ان‌شاءالله از هفته بعد به معرفی اجمالی ادیان شرقی خواهیم پرداخت... با #ادیان_شرقی همراه باشید ...

صوتِ صفحه دوازدهم قرآن کریم همراه با ترجمه 🔊

بحث از ادیان ابتدایی🛐 🌐 عناصر مشترک در ادیان ابتدایی 🌐 ✅ دین شناسان و پژوهشگران عرصه ادیان برای ادیان ابتدایی تعدادی عنصر مشترک یافته‌اند. به عبارت دیگر ادیان ابتدایی ویژگی‌هایی عمومی دارند که در همه این ادیان مشاهده می‌شود. 🔹گفته می‌شود اصل این اندیشه‌ها و اعمال با وجود تفاوت‌های خاص، میان این اقوام مشترک است. ❇️ این ویژگی‌های ادیان ابتدایی عبارتند از : 1⃣0⃣ مانا 2⃣0⃣ سحر و جادو 3⃣0⃣ آنیمیسم 4⃣0⃣ شمنیسم 5⃣0⃣ تابو 6⃣0⃣ تطهیر و کفاره 7⃣0⃣ توتم پرستی 8⃣0⃣ فتیش پرستی 9⃣0⃣ پرستش مظاهر طبیعت 0⃣1⃣ آیین قربانی 1⃣1⃣ پرستش ارواح نیاکان 2⃣1⃣ زبان اسطوره ⛔️ برخی ویژگی‌های ادیان ابتدایی (مانند قربانی کردن، احترام به اموات و سحر) به نوعی در ادیان توحیدی نیز دیده می‌شود که البته در منشا و هدف و چگونگی اجرای آن، میان ادیان ابتدایی و توحیدی، تفاوت بسیار وجود دارد. 🔹امروز به چهار مورد ابتدایی خواهیم پرداخت و در هفته‌های آینده به دیگر موارد اشاره خواهیم کرد. ادامه دارد..✍ #ادیان_باستانی_و_ابتدایی https://eitaa.com/adyan_zendeh

1⃣ مانا (Mana) 🔹 مانا نیرویی مخفی یا سری است که ساکت، آرام و نامرئی، در اشیا و اشخاصی عمل می‌کند که به گونه‌ای دارای قدرت تاثیر یا اهمیت اجتماعی ویژه هستند. 🔸 واژه مانا برگرفته از واژه محلی «ملانزیایی» (مجمع الجزایری در اقیانوس آرام در شمال شرقی استرالیا) است که باستان شناسان آن را از اقوام آن جزایر گرفته در معنای علمی به کار برده‌اند. 🔹 به طور کلی، همه اقوام بدوی بر این باورند که قدرت مرموزی در هر شیء وجود دارد که نیرویی فراطبیعی است؛ آن‌چنان که خود به خود فعالیت می‌کند و مافوق نیروی حیاتی موجود در اشیاست و از سوی اشخاص معین، به موجودات زنده یا غیر زنده انتقال می‌یابد. 🔸 این نیرو را می‌توان از اشیای جامد به افراد جاندار منتقل کرد یا از شخص به شخص دیگر و یا از اشخاص به اشیا جامد بازگرداند. 🔹 به نظر این اقوام، رئیس قبیله و گونه‌های مهم حیوانات گیاهان و سنگ‌ها این نیرو را در خود دارند. 🔸 نیروی رمزی و جادویی مانا را می‌توان به صورت مثبت یا منفی به کار برد. برای نمونه معتقد بودند که این نیرو را می‌توان به ابزار شکار یا کشاورزی منتقل کرد تا در موفقیت شکارچی یا کشاورز موثر باشد. همچنین اشیایی که نیروی مانا به آن داده شده، به انسان کمک می‌کند تا از خطر نیروها و ارواح شریر در امان باشد. 🔹 باید به این نکته توجه کرد که مانا یک نیرو است و نه یک روح، بنابراین شخصیت ندارد و نمی‌توان با آن به صورت یک شخص برخورد کرد. #ادیان_باستانی_و_ابتدایی ادامه دارد..✍

مانا✍ 🔹 باید به این نکته توجه کرد که مانا یک نیرو است و نه یک روح، بنابراین شخصیت ندارد و نمی‌توان با آن به صورت یک شخص برخورد کرد. 🔸 از نظر امیل دورکیم،جامعه‌شناس فرانسوی، شکل مادی مانا توتم است. (توضیح توتم در هفته‌های آینده خواهد آمد) 🔹 توجه به مانا بسیار اهمیت داشته و در آن دوران مردم می‌کوشیدند آن نیرو را در خود افزایش دهند. 🔸 میان مانا و آنیمیسم رابطه نزدیک وجود دارد ولی با هم متفاوتند. (درباره آنیمیسم در ادامه بحث خواهد شد) اگر نیروهای مذکور شخص‌اند، آنیمیسم است و اگر شخصیت ندارند و تنها یک نیروی مبهم‌اند ماناست. انسان بدوی برای به کار گرفتن نیروی اول، یعنی آنیمیسم، پرستش را برگزید و با جادو نیروی دوم، یعنی مانا، را به استخدام خود درآورد. البته این بشر بدوی، جسم اشیا را نمی‌پرستید بلکه بیشتر روح نهفته آن را می‌پرستید. 🔹 شاید اعتقاد به مانا در جوامع بدوی، اعتقادی پیش پا افتاده و خنده‌دار به نظر برسد؛ اما جالب است بدانید که امروزه هم روی چنین مسائلی به صورت جدی کار می‌شود و درباره موضوعاتی مانند ناخودآگاه و خودآگاه و مدیتیشن و تقویت نیروی ایمان و انرژی‌های بدن، مطالعه و تحقیق می‌شود. 🔸 مانا، توتم و سحر و جادو، در عین حال که با هم متفاوت‌اند، سه مقوله کاملاً مرتبط به هم هستند. #ادیان_باستانی_و_ابتدایی

2⃣ سحر و جادو (Magic) 🔵 سحر در لغت به معنای نیرنگ، چشم‌بندی و اظهار باطل در چهره حق است. 🔴 این‌که دقیقاً چه زمانی سحر رواج یافته و نخستین بار چه کسی سحر کرد، مشخص نیست؛ ولی روشن است که در میان انسان‌های بدوی، این برنامه وجود داشته است 🔵 سحر را کاری دانسته‌اند که آدمی با دمیدن و تکرار برخی کلمات یا انجام برخی کارها، نیروی قوی جهان را به نفع خود تسخیر می‌کند. 🔴 آنچه در میان همه تعریف‌ها مشترک است، پنهان و غیر متعارف بودن و بهره‌مندی از اذکار و اوراد و ادعیه است که سحر را از دیگر کارها متمایز می‌کند. 🔵 در واقع سحر از جهتی با مانا ارتباط دارد؛ چرا که از سویی مانا به معنای اعتقاد به وجود نیرویی نامرئی و ساکن در اشیاست و از سوی دیگر سحر و جادو نیز راه و رسم به کارگیری این نیرو به سود شخص است. 🔴 برخی نویسندگان سه شیوه سحر و جادو را بیان کرده‌اند : ۱. فتیشیسم ۲. شمنیسم: مراد از آن تصرف در قوای روحی و غیبی جهان است. ۳. سحر عوامانه که فقط در دست کاهن یا ساحر نیست، بلکه همه افراد قبیله و گروه می‌توانند این کار را انجام دهند و به کمک صاحبان ارواح غیبی و فتیش یا شمن‌ها یا بدون آنها، موفق به سحر می‌شوند و به خیال خود از ضررها و بدی‌های ارواح موذی جلوگیری می‌کنند یا ارواح مفید را به نفع خود به کار می‌گمارند. 🔵 ساحران گاهی افراد عادی بودند و گاهی کاهنان و شخصیت‌های مهم و خاص. 🔴 سحر گاهی جنبه عمومی داشت و طی مراسمی انجام می‌شد و گاهی امری شخصی و فردی بود. 🔵 گاهی نیز سحر برای امر طبابت انجام می‌شد و جنبه درمانگری داشت که از آن به شمنیسم یاد می‌شد. #ادیان_باستانی_و_ابتدایی

سحر ✍ 🔵 چنان که می‌دانیم اصل وجود سحر و تاثیرات آن انکار نشدنی است؛ اما اینکه واقعاً در دوره‌های ابتدایی بشر چه اذکاری برای انجام سحر می‌خواند و چگونه تاثیرگذاری حروف و کلمات و اعداد برای آنان به اثبات رسیده بود، امری پیچیده است که جای تحقیق و بررسی دارد. 🔴 قرآن و روایات اصل وجود سحر و تاثیرات آن را تایید می‌کند. چنانکه ساحران زمان حضرت موسی(ع) و حضرت سلیمان(ع)، با چیزهایی مانند جیوه و ترکیبات آن، توانستند اشیایی به شکل مار بسازند و به حرکت درآورند. یعنی چیزی را آنگونه نشان دادند که حقیقتاً آن نبود. 🔵 همچنین در روایت‌ها آمده است که هاروت و ماروت، سحر را آموزش دادند تا مردم بتوانند با این دانش به مقابله با ساحران برخیزند. 🔴 کتاب‌های علوم غریبه و علم جفر و غیره نیز در همین راستا بوده است. 🔵 اگر تاثیرات سحر را به اذن الهی بدانیم، مسئله وجود سحر و تاثیرگذاری آن، با نگاه توحیدی تناقض ندارد و در حد یک وسیله تاثیرگذار مانند دیگر اسباب و عوامل عالم است. در غیر این صورت، باورهای ما به شرک آلوده خواهد شد. 🔴 در آیین یهود، به ویژه عرفان کابالا، مباحثی پیچیده درباره سحر و جادو مطرح است و این نشان می‌دهد که در ادیان توحیدی به این مباحث به طور جدی پرداخته شده است. 🔵 آنچه باید با توجه به ارتباط شدید میان دین و جادو بدانیم این است که نباید تصور کنیم که دین، همان جادوست. امیل دورکیم می‌گوید رابطه دین و جادو تباین است؛ یعنی دین جادو نیست و جامعه ابتدایی که جادو می‌کرد، به مرحله تمدن در اموری مانند کشاورزی و حکومت و دین نرسیده بود. #ادیان_باستانی_و_ابتدایی

3⃣ آنیمیسم (Animism) 🟡 بشر همواره در پی تحلیل و چرایی گرایش به دین بوده است؛ به ویژه جامعه‌شناسان که در این زمینه پژوهش‌های بسیار انجام داده و دیدگاه‌هایی ارائه کرده‌اند. 🟣 ادوارد تایلور، مردم شناس انگلیسی، معتقد بود که انسان اولیه وقتی خواب می‌دید متوجه شد که هستی دو بعد دارد : بعد جسم و بعد جان، از این رو نتیجه گرفت که انسان‌ها همزاد دارند. 🟡 آنیمیسم از واژه آنیما Anima است که در لغت به معنای نفس یا نفخه حیاتی و جان است و حیوان را «Animal» می‌گویند چون دارای جان و حیات است و هرچه حیات دارد روح دارد. 🟣 آنیمیسم، جاندار انگاری، جان پرستی یا روح پرستی، اعتقادیست که قائل است روح در جنبه‌های گوناگون محیط فعال است. به عبارت دیگر اقوام ابتدایی همه موجودات جهان را زنده و دارای نفوذ یا ارواح می‌پنداشتند. 🟣 در آیین باستان، مسئله روح‌داری مظاهر طبیعت اهمیت فراوان داشت؛ به گونه‌ای که آن را می‌ستودند تا از طبیعت بهره ببرند. برای نمونه زمین، آسمان، اجرام سماوی، آتش و رعد و برق و یا حتی برخی حیوانات و توتم قبیله و جن و شیاطین را می‌پرستیدند. 🟡 جان‌پرستان طبیعت را دارای شعور می‌دانستند و با آن راز و نیاز و برایش قربانی می‌کردند. 🟣 حس پرستش ارواح در میان همه ملت‌های بدوی وجود داشته است. یعنی باور داشتند که تمام موجودات، روحی مخفی دارند؛ به ویژه انسان‌ها که روحشان هنگام خواب از بدن به طور موقت و در لحظه مرگ به طور کامل از بدن جدا می‌شود. 🟡 ارواح در نزد اقوام بدوی، صورت‌ها، احساسات و عواطف و حتی اراده داشتند؛ به گونه‌ای که می‌توان آنها را اداره و راهنمایی کرد. #ادیان_باستانی_و_ابتدایی

آنیمیسم ✍ 🟣 اگر ارواح خشمگین شوند بی‌نهایت زیان آور و ضررزننده خواهند بود و برعکس اگر خوشنود شوند مهربانی آن‌ها شامل حال انسان می‌شود. بنابراین باید به آنها توجه کرد. 🟡 نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که آنیمیسم می‌گوید مظاهر طبیعت روح یا ارواح مستقل هستند و با هم اتحاد ندارند. اعتقاد دیگری وجود دارد که می‌گوید همه چیز (سنگ, انسان, آسمان زمین و غیره) خدا هستند و خدا و جهان مانند هم بوده و خدا همه جا را فرا گرفته است. این اعتقاد را پانتئیسم Pantheism می‌گویند و با آنیمیسم متفاوت است. 🟣 نکته مهم این است که تفاوت اعتقاد به آنیمیسم با مانا در این است که آنیمیسم بر خلاف مانا روحی دارای شخصیت و تشخص است. 🟡 انسان‌های بدوی با طبیعت به گونه‌ای رفتار می‌کنند که گویا دارای درک و شعور است؛ مثلاً هنگام ساختن خانه بر یک تپه و یا هنگام قطع یک درخت از آن اجازه می‌گیرند، برای آن قربانی می‌دهند و اجازه می‌گیرند تا هر قطعه از درخت را در راه مقاصد نیک مصرف کنند. حتی هنگام شکار یک حیوان ابتدا از او عذرخواهی کرده سپس به جسد او احترام می‌گذارند. 🟣 بررسی یک اشتباه: برخی اعتقاد به بقای روح انسان پس از مرگ، اعتقاد به جن، شیطان و فرشته، توجه مسیحیان به درخت کاج در عید کریسمس و گردیدن مسلمانان به دور خانه کعبه را از بقایای آنیمیسم شمرده‌اند. آشکار است که این امور هیچ ارتباطی با آنیمیسم ندارد. نه مسیحیان برای آن درخت خاص روح و قدرتی قائلند و نه مسلمانان سنگ سیاه درون کعبه را جاندار و دارای قدرت می‌دانند. این‌ها اشیاییست که به صورت نمادین به کار می‌رود. #ادیان_باستانی_و_ابتدایی

4⃣ شمنیسم Shamanism 🟢 شمنیسم به معنای دقیق کلمه، پدیده‌های دینی مربوط به سیبری و آسیای مرکزی است که از راه زبان روسی به ما رسیده است. 🟤 شمن در لغت به معنای کسی است که می‌داند و احتمال دارد ریشه سانسکریت داشته باشد. 🟢 شمن به افرادی اطلاق می‌شود که ویژگی‌های مزاجی خاصی دارند و می‌توانند با ارواح شریر ارتباط برقرار کنند و بیماری را از بدن افراد بیمار بیرون آورند. 🟤 باور انسان بدوی این بود که منشا بسیاری از بیماری‌ها ارواح شرورند که در کالبد شخص می‌روند. 🟢 فرق ساحر و شمن : ساحر کسی است که سحر می‌کند ولی لزوماً پزشک نیست. اما شمن افزون بر دانستن سحر، مانند پزشکان قادر به درمان و هدایت روح به دنیای مردگان نیز هست و ممکن است عارف، کاهن و شاعر نیز باشد. 🟤 برخی شمنیسم را شیوه‌ای از سحر می‌دانند و شمن را پزشک یا جادوپزشک می‌نامند. 🟢 شغل شمن این است که خود را آن‌چنان تهییج می‌کند که به شوریده‌حالی و سرمستیِ روح جن زده می‌رسد تا بر برخی ارواح به ویژه ارواح بیماری‌زا و مرگ آور مسلط شود. در این زمان می‌تواند با شیطان زدگی، ارواحی را درون انسان وارد کند یا از کالبد آنان بیرون براند. 🟤 شمن در ارتباط با جهان ارواح به منزله میانجی عمل می‌کند و در حالت وجد، سفرهایی به قلمرو ارواح می‌کند و در مقام شفابخش یا پیش‌بین از آنها یاری می‌طلبد و روح شخص تازه در گذشته را هدایت می‌کند. 🟢 یکی از ویژگی‌های شمن‌ها نوع لباس پوشیدن و پوشش آن‌هاست. شمن‌ها معمولاً لباس‌هایی ترسناک دارند. معمولاً علامت‌های زیادی را به خود وصل می‌کنند تا به وسیله آن ارواح شرور را بترسانند. #ادیان_باستانی_و_ابتدایی

شمنیسم ✍ 🟢 شبهه‌ای که باید حل شود این است که عرفا در عصر حاضر و حتی دوره‌های پیشین، فعالیتی شبیه کار شمن‌ها نداشته و ندارند. آنچه عارفان سفارش می‌کنند تاکید بر عمل خالصانه و نیت درست است که در علم اخلاق به آن اشاره شده است. 🟤 البته ممکن است مرتاضان دست به اعمالی بزنند و افراد را با ارواح ارتباط دهند یا خودشان ارتباط بگیرند و اعمالی شبیه شمن‌ها انجام دهند. 🟢 با توجه به آیات و روایات اسلامی، جن و شیطان واقعاً نمی‌تواند وارد بدن شود تا برای بیرون آوردن آن به کارهای خاص نیاز باشد. البته برای دوری از شیطان و جن خواندن اذکار و دعاهای خاص سفارش شده است. شیاطین و اجنه نهایتاً می‌توانند انسان‌ها را وسوسه کنند و تا حدی در افکار آنان تاثیرگذار بگذارند، نه بیشتر. 🟤 در متون کتاب مقدس مسیحیت مواردی از قبیل جن زدگی و ورود ارواح شریر در بدن را می‌توان یافت. در مسیحیت این موضوع چندان مهم است که حتی کشیش‌های کاتولیک از سراسر جهان به واتیکان رفته تا آموزش ببینند که چگونه وقتی شیطان به روح کسی وارد می‌شود آن را بیرون برانند و حتی دوره‌های تدریس جن‌گیری دارند. 🟢 نکته حائز اهمیت این است که لزوماً فرد ساحر یا شمن، دارای قدرت‌ها و نیروهای خاص و ماورایی نبوده است. بلکه همین که مردم اینگونه می‌پنداشتند و تصور می‌کردند که ساحر یا شمن دارای قدرت خاصی است کافی بود تا از او پیروی کنند. 🟤 البته افرادی هم بودند که با ریاضت‌هایی نیروهایی را کسب می‌کردند. برخی افراد هم با ایجاد مت‌ها زخم‌ها و اشکال و صوری در بدن خود، خود را خاص و دارای نیروهای ماورائی جلوه می‌دادند. #ادیان_باستانی_و_ابتدایی