▫️چشمانداز
👈 #سوره یعنی قطعهای از قرآن که با آیهی بَسمَله تفکیک شده و در بر دارندهی آیاتی با محتوایِ منسجم است.
➕ واژهی "سُور" که "سُورَةٌ" از آن مشتق شده، بمعنایِ حصاری است که جایی را احاطه کرده. سور از آن جهت به دیوارِ شهر معنا میشود که در برگیرندهی شهر میباشد.
👈 "أنزَلنا" نیز از مادهی "نزل" بمعنایِ فرود آمدن است. نازل کنندهی سورهی نور، خدایی است که سه بار با ضمیرِ جمعِ "نا" در این آیه با انسان تکلُّم میکند: "أنزَلناها و فَرَضناها و أنزلنا فیها...".
➕ تکرارِ ضمیر نشان از اهمیتِ مباحثِ این سوره و صیغهی جمع، نشانگرِ عظمتِ متکلم است. خدا ابتدائا با جملهی "سورةٌ أنزَلناها" اجمالاً خبرِ نزولِ سوره را میدهد و سپس با دو تعبیرِ بعدی، تفصیلا محتوایِ سوره را در قالبِ دو رویکرد شرح میدهد:
1️⃣ قوانین: "فَرَضنا" از ریشهی "فرض" گرفته شده و بمعنایِ الزامات رفتاری، آداب، #احکام و قوانین میباشد. در فصلِ اولِ سوره ذیلِ آیاتِ 2 تا 33 به منظورِ فرایندِ تثبیتِ عفاف در جامعه و ریشهکنیِ رذیلهی فحشا، به وضعِ یک سری #قوانین پرداخته میشود.
2️⃣ براهین: پس از تشریعِ قوانین به بیانِ پشتوانهی فکری ـ معرفتیِ این قوانین در آیاتِ 34 تا 57 با سر فصلِ "آیاتٍ بَیِّناتٍ" بمعنایِ آیاتِ روشنگر پرداخته میشود. "بیِّنات" به هر چیزی گفته میشود که روشنگر است و بینِ حق و ناحق فاصله و بِینونَت ایجاد میکند. "آیات" نیز مترادفِ "اسم" است بمعنایِ نشانهها، علامتها و هر وسیلهای که ما را به مفهومی توجه دهد.
👌بخشِ پایانیِ آیه، هدفِ نزولِ سوره و رونمایی از این دو رویکرد را، تذکر و بیداری اعلام میکند: "لَعَلَّکم تَذکَّرونَ". یعنی قوانین و #براهینِ عفتزا را فرو فرستادیم به این امید که آنها را بپذیرید و به قلهی نورانیِ عفاف نزدیک شوید.
✍️ جمعبندی: آیهی اول، طلیعه و چشمانداز سوره است؛ آیاتِ 32 گانهی فصلِ اول (2 تا 33) که ذیلِ عنوانِ "فرضناها" میگنجند، در صدد بیانِ قوانینِ عفتزا هستند. 24 آیهی فصلِ دوم (34 تا 57) که ذیلِ عنوانِ "آیاتٍ بیِّناتٍ" میگنجند، نسبت به باطن و فلسفهی آن قوانین، روشنگری میکنند. 7 آیهی باقیمانده (58 تا 64) نیز فصلِ پایانیِ سوره است و تکملهای بر مباحثِ فصل اول و دوم.
📍برای طرح سوال، اینجا را لمس کنید.
#آیه1
@TqNoor
▫️ تعریف زنا
❗️اگر زن، از راهِ نامشروع تا انتهائیترین نقطهی رابطه جنسی را پیش رفته باشد "زانیة" نام دارد. اگر این عملِ ناپسند از یک مرد صادر شود، نام "زانی" بر او اطلاق میشود.
⚠️ #زنا از گناهانِ کبیره است و آنگاه محقق میشود که آلتِ تناسلیِ مرد به مقدار ختنهگاه، وارد عضوِ تناسلی یا مقعدِ زن شود بدون اینکه بینِ ایندو فرد، صیغهی ازدواج رخ داده باشد یا اینکه مرد، مالکِ زنی که در جنگ با کفار به غنیمت گرفته شده باشد. با این بیان مبادلهی پیامِ مکتوب و صوتیِ تحریکآمیز یا حتی ارتباطِ فیزیکی با نامحرم گرچه حرام است و مقدمهی زنا، اما زنا محسوب نمیشود.
👈 زنا در احادیثِ معصومین به منزلهی قتلِ پیامبر و تخریبِ خانهی کعبه میباشد.
👈 زنا موجبِ سلبِ برکت و قبضِ روزی شده و نورانیت را از صورت میبرد.
👈 دعایِ زناکار، حبس و دین و ایمانش به مرور خُشکیده میشود.
👈 همچنین مرگِ زودرس و ناگهانی، بی آبرویی، فقر، خرابیِ شهرها و زلزله از دیگر تبعاتِ دنیویِ زنا است.
👈 زناکار در روزِ قیامت موردِ بیتوجهیِ خدا قرار میگیرد و به سختی از او حساب میکِشند.
👈 همچنین محرومیت از توجهِ خدا، گرفتاری به انواعِ عذاب و خلود در آتش از دیگر تبعاتِ اخرویِ زنا است.
📍برای طرح سوال، اینجا را لمس کنید.
#آیه2
#فصل1
#اصل1
@TqNoor
▫️ تنبیه زناکار
⛓مجازاتِ زن یا مردِ زناکار صد ضربه #تازیانه است: "فَاجلِدوا کُلَّ واحدٍ مِنهُما مِأةَ جَلدَةٍ". فعلِ "إجلِدوا" از ریشهی "جَلد" گرفته شده و به اصابتِ تازیانه با پوست گفته میشود. نواختنِ تازیانه بر بدنِ زناکار آنگاه برای جامعه، جنبهی بازداراندگی خواهد داشت که دارایِ سه شاخصه باشد و به شکلِ صوری و نمادین اجرا نشود:
1️⃣ سریع: حرف "ف" در ابتدای فعلِ "فاجلِدوا" یعنی تأخیر و تعلیق در اجرایِ مجازاتِ زناکار، ممنوع است. پس به محضِ اثباتِ زنا در دادگاهِ صالحه باید با قیدِ فوریت، اقدام به اجرایِ حدِ زنا شود. جامعهی مبتلا به بیماریِ فحشا اگر تحتِ مراقبتهای ویژه و درمانِ فوری قرار نگیرد، تعفنِ فحشا به دیگر اعضایِ جامعه نیز سرایت میکند.
2️⃣ شدید: تنقیص، تخفیف، تساهل، تسامح و دلسوزی در مجازاتِ زناکار، ممنوع است: "وَ لا تأخذکُم بِهِما رأفةٌ". چرا که این تنبیه، از جانبِ خدا و در متنِ دینِ خدا است: "فی دینِ اللهِ". اجرایِ مقتدرانهی این حکم، به ایمان مشروط شده است: "إن کنتُم تُؤمِنونَ باللهِ و الیَومِ الآخِر"؛ ایمان به اینکه مجازاتِ زناکار، مطالبهی خداست و ایمان به اینکه یومِ آخِر بابتِ سهلنگاری در اجرایِ حکمِ خدا موردِ سؤال و عقاب قرار خواهیم گرفت. به پشتوانهی ایمانِ اینچنینی، اجرایِ حدِ زنا تضمین میشود.
3️⃣ علنی: اجرای حدِ تازیانه باید در جلوَت و ملأ عام باشد تا طائفهای از مؤمنان و آحادِ جامعهی ایمانی نظارهگرِ صحنهی مجازات و عذابِ این تجاوزگران به حدود الهی باشند: "وَ لیَشهَد عَذابَهُما طائفَةٌ مِنَ المؤمِنینَ".
☝️این مجازاتِ سه ضلعی، از جانبِ کسی تشریع شده که سرچشمهی مِهر و خالقِ مهربانی است؛ همان خدایی که در ابتدای سوره از او با وصفِ رحمان و رحیم یاد شد. رحمتِ خدا اقتضا میکند که اولا زمینهی ارتکابِ دوبارهی گناه را برایِ فردِ تجاوز پیشه مسدود کند؛ و ثانیا از سرایتِ ویروس زنا به دیگران جلوگیری کرده و اجتماعِ مسلمین را از لغزش به وادیِ فحشا ایمن کند. پس خدا نه از تنبیهِ زناکاران لذت میبرد و نه قصدش سلبِ اختیار و بهشتِ اجباری است.
➕ مجازاتِ #سریع و #شدید و #علنی ، اثرِ فردیاش درمانِ فردِ زناکار و اثرِ اجتماعیاش آمادهسازیِ جامعهی ایمانی برای پذیرشِ درمانِ ریشهایتر و دراز مدت است که در ادامهی سوره شرحش خواهد آمد. این مُجازات، حکمِ خداست و هر گونه تعلیق، تخفیف و تعطیلی در اقامهی حدود الهی از رویِ ترحم یا ملاحظاتِ اجتماعی، مصداقِ سهلنگاری در دینِ خدا است.
📍برای طرح سوال، اینجا را لمس کنید.
#آیه2
#فصل1
#اصل1
@TqNoor
▫️جرم زن، بیش از مرد
🔔 ضرباتِ #تازیانه باید به تمامِ بدن به جُز مواضعِ حساس مثلِ چشم تقسیم شود. مرد زناکار را پس از پوشاندنِ عورتین، به شکلِ ایستاده رویِ دو پا و با همان پوشش یا عریانیِ زمانِ ارتکابِ زنا تازیانه میزنند. زن را اما در حالتِ نشسته و با لباس، شلاق میزنند.
⛓با وجودِ برقراریِ تساوی در تعدادِ ضرباتِ تازیانهی زن و مرد اما آیهی شریفه ابتدا از زنانِ بدکار و سپس از مردان زناکار یاد کرد. چرا که سرمایهی خدادادیِ حیا ـ بعنوانِ عاملِ بازدارندهی از زنا ـ در زنان بیشتر است و لذا ارتکابِ فحشا از جانبِ زن، بسیار قبیحتر و شنیعتر میباشد. همچنین در مراودهی جنسی، چون لذتِ بیشتر از آنِ زن است، در مقامِ تنبیه نیز نامِ او جلوتر آمده.
➕ علاوه بر اینکه "آغاز"گرِ بسترِ مفاسدِ اخلاقی، زن است. "فحشا" طعامِ نامطبوعِ سفرهای است که توسطِ زنانِ ناپاک گسترانده شده. بانوان در ناهنجاریِ بی عفتی، با رونمائی از جذابیتشان، میزبان و دعوتکنندهاند؛ برخلافِ مردان که میهمانند و تا سفرهای پهن نشده باشد زمینهای برای بیعفتی ندارند. زن از دیدگاهِ اسلام یک نیرویِ تربیتی و فرهنگی است، بر خلافِ مرد که در تأمین معاش و جنبهی اقتصادی ایفای نقش میکند. پس صلاح و فساد از جانبِ زن که مربیِ انسان است به بدنهی جامعهی ایمانی سرایت میکند.
📍برای طرح سوال، اینجا را لمس کنید.
#آیه2
#فصل1
#اصل1
@TqNoor
▫️ممنوعیت ازدواج با زناکار
❌زن و مردِ زناکار که در آیهی 26 از آنها با نامِ "خبیث" یاد خواهد شد، کفو و همطرازِ اهلِ ایمان نیستند. قرار گرفتنِ زناکار در نقطهی مقابلِ مؤمن و همردیفِ #مُشرک نشان میدهد زناکار در هنگامِ ارتکابِ گناه، همتایِ مُشرک است و مؤمن نیست. بنابراین ازدواجِ با او برای مؤمنین حرام است: "حُرِّمَ ذالک علی المؤمِنینَ".
➕با توجه با اینکه اقدام به نکاح غالباً از جانبِ مردان است، به همین دلیل بر خلافِ آیهی قبل، ابتدا نامِ مردِ زناکار آمده و در هر دو فعلِ "لایَنکِحُ" و "لایَنکِحُها" فاعلِ نکاح و ازدواج، مرد است.
✍️ فعلِ مضارعِ "لاینکِحُ" در آیهی شریفه به قرینهی "حُرِّمَ ذالک" معنایِ نهی و حرمت میدهد. بطورِ کلی امر و نهی اگر در قالبِ فعلِ مضارع باشد، تأکید بیشتری را میرساند. مردِ زناکار ازدواج نمیکند مگر با زناکاری مشابهِ خود و یا با مشرک: "الزّانی لایَنکِحُ إلّا زانیةً أو مُشرِکَةً". زنِ زناکار نیز #نکاح نمیکند مگر با مردِ زناکار و یا با مشرک: "و الزانِیَةُ لایَنکِحُها إلّا زانٍ أو مُشرکٌ". فعلِ منفیِ "لایَنکِحُ" در جوارِ "إلّا" معنای انحصار را میرساند؛ یعنی زناکاران فقط و فقط مجاز به #ازدواج با زناکار یا مشرک هستند.
🗣 از رهنمودهایِ معصومین که سخنگویِ خدا هستند، استفاده میشود که حکمِ فوق، اختصاص به کسی دارد که مشهور به زنا است و توبهاش مُحرز نشده. علتِ اشتهار هم اعترافِ خود یا شهادتِ چهار عادل یا علمِ قاضی و یا پردهدری توسط خود او است. این تحریم و ممنوعیتِ اجتماعی دو نتیجهی مهم به دنبال خود دارد:
1️⃣ جلوگیری از سرایت: هدف قانونِ "تحریمِ اجتماعی زناکار" عدمِ سرایتِ غدهی چرکینِ زنا به خانوادههای پاک است. اقدام به ازدواج با مشهورینِ زنا، احتمالِ ابتلا به زنا را در خانواده و نسل، افزایش میدهد. این ممنوعیت نوعی قرنطینه برای حفظ جامعه از نفوذ و رسوخِ آسیبِ بی بند و باری است.
2️⃣ گرایش به عفت: نه تنها افرادِ عفیف که افرادِ بیعفت نیز تمایل به ازدواج با همسری پاک و نجیب دارند؛ همسری که اهلِ زندگی است و با خیانت، زندگی را به تباهی نکشاند. خدا از این کشش و تمایلِ ذاتی، برای بازداریِ آحادِ جامعهی بشری از ارتکابِ زنا بهرهبرداری میکند و میگوید افرادِ ناپاک از برخی حقوقِ اجتماعی محرومند! ایجادِ ممنوعیت برای رسیدن به گنجی گرانبها بنامِ همسرِ پاک، موجب میشود مؤمنان از گرایش به بیعفتی پرهیز کنند و با خود بگویند: مگر من طالبِ ازدواج با بانویی عفیفه و محجبه نبودم؟ مگر من تمایل نداشتم بر شانهی مردی چشمپاک، خانوادهدوست و باغیرت تکیه کنم؟ برای رسیدن به این گوهرِ گرانقدر، باید از ناپاکیها اجتناب کنم.
📍برای طرح سوال، اینجا را لمس کنید.
#آیه3
#فصل1
#اصل2
@TqNoor
▫️ثمرهی تنبیه و تحریم
🔔تنبیهِ جسمیِ زناکار با تازیانه و نیز تحریمِ ازدواج او با پاکان دو اصل و قانونِ مهمِ سورهی نور برای ریشهکنیِ مفاسدِ اخلاقی و نهادینهسازیِ عفت و پاکدامنی در جامعه است تا اینجا. جامعهای که در آن انتخابِ گزینهی زنا با بیآبرویی، دردِ تازیانه و نیز محرومیت از ازدواج با پاکان همراه باشد را مقایسه کنید با جامعهای که در آن ارتکابِ زنا، آسان و ارزان است! کدام جامعه سالمتر خواهد ماند؟
👌مردمِ جامعهی اول از لذتِ زنا بخاطرِ تبعاتَش صرف نظر میکنند و ترجیح میدهند از مجرایِ حلالِ ازدواج، نیازِ جنسیشان را ارضاء کنند. تاکنون به ثمرات و برکاتِ اجرایِ این دو اصل توجه کردهاید؟ وقتی زنا در جامعه، یک اقدامِ درد سر ساز و پُر هزینه باشد:
👈 اولا هر کس به همسرِ خود اکتفا میکند و با تحکیمِ بنیانِ خانواده، آمار طلاق کاهش مییابد.
👈 ثانیا ازدواج، به تنها گزینهی جوانان برای ارضاء نیازهایِ جنسی تبدیل میشود.
👈 ثالثا ضریبِ امنیتِ اخلاقی و جانیِ دختران افزایش مییابد.
👈 رابعا با نابودیِ بسترهایِ شکلگیریِ زنا مانند چشمچرانی و بدپوشی، بساطِ بیعفتیِ برچیده میشود.
✅ حدّی از حدودِ الهی، قانونی از قوانینِ خدا اگر در سرزمینی اقامه شود، بهتر و مبارکتر است از بارانِ چهل شب و پاک کنندهتر است از عبادتِ شصت سال، طبقِ حدیثِ رسولِ خدا.
✍️ مجازاتِ زناکار که اولین رهنمودِ خدا در سورهی نور است اگر توسطِ متولیانِ امر اجرا شود و مممنوعیتِ ازدواج با پاکان اگر مرتب به جوانان گوشزد شود مفاسدِ اخلاقی جایش را به پاکی و نجابت میدهد. چرا و با چه توجیهی باید مؤمنان نسبت به حدود و قوانینِ الهی سهلانگاری کنند؟ آیا نسخهای کاملتر از توصیهی قرآن برای مهارِ روزافزونِ بیبند و باری وجود دارد؟
📍برای طرح سوال، اینجا را لمس کنید.
#آیه2
#آیه3
#فصل1
#اصل1
#اصل2
@TqNoor
▫️#سوالات_شما 1
👌علیکم السلام جمیعاً
اـــــــــــــــــــــــــــــ
❓کاربر فاطمینیا: علتِ علنی بودنِ تعزیرِ زناکار چیست؟
📝 پاسخ: زنا، #حدّ دارد و نه #تعزیر . حدّ به مُجازاتی گفته میشود که در شرع، مقدار و اندازهاش مشخص است. برخلافِ تعزیر که مقدارَش بنا به صلاحدیدِ قاضی است و شرع مقدس اندازهاش را مشخص نکرده است. بنابراین دقیقتر آن است که در موردِ کیفرِ زنا از واژهی "حدّ" استفاده کنیم نه "تعزیر".
➕اما چرا زناکار باید علنی کیفر شود؟ پاسخِ این سوال در سوره نیامده است. فقه و احکامِ شرعی، منطقهی #تعبد و اطاعت است و نه #تعقل و تفلسف. لذا ما علت و فلسفهی 100 ضربه بودن یا علنی بودن را نمیدانیم. علت و فلسفه و حکمتِ این حکم با این کمیت و کیفیت را خدا دانَد و بس. ما فقط میتوانیم ثمرات و برکاتِ اجرایِ سریع، شدید و علنیِ حدّ زنا را در جامعه، شهود کنیم.
✍️ من، شما یا هر تحلیلگرِ دیگری میتواند مبتنی بر تجربیات و مطالعاتَش نه تنها سه مورد که دهها مورد از ثمرات و برکاتِ اجرای حد را بر شمارد. اما همهی اینها ثمرهی حکم الله است نه فلسفهی حکمِ الهی:
👈1. مثلا جلوگیری از زمینهی ارتکاب مجدد زنا توسطِ گنهکاران
👈2. مثلا پیشگیری از سرایتِ زنا به پاکان
👈3. مثلا مانورِ اقتدار و جدیتِ حکومت اسلامی برای مبارزه با مفاسد اخلاقی
👈 4. مثلا ماندگاریِ قباحتِ مفاسد اخلاقی در فرهنگِ جامعه و نسل
👈 5. مثلا ... .
اـــــــــــــــــــــــــــــ
❓کاربر محمدی: پس حکمِ زنایِ چشم، گوش و زبان که در روایات آمده چه شد؟
📝 پاسخ: زنا یک تعریف لغوی(لغتنامهای) دارد و یک تعریف اصطلاحی(فقهی) و یک تعریفِ اخلاقی(تربیتی).
👈 لغوی: خروج از مسیرِ طبیعی و حق
👈 اصطلاحی: انتهاییترین اندازهی رابطهی جنسی
👈 اخلاقی: آلودگی جوارح (چشم، گوش، زبان) به مفاسدِ جنسی
➕گرچه زنا به هر سه معنایِ فوق ـ با اختلافِ مراتب ـ حرام و ممنوع است، اما موضوعِ بحثِ سورهی نور، زنایِ اصطلاحی است.
اـــــــــــــــــــــــــــــ
❓کاربر عبدالله: میتوانیم دوستانمان را به گروه سورهی نور اضافه کنیم؟
📝 پاسخ: به گروه اختصاصیِ کلاسِ سورهی نور، نه؛ اما ما یک گروهِ پاسخ به سوالات داریم بنامِ سین جیم دین که میتوانید در آن فضا سوالاتتان را مطرح فرمائید. برا عضویت، اینجا را لمس کنید.
اـــــــــــــــــــــــــــــ
❓کاربر زهرا وطنی: از چه سنی سورهی یوسف و نور را به ترتیب به پسران و دختران یاد دهیم؟
📝 پاسخ: در روایاتی که به آموزشِ این دو سوره توصیه شده، سنّ خاصی قید نشده است. اما بطورِ کلّی مخاطبِ قرآن و دین، انسان #بالغ میباشد.
اـــــــــــــــــــــــــــــ
❓کاربر L,zaki: فایلهای کلاس را در اختیار ما قرار دهید.
📝 پاسخ: در موردِ فایلهای صوتی چون صاحبِ اثر، موسسهی تدبر در کلامِ وحی است فرمودند فایلها را پس از اتمامِ دوره یا لااقل بعد از گذشتنِ نیمی از دوره در اخیار مخاطبان قرار خواهند داد. پس فعلا شرکتِ حضوری یا آنلاین سرِ ساعتِ نُهِ سهشنبهها، تنها راهِ بهرهمندیِ مرتب از مطالب است. البته متنِ مکتوب و تصویرِ اسلایدهای هر جلسه در کانالِ سورهی نور: @TqNoor به اشتراکِ عموم قرار میگیرد.
اـــــــــــــــــــــــــــــ
❓کاربر زهرا وطنی: اجرایِ علنی حدّ زناکارِ مشهور چه تاثیری در زناکار پنهان دارد؟
📝 پاسخ: تنبیهِ مشهورینِ به زنا، جزئی از منظومهی مبارزه با فحشا است و نه کلّ آن. این پازل تا تکمیل نشود و بقیهی قوانین (ازدواج، حجاب، کنترل نگاه، مهار فقر و... ) در کنارِ اجرایِ حدّ زنا قرار نگیرد، فحشا ریشهکن نخواهد شد.
➕بگذریم از اینکه وقتی در جامعه و رسانه و انظارِ مردم تنبیهِ زناکار ضریب خورد و سینه به سینه چرخید، زنا در فرهنگِ عمومی، یک عملِ زشت و شوم قلمداد میشود و اعضای جامعه حتی در خلوت هم اکراه خواهند داشت به ارضاء نیازشان از راهِ نامشروع.
اـــــــــــــــــــــــــــــ
📍برای طرح سوال، اینجا را لمس کنید.
#آیه2
#فصل1
#اصل1
@TqNoor