💠 مرز توکل
🔸 عید خجسته و فرخنده ما شیعیان، میلاد وجود مبارک امام رئوف، #علی_بن_موسی_الرضا_المرتضیٰ (عَلَیهِما التَّحِیةِ وَ الثَّنَاء) را به پیشگاه ولی عصر و جامعه قرآن و عترت و شما بزرگواران و سایر عزیزان تهنیت عرض میکنیم.
🔸 یونس بن عبدالرحمن از شاگردان مخصوص این دودمان است، به #امام_رضا (سَلامُ الله عَلَیه) عرض کرد، به ما گفتند، ما از ائمه قبلی شنیدیم که نباید بگوییم خدا علیم است، زنده است و نورانی است، باید بگوییم «عِلْمٌ لَا جَهْلَ فِیهِ حَیاةٌ لَا مَوْتَ فِیهِ نُورٌ لَا ظُلْمَةَ فِیه»؛[1] یعنی صفات خدا #عین_ذات خداست، نه «ذات ثبت له الوصف». آنچه که بیگانه می پنداشتند که خدا عالم به عالمیت است که از این به معانی تعبیر می کردند؛ لذا در تعبیرهای ما امامیه این است که «بیشریک است و معانی تو غنی دان خالق».[2] این معانی یک اصطلاح کلامی است که از جای دیگر آمده است. به ما گفتند بگویید «بی شریک است و معانی تو غنی دان خالق»؛ یعنی آن معانی ندارد؛ یعنی عالم به علم نیست، بلکه #عین_علم است.
🔸 یونس بن عبدالرحمن این مطلب کلامی را به عرض #امام_رضا (سَلامُ الله عَلَیه) رساند که خدا علم ندارد، بلکه علم است. حیات ندارد که صفت زائد بر ذات است، بلکه #حیات_محض است. به امام عرض کرد ما بر این باور هستیم که خدا «عِلْمٌ لَا جَهْلَ فِیهِ حَیاةٌ لَا مَوْتَ فِیهِ نُورٌ لَا ظُلْمَةَ فِیه»؛ درست است یا نه؟ «قَالَ كَذَلِكَ هُو»؛ درست است. خدا عین علم است، عین حیات است، عین نور است، صفتش زائد بر ذات نیست.
🔸 این بحثهایی که اشاره فرمودند درباره خواجه نصیر طوسی، ابن سینا و سایر بزرگان اسلام، بر همین مدار و محوری است که ائمه (عَلَیهِمُ السَّلام) به دیگران آموختند. به #امام_رضا (سَلامُ الله عَلَیه) عرض کردند #مرز_توکل چقدر است؟ تا کجاست؟ فرمود: «أَنْ لَا تَخَافَ أَحَداً إِلَّا اللَّه»؛[3] #متوکل کسی است که از هیچ چیزی نمی ترسد، چرا؟ چون کسی را وکیل خود قرار داد که قاهر بر کل است، این #وکیل که خیانت نمی کند. اگر کسی به او توکل کرد؛ یعنی او را وکیل گرفت: ﴿فَاتَّخِذْهُ وَكیلا﴾،[4] ﴿عَلَیهِ یتَوَكَّلُ الْمُتَوَكِّلُونَ﴾،[5] اگر کسی خدا را وکیل قرار داد، واقعاً خدا را وکیل قرار داد. خدا نه جهل دارد، چون «عِلْمٌ لَا جَهْلَ فِیه»، نه فراموشی دارد: ﴿وَ ما كانَ رَبُّكَ نَسِیا﴾،[6] نه سهل انگار است که اهل ادهان و ایهان باشد. وقتی به انبیا خود دستور می دهد: ﴿وَ لاَ تَنِیا فِی ذِكْرِی﴾؛[7] ـ «وَنی»؛ یعنی سُستی، آدم سُست نه در زندگی شخصی موفق است و نه در کارهای علمی؛ آدم سُست، سُست است ـ فرمود به شما مأموریت دادم که با فرعون و هامان و قارون بجنگید! با سستی نمی شود ـ «ونی»؛ یعنی سُستی. «تنیا» که مجزوم به این «لام» است و نون آن افتاده، ﴿وَ لاَ تَنِیا﴾؛ یعنی وَنی به خود راه ندهید که اصل آن با نون بود، این «لام» با جزمی که داد، نون را اسقاط کرد، شده ﴿لاَ تَنِیا﴾. #آدم_سست به درد هیچ چیزی نمی خورد. کسی بخواهد با جهل جامعه با عوامی جامعه بجنگد، باید یک عالمی باشد که اولاً مسئله شرعی را بداند که فهمیدن حرام نیست. با آدم نفهم نمی شود زندگی کرد. فرمود سستی به خود راه ندهید: ﴿لاَ تَنِیا فِی ذِكْرِی﴾. با #مقدس_بازی و با نفهمی نمی شود جامعه را اداره کرد؛ فهم است و فهم! فرمود شما می خواهید با فرعون بجنگید، با قارون سرمایه دار #زراندوز_اختلاسی بجنگید، این با سُستی نمی شود. پیغمبر هستی، ولی باید محکم و آهنین باشی، همین! ﴿لاَ تَنِیا فِی ذِكْرِی﴾.
[1]. التوحید(للصدوق)، ص138.
[2]. کلم الطیب، ص66؛ شعر معروف صفات حق: «نه مرکب بود و جسم نه مرئی نه محل ٭٭٭ بی شریک است و معانی، تو غنی دان خالق».
[3]. تحف العقول، ص445.
[4]. سوره مزمل، آیه9.
[5]. سوره زمر، آیه38.
[6]. سوره مریم، آیه64.
[7]. سوره طه، آیه42.
#روز_میلاد_امام_رضا_علیه_السلام
#صفات_الهی
#اداره_جامعه
#حضرت_آیت_الله_جوادی_آملی
📚 سخنرانی و عمامه گذاری روز میلاد امام رضا علیه السلام
تاریخ: 1397/05/03
🆔 @a_javadiamoli_esra