توضیحاتی پیرامون محورهای جشنواره:
0⃣1⃣ امکان تعریف و حدود حریم خصوصی در فضای مجازی از منظر فقه
🔹 در فضای زندگی انسانی دو حریم وجود دارد که باید رعایت شود. یک حریم، حریم عمومی است که با احکامی مانند عدم تصرف آن یا در آن یا عدم در غیر موارد تعیین شده، رعایت آداب و احکام مربوطه و مانند آنها حمایت میشود. حریم عمومی میتواند حریم جاده، مساجد، اوقاف عامه و مانند آنها است. خود جامعهی اسلامی یک حریم است که هم باید آداب و احکام آن رعایت شود و هم مسایل درون آن نباید به بیگانه برده شود. حریم دوم حریم خصوصی است که مهمترین قیود آن قید محرمانگی، عدم تعرض و عدم ورود است. این حریم اعم از حریم شخصی و حریمهای خاص، مانند مجلس عروسی، مجلس زنانه، مهمانی خانوادگی، استخر و مانند آنها است. حدود این حریم هم از طرف درون باید با احکام و آداب ویژهی حریمها رعایت شود و هم از طرف بیرون با عدم ورود و عدم نظر و عدم تعرض. طرف مقابلی که باید این حریم را حفظ کند، میتواند یک شخصیت بیگانه یا خودی حقیقی باشد یا شخصیت حقوقی خصوصی یا تولید کنندگان اپلیکیشنها و پلتفرمها یا دولت باشد. به هر حال، روشن است که برخی از این حریمها، حتی در برابر دولت نیز حریم به شمار میآیند.
🔹 فضای سایبر بسیاری از عرصهها را با تحولات بنیادین مواجه کرده است. ازجمله در حریم خصوصی مسایلی جدید ایجاد کرده و حفظ آن را با مشکلاتی فنی و حقوقی مواجه کرده است. حدودی از حریم خصوصی در عصر پیش از فضای مجازی، در عصر فضای مجازی یا به کلی رعایت نمیشود یا اینکه قابل حفظ نیست. برای نمونه، در ایران عکس یک خانم، حتی به صورت محجبه، حریم خصوصی به شمار میرفت و نباید دست نامحرم میبود. اما در عصر فضای مجازی عکسهای محجبه توسط خود این خانمها در فضای مجازی بارگذاری شده است. هم چنین، کاربران ناچارند بخش بزرگی از اطلاعات خصوصی خود را در فضای مجازی بارگذاری کنند. امنیت کامل دادههای مربوط به حریم خصوصی در فضای مجازی غیر ممکن و امنیت نسبی نیز مشکل و پرهزینه بوده و دائماً در معرض تهدید است. اساساً بخشی از اطلاعات خصوصی افراد از طریق یک فعالیت سادهی اوسینتی از فضای مجازی قابل رهگیری است و افراد بدون اینکه بدانند، بخش بزرگی از اطلاعات خصوصی خود را در فضای اینترنت رها کردهاند. این فضا با ویژگیهایی که دارد، در حریم خصوصی میتواند توسعه و تضییقهایی ایجاد کند. مسئلهی حریم خصوصی در فضای کالبدی (فیزیکی) ابهام داشت و با پیدایش فضای مجازی ابهامها و چالشهای آن بیشتر شده است. تجاوز به حریم خصوصی یک فرد عِرض و حریت انسان را تهدید میکند.
🔹 حقوقدانان به مسئلهی حریم خصوصی توجه زیادی دارند و نیز در فقه به صورت پراکنده احکام و قواعد متعددی با آن مرتبطاند؛مانند احکام مربوط: افشاء سر، غیبت، تجسس، هتک ستر، ورود به منازل و ملک دیگری، استراق سمع و به ویژه حریم زنان، خانواده و کودک. اما به صورت یک مسئلهی فقهی مستقل طرح نشده است و البته کمبود تحقیقات فقهی در باب مسایل فضای مجازی نیز موجب شده که مسئلهی حریم خصوصی در فضای مجازی و وجود مجازی از منظر فقهی مغفول بماند.
🔹 محقق محترم باید در این تحقیق، امکان فقهی و نیز امکان فنی تعریف حریم خصوصی را بررسی کند و سپس به گسترهی حریم خصوصی در فضای مجازی از منظر فقهی و نیز به انواع خسارات ناشی از نقض حریم خصوصی در فضای مجازی، چگونگی شناسایی خسارتها و تطبیق آنها بر موضوعات فقهی مربوطه بپردازد. احتمالاً با نگاه فقهی، محقق ناچار شود به مفهوم حریم مؤمن نیز توجه کند. هم چنین، با توجه به ادلهی فقهی به سیاستهای کلان شرعی در سه لایهی کاربر، تولیدکننده و دولت تدوین نماید و تعارض حفظ حریم خصوصی با مسایلی چون امنیت را بررسی کند.
#پیوست_محورهای_جشنواره #جشنواره #حریم_خصوصی #امنیت
✅ دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی
🌐 @oisc_majazi
توضیحاتی پیرامون محورهای جشنواره:
9⃣ بررسی فقهی حدود و شیوههای نظارت بر فضای مجازی با لحاظ لایهمندی گروههای کاربری در فضای مجازی
💠 میلیاردها کاربر از بزرگترین و پیچیدهترین شبکهی #اینترنت استفاده میکنند و در واقع، یک جهان جدید ساختهاند. این جهان جدید یک جهان بدون مرز است که در آن همهی کاربران، بخش بزرگی از اطلاعات خود را به اشتراک میگذارند. این فضا امکان نفوذ هر ملت و دولتی را در هر ملت و دولتی ایجاد کرده است و نیز امکان استفاده از اطلاعات فراوان این شبکه، برای همه، اعم از خودی و غیرخودی فراهم است. این فضا انجام بسیاری از فعالیتها را، اعم از خوب و بد، آسانتر کرده است.
🔹 در نتیجه، #فضای_مجازی به یک حوزه جنگی تبدیل شده است که میتواند زیرساختهای فرهنگی، فیزیکی و مجازی را نابود یا بیفایده کند و در واقع به تواناییهای مهم ملی آسیب برساند. در واقع، هر کدام از این مشکلات، ناشی از گونههای مختلف #تهدیدات_سایبری است. این نوع مشکلات، به دلیل دشواری در شناسایی عوامل تهدید سایبری، همه نهادهای ملی را وادار میکند تا راهبردهای دفاعی خود را مرور کنند. برای مقابله با این تهدیدها ، کارگزاران #امنیت ملی از ابزارها و فنون مختلفی برای نظارت بر فضای سایبری استفاده میکنند.
🔹 در این تحقیق، محقق با مسایلی مانند چگونگی بررسی رویدادهای گستردهی سایبری، مرجع نظارت بر فضای مجازی، سیاستهای حفظ حریم خصوصی و امنیتی پشت تحلیل و استقرار امنیت، سیاستهای نظارت بر فضای مجازی، و مانند آنها باید مواجهه داشته باشد. محقق لازم است چند سیاست بسیار مهم را در تحلیل فقهی حدود و شیوههای نظارت بر فضای مجازی مورد توجه قرار دهد:
◀️ ۱) اگر فضای مجازی برای ما مخاطراتی دارد، برای دشمن هم مخاطراتی دارد. سیاستهای نظارتی نباید ما را چنان محدود نماید که ایجاد خطر برای دشمن را نیز محدود کند. نفس حضور ملل مسلمان، مخصوصاً ملت ایران در پلتفرمهای جهانی میتواند با سیاستگذاری مناسب تهدید بزرگی برای دشمن باشد.
◀️ ۲) در سیاستهای نظارت بر فضای مجازی حد نظارت از اموری چون تجسس کاملاً روشن شود.
◀️ ۳) لایهمندی گروههای کاربری در فضای مجازی در سیاستهای نظارت باید مورد توجه باشد، بالاخص لایهی #کودک و #خانواده .
#پیوست_محورهای_جشنواره #جشنواره #لایه_مندی #امنیت #نظارت #تجسس #تهدیدات_سایبری
✅ دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی
🌐 @oisc_majazi