💠 هجرت از علم به معلوم
▪️ سالروز ارتحال ملکوتی امام راحل (قدس سره) را گرامی می داریم. سالروز 15 خرداد, شهادت بسیاری از شهدای این سرزمین را داریم که حشر آنها و امام شهدا با انبیا و اولیای الهی باشد!
امام راحل (رضوان الله تعالی علیه) در آن کتاب مصباح مرقوم خودشان فرمودند: #معرفت_نفس، مفتاحِ مفاتیح و مصباحِ مصابیح است.[1] هجرت از جهل به علم و عالم شدن این هجرت صغرا و جهاد اصغر است; اما عمده #هجرت_از_علم_به_معلوم است, نه هجرت از علم به علم.
▪️ ما یا از جهل به علم حرکت می کنیم می شویم عالِم یا از علمی به علم دیگر حرکت می کنیم می شویم اعلم. عالِم از جهل نجات پیدا کرده و یک سلسله مطالبی را فهمید, اعلم آن فهمیده ها را مبادی قرار داده, مطالب مجهولی که برای دیگران روشن نیست را کشف می کند, می شود اعلم; ولی هر دو در مفاهیم و مبادی و منابع معرفتی سیر می کنند, هیچ کدام به خارج راه پیدا نمی کنند، بخشی از آن چه را خواندند عمل می کنند; اما کسی که دارای هجرت وسطاست و #جهاد_اوسط است, این از علم به معلوم می آید; به این فکر نیست که چیزی یاد بگیرد یا اگر یاد گرفت و عالم شد بشود اعلم; او با مفاهیم کار ندارد، با صُور ذهنی کار ندارد، با علوم کتاب کار ندارد, بلکه می خواهد آن چه را که این الفاظ و مفاهیم از او حکایت می کنند آن را بیابند; این می شود هجرت از علم به معلوم که این هجرت وسطاست و جهاد اوسط است; مثلاً ما احکام فقهی را می دانیم بر فرض شدیم مجتهد مطلق; اما آن کسی که با تقواست, آن کسی که با عدالت است, آن کسی که با عفت است با سخاوت است و مانند آن, اینها وجود ذهنی نیست, تقوا وجود ذهنی نیست, عدالت وجود ذهنی نیست, اینها #وجود_خارجی است، منتها جای آن در نفْس است. عدالت یک وجود عینی است نه وجود ذهنی. هر چه که در نفْس است وجود ذهنی نیست, آن چه که مفهوم است بله، وجود ذهنی است؛ مثل مفهوم درخت که در ذهن هست و اثری هم ندارد; اما عدالت وجود خارجی است, جای آن نفْس است. آن کسی که درس اخلاق می گوید، بحث اخلاقی دارد، عدالت را معنا می کند, اقسام عدالت را ذکر می کند, او هم در هجرت صغرا و جهاد اصغر به سر می برد, او با مفهوم کار دارد; اما کسی که واقعاً عادل شد او یک تلاش و کوشش کرد، جهاد کرد و هجرت کرد از علم به معلوم.
▪️ #امام_رضوان_الله_علیه این کار را در همان اوایل جوانی کرد و اگر کسی چهل روز با اخلاص حرکت کند، #چشمه_های_حکمت از قلب او بر زبان او جاری می شود. حالا اگر چهل سال این طور بود چطور؟ مرحوم آیت الله بهجت این چنین بود, امام (رضوان الله علیه) این چنین بود; اینها #اوحدی_از_سالکان هستند; منتها هر کدام در رشته خاص خودشان، اگر طبق آن روایت «مَنْ أَخْلَصَ لِلَّهِ أَرْبَعِینَ صَبَاحاً ظَهَرَتْ ینَابِیعُ الْحِكْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَی لِسَانِه»؛[2] نتیجه چهل روزه #انفجار_حکمت هست از دل بر قلم و بنان و بیان; اگر کسی چهل سال این طور زندگی کرد همین طور است. از دوران جوانی تا دوران سالمندی از این بزرگوار جزء #اخلاص چیز دیگری نداشتیم. آن وقت که صحنه مبارزه بود به این فکر نبود ما در این بخش موفق شدیم, خودی نشان بدهد. از اعلامیه های شان, از بیاناتشان, از قلم و آثارشان پیدا بود به اینکه دارد خدا را شکر می کند که بندی از بندهایی که دست و پای اسلام است او باز کرد.
[1]. مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایة، ص18؛ «معرفة النفس فعلیک بتحصیل هذه المعرفة؛ فإنّها مفتاح المفاتیح و مصباح المصابیح... ».
[2]. جامع الأخبار(للشعیری)، ص94.
#سالگرد_ارتحال_حضرت_امام_خمینی
#معرفت_نفس
#اخلاص_و_عمل
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 درس اخلاق
تاریخ: 1388/03/14
🆔 @a_javadiamoli_esra