📆پنجم جمادی الاول؛ سالروز بزرگداشت #حضرت_زینب_سلام_الله_علیها :
«اَلسَّلامُ عَلَیکِ یَا بِنتَ وَلیِّ اللهِ الأَعظَمِ، اَلسَّلامُ عَلَیکِ یَا بِنتَ وَلیِّ اللهِ المُعَظَّمِ،
اَلسَّلامُ عَلَیکِ یَا عَمَّةَ وَلیِّ اللهِ المُکَرَّمِ،
اَلسَّلامُ عَلَیکِ یَا اُمَّ المَصَائِبِ یَا زَینَبُ، وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ»
⁉️پاسخ به چند شبهه درباره ایشان!👇
#وقایع_ماه_جمادی_الاول
@TarikhEslam
1⃣تاریخ ولادت #حضرت_زینب_سلام_الله_علیها !👇
✅در منابع تاریخی و منابع قدیمی اطلاعات زیادی درباره زندگی حضرت زینب کبری(سلام الله علیها) از جمله تاریخ دقیق ولادت و تاریخ وفات ایشان بیان نشده است.
فقط در پاره ای از منابع متاخر به ولادت ایشان در زمان حیات حضرت رسول اکرم(ص) اشاره شده است.
👤«یحیی بن حسن معروف به ع‍ب‍ي‍دل‍ی» از علمای نسّاب(۲۷۷ق) می نویسد :
📋«أَمَّا الزَينَبُ(س) فَوُلِدَتْ فِی حَیَاةِ جَدِّهِ»
♦️حضرت زینب(سلام الله علیها) در زمان حیات جدّ بزرگوارش حضرت رسول اکرم(ص) به دنیا آمد.(۱)
👤«ابن حجر عسقلانی»(۸۵۲ق) نیز به نقل از ابن اثیر(۶۳۰ق) می نویسد :
📋«قَالَ اِبنُ الاَثِیرِ : أَنَّهَا وُلِدَتْ فِی حَیَاةِ النَّبِیِّ(ص)»
♦️ابن اثیر می گوید : زینب کبری(سلام الله علیها) در زمان حیات حضرت رسول اکرم(ص) به دنیا آمد.(۲)
اما بعدها توسط برخی مورخان معاصر شیعه، اقوال گوناگونی، در باب ولادت ایشان بیان شد که از این میان، دو قول مشهور در مورد ولادت ایشان است.
۱)پنجم جمادی الاولی سال پنجم قمری!(۳)
۲)پنجم جمادی الاولی سال ششم قمری!(۴)
👤«حسن محمد قاسم» نویسنده مصری در کتابش با عنوان «السیدة زینب(س)» آورده است :
«زینب کبری(سلام الله علیها) در ماه شعبان سال ششم هجری، دو سال پس از تولد برادرش امام حسین(علیه السلام) متولد شده است.»(۵)
👤اما «شیخ ذبیح الله محلاتی» در کتاب «ریاحین الشریعه» می نویسد :
«میلاد حضرت زینب(سلام الله علیها) را، برخی پنجم ماه‌جمادی الاولی سال ششم، بعضی اوایل شعبان آن سال، بعضی در ماه رمضان و برخی دیگر در دهه آخر ماه ربیع الثانی و طبق نقلی ماه محرم سال پنجم هجرت ذکر کرده‌اند ولی هیچ یک از این اقوال دلیل محکم تاریخی ندارد و این عدم اتفاق نظر در مورد تاریخ وفات آن مخدره نیز به چشم می‌خورد، به طوری که برخی آن را در ماه رجب سال ۶۲ و بعضی در چهاردهم رجب سال ۶۲ دانسته‌اند.»(۶)
👤«شیخ جعفر نقدی» نیز به این دو نقل اشاره می کند و می نویسد :
📋«الخَامِسُ مِن شَهرِ جَمَادِى الأُولَى فِي السَنَةِ الخَامِسَةِ اَو السَّادِسَِة لِلهِجرَةِ عَلَى مَا حَقَّقَهُ بَعْضُ»
♦️ولادت ایشان روز پنجم ماه جمادی الاولی سال پنجم یا ششم هجری است، بنابر بعضی اقوالی که در این باره وارد شده است.(۷)
پس قول مشهور همان جمادی الاول سال پنجم یا ششم هجری است و در مورد اینکه، این بانوی بزرگوار در شهر مدینه متولد شده است، اختلافی نیست.
📚منابع :
۱)اخبار الزینبیات یحیی بن حسن عبیدلی، ص۱۲
۲)الاصابة ابن حجر عسقلانی، ج۸، ص۱۶۶
۳)أعلام النساء عمر رضا کحّاله، ج۲، ص۹۱
۴)زینب الکبری(س) من المهد الی اللحد قزوینی، ص۳۱
۵)السیدة زینب(س) حسن محمد قاسم، ص۲
۶)ریاحین الشریعه ذبیح الله محلاتی، ج۱، ص۳۵
۷)زينب الكبری(س) شیخ جعفر نقدی، ج۱، ص۱۸
@TarikhEslam
2⃣نام و لقب و کنیه #حضرت_زینب_سلام_الله_علیها!👇
✅معروف ترین نام ایشان، زینب(س) است و ایشان تنها شخصیت غیر معصومی است که طبق روایتی(در صورت صحت روایت) نام ایشان از طرف خداوند، توسط جبرائیل بر حضرت رسول اکرم(ص) نازل گشته است.
نقل است که؛
هنگامی که حضرت زینب(س) به دنیا آمد، قنداقه ایشان را خدمت حضرت رسول اکرم(ص) بردند.
در این هنگام؛
📋«فَهَبَطَ جِبرَائِيلُ يَقرَأُ عَلَى النَّبِيِّ(ص) السَّلَامَ مِن اللهِ الجَلِيلِ وَ قَالَ لَهُ : سَمِّ هَذِهِ المَولَودِةِ زَینَبُ(س)»
♦️جبرائیل بر رسول اکرم(ص) نازل شد و از طرف خداوند متعال سلام رساند و گفت : نام این مولود را زینب(س) نامگذاری کن!(۱)
👤«آیت الله یوسفی غروی» مورخ شیعه در این باره می نویسد :
«اینکه مشهور شده (زینب) را (زینت پدر) و (زینة أب) معنا می کنند، و نیز اینکه گفته می شود پیامبر اکرم(ص) به پیشنهاد جبرئیل(ع) اسم حضرت را زینب گذاشت، اینها ریشه و سندی ندارد و پیش از حضرت زينب(س) نیز اين نام در بین عرب رایج بود؛ بعنوان نمونه زینب دختر پیامبر(ص) از حضرت خدیجه(س)، زینب بنت جحش دختر عمۀ پیامبر(ص) که بعد همسر ایشان شد، و نیز زینب دختر حمزه سیدالشهدا(س)!
زینب در اصل نام درختی [یا گلی] زیبا و خوش بو در بیابان بوده که عرب این نام را برای دختران برگزیده بود.
همانگونه که صاحب لسان العرب می نویسد :
«الزَّيْنَبُ شَجَرٌ حَسَنُ المَنْظَر طَيِّبُ الرَائِحَةِ، وَ بِهِ سُمِّيَت المَرأَةُ»
زینب نام درختی خوش منظر و خوش بویی است و همچنین از آن به عنوان نام زن استعمال می شود.
همچنانکه در میان غیر عرب نیز نامگذاری دختران بنام بعضی گلها و گیاهان معمول است.»(۲)
در تاریخ و روایات برای برای ایشان، القاب فراوانی نقل شده است، همانند :
«عالمة غير معلّمة/ فهمة غير مفهّمة/ كعبة الرزايا/ نائبة الزهراء/ نائبة الحسين/ مليكة الدنيا/ عقيلة النساء/ عديلة الخامس من أهل الكساء/ شريكة الشهيد/ كفيلة السجّاد/ ناموس رواق العظمة/ سيّدة العقائل/ سرّ أبيها/ سلالة الولاية/ وليدة الفصاحة/ شقيقة الحسن/ عقيلة خدر الرسالة/ رضيعة ثدي الولاية/ البليغة/ الفصيحة/ الصدّيقة الصغرى/ الموثّقة/ عقيلة الطالبيّين/ الفاضلة/ الكاملة/ عابدة آل عليّ/ عقيلة الوحي/ شمسة قلادة الجلالة/ نجمة سماء النبالة/ المعصومة الصغرى/ قرينة النوائب/ محبوبة المصطفى/ قرّة عين المرتضى/ صابرة محتسبة/ عقيلة النبوّة/ ربّة خدرالقدس/ قبلة البرايا/ رضيعة الوحي/ باب حطّة الخطايا/ حفرة عليّ و فاطمة/ ربيبة الفضل/ بطلة كربلا/ عظيمة بلواها/ عقيلة القريش/ الباكية / سليلة الزهراء/ أمينة اللّه / آية من آيات اللّه / مظلومة وحيدة/ عقيلة بنی هاشم»(۳)
👤«سید محسن امین»، حضرت زینب(س) را به سبب سختی‌های بسیاری که در زندگی دید، (از قبیل درگذشت حضرت رسول اکرم(ص)، شهادت و سختی‌های مادرش، شهادت پدرش امیرالمؤمنین(ع)، شهادت برادرش امام مجتبی (ع)، فاجعه کربلا و شهادت برادرش امام حسین(ع) و بستگان و سایر شهدا، و به اسارت رفتن در کوفه و شام) «ام المصائب» نیز لقب داده‌اند.(۴)
«مرحوم قزوینی» در کتاب خود در ادامه روایت فوق، نقل می کند که؛
هنگام ولادت حضرت زینب(س)، جبرائیل گریست و رسول اکرم(ص) علت گریه جبرائیل را پرسید و او عرضه داشت :
📋«إِنَّ حَيَاةَ هَذِهِ البِنتِ سَوفَ تَكُونُ مَقرُونَةََ بِالمَصَائِبِ وَ المَتَاعِبِ مِن بِدَايَةِ عُمرِهَا إِلَى وَفَاتِهَا»
♦️همانا حیات این دختر از ابتدای عمرش تا زمان وفاتش مقرون به مصیبت ها و سختی ها خواهد بود.(۵)
درباره کنیه حضرت(ص) نیز محل اختلاف است که برخی کنیه [اُمّ کُلثوم](۶) و برخی کنیه [ام الحسن](۷) نوشته اند.
👤«مرحوم شیخ احمد رحمانی همدانی» می نویسد :
📋«تُكَنَّى بِاُمِّ كُلثُومِ كَمَا تُكَنَّى بِاُمِّ الحَسَنَ أَيضَاً وَ يُقَالُ لَهَا : زَينَبُ الكُبرَى لِلفَرقِ بَينَهَا وَ بَينَ مَن سُمِّيَت بِاِسمِهَا مِن أَخَوَاتِهَا، وَ كُنِّيَت بِكُنيَتِهَا، كَمَا أنَّهَا تَلقَّبَت بِالصِدِّيقَةِ الصُّغرَى لِلفَرقِ بَينَهَا وَ بَينَ اُمِّهَا الصِدِّيقَةِ الكُبرَى فَاطِمَةِ الزَّهرَاءِ(س)»
♦حضرت زینب(سلام الله علیها) به کنیه ام کلثوم معروف بوده همانگونه که کنیه ابوالحسن داشته است.
همچنین به ایشان زینب کبری لقب دادند، آن هم به خاطر اینکه بین ایشان و بین خواهری نامش زینب صغری بود، فرق گذاشته شود.
همچنان که به ایشان صدیقه صغری گفتند که بین مادرشان فاطمه(س) که صدیقه کبری است، فرق گذاشته شود.(۸)
📚منابع :
۱)زینب الکبری(س) من المهد الی اللحد قزوینی، ص۳۵
۲)کانال تلگرامی یوسفی غروی
@Yusufi_Gharawi
۳)فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفى، رحمانی، ص۶۳۷
۴)اعیان الشیعه سید محسن امین، ج۷، ص۱۳۷
۵)زینب الکبری(س) من المهد الی اللحد قزوینی، ص۳۵
۶)خصائص الزینبیة نورالدین جزائری، ص۳۱۳
۷)اخبار الزینبیات یحیی بن حسن عبیدلی، ص۱۵
۸)فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفی، رحمانی، ص۶۳۶
@TarikhEslam
3⃣جریان قنداقه #حضرت_زینب_سلام_الله_علیها !👇
✅نقل شده است که؛
هنگام ولادت حضرت زینب(سلام الله علیها) وقتی حضرت فاطمه(سلام الله علیها) قنداقه زینب کبری(سلام الله علیها) را به محضر رسول اکرم(ص) برد، این نوزاد چشم مبارک را باز نکرد و سپس قنداقه را به امام علی(علیه السلام) دادند و نوزاد همچنان چشمانش را باز نکرد و همینطور، دست به دست چرخاندند و برای هیچ یک از اهل بیت(علیهم السلام) باز نکرد، و تنها وقتی قنداقه در آغوش امام حسین(علیه السلام) قرار گرفت، چشم مبارک را گشود!
اما باید بگوییم که این مطلب در هیچ منبع معتبری نقل نشده است و فقط در برخی از کتب معاصر بدون ذکر سند مانند کتاب چهره درخشان قمر بنی هاشم اثر مرحوم ربانی خلخالی نقل شده است.(۱)
البته در نقل دیگری آمده است که مرحوم قزوینی آورده که؛
هنگامی که حضرت زینب(س) به دنیا آمد، قنداقه ایشان را خدمت حضرت رسول اکرم(ص) بردند.
در این هنگام؛
📋«فَهَبَطَ جِبرَائِيلُ يَقرَأُ عَلَى النَّبِيِّ(ص) السَّلَامَ مِن اللهِ الجَلِيلِ وَ قَالَ لَهُ : سَمِّ هَذِهِ المَولَودِةِ زَینَبُ(س)»
♦️جبرائیل بر رسول اکرم(ص) نازل شد و از طرف خداوند متعال سلام رساند و گفت :
نام این مولود را زینب(سلام الله علیها) نامگذاری کن!
📋«ثُمَّ أَخبَرَهُ بِمَا يَجرِي عَلَيهَا مِن المَصَائِبِ فَبَكَى النَبِیُّ(ص)»
♦️سپس جبرائیل به مصائبی که در آینده برای زینب کبری(س) رخ خواهد داد را به رسول اکرم(ص) خبر داد، سپس رسول اکرم(ص) گریستند و فرمودند :
📋«مَنْ بَكَی عَلَی مُصَابِ هَذِهِ الْبِنْتِ، كَانَ كَمَنْ بَكَی عَلَی اَخَوَیْهَا الْحَسَنِ(ع) وَ الْحُسَیْنِ(ع)»
♦️كسی كه بر مصیبتهای این دختر گریه كند، همانند كسی است كه برای برادرش، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) گریسته است.(۲)
📚منابع :
۱)چهره درخشان قمر بنی هاشم خلخالی، ج۱، ص۸۷
۲)زینب الکبری(س) من المهد الی اللحد قزوینی، ص۳۵
@TarikhEslam
4⃣ #حضرت_زینب_سلام_الله_علیها چندمین فرزند خانواده؟!👇
✅همه مورخان و محدثان و دانشمندان شیعه و سنی اتفاق دارند که حضرت علی(علیه السلام) و حضرت فاطمه(سلام الله علیها) دو دختر داشته اند.
👤شیخ مفید هنگام ذکر فرزندان امام علی(ع) می نویسد :
📋«الحَسَنُ(ع) وَ الحُسَينُ(ع) وَ زَينَبُ الكُبرَى(س) وَ زَينَبُ الصُّغرَى(س) المُكَنَّاةُ أمَّ كًلْثُومَ، أُمُّهُم فَاطِمَةُ(س) البَتُولُ سَيِّدةُ نِسَاءِ العَالَمِينَ بِنتُ سَيِّدِ المُرسَلِينَ مُحَمَّدٍ(ص) خَاتَمِ النِّبيِّينَ»
♦️امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و زینب کبری(س) و زینب صغری(س) که کنیه های آنان [ام کلثوم] بوده است و مادرشان حضرت فاطمه(س) سید و سرور زنان عالم و یگانه دختر خاتم پیغمبران است.(۱)
همانطور که می دانید (ام کلثوم) اسم نیست و در عرب نامی که با لفظ (اَب) یا (اُمّ) شروع شود، کنیه محسوب می شود.
پس به این ترتیب [امّ کلثوم] کنیه است.
از طرفی هم، طبق سخن شیخ مفید اسم هر دو دخترِ امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) [زینب] است و کنیه هر دو نیز [ام کلثوم] می باشد و برای فرق گذاشتن بین این دو دختر، هم برای اسم و هم برای کنیه از کلمه صغری و کبری استفاده می شود.
از طرفی هر دو خواهر در کربلا نیز حضور داشتند.
طبق مقاتل، در روز عاشورا؛ هنگامی که امام حسین(ع) قصد وداع با اهل خیام کرد، به سمت خیمه گاه رفت و اهل بیت خود را صدا زد و فرمود :
📋«يَا أُخْتَاهْ! یَا زَینَبُ(س)، یَا اُمَّ کُلثُومِِ(س) یَا سَّكِينَةُ(س) عَلَیْکُنَّ مِنِّی السَّلَامُ!»
♦️ای زینب(س)، ای ام کلثوم(س) ای سکینه(س) خداحافظ!(۲)
اما در مورد اینکه؛ آن زینبِ حماسه ساز و بلیغ که امام سجاد(علیه السلام) او را (عالمه غیر معلمه) نامید و بعدها لقب (عقیله بنی هاشم) به خود گرفت، و همسر عبدالله بن جعفر بود و طبق نقل مشهور در دمشق دفن شد، زینب کبری(س) است یا زینب صغری(س)؟!!
👤«احمد بن یحیی بَلاذُری» مورخ اواخر قرن دوم هجری می نویسد :
📋«وَ زَينَبُ الكُبرَى(س) تَزَوَّجَهَا عَبدُاللهِ بنِ جَعفَرِ بنِ اَبِی طَالِبِِ(ع)»
♦️عبدالله بن جعفر زینب کبری(س) را به ازدواج خویش در آورد.(۳)
اگر چه منابع تاریخی به وجود دو دختر با نام زینب و کنیه ام کلثوم برای امام علی(علیه السلام) تصریح می کنند؛ اما تعبیر ام کلثوم و زینب بدون قرینه در احادیث و اخبار منصرف است به همان شخصیت مشهور و حماسه ساز، یعنی حضرت زینب کبری(س).
پس مورخین سومین فرزند و اولین دختر امام علی(علیه السلام) و حضرت فاطمه(سلام الله علیها) را زینب کبری(سلام الله علیها) با کنیه ام کلثوم کبری(سلام الله علیها) می دانند که خطبه های رسا در کوفه و شام بیان نموده است.
📚منابع :
۱)الإرشاد شيخ مفيد، ج۱، ص۳۵۴
۲)بحارالانوار مجلسی، ج۴۵، ص۴۷/
اللهوف سید بن طاووس، ص۸۲
۳)انساب الاشراف بلاذری، ج۱، ص۴۰۲
@TarikhEslam
5⃣شروط ازدواج #حضرت_زینب_سلام_الله_علیها !👇
✅نقل می کنند که؛
هنگامی که عبدالله بن جعفر بن ابی طالب به خواستگاری حضرت زینب(سلام الله علیها) آمد، حضرت زینب(س) این ازدواج را با دو شرط پذیرفت :
۱)شرط اول؛ آن که حضرت زنیب(س) روزی یک بار به دیدار برادرش امام حسین(علیه السلام) برود!
۲)شرط دوم؛ آن که هرگاه امام حسین(علیه السلام) خواست به سفر برود، عبدالله اجازه دهد زینب(سلام الله علیها) هم با حسین(علیه السلام) همراه شود و مانع او نگردد!
✍اما باید بگوییم که؛
این یک ماجرای ساختگی است و هر دو شرط آن دروغ است و حتی در منابع ضعیف هم این ماجرا هیچ سند و شاهدی ندارد.
👤 #استاد_رجبی_دوانی محقق و نویسنده معاصر تاریخ اسلام درباره این مطلب می گوید :
«وقتی منابع تاریخی مستند و دست اول و همچنین سیره زندگی حضرت زینب(سلام الله علیها) را بررسی می‌کنیم، در هیچ یک از موارد با چنین مطلبی برخورد نمی‌کنیم که آن بانوی گرامی چنین شرطی برای ازدواج خود گذاشته باشند.
حتی در احادیث هم به این موضوع اشاره‌ای نشده است.
گویا این مطلبی غیر واقعی است که ساخته و پرداخته ذهن افراد است.
این در حالی است که وقتی مشاهده می‌کنیم حضرت زینب(سلام الله علیها) همراه امام زمان خود یعنی امام حسین(علیه السلام) حرکت کرده و راهی سرزمین کربلا می‌شوند، درواقع حرکتی بر مبنای مسئولیت اسلامی و وظیفه شرعی را انجام داده‌اند و قصد دفاع از امام خود را داشته‌اند که در معرض خطر دشمن و تهدیدهای شدید قرار گرفته بودند.
در چنین اوضاعی می‌دانیم که حتی زنان هم مسئولیت دینی و شرعی دارند که ساکت و بی‌اعتنا نبوده و از امام خود و دین اسلام دفاع کنند.
چنین مسئولیتی نیازی به اجازه و اذن گرفتن از شوهر ندارد که حضرت زینب(سلام الله علیها) بخواهند، چنین شرطی با همسر خود بگذارند.»(۱)
📚منبع :
۱)مصاحبه ایشان با سایت شفقتنا https://fa.shafaqna.com/news/862982/
@TarikhEslam
6⃣شبهه سر بر چوبه محمل زدن #حضرت_زینب_سلام_الله_علیها در کوفه هنگام دیدن راس برادر!👇
✅اصل روایت را ابتدا علامه مجلسی نقل می کند که شخصی به نام «مسلم جصّاص(گچکار)» نقل می کند که؛ من در کوفه مشغول تعمير و گچکاری دارالعماره بودم که اسراء را وارد کوفه کردند.
سپس حضرت زینب(س) هنگامی که با سر مبارک برادر رو به رو شد.
📋«فَنَطَحَتْ جَبِينَهَا بِمُقَدَّمِ الْمَحْمِلِ حَتَّى رَأَيْنَا الدَّمَ يَخْرُجُ مِنْ تَحْتِ قِنَاعِهَا»
♦️پیشانی خود را به چوبه‌ی محمل زد و خون را دیدم که از زیر مقنعه‌اش بیرون می‌زد.(۱)
✍بررسی روایت :
🔰این روایت را علامه مجلسی در بحارالانوار بدون سند یا به اصطلاح «مرسل» نقل کرده و خود مرحوم مجلسی نیز به مرسل بودن آن اذعان کرده است و در ابتدای روایت می گوید :
📋«أَقُولُ رَأَيْتُ فِي بَعْضِ الْكُتُبِ الْمُعْتَبَرَةِ رُوِيَ مُرْسَلًا عَنْ مُسْلِمٍ الْجَصَّاصِ»
♦️در بعضی کتب معتبر از مسلم جصاص روایتی مرسل از مسلم جصاص نقل شده است.
این اذعان شخص بزرگوار علامه مجلسی به نامعتبر بودن این روایت تاریخی کافیست.
[مرسل : حدیثی که مقابل خبر مسند می‌باشد، و خبری را که همه یا برخی از راویان آن از سلسله سند حذف و اتصال اسناد آن به معصوم قطع شده باشد؛ فرقی ندارد که نام راوی یا راویان از ابتدای سلسله سند یا از وسط و یا از آخر آن حذف شده باشد و یا راوی آن مشخص نباشد.]
🔰علاوه بر مرسل بودن این گزارش، شخص «مسلم الجصاص» نیز مجهول است که موجبات ضعف سند را از جهتی دیگر نیز فراهم می‌کند.
🔰مرحوم شیخ عباس قمی منشاء این روایت جصاص را دو کتاب «نورالعین» و «منتخب طریحی» می داند و در نقد سند آن می نویسد :
ذکر محامل و هودج، در غیر خبر مسلم جصاص نیست و این خبر را گرچه علامه مجلسی نقل کرده؛ لیکن مآخذ آن منتخب طریحی و کتاب نورالعین است که حال هر دو کتاب بر اهل فن پوشیده نیست.(۲)
🔰کتاب «المنتخب فی جمع المراثی و الخطب» معروف به «منتخب طریحی»، نوشته فخرالدین طریحی از علمای قرن یازدهم است.
از آنجا که این کتاب کشکول گونه به صورت نامستند و بدون تحقیق تالیف شده، بسیاری از کتاب شناسان و حدیث پژوهان از آن انتقاد کرده اند.
به عنوان نمونه مرحوم میرزا محمد ارباب می گوید که در کتاب منتخب مسامحات بسیار به کار رفته و روایت مختص به آن اعتباری ندارد.(۳)
🔰کتاب «نور العین فی مشهد الحسین(ع)» نیز کتابی بسیار ضعیف و نامطمئن است که حتی نویسنده آن نیز به درستی مشخص نیست.
مرحوم «علی بن عبدالله بحرانی ستری»، از فقها و مراجع تقلید امامی قرن سیزدهم و چهاردهم، کتاب نورالعین را کتابی سراسر کذب و افترا و بهتان می خواند و بیان می دارد اشعاری که در این کتاب به اهل بیت و امام حسین(ع) نسبت داده شده آن قدر از نظر فصاحت و بلاغت و وزن و قافیه ضعیف است که نمی توان آن ها را به افراد عادی نسبت داد، چه برسد به فصیح ترین و افراد عرب!(۴)
🔰به نظر می رسد که علامه مجلسى این مطلب را از منتخب طریحى نقل کرده است؛ زیرا علیرغم آنکه مشهور شده است که ماخذ این روایت کتاب نورالعین است، در گزارشی که در آن کتاب آمده است، سخنی از داستان سر به محمل کوبیدن نیست، بلکه طبق نقل این کتاب، اساساً محملی بر روی شتران نبوده تا زینب(س) سرشان را به چوبه آن بکوبند!
این کوباندن سر در نسخه چاپى مقتل الحسین(ع) منسوب به أبى مخنف، نیز نیامده است.(۵)
🔰براساس گزارش های متقدمین، اسراء را با شتر بدون جهاز می بردند تا ناراحتى ببینند و تنها در این روایت است که وجود محمل بر روی شترها ذکر شده است.
اساسا محمل یک وسیله محترمانه است و هیچ‌کس آن را براى اسیر خود انتخاب نمی‌کند.
لذا محملی وجود نداشت که به فرض حضرت زینب(س) سر خود را به آن بکوبند.
این مطلبی است که شیخ مفید و سید بن طاووس، شیخ طوسی آنرا بیان نموده اند.
به عنوان نمونه، راوی نقل می کند من در کوفه بودم و تجمع مردم کوفه را مشاهده کردم در حالی که مردم هم برای دیدن آن از خانه هایشان بیرون آمده بودند ؛
📋«فَلَمَّا أُقْبِلَ بِهِمْ عَلَى الْجِمَالِ بِغَيْرِ وِطَاءٍ»
♦️پس وقتی کاروان اسراء کربلا نزدیک شد، دیدم اهل بيت(ع) را سوار بر شتران بى جهاز کرده اند.(۶)
افزون بر این، در خود اشعارى که در این روایت به امام سجاد(ع) نسبت داده شده به صراحت آمده است؛
📋«تُسَيِّرُونَا عَلَى الْأَقْتَابِ عَارِيَةً»
♦️ما را بر شتران برهنه سوار کردند.(۷)
روشن است که منظور حضرت(ع) شخص وى نیست، بلکه تمام اسرا را این گونه سوار کردند.
📚منابع：
۱)بحارالانوار مجلسی، ج۴۵، ص۱۱۴
۲)منتهی الآمال محدث قمی، ج۱، ص۵۶۹
۳)عاشورا پژوهی با رویکرد تحریف شناسی صحتی سردرودی، ص۷۱
۴)قامعه اهل الباطل بحرانی ستری، صص۲۰-۷۷-۹۰
۵)المنتخب طریحی، ج۲، ص۴۳۵
۶)امالی شیخ طوسی، ص۹۱
۷)بحارالانوار مجلسی، ج۴۵، ص۱۱۴
@TarikhEslam
7⃣فرزندان #حضرت_زینب_سلام_الله_علیها در کربلا!👇
✅ابن حجر عسقلانی به نقل از ابن اثیر درباره حضرت زینب(علیه السلام) می نویسد :
📋«وَ زَوَّجَهَا أَبُوهَا اِبنَ أَخِيهِ عَبدِ اللَّه بنِ جَعفَرِِ فَوَلَّدَت لَهُ أَولَادَاََ»
♦️امام علی(علیه السلام) زینب کبری(سلام الله علیها) را به ازدواج برادر زاده اش عبدالله بن جعفر در آورد و زینب کبری(سلام الله علیها) نیز فرزندانی را به دنیا آورد.(۱)
آنچه مسلم است اینکه حضرت زینب(سلام الله علیها) از عبدالله بن جعفر صاحب اولاد شده است ولی اختلاف در این است که آیا آن دو تن [عون و محمد] که نامشان جزء شهدای کربلاست، فرزندان مشترک عبدالله و زینب کبری(سلام الله علیها) بودند یا خیر؟
👤شیخ مفید نقل می کند که؛
وقتی امام حسین(علیه السلام) مکه را به قصد کوفه ترک کرد، در بین راه؛
📋«وَ أَلْحَقَهُ عَبْدُاللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ بِابْنَيْهِ عَوْنٍ وَ مُحَمَّدٍ»
♦️عبدالله همسر حضرت زینب(سلام الله علیها) دو فرزند خود به نام های عون و محمد را نزد امام حسین(علیه السلام) فرستاد.(۲)
👤عماد الدین طبری می نویسد :
محمد و عون فرزندان حضرت زینب(سلام الله علیها) از عبدالله بوده است.(۳)
👤اما محمد بن جریر طبری می نویسد :
📋«مُحَمَّدُ بنُ عَبدِ اللّه وَ اُمُّهُ الخَوصَاء بِنتُ حَفصَةَ بنِ ثَقيفِ بنِ رَبيعَةَ»
♦️مادر محمد بن عبدالله خوصاء بنت حفصه بن ثقیف و عبدالله بوده است.(۴)
اما درباره عون در منابع اینگونه آمده است که؛
👤بلاذری می نویسد :
📋«كَانَ لِعَبْدِاللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ اِبنَانَ بِاِسمِ عَوْنٍ، لِذَا سُمِّي أَحَدُهُمَا عَونَ الأَكبَرِ وَ الآخَرُ عَوْنُ الأَصغَرِ، وَ كَانَت اُمُّ أَحَدِهِمَا زَينَبُ(س) وَ الآخَرُ اُمُّهُ جَمَانَةُ بِنتُ المُسَيِّبِ»
♦️عبدالله دو پسر به نام عون داشت که نام یکی عون اصغر و نام دیگری عون اکبر بود.
مادر یکی از آن دو حضرت زینب(سلام الله علیها) بود و مادر یکی دیگر نیز جمانه دختر مسیب بن نجبه بود.(۵)
پس در اینکه کدام یک از این دو در واقعه کربلا حضور داشتند و کدام یک فرزند حضرت زینب کبری(سللم الله علیها) بود، اختلاف است.
👤ابوالفرج اصفهانی در حل این اختلاف می نویسد :
📋«أَنَّ عَوْنَ الأَكبَرِ اِبنُ زَينَبَ(س) وَ هُوَ قُتِلَ مَعَ الحُسَينِ بنِ عَلِيِِ(ع) فِي وَاقِعَةِ الطَّفِ و أَنَّ اُمَّ عَوْنَ الأَصغَرِ جَمَانَةُ بِنتُ المُسَيِّبِ وَ هُوَ الَّذَّی اُستُشهِدَ فِي وَاقِعَةِ الحَرَّةِ»
♦️همانا عون اکبر پسر زینب کبری(سلام الله علیها) بود که در واقعه کربلا به همراه امام حسین(علیه السلام) بنت مسیب بود که عون اصغر در واقعه حرّه در مدینه به شهادت رسیدند.(۶)
📚منابع :
۱)الإصابة ابن حجر عسقلانی، ج۸، ص۱۶۶
۲)الإرشاد شیخ مفید،ج۲، ص۶۸
۳)کامل بهایی عماد الدین طبری، ص۶۴۷
۴)تاريخ طبری، ج۵، ص۴۶۹
۵)أنساب الأشراف بلاذری، ج۲، ص۳۲۵
۶)مقاتل الطالبيين ابوالفرج اصفهانی، ص۸۳
@TarikhEslam
8⃣حضور #حضرت_زینب_سلام_الله_علیها در واقعه کربلا!👇
✅در نهضت کربلا، در مقاتل در چند موقِف نام حضرت زینب(سلام الله علیها) آمده است :
🔰شب عاشورا :
امام سجاد(علیه السلام) فرمود :
وقتی امام حسین(علیه السلام) ماجرای شهادت خویش و اسارت اهل بیتش را در شب عاشورا به حضرت زینب(سلام الله علیها) فرمود :
حضرت زینب(سلام الله علیها) از شدت حزن و اندوه و ماتم؛
📋«لَطَمَتْ وَجْهَهَا وَ هَوَتْ إِلَى جَيْبِهَا فَشَقَّتْهُ وَ خَرَّتْ مَغْشِيّاً عَلَيْهَا»
♦️صورت را خراشید و دست به گریبان برد و چاک زد و سپس بی هوش بر زمین افتاد.
امام حسین(علیه السلام) برخاست و آب بر روی صورت خواهر پاشید و فرمود :
📋«يَا أُخْتَاهْ! اتَّقِي اللَّهَ وَ تَعَزَّيْ بِعَزَاءِ اللَّهِ»
♦️خواهرم!
پرهیزکاری پیشه کن و با آن شکیبائی ای که خدا بهره ات سازد، بردباری کن.(۱)
🔰پس از شهادت حضرت علی اکبر(علیه السلام) :
در مقاتل آمده است که حضرت زینب(سلام الله علیها) بعد از مطلع شدن از شهادت حضرت علی اکبر(علیه السلام) از خمیه گاه بیرون آمد و نُدبه کنان خود را به نعش بی جان پسر برادر رساند.
وقتی زینب کبری(سلام الله علیها) با بدن قطعه قطعه شده حضرت علی اکبر(علیه السلام) مواجه شد.
📋«فَأَكَبَّتْ عَلَيْهِ»
♦️خود را بر روی بدن بی جان علی اکبر(علیه السلام) انداخت.
در این حین از آنجایی که امام حسین(علیه السلام) توسط دشمنان محاصره شده بودند، و در مقابل نگاه های آنها قرار گرفته بودند.
امام حسین(علیه السلام)؛
📋«فَأَخَذَهَا وَ رَدَّهَا إِلَى النِّسَاءِ»
♦️نعش علی اکبر(علیه السلام) را رها کرد و دست خواهر را گرفت و به سمت خیمه گاه، نزد زنان خیام برگرداند.(۲)
🔰هنگام شهادت حضرت علی اصغر(علیه السلام) :
طبق گزارش مقاتل وقتی امام حسین(علیه السلام) در روز عاشورا استنصار می‌کرد.
📋«فَارْتَفَعَتْ أَصْوَاتُ النِّسَاءِ بِالْعَوِيلِ فَتَقَدَّمَ إِلَى الْخَيْمَةِ»
♦️نداى استغاثه امام(علیه السلام) به اهل خیام رسید، صداى گریه و ناله از بانوان حرم برخاست.
امام حسین(علیه السلام) به سمت خیمه‌ها پیش افتاد و به حضرت زینب(سلام الله علیها) فرمود :
📋«نَاوِلِينِي وَلَدِيَ الصَّغِيرَ حَتَّى أُوَدِّعَهُ»
♦️خواهرم! فرزند خردسالم را به من بده تا با او وداع کنم.
حضرت زینب(سلام الله علیها) طفل شیرخوار را نزد امام حسین(علیه السلام) آورد، و به آغوش پدر داد.(۳)
🔰قبل از شهادت عبدالله بن حسن(علیه السلام) :
طبق بیان مقاتل وقتی امام حسین(علیه السلام) در قتلگاه افتاده بود، حضرت عبدالله(علیه السلام) در کنار زینب کبری(سلام الله علیها) بود، ولی وقتی صحنه دلخراش عموی خود را دید؛
📋«فَأَبَى وَ امْتَنَعَ عَلَيْهَا امْتِنَاعاً شَدِيداً وَ قَالَ : وَ اللَّهِ لَا أُفَارِقُ عَمِّي!»
♦️از ماندن نزد عمه امتناع کرد و از دست حضرت زینب(سلام الله علیها) فرار کرد و خود را به امام(علیه السلام) در گودال قتلگاه رساند، در حالی که می گفت : به خدا قسم از عمویم جدا نخواهم شد.(۴)
🔰هنگام وداع امام حسین(علیه السلام) :
هنگامی که امام حسین(علیه السلام) در روز عاشوراء قصد وداع کرد، به اهل حرم فرمود :
📋«یَا اُخْتَاهُ! یَا اُمَّ کُلْثُومِِ! وَاَنْتِ یَا زَینَبُ وَ اَنْتِ یَا رُقَیّةُ وَ اَنـْتِ یا فاطِمَةُ، وَ اَنْتِ یا رُبابُ، اُنْظُرْنَ اِذا اَنَا قُتِلْتُ فَلَا تَشْقَقْنَ عَلَی جَیبَاً وَلا تَخْمَشْنَ عَلَی وَجْهَاً وَلا تَقُلْنَ عَلَی هَجْراً»
♦️ای خواهرم! ای ام کلثوم! و تو ای زینب، و تو ای رقیّه، و تو ای فاطمه، و تو ای رباب، زمانی که من به قتل رسیدم، در مرگم گریبان چاک نزنید و روی نخراشید و کلامی ناروا بر زبان نرانید.(۵)
سپس حضرت(علیه السلام) فرمود :
📋«يَا سُكَيْنَةُ، يَا فَاطِمَةُ، يَا زَيْنَبُ، يَا أُمَّ كُلْثُومٍ، عَلَيْكُنَّ مِنِّي السَّلَامُ»
♦️ای سکینه، ای فاطمه، ای زینب، ای ام کلثوم، خداحافظ شما!(۶)
🔰آخرین لحظات حیات امام حسین(علیه السلام) در قتلگاه :
طبق گزارشات وقتی عمرسعد به گودال قتلگاه نزدیک شد و حضرت زینب(س) در این لحظه به عمر سعد خطاب کرد :
📋«یَابنَ سَعدِِ! اَیُقتَلُ اَبُوعَبدِاللهِ وَ اَنتَ تَنظُرُ اِلَیهِ؟»
♦️ای فرزند سعد! آیا اباعبدالله کشته می‌شود و تو تماشا می‌کنی؟!(۷)
🔰هنگام شهادت امام حسین(علیه السلام) :
وقتی در عصر عاشورا دید دشمن امام حسین(علیه السلام) را محاصره کرده و بدن صد پاره ی امام(علیه السلام) در قتلگاه افتاده، رو به مدینه کرد و با صدایی غم انگیز، ندبه کنان خطاب به پیامبر اکرم(ص) عرضه داشت :
📋«وامُحَمّداه! صَلّيٰ عَلَيْكَ مَليكُ السَّماء، هَذا حَسَينٌ(ع) بِالعَراءِ، مُرَمَّلٌ بالدِّماء، مُقَطَّعُ الأعضَاءِ»
♦️وامحمّداه! درود فرشتگان آسمان بر تو، اين حسين(علیه السلام) است كه عريان بر خاك افتاده و به خون آغشته شده و اعضايش از هم جدا شده است.(۸)
@TarikhEslam
ادامه مطالب :👇
🔰هنگام هجوم به خیمه‌ها :
شمر بعد از به شهادت رساندن امام حسین(علیه السلام) وارد خیمه شد و وقتی با امام سجاد(علیه السلام) رو به رو می شود، قصد کشتن امام سجاد(علیه السلام) را کرد، که در این هنگام حضرت زینب(سلام الله علیها) خود را روی امام(علیه السلام) انداخت و فرمود :
📋«وَاللهِ لَایُقتَلُ حَتَّی اُقتَلُ»
♦️به خدا قسم او کشته نمی شود مگر اینکه من کشته شوم.
که حضرت(سلام الله علیها) به این وسیله آن پلید را از قصدش منصرف کرد.(۹)
🔰مجلس عبیدالله در کوفه :
شیخ مفید نقل می کند که؛
📋«وَ أُدْخِلَ عِيَالُ الْحُسَيْنِ(ع) عَلَى ابْنِ زِيَادٍ فَدَخَلَتْ زَيْنَبُ أُخْتُ الْحُسَيْنِ(ع) فِي جُمْلَتِهِمْ مُتَنَكِّرَةً»
♦️اهل بیت امام حسین(علیه السلام) وارد کاخ ابن زیاد شدند، حضرت زینب(سلام الله علیها) در بین آنها با بی اعتنایی به ابن زیاد وارد کاخ شد و به گوشه ای از کاخ رفته وکنیزان حضرت(سلام الله علیها) دور تا دور حضرت(سلام الله علیها) قرار داشتند.
در این هنگام عبیدالله پرسید :
📋«مَنْ هَذِهِ الَّتِي انْحَازَتْ نَاحِيَةً وَ مَعَهَا نِسَاؤُهَا؟»
♦️این زن چه کسی است که از سایر اسراء جدا شده و دور تا دور او را کنیزانش فراگرفته است؟
کسی به او جواب نداد.
سؤالش را تکرار کرد و باز هم کسی جواب نداد.
دفعه سوم یا چهارم یکی از زنها گفت :
📋«هَذِهِ زَيْنَبُ بِنْتُ فَاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللَّهِ (ص)»
♦️این زینب دختر فاطمه(سلام الله علیها) دختر رسول اکرم(ص) است.(۱۰)
بعد از این که ابن زیاد، حضرت زینب(س) را شناخت، چنین گفت :
📋«كَيْفَ رَأَيْتِ صُنْعَ اللَّهِ بِأَخِيكِ وَ أَهْلِ بَيْتِكِ؟»
♦️رفتار خدا با برادر و خاندان خود را چگونه دیدی؟
زینب کبری(سلام الله علیها) جواب داد :
📋«مَا رَأَيْتُ إِلَّا جَمِيلَاً!»
♦️من جز خير و زيبايى چيزى نديدم.(۱۱)
🔰مجلس یزید در شام :
وقتی کاروان اسرای کربلا وارد کاخ یزید شد، مجلسی رسمی متشکل از بزرگان شام و نمایندگان ادیان در کاخ تشکیل شد.
و در این هنگام، به دستور یزید، اسراء را وارد مجلس کردند در حالی که چشم ها، همه به اسراء می نگریستند.
در این حین حضرت زینب(سلام الله علیها) خطاب به یزید لعین فرمود :
📋«یَابنَ الطُلَقَاء! اَ مِنَ العَدلِ يَابن الطُّلقاءِ تَخديرُكَ حَرائِرِك وَ اماءَكَ وَسُوقُك بَناتِ رَسُولِ اللهِ(ص) سَبايَا؟
قَد هَتكْتَ سُتورَهَنَّ وَ ابْدَيْتَ وُجُوهَهُنَّ تَحْدُو بِهِنَّ الأعْداءُ مِن بَلَدٍ الى بَلَدٍ وَ يَسْتَشرِفْهُنَّ اهْلُ المناهِلِ وَالمعاقِلِ وَ يَتَصَفَّحُ وُجوهَهُنَّ القريبُ والبعيد»
♦️آيا اين از عدالت است كه همسران و كنيزانِ خودت را در پشت پردهها قرار دادهاى، ولى دختران رسول خدا(ص) را به عنوان اسير، روانه كردهاى، پردههاى حرمت آنان را دريده، چهرههايشان را آشكار ساخته و زير سلطه دشمنان از شهرى به شهرى مي گردانى، آنگونه كه مردم شهرها و آبادى‌ها و قلعهها و بيابان‌ها به آنان مي نگرند و دور و نزديك، چهره آنان را تماشا می كنند؟(۱۲)
🔰در مدینه :
بعد از حضور و استقبال مردم مدینه از کاروان اهل بیت(علیه السلام) و ایراد خطبه توسط امام سجاد(علیه السلام)، حضرت زینب کبرى(سلام الله علیها) خود را به مسجد حضرت رسول اکرم(ص) رساند و در حالى که دو طرفِ درِ مسجد را گرفته بود، خطاب به حضرت رسول خدا(ص) عرضه داشت :
📋«یَا جَدَّاهْ! إِنِّی نَاعِیَةٌ إِلَیْکَ أَخِیَ الْحُسَیْنَ وَ هِیَ مَعَ ذَلِکَ لَا تَجِفُّ لَهَا عَبْرَةٌ وَ لَا تَفْتُرُ مِنَ الْبُکَاءِ وَ النَّحِیبِ وَ کُلَّمَا نَظَرَتْ إِلَى عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ تَجَدَّدَ حُزْنُهَا وَ زَادَ وَجْدُهَا»
♦️یا جدّاه! من خبر مرگ برادرم حسین(علیه السلام) را براى تو آورده ام.
زینب(سلام الله علیها) پیوسته گریه مى کرد و اشک و آهش تمامى نداشت.
و هر بار که به برادر زاده اش على بن الحسین(علیه السلام) مى نگریست، اندوهش تازه و غمش افزوده مى شد.(۱۳)
📚منابع :
۱)الارشاد شیخ مفید، ج۲، ص۹۴
۲)اللهوف سید بن طاووس، ص۱۱۴
۳)اللهوف سید بن طاووس، ص۱۱۶
۴)الارشاد شیخ مفید، ج۲، ص۱۱۰
۵)اللهوف سید بن طاووس، ص۸۲
۶)بحارالانوار مجلسی، ج۴۵، ص۴۷
۷)الارشاد شیخ مفید، ج۲، ص۱۱۲
۸)مناقب ابن شهرآشوب، ج۴، ص۱۱۳
۹)المنتظم ابن جوزی، ج۵، ص۳۴۱
۱۰)الارشاد شیخ مفید، ج۲، صص۱۱۵ - ۱۱۶
۱۱)اللهوف سید بن طاووس، ص۱۶۰
۱۲)بحارالانوار مجلسی، ج۴۵، ص۱۳۴
۱۳)بحارالانوار مجلسی، ج۴۵، ص۱۴۷
@TarikhEslam
9⃣هجرت به شام و وفات #حضرت_زینب_سلام_الله_علیها !👇
✅در مورد علت هجرت حضرت زینب(سلام الله علیها) به سرزمین شام چهار دلیل بیان شده است :👇
1⃣تبعید ایشان به شام توسط یزید!
🔰حضرت زینب(سلام الله علیها) پس از بازگشت از شام به مدینه، از هر فرصتی استفاده می کرد و در هر مجلس و محفلی چهره ی پلید یزید و یزیدیان را افشاء می نمود و مردم را به قیام علیه یزید تحریک می کرد.
این خبر توسط فرمانداران و جاسوسان به یزید رسید و او فهمید که اگر زینب کبری(سلام الله علیها) در مدينه بماند، سرزمين حجاز را بر ضد دستگاه يزيد می شوراند، زيرا زينب(سلام الله علیها) در مدينه همواره رسواگر حكومت يزيد بود و مردم را بر ضد او مي‌شوراند و هدف شهيدان كربلا را بيان می كند.
بنابراین یزید دستور داد او را از مردم دور کنند و به مصر تبعید نمایند تا از نزدیک ایشان را زیر نظر داشته باشد.
حضرت(سلام الله علیها) به مصر تبعید شد و به نقل برخی منابع در مصر از دنیا رفت.(۱)
و بنابر نقل برخی دیگر از منابع حضرت(سلام الله علیها) مدتی در مصر ماند و بعد از اینکه همسرش عبدالله بن جعفر که تاجر بود به شام آمد، حضرت زینب(سلام الله علیها) برای دیدن همسرش از مصر به شام عزیمت کرد و در این سفر در شام از دنیا رفت.(۲)
┈┉┅━❀🔹️🔵🔹️❀━┅┉┈
2⃣به خاطر در امان ماندن از واقعه حرّه!
🔰منظور از واقعه حَرّه، همان برخورد خشونت آمیز لشکر شام به دستور یزید به فرماندهی مسلم بن عقبه(مُسرف) با قیام مردم مدینه در سال ۶۳ بود.
فرمانده سپاه شام، مسلم تا سه روز اموال و نواميس مردم مدينه را بر لشكر خود مباح نمود.
در اين فاجعه از بزرگان مهاجر و انصار هزار و هفتصد تن و از ساير مسلمين ده هزار تن به قتل رسيدند.
سپاه بى حياىِ شام شروع به غارت و هتك حرمت نواميس مسلمانان كردند.
در اين حادثه با هزار دختر باكره زنا كردند، و هزار زن بى شوهر باردار شدند، كه آنها را «اولاد حرّه» ناميدند.(۳)
پس حضرت زینب(سلام الله علیها) برای در امان ماندن از این حادثه هولناک به شام رفت و در آنجا از دنیا رفت.(۴)
┈┉┅━❀🔹️🔵🔹️❀━┅┉┈
3⃣به خاطر قحطی در سرزمین حجاز و مخصوصا مدینه!
🔰علت مسافرت حضرت زينب(سلام الله علیها) از مدينه به شام، اين بود كه قحطی شديدی در حجاز و مدينه پديد آمد.
عبدالله بن جعفر شوهر حضرت زينب(سلام الله علیها) تصميم گرفت به همراه زینب کبری(سلام الله علیها) به شام سفر كند، و پس از نابودی قحطی، به حجاز بازگردد.(۵)
┈┉┅━❀🔹️🔵🔹️❀━┅┉┈
4⃣همراهی با عبدالله به شام جهت سرکشی به باغات و اراضی عبدالله!
عبدالله بن جعفر در شام صاحب مزرعه و باغستان بود و از طرفی آب و هوای شام نیز بسیار مطلوب و سرزمین سر سبزی بود.
پس عبدالله به شام سفر کرد و زينب کبری(سلام الله علیها) نیز در اين سفر به همراه شوهرش بود و حضرت(سلام الله علیها) در مدت اقامت در آنجا، مریض شد و از دنیا رفت.
✍نقد و بررسی احتمالات :
۱)احتمال اول :
اكثر راویانی كه عبیدلی از آنان روایت نقل كرده است، مجهول هستند و در كتب رجال و تراجم و نسب هیچ اثری از آن روایان نیست.
و زینبی كه در مصر (قاهره) دفن شده است، «زینب بنت یحیی المتوج بن الحسن الانور بن زید بن حسن بن علی بن ابی طالب» است.(۶)
اینکه ایشان به این دلیل از مدینه به مصر تبعید شوند و بعد از مصر به شام رفته باشند، و در آنجا از دنیا رفته باشند، قول مشهور است.
۲)احتمال دوم :
حضرت زینب(سلام الله علیها) به نقل مشهور در سال ۶۲ هجری قمری، یعنی یکسال بعد از واقعه کربلا از دنیا رفته است و واقعه حره در مدینه در سال ۶۳ هجری اتفاق افتاده است و در صورت صحت تاریخ وفات ایشان در آن سال، مطمئنا ایشان این واقعه را درک نکرده است و دیگر اینکه اهل بیت(علیهم السلام) به امامت امام سجاد(علیه السلام) در آن سال وقوع حادثه حره در مدینه حضور داشتند و دلیلی ندارد که حضرت(سلام الله علیها) به خاطر این حادثه آن هم به سرزمین شام رفته باشند؟!
۳)احتمال سوم :
در تاریخ هیچ نقلی درباره وقوع حادثه قحطی و خشکسالی در مدینه گزارش نشده است و مدینه از شهرهای مهمی است كه مثل بسیاری از شهرهای مهم دنیا برای آن تاریخ های متعددی نوشته اند.
بعضی از این كتابها به حوادث مهمی كه در مدینه اتفاق افتاده مثل سیل، آتش گرفتن حرم رسول اكرم(ص) وزیدن باد سرخ و...پرداخته اند.
اگر چنان قحطی و گرسنگی در آن سال در مدینه اتفاق افتاده بود، قطعا در این كتاب های تاریخی درباره آن بحث می شد، در حالی كه چنین چیزی مطرح نشده است.
۴)احتمال چهارم :
اینكه گفته شده است كه عبدالله بن جعفر در حومه دمشق مزرعه و باغ و اراضی داشته و همراه همسرش جهت سركشی یا بهره برداری از آنها رفته بوده و در این سفر حضرت زینب(سلام الله علیها) درگذشته است مطلب بی اساسی است و در هیچ یك از كتب تاریخی از چنین مزرعه ای اسمی به میان نیامده است.
@TarikhEslam
ادامه مطالب :👇
✅در مورد تاریخ وفات و علت وفات ایشان نیز محل اختلاف است.
اما مشهور این است که آن حضرت در ۱۵ رجب سال ۶۲ هجری پس از تحمل مصائب کربلا و رنج‌های اسارت در ۵۷ سالگی از دنیا رفتند.(۷)
اقوال شاذی هم وجود دارد که علت وفات حضرت زینب(سلام الله علیها) را شهادت ایشان به واسطه سمّ می دانند.
📋《أَنَّهَا قُتِلَت بِسَبَبِ السَمِّ الذِّي قَد يَكُونُ دُسَّ إِلَيهَا مِن قِبَلِ الطَاغِيَةِ يَزِيدَ، حَيثُ لَا يَبعُدُ أَن يَكُونَ قَد تَمَّ ذَلِكَ بِسِرِّيَةٍ تَامَّةِِ، خَفِيَت عَنِ النَّاسِ وَ عَنِ التَّارِيخِ》
♦️زینب کبری(سلام الله علیها) به سبب سمّی که از طرف طاغوت زمان، یزید بن معاویه به ایشان خورانده شد، به شهادت رسید.
که بعید نیست، شهادت ایشان به خاطر این عمل باشد که از تاریخ و مردم پنهان مانده است.(۸)
📚منابع :
۱)اخبار الزینبات یحیی بن حسن عبیدلی، ص۱۱۵
۲)السیده زینب(س) شریف قرشی، ص۲۹۹
۳)شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج۳، ص۲۵۹
۴)هدیة الزائرین شیخ عباس قمی، ص۳۵۳
۵)نزهة اهل الحرمین، سید حسن صدر، ص۳۹
۶)اعیان الشیعه سید محسن امین، ج۷، ص۱۴۲
۷)موسوعة التاريخ الإسلامي یوسفی غروی، ج٦، صص٢٢٦_٢٢٧
۸)زينب الكبری من المهد الى اللحد قزوینی، ج۱، ص۲۹۲
@TarikhEslam
🔟مرقد #حضرت_زینب_سلام_الله_علیها !👇
✅در مورد محل دفن حضرت زینب(سلام الله علیها) سه دیدگاه وجود دارد :
الف)شام :
نقل مشهور این است که قبر مطهر حضرت زینب(سلام الله علیها) در شام است و این مکان اکنون در جنوب دمشق قرار دارد و به سبب وجود حرم حضرت زینب(سلام الله علیها)، این منطقه «شهرک السیدة زینب(سلام الله علیها)» نام گرفته است.
عماد الدین طبری در «كامل بهائی» می نویسد :
📋«رُوي أنَّ أُمَّ كُلثُومَ(س) أُختَ الحُسَينِ(ع) تُوُفِّيِت بِدَمَشقَ وَ ثَبَتَ مَا يَقُولهُ البَعضُ مِن أَنَّ زَينَبَ(س) هِي أُمُّ كُلثُوم»
♦️روایت شده است که ام کلثوم(س) خواهر امام حسین(علیه السلام) در دمشق وفات یافته و ثابت شده است که زینب(سلام الله علیها) همان ام کلثوم است.(۱)
ب)مدینه :
برخی از مورخان، قبرستان بقیع در مدینه را محل دفن ایشان دانسته اند.
سید محسن امین عاملی می نویسد :
«يَجِبُ أن يَكونَ قَبرُها فِي المَدِينَة المُنوَّرةِ فَإنَّهُ لَم يثبت أنَّها بَعدَ رُجُوعِها لِلمَدِينةِ خَرَجَت مِنهَا»
قبر حضرت زینب(سلام الله علیها) در مدینه منوره می باشد و بعد از رجوعش از شام به مدینه، اینکه مجدد از مدینه خارج شده باشد، ثابت نشده است.(۲)
ج)مصر :
برخی نیز مرقد مطهر حضرت زینب کبری(سلام الله علیها) را در مصر دانسته اند.
این بارگاه در قاهره در منطقه سیدة زینب قرار دارد و به مقام السیدة زینب(س) و مسجد السیدة زینب(سلام الله علیها) مشهور است.
یحیی بن حسن عبیدلی طبق نقلی می نویسد :
«تُوفِّيت زينبُ(س) بِنتَ عَلِی(ع) سَنَة ٦٢ مِن الهِجرَة وَ دُفِنَت بِمَخدَعِها بِدَارِ مُسلمة المستجدّة بِالحَمرَاءِ القصوَى»
دختر امام علی(علیه السلام) در سال ۶۲ هجری درگذشت و بدن ایشان در خانه «مسلمه بن مُخلّد» در منطقه «الحمراء القُصوى»(منطقه ای بین قاهره و شهر فسطاط) در مصر دفن شد.(۳)
📚منابع :
۱)كامل بهائی عماد الدین طبری، ج٢، ص٣٠٢
۲)اعیان الشیعة محسن امین عاملی، ج۷، ص۱۴۰
۳)اخبار الزینبات عبیدلی، ص۱۱۵
@TarikhEslam