#درس۶ #علوم_فنون۱۱ #مجاز 🔆#شیوه_پیشنهادی درس : 1⃣شیوه ی معکوس به این صورت که دبیر مطالب درس را به صورت پاورپونیت تهیه کند و از قبل در اختیار دانش آموزان قرار دهد ؛ تا ایشان در منزل مطالعه کنند و سپس باز خورد آن را در کلاس درس پس دهند . 2⃣شیوه ی همیار گروهی (یادگیری مشارکتی) : دبیر کلاس را چند گروه تقسیم کند و به هرگروه مثال های که دارای آرایه ی مجاز هستند ارائه بدهد تا ایشان بررسی کنند ؛ و سپس نماینده هر گروه عملکرد گروه را در کلاس گزارشی دهد. 3⃣شیوه ی (پرسش وپاسخ/تعامل دو طرفه )توسط دبیر و دانش اموزان. 4⃣شیوه مقایسه:کلمات مجاز وحقیقی بصورت مقایسه ای نوشته شوند(مقایسه ی حقیقت ومجاز)دانش اموز تشخیص می دهد که کدام کلمه در معنای حقیقی بکار رفته وآن را در دسته ی حقیقی می گذارد وکلماتی را که معنای حقیقی ندارد ومجاز هستند جدا می کند .سپس تدریس صورت می گیرد 5⃣با ذکر معانی حقیقی ومجازی کلمات وبا توجه به رابطه ی هم نشینی کلمات در جمله دانش اموزان را با مجاز اشنا می کنیم 6⃣نکات کلیدی تفاوت مجاز واستعاره را شرح می دهیم .حتما در کنار مثال مجاز هم زمان یک مثال استعاره ذکر شود که دانش آموز دقیق متوجه هم تعریف وهم تفاوت هردوی آنها گردد 7⃣روش استفاده از مثالهای ساده وکمک گرفتن از خود بچه ها تا علت را بگویند اما در جایی که می تواند استعاره باشد قابل تامل است،این جا بچه ها کمی آشفته می شوند که بگویند مجاز یا استعاره!!!! به کوشش بانو فاطمه افضلی,گناباد گروه دبیران ادبیات ایران کانال جامع ادبیات یازدهم #مجاز 🔹برآشفت ایران وبرخاست گرد همی هر کسی کرد ساز نبرد. فردوسی 🔶🔸واژه ایران در معنای حقیقی ( کشوری است در حوزه جغرافیایی جهان ) اما در این بیت در معنای غیر حقیقی؛( مردم ایران یا سپاه ایران) به کار رفته است. 🔶🔸مجاز:کاربرد واژه در غیر معنای واقعی (نا نهاده ی) آن است و این کاربرد در زبان روزمره و محاوره و گفتگوی مردم بسیار زیاد است . مثلا وقتی می گوییم این حوض بزرگ است.(حوض) معنای حقیقی دارد اما در جمله‌ی حوض یخ زد ؛ منظور از حوض معنا ی نا نهاده و غیر واقعی آن ( آب ) است. 🔶🔸در مجاز بین معنای نهاده ( حقیقی ) و معنای نا نهاده ( غیر حقیقی) پیوندی وجود دارد که سبب درک و دریافت معنی نا نهاده می شود . برای اینکه دهن خواننده از معنی حقیقی دور شود ؛ و به سمت معنای غیر حقیقی ( نا نهاده) هدایت شود لازم است قرینه ای در کلام باشد . 🔶🔸علاقه ی مجاز : رابطه و پیوندی که بین معنی نهاده و نا نهاده ی یک واژه وجود دارد . قرینه ی مجاز: نشانه ای است در کلام که ذهن خواننده را از معنی نهاده به سوی معنی نا نهاده ی آن سوق می دهد مثلا در جمله ی بالا ( حوض یخ زد) یخ زدن قرینه است که مارا از معنای اصلی آن دور میکند و به معنی نا نهاده حوض ؛یعنی آب سوق می دهد. 🔶🔸علاقه و پیوندی که بین حوض و آب وجود دارد که با گفتن حوض ؛ آب داخل حوض را اراده کردیم (مظروف بودن حوض برای آب است) 🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿 به کوشش بانو فاطمه افضلی ,گناباد گروه دبیران ادبیات ایران کانال جامع ادبیات ایران #مجاز 🔹🔸مثال های دیگر 🔶🔹ماه ؛ دشت لاله هارا روشن کرده بود . معنای نا نهاده ی ماه : نور ماه است و قرینه آن( روشن کرد )است و علاقه و پیوند آن وابستگی نور ماه به ماه است. 🔶🔹از بیهقی : جهان خوردم و کار ها راندم . جهان در معنی نا نهاده (نعمت های جهان است) و قرینه ی آن خوردن می باشد که متوجه می شویم علاقه و پیوندی بین جهان و نعمت های جهان وجود دارد 🔶🔹نظامی: به یاد روی شیرین بیت می گفت چو آتش تیشه می زد کوه می سفت بیت در معنی نهاده :سخن شاعرانه و معنی نا نهاده ی آن: کوچک ترین واحد کلام در شعر است . چنین کاربرد هایی را در سخن شاعرانه و نیز کلام عادی بسیار سراغ داریم . در این بیت سه واژه در معنی نا نهاده به کار رفته است . 🔻خروشی بر آمد ز دشت و ز شهر غم آمد جهان را از آن کار بهر فردوسی 1⃣دشت. در معنی نهاده :صحرا در معنای نا نهاده :مردم حاضر در دشت . 2⃣ شهر . معنای نهاده :نام و مکان زندگی. معنای نا نهاده :مردم ساکن در شهر 3⃣جهان . معنای نهاده :دنیا معنای نا نهاده مردم جهان . 🔶🔹مهم ترین نوع مجاز در کاربرد معنای مجازی : گاهی معنای نا نهاده را با علاقه و رابطه ی( شباهت) به جای معنای نهاده استفاده می کنند. 🔸مثال: به جای چشم : به علتی شباهتی که چشم با گل نرگس دارد می گویند نرگس . 🔻در بیت زیر : از من غم زده دل می طلبد غمزه دوست دوستان دلبر ما نرگس گویا دارد . وفایی 🔻معنای حقیقی نرگس :(گلی با گلبرگ های سفید) معنی نا نهاده آن (چشم) ⚛مثال دیگر برای مجاز به علاقه شباهت ✳️زسنبل کرد بر گل مشک بیزی زنرگس بر سمن سیماب ریزی 🔅در این بیت واژگان @adabiyatjame1112

زیر در معنی مجازی (نانهاده)به کار رفته اند. 🔻سنبل:زلف 🔻گل:صورت 🔻مشک بیزی:پریشان کردن موی 🔻نرگس:چشم 🔻سمن:صورت 🔻سیماب ریزی :اشک ریختن 🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿 به کوشش بانو فاطمه افضلی ,گناباد گروه دبیران ادبیات ایران کانال جامع ادبیات یازدهم ⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ @adabiyatjame1112 #خودارزیابی درس ششم علوم و فنون ۱۱ مجاز 1⃣معنای نهاده (حقیقی)و نانهاده (مجازی)را در واژه های مشخص شده بررسی کنید. 🔻الف) چرخ 🔅درخت تو گرباردانش بگیرد به زیر آوری چرخ نیلوفری را  ناصر خسرو 🔻ب) سر 🔅سرآن ندارد امشب که برآید آفتابی چه خیالها که گذر کرد وگذر نکردخوابی    سعدی 🔻پ)سینه 🔅سینه خواهم شرحه شرحه از فراق تا بگویم شرح درد اشتیاق     مولانا 2⃣در سروده‌های زیر مجاز را مشخص کنید: 🔻الف) فردا که آن شهر خاموش / در حلقهٔ شهر بندان دشمن / از خواب دوشینه برخاست / دیدند / زان مرغ فریاد و آتش / خاکستری سرد برخاست شفیعی کدکنی 🔻پ) چرا چون لاله خونین دل نباشیم که با ما نرگس او سرگران کرد حافظ 🔻ت)دل عالمی بسوزی چوعذار برفروزی تو از این چه سودداری که نمی کنی مدارا؟ حافظ 3⃣در بیت زیر مجاز و قرینه را مشخص نمایید: 🔻دست فلک ز کارم وقتی گره گشاید کز یکدگر گشایی زلف گره گشا را فروغی بسطامی 4⃣بیت زیر را از نظر فکری و ادبی بررسی نمایید: سپید شد چو درخت شکوفه دار سرم وز این درخت همین میوهٔ غم است برم جامی 5⃣وزن واژهٔ بیت زیر را مشخص کنید: 🔻بضاعت نیاوردم الا امید خدایاز عفوم مکن ناامید سعدی #خودارزیابی #درس۶ #مجاز ✅پاسخنامه: ✏️الف)چرخ. معنی نهاده:ابزاری که حرکت دورانی دارد معنی نانهاده:فلک ،روزگار،آسمان که با توجه به علاقه شباهت استعاره مصرحه نیز هست از جهت گرد بودن ✏️ب)سر. معنی نهاده:عضوی از بدن انسان،بالاترین عضو بدن معنی نانهاده:تصمیم،قصد،عزم،فکر،اندیشه،خیال ✏️پ)سینه. معنی نهاده،:عضوی از بدن،قفسه ی سینه معنی نانهاده:انسان غمگین،عاشق درد کشیده،در شعر نی نامه ی مولوی مجاز از انسان صاحب دل ✏️الف) فردا: معنی نانهاده(آینده ) شهر:معنی نانهاده(مردم ساکن شهر) مرغ:معنی نانهاده(ققنوس) ✏️ب) خاکی وآبی:معنی نانهاده( انسان)،اشاره دارد به خلقت انسان از آب وگل ✏️پ) نرگس :معنای نانهاده (چشم به علاقه ی شباهت) ✏️ت) نگین :معنای نانهاده(انگشتر با علاقه ی جزییه) 3⃣دست مجاز از انگشتان با قرینه ی گره گشودن که توسط دست باز می شود. ✔️علاقه ی الیه 🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿 به کوشش بانو فاطمه افضلی و جمعی از دبیران ادبیات ایران 4⃣از نظر ادبی: 🔷جناس ناقص اختلافی:بروسر 🔷تشبیه:سربه درخت شکوفه دار.وجه شبه سپید شدن(تشبیه گسترده) 🔷مجاز:سر با معنای نانهاده ،مو 🔷تشبیه بلیغ اضافی :میوه ی غم(تشبیه فشرده) 🔷درخت در مصرع دوم :استعاره مصرحه از مو 🔹واج آرایی:ر 🔷تکرار:درخت 🔷مجاز به علاقه ی شباهت،درخت مصرع دوم ✅از نظر فکری:تاسف شاعر بخاطر از دست دادن دوران جوانی ورسیدن ایام پیری وغم واندوه.وتاسف از اینکه چر ا ایام جوانی را مغتنم ندانسته!! 5⃣وزن عروضی:فعولن فعولن فعولن فعل ✏️بحر:متقارب مثمن محذوف ب ضا عت/ن یا ور/دمل لا/ا مید خ دا یا/ز عف وم/م کن نا/ا مید به کوشش بانو فاطمه افضلی و جمعی از دبیران ادبیات ایران چاپ ۹۷ کانال جامع ادبیات یازدهم ⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ @adabiyatjame1112

#درس۶ #علوم_فنون۱۱ #مجاز 🔽🔽🔽🔽 🔆#شیوه_پیشنهادی درس : 1⃣شیوه ی معکوس به این صورت که دبیر مطالب درس را به صورت پاورپونیت تهیه کند و از قبل در اختیار دانش آموزان قرار دهد ؛ تا ایشان در منزل مطالعه کنند و سپس باز خورد آن را در کلاس درس پس دهند . 2⃣شیوه ی همیار گروهی (یادگیری مشارکتی) : دبیر کلاس را چند گروه تقسیم کند و به هرگروه مثال های که دارای آرایه ی مجاز هستند ارائه بدهد تا ایشان بررسی کنند ؛ و سپس نماینده هر گروه عملکرد گروه را در کلاس گزارشی دهد. 3⃣شیوه ی (پرسش وپاسخ/تعامل دو طرفه )توسط دبیر و دانش اموزان. 4⃣شیوه مقایسه:کلمات مجاز وحقیقی بصورت مقایسه ای نوشته شوند(مقایسه ی حقیقت ومجاز)دانش اموز تشخیص می دهد که کدام کلمه در معنای حقیقی بکار رفته وآن را در دسته ی حقیقی می گذارد وکلماتی را که معنای حقیقی ندارد ومجاز هستند جدا می کند .سپس تدریس صورت می گیرد 5⃣با ذکر معانی حقیقی ومجازی کلمات وبا توجه به رابطه ی هم نشینی کلمات در جمله دانش اموزان را با مجاز اشنا می کنیم 6⃣نکات کلیدی تفاوت مجاز واستعاره را شرح می دهیم .حتما در کنار مثال مجاز هم زمان یک مثال استعاره ذکر شود که دانش آموز دقیق متوجه هم تعریف وهم تفاوت هردوی آنها گردد 7⃣روش استفاده از مثالهای ساده وکمک گرفتن از خود بچه ها تا علت را بگویند اما در جایی که می تواند استعاره باشد قابل تامل است،این جا بچه ها کمی آشفته می شوند که بگویند مجاز یا استعاره!!!! به کوشش بانو فاطمه افضلی,گناباد #مجاز 🔹برآشفت ایران وبرخاست گرد همی هر کسی کرد ساز نبرد. فردوسی 🔶🔸واژه ایران در معنای حقیقی ( کشوری است در حوزه جغرافیایی جهان ) اما در این بیت در معنای غیر حقیقی؛( مردم ایران یا سپاه ایران) به کار رفته است. 🔶🔸مجاز:کاربرد واژه در غیر معنای واقعی (نا نهاده ی) آن است و این کاربرد در زبان روزمره و محاوره و گفتگوی مردم بسیار زیاد است . مثلا وقتی می گوییم این حوض بزرگ است.(حوض) معنای حقیقی دارد اما در جمله‌ی حوض یخ زد ؛ منظور از حوض معنا ی نا نهاده و غیر واقعی آن ( آب ) است. 🔶🔸در مجاز بین معنای نهاده ( حقیقی ) و معنای نا نهاده ( غیر حقیقی) پیوندی وجود دارد که سبب درک و دریافت معنی نا نهاده می شود . برای اینکه دهن خواننده از معنی حقیقی دور شود ؛ و به سمت معنای غیر حقیقی ( نا نهاده) هدایت شود لازم است قرینه ای در کلام باشد . 🔶🔸علاقه ی مجاز : رابطه و پیوندی که بین معنی نهاده و نا نهاده ی یک واژه وجود دارد . قرینه ی مجاز: نشانه ای است در کلام که ذهن خواننده را از معنی نهاده به سوی معنی نا نهاده ی آن سوق می دهد مثلا در جمله ی بالا ( حوض یخ زد) یخ زدن قرینه است که مارا از معنای اصلی آن دور میکند و به معنی نا نهاده حوض ؛یعنی آب سوق می دهد. 🔶🔸علاقه و پیوندی که بین حوض و آب وجود دارد که با گفتن حوض ؛ آب داخل حوض را اراده کردیم (مظروف بودن حوض برای آب است) #مجاز 🔹🔸مثال های دیگر 🔶🔹ماه ؛ دشت لاله هارا روشن کرده بود . معنای نا نهاده ی ماه : نور ماه است و قرینه آن( روشن کرد )است و علاقه و پیوند آن وابستگی نور ماه به ماه است. 🔶🔹از بیهقی : جهان خوردم و کار ها راندم . جهان در معنی نا نهاده (نعمت های جهان است) و قرینه ی آن خوردن می باشد که متوجه می شویم علاقه و پیوندی بین جهان و نعمت های جهان وجود دارد 🔶🔹نظامی: به یاد روی شیرین بیت می گفت چو آتش تیشه می زد کوه می سفت بیت در معنی نهاده :سخن شاعرانه و معنی نا نهاده ی آن: کوچک ترین واحد کلام در شعر است . چنین کاربرد هایی را در سخن شاعرانه و نیز کلام عادی بسیار سراغ داریم . در این بیت سه واژه در معنی نا نهاده به کار رفته است . 🔻خروشی بر آمد ز دشت و ز شهر غم آمد جهان را از آن کار بهر فردوسی 1⃣دشت. در معنی نهاده :صحرا در معنای نا نهاده :مردم حاضر در دشت . 2⃣ شهر . معنای نهاده :نام و مکان زندگی. معنای نا نهاده :مردم ساکن در شهر 3⃣جهان . معنای نهاده :دنیا معنای نا نهاده مردم جهان . 🔶🔹مهم ترین نوع مجاز در کاربرد معنای مجازی : گاهی معنای نا نهاده را با علاقه و رابطه ی( شباهت) به جای معنای نهاده استفاده می کنند. 🔸مثال: به جای چشم : به علتی شباهتی که چشم با گل نرگس دارد می گویند نرگس . 🔻در بیت زیر : از من غم زده دل می طلبد غمزه دوست دوستان دلبر ما نرگس گویا دارد . وفایی 🔻معنای حقیقی نرگس :(گلی با گلبرگ های سفید) معنی نا نهاده آن (چشم) ⚛مثال دیگر برای مجاز به علاقه شباهت ✳️زسنبل کرد بر گل مشک بیزی زنرگس بر سمن سیماب ریزی 🔅در این بیت واژگان زیر در معنی مجازی (نانهاده)به کار رفته اند. 🔻سنبل:زلف 🔻گل:صورت 🔻مشک بیزی:پریشان کردن موی 🔻نرگس:چشم 🔻سمن:صورت 🔻سیماب ریزی :اشک ریختن @adabiyatjame1112

🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿 به کوشش بانو فاطمه افضلی ,گناباد گروه دبیران ادبیات ایران #خودارزیابی درس ششم علوم و فنون ۱۱ مجاز 1⃣معنای نهاده (حقیقی)و نانهاده (مجازی)را در واژه های مشخص شده بررسی کنید. 🔻الف) چرخ 🔅درخت تو گرباردانش بگیرد به زیر آوری چرخ نیلوفری را  ناصر خسرو 🔻ب) سر 🔅سرآن ندارد امشب که برآید آفتابی چه خیالها که گذر کرد وگذر نکردخوابی    سعدی 🔻پ)سینه 🔅سینه خواهم شرحه شرحه از فراق تا بگویم شرح درد اشتیاق     مولانا 2⃣در سروده‌های زیر مجاز را مشخص کنید: 🔻الف) فردا که آن شهر خاموش / در حلقهٔ شهر بندان دشمن / از خواب دوشینه برخاست / دیدند / زان مرغ فریاد و آتش / خاکستری سرد برخاست شفیعی کدکنی 🔻پ) چرا چون لاله خونین دل نباشیم که با ما نرگس او سرگران کرد حافظ 🔻ت)دل عالمی بسوزی چوعذار برفروزی تو از این چه سودداری که نمی کنی مدارا؟ حافظ 3⃣در بیت زیر مجاز و قرینه را مشخص نمایید: 🔻دست فلک ز کارم وقتی گره گشاید کز یکدگر گشایی زلف گره گشا را فروغی بسطامی 4⃣بیت زیر را از نظر فکری و ادبی بررسی نمایید: سپید شد چو درخت شکوفه دار سرم وز این درخت همین میوهٔ غم است برم جامی 5⃣وزن واژهٔ بیت زیر را مشخص کنید: 🔻بضاعت نیاوردم الا امید خدایاز عفوم مکن ناامید سعدی #خودارزیابی #درس۶ #مجاز ✅پاسخنامه: ✏️الف)چرخ. معنی نهاده:ابزاری که حرکت دورانی دارد معنی نانهاده:فلک ،روزگار،آسمان که با توجه به علاقه شباهت استعاره مصرحه نیز هست از جهت گرد بودن ✏️ب)سر. معنی نهاده:عضوی از بدن انسان،بالاترین عضو بدن معنی نانهاده:تصمیم،قصد،عزم،فکر،اندیشه،خیال ✏️پ)سینه. معنی نهاده،:عضوی از بدن،قفسه ی سینه معنی نانهاده:انسان غمگین،عاشق درد کشیده،در شعر نی نامه ی مولوی مجاز از انسان صاحب دل ✏️الف) فردا: معنی نانهاده(آینده ) شهر:معنی نانهاده(مردم ساکن شهر) مرغ:معنی نانهاده(ققنوس) ✏️ب) خاکی وآبی:معنی نانهاده( انسان)،اشاره دارد به خلقت انسان از آب وگل ✏️پ) نرگس :معنای نانهاده (چشم به علاقه ی شباهت) ✏️ت) نگین :معنای نانهاده(انگشتر با علاقه ی جزییه) 3⃣دست مجاز از انگشتان با قرینه ی گره گشودن که توسط دست باز می شود. ✔️علاقه ی الیه 🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿 به کوشش بانو فاطمه افضلی و جمعی از دبیران ادبیات ایران 4⃣از نظر ادبی: 🔷جناس ناقص اختلافی:بروسر 🔷تشبیه:سربه درخت شکوفه دار.وجه شبه سپید شدن(تشبیه گسترده) 🔷مجاز:سر با معنای نانهاده ،مو 🔷تشبیه بلیغ اضافی :میوه ی غم(تشبیه فشرده) 🔷درخت در مصرع دوم :استعاره مصرحه از مو 🔹واج آرایی:ر 🔷تکرار:درخت 🔷مجاز به علاقه ی شباهت،درخت مصرع دوم ✅از نظر فکری:تاسف شاعر بخاطر از دست دادن دوران جوانی ورسیدن ایام پیری وغم واندوه.وتاسف از اینکه چر ا ایام جوانی را مغتنم ندانسته!! 5⃣وزن عروضی:فعولن فعولن فعولن فعل ✏️بحر:متقارب مثمن محذوف ب ضا عت/ن یا ور/دمل لا/ا مید خ دا یا/ز عف وم/م کن نا/ا مید به کوشش بانو فاطمه افضلی و جمعی از دبیران ادبیات ایران کانال جامع ادبیات یازدهم ⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ @adabiyatjame1112

#علوم_وفنون_ادبی #فارسی #آرایه #مجاز مدرس : آقای آرش یاری گروه دبیران ادبیات ایران 🇮🇷 کانال ادبیات جامع یازدهم و دوازدهم 🔰🔰🔰 @adabiyatjame1112

#علوم_و_فنون_ادبی #آرایه_ها نکات کلیدی و واژه های پرکاربرد آرایه های: ( #مجاز، #حس_آمیزی و #استعاره) به کوشش : خانم تیموری از کوهدشت مهرماه ۱۳۹۹ قالب: pdf گروه دبیران ادبیات ایران 🇮🇷 کانال ادبیات جامع یازدهم و دوازدهم @adabiyatjame1112