رسول خدا(ص) در حدیثی میفرماید: قبر هر انسانی روزی پنج بار او را صدا میکند که من خانه تاریکی، تنهایی، وحشت، خاکی و مار و مورم؛ لذا برای تنهایی در اینجا چیزی بفرست.
«اَلْقَبْرُ یُنَادِی فِی کُلِّ یَوْمٍ بِخَمْسِ کَلِمَاتٍ، اَنَا بَیْتُ الْوَحْدَه فَاحْمِلُوا اِلَیَّ اَنِیساً، وَ أَنَا بَیْتُ الظَّلَمَه فَاحْمِلُوا اِلَیَّ سِرَاجاً اَنَا بَیْتُ التُّرَابِ فَاحْمِلُوا اِلَیَّ فِرَاشاً، اَنَا بَیْتَ الْفَقْرِ فَاحْمِلُوا اِلَیَّ کَنْزاً، وَ اَنَا بَیْتُ الْحَیَّاتِ فَاحْمِلُوا اِلَیَّ تَرْیَاقاً، وَ اَمَّا الْاَنِیسُ فَتِلَاوَه الْقُرْآنِ، اَمَّا السِّرَاجُ فَصَلَوه اللَّیْلِ وَ اَمَّا الْفِرَاشُ فَعَمَلُ الصَّالِحِ وَ اَمَّا الْکَنْزُ فَلَا اِلَهَ اِلَّا الله وَ اَمَّا التَّرْیَاقُ فَالصَّدَقَه.»پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: قبر هر روز با پنج جمله، ندا میدهد: ۱. من خانه تنهایی هستم، پس انیس و همرازی به سوی من بیاورید. ۲. من خانه تاریکی هستم، پس به سوی من چراغ همراه آورید. ۳. من خانه خاکی هستم پس فرش همراه داشته باشید. ۴. من خانه فقر و نداری هستم، پس [سرمایه و]گنج همراه بیاورید. ۵. من خانه مارها هستم پس پادزهر با خود حمل کنید؛ اما انیس، تلاوت قرآن میباشد، امّا چراغ [قبر]پس نماز شب است، اما فرش، پس عمل نیک است، اما گنج [عالم قبر][کلمه توحید و گفتن]لا اِله اِلّا الله است، و، اما پادزهر آن، صدقه است.
در روایت مذکور، نیاز مندیهای انسان در قبر بیان شده است؛ در حقیقت چیزهایی که انسان در قبر بدان نیازمند است، پنج چیز است؛ انیس، چراغ، فرش، گنج، پادزهر.
۱. انیس در قبر: تلاوت قرآن
در سبک زندگی دینی، انسان مومن باید نسبت به تلاوت قرآن نظر جدی داشته باشد؛ یکی از وظایف مهم مومن، یادگیری قرآن است؛ در دنیای پر از غفلت امروزی، اگر مومن میخواهد غفلت از خویش بزداید، یکی از راهکارهای آن، تلاوت روزانه حداقل ده آیه از قرآن کریم است؛ چنانچه در روایتی از نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) میفرماید: «هر کس در یک شب ده آیه از قرآن بخواند از غافلین نوشته نشود...»در مورد تلاوت و فضیلت برخی از سوره ها، روایت دیگری امام باقر (علیه السلام) فرمودند: سوره ملک، سوره مانعه است و مانع از عذاب قبر میشود.
بنابر این، انسان میتواند در تنهایی قبر، انیس و مونس، چون قرآن کریم را به همراه داشته باشد.
۲. چراغ قبر: نماز شب
مسئله نماز شب بقدری اهمیت فوق العاده دارد که یکی از وصایای نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به امیرمومنان علیه السلام، با سه بار تاکید بر آن اصرار نموده و فرمود: «تو را به اموری سفارش میکنم، همه را حفظ کن؛ سپس فرمود: خداوندا! او را بر انجام این وظایف یاری فرما؛ تا آنجا که فرمود: بر تو باد به نماز شب! بر تو باد به نماز شب! بر تو باد به نماز شب!» در روایتی از امام صادق علیه السلام، ایشان چهار بار تاکید فرمودند.
۳. فرش قبر: عمل نیک
در قرآن کریم، هر جا سخن از ایمان آمده در کنارش سخن از عمل صالح نیز آمده است؛ مثلاً میفرماید: «مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَةً وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما کانُوا یَعْمَلُونَ» هر کس عمل صالحى انجام دهد چه مرد باشد چه زن در حالى که ایمان دارد ما او را زنده مىکنیم به زندگى پاک و پاکیزهاى و پاداش مىدهیم او را به بهتر از آنچه عمل مىکنند.
در این آیه مبارکه عمل صالح در صورتی پذیرفته و نتیجه بخش است که همراه با ایمان و اعتقاد راسخ بدان باشد، و نتیجهی آن بدست آوردن زندگی پاک وپاکیزه از سوی خداوند است. «حیات طیّبه» یعنى، زندگى پاکیزه از هر نظر، پاکیزه از آلودگیها، ظلمها و خیانتها، عداوتها و دشمنیها، اسارتها و ذلتها و انواع نگرانیها و هرگونه چیزى که آب زلال زندگى را در کام انسان ناگوار مىسازد. پس عمل صالح همراه ایمان چنین هدیهای بدنبال دارد.
در روایتی ایمان بدون عمل و عمل بدون ایمان اساساً مورد پذیرش قرار نمیگیرد. چنانچه رسول اللَّه صلى الله علیه و آله و سلم فرمود: «لا یُقْبَلُ إیمانٌ بلا عملٍ، و لا عملٌ بلا إیمانٍ». ایمان بدون عمل و عمل بدون ایمان پذیرفته نمىشود.
اینکه چرا ایمان و عمل صالح منوط بر یکدیگرند، به این دلیل که این دو به مثابهی دو بال یک پرنده اند، با یک بال پرنده قادر به پرواز نخواهد بود، و در صورتی که هر دو بال سالم باشند، توانایی پرواز خواهد داشت.
۴. گنج قبر، گفتن لا اله الّا الله
جابر جعفی از امام باقر علیهالسلام روایت میکند که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: «به مردگان خود کلمه «لا إله إلّا اللّه» را تلقین نمایید؛ زیرا باعث آمرزش گناهان آنان است، عرض کردند: گفتن آن در حال صحت و سلامت چه گونه است؟ سه مرتبه فرمود: بیشتر گناهان را منهدم میکند، برای این که کلمه طیّبه «لا إله إلّا اللّه»
در زندگی و مرگ و حشر، مایه انس است.»در روایت مذکور، تلقین «لا اله الا الله» علاوه بر آمرزش گناهان مردگان، باعث از بین رفتن گناهان گوینده آن میشود؛ و علت آن نیز همان است که در روایت ابتدای مقاله بیان شد؛ گفتن این ذکر، باعث مانوس شدن انسان در قبر، حشر و زندگی میشود.
در روایت دیگری از دیگر آثار گفتن این ذکر در زندگی، روشن شدن صورت انسان در محشر است؛ چنانچه پیامبر (صلی الله علیه و آله) میفرماید: «جبرئیل گفت: کاش انسانها را که در محشر دو گروهند میدیدی: یک گویندگان و معتقدان به «لا إله إلّا اللّه» که با رویهای درخشان محشور میشوند و ذکرشان کلمه طیّبه «و اللّه اکبر» است و دیگر مشرکین که با صورتهای سیاه به محشر آمده و شیون کنان میگویند:ای وای بر ما، تباه شدیم و هلاک گشتیم؟!»
۵. پادزهر قبر، صدقه
صدقه دادن نوعی رابطه انسان با همنوع خود است. صدقه دادن به معنای کم شدن وابستگی انسان به مال است که در صورتی که ادا نشود، نشان دهنده وابستگی نفس انسان به مال است؛ خداوند صدقه دادن و انفاق را برای رفع وابستگی انسان به مال قرار داده است و چندین بار در قرآن کریم از آن به عنوان جهاد در راه خدا نام برده است؛ مثلاً کسانی که در راه خدا جهاد میکنند دو گروهند: عدهای که با جان خود جهاد میکنند و عدهای که با مال خود در راه خدا جهاد میکنند. نتیجه چنین جهادی، کسب مقام برتر نزد خدا و رستگاری و سعادتمندی است؛ یعنی راه رستگاری و سعادتمندی در آخرت، جهاد جانی و مالی در راه خداست. جایی که فرمود: «الَّذِینَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللَّـهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِندَ اللَّـهِ وَأُولَـئِکَ هُمُ الْفَائِزُونَ.»آنها که ایمان آوردند، و هجرت کردند، و با اموال و جانهایشان در راه خدا جهاد نمودند، مقامشان نزد خدا برتر است؛ و آنها پیروز و رستگارند!
بنابر این، کسی که در زندگی دنیوی جهت کمک به نیازمندان قدم بر میدارد، در آخرت که همه انسانها محتاج و نیازمند خواهند بود، همین صدقات و انفاق ها، مانع عذاب و فشار قبر و اذیت وی خواهد شد.
پس راهکار برون رفت از مشکلات قبر، پنج چیز است.
جوان عزیز! نماز تنهایی شما را در قبر میگیرد و نوری میشود که بالای سر و اطرافتان میایستد، ولایت امیرالمؤمنین علیهالسلامالسلام بالای سر شما قرار میگیرد، چه بفرستم برای خانه تنهاییام؟ طلا، سکه؟ خیر؛ نور، نماز، حجاب، تقوا، صالحیت، قرآن اینها مهم است. با قرآن انس داشته باشیم تا در قبر هم مونس ما میشود.
مرگ و ورود به عالم قبر موضوعی است که هرگز گریزی از آن نیست و این چیزی است که خدای متعال در قرآن کریم به صراحت از آن یاد کرده است: «كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ ثُمَّ إِلَيْنا تُرْجَعُونَ؛ هر نفسی (طعم ناگوار) مرگ را خواهد چشید.» مرگ در نگاه اهلبیت عصمت و طهارت علیهمالسلام آنطور که ما تصوّر میکنیم، نیست.
امام حسین علیهالسلام مرگ را پلی میداند که آدمی را از سرایی به سرایی دیگر انتقال میدهد؛ ایشان میفرماید: «فما الموت إلا قنطرة" مرگ نیست مگر پلی که "تعبر بکم عن البئوس و الضراء الی الجنان الواسعة و النعیم الدائم" شما را از سختیها، از گرفتاریها و از شدتها به آن بهشتهای وسیع و آن نعمتهای همیشگی عبور میدهد. این و خیلی از احادیث گهربار دیگر، نوع نگاه صحیح به مرگ به ما میآموزد.
🕯°•°🍃🥀🍃°•°🕯
🌷اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَّ آلِ مُحَمَّدٍ🌷
💚💜💛🧡💙💚
*نشر این پیام صدقه جاریه است*
.................💜#کانال_زندگی_پس_از_زندگی💜.................
🥀🍀🥀🍀🥀🍀🥀🍀
*التماس دعا*
*بی زحمت انتشار دهید*
📌
❁❁〰🎀❀🌸❀🎀〰❁❁
--------------------------
☑️کانال زندگی پس از زندگی 👇🏻
🌹(لطفا برای دیگران ارسال نمایید)🌹
🌹🌹🌹🌹
♦️ (صلوات)♦️
*اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم*
❇️لینک کانال وات ساپی *زندگی پس از زندگی* برای افراد جدیدی که خواستار عضویت هستند
┄═❁๑🍃๑🌺๑🍃๑❁═┄
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
📌
*لطفا اطلاع رسانی بفرمایید*
💕💕💕💕💕💕💕💕
*زندگی پس از زندگی*
🌴💢🌴💢🌴💢🌴
بنام خدا
تا زنده ای نپرسد کس حال زارت ای دوست
مردی همه بیایند نزد مزارت ایدوست
هرکس زصف خوبی گوید سخن فراوان
باهم روند اینها اندر کنارت ایدوست
تا زنده بود هرگز حالش کسی نپرسید
چون مرد می نمایند خوبی نثارت ایدوست
فردی بگوید افسوس از اینکه مرد زودی
وان دیگری بگوید از کارو بارت ایدوست
خانه بجای ماند ماشین پسر براند
دختر بود بفکر لیل و نهارت ایدوست
زن بهر خود بگرید شوهر زکف بداده
خواهر به آه ناله گرد مزارت ایدوست
تا زنده ای بیندیش دنیا وفا ندارد
هرگز کسی نیاید آنجا به کارت ایدوست
اعمال ماست همراه در قبر چون چراغی
اعمال خوب ماند اندر جوارت ایدوست
سنگی به روی سینه در زیر خاک نالی
متری کفن بپوشند برجسم زارت ای دوست
خواهیم از خداوند از لطف خود ببخشد
جز لطف درگه او ناید بکارت ای دوست
حاج سید ابراهیم حسین نژاد
🕯°•°🍃🥀🍃°•°🕯
🌷اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَّ آلِ مُحَمَّدٍ🌷
💚💜💛🧡💙💚
*نشر این پیام صدقه جاریه است*
.................💜#کانال_زندگی_پس_از_زندگی💜.................
🥀🍀🥀🍀🥀🍀🥀🍀
*التماس دعا*
*بی زحمت انتشار دهید*
📌
❁❁〰🎀❀🌸❀🎀〰❁❁
--------------------------
☑️کانال زندگی پس از زندگی 👇🏻
🌹(لطفا برای دیگران ارسال نمایید)🌹
🌹🌹🌹🌹
♦️ (صلوات)♦️
*اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم*
❇️لینک کانال وات ساپی *زندگی پس از زندگی* برای افراد جدیدی که خواستار عضویت هستند
┄═❁๑🍃๑🌺๑🍃๑❁═┄
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
📌
*لطفا اطلاع رسانی بفرمایید*
💕💕💕💕💕💕💕💕
*زندگی پس از زندگی*
🌴💢🌴💢🌴💢🌴
*
🌼کانال زندگی پس از زندگی🌼
#پنجشنبه_و_ياد_درگذشتگان😔
اَللّهُمَّ اغفِر لِلمُومِنینَ وَ المُومِنَاتِ وَ المُسلِمینَ وَ المُسلِمَاتِ اَلاَحیَاءِ مِنهُم وَ الاَموَاتِ ، تَابِع بَینَنَا وَ بَینَهُم بِالخَیراتِ اِنَّکَ مُجیبُ الدَعَوَاتِ اِنَّکَ غافِرَ الذَنبِ وَ الخَطیئَاتِ وَ اِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیءٍ قَدیرٌ بِحُرمَةِ الفَاتِحةِ مَعَ الصَّلَوَات🖤
#پنجشنبه ها بوی دلتنگی دارد و
غم دوری #مسافران بهشتی
#عزیزانمون آن طرف
چشم به راه هدیه ای هستند
تا آرام بگیرند
با خواندن #فاتحه و صلواتی روحشان را
شاد و #یادشان را گرامی بداریم
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَعَجِّلْ فَرَجَهُمْ🦋❤️
🕯°•°🍃🥀🍃°•°🕯
🌷اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَّ آلِ مُحَمَّدٍ🌷
💚💜💛🧡💙💚
*نشر این پیام صدقه جاریه است*
.................💜#کانال_زندگی_پس_از_زندگی💜.................
🥀🍀🥀🍀🥀🍀🥀🍀
*التماس دعا*
*بی زحمت انتشار دهید*
📌
❁❁〰🎀❀🌸❀🎀〰❁❁
--------------------------
☑️کانال زندگی پس از زندگی 👇🏻
🌹(لطفا برای دیگران ارسال نمایید)🌹
🌹🌹🌹🌹
♦️ (صلوات)♦️
*اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم*
❇️لینک کانال وات ساپی *زندگی پس از زندگی* برای افراد جدیدی که خواستار عضویت هستند
┄═❁๑🍃๑🌺๑🍃๑❁═┄
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
📌
*لطفا اطلاع رسانی بفرمایید*
💕💕💕💕💕💕💕💕
*زندگی پس از زندگی*
🌴💢🌴💢🌴💢🌴
*زندگی پس از زندگی در ایتا:*
https://eitaa.com/ZendegiPasAzZendegiii
🌴💢🌴💢🌴💢🌴
*زندگی پس از زندگی* در واتس آپ باشید
👇🏻🌺
لینک شماره 1
https://chat.whatsapp.com/H7JZVYPpxBf4TU48JIIC9E
*در صورت پر بودن لینک یک ،لینک شماره 2*
https://chat.whatsapp.com/DbfuCp7IjpzFk55R6TAcy5
*در صورت پر بودن لینک شماره دو،لینک شماره 3*
https://chat.whatsapp.com/CCMlMQD6l1eJWa4VS4LnFb
*در صورت پر بودن لینک شماره سه،لینک شماره 4*
https://chat.whatsapp.com/LJnRSs7StcKLrQJzjotFI7
*در صورت پر بودن لینک شماره چهار،لینک شماره 5*
https://chat.whatsapp.com/IXMUeeYUm6t51kn0a2Fvn6
*در صورت پر بودن لینک شماره پنج،لینک شماره 6*
https://chat.whatsapp.com/HRol5uP4ZGf2uFfioIrzAo
*در صورت پر بودن لینک شماره شش لینک شماره 7*
https://chat.whatsapp.com/5Iz8NodhUQd3Rb5uKMq7pI
*در صورت پر بودن لینک شماره هفت لینک شماره 8*
https://chat.whatsapp.com/Bfts17TjOGVBefJdyxxWJc
*در صورت پر بودن لینک شماره هشت لینک شماره 9*
https://chat.whatsapp.com/FViCodbsl029kufN0hwn1r
*مارا به مخاطبین خودتان پیشنهاد بدهید*
اَللّهُــــمَّ_عَجـِّــل_لِوَلیِّــــکَ_الفَـــــرَج🎋
🌼کانال زندگی پس از زندگی🌼
پنجشنبه است
بیاد عزیزان خفته در وادی خاموشان
کسانی که روزی زینت بخش
محفلمان بودند و حالا نیازمند
یاد و خیرات و مبرات شما
🕯°•°🍃🥀🍃°•°🕯
🌷اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَّ آلِ مُحَمَّدٍ🌷
💚💜💛🧡💙💚
*نشر این پیام صدقه جاریه است*
.................💜#کانال_زندگی_پس_از_زندگی💜.................
🥀🍀🥀🍀🥀🍀🥀🍀
*التماس دعا*
*بی زحمت انتشار دهید*
📌
❁❁〰🎀❀🌸❀🎀〰❁❁
--------------------------
☑️کانال زندگی پس از زندگی 👇🏻
🌹(لطفا برای دیگران ارسال نمایید)🌹
🌹🌹🌹🌹
♦️ (صلوات)♦️
*اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم*
❇️لینک کانال وات ساپی *زندگی پس از زندگی* برای افراد جدیدی که خواستار عضویت هستند
┄═❁๑🍃๑🌺๑🍃๑❁═┄
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
📌
*لطفا اطلاع رسانی بفرمایید*
💕💕💕💕💕💕💕💕
*زندگی پس از زندگی*
🌴💢🌴💢🌴💢🌴
*زندگی پس از زندگی در ایتا:*
https://eitaa.com/ZendegiPasAzZendegiii
🌴💢🌴💢🌴💢🌴
🌹 استاد انصاریان :
✍ اگر بخواهیم خدا ما را راحت بیامرزد، باید از آنهایی که با ما بد کردند، گذشت کنیم.
آن هم گذشتی که خدا بپسندد.
در نتیجه آمرزش و رحمت خدا سراغمان میآید.
✨«وَ اَللّٰهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ»
توضیح:
ارحم ترحم
رحم کنید،رحم کنند
مساله دو دو تاست
*نشر این پیام صدقه جاریه است*
.................💜#کانال_زندگی_پس_از_زندگی💜.................
🥀🍀🥀🍀🥀🍀🥀🍀
*التماس دعا*
*بی زحمت انتشار دهید*
📌
❁❁〰🎀❀🌸❀🎀〰❁❁
--------------------------
☑️کانال زندگی پس از زندگی 👇🏻
🌹(لطفا برای دیگران ارسال نمایید)🌹
🌹🌹🌹🌹
♦️ (صلوات)♦️
*اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم*
┄═❁๑🍃๑🌺๑🍃๑❁═┄
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
📌
اَللّهُــــمَّ_عَجـِّــل_لِوَلیِّــــکَ_الفَـــــرَج🎋
🌸 پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
✍ میّت در قبر هم چون انسانی است که در حال غرق شدن است و هر لحظه منتظر رسیدن کمکی به خود است. میّت چشم به صدقه و دعای زندهها دارد همین که میبیند شخصی برای نجات او دعای خیر و استغفار کرد یا صدقه داد شادتر میشود از اینکه همه دنیا را به او بدهند.
و فرمودند: « برای میّت سخت تر از شب اول قبر نیست، پس بر مردگان خود، بواسطه صدقه دادن و هدیه فرستادن برای آنها، رحم کنید.»
📚 لئالی الاخبار، ج ۵، ص ۲۶۰ الی ۲۶۲
*نشر این پیام صدقه جاریه است*
.................💜#کانال_زندگی_پس_از_زندگی💜.................
🥀🍀🥀🍀🥀🍀🥀🍀
*التماس دعا*
*بی زحمت انتشار دهید*
📌
❁❁〰🎀❀🌸❀🎀〰❁❁
--------------------------
☑️کانال زندگی پس از زندگی 👇🏻
🌹(لطفا برای دیگران ارسال نمایید)🌹
🌹🌹🌹🌹
♦️ (صلوات)♦️
*اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم*
❇️لینک کانال وات ساپی *زندگی پس از زندگی* برای افراد جدیدی که خواستار عضویت هستند
┄═❁๑🍃๑🌺๑🍃๑❁═┄
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
📌
*لطفا اطلاع رسانی بفرمایید*
💕💕💕💕💕💕💕💕
*زندگی پس از زندگی*
🌴💢🌴💢🌴💢🌴
*زندگی پس از زندگی در ایتا:*
https://eitaa.com/ZendegiPasAzZendegiii
🌴💢🌴💢🌴💢🌴
*
اَللّهُــــمَّ_عَجـِّــل_لِوَلیِّــــکَ_الفَـــــرَج🎋
🔰گذری متفاوت بر عالَم برزخ
🔷موضوع این قسمت : تردید فرشتگان از قبض روح مومن (حدیث تردّد)
✍#هادی_سروش
به نام خدای مهربان
🔷 قابض ارواح کیست ؟
مسئولیت "اماته" یعنی میراندن توسط فرشته خدا "عزرائیل" انجام میشود، عزائیل واژه عبری است و به معنای "یارخدا" است.
در آیات قرآن هم قبض روح به خدا استناد داده شده و هم به فرشته مرگ یعنی عزراییل . چگونه میتوان به یک جمع در این دو گفتار رسید ؟
در این مورد دو توجیه مطرح است ؛
✅توجیه اول این است که همه امور جهان هستی بدست خدا اما بوسیله فرشتگان انجام میشود . در نتیجه قابض ارواح خداست اما این ماموریت به وسیله فرشته خدا انجام میپذبرد.
✅توجیه دیگر؛ این است که گفته شود:
"انسان ها در بُعد سعادت و شقاوت سه گروه هستند ؛
🔺گروه اول ؛ عده ای بی ایمانند که قبض روح این ها در لحظه مرگ توسط فرشتگان و ملائکه عذاب است که آنان را میزنند و روح شان را قبض میکنند؛
«اِنَّ الَّذِینَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلائِکَةُ ظالِمِی اَنْفُسِهِمْ؛ = کسانی که فرشتگان (قبض ارواح)، روح آنها را گرفتند در حالی که به خویشتن ستم کرده بودند...». (نساء/۹۷)
«وَ لَوْ تَری اِذْ یَتَوَفَّی الَّذِینَ کَفَرُوا الْمَلائِکَةُ یَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ اَدْبارَهُمْ وَ ذُوقُوا عَذابَ الْحَرِیقِ؛ = و اگر ببینی کافران را هنگامی که فرشتگان ، جانشان را میگیرند و بر صورت و پشت آنها میزنند وگویند: بچشید عذاب سوزنده را !».(انفال/۵۰)
🔺گروه دوم افراد متوسط الایمان هستند که خود مللک الموت قابض روح اینان است.
عزرائیل، فرشتهای ویژه، برای قبض روح انسانهاست.
«قُلْ یَتَوَفَّاکُمْ مَلَکُ الْمَوْتِ الَّذِی وُکِّلَ بِکُمْ...؛ = بگو: «فرشته مرگ که بر شما مامور شده، شما را میگیرد؛ سپس شما را بسوی پروردگارتان باز میگردانند.»(سجده/۱۱)
🔺وگروه سوم افرادی هستند در سطح بسیاربالائی ازایمان و عمل صالح هستند که خود خدا قابض روح آنان است .
«اللَّهُ یَتَوَفَّی الْاَنْفُسَ حِینَ مَوْتِها...؛ = خداوند ارواح را به هنگام مرگ قبض میکند،...».(زمر/۴۹)
خلاصه همه چیز بدست خداست ؛
ازامام صادق (ع) درباره آیه «اللّه یتوفّی الانفس حین موتها» سؤال شد، حضرت فرمود: خداوند برای ملکالموت دستیارانی از ملائکه قرار داده که ارواح را قبض میکنند، و ملکالموت ارواح را دریافت میکند و به همراه ارواحی که خودش قبض نموده به خداوند تحویل میدهد.(من لایحضر ج۱/ص۱۳۶)
✅نکته ای معرفتی از جناب عطار نقل شده که وقتی عزراییل برای قبض روح حضرت ابراهیم آمد و عرضه داشت برای قبض روح آمده ام ، ابراهیم (ع) به ایشان فرمود : جانم مال خداست را به شما نمیدهم ، واگر خدایم امرکند، میدهم.
البته این مقام ، معرفتی دیگر است که باید در بحث "ولایت انسان کامل بر فرشتگان" مطرح شود.
🔷تردید نسبت به قبض روح مومنان
نکته مهمی که در روایات متعدد شیعه و سنی آمده این است که خداوندمتعال میفرماید ؛ از قبض عبد مومنم کراهت دارم..
اول متن حدیث را ملاحظه کنید و بعد به شرح بپردازیم؛
ابو حمزه ثمالی گویدازامام صادق(ع) شنیدم که فرمود :
"خدای متعال میفرماید: من در هیچ کاری تردّد ندارم به مانند تردّد درباره بنده مؤمنم که ملاقات او را خواهم و او از مرگ بدش آید، و من آن را از او دور میکنم، .. = یقول ُ الله عزَّ و جلَّ: "ما تردَّدْ تُ فی شیءٍ اَنا فاعِلهُ کَتَردُدی علی المؤمن لِاَنّی اُحِبّ لقائهُ و یَکْرهُ الموتَ فَاُزْویه .." (المحاسن، ۱۵۹/۱)
جالب این است که مفاد این حدیث در دعای طول عمر آمده که شیخ طوسی بر استحباب خواندن آن بعد از نماز تصریح دارد:
"اللهم اِنّ رسولک الصادق المصدّق صلواتک علیه و آله قال اِنّک قُلتُ ما تردّدت ُ فی شیئ انا فاعِلُه کتردّدُ فی قبضِ روحِ عبدیَ المؤمن یَکرهُ الموت و اُکره مُسائَتَهُ." (مصباح المتهجدشیخ طوسی)
🔷معنای حدیث "تردد"
آنچه در شرح این حدیث که معروف به حدیث "تردد" است میتوانم به صورت کوتاه عرضه بدارم این است که "تردید و تردد و دو دلی" از ساحت قدس خدای متعال دور است ، او هر گونه جهل و نقص و مانند آن دور است که باعث تحیر و تردد شود.
پس این حالت "تردد" در قبض روح مومن یا معنای کنایی و اشاری دارد و یا مربوط به حال فرشتگان در مواجه ی با مومن در قبض روح اوست.
چون مومن تمایل به انصراف از این نشائه ندارد و حب بقاء و بودن در اوست و لذا کراهت از مرگ دارد .
واین کراهت مومن موجب تردید فرشتگان رحمت الهی که در واقع مظاهر رحمت الهیه هستند ، میشود چرا که از ذره ای نگرانی مومن دلخوش نیستند. بله ؛ در اینجاست که طبق روایات ما ؛ فرشتگان قبض روح مومن که فرشتگان رحمت هستند، صحنه هایی از عالَم غیب و جنت و بهشت و ملاقات با حق تعالی را نمایان میکنند و در نتیجه آن مومن محتضر ، مشتاق به رفتن میشود.
🔷 سخنان برزگان در شرح حدیث "تردد"
برای اهل تحقیق و مطالعه گوشه ای از شرح برخی از عارفان و حک