💫 تبیین و تشریح نظریۀ «تناسق و ابتناء» مدل علم دینی آیت الله علی اکبر رشاد ، در هفتمین نشست هماندیشی علم دینی :
🔹نظریۀ تناسق، دارای پنج مولفۀ رُکنی است: مبانی، موضوع، مسائل، منطق و غایت. وقتی این پنج مولفه، مجموعهای پدید آمد که باهم تناسق داشته باشد، یک علم تکوین پیدا میکند.
🔹علم دینی را در سه افقِ تفصیلی، اجمالی و مسامحی تعریف کرد. بر اساس مهمترین افق، یعنی افق تفصیلی، علم دینی، معرفت دستگاهوار متشکل از قضایای انباشتۀ معطوف به مطالعۀ قلمرو لاهوتی یا انسانی یا طبیعی که مبتنی بر نظریۀ مبادی اسلامی در جهت تکامل نفوس انسانها و تعالی شئون اجتماعی.
🔹در نظریۀ ابتناء، اصل برایندوارگی معرفت حاکم است که بر اساس آن، علم محصول نقشآفرینی برایند شناختگر(فاعل شناسا)، شاخته (متعلق شناخت) و پیرا شناخته (عوامل معد یا مانع) بر سر علم است. تعامل این سه مولفه، معرفت را ایجاد میکند. فاعل شناسا نیز حقتعالی است و لذا ساحت ربوبی است که معرفت را ایجاد میکند.
http://vasael.ir/fa/news/14871/
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️تبیین مدل علم دینی آیت الله رشاد♦️
🔹نظریۀ تناسق، دارای پنج مولفۀ رُکنی است: مبانی، موضوع، مسائل، منطق و غایت. وقتی این پنج مولفه، مجموعهای پدید آمد که باهم تناسق داشته باشد، یک علم تکوین پیدا میکند.
🔹با نظر به تفاوتی که میان معرفت دینی و علم دینی وجود دارد ، علم دینی معرفتی آزمونپذیر است. بنابراین اگر یک دستگاه سنجمانی بهوجود آید، امکان تشخص سرهگی و ناسرهگیِ نظریات علم دینی وجود دارد که البته در این بخش، کمتر کار شده است.
آیت الله علی اکبر رشاد بخش اول
▫️به گزارش وسائل، هفتمین نشست هماندیشی علم دینی ، با حضورایت الله رشاد از سوی دبیرخانه هماندیشی علم دینی در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی تهران برگزار شد. موضوع این هماندیشی «توضیح نظریۀ علم دینی استاد رشاد» بود که مبتنی بر دو نظریۀ «تناسق» و «ابتناء» است.
💫 ارائۀ نظریه / نظریه تناسق
🔸ایشان ابتدا دیدگاه خود دربارۀ معرفت دینی بهطور عام طرح کرد که مبنایِ آن، نظریۀ تناسق است. تعریف نظریه و پس از آن، «فرا نظریه» که با تسامح، شبیه گفتمان یا پارادایم است، آغاز ارائه بود. فرا نظریه نیز که شامل مبادی قریبه (انگارهها)، وسیطه (پیشانگارهها)، بعیده (پیشا انگارهها) است. مفهوم بعدی، یعنی پیراانگارهها، مبادیِ ماقبل از فرا نظریه است که بر مبادی، تاثیرگذار است. پس از تعریف امور مربوط به مبادی، پس از ذکر نظریۀ تناسق، بحث به طرح بحث علم دینی میرسد.
💫در ادامه مشروح مطالب بیان شده از سوی ایشان را میخوانید:
🔸نظریۀ تناسق، دارای پنج مولفۀ رُکنی است: مبانی، موضوع، مسائل، منطق و غایت. وقتی این پنج مولفه، مجموعهای پدید آمد که باهم تناسق داشته باشد، یک علم تکوین پیدا میکند.
🔸اما یک علم، مولفههای دیگری دارند که از آن به مشخصههای علم تعبیر میکنیم که هرچند سازندۀ ماهیت علم نیستند، اما هویتسازِ آن هستند. این مشخصهها شامل هویتِ هستیشناختی، معرفتشناختی، هندسه و بافتار معرفتیِ یک علم، هندسۀ صوری علم و هویتِ کارکردی (آلی یا اصالی) میشود.
🔸با نظر به این مولفهها، علم دینی را در سه افقِ تفصیلی، اجمالی و مسامحی تعریف کرد. بر اساس مهمترین افق، یعنی افق تفصیلی، علم دینی، معرفت دستگاهوار متشکل از قضایای انباشتۀ معطوف به مطالعۀ قلمرو لاهوتی یا انسانی یا طبیعی که مبتنی بر نظریۀ مبادی اسلامی در جهت تکامل نفوس انسانها و تعالی شئون اجتماعی.
💫 ارتباط میان علم و دین
🔸در این بخش باید نسبت میان علم و دین و مرادمان از آنها را بیان کنیم، زیرا پاسخ به این پرسش، با فرضِ علم و دین بهطور مطلق معنایی ندارد. «معرفت دستگاهوار متشکل از مجموعهای از قضایا و قیاسات». اما مراد از دین، «دستگاه جامع معرفتی ـ معیشتیای است که از سوی مبدا هستی و حیات برای تامین کمال و سعادت دنیا و عقبی آدمیان الهام و ابلاغ شده باشد».
🔸بر اساس مبانیِ ما، معرفت صائب به دین، ممکن است و اینطور نیست که همۀ قرائتها، یکسان معتبر باشند، بلکه بعضی از معرفتها صائب است و برخی دیگر، غیر صائب است و بر اساس همین، معرفت صائب، ممکن است. بنابراین علم و دین امکان دارد که در صورت صائب بودن، تزاحمی با هم ندارند و با هم متلائماند. تزاحم در جایی است که یکی از این دو، صائب نباشند.
💫 از معرفت دینی تا علم دینی
🔸هندسۀ معرفت دینی، چهار ضلع دارد:
۱. گزارۀ عقیدتی
۲. گزارههای علمی
۳. گزارههای بایستی (حکمی)
۴. گزارههای ارزشی (اخلاقی).
🔸 گزارههای عقیدتی، گزارههای مباشر ایماناند و انکارشان مستلزم انکار متعلقِ ایمان است، اما گزارههای علمی، ذاتاً مباشر ایمان نیستند. بنابراین علم دینی که در چارچوب معرفت دینی قابل فهم است، نه تنها مطلوب است، بلکه محقق نیز هست.
🔸این علم دینی نیز شامل علوم انسانی و علوم طبیعی هم میشود، اما با نظر به انسجام پیشگفته میان گزارههای علم دینی که مبتنی بر نظریۀ تناسق است، از نظر استاد رشاد، نظریۀ تهذیب، نظریۀ درستی نیست. «علم سکولار، فاقد قابلیت تهذیب است».
🔸با نظر به تفاوتی که میان معرفت دینی و علم دینی وجود دارد، علم دینی معرفتی آزمونپذیر است. بنابراین اگر یک دستگاه سنجمانی بهوجود آید، امکان تشخص سرهگی و ناسرهگیِ نظریات علم دینی وجود دارد که البته در این بخش، کمتر کار شده است.
🔸سنجش از نقطهنظر تلائم برداشتها و دریافتها با فطرت و عدم تنافر با عقل سلیم، عدم تعارض با احکام قطعی عقل، سنجش با سیرۀ مستمرۀ قطعی عقلا، سنجش با مبانی انسانشناسی دینی، سنجش با ارتکازات مسلمین، سنجش با احکام و مقاصد شریعت، سنجش بر اساس میزان کارآمدی و نظایر آنها از جمله این معیارها و سنجهها است؛ مسئلۀ کارآمدی یکی از سنجههای مهم در سنجش علم دینی است.
ادامه دارد ...
http://vasael.ir/fa/news/14871/
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
💫 درس گفتار «ایمانوئل کانت و پروژه نقدی او» از سلسله درسگفتارهای غربشناسی انتقادی با ارائه حجت الاسلام دکتر حمید پارسانیا
🔹یکشنبهها ، ساعت ۱۵ تا ۱۷
🔹شروع جلسات از ۱۶ آذر ماه ۱۳۹۹
غیرحضوری، پخش برخط
✨ آپارات:
https://www.aparat.com/icssiran/live
✨ اینستاگرام:
https://www.instagram.com/icssiran
▫️مجتمع فرهنگی حضرت معصومه (سلاماللهعلیها)، المرکز الإسلامي للدراسات الإستراتيجية
✨ تلفن:
۰۲۵۳۷۷۳۱۱۳۳
✨ وبگاه:
http://www.iicss.iq
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️تبیین مدل علم دینی آیت الله رشاد♦️
🔹در نظریۀ ابتناء، دینیبودنِ علم مورد بحث قرار میگیرد. به تعبیر دیگر علم دینی از ترکیب نظریۀ تناسق و نظریۀ ابتناء شکل میگیرد. در این نظریه، بحث دربارۀ این این است که علم دینی، چگونه بر مبانیای خاص مبتنی میشود.
🔹بنابراین نظریۀ ابتناء، در واقع راه کسب معرفت صائب را مطرح میکند و در مقابل نظریۀ قبض و بسط و امثال آن، راه برای کسب معرفت صائب را نشان میدهد.
آیت الله علی اکبر رشاد بخش دوم
▫️به گزارش وسائل، هفتمین نشست هماندیشی علم دینی ، با حضورایت الله رشاد از سوی دبیرخانه هماندیشی علم دینی در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی تهران برگزار شد. موضوع این هماندیشی «توضیح نظریۀ علم دینی استاد رشاد» بود که مبتنی بر دو نظریۀ «تناسق» و «ابتناء» است.
💫 نظریۀ ابتناء
🔸در نظریۀ ابتناء، دینیبودنِ علم مورد بحث قرار میگیرد. به تعبیر دیگر علم دینی از ترکیب نظریۀ تناسق و نظریۀ ابتناء شکل میگیرد. در این نظریه، بحث دربارۀ این این است که علم دینی، چگونه بر مبانیای خاص مبتنی میشود.
🔸ما یک اصول مبداء شناختی داریم که برخی از آنها عبارتند از:
۱. اصول مبدا ـ هستیشناختی،
۲. هستی ـ جامعهشناختی،
۳. اصل واقعیتمندی جهان،
۴.اصل توحیدبنیادبودنِ هستی و خالقیت،
۵.مالکیت ذاتی خداوند در جهان،
۶. اصل نظام احسن بودنِ جهان،
۷. اصل هدفداری و غایتمندی آفرینش،
۸. اصل ترتُب طولیِ جهان و اصل شبکۀ علل ـ معالیل.
🔸در نظریۀ ابتناء، اصل برایندوارگی معرفت حاکم است که بر اساس آن، علم محصول نقشآفرینی برایند شناختگر(فاعل شناسا)، شاخته (متعلق شناخت) و پیرا شناخته (عوامل معد یا مانع) بر سر علم است. تعامل این سه مولفه، معرفت را ایجاد میکند. فاعل شناسا نیز حقتعالی است و لذا ساحت ربوبی است که معرفت را ایجاد میکند.
🔸علاوه بر اصل برایندگی، اصل تناسخ ابزار شناخت با موضوع شناخت نیز مطرح است. با نظر به این اصل، موضوع علم الهی، به دلیل گسترۀ شناختِ افعال خداوند و مخلوقات او، گسترهای به مراتب گستردهتر از علوم طبیعی و انسانی مدرن است.
🔸بنابراین نظریۀ ابتناء، معرفت دینی و علم دینی، مبنایی متقن و منحصربهفرد برای تاسیس علم دینی است. علم دینی، بر اساس نظریۀ ابتناء، برایند فرایندِ تاثیر ـ تعاملِ متناوب ـ متداوم مبادی خمسۀ دین بهعنوان پیام الهی است.
🔸بنابراین معرفت دینی، رویکردی تکاملی دارد که در یک فرایند حلزونی یا شبه هرمنوتیکی، کماً و کیفاَ وسیعتر میشود. تعابیر دینامیک ـ دیالکتیکبودن نیز ناظر به همین روند تکاملی است.
🔸در مقام جمعبندی میتوان گفت که نظریۀ ابتناء، از چهار اصل تشکیل میشود: فرایندمندیِ تکون معرفت و برایندوارگیِ معرفت دینی، دوگونگیِ سازوکارهای دخیل در معرفت دینی و امکان سرگی و ناسرگی معرفت دینی، پیاموارگیِ دین و شمول آن بر مبادی خمسۀ تاثیرگذار بر فهم و بیان، برساختگی کشف و کاربرد صائب و جامع دین بر کشف و کاربرد صائب مبادی.
🔸بنابراین نظریۀ ابتناء، در واقع راه کسب معرفت صائب را مطرح میکند و در مقابل نظریۀ قبض و بسط و امثال آن، راه برای کسب معرفت صائب را نشان میدهد.
▪️بخش پرسش و پاسخ
🔸در بخش دوم، حضار جلسه پرسشهای خود را مطرح کرده و آیت الله رشاد پس از تجمیع پرسشها، به آنها پاسخ دادند؛ در ادامه گزارش، پرسشها و پاسخها به ترتیب آورده میشوند.
▫️آقای سهیلی: آیا همانطور که در بخش مبادی شناخت، تجربه در ذیل عقل مورد توجه قرار میگیرد، در بخش سنجههای علم دینی نیز تجربه مورد نظر است؟
🔸تجربه، روش است و نه منبع و لذا میتواند هم در مقام تولید و هم در مقام سنجش، مورد بهرهبرداری قرار بگیرد، اما در هر دو، تجربه، روشگانی است.
ادامه دارد ...
http://vasael.ir/fa/news/14871/
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
💫 انتشار كتاب « کتابشناسي تفصيلي منابع لاتين فلسفههای مضاف»
🔹 اين کتاب که به همت مرکز پژوهشی دائرةالمعارف علوم عقلی اسلامی وابسته به مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) منتشر شده است، جديدترين اثر اين مرکز پژوهشي است.
🔹 این کتاب دربردارنده معرفي بيش از هزار کتاب و مقاله لاتين درباره فلسفههای مضاف است و بخشي ديگر از مجموعه کتابشناسيهاي تفصيلي علوم عقلي مرکز است که در آنها بيش از بيست و پنج هزار عنوان کتاب و مقاله معرفي شده است.
✨ اطلاعات بيشتر
http://dmaaref.iki.ac.ir/node/384
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️فایل صوتی کامل یازدهمین گردهمایی اساتید علوم عقلی
💫 اختتامیه ششمین ویژه برنامه های بزرگداشت علامه طباطبایی، بیستمین گردهمایی اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی و یازدهمین گردهمایی اساتید علوم عقلی پنج شنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۹ با سخنرانی حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی بصورت مجازی برگزار گردید.
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️گردهمایی اساتید علوم عقلی♦️
▫️در اختتامیه ششمین ویژه برنامه های بزرگداشت علامه طباطبایی، بیستمین گردهمایی اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی و یازدهمین گردهمایی اساتید علوم عقلی پنج شنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۹ با سخنرانی حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی بصورت مجازی برگزار گردید.
🔸حضرت آیت الله جوادی آملی ضمن گرامیداشت ایام حضور حضرت معصومه(س) در قم و همچنین سالگرد ارتحال علامه طباطبایی(ره)، اظهار داشت: جا دارد که از زحمات، خدمات و فعالیت های مجمع عالی حکمت اسلامی در جهت رشد و گسترش علوم عقلی تقدیر و تشکر داشته باشیم.
🔸ایشان با اشاره به فضای خوب امروز جامعه علمی کشور در حوزه علوم عقلی بیان فرمودند: در گذشته بی مهری های زیادی نسبت به علوم عقلی صورت می گرفت ولی امروز در متن نعمت هستیم و هیچ عصری اینگونه نبوده است که معارف اسلامی و علوم عقلی مورد حمایت باشد. بنابراین فضای علوم اسلامی به ویژه علوم عقلی در کشور برای رشد و گسترش مهیا شده که تاکنون چنین شرایطی نداشتیم که باید از این ظرفیت استفاده کنیم، و دلیل آن هم حمایت حکومت از معارف اسلامی و علوم عقلی است و هرگاه دستگاه حکومت با معارف اسلامی و علوم عقلی هماهنگ بود مردان بزرگ رشد کرده اند و خواهند کرد.
🔸حضرت آیت الله جوادی با اشاره به حمایت اهل بیت علیهم السلام از علوم عقلی فرمودند: مهربانی اهل بیت با علوم عقلی سبب رشد علوم عقلی شد و هرگز اهل بیت علیهم السلام از ترجمه متون فلسفی به عربی جلوگیری نکردند و شاگردانشان را در مسیر عقلی قرار دادند. لذا اگر بغداد در مقطعی محور علوم عقلی شد بدان دلیل بود که امام صادق و امام باقر علیهما السلام شاگردانشان را عقلی باور آوردند و علوم عقلی بوسیله شاگردان آنها رشد کرد.
🔸آیت الله جوادی با اشاره به گسترش علوم عقلی در ایران اسلامی فرمودند: بعد از گسترش علوم عقلی در بغداد با حضور کندی که یک فیلسوف عرب بود و در سال ۲۶۰ ق وفات کرد، ایران با وجود شخصیت هایی چون فارابی، ابن سینا، ملاصدرا و … محور فلسفه قرار گرفت و رشد کرد و اوج جریان عقل گرایی را در عصر صفویه با فیلسوفانی چون میرداماد، شیخ بهایی و ملاصدرا و… شاهد هستیم
🔸در حال حاضر اگر ایران به لحاظ علوم عقلی از خیلی از کشورها و مراکز بالاتر است و دهها برابر بالاتر از زمان صفویه است بدان جهت هست که یک روحانی (مقام معظم رهبری) که خودش فلسفه خوانده و مجمع ما هم زیر مجموعه ایشان است، رهبری این نظام را بر عهده دارند و از این نعمت بالاتر چه می تواند باشد؟ رهبر معظم انقلاب اسلامی و برادر بزرگشان که از شاگردان علامه طباطبایی بودند و من در درس علامه ایشان را می دیدم، تاکید دارند که علوم عقلی را زنده کنید، چرا که خود اهل فلسفه هستند و بر لزوم و گسترش فلسفه توجه جدی دارند چنان که فرمودند باید فلسفه را احیا کنیم و اگر این کار را نکنیم دیگرانی که صلاحیت آن را ندارند، شاید به گونه ای نامناسب دنبال گسترش فلسفه و علوم عقلی بروند.
🔸آیت الله العظمی جوادی آملی با بیان این که برگزاری درس فلسفه و کلام و حکمت و امثال آن در حوزه لازم است ولی کافی نیست بیان داشتند: باید بکوشیم تا فیلسوف شویم و فلسفه یعنی شناخت انسان نسبت به خودش تا بدین وسیله بتواند به شناخت خدا برسد و ما اگر توانستیم به مرحله شناخت برسیم می توانیم خود را فیلسوف بدانیم، فیلسوف کسی است که توحیدی و خدا محور باشد ...
http://hekmateislami.com/?p=11241
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️همایش مجازی « علوم انسانی - اسلامی پژوهش و فناوری »
🔹 ۲۰ تا ۲۷ آذرماه ۱۳۹۹
💫 مجمع پژوهشگاه های علوم انسانی اسلامی با همکاری وزارت علوم و دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار می کنند.
✨ محورهای همایش
3⃣ جایگاه پژوهش و فناوری در علوم انسانی - اسلامی
2⃣ نقش علوم انسانی - اسلامی در پژوهش و فناوری(مرتبط با رشته های علوم تجربی و طبیعی)
1⃣ نقش وحدت حوزه و دانشگاه در تحول و کارآمد سازی علوم انسانی - اسلامی
✨ لینک همایش و اطلاعات تکمیلی:
Isca.ac.ir
✨ مشروح خبر:
iict.ac.ir/holomeeslami
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️فایل های صوتی حجت الاسلام دکتر حمید پارسانیا به عنوان « ظرفیت شناسی حکمت متعالیه در تولید علم دینی »
💫حجت الاسلام پارسانیا روز جمعه ۲۹ آذر ماه ۹۲ در جمع دانشجویان و طلاب دانشگاه علوم اسلامی رضوی به ظرفیت شناسی حکمت متعالیه در تولید علم دینی پرداختند.
🔸ایشان در جلسه اول و در ابتدای بحث اظهار داشتند که سهم حوزه علمیه در تولید علوم انسانی محدود است خلاف دانشگاه که سهم بیشتری دارد همین طور فرمودند ما در حوزه علمیه تعریف خاصی از علم داریم و این در حالی است که دانشگاه تعریف خود را از علم دارد.
🔸در ادامه ایشان با ذکر نحله های فکری غربی و اسلامی به ظرفیت شناسی هر کدام در تولید علم دینی پرداختند که در نهایت جریان فکری عقل گرایانه ی شیعه که میراث ابن سینا و صدر المتالهین است را دارای ظرفیت خوبی در این زمینه دانستند.
🔸طی این نشست که در دو جلسه کارگاهی برگزار شد این عضو شورای عالی حوزه علمیه قم با بررسی سیر تاریخی روشهای علمی در غرب و اسلام به تبیین ظرفیت هر یک از دو شیوه پرداخت.
🔸بحث تولید علم و راهکارهای آن از جمله اولویت های مورد تاکید رهبر معظم انقلاب است که می بایست در دستور کار نهادهای علمی از جمله حوزه علمیه قرار گیرد.
🔸کانون غرب پژوهی و اندیشه اسلامی و انجمن حکمت از تشکلهای دانشجویی دانشگاه علوم اسلامی رضوی هستند که نشستهای مختلفی را در زمینه های مختلف علمی را در این حوزه با حضور اساتید مبرز حوزه غرب پژوهی و اندیشه اسلامی برگزار نموده اند.
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami