♦️ توحید ؛ معیار علوم انسانی اسلامی ♦️
🔹آن معیار واحد، توحیدمحوری در راستای غایت دین است. بنده این معیار کلی را میگیرم و هر علمی از فیزیک تا فلسفه در این مسیر باشد یعنی مبدأ و معادش معلوم باشد و بدانم این پدیده مادی از کجا آمده و به کجا میرود، با این نگاه یعنی توحیدمحوری نگاه میکنم.
🔹ابعاد و روابط کنش انسانی خیلی وسیعتر از علوم انسانی موجود الآن است. علوم انسانی موجود مثلاً اخلاق، فقه و عرفان را علوم انسانی نمیداند و میگوید اینها انسانیات هستند.
دکتر رمضان علی تبار بخش دوم
▫️به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح؛ برای رسیدن به هدفی به نام علم دینی و علم توحیدی، یکی از حلقههای مهم مسئله روش شناسی است. نمیتوان صرفاً موضوعی دینی را با روش علمی سکولار پژوهش نمود و تلقی تولید علم دینی از آن داشت. بلکه تولید علم دینی، روش دینی نیاز دارد. روششناسی تولید علم دینی بحثی بسیار مهم و پیچیده است که در این باره گفتوگویی با رمضان علیتبار عضو هیأت علمی گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی صورت گرفته است که در ادامه متن آن از نظر میگذرد؛
▫️آن معیار واحد چیست؟
🔸آن معیار واحد، توحیدمحوری در راستای غایت دین است. بنده این معیار کلی را میگیرم و هر علمی از فیزیک تا فلسفه در این مسیر باشد یعنی مبدأ و معادش معلوم باشد و بدانم این پدیده مادی از کجا آمده و به کجا میرود، با این نگاه یعنی توحیدمحوری نگاه میکنم. نه به این معنا که در فیزیک از آیات قرآن و روایات استفاده کنیم. این معیار کلی را به خاطر همین میگویم.
🔸درحالیکه مثلاً در فقه و اخلاق قطعاً باید از آیات و روایات استفاده کنیم. در روانشناسی هم از آیات و روایات، هم از تجربه و حس، هم از آزمایشگاه و هم تئوریهای تجربی.
🔸اینکه میگوئیم معیار کلی به معنای آن عنوان جامعی است که سر و ته این قضیه را هم میآورد. وقتی در مورد انسان میگوئیم انسان دینی، یعنی چه؟ یعنی آن ایمان و عمل صالح که دو کلمه در آیات قرآن است که همهجا میآید. در مورد علم هم اگر بخواهیم به قضیه انسان تشبیه کنیم که ایمان و عمل صالح معیار دینی بودن اوست، معیار علم هم توحیدمحوری در راستای غایت دین است.
🔸فیزیکی که شکل میگیرد و بمب اتم میسازد و بشریت را نابود میکند، قطعاً این علم نمیتواند دستاوردها و کاربردش دینی باشد. علمی میتواند در خدمت بشر باشد که الحاد در آن نباشد. حالا آن چیزهای جزئی که عرض کردم دینی بودن را میخواهد نشان دهد عوامل مختلفی میتواند باشد. در فیزیک به قول آقای دکتر گلشنی اگر جهانبینی آن دینی باشد کافی است. ولی در علم اخلاق، فقه و امثال آن، مؤلفههای درونی، مبادی و روش آنهم باید دینی باشد.
🔸ما روش فقه را نمیتوانیم صرفاً با تجربه و با خیال، حدس، آزمایش و گفتوگو به دست بیاوریم. قطعاً باید یک روش دینی به معنای نقلی داشته باشد و آن را از آیات و روایات بگیریم. آن معیار دینی بودن کلی است ولی مؤلفهها و عوامل درونی و بیرونی و مبانی و جهانبینی در هر علمی فرق میکنند.
▫️نکته ما ناظر به همین بحث روش در علوم انسانی است. روش چطور باید در کار تحقیقی و پژوهشی رعایت شود که وقتی خروجی کار پژوهشیمان را میبینیم مطمئن باشیم که یک علم دینی تولید شده است؟
🔸آن معیار دینی بودن را باید در مورد علوم انسانی پیاده کنیم. الآن مثلاً در روانشناسی، ما روانشناسی الحادی داریم مثل روانشناسی فرویدی، تا حدودی نیمه الحادی داریم مثل یونگ، روانشناسی سکولار داریم مثل خیلی از این روانشناسیهایی که الآن در کشور ما هم هست، حتی آن روانشناسی کاربردی، روانکاوی یا حتی کارهای مطالعات عملی هم که انجام میدهند تا حدودی سکولار است و ربطی به دین ندارد. اگر بخواهد دینی شود چه اتفاقی باید بیفتد؟ باید آن جنبه سکولار نباشد، یعنی توحیدمحور باشد و در راستای غایت دین باشد. مثلاً روانشناسی، اقتصاد، جامعهشناسی و اینها را که نگاه میکنیم میبینیم موضوعشان کنش و رفتار انسان است. کنش انسان در مقابل چیست؟ یا در مقابل دیگران یا در مقابل خودش یا خدا یا محیطزیست است.
🔸یعنی علوم انسانی ما در این زمینه ابعاد مختلفی پیدا میکند. یعنی ابعاد و روابط کنش انسانی خیلی وسیعتر از علوم انسانی موجود الآن است. علوم انسانی موجود مثلاً اخلاق، فقه و عرفان را علوم انسانی نمیداند و میگوید اینها انسانیات هستند. علوم انسانی باید تجربی یعنی ساینس باشد، ولی با معیار ما موضوع علوم انسانی کنش و رفتار انسانی در ابعاد مختلف میشود.
ادامه دارد ...
http://meftaah.com/?p=15106
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️نشست تخصصی با موضوع «فطرت به مثابه موضوع علوم انسانی اسلامی» با ارائه حجتالاسلام حسین پناهی آزاد
🔸ناقد: ابوذر رجبی ؛ دبیر علمی: امیر سیاهپوش
🔹چهارشنبه ۲۳ بهمن ۹۸/ ساعت ۱۰ الی ۱۲
🔹قم، بلوار جمهوری اسلامی، بین کوچه ۴ و ۶، دانشگاه معارف اسلامی- سالن امام رضا(ع)
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️برگزاری نشست «چیستی نظریه دینی در علم تاریخ» ۳۰ بهمن ۹۸ در دانشگاه معارف اسلامی قم
https://b2n.ir/138626
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️برگزاری کرسی علمی ترویجی " مدلی بر اسلامی سازی علوم با اقتباس از شکل گیری فلسفه اسلامی در دوران اوج تمدن اسلامی " با ارائه دکتر مهدی طاهریان
🔸ناقدان و داوران: حججاسلام والمسلمین رضا غلامی و سید حسین حسینی و دکتر عطاءالله رفیعی آتانی
🔸دبیر علمی: دکتر حسین رمضانی
🔹۲۷بهمن ماه سال جاری از ساعت ۱۴ تا ۱۶
🔹 تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمد قیصر، خیابان پژوهشگاه(2)، سالن جلسات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️ توحید ؛ معیار علوم انسانی اسلامی ♦️
🔹ابعاد مختلف انسان و کنش او را در نظر بگیریم برخی باطنی، برخی اخروی و برخی تجربی و برخی مربوط به موضوعیت مادی دنیاست و همه اینها را سرجمع کنیم منابع مختلفی پیدا میکند.
🔹تمام این روشها که در علوم انسانی فعلی موجود است امتداد طبیعتگرایی است. یعنی پوزیتیویسم منطقی ملاک معناداری را طرح میکرد و خیلی از چیزهای ارزشی و متافیزیک را هم حذف میکرد. بعدیها دقیقاً در همان زمین بازی خود پوزیتیویسم منتقد آن پوزیتیویسم افراطی شدند.
دکتر رمضان علی تبار بخش سوم
▫️به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح؛ برای رسیدن به هدفی به نام علم دینی و علم توحیدی، یکی از حلقههای مهم مسئله روش شناسی است. نمیتوان صرفاً موضوعی دینی را با روش علمی سکولار پژوهش نمود و تلقی تولید علم دینی از آن داشت. بلکه تولید علم دینی، روش دینی نیاز دارد. روششناسی تولید علم دینی بحثی بسیار مهم و پیچیده است که در این باره گفتوگویی با رمضان علیتبار عضو هیأت علمی گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی صورت گرفته است که در ادامه متن آن از نظر میگذرد؛
🔸چگونه میتواند کنش انسانی را مطالعه و تفسیر کرد و از آن توصیف و پیشبینی در بعد فردی و اجتماعی داشته باشیم؟ این نیازمند روش است پاسخش هم این است که اگر ما ابعاد مختلف انسان و کنش او را در نظر بگیریم برخی باطنی، برخی اخروی و برخی تجربی و برخی مربوط به موضوعیت مادی دنیاست و همه اینها را سرجمع کنیم منابع مختلفی پیدا میکند. برخی منابع میتواند تجربی باشد، روش آن هم تجربی میشود و این منافاتی با دینی بودن ندارد. چون دین میگوید شما به آفاق و انفس، بیرون و درون، آخرت و دنیای مادی بنگرید. اما آیا روش تجربی کافی است؟ خیر، روشی لازم است ولی کافی نیست. منابع که کثیر و وسیع میشود روش هم عوض میشود یعنی متغیر و متنوع میشود.
🔸روش نقلی و روش وحیانی هم لازم است ولی کافی است. روش عقلی هم لازم است اما کافی نیست. یعنی به یک ترکیبی از روشها نیاز داریم. نه مثل پوزیتویستها که میگفتند منبع طبیعت یا هرمنوتیکها که میگفتند فقط روش تفسیری. اینها چون روششان، روش انحصاری بوده موفق نبودند.
▫️ البته نقد روشهای تجربی در خود علوم انسانی غرب هم صورت گرفته است. مثلاً پوپر گفت من پوزیتیویسم را سر بریدم یعنی بهطورکلی اثبات کرد روش تجربی کافی نیست. یا ماکس وبر در جامعهشناسی روش تجربی کنت را کنار گذاشت. ما در نگاه دینی چه حرف برتری داریم؟
🔸تمام اینهایی که در علوم انسانی فعلی موجود است امتداد طبیعتگرایی است. یعنی پوزیتیویسم منطقی ملاک معناداری را طرح میکرد و خیلی از چیزهای ارزشی و متافیزیک را هم حذف میکرد. بعدیها دقیقاً در همان زمین بازی خود پوزیتیویسم منتقد آن پوزیتیویسم افراطی شدند. بعد در همان پارادایم یک پارادایم جدیدی شکل گرفت درحالیکه فضای حاکم، همان فضا است.
🔸 مثل پوپر که میآید روش اثباتی را نفی میکند و دنبال ابطالگرایی میرود در حقیقت در همین بازی است. یعنی باز موضوع کنش موضوع کاملاً ظاهری است و منابع ما منابع طبیعی هستند اما نه بر اساس پوزیتیویستها بلکه بر اساس پوپر، بعد مارکس وبر، بعد هرمنوتیکها و بعد آنهایی که دیدگاه انتقادی داشتند.
🔸همه اینها در یک فضای سکولاری آمدند و همدیگر را نقد میکنند و به جلو میروند که در آن خدا، وحی، منبعی مثل نقل و شریعت و مسائل درونی یا کلاً حذف و نابود شده است و وجود ندارد یا خیلی کمرنگ است و بهعنوان یک منبع و منطق علم به حساب نمیآید. مثل هرمنوتیکها که معتقدند ما باید معنا و باطن آن کنش را با نگاه پدیدارشناسی فهم کنیم. اینها در زمین پدیدارشناختی دارند بازی میکنند.
🔸علم به معنای دیسیپلین است. وقتی میگوئیم تحقیق، بیشتر تحقیق کاربردی منظور است. روش در علم هم بیشتر ناظر به روش بنیادین است و روش در حل مسئله و تحقیق هم روش کاربردی است. حالا ما این روش کاربردی را مثال میزنیم.
🔸مثلاً میگوئیم یک پژوهشی در تحلیل عوامل پیروزی انقلاب اسلامی ایران ۱۳۵۷ انجام دهیم. اگر کسی بخواهد این را تحلیل کند اگر با رویکرد اسلامی با نگاه شیعی و امامی تحلیل کند، یک تحلیل کاملاً متفاوت از نگاه سکولار است.
🔸اینجا دیگر منبع این تحقیق صرفاً یک کار مشاهدهای مبتنی بر مصاحبه و کار میدانی، دیدن نظریههای دیگر و نتیجهگیری کردن و اینها نیست. قطعاً به آیات و روایات مراجعه میکنند. قطعاً سنت الهی را در آیات و روایات میبیند که سنت الهی خداوند چگونه جاری است؟ حاکمانی که بر اساس آیات و روایات جائر و ظالم باشند چگونه از بین خواهند رفت؟ تحلیلهایی که جنبه الهیاتی و متافیزیکی دارد انجام می دهد.
ادامه دارد ...
http://meftaah.com/?p=15106
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️فایل صوتی سخنرانی دکتر حسین سوزنچی در دومین هم اندیشی اصحاب علوم انسانی در باب جهان مقاومت پس از شهادت سردار سلیمانی با موضوع " فهم پدیده حاج قاسم سلیمانی ، از جامعه شناسی تا امت شناسی "
🔹بیست بهمن ماه ۱۳۹۸
🔹قم ، پردیسان ، دانشگاه باقرالعلوم ، طبقه سوم ، سالن جلسات حوزه ریاست
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️ توحید ؛ معیار علوم انسانی اسلامی ♦️
🔹 مرحله روش تولید علم ، تولید دیسیپلین و رشتههای علمی است که علم دینی به این معنا است. این اصول و قواعد و منابع را دارد و شاید تولیدش ۵۰ سال طول بکشد. مثل تولید یک خودرو نیست که یکساله تولید شود. چون مقوله فرهنگی است.
🔹 بحث روش حل مسئله، کاربردیترین و انضمامیترین بحث است بحث جزئی و روش خاصی دارد. اینکه حل مسئله میکند بیشتر مربوط به مهارتهای تحقیق است.۸۰ درصد یا بیشتر کتابهای روششناسی علوم انسانی و علوم اجتماعی که در بازار موجود هست ناظر به فرایند تحقیق و حل مسئله است.
دکتر رمضان علی تبار بخش چهارم
▫️به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح؛ برای رسیدن به هدفی به نام علم دینی و علم توحیدی، یکی از حلقههای مهم مسئله روش شناسی است. نمیتوان صرفاً موضوعی دینی را با روش علمی سکولار پژوهش نمود و تلقی تولید علم دینی از آن داشت. بلکه تولید علم دینی، روش دینی نیاز دارد. روششناسی تولید علم دینی بحثی بسیار مهم و پیچیده است که در این باره گفتوگویی با رمضان علیتبار عضو هیأت علمی گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی صورت گرفته است که در ادامه متن آن از نظر میگذرد؛
🔸درحالیکه میتواند همه آن عوامل و زمینههایی که خیلیها طرح کرده بودند را طرح کند. مثلاً بحث فرهنگ، اقتصاد، قومیت، سلطنت، جمهوریت و …. اما عامل اصلی و آن خط سیر و نخ تسبیح را آن وسط پیدا کند که هم باعث حدوث انقلاب و هم بقای آن شده است. یا در مورد بانکداری کسی بخواهد پژوهشی انجام دهد، هر کدام از این پارادایمها را بخواهند انجام دهند سیستمهایی در آن تعریف میکنند.
🔸در برخی از اینها بحثهای ارزشهای الهی و انسانی نمیتواند حضور داشته باشد. الآن بحث بانکداری ما کاملاً کپی بانکداری غرب است. علما هم که داد میزنند که این ربوی است. تمام سیستم، یک سیستم وارداتی است و کسی نمیتواند بگوید من این سیستم را اسلامی میکنم. در صورتی این سیستم بانکداری اسلامی میشود که سیستم جدیدی طراحی کنیم.
🔸سه مرحله روش را اشاره کردم. یک مرحله روش تولید علم است. تولید دیسیپلین و رشتههای علمی است که علم دینی به این معنا است. اگر بگویند مثلاً روانشناسی دینی بخواهد تولید بشود چگونه است؟ بنده میگویم این اصول و قواعد و منابع را دارد و شاید تولیدش ۵۰ سال طول بکشد. مثل تولید یک خودرو نیست که یکساله تولید شود. چون مقوله فرهنگی است.
🔸علم به این صورت تولید میشود. اما نظریهها چگونه تولید شود؟ آنهم روششناسی خاصی دارد. نظریهها میتواند تدریجی باشد اما نه ۱۰۰ سال و ۵۰ سال. مرحله سوم هم که کاربردیترین و انضمامیترین هست بحث روش حل مسئله است.
🔸این دیگر جزئی است و روش خاصی دارد. اینکه حل مسئله میکند بیشتر مربوط به مهارتهای تحقیق است. همین کتابهای روش تحقیقی که نوشتند و ۸۰ درصد یا بیشتر کتابهای روششناسی علوم انسانی و علوم اجتماعی که در بازار موجود هست ناظر به فرایند تحقیق و حل مسئله است. ناظر به تولید علم نیست. بعضیها هم نظریهپردازی هستند. مثلاً منطق اکتشاف علمی پوپر یک کتاب بنیادین برای تولید علم هست. اصول و قواعد تولید علم را بیان میکند.
🔸ولی کتابهای روش تحقیق در علوم اجتماعی، علوم انسانی، روانشناسی و اینها بیشتر حل مسئله است. قسمت سومی که عرض کردم. اما در روش نظریهپردازی آثار و منابع خیلی کم است. به ویژه برای تولید علم دینی و روش تولید علم که خود روششناسی تولید علم چون مقوله بسیار وسیعی هست، ناظر به فلسفه، پارادایم و مبادی آن علم است تا برسد به روش تحقیق و نظریه پردازی.
▫️ ما اعتقاداتی داریم و بر اساس اعتقادات خودمان، مبنای حقیقت را وحی و قرآن میدانیم. به همین دلیل اینطور در علم حرکت میکنیم. آن کسانی که این اعتقادات و شاخصها را قبول ندارند و صرفاً علم برایشان مبنا است، به ما این گونه نگاه میکنند که چون ما این اعتقادات را داریم شاخص حقیقت را هم بر مبنای اعتقادمان تعریف میکنیم، نه اینکه این عقاید شاخص درست و جهان شمولی برای حقیقت باشد. سوال کلیدی این است که ما چطور میتوانیم پایههای علم را اینگونه بگذاریم و بقیه فضاهای علمی را متقاعد کنیم که باید مبنای علم این باشد؟
🔸این سطح دیگر کاملاً فلسفی است. به عبارت دیگر درون دینی نیست. بحث فلسفی هم در این موضوع، از اینجا شروع میشود که ما با افرادی که غیرمسلمان هستند یا پدیدارشناسیها، انتقادیها، تفصیلیها و پارادایمهای مختلف که خیلی با ما فاصله دارند اگر بخواهیم با اینها بخواهیم گفتوگو داشته باشیم و به توافق نسبی هم بتوانیم برسیم، اولین باید بگوییم موضوع علوم انسانی همان کنش انسانی است که میخواهیم مطالعه کنیم.
ادامه دارد ...
http://meftaah.com/?p=15106
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️نشست تخصصی گروه علمی فلسفه با موضوع " تاملی بر متافیزیک اعتباریات " با ارائه حجت الاسلام دکتر عبدالله فتحی
🔹چهارشنبه ۳۰ بهمن ماه ۹۸ ساعت ۱۹
🔹قم،خیابان ۱۹ دی،کوچه۱۰،فرعی اول سمت چپ، اتاق جلسات مجمع عالی حکمت اسلامی
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️همایش علمی - تخصصی با عنوان " روش تبدیل گزاره های فقهی به مدل های اجتماعی " با حضور حجت الاسلام استاد علیرضا پیروزمند (عضو پیوسته فرهنگستان علوم اسلامی قم)
🔹یکم اسفندماه ۹۸ ساعت ۱۵تا۱۸
🔹انجمن های علمی حوزه علمیه قم
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami