موضوعات: 1️⃣ تاریخ چالش های فکری اسلام باغرب 2️⃣ جامعه انسانی وتمدن دینی، ویژگی سومین تقابل فکری با غرب 3️⃣ علوم انسانی مفید ومضر از نظر مقام معظم رهبری 4️⃣ مدل سومین تقابل فکری با غرب ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @TamadonEN

🔹حجت الاسلام حمید پارسانیا : علم گسسته از دین و عقل ، نه توان داوری درباره مسائل متافیزیک را دارد و نه قدرت قضاوت در با مسائل ارزشی. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️پیش بینی پذیری علوم انسانی اسلامی♦️ 🔹محقق علوم انسانی اسلامی تمام تلاش خود را می‌کند تا بتواند درست تحلیل و تبیین نماید و درست عمل نماید. در مواردی و به میزانی هم که امکان پذیر باشد از ظرفیت پیش بینی خود استفاده می‌نماید. 🔹در مسیر دستیابی به علوم انسانی اسلامی باید مراقب بود تا هیچ گاه محوریت و کبریایی خداوند زیر سوال نرود. سید محمد رضا تقوی بخش سوم ▫️به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح، متن زیر یادداشتی است از سید محمدرضا تقوی، استاد روانشناسی دانشگاه شیراز با عنوان «تأملاتی در باب پیش‌بینی پذیری علوم انسانی اسلامی» که در ادامه می خوانید؛ 🔸برگردیم به بحث. شاهد مثال ۳ مورد زیر است: «من عمل بما علم کفی ما لم یعلم» … ای کسی که عمل می‌کنی به معلومات، در فکر چیز دیگر نشو، بقیه امور با آنهاست. همان هائی که همین مقدار را به شما اعلام کرده‌اند، زیادی بر این مقدار را هم، آنها اعلام می‌کنند. تو دیگر در فکر نباش… (آیت الله بهجت). شاهد مثال دوم در ارشاد القلوب، ج ۱ ص ۲۰۵ می‌خوانیم: اگر کسی با آنچه یافته و آموخته زندگی کند، خدا نیز آنچه را که او می‌باید بیاموزد، به او یاد می‌دهد. شاهد سوم سوره مبارکه العنکبوت آیه ۶۹ است: وَالَّذینَ جاهَدوا فینا لَنَهدِیَنَّهُم سُبُلَنا ۚ وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ المُحسِنینَ. و آنها که در راه ما (با خلوص نیّت) جهاد کنند، قطعاً به راه‌های خود، هدایتشان خواهیم کرد؛ و خداوند با نیکوکاران است. 🔸اگر تصمیم به عمل بر مبنای وظیفه شرعی بخواهد برمبنای پیش بینی به معنی افزایش شانس موفقیت (ظاهری) اتفاق بیفتد بیم غلتیدن در دام پراگماتیسم انسان را تهدید می‌کند. در این صورت محتمل است که بررسی میزان موفقیت، جای انجام وظیفه شرعی را بگیرد و اگر در هر حال انسان بخواهد عمل به وظیفه شرعی نماید پیش بینی موفقیت و عدم موفقیت چه تأثیری در انتخاب انسان دارد؟ 🔸وقتی امام حسین (ع) وظیفه خود را درگیری شناسایی می‌کند و یا امام حسن (ع) صلح را انتخاب می‌نماید توانایی پیش بینی امامین (ع) چه تأثیری در انتخاب آنان دارد؟ به علاوه اگر انتخاب عمل، صرفاً بر مبنای پیش بینی موفقیت آمیز عمل باشد (و در مواردی که انسان شکست را پیش بینی می‌نماید عمل ننماید) دو مبحث توکل و تفویض امور چگونه توجیه خواهند شد؟ 🔸هفتم: در مسیر دستیابی به علوم انسانی اسلامی باید مراقب بود تا هیچ گاه محوریت و کبریایی خداوند زیر سوال نرود. با اعتمادی که محقق علوم انسانی اسلامی به خداوند دارد می‌خواهد که خداوند نتیجه تلاش او را رقم بزند، که می‌زند. 🔸محقق علوم انسانی اسلامی تمام تلاش خود را می‌کند تا بتواند درست تحلیل و تبیین نماید و درست عمل نماید. در مواردی و به میزانی هم که امکان پذیر باشد از ظرفیت پیش بینی خود استفاده می‌نماید. اما همواره به این نکته خودآگاه و واقف است که اتفاقاتی را که خداوند برای او رقم می‌زند اتفاقات مبارک تری است. بنابراین در مواردی که پیش بینی او محقق نمی‌گردد علل را وارسی می‌نماید. در ضمن بررسی‌ها به این هم می‌اندیشد که چرا آنچه برای او رقم خورده است از روایتی که او در ذهن داشته است پربارتر بوده است. ادامه دارد ... http://yon.ir/hwTfP ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️پیش بینی پذیری علوم انسانی اسلامی♦️ 🔹به نظر می‌رسد دانشمندان اسلامی برای میزان توانایی انسان در پیش بینی رفتار انسان، حدی قائل باشند و آن اینکه: اگر «پیش بین پذیری علم» بخواهد ویژگی علم باشد لازم می‌آید که انسان شرایطی را احصاء نماید که به این پیش بینی بیانجامد. 🔹تجربه تاریخی اومانیسم و سوبژکتیویسم نشان می‌دهد که انسان برای متعادل زیستن نیازمند طراحی و تمهیداتی است. سید محمد رضا تقوی بخش چهارم (بخش آخر) ▫️به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح، متن زیر یادداشتی است از سید محمدرضا تقوی، استاد روانشناسی دانشگاه شیراز با عنوان «تأملاتی در باب پیش‌بینی پذیری علوم انسانی اسلامی» که در ادامه می خوانید؛ 🔸هشتم: هرگاه پیش بینی‌های محقق علوم انسانی اسلامی محقق می‌گردد مراقبت می‌نماید تا احساس استغناء و بی نیازی از خداوند ننماید. به لحاظ تاریخی، این اتفاق یک بار برای تفکر اومانیستی افتاده است و ما نباید در این تله بیفتیم. اینکه انسان بتواند بر مبنای برنامه ریزی و پیش بینی دقیق حرکت نماید حتماً توفیقاتی را برای او به ارمغان می‌آورد. 🔸توفیقات دائم و قدرت پیش بینی بالا در انسان می‌تواند به عجب بیانجامد و رهزن مسیر کمال انسان باشد. برای پیشگیری از این معضله، دستگاه حکمت الهی از مسیر ابتلائات، فسخ العزائم و خوف و رجاء توفیقات را محافظت و تقرب جویی انسان را تضمین می‌نماید (در صورتی که انسان اراده اصلاح داشته باشد). 🔸اندیشمندان اسلامی بیان می‌کنند که بیشترین حالت کمال (نزدیکی به خداوند) برای انسان وقتی رخ می‌دهد که در حالت اضطرار قرار گیرد. اضطرار مانند خوف و رجاء در انسان سالم، رشد ایجاد می‌نماید. بنابراین، اینکه انسان در مواردی به اضطرار می‌رسد و یا قادر به پیش بینی کامل امور نمی‌گردد، ضعفی برای علوم انسانی اسلامی نیست. چون انسان برای رشد متعادل، همان طور که نیازمند داشتن توفیقات است به همان اندازه بلکه بیشتر (اگر ظرفیتش را داشته باشد) نیازمند اضطرار است. 🔸تجربه تاریخی اومانیسم و سوبژکتیویسم نشان می‌دهد که انسان برای متعادل زیستن نیازمند طراحی و تمهیداتی است. برای همین است که خداوند گاهی اراده‌ها و عزم‌ها را فسخ می‌نماید تا افراد متنبه شوند که اراده‌هایی فراتر از اراده خودشان در کار است. این بدان دلیل است که مسیرهای دستیابی به علم و دین باید بر هم منطبق باشند و با هم رشد نمایند. 🔸حضرت امیر (ع) فرمودند: «عرفت الله سبحانه بفسخ العزائم و حل العقود و نقض الهمم یعنی خداوند را به وسیله فسخ شدن تصمیم‌ها گشوده شدن گره‌ها و نقض اراده‌ها شناختم (نهج البلاغه، کلمات قصار :۲۵۰). 🔸نهم: آیا ویژگی پیش بینی پذیری علم در علم رایج مورد توافق تمام دانشمندان علوم انسانی است؟ بدون آنکه بخواهیم ویژگی پیش بین پذیری علم را به عنوان یک خصوصیت ذاتی علم، از علم بگیریم لیکن در نظر داشته باشیم ویژگی‌های تبیین، توصیف و قدرت پیش بینی که به علم نسبت داده می‌شود برگرفته از دیدگاه اثباتی است. 🔸نیک می‌دانیم دیدگاه اثباتی که ویژگی «قابلیت پیش بینی» را به علم نسبت می‌دهد مبتنی بر دو پیش فرض است: الف) بین علوم طبیعی و علوم انسانی تفاوتی قائل نیست و قوانین ثابتی در جهان وجود دارد که باید توسط محقق کشف شود. ب) رابطه علّی و یک طرفه بین پدیده‌ها برقرار است که امکان پیش بینی را محقق می‌نماید. 🔸هر دو پیش فرض توسط پارادایم‌های دیگر (تفسیری و انتقادی) مورد سوال جدی است و هر دو دیدگاه بجای رابطه علّی از تأثیر و تاثرات متقابل سخن می‌گویند. به نظر می‌رسد دانشمندان اسلامی (یا لااقل گروهی از آنان) نیز هر دو پیش فرض دیدگاه اثباتی را به چالش می کشند. 🔸دهم: به نظر می‌رسد دانشمندان اسلامی برای میزان توانایی انسان در پیش بینی رفتار انسان، حدی قائل باشند و آن اینکه: اگر «پیش بین پذیری علم» بخواهد ویژگی علم باشد لازم می‌آید که انسان شرایطی را احصاء نماید که به این پیش بینی بیانجامد (یعنی بتواند تمام عوامل مادی و غیر مادی تأثیرگذار در یک پدیده را احصاء نماید)، لذا نمی‌توان دست به پیش بینی کامل زد. 🔸 بله در خصوص مطالعه جماد، نبات و حیوانات می‌توان در حد زیادی به پیش بینی و تبیین دست یافت. لیکن در مورد انسان، جایی که انتخاب و اراده انسان و حکمت و ربوبیت الهی در کار است باید با احتیاط گام برداشت. http://yon.ir/hwTfP ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️صوت جلسه علمی آیت الله سیدمحمدمهدی میرباقری با اساتید و ریاست دانشگاه علوم اسلامی رضوی با موضوع: (جایگاه علم و پژوهش از منظر بیانیه گام دوم انقلاب) 1⃣ سند راهبردی آینده انقلاب اسلامی 2⃣ بیانیه، نقطه ائتلاف علمی برای همه ی جریان های تحول خواه در نظریه پردازی و تولید علم 3⃣ تأخر معنویت و تفکر بر علم بر اساس بیانیه ▫️به همت: کارگروه ویژه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی دانشگاه رضوی ؛ ۱۹ خرداد ماه ۱۳۹۸ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️اعلام فراخوان مقاله اولین همایش ملی «هوش مصنوعی و محاسبات نرم در علوم انسانی» 🔹فراخوان اول: 1 تیر، مهلت ارسال مقالات 8 شهریور و اعلام نتایج داوری 23 شهریور 🔹فراخوان دوم: 1 مهر، مهلت ارسال مقالات 1 آبان و اعلام نتایج داوری 15 آبان 🔸ثبت نام: از اول مهر ماه آغاز و از طریق سامانه اینترنتی همایش انجام می‌شود. 🔹زمان برگزاری 29 و 30 آبان ماه به میزبانی دانشگاه علامه طباطبایی(ره) است. 🔸تلفن تماس دبيرخانه: 02188716049 yon.ir/5QKgp ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️پیش بینی پذیری علوم انسانی اسلامی♦️ 🔹تصور من از علوم انسانی اسلامی به دست دادن دقیقِ قدرت پیش‌بینی در همان حد منطق ریاضی آن است. اگر بنا را بر عدم قدرت پیش‌بینی بگذاریم، تمدن‌سازی منتفی می‌شود. 🔹هر چه علم اسلامی ما بیشتر شود فاصله علم خود را با علم الهی بیشتر درک می‌کنیم و از این رو خشیت عالم بیشتر و بیشتر می‌شود. دکتر سید سعید زاهد زاهدانی استاد دانشگاه شیراز ▫️به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح، سیدسعید زاهدزاهدانی استاد دانشگاه شیراز در یادداشت کوتاهی در نقد و بررسی یادداشتی از سید محمدرضا تقوی، استاد روانشناسی دانشگاه شیراز با عنوان «تأملاتی در باب پیش‌بینی پذیری علوم انسانی اسلامی»، نوشته است: 🔸به نظر می رسد دانش ها حصولی – حضوری هستند، نه حصولی و یا حضوری. به این معنی که انسان تلاش می کند، خداوند اعطا می فرماید؛ حتی کسانی که به خداوند اعتقادی ندارند و یا توجهی به این اعتقاد ندارند، در اثر تلاش، مورد توجه و اعطای الهی قرار می گیرند. 🔸اگر بخواهیم دقیق‌تر بحث کنیم انسان جهت گیری می کند، خداوند جهت گیری او را موثر قرار می‌دهد. در اثر آن انسان در راستای جهت، موضع می‌گیرد، خداوند او را در آن موضع مستقر می کند. انسان در آن موضع تلاش می کند، خداوند تلاش های او را به ثمر می‌رساند. بنابراین، این جریان تابع جهت گیری، موضع گیری و مجاهده فرد، به حول و قوه و مدد الهی پیش می‌رود. 🔸تصور من از علوم انسانی اسلامی به دست دادن دقیقِ قدرت پیش بینی در همان حد منطق ریاضی آن است. اگر بنا را بر عدم قدرت پیش بینی بگذاریم، تمدن سازی منتفی می‌شود. علوم انسانی اسلامی علوم الهی اند و ان شاالله و ماشاالله از قواعد مسلم آنان هستند. اما بر اساس آنچه متأسفانه معروف شده است ان شاءالله و ماشاءالله مربوط به مواردی که در دستیابی به نتیجه، تردید داریم نیست. 🔸به کارگیری این عبارات در مواردی است که می‌خواهیم توکل خود را به خداوند تبارک و تعالی تحکیم بخشیم و در واقع به حول و قوه الهی نتیجه را تضمین کنیم. به هر صورت در همه شرایطِ به کار گیری علوم، چه دقیقه و چه غیر آن، نمی‌توانیم از دخالت عوامل مداخله گر، با یقین صد در صد، مصون باشیم. توکل به خداوند برای جبران کاستی‌های ما و در واقع تمسک و تکیه به اعتماد بالله است. 🔸این توکل و اعتماد بالله نباید ما را در دستیابی به علومی که قدرت ما را روزافزون می‌کنند دچار تردید کند. برعکس، می باید تلاش ما در نزدیکی به خداوند را با کسب و افزایش علم الهی بیشتر کند. 🔸این نکته را هم در نظر داشته باشیم که هر چند نهایت جهد خود را در کسب علم دقیق با قدرت پیش بینی بیشتر می‌کنیم، اما همواره علم ما نسبت به علم الهی ناچیز است و از این جهت هم، توکل و تفویض یک اصل همیشگی است. 🔸هر چه علم اسلامی ما بیشتر شود فاصله علم خود را با علم الهی بیشتر درک می‌کنیم و از این رو خشیت عالم بیشتر و بیشتر می‌شود. 🔸به نظر می رسد که خود را در اضطرار دیدن می باید صفت دائمی عالم اسلامی باشد، زیرا منشأ و منبع علم او علم الهی است و هر چه بیشتر می فهمد عظمت الهی را بیشتر درک می کند. اگر این اتصال شکسته شود منبع فیاض علم را از دست می‌دهد و وارد سراشیبی جهل می‌شود. 🔸در تمدن دنیاگرایِ انسان گرا (سکولاریستی و اومانیستی) عالم کسب علم و فیض را از عقل و تجربه خود طلب می کند. بنابراین با درک هر مطلب، چون آن را به خود و تلاش خود نسبت می‌دهد، دچار عجب و غرور می‌شود. عالم اسلامیِ معتقد به إن شاالله و ماشاالله، برای کسب علم درِ خانه خدا و معصوم را می‌کوبد و هر چه می‌فهمد را محصول این توکل و اعطای فیض می‌داند. از این روست که نباید به عجب و غرور مبتلا شود که اگر شد، درِ فیض را به روی خود بسته است. http://yon.ir/mTJk8 ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️برگزاری چهارمین دوره مدرسه علوم انسانی اسلامی صدرا (ظرفیت محدود) توسط قرارگاه شهیدباقری سازمان بسیج دانشجویی ▫️در هفت حوزه رشته تخصصی علوم انسانی شامل: 🔹اقتصاد 🔹مدیریت 🔹جامعه و فرهنگ 🔹علوم تربیتی 🔹حقوق 🔹علوم سیاسی 🔹خانواده 🔸باحضور اساتید برجسته علوم انسانی 🔸ویژه هسته‌های علوم انسانی اسلامی متشکل از دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری 🔸 زمان برگزاری: ١ الی ٨ شهریورماه 🔸 مکان برگزاری: تهران، اردوگاه سیدالشهداء واقع در شهر آبعلی 🔸ثبت‌نام صرفاً بصورت تیمی صورت می‌پذیرد. ثبت نام و اطلاعات تکمیلی: http://yon.ir/B1xnX ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️آیت الله عباس کعبی عضو مجلس خبرگان رهبری در دیدار با مسئولان موسسه مفتاح: 🔹فقه حکومتی نیازمند چندین پیش‌نیاز است. یکی از این پیش‌نیازهای غیر فقهی تدوین فلسفه علوم انسانی اسلامی است. براساس فلسفه علوم انسانی اسلامی باید نظامات اسلامی استخراج شود. 🔹رهبر معظم انقلاب همانند امام راحل(ره) معتقد به فقه سنتی پویا هستند و تأکید دارند عمق اندیشه فقه حکومتی را از دل فقه سنتی خارج کنند. ارزیابی بنده این است که ایشان تمایل دارند در دل فقه سنتی به فقه مقبول نظام برسیم. 🔹بنده این رساله‌ها را خط به خط خوانده‌ام و معتقدم در فقه شیعه از آغاز عصر غیبت تاکنون هیچ فقیهی به تفصیل و عمق ایشان «الامان»، «الصابئه» و «المهادنه» را به تحریر در نیاورده است. این رسائل به قلم خودشان است و اتصال آن با فقه سنتی کاملاً مشهود است. 🔹همچنین باید بر پایه نظامات، قواعد فقه حکومتی استخراج شود. کلید ورود به فقه حکومتی قواعد فقه حکومتی است. قاعده سازی بسیار مهم است. پس از قاعده سازی نوبت به مسائل فقه حکومتی می‌رسد. مسائل فقه حکومتی متناسب با ساختار خود فقه است. تاکنون این کار در حوزه انجام نشده است. 🔹ما نیز نگاه سیستمی به اسلام را تأیید می‌کنیم. فکر می‌کنیم اسلام سیستم است. ولی افزون بر سیستم، نظام‌هایی نیز دارد لذا یک مجموعه‌ای به هم پیوسته است که یک هدف را تأمین می‌کند، ولی نباید سبب شود از گنجینه‌های گرانسنگ فقه شیعه، دایره المعارف‌های فقه شیعه مانند جواهر فاصله بگیریم. http://yon.ir/zfqzD ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️علوم انسانی پیش نیاز فقه حکومتی♦️ 🔹همچنین باید بر پایه نظامات، قواعد فقه حکومتی استخراج شود. کلید ورود به فقه حکومتی قواعد فقه حکومتی است. قاعده سازی بسیار مهم است. پس از قاعده سازی نوبت به مسائل فقه حکومتی می‌رسد. مسائل فقه حکومتی متناسب با ساختار خود فقه است.تاکنون این کار در حوزه انجام نشده است. ما در اول اسلامی سازی علوم انسانی مانده‌ایم. در نظام سازی باید نظامات استخراج شود، نظامات بحث فقهی نیست فرا فقه است. 🔹فقه حکومتی نیازمند چندین پیش‌نیاز است. یکی از این پیش‌نیازهای غیر فقهی تدوین فلسفه علوم انسانی اسلامی است. براساس فلسفه علوم انسانی اسلامی باید نظامات اسلامی استخراج شود. آیت الله عباس کعبی عضو مجلس خبرگان رهبری ▫️به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی مفتاح، مسئولان مؤسسه و پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح با آیت‌الله عباس کعبی، عضو مجلس خبرگان رهبری در شهر مقدس قم دیدار نموده و به ارائه گزارشی از عملکردشان پرداختند. 🔸در بخشی از این دیدار موضوع فقه حکومتی از دیدگاه رهبر معظم انقلاب مطرح شد که آیت‌الله کعبی اظهار داشت: مقام معظم رهبری ضمن استقبال از تمامی فعالیت ها پیرامون فقه حکومتی، انتظار عمق بخشی و حفظ اصالت این مباحث را دارند؛ یعنی به اصالت و عمق مباحث تأکید داشته و نگرانند این مباحث به صورت سطحی بحث شوند و یا از اصالت‌های فقه سنتی فاصله بگیرند. 🔸وی افزود: رهبر معظم انقلاب همانند امام راحل(ره) معتقد به فقه سنتی پویا هستند و تأکید دارند عمق اندیشه فقه حکومتی را از دل فقه سنتی خارج کنند. ارزیابی بنده این است که ایشان تمایل دارند در دل فقه سنتی به فقه مقبول نظام برسیم. 🔸آیت‌الله کعبی تصریح کرد: برای نمونه از ایشان سه رساله «الامان»، «الصابئه» و «المهادنه» درباره جهاد چاپ شده که بسیار عمیق هستند. گویی فقیهی در گوشه‌ای از نجف یا مسجد اعظم نشسته و همانند مرحوم حضرت آیت‌الله میرزاجواد تبریزی، حضرت آیت‌الله وحید و دیگران درس فقهی می‌گوید و گویی اگر این بزرگواران نیز این مقالات را ببینند، می‌گویند یک بحث عمیق فقهی است. 🔸وی تأکید کرد: بنده این رساله‌ها را خط به خط خوانده‌ام و معتقدم در فقه شیعه از آغاز عصر غیبت تاکنون هیچ فقیهی به تفصیل و عمق ایشان «الامان»، «الصابئه» و «المهادنه» را به تحریر در نیاورده است. این رسائل به قلم خودشان است و اتصال آن با فقه سنتی کاملاً مشهود است. 🔸عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان این‌که در رسائل مقام معظم رهبری بحث‌های حکومتی بسیار عمیقی دیده می‌شود که مبتنی بر فقه سنتی است، یادآور شد: چیزی که نظر امام راحل، رهبر انقلاب و بزرگان حوزه است، اینکه فقه حکومتی باید از دل فقه سنتی بجوشد، لذا عمق و اصالت آن بسیار مهم است. این‌که این موضوع منجر به تأسیس فقه جدید نشود برای ایشان(رهبر انقلاب) بسیار مهم است. 🔸وی اضافه کرد: البته اگر بخواهیم به شکل مبنایی درباره فقه حکومتی بحث کنیم، این امکان وجود دارد که به غیر از این فقه مدون بحث شود. چون یکی از مباحث مبنایی به ساختار فقه باز می‌گردد. آیا ساختار فقه قابل تحول است یا قابل تحول نیست؟ به نظر بنده قابل تحول است. من خودم یک ساختار پیشنهادی آماده کرده‌ام. 🔸آیت الله کعبی با بیان این‌که فقه حکومتی نیازمند چندین پیش نیاز است، اظهار کرد: چند پیش نیاز غیر فقهی وجود دارد که باید حل شود. یکی از این پیش نیازها تدوین فلسفه علوم انسانی اسلامی است. براساس فلسفه علوم انسانی اسلامی باید نظامات اسلامی استخراج شود. 🔸وی افزود: همچنین باید بر پایه نظامات، قواعد فقه حکومتی استخراج شود. کلید ورود به فقه حکومتی قواعد فقه حکومتی است. قاعده سازی بسیار مهم است. پس از قاعده سازی نوبت به مسائل فقه حکومتی می‌رسد. مسائل فقه حکومتی متناسب با ساختار خود فقه است. تاکنون این کار در حوزه انجام نشده است. ما در اول اسلامی سازی علوم انسانی مانده‌ایم. در نظام سازی باید نظامات استخراج شود، نظامات بحث فقهی نیست فرا فقه است. 🔸عضو مجلس خبرگان رهبری در پایان بیان داشت: ما نیز نگاه سیستمی به اسلام را تأیید می‌کنیم. فکر می‌کنیم اسلام سیستم است. ولی افزون بر سیستم، نظام‌هایی نیز دارد لذا یک مجموعه‌ای به هم پیوسته است که یک هدف را تأمین می‌کند، ولی نباید سبب شود از گنجینه‌های گرانسنگ فقه شیعه، دایره المعارف‌های فقه شیعه مانند جواهر فاصله بگیریم. http://yon.ir/zfqzD ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️بایسته های شورای تحول در علوم انسانی♦️ 🔹راه چاره و گِرۀ حل مسألۀ تحول علوم انسانی حرکت از پایین به بالا و خیزش جنبش‌های علمی- اجتماعی جامعۀ علمی ایرانی در افق تمدن نوین اسلامی است. 🔹اگرچه تغییر دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و انتخاب فردی از خانوادۀ علوم انسانی، مقدمۀ مناسبی بود اما به هیچ روی، کافی نبوده و نیست حجت الاسلام سید حسین حسینی بخش اول ▫️به گزارش خبرنگار مهر، متن زیر یادداشتی از حجت الاسلام سیّد حسین حسینی، استادیار گروه فلسفه دین و کلام پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است که در ادامه می خوانید؛ 1⃣ تحول 🔸اخیراً رئیس مجمع عالی علوم انسانی اسلامی در اظهار نظری گفته است شورای تحول علوم انسانی باید خودش متحول شود و در ادامه آورده‌اند که جا دارد شورای عالی انقلاب فرهنگی با بررسی کارنامۀ این شورا و برنامۀ آن برای آینده، به تغییر در ساختار و ترکیب آن بپردازد تا افرادی جوان‌تر، پرانگیزه‌تر، صاحب تئوری، و غیرابوالمشاغل کار را برعهده گیرند (ر.ک: غلامی، رضا، شورای تحول در علوم انسانی باید خودش متحول شود، خبرگزاری مهر، ۲۷ تیر ۱۳۹۸، کدخبر ۴۶۶۹۰۸۶). 2⃣ انقلاب 🔸با تأکید بر آنچه ایشان بدرستی اشاره کرده‌، اما بایستی توجه کنیم که: «مقدمۀ تحول در شورای تحول علوم انسانی، انقلاب در شورای عالی انقلاب فرهنگی است!» والا اگربنا باشد در این چرخۀ ناکارآمد، دوباره کار بدست تصمیمات شورای عالی بیافتد، این شورا در شرایط کنونی، خود بیش از هر زمان دیگری به تغییر در ساختار، اهداف و برنامه‌ها، و طبیعتاً ترکیب اعضاء نیازمند است. 🔸این سخن و البته مطالبۀ عمومی جامعۀ علمی، تأکید بر امری است که چندی پیش در یادداشت «انقلاب در انقلاب؛ …» و پیش‌تر در یادداشت «فلسفه را گِل آلود نکنیم؛ …» بدان اشاره داشتم و در آنجا آورده بودم: «نخستین جایی که بیش از هر مرکز دیگری، نیازمند انقلاب فرهنگی است، همانا شورای عالی انقلاب فرهنگی است و تا چنین انقلابی فرهنگی در رویکردها و ارکان آن روی ندهد، بر سرنوشت علم و فرهنگ این مرز و بوم همان می‌آید که تا بحال آمده است. مسئولیت اجرایی تحول علوم انسانی، برعهدۀ این شورا گذارده شده و باید پاسخگوی آسیب‌ها و معضلاتی باشد که جامعه و انقلاب در پس این تصمیمات یا فقدان تصمیمات لازم، به آن دچار شده است». 🔸در آن دو یادداشت علمی، مسأله را از دو زاویۀ دغدغۀ «علم دینی» و دغدغۀ «تمدن نوین اسلامی» مورد تحلیل قرار داده بودم (ر.ک: حسینی، سیّد حسین، انقلاب در انقلاب؛ پیش نیاز مساله تحول در علوم انسانی، خبرگزاری مهر، آبان ۱۳۹۷، کد خبر ۴۴۳۸۵۷۶ و نیز ر.ک: حسینی، سیّد حسین، فلسفه را گِل آلود نکنیم؛ امکان و امتناع علم دینی، خبرگزاری طلیعه، ۲۱/۱/۱۳۹۷، کد خبر ۶۵۳۴۶). 3⃣ مقدمه 🔸اگرچه تغییر دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و انتخاب فردی از خانوادۀ علوم انسانی، مقدمۀ مناسبی بود اما به هیچ روی، کافی نبوده و نیست چرا که جدای از نقدهای جدّی ساختاری، ضروری‌ترین اتفاقی که بایستی هرچه زودتر روی دهد آن است که وجه غالب اعضاء این شورا را افرادی با این ویژگی‌ها تشکیل دهد: اول؛ پرانگیزه در اندیشه‌ورزی، برنامه‌ریزی، و پی‌گیری امور دوم؛ پرتوان یا جوان سوم؛ معتقد به ضرورت تحول علوم انسانی معاصر چهارم؛ برخوردار از یک نگاه و رویکرد علمی - فرهنگی پنجم؛ پاسخگو در برابر طبقۀ فرهیختگان جامعه و از همه مهم‌ترششم؛ با فرصت کافیِ تمام وقت. 🔸در این فرض است که به‌صورت طبیعی چنین وجه غالبی، در انتخاب رئیس و اعضاء شوراهای اقماری خود نیز اینگونه عمل خواهد کرد والا همان اتفاقی می‌افتد که در طول این سالها پیش آمده است. علاوه بر اینکه متأسفانه در ماههای گذشته نیز خبرهای ناگواری از مسائل و حواشی برگزاری جلسات این شورای کلیدی به گوش می‌رسد. 🔸بنابراین در شرایط کنونیِ مناسبات فرهنگی حاکم، به‌نظر می‌آید نباید یا نمی‌توان به این شورا و آن شورا دل بست؛ یا حداقل به زودی امیدی به بهتر شدن وضعیت آنها داشت. 4⃣ چاره 🔸راه چاره و گِرۀ حل مسألۀ تحول علوم انسانی همان است که در یادداشت‌های علمی «منشور نقد» یادآوری کرده‌ام و آن؛ حرکت از پایین به بالا و خیزش جنبش‌های علمی- اجتماعی جامعۀ علمی ایرانی در افق تمدن نوین اسلامی است. ادامه دارد ... yon.ir/uNAJR ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️حضرت امام خمینی : از دانشگاه سعادت یک ملت و در مقابل سعادت ، شقاوت یک ملت سرچشمه می گیرد... جدیت بکنید دانشگاه را درستش کنید دانشگاه را اسلامی ‌اش کنید. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️بایسته های شورای تحول در علوم انسانی♦️ 🔹مفهوم «انقلاب» در شورای عالی انقلاب فرهنگی به «انطباق فرهنگی»؛ یا مفهوم «تحول» در شورای تحول علوم انسانی صرفاً به «تکثّر و تنوع» معنا می‌شود. 🔹مفهوم «نقد علوم انسانی» در شوراهایی مانند شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی تنها به «اعتلاء و بازخوانی علوم انسانی» تغییر ماهیّت می‌دهند! حجت الاسلام سید حسین حسینی بخش دوم (بخش آخر) ▫️به گزارش خبرنگار مهر، متن زیر یادداشتی از حجت الاسلام سیّد حسین حسینی، استادیار گروه فلسفه دین و کلام پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است که در ادامه می خوانید؛ 🔸در محیطهای آکادمیک علمی حوزوی و دانشگاهی امروز ما با همۀ مشکلاتشان اما، چنین خیزشهایی را می‌توان با دامن زدن به «جریان نقد علمی»، تحریک یا بیدار کرد زیرا «…اهمیت مسألۀ نقد در تحول علوم انسانی، محتاج زمینه‌های اجتماعی است که بخشی از این زمینه‌ها توسط جنبش‌های علمی در متن جامعۀ علمی بوجود می‌آید و در واقع، حرکت از قاعدۀ هرم به سوی رأس آن است و الزاماً وابسته به دخالت حکومت‌ها و سیاست‌های از بالا به پایین هم نیست؛ مواردی چون طرح مسائل علمی، ایده‌پردازی‌های علمی، نظریه‌پردازی و نقدهای علمی توسط اندیشمندان و…» (ر.ک: حسینی، سیّد حسین، منشور نقد در حوزه علوم انسانی؛ ضرورتها و اهداف، خبرگزاری مهر، آبان ۱۳۹۷، کد خبر ۴۴۴۸۶۱۷). 5⃣ طنز 🔸یکی از طنزهای تلخ روزگار ما همین است که ضرورتهای اجتماعی و مقتضیات برآمده از انقلاب اسلامی، بدست بوروکراسی‌های سنگین و پیچیدۀ اداری خانمان براندازی دچار شده‌اند که در شرایط فعلی جز با تحرک انقلابی نمی‌توان از آنها نجات یافت؛ شوراها و مجامع و سازمانهایی که با اهدافی خاص تأسیس شدند اما به مرور زمان، فلسفۀ وجودی خود را از یاد برده‌اند و به‌نحوی رو به استحاله می‌روند. 🔸مفهوم «انقلاب» در شورای عالی انقلاب فرهنگی به «انطباق فرهنگی»؛ یا مفهوم «تحول» در شورای تحول علوم انسانی صرفاً به «تکثّر و تنوع» معنا می‌شود؛ یا مفهوم «نقد علوم انسانی» در شوراهایی مانند شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی تنها به «اعتلاء و بازخوانی علوم انسانی» تغییر ماهیّت می‌دهند!؛ و غیره و غیره وغیره. 🔸اگرچه در شورای تحول، نمایندگانی از مراکز و پژوهشگاههای مطرح علوم انسانی کشور وجود دارند و تا اینجا اشکالی نیست اما هنگامی که به صحنۀ واقعی داستان نظر می‌اندازیم، بدلیل حاکمیت بوروکراسی و غلبۀ حفظ عناوین صوری و بخشنامه‌ای بر فلسفۀ تأسیس، چنانچه نمایندگانی از این مراکز در این شورا حاضر شوند، بعضاً مشاهده می‌شود پاره‌ای از این افراد اصولاً اعتقادی جدّی به مسألۀ تحول علوم انسانی معاصر ندارند و جالب‌تر آنکه حتی رویکردهایی مانند علوم انسانی اسلامی را به سخره می‌گیرند. 🔸چگونه می‌توان مسخره کردن یک دیدگاه معتبر علمی یا حداقل یک احتمال علمی را نشانۀ روحیۀ تحول‌گرا دانست؟؛ افرادی که پس از چهل سال از سپری شدن انقلاب اسلامی و در مهم‌ترین مراکز پژوهشی علوم انسانی کشور، مانع هرگونه تلاش برای کار پژوهشی در این‌باره می‌شوند و حتی نام گروهی علمی با عنوان «روش شناسی علوم انسانی اسلامی» را برنمی‌تابند و جلوی فعالیت آن را می‌گیرند (ر.ک: حسینی، سیّد حسین، برخوردهای سیاسی با جریانهای علمی؛ سرنوشت گروه روش شناسی علوم انسانی اسلامی، خبرگزاری مهر، ۳۰/۲/۱۳۹۸، کد خبر ۴۶۲۱۵۴۸). 🔸از عجایب خلقت (!) همین است که این لایۀ فکری، که در سالهای اخیر، مناصب قدرت را نیز در دست گرفته، با پوشش شعار از مُد افتادۀ «علم برای علم»، داعیۀ کار علمی نیز دارد حال آنکه چگونه می‌توان چنین داعیه‌ای داشت اما از سوی دیگر حتی به احتمالی (به نظر ایشان ناممکن)، اجازۀ پژوهش علمی نداد؟! مگر تمامی ابداعات علمی در طول تاریخ بشریت از یک احتمال غیرممکن آغاز نشده‌اند؟؛ هرچند مسألۀ نسبت علم با فرهنگ و ارزشهای اجتماعی و دینی در این حد از احتمال نیز نیست و در دنیای فلسفۀ علم امروز، طرفدارانی دارد. 6⃣ خواهش 🔸سخن آخر، یک خواهش چندباره از سوی دلسوزان ایران و اسلام خطاب به بزرگواران حاضر در این شوراهاست همراه با سپاس و پاسداشت زحمات این سروران که: اگرچه هم‌اکنون بسیار دیر شده اما کاش این دوستان (گاه با بیش از ۱۰ و ۲۰ و ۳۰ سال حضور مداوم و با انواع مسئولیت‌های گوناگون که فرصت لازم برای تفکر جدّی و موثر در مسائل فرهنگی و علمی را از آنان گرفته)، به «هشتگ کناره گیری انقلابی» بپیوندند تا زمینه برای حضور افراد دیگر فراهم شده و بیش از این در محضر خدا و این انقلاب خونین جوابگو نباشند. 7⃣ آزادگی گاه، شجاعت در پذیرش مسئولیت است و گاه، آزادگی در رها کردن آن؛ و اینک زمانه، زمانۀ آزادگی است! yon.ir/uNAJR ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦ ️ @OlomEnsaniEslami

🔹حجت الاسلام دکتر حمید پارسانیا : هویت دینی علم مبتنی بر خاستگاه و قله فراعقلی ان است. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️ بحارالانوار و تولید علوم انسانی♦️ 🔹امر جمع اوری روایات فقهی و محدود شدن روایات به کتب خاص و حذف روایات و مباحث اخلاقی ، یکی از عوامل انکار امکان تولید علوم انسانی اسلامی توسط دین برای برخی ها و یا استفاده از طرقی غیر از منابع روایی توسط برخی دیگر است. 🔹نگاهی مختصر به ابواب و روایات کتاب شریف بحارالانوار نشان می دهد که چه دریای وسیع و عمیقی از معارف دین را دربردارد و می تواند در تولید علوم انسانی اندیشمندان اسلامی را یاری کند. حجه الاسلام محسن ابراهیمی استاد حوزه و دانشگاه ▫️به مناسبت روز بزرگداشت علامه مجلسی (رضوان الله علیه) 🔸معروف است که در شروع دوران غیبت، علمای شیعه با چهارصد اصل روایی که معروف به اصول اربعمائه هستند، مواجه بودند. این اصول کتب روایی ای بود که توسط روات و اصحاب اهل بیت گردآوری شده بودند. 🔸پس از عصر حضور ائمه تا قرن پنجم، توسط سه تن از علما و فقهای شیعه (کلینی، شیخ صدوق، شیخ طوسی رضوان الله علیهم) از بین آن چهارصد اصل، چهار کتاب روایی (کافی، من لایحضر، تهذیب، استبصار) با تبویبی جدید - که البته این کتب از جهت روایات، نسبت به یکدیگر من وجه هستند- تولید شد. 🔸 تقریبا پس از قرن پنجم، به دلایل مختلفی، فضای حوزه های علمیه به گونه ای شد که انگار از بین آن چهارصد اصل فقط همین روایاتی که در کتب اربعه وجود دارد، اعتبار فتوایی و حجیت دارند و سایر کتب و اصول روایی از اعتبار چندانی برخوردار نیستند. 🔸اما باید توجه داشت که همه کتب روایی ما خصوصا کتب اربعه بر اساس یک نیاز و یک موضوع و نگرش خاص تبویب و تولید شده اند و بالتبع محدوده ای خاص از روایات را در بر میگیرند و نبود یک روایت در کتب اربعه به معنای بی اعتباری آن نیست. 🔸اهمیت و اعتبار کتب اربعه علاوه بر کم فروغ کردن سایر اصول و کتب روایی، به این دلیل که عمده ابواب این کتب، مباحث فقه بالمعنی الاخص (از طهارت تا دیات) می باشد، سبب شد که ذهنیت فقهای شیعه در اعصار مختلف بیشتر بر همین ابواب متمرکز بشود و حول همین مسائل بحث کنند و سایر ابواب و موضوعات مورد ابتلای جامعه شیعه، مورد دقت های خاص اجتهادی قرار نگیرد. 🔸از دیگر عواملی که به این مسئله کمک کرد، کتاب شریف وسائل الشیعه است که در قرن یازدهم توسط شیخ حر عاملی نگاشته شد. این کتاب که در واقع تجمیع روایات فقهی کتب اربعه است و حتی روایات معارفی اصول کافی از آن حذف شده است، به گونه ای در حوزه های علمیه اعتبار یافت، که گویی روایات شیعه و ابواب علمی و فکری شیعه منحصر در همین کتاب است. (هر چند که حتی برخی از ابواب همین کتاب نیز امروزه مورد توجه نیست). 🔸این مسئله، دایره روایات و دایره ابواب اجتهادی شیعه را بسیار کوچک کرد. به گونه ای که روایات و مباحث اخلاقی و مباحث معارفی حتی سایر ابواب فقهی مورد نیاز جامعه از دایره مباحث اجتهادی شیعه حذف شد و یا فراموش شد و یا دچار عوام زدگی شد. همین امر یکی از عوامل انکار امکان تولید علوم انسانی اسلامی توسط برخی و یا استفاده از طرقی غیر از منابع روایی توسط برخی دیگر است. 🔸با توجه به همین فضا و همین دغدغه بود که مرحوم علامه مجلسی در قرن یازدهم به گفته خود ایشان در مقدمه کتاب شریف بحارالانوار، با هدف احیای تراث روایی شیعه، دست به جمع آوری کتب و روایاتی زد که در مجموعه کتب اربعه وجود ندارد. 🔸ایشان در این کتاب سعی کرد که دایره المعارفی از روایات اهل بیت را گردآوری کند و از فراموشی آن جلوگیری کند. هر چند که ایشان نیز همه روایات کتبی را که در مقدمه به عنوان مصادر بحارالنوار ذکر کرده اند، در متن کتاب بحار نیاورده اند و لذا قصد داشته اند که پس از اتمام کار این کتاب مستدرک بحارالانوار را بنگارند. 🔸نگاهی مختصر به ابواب و روایات این دایره المعارف نشان می دهد که چه دریای وسیع و عمیقی از معارف دین را دربردارد و می تواند در تولید علوم انسانی اندیشمندان اسلامی را یاری کند. یکی از وجوه اهمیت این کتاب، توجه زیاد علامه طباطبایی در تدریس این کتاب و تحشیه بر آن است. 🔸به امید آنکه بتوان با احیای این کتاب ارزشمند و استفاده از روایات و معارف گرانقدر مخزون در آن، انحصار روایات و ابواب فقهی در وسائل الشیعه و کتب اربعه را شکست و گامی در به روزرسانی اسلام برداشت. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️ مقاله: پناهیان و علوم انسانی ، نویسنده: دکتر ابراهیم خانی (از اساتید دانشگاه امام صادق (ع)) 🔹این مقاله در تغییر نگاه شما به جایگاه علمی استاد علیرضا پناهیان، همچنین یافتن پاسخی برای برخی شبهات و اتهامات به شخصیت علمی ایشان، موثر خواهد بود. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️مقاله تبیین ضرورت پرداختن به موضوع علم دینی، با عنوان " چرا علم دینی؟ " اثر دکتر مهدی گلشنی ▪️استاد ممتاز دانشگاه صنعتی شریف ▪️نظریه پرداز علم دینی ▪️عضو فرهنگستان علوم ▪️عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ▪️عضو انجمن بین المللی علم و دین ▪️بنیانگذار و رئیس گروه فلسفه علم ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️آغاز به کار دوره دوم " مشق اجتهاد " 🔹طرح ملی روشمندسازی تحقیقات علوم اسلامی ، شهریور ماه ۹۸ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️برگزاری نشستی با عنوان " نظریه اعتباریات علامه طباطبایی و تداوم آن در علوم انسانی اسلامی " 🔹 پنج‌شنبه ۷ شهریورماه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۸:۳۰ 🔹قم، بلوار ۱۵ خرداد، کوچه ۱۰(شهید میثمی)، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم متن کامل http://yon.ir/Hhuax ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️نقش اساتید و متخصصین رشته های دانشگاهی در بحث های فقهی و علوم انسانی چیست؟ امام خامنه ای بیانات در دیدار دانشجویان 77.02.22 🔹 استفاده از اساتید و از دانشهای گوناگون در بحثهای فقهی حرف درستی است و خیلی خوب است و معنایش استفاده از تخصّصها برای شناختن موضوعات است. 🔹یکی از کمبودهای اساسی فقه ما، ضعف معرفت به موضوعات است؛ چون حکم فقهی، حکمی کلّی است که بر روی موضوع سوار میشود؛ به یک موضوع تعلّق پیدا میکند. اگر فقیه موضوع را نشناسد، در شناخت حکم و در تطبیق، اشتباه خواهد کرد؛ 🔹کما این‌که مثلاً در زمینه مسائل مالی، بعضیها پول را نمیشناسند، اعتبار بانکی را نمیشناسند، بانک را نمیشناسند؛ در نتیجه حکم ربای قرآنی را درست نمیفهمند و ممکن است طور دیگری فتوا بدهند. این یک مثال است؛ مثالهای فراوان دیگری هم وجود دارد.  موضوع‌ شناسی، خیلی خوب است؛ من استقبال میکنم. این کار خوبی است؛ البته راهش ارتباط با حوزه قم است.  ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

🔹پنجمین نشست از سلسله جلسات جرعه های اندیشه با موضوع «ضرورت اسلامی سازی علوم انسانی در گام دوم انقلاب اسلامی» با حضور حجت الاسلام ناصر قیلاوی زاده در مرکز فرهنگی وارثین برگزار شد. 🔹بخش اول این جلسه تحلیل بیانیه گام دوم با نگاه تکلیف مدارانه و مبتنی بر ارتباط میان امام و امت می باشد. نقش تبعیت از امام جامعه در اسلامی سازی علوم انسانی حیثیتی است که به صورت خاص و دقیق در این جلسه بررسی شده است. 🔹بخش دوم این جلسه در مورد تبیین نقش علوم انسانی در تمدن اسلامی و جایگاه حوزه های علمیه در تحقق آن می باشد. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami