انسانِ شناسی پارادایمِ فقه حیل ✍️علی راد پارادایم حیل در فقه اسلامی,(حداقل در غیر عبادات) نگرش پویا به انسانِ در بستر زمان و در کشاکش چالشها و عواطف انسانی دارد که به طور مدام و پیوسته در حال تغییر و تبدیل هستند, نسبیت و عدم ثبات از ویژگیهای آن است, حیل شرعی راهکاری برای برون رفت انسان در موقعیت تعارض واقعیت اجتماعی انسان با امر الهی در عینیت حیات اجتماعی هستند. در نگره فقیهان باورمند به حیل شرعی این نگرش به انسان, در پویایی و سیالیت خود شریعت اسلام ریشه دارد و هدف آن تسهیل زیست انسانی در پرتو هدایتهای وحیانی است لذا این گروه از فقیهان انگاره انسان انتزاعی, ذهنی, ایستا و تاریخمند در فهم, تفسیر, استنباط و افتاء فقهی را پذیرا نیستند, انگاره ای که فقط در ذهنیت مشترک فقیهان حضور دارد و با انسان عصر و روزگار فقیه هیچ پیوندی ندارد و نصوص فقهی را بسته و ایستا در تاریخ می نگرد. نظریه جواز حیل در شریعت اسلام دارای سویه های انسان شناسی, روان شناختی و اجتماعی است و به چالشهای زیست انسان در زندگی اجتماعی توجه ژرف در استنباط و افتا دارد. بنا براین تحولات انسان اجتماعی به مثابه یک مولفه مهم در بنیاد نظریه حیل حضور دارد و در تحلیل و ارزیابی آن نباید این انسان شناسی را نادیده انگاشت حال اینکه در فقه نص بسند, اصالت با نص است و انسان در هر شرایطی باید خود را مطابق نص همسان و همگون نماید و هیچ تفاوتی میان زیست و جوامع انسانی از آغاز تا فرجام تاریخ فقه و شریعت وجود ندارد! جواز حیل در شریعت اسلام, نظریه¬ای با سویه¬های اجتماعی و معطوف به چالشهای زیست انسان در تعامل با خود و دیگری در بستر جامعه و زمانه هست. توجه به تحولات متنوع و متکثر انسان در فرایند رشد و تجربه اجتماعی, باورمندی به وجود تساهل و تسامح در روح شریعتِ اسلام به منظور تسهیل فرایند دین ورزی انسان, تاکید بر رهیافت کارآمدی دین برای انسان (و نه انسان برای دین) در فهم و تفسیر آموزه¬های اسلامی, اجتناب از جمود بر نصوص دینی و التزام به مقاصد شریعت در تفسیر نصوص از جمله مولفه های بنیادین این نظریه است. ┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• @OstadRad Books : https://B2n.ir/r67349 Articles : https://B2n.ir/j95840 Lectures : https://B2n.ir/w50917

بازتاب پارادایمِ فقه حیل در الکافی کلینی؛ ✍️علی راد در روزگار کلینی کاربست حیل در فقه اسلامی نظریه ای شایع و فراگیر است و تقریباً در غالب ابواب فقهی حضور جدی دارد و اعتبار آن نزد جمهور فقیهان مسلّم و قطعی است. از جمله ادله طرفداران نظریه جواز حیل در مسئله زنای مریض, تبدیل مجازات حد زنا از شلاق به ترکه صدتایی از شاخه خرما با استناد به آیه «وَخُذْ بِيَدِكَ ضِغْثًا فَاضْرِبْ بِهِ وَلَا تَحْنَثْ» است. کلینی مضمون این دلیل را با اسانید خود از امام صادق (ع) گزارش کرده است. اعتبارسنجی گزارش های کلینی, تفاوت ها و تمایزهای آن با دیگر گزارش های موجود در جوامع حدیثی امامیه و اهل سنّت, مسئله اصلی این نگاشته است. برایند پژوهش, مناقشه در یک گزارش کلینی است که تمایزها و تفاوتهای آن با سایر گزارش های شیعی و اهل سنّت را ضمن چند فرضیه, تبیین نمودیم و در نهایت در طبقه بندی کلینی در زمره طرفداران پارادایم جواز حیل در استدلال به آیه فوق – در مسئله حد زنا مریض – تردید شده است. کلید واژه: الکافی کلینی, پارادایم حیل, آیه«وَخُذْ بِيَدِكَ ضِغْثًا فَاضْرِبْ بِهِ وَلَا تَحْنَثْ», حد زنای مریض, نقد حدیث. درآمد اصطلاح پارادایم به مدل و الگوی مسلط و چارچوب فکری و فرهنگی غالب بر گروه یا جامعه علمی اشاره دارد که از آن به عنوان یک فرا نظریه و دیدگاه فکری کلان در تحلیل, تبیین و پاسخ گویی به مسائل بهره می¬گیرند؛ این فرا نظریه از محیط به مرور بر افراد آموزش داده می¬شوند و در یک فرایند تاریخی در اذهان آنها به یک اصل بدیهی, مسلّم و ابطال ناپذیر تبدیل می¬شود و تا پدید آمدن پارادایم جدید به حیات خود ادامه می¬دهد . در این پژوهش اصطلاح پارادایم برای ارجاع به دو فرا نظریه / نظریه¬ی کلان فقهی رایج در میان محدثان , فقیهان و مفسران مسلمان و به عنوان چارچوب مرجع یا دیدگاه فکری مشترک آنان در تبیین شریعت اسلام ایفای نقش می¬کند. پارادایم نخست, شریعت اسلام و شرایع پیشینِ ادیان ابراهیمی را آمیخته به حیل در برون رفت از انسداد در مناسبات و روابط انسانی بینا فردی و رابطه انسان با خدا تفسیر می¬کند . از جمله ادله مشهور و شایع این, انگارة سوگند أیوب (ع) برای تأدیب همسرش در آیه¬ی «وَخُذْ بِيَدِكَ ضِغْثًا فَاضْرِبْ بِهِ وَلَا تَحْنَثْ إِنَّا وَجَدْنَاهُ صَابِرًا نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ» (ص/44) است که از سوی خداوند این حیله به وی الهام شد که به جای صد ضربه شلاق, یک ترکه صدتایی بر همسرش بزند تا سوگندش را نقض نکرده باشد. این تفسیر از آیه بر پایه احادیث موجود در جوامع حدیثی - تفسیری اهل سنّت و شیعه شکل گرفته است و بنیان نظری تجویز و مشروعیت این حیله در فقه اسلامی است. تفسیر ارائه شده و مستندات حدیثی آن به عنوان اصول موضوعه پارادایمِ جواز حیل در فقه اسلامی است. مستندات حدیثی پارادایم مشهور به سه گونه تقسیم پذیرند. یک: مستنداتی که پسا متن و زمینه های داستان سوگند أیوب(ع) را تقریر می کنند (مستندات حدیثی- تاریخی). دو: مستنداتی که در آنها به مفاد آیه ی سوگند أیوب(ع) در استنباط فتاوای فقهی از جمله جواز حیل استدلال شده است(مستندات حدیثی – فقهی). سه: مستنداتی که در معناشناسی آیات داستان أیوب(ع) اثر گذارند (مستندات تفسیری). دومین فرا نظریه حرمت و منع حیله در شریعت اسلام است که تفسیر فوق از آیه¬ی«وَخُذْ بِيَدِكَ ضِغْثًا فَاضْرِبْ بِهِ وَلَا تَحْنَثْ....» نادرست می داند , اعتبار مستندات سه گانه آن را قبول ندارد و ساحت شریعت اسلام را از هر گونه تجویز حیله برای فرار, ابطال یا تبدیل نصوص و احکام اسلامی پیراسته می¬داند . نیک میدانیم که الکافی کلینی(329 ق) کتابِ سترگ حدیثی امامیه و نماینده اندیشه های فقهی- کلامی کلینی است و احادیث آن جایگاه و کارکرد ویژه¬ای در تبیین احکام فقهی و معارف امامیه دارد. مسئله اصلی پژوهش فرا رو این است که کلینی در الکافی کدامیک از دو پارادایم جواز و حرمت حیل در شریعت اسلام را به عنوان نظریه فقهی امامیه می¬داند و مستندات حدیثی الکافی برای اثبات آن کدام است؟ البته به دلیل گستردگی موضوع, دامنه بحث به یکی از مشهورترین ادله قرآنی- حدیثی پارادایم جواز حیل - احادیث استدلال به آیه¬ی سوگند أیوب (ع) - محدود شده است. پژوهه در سه بخش اصلی گزارش¬های کلینی, تمایزها و فرضیه¬ها و دستاورد تنظیم شده است. لینک دانلود مقاله : http://hadith.riqh.ac.ir/article_13254.html ┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• @OstadRad Books : https://B2n.ir/r67349 Articles : https://B2n.ir/j95840 Lectures : https://B2n.ir/w50917

💢انسانِ شناسی پارادایمِ فقه حیل ✍️حجت‌الاسلام علی راد پارادایم حیل در فقه اسلامی (حداقل در غیر عبادات) نگرش پویا به انسانِ در بستر زمان و در کشاکش چالش‌ها و عواطف انسانی دارد که به طور مدام و پیوسته در حال تغییر و تبدیل هستند، نسبیت و عدم ثبات از ویژگی‌های آن است، حیل شرعی راهکاری برای برون رفت انسان در موقعیت تعارض واقعیت اجتماعی انسان با امر الهی در عینیت حیات اجتماعی هستند. در نگره فقیهان باورمند به حیل شرعی این نگرش به انسان، در پویایی و سیالیت خود شریعت اسلام ریشه دارد و هدف آن تسهیل زیست انسانی در پرتو هدایت‌های وحیانی است لذا این گروه از فقیهان انگاره انسان انتزاعی، ذهنی، ایستا و تاریخمند در فهم، تفسیر، استنباط و افتاء فقهی را پذیرا نیستند، انگاره‌ای که فقط در ذهنیت مشترک فقیهان حضور دارد و با انسان عصر و روزگار فقیه هیچ پیوندی ندارد و نصوص فقهی را بسته و ایستا در تاریخ می‌نگرد. نظریه جواز حیل در شریعت اسلام دارای سویه‌های انسان شناسی، روان شناختی و اجتماعی است و به چالشهای زیست انسان در زندگی اجتماعی توجه ژرف در استنباط و افتا دارد. بنابراین تحولات انسان اجتماعی به مثابه یک مولفه مهم در بنیاد نظریه حیل حضور دارد و در تحلیل و ارزیابی آن نباید این انسان شناسی را نادیده انگاشت حال اینکه در فقه نص بسند، اصالت با نص است و انسان در هر شرایطی باید خود را مطابق نص همسان و همگون نماید و هیچ تفاوتی میان زیست و جوامع انسانی از آغاز تا فرجام تاریخ فقه و شریعت وجود ندارد! جواز حیل در شریعت اسلام، نظریه‌ای با سویه‌های اجتماعی و معطوف به چالش‌های زیست انسان در تعامل با خود و دیگری در بستر جامعه و زمانه هست. توجه به تحولات متنوع و متکثر انسان در فرایند رشد و تجربه اجتماعی، باورمندی به وجود تساهل و تسامح در روح شریعتِ اسلام به منظور تسهیل فرایند دین ورزی انسان، تاکید بر رهیافت کارآمدی دین برای انسان (و نه انسان برای دین) در فهم و تفسیر آموزه‌های اسلامی، اجتناب از جمود بر نصوص دینی و التزام به مقاصد شریعت در تفسیر نصوص از جمله مولفه های بنیادین این نظریه است. 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

گفتمان پژوهی در مطالعات حدیثی؛ چیستی، راهکار و نمونه ✍ علی راد و مسعود حسن‌ زاده چکیده احادیث پرشمار منابع حدیثی کهن در یک موضوع، بازتاب گفت و شنودهایی است که میان اهل بیت با مخاطبان درباره امور مهم و ایدئولوژیک جامعه شیعی انجام گرفته است. از همین رو برای فهم احادیثی از این دست باید از رخدادهای عصر ائمه آگاهی داشت. گفتمان پژوهی، به عنوان مکملی در کنار دیگر راه‌کارهای فهم حدیث، بر کشف و بررسی خاستگاه احادیث به جای تحلیل موردی آن‌ها تاکید و ابعاد ناپیدای حدیث را نمایان می‌کند. پژوهش پیش‌رو ضمن ارائه چند نمونه، نمایی از برخی گفتمان‌های حاکم بر حدیث شیعه را به تصویر کشیده تا نشان ‌دهد گفتمان‌‌پژوهی در بازگویی، رفع ابهام و آشکارسازی معنا و مقصود حدیث تا چه حد نقش‌آفرین است. افرون بر این فایده، تبیین این گفتمان‌ها می‌تواند گنجینه‌ای از داده‌ها و پیش‌دانسته‌ها را در اختیار ‌سایر حدیث‌پژوهان نهاده و ایشان را در فرآیند فهم احادیث پر‌شماری پشتیبانی کند تا راهی میان‌بُر و بهره‌ور را در فقه‌الحدیث بپیمایند. کلیدواژه‌ها گفتمان پژوهی گفتمان کاوی فقه الحدیث فضای صدور حدیث بافت تاریخی. برای دانلود مقاله به این لینک مراجعه بفرمایید‌: http://hadith.riqh.ac.ir/article_13261.html #استاد_علی_راد ┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• @OstadRad Books : https://B2n.ir/r67349 Articles : https://B2n.ir/j95840 Lectures : https://B2n.ir/w50917

سيد حسين خادمي، علامة محمد حسین طباطبائي، آیت الله ميلاني، سيد حسن تهامي و سيد حسن بحر علوم رشتي ┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• @OstadRad Books : https://B2n.ir/r67349 Articles : https://B2n.ir/j95840 Lectures : https://B2n.ir/w50917

تفسیر پارادایم مشهور از مفاهیم اقرأ – امّی در بوته نقد ✍️ علی راد وجود پدیده اختلاف و تناقض میان آرای مفسران قرآن قابل انکار نیست ؛ در تفاسیر قرآن گاه با این چالش مواجه هستیم که مفسران تفسیر جریان رقیب خود را نادرست خوانده و با شاذّ, غیر مشهور و مخالف اجماع خواندن آن تلاش دارند نظریه تفسیری رقیب را از مدار اعتبار خارج نموده و به مروز زمان در محاق تاریخ به کمون ببرند و خود را پارادایم غالب و مشهور در تفسیر نشان می دهند. این در حالی است که ادله نظریه رقیب از اعتبار و استواری آن حکایت دارد و مفسران آن نیز همانند جریان مشهور از بزرگان دانش تفسیر هستند و نشاید که آنها را به ضعف علمی متهم کرد. اسلوب بیانی آیه نیز از ویژگی دلالت چند وجهی, چند معنایی و دلالت فرا سیاقی برخوردار نیست که بر پایه آن هر دو نظریه تفسیری را با یکدیگر جمع نمود و تعارض تفسیری پدید آمده را از اساس بی پایه دانست و این جاست که چالش تناقض گون در تفسیر آیه ای شکل می گیرد . ♨️ «چالش» مفهومی ناظر به موقعیت تنش زا در تفسیر شماری از آیات قرآن کریم است که از سوی مفسران تفسیرهای متفاوت و متمایز از آنها ارائه شده است به گونه ای که هر تفسیری در تقابل و تضاد با دیگری است . چالش تفسیری نقطه افتراق مفسران از هم دیگر و نشانگر دو جریان موازی در تفسیر آیه است که به دلایلی یکی بر دیگری غالب آمده است . از نمونه های مشهور چالش تفسیری، مفهوم امّی بودن در وصف حضرت محمد ( ص ) در آیات « اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِى خَلَقَ » و « فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ الَّذِي يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ كَلِماتِهِ وَ اتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ » و « هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُبِينٍ » است که شاهد موقعیت چالش در تفسیر دو گانه « إقرأ - امّی» در تفاسیر قرآن هستیم . ♨️ این چالش بر مفهوم حدیثی- لغوی از معنای فعل « اقْرَأْ » و صفت « الْأُمِّيِّ » استوار است. در نظریه مشهور « اقْرَأْ » به خواندن و « الْأُمِّيِّ » به فرد ناتوان از خواندن و نوشتن معنا شده است و شاهد آن حدیثی است که بر پایه آن محمد ( ص ) هنگام نزول آیه « اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِى خَلَقَ » به عدم توانایی خود بر خواندن و نوشتن تاکید نمود. از جمله این احادیث می توان به این حدیث اشاره کرد : «... فجاءه جبريل فقال له : اقرأ، فقال : [ما أنا بقارئ] قال: [فأخذني فغطّني حتّى أخذ منّي الجهد ثمّ أرسلني ، فقال لي: اقرأ، فقلت : ما أنا بقارئ ، فأخذني فغطّني الثّانية كذلك ثمّ أرسلني ، فقال لي : اقرأ، فقلت : ما أنا بقارئ ، فغطّني الثّالثة ثمّ أرسلني، فقال لي : اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ عَلَقٍ . » . ❇️ در نظریه رقیب « اقْرَأْ » و « الْأُمِّيِّ » به معانی مفروض نظریه مشهور نیست . با ظهور این رهیافت اعتبار تفسیر نظریه مشهور از آیات مذکور دچار چالش شد . بر پایه نظریه رقیب از یک سو در لغت عرب ماده قرأ به معانی خوانش, تعبد و تنسک آمده است و از سوی دیگر سیاق سوره علق و اسلوب طلب در ساختار امری فعل «اقْرَأْ» بر تعلیم اصل « تقدم دعا» در عبادت خداوند دلالت دارد. این تبیین از آیه افزون بر هم سویی با سیاق تاریخی, متنی و لغت با احادیث سبب نزول این آیه نیز تناسب بیش تری دارد لکن نظریه مشهور به تضیعف این دسته از احادیث سبب نزول آیه نظر دارد و احادیث هم سوی با معنای موافق با خود را تقویت می نماید. .❇️ هم چنین بر پایه نظریه رقیب واژه « الْأُمِّيِّ » به معنای فرد فاقد سواد خواندن و نوشتن نیست و این معنا از این واژه با سیاق تاریخی و کاربرد فرهنگی واژه اُمّی در بافت نزول آیه تعارض دارد ؛ «الْأُمِّيِّ» در آیات مذکور به معنای پیامبر برانگیخته شده از غیر بنی اسرائیل است. ⚡️ بازشناسی مفهوم فرهنگی این واژه به نزاع مفسران در این مسئله و رفع این چالش پایان خواهد داد . مفروض نظریه مشهور در تعارض آشکار با نصوص و مستندات تاریخی روشنی است که از شیوع خواندن و نوشتن میان عرب از دوره جاهلی حکایت دارند . ♨️ تطور معنای لغوی این واژه و غفلت از بُعد و سیاق فرهنگی و تاریخی آیات سبب این چالش شده و گاه مایه شبهه افکنی خاورشناسان نیز شده است. ┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• @OstadRad Books : https://B2n.ir/r67349 Articles : https://B2n.ir/j95840 Lectures : https://B2n.ir/w50917

در سوگ عدالت ┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• @OstadRad Books : https://B2n.ir/r67349 Articles : https://B2n.ir/j95840 Lectures : https://B2n.ir/w50917

غرر قرآن در رهیافت مولف تفسیر تسنیم (01) علی راد مقصود از رهيافت, چگونگي پرداختن به يک مسئله يا شيوه تفکر درباره آن است. رهيافت شناسي, پژوهشی اکتشافی است که به استخراج رویکردها و ارزیابی آنها درباره یک مساله می پردازد. مساله رهيافت شناسی یادداشت حاضر پاسخ به این پرسش است: چه رهيافت هایی مفسران معاصر امامیه در انتخاب آیات غرر وجود دارد؟ برایند بررسی تفاسیر معاصر امامیه, که به تعیین غرر آیات در تفسیر توجه داشتند, نشان میدهد رهیافتهای متنوع میان مفسران امامیه از جمله استاد جوادی آملی در تفسیر تسنیم رایج است. ♨️ ماهیت و مولفه های آیات غرر آیاتی از قرآن به دلیل دارا بودن ویژگیهای برجسته محتوایی و بیانی, مرجعیت و جامعیت خاصی در تبیین آموزه های قرآنی یافته و به مرور از شهرت, فراوانی ارجاع و استناد در احادیث و اقوال مفسران برخوردار شده اند. در برخی از تفاسیر معاصر امامیه از جمله تفسیر تسنیم از این آیات, به «آیات غرر» یاد شده و معارف ژرفی از درونمایه آنها استخراج شده است. علیرغم استناد به آیات غرر, ماهیت, ملاکات و شاخص-های انتخاب این آیات بیان نشده, و مباحث نظری و روش شناختی آن تبیین نگردیده است. علامه طباطبایی از تعبیر «من غرر الآيات» در توصیف دوازده آیه استفاده کرده است. بهره وری ایشان از آیات غرر به عنوان یک قاعده در گستراندن معارف قرآن و نشان دادن دقایق وحیانی, ابتکار و وجه تمایز تفسیر المیزان با سایر تفاسیر بیان شده است. بعدها تفسیر تسنیم, متاثر از تفسیر المیزان, غرر قرآنی را در تفسیر هر سوره مشخص نموده است. در تفسیر تسنیم غیر از شاخص توحیدی بودن آیات غرر, تعبیر دیگری که به عنوان ضابطه و ملاک تعیین این آیات باشد, جز اشاره به موضوع و محتوا آیات, یافت نشد. مولف این تفسیر در این باره می نویسد:« چون همۀ مسائل اسلامی قرآنی، اعم از عقايد، اخلاق احکام و حقوق، به توحيد خدای سبحان باز می گردد که زير بنای همۀ معارف و اعمال شايسته است؛ بيشترين آيات کليدی قرآن ، آيات توحيدی اند. محور اصلی سورۀ آل عمران با توجه به فضای نزول اين سوره و آيات آن، توحيدی است و محتوايی غرر آيات اين سوره نيز بر مباحث توحيدی است. استاد علامه طباطبائی، شماری از غرر آيات را در مواضع گوناگون تفسير گرانسنگ الميزان آورده اند که بيشترين محتوای انها توحيدی است.» . افزون بر تفسیر المیزان و تسنیم, تعبیر غرر در تفسیر الفرقان حداقل نیز در توصیف چهار آیه بکار رفته است. در اینکه کدامیک از دو مفسر المیزان و الفرقان در رویکرد غرر شناسی قرآن متاثر از دیگری بوده است, نویسنده این یادداشت به نظر قطعی دست نیافته است. ✳️ «ممتاز بودن در بیان و محتوا (آموزه قرآنی) در موضوعات بنیادین قرآن » فصل ممیز آیات غرر از سایر آیات است و از تعبیر «بیانی و محتوایی» توامان بودن این دو وصف برای آیات غرر مقصود است به گونه ای که آیه غرر همزمان واجد هر دو امتیاز بلاغی و محتوایی باشد. این سخن به معنای نفی اعجاز از آیات غیر غرر و حصر آن در غرر نیست بلکه با اعتقاد به بلاغت اعجازیین برای تمامی آیات قرآن, قائل به نوعی تمایز برای شماری از آیات به لحاظ ویژگیهای بیانی و محتوایی هستیم که آنها از آیات دیگر برجسته نموده است. استفاده از تعبیر آیات کلیدی, زیر بنایی, باهره برای این نوع از آیات به تعریف شرح الاسمی مانند است از این رو نیازمند تکمیل می باشد. همچنین عبارت «غرر آیات آیات کلیدی قرآن اند که راهگشای بسیاری از آیات دیگر بلکه پایه و میزان عدل و مصباح روشنی برای حل پیچیدگی های بسیاری از احادیث اند». به کارآمدی آیات غرر نظر دارد تا تبیین ماهیت این آیات. از بررسی تفاسیر امامیه بدست آمد که جز در تفسیر تسنیم به تعریف آیات غرر اهتمام نشده است هر چند که به طور قطع ملحوظ آنان بوده است. تعاریف ارائه شده نیز تام و دقیق نبوده است. با توجه به معنای لغوی, اصطلاحی غرر و کاربرد آن در بیان مفسران امامیه آیات غرر را میتوان چنین تعریف کرد: عبارات تام قرآنی که در موضوع خود در مجموع محکمات قرآنی از برجستگی خاص بیانی و محتوایی برخوردار بوده و در تبیین موضوع و پاسخگویی به مسائل آن منحصر بفرد و کارآمد باشند. از این تعریف بر می آید که غرر قرآنی با محکمات پیوند دارند؛ به بیان دیگر به طور قطع غرر از شمار محکمات قرآنی هستند لکن همه محکمات غرر محسوب نمی شوند بلکه محکماتی که ویژگی برجسته ای به لحاظ محتوایی و اسلوب بیانی داشته باشند. با قید محکمات معلوم می شود که آیات متشابه به دلیل چند وجهی در معنارسانی از شمار غرر قرآن بیرون هستند. ┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• @OstadRad Books : https://B2n.ir/r67349 Articles : https://B2n.ir/j95840 Lectures : https://B2n.ir/w50917