Razie:
استاد این سوال برای من پیش اومد که با این تفاسیر ، روانشناسی اسلامی چیزی در سطح معماری اسلامی یا پزشکی اسلامی، افول پیدا خواهد کرد. و لزومی نداره که تفکرات روانشناسان بزرگ تاریخ در سراسر جهان با هر گرایشی نسبت به دین و خدا، با روانشناسی اسلامی مغایرت اصولی داشته باشه، چرا که روانشناسی در سطح بررسی کارکرد مغز و ذهن است و یک علم تجربی و آزمایشگاهی. این برداشت من درسته؟
سید علی مرعشی:
سلام و احترام. این مسئله 3 بعد دارد:
1. روانشناسی اسلامی اگر بخواهد روانشناسی باشد نه انسان شناسی، آنگاه باید حیطه موضوعی خود را ذهن تعریف کند
2. اگر روانشناسی اسلامی بخواهد یک علم باشد باید مبتنی بر شواهد عینی باشد هرچند پس از یک فعالیت تفسیری و هرمنوتیکی.
3. روانشناسی اسلامی اگر بخواهد اسلامی باشد باید مبتنی بر پارادایم اسلامی باشد. یعنی از هستی شناسی اسلامی، انسان شناسی اسلامی، اخلاق اسلامی، حرام و حلال اسلامی، اولویت های اسلام، و امثال آن تخطی نکند. بدیهی است موارد ذکر شده، خودِ روانشناسی اسلامی نیستند بلکه از جنس فلسفه، کلام، فقه، حکمت عملی و دیدگاه های تمدنی ولی فقیه جامعه اسلامی هستند که مبنای کار قرار میگیرند.
مورد سوم مخصوص روانشناسی اسلامی نیست بلکه همه علوم حتی عینی ترین آنها مانند فیزیک نیز مبتنی بر پارادایم خاصی هستند. به همین دلیل همه علوم گرایش عقیدتی و ارزشی دارند ولو ماتریالیستی یا مسیحی یا یهودی یا پست مدرنیستی یا فمینیستی و امثال آن.
با این تفاوت که روانشناسی اسلامی پارادایم خود را از مسلمات اسلام میگیرد و لذا چندان این پارادایم متغیر نیست، اما علومی مانند روانشناسی متعارف و امثال آن پارادایم خود را از توافق جمعی صاحبنظران خود میگیرد که این هم تابع زمانه و زمینه اجتماعی است نه وحی الهی. اما به هرحال هیچ علمی منهای پارادایم وجود ندارد منجمله روانشناسی اسلامی و اسلامیت آن مقوم به همین پارادایم اسلامی آن است.
اشکالی ندارد که روانشناس اسلامی در زمینه انسان شناسی اسلامی دقت هایی داشته باشد اما نباید آن موضوعات را مکفی از روانشناسی یا جایگزین آن فرض کند. بلکه انسان شناسی نسبت به روانشناسی مانند پی است نسبت به دیوار اما خود دیوار نیست. این پی برای جامعه شناسی اسلامی و اقتصاد اسلامی و... نیز همان پی است اما دیگر خودِ اقتصاد و جامعه شناسی نیست.
Razie:
بله ممنون استاد. منم تصور میکنم هیچ علمی منهای پارادایم وجود ندارد، حتی عینیترین علوم... اشکال اینکه هنوز روانشناسی اسلامی قوام چندانی برای برابری با سایر نگاههای روانشناسی نداره، در شفاف نبودن پارادایمهای انسانشناسانه اسلامیست؟ یا در ربط اون به روانشناسی علمی دچار مشکلیم؟ نمیدونم تعارضم ذهنم رو در قالب سوال درستی پرسیدم یا نه؟
سید علی مرعشی:
مشکل در هر دو است. اولا انسان شناسی ما بیشتر ارسطویی است تا اسلامی و این سبب خلط میان دو مقوله ذهن و روح شده، چنان خلطی که طرحواره آن را به سختی میتوان از اذهان زدود. این از آنجا ناشی شد که ارسطو یک خطای بنیادین داشت به نام ausia یا چیز. او نمیتوانست میان فرایند و چیز فرق بگذارد.
دوم اینکه عدم التزام به شیوه های عینی کنترل شده سبب شده تا در مقام کاربرد و رفع نیاز عینی نقص داشته باشیم. برای اینکه یک سخن علمی باشد ضرورت ندارد که گوینده سخن لزوما آن را بررسی عینی کرده باشد اما ضرورت دارد که نشان دهد چگونه میتوان آن را بررسی عینی کرد. وقتی سخن شما کاربردی نباشد عملا مشکلی را در جهان بیرونی حل نمیکند.
شهید مطهری غور بیش از حد در ذهنیات و فرار از طبیعیات را از علل عقب افتادگی مسلمانان میداند و این سخن درستی است.
ایشان با ذکر آیاتی از قرآن نشان میدهد که وظیفه مسلمانان بررسی دقیق و موشکافانه امور طبیعی است و حتی متعالی ترین امور مانند شناخت خدا را هم از این طریق باید استحصال کرد.
البقره
إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِن مَّاءٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَابَّةٍ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ
ﺑﻲ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺩﺭ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺁﻣﺪ ﺷﺐ ﻭ ﺭﻭﺯ ﻭ ﻛﺸﺘﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﻳﺎﻫﺎ [ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺴﺎﻓﺮ ﻭ ﻛﺎﻟﺎ ] ﺑﻪ ﺳﻮﺩ ﻣﺮﺩم ﺭﻭﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﺭﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺍﺯ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻧﺎﺯﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺁﻥ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﮔﻲ ﺍﺵ ﺯﻧﺪﻩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﺟﻨﺒﻨﺪﻩ ﺍﻱ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻥ ﺑﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺍﺑﺮِ ﻣﺴﺨّﺮ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ، ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ [ ﺍﺯ ﺗﻮﺣﻴﺪ ، ﺭﺑﻮﺑﻴّﺖ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺧﺪﺍ ]ﺑﺮﺍﻱ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺍﻧﺪﻳﺸﻨﺪ .(١٦٤)
https://eitaa.com/SAmarashi
اضطراب مرگ.mp3
14.29M
کارگاه آموزه های روانشناختی در صحیفه سجادیه، با تاکید بر بسته درمانی سلامت روان در بیماران صعب العلاج بر اساس دعای پانزدهم و درمان اضطراب مرگ بر اساس دعای چهلم صحیفه سجادیه.
برگزار شده در مرکز پژوهش های آستان قدس رضوی
https://eitaa.com/SAmarashi
فرهنگ تکریم بی قید و شرط، فرهنگ تعارف
واقعا یکی از عوامل موثر در اینکه کشور ما همه آنچه که پتانسیل دارد به دست نمیآورد، فرهنگ تعارف و مداهنه و تطهیر گذشتگان است.
من با آنکه کمتر در فرهنگ منحط غربی چیز قابلی می یابم اما انصاف آن است که اگر بنا باشد چیزی از این جماعت بیاموزیم همانا سخن بی تعارف است. منظورم بیان بدون لکنت اشکالات پیشینیان است. ما عادت کرده ایم یعنی عادتمان داده اند که هر مسئولی که دوره اش گذشت ولو مثل مغول به داشته های تحت اختیار خود حمله کرده باشد، پرونده اش را میبندیم و از او به نیکی یاد میکنیم و تطهیرش میکنیم کانه خیلی فداکاری فرموده که مدتی رئیس ما و فعال مایشاء بوده و هر ویرانگری که خواسته کرده و هر ستمی که خواسته مرتکب شده. رسم است دیگر باید بیاوریمش بنشانیمش بالای مجلس و از او تقدیر کنیم و دسته گل بدهیم و خدماتش را ارج بنهیم.
البته بر منکرش لعنت که قدر خوبیها را دانستن چیز خوبی است. منظور قدرنشناسی و نمک نشناسی نیست. اما در روایت داریم که تخلقوا باخلاق الله. یعنی اخلاقتان را مانند خدا کنید. خداوند خوبی ها را ده برابر پاداش میدهد اما بدیها را نیز دستکم یک برابر جزا میدهد به ویژه آنجا که پای حق الناس در میان باشد که گذشتی در کار نیست.
ای بابا حالا یک بنده خدایی مدتی مسئول بوده خدمت کرده دوتا هم اشتباه کرده، مگر خدا ستار العیوب نیست؟ چرا خدا ستار العیوب است و بدگویی از دیگران را دوست نمیدارد اما خودش فرموده لایحب الله الجهر بالسوء من القول الا من ظُلم. یعنی خداوند آشکار گفتن بدیها را دوست ندارد مگر در جایی که ظلم شده باشد. خلاصه هر قاعده ای استثنایی دارد.
چرا عرض میکنم آیین های تکریم مسئولین گذشته از عوامل عقب افتادگی ماست؟ زیرا مسئول فعلی نگاه میکند میبیند نفر قبلی و نفرات قبلی هر چه ستم کرده اند و امکانات مملکت را هدر داده اند و حق و ناحق کرده اند و ویرانه تحویل داده اند باز هم قدر میبینند و برصدر مینشینند. خب مگر مسئول فعلی سرش درد میکند که بیاید برای احقاق حق و اصلاح امور خون دل بخورد. خراب کردن همیشه آسانتر از درست کردن است. حالا که خراب کردن هم در خلال فرهنگ تعارف بعدا اسمش میشود فداکاری بگذار ما هم...
خیر عزیزان مملکت ما زمانی از مشکلات فعلی رها میشود که هر مسئولی پس از تحویل پستش ضمن تقدیر از خدمات احتمالی وی تحت حساب کشی قرار گیرد تا پاسخگوی ترک فعل ها و سوءاستفاده ها و بی قانونی های خود باشد. طوری که اولا هرکسی جرات نکند بخاطر "درد منزلت" مسئول شود و ثانیا اگر هم شد جرات نکند خودکامگی و باندبازی و جناح بازی کند.
خلاصه بداوضاعی است.
https://eitaa.com/SAmarashi
6.9M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
تحریف موذیانه تاریخ علم توسط اروپائیان
https://eitaa.com/SAmarashi
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
تناقض های فرگشت، مسئله خودآگاهی و روح. بریده ای از کارگاه آنلاین انسان شناسی (1)
https://eitaa.com/SAmarashi
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
تناقض های فرگشت، مسئله خودآگاهی و روح. بریده ای از کارگاه آنلاین انسان شناسی (2)
https://eitaa.com/SAmarashi
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
تناقض های فرگشت، مسئله خودآگاهی و روح. بریده ای از کارگاه آنلاین انسان شناسی (3)
https://eitaa.com/SAmarashi
هدایت شده از فلسفه ذهن
❇️ تلقّیای در بین برخی اساتید و دانشپژوهان #فلسفه_اسلامی وجود دارد که همین مباحث موجود در اسفار و شواهد صدرالمتألهین یا شفای بوعلی را برای ورود ایجابی به حوزه #فلسفه_ذهن معاصر کافی میدانند.
حال آنکه یافتههای #علوم_شناختی در دهههای اخیر و ادبیات فلسفیای که به تبع آن ایجاد شده، فاصلهای بسیار با استدلالها و نحوه ورود منابع #حکمت_متعالیه و عرفان و فلسفه مشاء دارد. هرچند که میراث تفکر فلسفی مسلمین، ارزشمند و در جای خود قابل اتکا باشد.
❇️ گاه تصور برخی اساتید فلسفه اسلامی - بدلیل عدم آشنایی با سنخ و حجم محتوای تولیدشده در علوم شناختی و فلسفه ذهن معاصر - اینست که مثلاً ۱۰ سال حکمت متعالیه و مقدماتش در فلسفه مشّاء بخوبی تحصیل شود و بعد با ترجمه چند کتاب از فلسفه ذهن، باید وارد پاسخ (سلبی و ایجابی) شد.
در حالیکه اساساً بخش قابل توجهی از براهین کتاب نفس در فلسفه اسلامی، ناظر به نظریات ماتریالیستی چندصد سال قبل مطرح شده که امروزه قائلی ندارد؛ مثل همین ادلّه #تجرد_نفس. و از سوی دیگر دیدگاههای مطرح فیزیکالیستی معاصر چیزی میگویند که بسیاری از این ادلّه، نافی آنها نیستند!
مباحث مبتنی بر مبانی #هایلومورفیسم (ماده و صورت) و ... نیز از آنجا که بنحوی گسترده در مقالات و کتب مطرح فلسفی غرب معاصر مورد رد و مناقشه واقع شدهاند، برای برقراری دیالوگ و پاسخ، چندان قابل اتکا بنظر نمیرسند.
❇️ بگذریم که مرزبندیهای ایدئولوژیک در مواجهه با فلسفه ذهن، چندان واقعبینانه و جامعنگر هم نیست. مباحث قابل توجه و مفیدی در کانتکست #فلسفه_تحلیلی (و ازجمله فلسفه ذهن معاصر) وجود دارد که نسبت به #فیزیکالیسم و #دوئالیسم، خنثی هستند و نیز تئوریهایی نودوئالیستی و فیزیکالیستی مطرح شده که قابل استفاده برای بازسازی نظریات پیشین و پیشبرد تأملات فلسفی درباره ذهن و #آگاهی است.
همین نکته درباره مواجهه با علوم شناختی نیز کاملا صدق میکند.
❇️ از سوی دیگر در همان مواجهات عقیدتی نیز مرز دانش را با نصبسندگی، بیمنطق کردهاند. امروزه اگر استدلال بوعلی علیه یک دیدگاه ماتریالیستی - که احتمالاً در زمان خود او مطرح بوده و امروزه اصلا ً قائلی ندارد - را صورتبندی کنیم و حاشیه بزنیم، جزو مقالات پژوهشی فلسفه اسلامی ردهبندی میشود و در جغرافیای فلسفه اسلامی دانسته میشود.
اما اگر استدلالی علیه یک دیدگاه ماتریالیستی معاصر که در کتب و منابع فلسفه اسلامی ما مطرح نبوده است را صورتبندی کنید و نقد و حاشیه بزنید و پیشنهاد بدهید، دیگر در حوزه فلسفه اسلامی طبقهبندی نمیشود. به راستی ملاک و معیار این دستهبندی چیست؟
اگر موضوع یا غایت یا متد برای مرزبندی و دستهبندی علوم، ملاک باشد که نباید چنین اتفاقی بیفتد. مگر آنکه «نص» و «کتب پیشینیان»، ملاک مرزبندی رشته و حوزه فلسفه اسلامی قرار گرفته باشد. این فاجعهای بزرگ برای رشد و نوآوری فلسفی در زمان ماست.
❇️ نهایت آنکه بعید بنظر میرسد که آشنایی کافی با علوم شناختی (لااقل دو رشته #نوروساینس و #هوش_مصنوعی) و نیز تخصص در مباحث فلسفه ذهن تحلیلی، از طریق تحصیل در رشتههایی با پارادایم متفاوت حاصل شود؛ ولو آنکه تحقیق و رساله به این سمت هدایت شود. بلکه هدف مذکور نیازمند تحصیل تخصصی و تماموقت در همین حوزه روزآمد و گسترده است.
@PhilMind
هدایت شده از گروه علمی فرهنگی فتح
✅ اولین نشست ماهیانه "روانشناسی اسلامی"
♨️ چیستی و چگونگی روانشناسی اسلامی (فلسفه روانشناسی اسلامی)
✅ فرصتی برای هماندیشی اساتید و دانشجویان پیرامون روانشناسی اسلامی
👤دکتر سید علی مرعشی:
دکترای حرفه ای پزشکی، ام پی اچ در بهداشت اجتماعی، دکترای تخصصی روانشناسی، عضو هیات علمی و رئیس دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
📟 ۲ ساعت وبینار #رایگان
📆 جمعه ۲۸ بهمن ماه
⏰ ساعت ۱۵
⁉️ همراه با پرسش و پاسخ
❌جهت ثبت نام و کسب اطلاعات بیشتر :
🆔 @fatehan_admin2
📲 09393579193
↗️برای✌️نفر از دوستان ارسال کنید.
➕به جمع فاتحان بپیوندید 👇
🌐 fatehan.net
🆔 @fatehan_net
*🇮🇷 تاریخ نویسان و مستشرقین که آثاری نوشته اند درباره تمدن مردم مسلمان که گستره ایی از شمال افریقا وجنوب اروپا تا شرق دور داشته ولی نتوانسته اند درخشش علمی و فن آوری و پیشرفت تمدنی این سرزمین پهناور را کتمان کنند و همگی معترف اند که دوره ایی طلایی در زندگی بشر در همین سرزمین ها شکل گرفته است و اما معدودی از ایشان هم معترف شده اند که این میراث علمی از کشورهای با تمدن اسلامی به اندیشمندان اروپایی راه یافته و ریشه تحولات علمی در اپتیک و نجوم و ریاضیات... و رنسانس در اروپا از کشورهای اسلامی بدانجا راه یافته است کتاب و دستورالعمل های بهداشتی و طبی ابن سینا در کتاب قانون در اروپا به مدت ۷۰۰سال بکار می رفته و تدریس شده و با روش های او در جراحی و تشخیص بالینی، پایه طب مدرن ایجاد شده🇮🇷🇮🇷نمونه بالا فقط شاهدی کوچک بر دست آوردهای علمی بزرگی است که قریب به ۶۰۰سال بعد به نیوتون نسبت داده شد مثل الکترولیت آب که سالها قبل از لاوازیه در کشورهای اسلامی متداول بود و هیدروژن را مولدالماء(تولید کننده آب) می گفتند. چرا نسل جوان از مواریث فرهنگی و علمی خود جدا شده اند به نمونه بالا در نطنز توجه کنید* parvaz🇮🇷
https://eitaa.com/SAmarashi