📚✍📚✍📚✍📚✍📚✍
9️⃣1️⃣ #معرفی_کتاب :📚
کتاب «ابوذر غفاری» شرح تاریخ زندگانی و فعالیت های انقلابی جناب ابوذر غفاری؛ اثر ابوالقاسم غلامی✍📚👇
@TarikhEslam
📚✍📚✍📚✍📚✍📚
🌐جهت خرید یا دانلود کتاب «ابوذر غفاری» :👇
http://ketabrah.ir/go/b16029 معرفی و دانلود کتاب ابوذر غفاری (جندب بن جناده)
@TarikhEslam
📆یکم ربیع الثانی سال ۶۵ هجری قمری؛ آغاز قیام «توابین» به رهبری «سلیمان بن صرد خزاعی»：👇
#وقایع_ماه_ربیع_الثانی
@TarikhEslam
✅قیام توابین اولین قیام شیعی پس از واقعه عاشورا با هدف انتقام از قاتلان امام حسین(ع) بود.
توابین از سال ۶۱ هجری قمری پس از واقعه عاشورا مخفیانه در پی جمع آوری نیرو و اسلحه بودند.
گفته شده است به دلیل عدم‌همراهی مختار ثقفی، بسیاری از شیعیان همراه توابین نشدند.
این قیام در سال ۶۵ هجری قمری به دست مسلمانان و دوستداران اهل بیت(علیهم السلام) در مقابله با لشکر شام و در منطقه عین الورده رخ داد که رهبری آن بر عهده سلیمان بن صرد خزاعی بود.
در جنگی چهار روزه، بسیاری از توابین کشته شدند و باقیمانده سپاه به رهبری رفاعة بن شداد عقب‌نشینی کردند.
🔷تفصیل جریان：
پس از واقعه عاشورا از آنجایی که بعد از شهادت امام حسین(ع) و یارانش، برخی شیعیان که با وعده بیعت، از حسین بن علی(ع) دعوت کردند به کوفه بیاید و سپس از خطای خویش در پیمان شکنی و یاری نرساندن به امام(ع)، سخت پشیمان بودند، تصمیم بر آن گرفتند که گناه و اشتباه خویش را جبران کنند.
آنان در جلسات متعدد به این نتیجه رسیدند که این ننگ جز با کشته شدن در راه امام حسین(ع) و گرفتن انتقام از قاتلان وی پاک نمی‌شود.(۱)
🔷شکل گیری قیام：
چند ماه پس از حادثه کربلا، حدود صد تن از شیعیان در خانه سلیمان بن صرد خزاعی که از چهره‌های سرشناس کوفه بود، گرد آمدند.
سلیمان در این جلسه با اشاره به آیه ۵۴ سوره بقره و توبه قوم موسی(ع) خطاب به حاضران گفت :
ما وعده یاری به اهل بیت پیامبر (ص) دادیم، اما یاریشان نکردیم و در انتظار فرجام کار ماندیم تا آن که فرزند پیامبرمان کشته شد.
حال خدا از ما راضی نمی‌شود مگر آن که با قاتلان او بجنگیم، شمشیرها را تیز کنید و اسب و نیرو فراهم سازید تا فرا خوانده شوید.(۲)
پس از سخنان سلیمان، دیگر بزرگان شیعه و یاران امام علی(ع) نظیر مسیب بن نجبة فزاری، رفاعة بن شداد بجلی، عبدالله بن وال تمیمی و عبدالله بن سعد ازدی به سخنرانی پرداختند و سرانجام سلیمان بن صرد خزاعی به رهبری قیام برگزیده شد.(۳)
🔷اهداف قیام：
بنا بر سخنان و جلسات توابین، اهداف آنان در دو جهت بوده است :
1⃣خونخواهی از قاتلان امام حسین(ع)
2⃣سپردن حکومت به خاندان و اولاد حضرت پیامبر اکرم(ص)!(۴)
لشکر توابین در ۵ ربیع الاول از نخیله راهی دمشق شدند تا در مصاف سپاه عبیدالله بن زیاد قرار بگیرند.
هنگامی که سپاه به کربلا رسید، از اسب‌ها پیاده شدند و گریان خود را به قبر امام(ع) رسانده و اجتماع پرشوری را تشکیل دادند.(۵)
سلیمان در میان آنان گفت :
خدایا تو شاهد باش که ما بر دین و راه حسین(ع) و دشمن قاتلان او هستیم.(۶)
توابین به دعا پرداختند تا حال که توفیق شهادت در رکاب حسین(ع) نصیب آنان نشده است، خداوند از شهید شدن آنان پس از او محروم نسازد.(۷)
🔷آغاز نبرد：
پس از نبرد چهار روزه، بسیاری از توابین به شهادت رسیده، در محاصره سپاه دشمن قرار گرفتند.
فرماندهان توابین یکی پس از دیگری به شهادت رسیدند و اندک باقیمانده آنان به فرماندهی رفاعه بن شداد بجلی مجبور به عقب نشینی شدند.
توابین در مسیر بازگشت به شیعیان بصره و مدائن برخوردند که به یاری آنان آمده بود و پس از ابراز اندوه به شهرهای خود بازگشتند.
پس از شکست توابین و رسیدن به کوفه، مختار ثقفی که در زندان به سر می‌برد، به تمجید از سلیمان و شهدای قیام پرداخت و وعده داد که انتقام توابین را گرفته و به خونخواهی امام حسین(ع) قیام کند.(۸)
📚منابع：
۱)الفتوح ابن اعثم کوفی، ج۶، ص۲۰۵
۲)بحارالانوار مجلسی، ج۴۵، ص۳۵۵
۳)الکامل فی التاریخ ابن اثیر، ج۴، ص۱۶۰
۴)تاریخ طبری، ج۴، ص۴۵۶
۵)مقتل الحسین(ع) ابی‌مخنف، ص۲۹۱
۶)البدایه و النهایه ابن کثیر، ج ۸، ص۲۷۸
۷)الکامل فی التاریخ ابن اثیر، ج۴، ص۱۸۲
۸)انساب الاشراف بلاذری، ج۶، ص۳۷۰
@TarikhEslam
✅نام کامل او سلیمان بن صرد بن الجون بن ابی الجون خزاعی است که ملقب به «ابومطرف» است که بزرگ طایفه «بنی خزاعه» در کوفه بود.
سلیمان در مکه به دنیا آمد.
در منابع تاریخی هر چند به تاریخ زمان ولادت وی اشاره نشده است، اما چون گفته شده که وی در هنگام شهادت در سال ۶۵ قمری ۹۳ ساله بوده است، می‌توان گفت وی پنج سال قبل از بعثت به دنیا آمده است.
نام پدرش «جون» بود و در نسبتش به قبیله خزاعه هیچ اختلافی نیست.
نام او در عصر جاهلیت «یسار» بود که حضرت رسول اکرم(ص) نامش را پس از مسلمان شدن به «سلیمان» تغییر داد.(۱)(۲)
👤سلیمان در زمان حضرت رسول اکرم(ص)：👇
بعضی او را صحابی خوانده اند و بعضی درباره او تنها به این نکته اکتفا کرده اند که او از کبار تابعان و زهاد زمان خویش بوده است.(۳)
شیخ طوسی نیز او را در شمار اصحاب رسول اکرم(ص) ذکر کرده است.(۴)
👤سلیمان در زمان امام علی(ع)：👇
سلیمان جزو اولین کسانی بود که در کوفه ساکن شد و در محله خزاعه سکنی گزید.
او با خلافت امام علی(ع) به همراه بسیاری از بزرگان شیعه با او بیعت کرد.
بنا بر نامه‌ای که از سوی امیرمؤمنان(ع) برای او نوشته شده، وی نماینده امام(ع) در منطقه جبل بوده است.(۵)
او در جنگ‌های امام علی(ع) شرکت کرد و در جنگ صفین در رکاب امام(ع) جنگید و فرماندهی میمنه سپاه را بر عهده گرفت.(۶)
برخی گفته‌اند سلیمان در جنگ جمل شرکت نکرد و امام علی(ع) او را نکوهش کرد.
بلاذری می نویسد :
سلیمان می گوید وقتی بعد از جنگ جمل خدمت امام علی(ع) رسیدم، ایشان به من فرمودند :
📋《يَابنَ صُرَدٍ! تَنَأْنَأْتَ وَتَرَبَّصْتَ وَتَأَخَّرْتَ فَكَيْفَ تَرَى صُنْعَ اللَّهِ؟ فَقَدْ أَغْنَى اللَّهُ عَنْكَ》
♦️ای پسر صرد! سستی كردی و منتظر مانده و نظاره گر شدي و تأخير كردی! پس كار خدا را چه ديدی؟ ما از تو بی نياز كرد!(۷)
و محمد بن علی اردبیلی، در ضمن احوالات سلیمان از او با این جمله《المُتَخَلِّفُ عَن یَومِ الجَمَلِ》یاد می کند.(۸)
ظاهرا سلیمان بنا بر بعضی روایات، یکی از کسانی بوده است که در پیکار جمل شرکت نکرده و به همین دلیل، این عمل او نوعی جرح برایش به حساب آمده است.
البته قابل ذکر است که این تخلف از طرف رجال شناسان شیعه جدی گرفته نشده و حتی بعضی بزرگان همچون آیت الله خويی نیز آن را ثابت ندانسته اند.(۹)
👤سلیمان در زمان امام حسن مجتبی(ع)：👇
گزارش مورّخان، حکایت از دیدار سلیمان با امام حسن(ع) پس از جریان صلح با معاویه دارد که وی با انکار این بیعت، به امام(ع) اعتراض می‌کند.
امام حسن(ع) در جواب وی می‌گوید：
شما شیعه و دوستدار ما می‌باشید، خدا گواه است آن چه من انجام دادم در جهت حفظ خون‌هاست، پس راضی به قضای خدا باشید.(۱۰)
او در دیداری با امام حسین(ع) نیز، این مسأله را عرضه می‌دارد و امام(ع) بر پایبندی به صلح تا مرگ معاویه تأکید می‌کند.
👤سلیمان در زمان امام حسین(ع)：👇
در پی مرگ معاویه و عدم بیعت حسین بن علی(ع) با یزید، شیعیان در منزل سلیمان بن صرد اجتماع کردند و برای بیعت با امام حسین(ع) به ایشان دو نامه نوشتند.
سلیمان در این دیدار گفت：
معاویه به هلاکت رسیده و حسین(ع) به سوی مکه رهسپار گردیده است؛ شما شیعیان او و پیرو پدر او هستید؛ پس او را یاری رسانید و با دشمنانش بجنگید.(۱۱)
سلیمان با اینکه جزو دعوت کنندگان اصلی امام حسین(ع) بود اما در واقعه عاشورا حضور نداشت.
ابن سعد درباره سليمان مي‌نويسد :
📋《كَانَ كَثيرَ الشَّكِ وَ الوُقُوفِ》
♦️او در كارها بسیار ترديد و توقف می کرد.(۱۲)
درباره علت حاضر نشدن او در کربلا گزارش‌های صریحی در منابع تاریخی وجود ندارد و گمانه‌های متفاوتی از سوی نویسندگان و پژوهشگران مطرح شده است که برخی بر آنند که سلیمان همراه با عده دیگری از بزرگان شیعه به دستور عبیدالله بن زیاد زندانی شده بود، اما در منابع تاریخی گزارشی در این باب وجود ندارد.(۱۳)
👤رهبری توابین：👇
او پس از حادثه عاشورا، رهبری گروهی موسوم به توابین را پذیرفت که در سال ۶۵ ق بر علیه سپاه عمر بن سعد و خونخواهی سیدالشهدا(ع) قیام کردند.
ابن نما حلی می‌گوید :
اولین کسی که در کوفه قیام کرد سلیمان بن صرد خزاعی بود.(۱۴)
👤وفات：👇
او در قیام توابین و در جنگ با لشکر شام در منطقه «عین الوَرده» از دنیا رفت.
📚منابع：
۱)الاستیعاب ابن عبدالبر، ج۲، ص۶۴۹
۲)اسد الغابه ابن اثیر، ج۲، ص۳۵۱
۳)تاریخ بغداد خطیب بغدادی، ج۱، ص۲۱۵
۴)رجال شیخ طوسی، ص۹۴
۵)انساب الاشراف بلاذری، ج۲، ص۱۶۶
۶)وقعه صفین نصر بن مزاحم، ص۲۰۵
۷)انساب الاشراف بلاذری، ج۲، ص۲۷۱
۸)جامع الرواة اردبیلی، ج۱، ص۳۱۸
۹)معجم رجال حدیث خویی، ج۹، ص۲۸۳
۱۰)الامامه و السیاسه دینوری، ج۱، ص۱۸۵
۱۱)بحارالانوار مجلسی، ج۴۴، ص۳۳۲
۱۲)الطبقات الكبری ابن سعد، ج۴، ص۲۱۹
۱۳)تاریخ سیاسی اسلام جعفریان، ج۲، ص۴۹۴
۱۴)ذوب النضار ابن نما حلی، ص۷۲
@TarikhEslam