🔰#حدیث_شماره4 🌀 فرازی از توحید مفضل: ▪️ ... حَتَّى يُدْرِكَ فَإِذَا أَدْرَكَ وَ كَانَ ذَكَراً طَلَعَ الشَّعْرُ فِي وَجْهِهِ فَكَانَ ذَلِكَ عَلَامَةَ الذَّكَرِ وَ عِزَّ الرَّجُلِ الَّذِي يَخْرُجُ بِهِ مِنْ حَدِّ الصَّبَا وَ شِبْهِ النِّسَاءِ وَ إِنْ كَانَتْ أُنْثَى يَبْقَى وَجْهُهَا نَقِيّاً مِنَ الشَّعْرِ لِتَبْقَى لَهَا الْبَهْجَةُ وَ النَّضَارَةُ الَّتِي تُحَرِّكُ الرِّجَالَ لِمَا فِيهِ دَوَامُ النَّسْلِ وَ بَقَاؤُهُ ... ▪️وَ لَوْ لَمْ يَخْرُجِ الشَّعْرُ فِي وَجْهِهِ فِي وَقْتِهِ أَ لَمْ يَكُنْ سَيَبْقَى فِي هَيْئَةِ الصِّبْيَانِ وَ النِّسَاءِ فَلَا تَرَى لَهُ جَلَالَةً وَ لَا وَقَارا ... 🖌ترجمه: 🔸 تا هنگامی که به بلوغ می رسد، پس چون به بلوغ رسید و پسر بود، در صورت او مو می روید پس این روییدن مو نشانه ی مردانگی و موجب عزت مرد است که به وسیله ی آن از حد کودکی و شباهت با زنان خارج می شود، و اگر دختر باشد صورتش بدون مو باقی می ماند، تا بهجت و شادابی که موجب میل مردان به زنان است حفظ شود چرا که در این امر دوام نسل و بقاء بشر قرار داد. 🔸و اگر در زمان بلوغ در صورت مرد مو (ریش) نروید، در هیأت کودکان و زنان باقی خواهد ماند و در این صورت برای او جلالت و وقاری باقی نمی ماند ... 📚 بحار الأنوار، ج3، ص62 #جنسیت #مردانگی #زنانگی 📌 قابل توجه: مطلب بسیار مهمی که در مباحث علوم اجتماعی غربی در باب جنس و جنسیت و تحلیل جنسیت صرفا به صورت برساختی اجتماعی به چشم می خورد، حذف علت غایی از خلقت است. توجه به علت غایی زن و مرد و ورود به بحث جنسیت از این منظر یکی از قدم هایی است که انشاء الله بایستی در مطالعات اسلامی در این باب صورت گیرد. 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰#حدیث_شماره5 🌀 فرازی از توحید مفضل: ▪️و لَوْ كَانَ الْمَوْلُودُ يُولَدُ فَهِماً عَاقِلًا لَأَنْكَرَ الْعَالَمَ عِنْدَ وِلَادَتِهِ وَ لَبَقِيَ حَيْرَانَ تَائِهَ الْعَقْلِ إِذَا رَأَى مَا لَمْ يَعْرِفْ وَ وَرَدَ عَلَيْهِ مَا لَمْ يَرَ مِثْلَهُ مِنِ اخْتِلَافِ صُوَرِ الْعَالَمِ مِنَ الْبَهَائِمِ وَ الطَّيْرِ إِلَى غَيْرِ ذَلِكَ مِمَّا يُشَاهِدُهُ سَاعَةً بَعْدَ سَاعَةٍ وَ يَوْماً بَعْدَ يَوْمٍ وَ اعْتَبِرْ ذَلِكَ بِأَنَّ مَنْ سُبِيَ مِنْ بَلَدٍ إِلَى بَلَدٍ وَ هُوَ عَاقِلٌ يَكُونُ كَالْوَالِهِ الْحَيْرَانِ فَلَا يُسْرِعُ فِي تَعَلُّمِ الْكَلَامِ وَ قَبُولِ الْأَدَبِ كَمَا يُسْرِعُ الَّذِي يُسْبَى صَغِيراً غَيْرَ عَاقِلٍ 🖌ترجمه: 🔸 و اگر کودک انسانی، فهیم و عاقل متولد می شد، عالم را هنگام ولادتش انکار می کرد و حیران و ضایع العقل باقی می ماند، چرا که - به صورت یک جا و ناگهانی - اختلاف صورت های کثیر عالم - از چهارپایان و پرندگان گرفته تا غیره- را مشاهده می کرد، اموری را که تاکنون ندیده است و اکنون لحظه ای بعد از لحظه ای و روزی بعد از روزی مشاهده می کند. در این امر عبرت بگیر از حال کسی که ار کشوری به کشور دیگر اسیر می شود در حالی که او عاقل است، در آغاز او واله و حیران است و به سرعت به آموزش کلام و قبول ادب آنجا مبادرت نمی ورزد و این به خلاف حال کودکی است که در حالت صغر سن و غیر عاقل به اسارت برده می شود. [1] 📚 بحار الأنوار، ج3، ص63 #انسان_شناسی #فرهنگ #ادب #زبان 📌 [1] این فراز ادامه دارد 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰#ادامه_حدیث_شماره5 🌀 فرازی از توحید مفضل: ▪️ثمَّ لَوْ وُلِدَ عَاقِلًا كَانَ يَجِدُ غَضَاضَةً إِذَا رَأَى نَفْسَهُ مَحْمُولًا مُرْضَعاً مُعَصَّباً بِالْخِرَقِ مُسَجًّى فِي الْمَهْدِ لِأَنَّهُ لَا يَسْتَغْنِي عَنْ هَذَا كُلِّهِ لِرِقَّةِ بَدَنِهِ وَ رُطُوبَتِهِ حِينَ يُولَدُ ثُمَّ كَانَ لَا يُوجَدُ لَهُ مِنَ الْحَلَاوَةِ وَ الْوَقْعِ مِنَ الْقُلُوبِ مَا يُوجَدُ لِلطِّفْلِ فَصَارَ يَخْرُجُ إِلَى الدُّنْيَا غَبِيّاً غَافِلًا عَمَّا فِيهِ أَهْلُهُ فَيَلْقَى الْأَشْيَاءَ بِذِهْنٍ ضَعِيفٍ وَ مَعْرِفَةٍ نَاقِصَةٍ ثُمَّ لَا يَزَالُ يَتَزَايَدُ فِي الْمَعْرِفَةِ قَلِيلًا قَلِيلًا وَ شَيْئاً بَعْدَ شَيْ‏ءٍ وَ حَالًا بَعْدَ حَالٍ حَتَّى يَأْلَفَ الْأَشْيَاءَ وَ يَتَمَرَّنَ وَ يَسْتَمِرَّ عَلَيْهَا فَيَخْرُجَ مِنْ حَدِّ التَّأَمُّلِ لَهَا وَ الْحَيْرَةِ فِيهَا إِلَى التَّصَرُّفِ وَ الِاضْطِرَابِ إِلَى الْمَعَاشِ بِعَقْلِهِ وَ حِيلَتِهِ وَ إِلَى الِاعْتِبَارِ وَ الطَّاعَةِ وَ السَّهْوِ وَ الْغَفْلَةِ وَ الْمَعْصِيَةِ 🖌ترجمه: 🔸 سپس بدانکه اگر کودک انسان عاقل متولد می شد، هنگامی که خود را در آغوش دیگران و شیرخوار و پیچیده شده در لباس ها و خوابانیده شده در گهواره مشاهده می کرد، در خود احساس ذلت می کرد[1]، چرا که به خاطر لطافت و رطوبت بدن هنگام تولد از این امور بی نیاز نیست، به علاوه دیگر از آن شیرینی و دلربایی که خاص اطفال است بهره ای نداشت، پس به همین دلیل کودک هنگام تولد کم فهم و ناآگاه از آنچه در خانواده ی او می گذرد متولد می شود، پس اشیاء آرام آرام به ذهن ضعیف او وارد شده و او دارای معرفتی ناقص می گردد، سپس به صورت مداوم و تدریجی بر معرفت او افزوده می شود تا با اشیاء انس گیرد و بتواند با تمرین با آنها ارتباط مداوم برقرار کند، و به تدريج از حد تأمل و حيرت به مرتبه مى‏رسد كه به عقل خود تصرّف و تدبير و چاره امور معاش خود مى‏كند و عبرت مى‏گيرد از احوالى كه مشاهده مى‏نمايد و به سهو و غفلت مبتلا گردد و به طاعت و معصيت مكلّف مى‏شود. [2] 📚 بحار الأنوار، ج3، ص64 #انسان_شناسی #کودک #خانواده #معرفت 📌[1] ظاهرا این احساس غضاضت و دشواری و ذلت، فهم فطری عقل است، مستقل از هر فرهنگ و جامعه و خانواده ای [2] این فراز ادامه دارد 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰#ادامه_حدیث_شماره5 🌀 فرازی از توحید مفضل: ▪️و فِي هَذَا أَيْضاً وُجُوهٌ أُخَرُ فَإِنَّهُ لَوْ كَانَ يُولَدُ تَامَّ الْعَقْلِ مُسْتَقِلًّا بِنَفْسِهِ لَذَهَبَ مَوْضِعُ حَلَاوَةِ تَرْبِيَةِ الْأَوْلَادِ وَ مَا قُدِّرَ أَنْ يَكُونَ لِلْوَالِدَيْنِ فِي الِاشْتِغَالِ بِالْوَلَدِ مِنَ الْمَصْلَحَةِ وَ مَا يُوجِبُ تَرْبِيَةً لِلْآبَاءِ عَلَى الْأَبْنَاءِ مِنَ الْمُكَلَّفَاتِ بِالْبِرِّ وَ الْعَطْفِ عَلَيْهِمْ عِنْدَ حَاجَتِهِمْ إِلَى ذَلِكَ مِنْهُمْ ثُمَّ كَانَ الْأَوْلَادُ لَا يَأْلَفُونَ آبَاءَهُمْ وَ لَا يَأْلَفُ الْآبَاءُ أَبْنَاءَهُمْ لِأَنَّ الْأَوْلَادَ كَانُوا يَسْتَغْنُونَ عَنْ تَرْبِيَةِ الْآبَاءِ وَ حِيَاطَتِهِمْ فَيَتَفَرَّقُونَ عَنْهُمْ حِينَ يُولَدُونَ فَلَا يَعْرِفُ الرَّجُلُ أَبَاهُ وَ أُمَّهُ وَ لَا يَمْتَنِعُ مِنْ نِكَاحِ أُمِّهِ وَ أُخْتِهِ وَ ذَوَاتِ الْمَحَارِمِ مِنْهُ إِذَا كَانَ لَا يَعْرِفُهُنَّ وَ أَقَلُّ مَا فِي ذَلِكَ مِنَ الْقَبَاحَةِ بَلْ هُوَ أَشْنَعُ وَ أَعْظَمُ وَ أَفْظَعُ وَ أَقْبَحُ وَ أَبْشَعُ لَوْ خَرَجَ الْمَوْلُودُ مِنْ بَطْنِ أُمِّهِ وَ هُوَ يَعْقِلُ أَنْ يَرَى مِنْهَا مَا لَا يَحِلُّ لَهُ وَ لَا يُحْسِنُ بِهِ أَنْ يَرَاهُ ▪️ أ فَلَا تَرَى كَيْفَ أُقِيمَ كُلُّ شَيْ‏ءٍ مِنَ الْخِلْقَةِ عَلَى غَايَةِ الصَّوَابِ وَ خَلَا مِنَ الْخَطَإِ دَقِيقُهُ وَ جَلِيلُهُ. 🖌ترجمه: 🔸حكمتهاى فراوان ديگرى نيز در پس اين امر نهفته است؛ از جمله: اگر كودك در گاه تولد، عقلى كامل داشت و مستقل و خودكفا مى بود، شيرينى فرزند دارى از ميان می رفت. پدر و مادر به مصالحى كه در تربيت كودك نهفته است نمی رسيدند؛ در نتيجه، تربيت، سرپرستى و رحم و شفقت بر آنان هنگام پيرى بر فرزند لازم نبود. [زيرا پدر و مادر در قبال او زحمتى نكشيده‏ اند كه او در سنّ كهنسالى و نياز، به آنان برسد. او از آغاز، مستقل و بى نياز از والدين بوده است‏]. همچنين با اين فرض، در ميان فرزندان و والدين هيچ پيوند و الفتى حاكم نبود؛ زيرا كودكان از تربيت و سرپرستى پدران بى نياز بودند و از زمان تولد از پدران خويش جدا مى‏ گشتند. او نيز پس از آن، پدر و مادرش را [و خواهر و برادرش را] نمى‏ شناخت و اين عدم شناخت باعث مى‏ شد كه بر سر راه ازدواج با مادر و خواهر و ديگر محارم مانعى پديد نيايد. و كمترين مفسده- و بلكه شنيعترين و قبيحترين زشتى- هنگامى است كه چنين طفل هوشمندى، در هنگام تولد بر چيزى نظر افكند كه رخصت اين عمل را از او ستانده‏ اند و سزاوار نيست كه چنين كند. 🔶 آيا نمی بينى كه چگونه هر چيز آفرينش در جاى مناسب خود استوار گشته و در ريز و درشت اجزاى هستى، اندك خلل و ناصوابى پيدا نيست؟ 📚 بحار الأنوار، ج3، ص64 #انسان_شناسی #کودک #اجتماعی_شدن #تربیت 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰#آیه_قرآن 📖 ومَا كَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً ۚ فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَلِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ (التوبة/122) 📖 ليَشهَدوا مَنافِعَ لَهُم وَيَذكُرُوا اسمَ اللَّهِ في أَيّامٍ مَعلوماتٍ عَلىٰ ما رَزَقَهُم مِن بَهيمَةِ الأَنعامِ ۖ فَكُلوا مِنها وَأَطعِمُوا البائِسَ الفَقيرَ (الحج/28) 🔰#حدیث_شماره6 📍#احادیث_فقهی ⁉️ فإِنْ قِيلَ فَلِمَ أُمِرَ بِالْحَجِّ؟ ▪️ قيلَ: لِعِلَّةِ الْوِفَادَةِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ طَلَبِ الزِّيَادَةِ وَ الْخُرُوجِ مِنْ كُلِّ مَا اقْتَرَفَ الْعَبْدُ تَائِباً مِمَّا مَضَى مُسْتَأْنِفاً لِمَا يَسْتَقْبِلُ ▪️ معَ مَا فِيهِ مِنْ إِخْرَاجِ الْأَمْوَالِ وَ تَعَبِ الْأَبْدَانِ وَ الِاشْتِغَالِ عَنِ الْأَهْلِ وَ الْوَلَدِ وَ حَظْرِ النَّفْسِ عَنِ اللَّذَّاتِ شَاخِصاً فِي الْحَرِّ وَ الْبَرْدِ ثَابِتاً عَلَيْهِ ذَلِكَ دَائِماً مَعَ الْخُضُوعِ وَ الِاسْتِكَانَةِ وَ التَّذَلُّلِ ▪️معَ مَا فِي ذَلِكَ لِجَمِيعِ الْخَلْقِ مِنَ الْمَنَافِعِ كُلَّ ذَلِكَ لِطَلَبِ الرَّغْبَةِ إِلَى اللَّهِ وَ الرَّهْبَةِ مِنْهُ وَ تَرْكِ قَسَاوَةِ الْقَلْبِ وَ خَسَاسَةِ الْأَنْفُسِ وَ نِسْيَانِ الذِّكْرِ وَ انْقِطَاعِ الرَّجَاءِ وَ الْأَمَلِ وَ تَجْدِيدِ الْحُقُوقِ وَ حَظْرِ الْأَنْفُسِ عَنِ الْفَسَادِ ▪️معَ مَا فِي ذَلِكَ مِنَ الْمَنَافِعِ لِجَمِيعِ مَنْ [فِي‏] شَرْقِ الْأَرْضِ وَ غَرْبِهَا وَ مَنْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ مِمَّنْ يَحُجُّ وَ مِمَّنْ لَمْ يَحُجَّ مِنْ بَيْنِ تَاجِرٍ وَ جَالِبٍ وَ بَائِعٍ وَ مشتري [مُشْتَرٍ] وَ كَاسِبٍ وَ مِسْكِينٍ وَ مُكَارٍ وَ فَقِيرٍ وَ قَضَاءِ حَوَائِجِ أَهْلِ الْأَطْرَافِ فِي الْمَوَاضِعِ الْمُمْكِنِ لَهُمُ الِاجْتِمَاعُ فِيهِ ▪️معَ مَا فِيهِ مِنَ التَّفَقُّهِ وَ نَقْلِ أَخْبَارِ الْأَئِمَّةِ ع إِلَى كُلِّ صُقْعٍ وَ نَاحِيَةٍ كَمَا قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ «فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَ لِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ» وَ «لِيَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُم‏» 🖌ترجمه: ⁉️ اگر گفته شود: چرا خلائق مأمور شده‏ اند حجّ بجا آورند؟ 🔸 در جواب گفته مى‏ شود: به خاطر وارد شدن بر خداى عزّ و جلّ و طلب فزونى و بيرون آمدن از گناهانى كه بنده مرتكب شده و توبه نمودن از اعمال زشت گذشته و از نو آغاز كردن اعمال در آينده 🔸 مضافا به صرف اموال و به رنج انداختن ابدان و منصرف شدن از اهل و فرزند و بازداشتن نفس را از لذّات و مسافرت نمودن در گرما و سرما و باقى ماندن بر آن مدّت مديدى زائد بر عبادات و طاعات ديگر با خضوع و خشوع و خاكسارى. 🔸و علاوه بر اين مصالح و حكم منافعى كه در اين عبادت بوده براى جميع خلق مى‏ باشد. آنچه گفته شد به خاطر آن است كه در بندگان رغبت و ميل به بارى تعالى پيدا شده و در عين حال خشيت و ترس نيز از جناب اقدس الهى در دل داشته و نيز قساوت از قلبشان برطرف شده و خساست و دنائت از نفسشان زائل گشته و نسيان ذكر و انقطاع رجاء و آرزو از او دور گشته و حقوق تجديد شده و نفوس از فساد ممنوع واقع شوند. 🔸 از اينها گذشته منافع در اين عبادت براى جميع بندگان مى‏ باشد، اهل مشرق و اهل مغرب، ساكنين در خشكى و انسانهاى در دريا، حاجى‏ ها و غير حاجى‏ ها، تجّار و غير تجّار، فروشنده و مشترى، كاسب و مسكين، مكارى و فقير و اداء شدن نيازمنديهاى اهل نواحى و اطراف در اماكنى كه ممكن است براى حج اجتماع نمايند مى‏ باشد 🔸 و از مهم‏تر اين است كه در برگزارى مراسم حج تفقّه در دين براى حاجى‏ ها پيدا شده و اخبار ائمّه هدى عليهم السّلام را به تمام مواضع و بلاد نقل مى‏ كنند و ديگران نيز از آنها منتفع مى‏ شوند چنانچه حقّ تعالى در قرآن فرموده است:«[و شايسته نيست مؤمنان همگى -براى جهاد- كوچ كنند.] پس چرا از هر فرقه‌اى از آنان، دسته‌اى كوچ نمى‌كنند تا [دسته‌اى بمانند و] در دين آگاهى پيدا كنند و قوم خود را -وقتى به سوى آنان بازگشتند بيم دهند- باشد كه آنان [از كيفر الهى ]بترسند؟» و همچنین می فرماید: «تا شاهد منافع گوناگون خویش در این برنامه ی حیات بخش [حج] باشند» 📚 وسائل الشیعة، کتاب الحج، باب وجوبه علی کل مکلف مستطیع،حدیث15 ج8، ص7 به نقل از علل الشرائع ج1، ص274 #حج #منافع_اجتماعی_عبادات #دنیا_آخرت #ظاهر_باطن 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰#حدیث_شماره7 📍#احادیث_فقهی 📙 حدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ رَحِمَهُ اللَّهُ وَ مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ السِّنَانِيُّ وَ الْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ هِشَامٍ الْمُؤَدِّبُ قَالُوا حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْكُوفِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ الْعَبَّاسِ عَنْ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ عَنْ رَجُلٍ قَالَ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ الْحَكَمِ قَالَ: ⁉️ سأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع فَقُلْتُ لَهُ مَا الْعِلَّةُ الَّتِي مِنْ أَجْلِهَا كَلَّفَ اللَّهُ الْعِبَادَ الْحَجَّ وَ الطَّوَافَ بِالْبَيْتِ؟ ▪️ فقَالَ علیه السلام إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى خَلَقَ الْخَلْقَ لَا لِعِلَّةٍ إِلَّا أَنَّهُ شَاءَ فَفَعَلَ فَخَلَقَهُمْ إِلَى وَقْتٍ مُؤَجَّلٍ وَ أَمَرَهُمْ وَ نَهَاهُمْ مَا يَكُونُ مِنْ أَمْرِ الطَّاعَةِ فِي الدِّينِ وَ مَصْلَحَتِهِمْ مِنْ أَمْرِ دُنْيَاهُمْ ▪️ فجَعَلَ فِيهِ الِاجْتِمَاعَ مِنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ‏ لِيَتَعَارَفُوا وَ لِيَتَرَبَّحَ كُلُّ قَوْمٍ مِنَ التِّجَارَاتِ مِنْ بَلَدٍ إِلَى بَلَدٍ وَ لِيَنْتَفِعَ بِذَلِكَ الْمُكَارِي وَ الْجَمَّالُ وَ لِتُعْرَفَ آثَارُ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله و سلم وَ تُعْرَفَ أَخْبَارُهُ وَ يُذْكَرَ وَ لَا يُنْسَى ▪️ و لَوْ كَانَ كُلُّ قَوْمٍ إِنَّمَا يَتَّكِلُونَ عَلَى بِلَادِهِمْ وَ مَا فِيهَا هَلَكُوا وَ خَرِبَتِ الْبِلَادُ وَ سَقَطَ الْجَلَبُ وَ الْأَرْبَاحُ وَ عَمِيَتِ الْأَخْبَارُ وَ لَمْ يَقِفُوا عَلَى ذَلِكَ فَذَلِكَ عِلَّةُ الْحَجِّ. 🖌ترجمه: 📙 على بن احمد بن محمّد رحمة اللَّه عليه و محمّد بن احمد سنانى و حسين بن ابراهيم بن احمد بن هشام مؤدب جميعا از محمّد بن ابى عبد اللَّه كوفى، از محمّد بن اسماعيل از على بن عبّاس، از عمر بن عبد العزيز، از مردى از هشام بن حكم نقل كرده كه وى گفت: ⁉️ از حضرت ابا عبد اللَّه عليه السّلام سؤال كرده و محضرش عرضه داشتم:علّت اين كه خداوند متعال بندگانش را مكلّف به حجّ و طواف بيت نموده چيست؟ 🔸 حضرت فرمودند: خداوند متعال خلائق را آفريد نه به خاطر علّت و سببى بلكه خواست بيافريند پس آنها را تا وقت معيّنى آفريد و نسبت به آنچه در دين طاعت محسوب شده و در دنيا مصلحت خلائق به حساب مى‏آمد به ايشان امر و از آنچه مفسده داشت آنها را نهى فرمود. 🔸 بارى در حجّ كه از طاعات دينى محسوب مى‏گردد حقّ عزّ و جلّ اجتماع مردم از مشرق و مغرب براى انجام مراسم آن را به چند علّت واجب نمود: - الف: بين مسلمين و اهل قبله تعارف و شناخت حاصل شود. - ب: به واسطه مسافرت از شهرى به شهرى كه معمولا تجارت و سوداگر به همراه آن مى‏باشد هر قوم و طائفه‏اى از بهره و سود مادى منتفع شوند. - ج: به واسطه آن حمله داران و صاحبان شتران و مراكب استفاده برند. - د: آثار رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم و اخبار آن جناب دانسته شده و مذاكره گشته و فراموش نگردد. 🔸و اگر هر قوم و طائفه‏اى در شهر خود مانده و به منظور انجام مراسم حجّ از آن خارج نگردند هلاك شده و شهرها ويران گشته و ارباح و سودها زائل گرديده و اخبار و روايات مأثوره از معصوم عليه السّلام محو گشته و احدى بر آنها مطّلع نمى‏گردد، اين است علّت ايجاب و تشريع حجّ. 📚 وسائل الشیعة، کتاب الحج، باب وجوبه علی کل مکلف مستطیع،حدیث18 ج8، ص9 به نقل از علل الشرائع ج2، ص406 #حج #منافع_اجتماعی_عبادات #ظاهر_باطن #دنیا_آخرت #گردشگری_اسلامی #اقتصاد 📌 از روایت شریفه لزوم کنش متقابل مستقیم بین اقوام و فرهنگ های مختلف تمدن اسلامی، قابل استفاده است. 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰#حدیث_شماره8 📍#احادیث_فقهی 📙 عنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الصَّفَّارِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي الْخَطَّابِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ رَفَعَهُ إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ كَانَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع يَقُول‏: ▪️حجُّوا وَ اعْتَمِرُوا تَصِحَّ أَجْسَامُكُمْ وَ تَتَّسِعْ أَرْزَاقُكُمْ وَ يَصْلُحْ إِيمَانُكُمْ وَ تُكْفَوْا مَئُونَةَ النَّاسِ وَ مَئُونَةَ عِيَالاتِكُمْ. 🖌ترجمه: 🔸 امام صادق عليه السّلام نقل می ‏نمايند كه امام زين العابدين عليه السّلام مى‏ فرمودند: حج و عمره را بجا آوريد تا بدنهاى شما سالم، روزيهاى شما زياد و ايمان شما اصلاح شود و مخارج مردم و خانواده خود را بدست آوريد. 📚 وسائل الشیعة، کتاب الحج، باب وجوبه علی کل مکلف مستطیع،حدیث20 ج8، ص9 به نقل از ثواب الأعمال، ص47 #حج #منافع_اجتماعی_عبادات #ظاهر_باطن #دنیا_آخرت 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰#حدیث_شماره9 📍#احادیث_فقهی 📙 عنْهُمْ عَنْ سَهْلٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْن‏ سِنَانٍ عَنْ حُذَيْفَةَ بْنِ مَنْصُورٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: ▪️إنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَرَضَ الْحَجَّ عَلَى أَهْلِ الْجِدَةِ فِي كُلِّ عَامٍ 🖌ترجمه: 🔸 امام صادق عليه السّلام می فرمایند: خدای متعال حج را بر اهل جده (داراها و اغنیاء) در هر سال واجب کرده است. 📚 وسائل الشیعة، کتاب الحج، باب أنه یجب الحج علی الناس فی کل عام وجوبا کفائیا حدیث2 ج8، ص11 #حج #عدالت_اجتماعی #تعدیل_ثروت 📌مشابه این مضمون در روایات همین باب تکرار شده است، به علاوه لازم به ذکر است که از لحاظ فقهی بحث های مفصلی در باره ی این روایات صورت گرفته است، برای مثال شیخ طوسی این روایات را جملگی حمل بر استحباب می نمایند. 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰#حدیث_شماره10 📍 #مسئولیت_اجتماعی_در_قبال_امام 📙 أحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ الطَّبْرِسِيُّ فِي الْإِحْتِجَاجِ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام فِي احْتِجَاجِهِ عَلَى الْخَوَارِجِ قَالَ: ▪️و أَمَّا قَوْلُكُمْ إِنِّي كُنْتُ وَصِيّاً فَضَيَّعْتُ الْوَصِيَّةَ فَأَنْتُمْ كَفَرْتُمْ وَ قَدَّمْتُمْ عَلَيَّ وَ أَزَلْتُمُ الْأَمْرَ عَنِّي وَ لَيْسَ عَلَى الْأَوْصِيَاءِ الدُّعَاءُ إِلَى أَنْفُسِهِمْ إِنَّمَا يَبْعَثُ اللَّهُ الْأَنْبِيَاءَ فَيَدْعُونَ إِلَى أَنْفُسِهِمْ وَ الْوَصِيُّ فَمَدْلُولٌ عَلَيْهِ مُسْتَغْنٍ عَنِ الدُّعَاءِ إِلَى نَفْسِهِ وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا وَ لَوْ تَرَكَ النَّاسُ الْحَجَّ لَمْ يَكُنِ الْبَيْتُ لِيُكْفَرَ بِتَرْكِهِمْ إِيَّاهُ وَ لَكِنْ كَانُوا يَكْفُرُونَ بِتَرْكِهِمْ إِيَّاهُ لِأَنَّ اللَّهَ قَدْ نَصَبَهُ لَكُمْ عَلَماً وَ كَذَلِكَ نَصَبَنِي عَلَماً حَيْثُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله و سلم: «يَا عَلِيُّ أَنْتَ بِمَنْزِلَةِ الْكَعْبَةِ تُؤْتَى وَ لَا تَأْتِي» 🖌ترجمه: 🔸 حضرت أمير عليه السّلام در احتجاج بر علیه خوارج فرمودند: و امّا پاسخ به اين اعتراض شما كه با اينكه من خود وصىّ پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله بودم مقام وصايت را ضايع و تباه نمودم، اين است كه بايد دانست شما با من مخالفت نموده و ديگران را بر من مقدّم داشتيد، و كار مرا تباه نموديد، و دعوت بسوى خود تنها وظيفه انبياء است نه اوصياء، و ايشان از جانب انبياء معرّفى مى‏شوند، و احتياجى به معرّفى كردن خود ندارند، وظيفه انبياء معرّفى جانشينان خود و دعوت مردم به سوى ايشان مى‏باشد، و اهل ايمان به خدا و رسول قهرا اوصياى انبياء را خواهند شناخت. اوصياء به منزله كعبه‏اند آنجا كه خداوند مى ‏فرمايد: وَ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا بنا بر اين اگر مردم به خاطر انجام مناسك حجّ به سوى كعبه حركت نكنند عيب و تقصيرى براى خانه كعبه ثابت نشده و كعبه كافر و مخالف شمرده نخواهد شد. بلكه كفر و تقصير از آن مردمى است كه زيارت خانه كعبه را ترك مى‏كنند، زيرا اين عمل از وظائف و فرائض اهل اسلام بشمار رفته، و هم خانه كعبه براى مؤمنين معرّفى شده، و در مقابل آنان منصوب و مشخّص گرديده است، همچنين است حال من، زيرا رسول خدا در برابر انبوه جمعيّت مرا به مقام خلافت و وصايت منصوب نموده و فرمودند: «اى علىّ همچون كعبه‏اى كه نزد تو آيند و تو نزد ايشان نروى». 📚 وسائل الشیعة، کتاب الحج، باب ثبوت الکفر و الارتداد بترک الحج و تسویفه استخفافا أو جحودا، ج11، ص32 به نقل از احتجاج طبرسی ج1، ص188 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰#حدیث_شماره11 📍 #کعبه_مایه_ی_قوام_جامعه #اهمیت_توحید #اهمیت_توحید_و_شعائر_توحیدی_در_قوام_اجتماعی #بیت_الله #کعبه #قیاما_للناس #ظاهر_باطن 📙 و عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ: ⁉️ قلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام «جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرامَ قِياماً لِلنَّاسِ» ▪️قالَ: جَعَلَهَا اللَّهُ لِدِينِهِمْ وَ مَعَايِشِهِمْ. 🖌ترجمه: 📙 ابان ابن تغلب می گوید: ⁉️ از امام صادق علیه السلام در باره ی معنای آیه ی شریفه ی «خداوند کعبه ی بیت الحرام را مایه ی قوام مرده قرار داده است» سوال کردم. 🔸 حضرت فرمودند: یعنی خدای متعال کعبه را برای دین و برای معیشت مردم قرار داده است. 📚 وسائل الشیعة، کتاب الحج، بَابُ أَنَّ الْمُسْتَطِيعَ إِذَا حَجَّ جَمَّالًا أَوْ أَجِيراً أَوْ مُجْتَازاً بِمَكَّةَ أَوْ تَاجِراً أَجْزَأَهُ ذَلِكَ عَنْ حَجَّةِ الْإِسْلَامِ وَ إِنْ نَوَى بِالسَّفَرِ غَيْرَ الْحَجِّ أَوِ الْحَجَّ وَ غَيْرَه‏، حدیث شماره ی 8، ج11، ص60 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰#حدیث_شماره12 📍#فرهنگ #فرهنگ_دینی #فرهنگ_غیر_دینی #اهمیت_معنای_ذیل_عمل #عمل_اجتماعی #معنای_اجتماعی 📙 محَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ النَّهَاوَنْدِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَمَّادٍ الْأَنْصَارِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ علیه السلام قَالَ: ▪️ قالَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَأْتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ يَكُونُ فِيهِ حَجُّ الْمُلُوكِ نُزْهَةً وَ حَجُّ الْأَغْنِيَاءِ تِجَارَةً وَ حَجُّ الْمَسَاكِينِ مَسْأَلَةً. 🖌ترجمه: 📙محمد بن جعفر از پدر بزرگوارشان امام صادق علیه السلام نقل کرده است که حضرتش فرمودند: 🔸پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: زمانی بر مردم خواهد آمد که حج پادشاهان در آن تفریح و حج اغنیاء و پولداران تجارت و حج فقرا و مساکین برای مسألت و درخواست کردن (از دیگر مردمان) خواهد بود. 📚 وسائل الشیعة، کتاب الحج، بَابُ أَنَّ الْمُسْتَطِيعَ إِذَا حَجَّ جَمَّالًا أَوْ أَجِيراً أَوْ مُجْتَازاً بِمَكَّةَ أَوْ تَاجِراً أَجْزَأَهُ ذَلِكَ عَنْ حَجَّةِ الْإِسْلَامِ وَ إِنْ نَوَى بِالسَّفَرِ غَيْرَ الْحَجِّ أَوِ الْحَجَّ وَ غَيْرَه‏، حدیث شماره ی 9، ج11، ص60 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰#حدیث_شماره13 📍#اخلاق_اجتماعی #جامعه_ی_اسلامی #کنش_متقابل_بین-مسلمین #جامعه_فضیلت_ محور_هدف_بعثت_انبیاء 📙 أبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ جَمِيعاً عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَبِي أُسَامَةَ زَيْدٍ الشَّحَّامِ قَالَ: ▪️ قالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع اقْرَأْ عَلَى مَنْ تَرَى أَنَّهُ يُطِيعُنِي مِنْهُمْ وَ يَأْخُذُ بِقَوْلِيَ السَّلَامَ وَ أُوصِيكُمْ: - بِتَقْوَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ - وَ الْوَرَعِ فِي دِينِكُمْ - وَ الِاجْتِهَادِ لِلَّهِ - وَ صِدْقِ الْحَدِيثِ - وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ - وَ طُولِ السُّجُودِ - وَ حُسْنِ الْجِوَارِ فَبِهَذَا جَاءَ مُحَمَّدٌ صلی الله علیه و آله و سلم ▪️ أدُّوا الْأَمَانَةَ إِلَى مَنِ ائْتَمَنَكُمْ عَلَيْهَا بَرّاً أَوْ فَاجِراً فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله و سلم كَانَ يَأْمُرُ بِأَدَاءِ الْخَيْطِ وَ الْمِخْيَطِ - صِلُوا عَشَائِرَكُمْ - وَ اشْهَدُوا جَنَائِزَهُمْ - وَ عُودُوا مَرْضَاهُمْ - وَ أَدُّوا حُقُوقَهُمْ ▪️فإِنَّ الرَّجُلَ مِنْكُمْ إِذَا وَرِعَ فِي دِينِهِ وَ صَدَقَ الْحَدِيثَ وَ أَدَّى الْأَمَانَةَ وَ حَسُنَ خُلُقُهُ مَعَ النَّاسِ قِيلَ هَذَا جَعْفَرِيٌّ فَيَسُرُّنِي ذَلِكَ وَ يَدْخُلُ عَلَيَّ مِنْهُ السُّرُورُ وَ قِيلَ هَذَا أَدَبُ جَعْفَرٍ وَ إِذَا كَانَ عَلَى غَيْرِ ذَلِكَ دَخَلَ عَلَيَّ بَلَاؤُهُ وَ عَارُهُ وَ قِيلَ هَذَا أَدَبُ جَعْفَرٍ فَوَ اللَّهِ لَحَدَّثَنِي أَبِي ع أَنَّ الرَّجُلَ كَانَ يَكُونُ فِي الْقَبِيلَةِ مِنْ شِيعَةِ عَلِيٍّ ع فَيَكُونُ زَيْنَهَا آدَاهُمْ لِلْأَمَانَةِ وَ أَقْضَاهُمْ لِلْحُقُوقِ وَ أَصْدَقَهُمْ لِلْحَدِيثِ إِلَيْهِ وَصَايَاهُمْ وَ وَدَائِعُهُمْ تُسْأَلُ الْعَشِيرَةُ عَنْهُ فَتَقُولُ مَنْ مِثْلُ فُلَانٍ إِنَّهُ لآَدَانَا لِلْأَمَانَةِ وَ أَصْدَقُنَا لِلْحَدِيثِ. 🖌ترجمه: 🔸 امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: با هر كس مواجه شدى و فكر كردى كه از من اطاعت مى‏كند و سخن مرا مى‏شنود، سلام مرا برسان و بگو من سفارش مى‏كنم كه: - از خداى عز و جل بپرهيزيد - در دين خود پارسا باشيد - در بندگى و طاعت خدا تلاش كنيد - در سخن خود صادق باشید - در اداى امانت امين و با وفا باشيد - سجده‏ها را طولانى كنيد - حق همسايگان را به نيكى شناخته (و همسایه ی خوبی باشید] كه رسول خدا با اين برنامه‏ها مبعوث شد. 🔸 هر كس كه شما را امين دانست و امانتى به شما سپرد، امانت او را باز پس دهيد، چه نيكوكار باشد و چه بد كار باشد. رسول خدا دستور اكيد مى‏داد كه حتى نخ و سوزن را به صاحبش بازگردانند. - به بستگان خود با محبت سلوک و احسان و دوستی داشته باشید - در مراسم تشييع جنازه شركت كنيد -به عیادت بیماران بروید - حق مردم را ادا كنيد 🔸 هر يك از شما كه در دين خود پارسا و راستگو و امين و خوش اخلاق باشد مردم با شگفتى مى‏گويند: اين مرد مذهب جعفرى دارد، و اين مايه سرور و شادمانى من است و اگر بر خلاف اين برنامه رفتار كند، نكوهش و عار آن به من مى‏رسد كه با مسخره و استهزا مى‏گويند: افتضاى مذهب جعفرى بهتر از اين نيست. بخدا سوگند پدرم مى‏گفت كه پيش از اين اگر در ميان يك قبيله يك تن از شيعيان علىّ بود همان يك تن افتخار قبيله محسوب مى‏شد و در امانت دارى، حق‏شناسى، راستگوئى يك فرد نمونه بود. همه او را وصى خود مى‏كردند و امانات خود را به او مى‏سپردند و از هر كس سؤال مى‏كردى كه فلانى چگونه آدمى است؟ مى‏گفت كه او مثل و مانند ندارد، او در امانت دارى و راستگوئى بر همه ما مقدم است. 📚 وسائل الشیعة، کتاب الحج، أبواب أحکام العشرة و السفر و الحضر، بَابُ وُجُوبِ عِشْرَةِ النَّاسِ حَتَّى الْعَامَّةِ بِأَدَاءِ الْأَمَانَةِ وَ إِقَامَةِ الشَّهَادَةِ وَ الصِّدْقِ وَ اسْتِحْبَابِ عِيَادَةِ الْمَرْضَى وَ شُهُودِ الْجَنَائِزِ وَ حُسْنِ الْجِوَارِ وَ الصَّلَاةِ فِي الْمَسَاجِد حدیث شماره ی 2، ج12، ص6 به نقل از کافی ج2، ص636 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰#حدیث_شماره14 📍#اخلاق_اجتماعی #جامعه_ی_اسلامی #کنش_متقابل_بین-مسلمین #جامعه_فضیلت_ محور #باید_های_تعامل_بامردم ⚜️ جمع بندی باب اول از أبواب أحکام العشرة فی السفر و الحضر در نحوه ی معاشرت با مردم (أعم از سنی و شیعه و بر و فاجر) 🔶 آنچه مراعات آن با مسلمین لازم است و اهل بیت علیهم السلام نیز خود بدین نحو با مردم معاشرت می کنند (ح3) مراعات آنها موجب خوشنودی اهل بیت علیهم السلام شده (ح2) و شخص مودب شمرده می شود (ح2) و در نتیجه زینت اهل بیت به حساب می آید (ح8) و اهل بیت نیز در دل مردم عزیز و محبوب می شوند (ح8) و همین نحوه تعامل امور موجب تمییز و جداسازی میان شیعیان و غیر شیعیان می شود (ح6) و عدم مراعات آنها برای اهل بیت علیهم السلام مایه ی رسوایی و عیب است، به شرح زیر می باشد: ▪️صدق الحدیث (راستگویی) ▪️أداء الأمانة (ادا کردن امانت خواه طرف مقابل بر باشد و خواه فاجر و اگرچه آنچه به امانت داده شده است، به اندازه ی نخ و سوزنی باشد) ▪️حسن الجوار (مجاورت و همسایگی نیکو و پسندیده) / معرفة حق الجارة (شناختن حق همسایه) ▪️صلوا عشائرکم (صله ی رحم) ▪️اشهدوا جنائزهم (حضور در تشییع جنازه) ▪️عودوا مرضاهم (عیادت از مرضی) ▪️أدوا - أقضوا- حقوقهم (اداء حقوق) ▪️حسن الخلق مع الناس (حسن خلق با مردم) ▪️إقامة الشهادة لهم و علیهم (شهادت دادن به نفع یا بر علیه کسی) ▪️احضروا قومکم مساجدکم (حضور با مردم در مساجد) ▪️ أحبوا للناس ما تحبون لأنفسکم (دوست داشتن برای دیگران آنچه برای خود نیز می پسندیم) ▪️ولیعد غنیهم علی فقیرهم (کمک رسانی به فقراء) ▪️أن یتلاقوا فی بیوتهم (به خانه ی آنها رفتن و با ایشان ملاقات کردن) ▪️أن یتفاوضوا علم الدین (گفت و گو کردن با ایشان در باب علم دین و مسائل دینی) 📚 وسائل الشیعة، کتاب الحج، أبواب أحکام العشرة و السفر و الحضر، بَابُ وُجُوبِ عِشْرَةِ النَّاسِ حَتَّى الْعَامَّةِ بِأَدَاءِ الْأَمَانَةِ وَ إِقَامَةِ الشَّهَادَةِ وَ الصِّدْقِ وَ اسْتِحْبَابِ عِيَادَةِ الْمَرْضَى وَ شُهُودِ الْجَنَائِزِ وَ حُسْنِ الْجِوَارِ وَ الصَّلَاةِ فِي الْمَسَاجِد 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰#حدیث_شماره15 📍#ضرورت_جامعه #ضرورت_اخلاق_برای_جامعه #اخلاق_اجتماعی 📙 عنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْن‏ حَدِيدٍ عَنْ مُرَازِمٍ قَالَ: ▪️قالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام: عَلَيْكُمْ بِالصَّلَاةِ فِي الْمَسَاجِدِ وَ حُسْنِ الْجِوَارِ لِلنَّاسِ وَ إِقَامَةِ الشَّهَادَةِ وَ حُضُورِ الْجَنَائِزِ إِنَّهُ لَا بُدَّ لَكُمْ مِنَ النَّاسِ إِنَّ أَحَداً لَا يَسْتَغْنِي عَنِ النَّاسِ حَيَاتَهُ وَ النَّاسُ لَا بُدَّ لِبَعْضِهِمْ مِنْ بَعْضٍ. 🖌ترجمه: 🔸امام صادق علیه السلام می فرمایند: بر شما باد به نماز خواندن در مساجد و حسن مجاورت با مردم و اقامه ی شهادت (در دادگاه ها) و حضور در تشیعع جنازه، چرا که شما از مردم گریزی ندارید، هیچ کس از مردم در زندگی اش بی نیاز نیست و مردم بعضی به بعضی دیگر محتاج هستند. ⚜️ شرح: فقره ی پایانی روایت، مبرّر بخش نخست می باشد، یعنی چون مردم به یکدیگر احتیاج دارند و گریزی از زندگی اجتماعی وجود ندارد، پس بایستی برای حفظ جامعه، اخلاق را رعایت کرده و با مردم حسن معاشرت داشته باشیم. از این کبری می توان مسائل اجتماعی دیگری را نیز به نحو استدلالی در ساحت عقل عملی نتیجه گرفت، بدان معنی که چون جامعه بایستی باشد، پس هر آنچه منجر به سلامت و بهبود جامعه می شود نیز بایستی باشد و از آن سو هر آنچه موجب از هم گسیختگی و نابودی جامعه می شود نیز نباید باشد. 📚 وسائل الشیعة، کتاب الحج، أبواب أحکام العشرة و السفر و الحضر، بَابُ وُجُوبِ عِشْرَةِ النَّاسِ حَتَّى الْعَامَّةِ بِأَدَاءِ الْأَمَانَةِ وَ إِقَامَةِ الشَّهَادَةِ وَ الصِّدْقِ وَ اسْتِحْبَابِ عِيَادَةِ الْمَرْضَى وَ شُهُودِ الْجَنَائِزِ وَ حُسْنِ الْجِوَارِ وَ الصَّلَاةِ فِي الْمَسَاجِد حدیث 5 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰#حدیث_شماره16 📍#ضرورت_جامعه #ضرورت_اخلاق_برای_جامعه #حسن_معاشرت 📙 محمد بن الحسین الرضی فی نهج البلاغة ▪️عن أمیرالمومنین (علیه السلام) أنه قال: خَالِطُوا النَّاسَ مُخَالَطَةً إِنْ مِتُّمْ مَعَهَا بَكَوْا عَلَيْكُمْ وَ إِنْ عِشْتُمْ حَنُّوا إِلَيْكُم‏ 🖌ترجمه: 🔸امیر المومنین، علی علیه السلام می فرمایند: با مردم آنگونه معاشرت کنید که اگر مردید بر شما بگریند و اگر زنده ماندید با اشتیاق به سوی شما آمده و با شما مهربانی ورزند. 📚 وسائل الشیعة، کتاب الحج، أبواب أحکام العشرة و السفر و الحضر، بَابُ اسْتِحْبَابِ حُسْنِ الْمُعَاشَرَةِ وَ الْمُجَاوَرَةِ وَ الْمُرَافَقَة، حدیث 10 به نقل از نهج البلاغة (للصبحی صالح) حکمت 10 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰#حدیث_شماره17 📍#اخلاق_اجتماعی #جامعه_ی_اسلامی #کنش_متقابل_بین-مسلمین #جامعه_فضیلت_ محور #باید_های_تعامل_بامردم ⚜️ جمع بندی باب دوم از أبواب أحکام العشرة فی السفر و الحضر در بیان حسن معاشرت و مجاورت و مرافقت 🔶 اموری که رعایت آنها در نگاه اهل بیت علیهم السلام، موجب حسن معاشرت با مردم می شود و اسباب "وطّن نفسک علی حسن الصحابة" (حدیث 2) و "حسن الصحابة لمن صحبت" (حدیث 7) را فراهم می کند به شرح زیر است: ▪️حدیث 2: حسن خلق (اخلاق نیکو) / حدیث 5: مخالقت با مردم (مخالقت همان حسن خلق و اخلاق نیکو است) ▪️حدیث 2: کفّ لسان (باز داشتن لسان از درشت گویی و آزردن) ▪️حدیث 2: کظم غیظ (خودداری از اظهار خشم و نگه داشتن آن در دل) ▪️حدیث 4: حلم ورزیدن، حلمی که به واسطه ی آن مالک غضب خود باشد [1] / حدیث 9: حلمی که جهل جاهل را با آن رد کند ▪️حدیث 2: اقلال لغو (کم کردن کارهای لغو و بیهوده گویی در مواجه با دیگران) ▪️حدیث 2: فرش/غرس عفو (گسترانیدن فرش عفو و گذشت از خطای مردم) ▪️حدیث 2: سخاوت نفس (بخشندگی) / حدیث 1: دست عطا و بخشش داشتن ▪️حدیث 8: پیگیر مومن بودن و جویای حالش شدن ▪️حدیث9: مداراة الناس: رفق و مدارا و نرم خویی ورزیدن با مردم [2] 📌 پانوشت: [1] تفاوت کظم غیظ با حلم: حلم عبارت است از صفتی نفسانی و حالتی روحانی که از آن به سکونت نفس و آرامش خاطر تعبیر می‌کنند که با ورود امر ناملایمی، شخص زود از جا بدر نمی‌رود. اما کظم غیظ، عبارت از این‌که شخص، حالت سکونت و آرامش را به خود بدهد که آن تحلّم است و این امری است عارضی برخلاف حلم که فطری انسان است. اگر کسی حلیم باشد از غضب نابجا و مذموم جلوگیری می‌کند و نمی‌گذارد چنین غضبی وارد دل شود ولی صاحب کظم غیظ از غضب وارد شده جلوگیری می‌کند. به ‌عبارت دیگر حلم در شخص حلیم مانند صفت عدالت است در شخص عادل که نمی‌گذارد از او معصیت صادر شود ولی کظم در آدم کاظم حکم توبه را دارد نسبت به شخص تائب. مثال حلم مثال آب است که فطرت آن این است که همیشه به طرف سرازیری متمایل است و پایین می‌رود ولکن تحلم (کظم غیظ) مثال آبی است که به ‌وسیله تلمبه یا ادوات برقی بخواهد برخلاف جریان طبیعی‌اش به سمت بالا برود. با این حساب روحی که دارای حلم است افضل است از روحی که تنها کظم غیظ دارد؛ و البته در کنترل غضب اولی آسان‌تر است از دومی. زیرا در دومی میان غضب و کظم غیظ جنگ واقع می‌شود تا کدام غالب شوند و کدام مغلوب، ولی در شخص حلیم، غضب اصلاً پیدا نمی‌شود. [2] معنای مدارا و رفق: در تعریف رفق چنین آمده است: الرِّفْقُ: اللُّطْفُ و هو ضِدُّ العُنْف؛‏رفق به معنای لطف در برابر زور است. (تاج العروس) در مرآة العقول در تعریف رفق و مدارا آمده است: رفق یعنی نرم‌خویی، رأفت، ترک زور و خشونت در سخن و عمل در برابر مردم در تمام حالات، چه این‌که از طرف مردم خلافی نسبت به انسان سربزند یا نه. (مرآة العقول، ج8، ص223) رفق و مدارا از صفات خدای متعال نیز در مواجه با بندگان شمرده شده است «عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ رَفِیقٌ یُحِبُّ الرِّفْقَ وَ یُعْطِی عَلَى الرِّفْقِ مَا لَا یُعْطِی عَلَى الْعُنْفِ»؛ امام باقر(ع) فرمود: خداى عز و جل ملایم است و ملایمت را دوست دارد، و پاداشى که به ملایمت می‌دهد به خشونت و سخت‌گیرى نمی‌دهد. (کافی ج2، ص119) و مهم ترین حکم عقلی در تعامل با مردم است: «واعْلَم أنَّ رأسَ العَقْلِ بعْدَ الإیمانِ باللَّهِ عز و جل مُدارَاةُ النَّاس» بدان‌که بعد از ایمان به خدا، مدارا کردن با مردم حیاتی‌ترین جزء عقل است. (من لایحضره الفقیه ج 4، ص387) - اگرچه در همین سیاق احادیثی چون رَأْسُ الْعَقْلِ بَعْدَ الْإِيمَانِ بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ التَّحَبُّبُ إِلَى النَّاسِ (الخصال، ج1، ص16) و رَأْسُ الْعَقْلِ بَعْدَ الْإِيمَانِ بِاللَّهِ التَّوَدُّدُ إِلَى النَّاسِ وَ اصْطِنَاعُ الْخَيْرِ إِلَى كُلِّ بَرٍّ وَ فَاجِرٍ (عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج2، ص35) نیز آمده است. تحبب و تودد به معنای مهربانی ورزیدن است که در قرابت زیادی با مدارا در مصداق دارد. - 📚 وسائل الشیعة، کتاب الحج، أبواب أحکام العشرة و السفر و الحضر، باب استحباب حسن المعاشرة و المجاورة و المرافقة 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

👆👆👆👆👆👆 ⚜️ توضیحی درباره ی استحباب ذکر شده در عنوان باب و ضعف چارچوبی مفاهیم فقهی در بیان مرادات شارع اگرچه در عنوان باب عنوان استحباب به کار رفته است و به لحاظ چارچوب فعلی فقه ما، فقهاء حکم به استحباب حسن معاشرت با مردم می کنند لکن از ظاهر روایات به دست می آید که اهمیت این بحث بیش از استحبابی ساذج است که ادبیات فقهی-اصولی کنونی ما در چارچوب مفهومی خود نمی تواند آن را تحلیل کند. - در حدیث 2 آمده است "وطّن نفسک علی حسن الصحابة" - و در حدیث 4 آمده است "ما یعبأ بمن سلک هذا الطریق إذا لم یکن فیه ثلاث خصال: ... و حسن الصحابة لمن صحبه" - و در حدیث 5 آمده است: "ل یعبأ بمن یؤم هذا البیت إذا لم یکن فیه ثلاث خصال" - و در حدیث 7 آمده است: "أوصیک بتقوی الله ... و حسن الصحبة لمن صحبت" - و در حدیث 8 آمده است: "أما علمت أن من صحب مؤمنا أبعین خطوة سأله الله عنه یوم القیامة" - و در حدیث 9 آمده است "من لم یکن فیه ثلاث لم یتم له عمل: ... خلق یداری به الناس و حلم یرد به جهل جاهل". خصوصا اگر از منظر اجتماعی و بافت جامعه و اتحاد فرد و جامعه به این احادیث نگاه شود - نه احادیثی که صرفا بیانگر اعمال فردی و تنظیم نسبت مخلوق با خالق است - این احکام برای حفظ جامعه و تعالی جامعه ای که فرد مومن در آن زندگی می کند و سعادت و شقاوتش و تعالی و هبوطش به سایرین گره خورده است، ضروری می نماید - البته نه به معنای وجوب متداول فقهی با پشتیبان حجیت به معنای منجز و معذر- و تکلیفی است نه فقط متوجه افراد بخصوصه بلکه متوجه جامعه بما هو جامعه می باشد. 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰#حدیث_شماره18 📍#اخلاق_اجتماعی #کنش_متقابل_اجتماعی #تنظیم_رابطه_افراد_جامعه 📙 محَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْن‏ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَجَّالِ عَنْ دَاوُدَ بْنِ أَبِي يَزِيدَ وَ ثَعْلَبَةَ وَ عَلِيِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ بَعْضِ مَنْ رَوَاهُ ▪️عنْ أَحَدِهِمَا ع قَالَ: الِانْقِبَاضُ مِنَ النَّاسِ مَكْسَبَةٌ لِلْعَدَاوَةِ. 🖌ترجمه: 🔸امام باقر یا صادق علیهما السلام می فرمایند: دوری گزیدن از (و یا ترشرویی کردن با) مردم مایه ی دشمنی و عداوت است. ⚜️شرح: برخی از محققین و مترجمین (الانقباض من الناس) را به معنای ترشرویی با مردم ترجمه کرده اند (برای مثال رج شود به ترجمه ی کمره ای از کافی)، به نظر صاحب وسائل نیز که بیان می دارد (وَ تَقَدَّمَ مَا يَدُلُّ عَلَى ذَلِكَ وَ يَأْتِي مَا يَدُلُّ عَلَيْهِ) نیز همین معنی را برداشت کرده است، چرا که در گذشته در باب خوشرویی با مردم احادیثی ذکر کرده و در آینده نیز در ابواب 30 و 107 نیز روایاتی در باره ی خشرویی ذکر خواهد کرد. در لغت نامه انقباض با این معنی ذکر نشده است، انقباض چنانچه در فارسی به کار می بریم به معنای جمع شدن است، در نتیجه لغت دانان (انقبض عن القوم) را به معنای جمع کردن خود و کناره گیری کردن از قوم معنی می کنند، البته بایستی دقت کرد که در کتب لغت (انقباض) با (عن) متعددی شده است ولی در روایت محل بحث با (من) متعددی شده است. صاحب مجمع البحرین ظاهرا به این نکته التفات داشته فلذا اصلا روایت را با (عن) ذکر می کند و آن را به معنای کناره گیری می گیرد. (و الانْقِبَاضُ: خلاف الانبساط. و منه‏ الْحَدِيثُ" الِانْقِبَاضُ عَنِ النَّاسِ مَكْسَبَةٌ لِلْعَدَاوَةِ" يعني من خالط ثم ينقبض عنهم و عن مخالطتهم لا لعلة فقد كسب العداوة) در نتیجه معنای روایت از منظر ایشان چنین است که اگر کسی ابتداء با مردم اختلاط و رفت و آمد داشته باشد سپس بدون علت از ایشان کناره گیری کند، چنین کاری مایه ی دشمنی است. آنچه به نظر می رسد این است، صحیح در اینجا همان معنای دوم از عبارت است ولی روایت را نبایست همانند صاحب مجمع البحرین ترجمه کرد. توضیح آنکه ابن ابی الحدید در ج20،ص286 از شرحش بر نهج البلاغة، در حکم منسوبه به مولی امیرالمومنین علیه السلام (در حکمت 272) حدیثی را ذکر کرده است: الانقباض من الناس مكسبة للعداوة و الانبساط مجلبة لقرين السوء فكن بين المنقبض و المسترسل فإن خير الأمور أوساطها. معنای انقباض در اینجا با توجه به مقابل آن انبساط و بخش پایانی روایت به آسانی قابل فهم است، و مراد از روایت آن است که انسان در مواجهه ی بامردم نه بایستی آنچنان گرم و صمیمی باشد (منبسط و به قول امروزی ها باز) باشد تا هر کسی جلب او شود، چرا که احتمالش هست که دوست بد و قرین سوئی نیز جلب او شده و برایش ایجاد مزاحمت و دردسر کند، و همچنین نبایست آنچنان گوشه گیر و کناره گیر باشد که کسی با او در نیامیزد بلکه خیر الأمور أوسط آن است. 📚 وسائل الشیعة، کتاب الحج، أبواب أحکام العشرة و السفر و الحضر، بَابُ بَابُ كَرَاهَةِ الِانْقِبَاضِ مِنَ النَّاس‏، به نقل از کافی ج2، ص 638 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰#حدیث_شماره19 📍#اخلاق_اجتماعی #کنش_متقابل_اجتماعی_بین_مومنین #تنظیم_رابطه_مومنین #تشکیلات_ایمانی 📙 محَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ فِي الْخِصَالِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ الرَّازِيِّ عَنْ بَكْرِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَفْصٍ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ بَشِيرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع وَ فِي كِتَابِ الْإِخْوَانِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَن‏ ▪️ عنْ أَبِي جَعْفَرٍ الثَّانِي ع قَالَ: قَامَ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام رَجُلٌ بِالْبَصْرَةِ فَقَالَ: أَخْبِرْنَا عَنِ الْإِخْوَانِ. فَقَالَ: الْإِخْوَانُ صِنْفَانِ إِخْوَانُ الثِّقَةِ وَ إِخْوَانُ الْمُكَاشَرَةِ - فَأَمَّا إِخْوَانُ الثِّقَةِ فَهُمْ كَالْكَفِّ وَ الْجَنَاحِ وَ الْأَهْلِ وَ الْمَالِ فَإِذَا كُنْتَ مِنْ أَخِيكَ عَلَى ثِقَةٍ فَابْذُلْ لَهُ مَالَكَ وَ يَدَكَ وَ صَافِ مَنْ صَافَاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ اكْتُمْ سِرَّهُ وَ أَعِنْهُ وَ أَظْهِرْ مِنْهُ الْحَسَنَ وَ اعْلَمْ أَيُّهَا السَّائِلُ أَنَّهُمْ أَعَزُّ مِنَ الْكِبْرِيتِ الْأَحْمَرِ - وَ أَمَّا إِخْوَانُ الْمُكَاشَرَةِ فَإِنَّكَ تُصِيبُ مِنْهُمْ لَذَّتَكَ فَلَا تَقْطَعَنَّ ذَلِكَ مِنْهُمْ وَ لَا تَطْلُبَنَّ مَا وَرَاءَ ذَلِكَ مِنْ ضَمِيرِهِمْ وَ ابْذُلْ لَهُمْ مَا بَذَلُوا لَكَ مِنْ طَلَاقَةِ الْوَجْهِ وَ حَلَاوَةِ اللِّسَانِ. 🖌ترجمه: 🔸امام باقر عليه السّلام فرمود: مردى در بصره برابر امير المؤمنين عليه السّلام برخاست و گفت: يا امير المؤمنين! حال (انواع برادران دينى را بما خبر ده، حضرت فرمود: برادران دو دسته‏اند: برادران مورد اعتماد و برادران خنده رو. - اما برادران مورد اعتماد، دست و بال و اهل و مالند (كه انسان را يارى كنند و زيان و آزار را از او بگردانند) پس هر گاه به برادرت اعتماد پيدا كردى، مال و بدنت را در راه او بذل کن، و با دوستان با صفايش صاف باش و با دشمنانش دشمنى كن، و راز و عيبش را بپوشان و نيكيش را آشكار كن و بدان اى پرسنده كه اينها از كبريت احمر كمترند. و اما برادران خنده رو، تو از جانب آنها بلذت خود ميرسى، (و آن لذت معاشرت و مصاحبت با آنهاست) پس اين را از آنها مبر، و بيش از اين هم از ایشان مخواه (توقع صفا و يك دلى از آنها نداشته‏ باش) و تا آنجا كه ایشان تور را از خوشروئى و خوش بیانی خود بهره مند می سازند، تو نیز ایشان را بهره مند کن. ⚜️شرح: 1. معنای مکاشرة: الكشر: التبسم، كاشرة كشف له عن أنيابه‏ 2. توضیح مولی صالح مازندرانی در باب این دو صنف: الثقة مصدر بمعنى الامانة و الاعتماد، و المراد باخوان الثقة أهل الامانة و الاعتماد فى الدين و أرباب الثبوت و القوة فى اليقين، و هم المؤمنون المتصفون بالفضائل، المقدسون عن الرذائل. و المكاشرة المضاحكة من الكشر و هو ظهور الاسنان للضحك. و كاشره اذ ضحك فى وجهه و باسطه، و الاسم الكشرة كالعشرة، و المراد باخوان المكاشرة أهل الحق و الباطل الذين جمعوا بين شي‏ء من الفضائل و الرذائل يعملون تارة بمقتضى الايمان و أخرى بحكم النفس و الشيطان‏ 3. این روایت از احادیث کلان و حائز اهمیت در باره ی ساختار مومنین در جامعه ی اسلامی است. مفاد روایت این است که مومنین در جامعه ی اسلامی با عموم افراد بایستی سطحی از تعامل را برقرار کرده و در همان سطح نیز مراعات سطحی از اخلاق اسلامی نمایند، اما جلوه ی شدید تر این اخلاق و پر رنگ تر آن بایستی در گروه های ایمانی و تشکیلات مومنین برقرار گردد. روایاتی که در دوست گزینی و اخ فی الله وارد شده اند (که انشاء الله در آینده ذکر خواهد شد) همه بایستی از نوع دوم تلقی شوند. 📚 وسائل الشیعة، کتاب الحج، أبواب أحکام العشرة و السفر و الحضر، بَابُ كَيْفِيَّةِ الْمُعَاشَرَةِ مَعَ أَصْنَافِ الْإِخْوَان‏‏، ج8، ص318 به نقل از کافی ج2، ص 248 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

☘️ نخست: "قال رسول الله (ص): أنا الشجرة، و فاطمة فرعها، و على لقاحها، و الحسن و الحسين ثمرتها، و شيعتنا ورقها، و اصل الشجرة فى جنة عدن و سائر ذلك فى سائر الجنة" ترجمه: «رسول خدا فرمودند: من درخت (توحيد) هستم، و فاطمه شاخه اوست، و على پيوند او، و حسن و حسين ميوه او، و شيعيان ما برگهاى او، و اصل و ريشه اين درخت در بهشت عدن و ساير اجزاء درخت در ساير بهشت‏هاست‏». (مستدرک، ج3، ص160) ☘️ دوم: جابر گويد: من هر روزه به محضر امام باقر علیه اسلام رفت و آمد مى‏كردم و از مسائلى چند پرسش مى‏نمودم. يك روز آن حضرت از من مسئله‏اى پرسيد، گفتم: "لا و الله لا دخلت فى نهى رسول الله حيث قال: انهم الائمة الهداة من اهل بيته من بعده، احلمهم صغارا و اعلمهم كبارا، لا تعلّموهم فانهم اعلم منكم" : «عرض كردم سوگند به خدا كه جواب نخواهم گفت و خود را در نهى رسول خدا وارد نخواهم ساخت، چون آن حضرت فرمود: ايشانند ائمه و راهنمايان از اهل بيت من بعد از مرگ من، حلم و بردبارى آنها در كودكى از همه افراد بشر بيشتر و دانش آنها در بزرگى از همه افراد بشر افزون است، شما آنها را تعليم نكنيد كه آنها از شما داناترند» سپس امام فرمودند: "صدق رسول الله انى اعلم منك بهذه المسالة و لقد اوتيت الحكم صبيا، كل ذلك بفضل الله علينا و رحمته لنا اهل البيت." ترجمه:«راست گفت رسول خدا، من در اين مساله از تو داناترم و حقا كه حكم از طرف خدا در زمان كودكى به من عنايت‏ شده است و تمام‏ اين مزايا و كمالات در اثر فضل خدا و رحمتش بر ما اهل بيت رسول خدا است‏» 🌱 از روایت اول به دست می آید که هویت تشیع به ارتباط و اتصال به شجره ی طوبی و امام و جریان ولایت است. برگ بدون اتصال به ساقه و تنه ی درخت هیچ است، زرد می شود، می پلاسد و فرو می افتد و خاک می شود، حیات و هویت تشیع در ارتباطش با مقام ولایت نخست در مقام باطن و سپس در مقام ظاهر است. لازمه ی این اتصال، تبعیت فرع از اصل در همه ی شئون و در همه ی احوال سختی و آسانی است. ایام می گذرد و طوفان های سخت وزیدن می گیرد ولی برگ ساقه را رها نمی کند، که رهایی همان و خاک شدن همان. 🌱 روایت مستفیض "إن علیاً و شیعته هم الفائزون" که وجه تسمیه ی شیعیان به شیعه است نیز مؤید دیگری بر مطلب فوق است، چون "شیعه" در لغت به معنای "پیروی کردن فردی یا گروهی، از فرد یا گروهی دیگر" است. پس ماهیت تشیع دل در گرو تبعیت و پیروی کردن دارد. البته پیروی کردن نقص نیست، بلکه عین حرکت و پویایی و کمال خواهی است. تبعیت و تشیع نه سر به پایین انداختن و کورکورانه راه رفتن بلکه سر را بالا گرفتن و دنبال کردن نور از روی آگاهی و اراده است. 🌱 روایت دوم یکی از لوازم اصلی این تبعیت را تشریح می کند: جلو نزدن مأموم از امام. توضیح آنکه در اسلام اصول فردی و اجتماعی بسیاری برای سعادت دنیوی و اخروی وجود دارد، صوم و صلاة و حج و جهاد و زکات و اقامه ی قسط و حکم به عدل و اقامه ی حدود الهی و ... که در شرایط عادی و ایده آل تزاحمی با یکدیگر ندارند، اما چون دنیا دار تزاحمات است، تحقق جملگی این امور در بستر زمان و مکان و شرایط گوناگون چه بسا امری ناشدنی است. روزگاری قیام باید و روزگاری قعود، در ایامی تن دادن به شهادت لازم است و در ایامی عزلت و گوشه گیری و کار علمی کردن و هزاران هزار از این قبیل، اما اصل حاکم بر تمامی این احوال اصل ولایت است. 🌱 روایت متسفیص "الحسن و الحسین امامان قاما او قعدا" و روایت مشهوره "بني الاسلام علي خمس: الصلوه، الزكوه، الصوم، الحج و الولايه و لم يناد بشء كما نودي بالولايه" مویدهای جدی تقدم اصل ولایت بر هر اصل فردی و اجتماعی در اسلام هستند. سرپیچی از حاکمیت اصل ولایت بر سایر اصول اسلامی آغاز تنش، اختلاف و انشقاق امت است، چون هر کس به زعم خود بخشی را ارجح تشخیص می دهد و در نتیجه نفی ارجحیت و تشخیص غیر می کند، پس نقطه ی ثقل و عروه ی وثقی امت تمسک به همین اصل است، و مقام ولایت است که فراخور شرایط و زمان و مکان مسئول تنظیم و تنسیق سایر اصول و فروع اسلامی است. 🍀 پ.ن: در این مهم تفاوتی میان ولایت فقیه با ولایت کلیه ی امام معصوم (علیه السلام) نیست چرا که "ولایت فیقه همان ولایت رسول الله است". 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

💠در رثای فقر نظریه پرداز💠 🔰 قسمت اول: 🍀 به لطف خدای متعال چند سالی هست که شبانه روز خود را با فضلا و نخبگانی سپری می کنم که علاوه بر دغدغه های اسلامی و ایمانی فردی، دغدغه ی حل مشکلات عینی انقلاب اسلامی را نیز مدنظر قرار داده اند و به دنبال آن هستند تا گره ای از کار کشور در حوزه ی حاکمیت و سیاست گذاری و ... بردارند. البته بنده خیلی سعی کردم که دامنم را به عینیت و حل مشکلات آن نیالایم و خیلی وقت ها هم متهم به نظری بودن و فیلسوف برج عاج نشین شده ام لکن در این نوشتار می خواهم از اهمیت تولید علوم انسانی و بالاخص حوزه ی جامعه شناسی بنویسم و اهمیت کارهای صرفا نظری را تشریح کنم. 🍀 شاید اولین تلقی ای که افراد از واژه ی علوم انسانی (شامل جامعه شناسی، علوم سیاسی، اقتصاد و ...) داشته باشند این است که ماهیت آن علم است و علم به معنای شناخت است، چنانچه ما در علوم طبیعی به دنبال شناخت طبیعت به قصد تسلط بر آن هستیم، در علوم انسانی نیز به دنبال شناخت "آنچه هست" می باشیم لکن در ساحت های گوناگون انسانی تا در نگاه اسلامی خودمان بتوانیم جامعه و آدمیان را به سوی رستگاری و سعادت (حیات طیبه) هدایت کنیم. علم به ما قدرت فهم، تبیین و پیش بینی و از همه مهم تر تسلط می دهد. من در این نوشته نمی خواهم این حیثیت علوم انسانی را منکر شوم لکن بیشتر در پی آن هستم تا به حیثیت دیگری از علوم انسانی یعنی "ساخت ساحت انسانی پیش رو" اشاره کنم. یکی از انتقادات متداولی که به علوم انسانی می شود این است که اگر این علوم قرار است ما را بر ساحت انسانی مسلط سازد، پس چرا این قدر در این جهت ناموفق عمل کرده است؟ چرا جامعه شناسی نتوانست ما را بر مشکلات اجتماعی فائق آورد و یا علم اقتصاد نتوانست مشکلات رکود و بیکاری و ... را برطرف سازد؟ افراد معمولا چند نوع پاسخ می دهند: 1. علوم انسانی ما اسلامی نبود، و نمی تواند مشکلات جامعه ی اسلامی را حل و فصل کند 2. ساحت انسانی اساسا قابل پیش بینی نیست 3. علوم انسانی درست پیش بینی کرده اند لکن سیاستمدارن و عاملان به نحو درستی با این مشکلات مواجه نشده اند ... 🍀 پاسخ های فوق برای جامعه ی ما از جهاتی درست می باشند، اما بایستی یادآوری کنیم که در جهان غرب نیز علوم انسانی غربی با چنین مشکل و سوالاتی مواجه هستند. پاسخی که می خواهم بنده عرض کنم، اساسا به معنای نفی و طرد سایر پاسخ ها نیست بلکه صرفا می خواهم به حیثیت دیگری از بحث شما را منتقل کنم. علوم انسانی اساسا یک تفاوت با علوم طبیعی دارد و آن اینکه ابژه های مورد مطالعه ی علوم طبیعی پس از مطالعه از مطالعه و دانش شما متأثر نمی شوند و قابلیت تغییر نیز ندارند. ما چه آب را ترکیب دو مولکول هیدروژن و یک اکسیژن بدانیم و چه اسطقسی کنار اسطقسات اربعه این دانش ما تغییری در فعالیت های آب ایجاد نمی کند ولی ساحت انسانی این گونه نیست. ساحت انسانی و فرهنگ مثل جاروبرقی نظریات تولید شده درباره ی خودش را درک و جذب می کند و بر اساس آن اراده ی خود را تغییر می دهد. 🍀 برای توضیح این مطلب بنده از مثال های ساده شروع می کنم و بعد در مثال هایی که برایم حیاتی تر هستند به شرح مطلب می پردازم. پیش از همه اگر ما متوجه شویم که مورد مطالعه و توجه قرار گرفته ایم، رویکرد خود را تغییر می دهیم، و پس از مطالعه نیز می توانیم، نتایج به دست آمده را فهمیده و در رویکرد خود تغییر ایجاد کنیم. برای مثال یکی از دلایل عدم سقوط جوامع سرمایه داری و محقق نشدن پیش بینی های کارل مارکس، خود نوشته های کارل مارکس و هشداری است که به نظام سرمایه داری داد. در مثال ساده تر فرض بفرمایید که علم اقتصاد پیش بینی کند قیمت دلار در هفته ی آینده کاهش چشم گیری خواهد داشت، نتیجه آن می شود که صاحبان دلار برای فروش دلار به صرافی ها هجوم می آورند و قیمت دلار نه هفته ی آینده بلکه از همین امروز شکسته می شود. اینها مثال هایی ساده و قابل درک است. 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

قسمت دوم: 🔰 🍀 اما نکته ی مهم تر آن است که علوم انسانی ساحت انسانی را صورت بندی می کند و قالب می زند و سپس این قالب ها را به خوراکی برای اندیشه و عمل مخاطبان تبدیل می کند و در نتیجه به ساحت پیش رو شکل می دهد. برای مثال اگر در قرن پانزدهم بودَن و ماکیاولی تصورات تازه ای درباره ی قدرت سیاسی و حکومت ابداع کردند، این کارشان صرفا توصیفی از دگرگونی های اجتماعی ای که مستقلا رخ داد به دست نمی دهد، بلکه آن ها در بناسازی شکل هایی از حکومت سهیم بودند که از بطن دگرگونی های مذکور سر برآورد. بدون مفاهیم «شهروند»، «حق حاکمیت» و «حکومت» که به یکسان در اختیار حاکمان و تابعان آن ها باشد دولت های مدرن نمی توانستند وجود داشته باشند. مشابه همین سخن در اواخر قرن هجدهم به بعد درباره ی اقتصاد و هم درباره ی جامعه شناسی مصداق دارد. گفتمان علوم اقتصادی نه تنها امکان فهم اعمال اقتصادهای مدرن را برای ما فراه م کرده است بلکه در چیستی و موجودیت این اقتصادها نیز نقشی اساسی یافته است. مفاهیمی که اقتصاددانان دانشگاهی تولید کردند و معانی که در کنش اقتصادی عاملان دمیدند، نقش مهمی در شکل گیری عرصه های متعدد اقتصاد مدرن داشته است. حتی گردآوری آمارهای اجتماعی که توصیف صرف به نظر می رسند، نقش بنیادی ای در پی ریزی جوامع مدرن داشته اند. جوامع مدرن نمی توانستند وجود داشته باشند اگر ویژگی های جمعیت شناختی آن ها با توالی های منظم ترسیم و تحلیل نمی شد. پس علم نظری با همان صورت تأملی اش می تواند در فرایند های تداوم و تغییر ساحت های اجتماعی به صورت جدی دخیل باشد، هر چند در نگاه اول اموری صرفا نظری به نظر برسد. مفاهیم نظری در مطالعات دانشمندان جدید و تقسیم بندی های ایشان و معانی که خلق می کنند مثل نظام طبقاتی، بروکراسی، شهر نشینی، دین و بسیاری از امور دیگر پیوسته وارد زندگی ما می شوند به ما شکل می دهند و جهان روبروی ما را تغییر می دهند. 🍀 مثال هایی از خودمان عرض کنم. دین مبین اسلام و قرآن کریم اگر موفق شد عرب جاهلی را از آن حضیض به اوج تمدن اسلامی برساند، مهم ترین دلیلش آن است که دستگاهی از معانی فرهنگ ساز و شکل دهنده به آدمیان با خود به همراه آورد و یا یکی از دلایل اوج گیری عرفان و صوفیه در تمدن اسلامی در قرون 7 و 8 و 9، دستگاه معرفتی عرفانی و معانی انباشته و منسجمی بود که محیی الدین در قرن هفتم ایجاد کرد. لازم به ذکر است که بنده الان به حیثیت معرفت شناختی این معانی کاری ندارن اینکه صحیح هستند یا غلط و یا رحمانی هستند یا شیطانی و ... بلکه بیشتر به این خصیصه ی ساحت انسانی کار دارم که معانی تولید شده در امور مختلف را می گرد، جذب می کند بازتولید می کند و به خود شکل می دهد. 🍀 القصه آنچه به نظر می رسد این است که نزاع امروز ما با تمدن غربی، جنگ روایت ها نیست، بلکه جنگ معانی است، آن هم معانی ای مربوط به ساحت انسان! امروز اگر ما ماهیت انقلاب اسلامی و تمدن اسلامی را صورت بندی نکنیم (نه روایت) و نتوانیم دستگاه معانی متناسب با جامعه ی امروز تولید کنیم، اسلام در این نبرد شکست می خورد. نبرد اسلام با غرب اگرچه در همه ی ساحت های سیاسی و اقتصادی و میدانی و ... قابل در حال وقوع است، ولی به نظر عمیق ترین لایه و مهم ترین سطح آن که نیازمند تلاش شبانه روزی و جهاد است تولید نظریه پرداز در ساحت علوم نظری و خلق معانی متناسب با جامعه و فرهنگ اسلامی پیشین است، و به نظرم قشر معتنی بهی از نخبگان بایستی به این ساحت اشتغال داشته باشند، چون نظریه پردازان هستند که مهندسی جامعه ی پیش رو را صورت داده و سایرین از منظر ایشان به وقایع نگاه کرده و تحلیل می کنند. 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

🔰 الحمد لله و المنة مباحثه ی کتاب "تحصیل السعادة" فارابی نیز با رفقای نفحاتی به پایان رسید. کتاب دارای فرازهایی بسیار جذاب برای بنده بود. البته حائز نکاتی منفی نیز بود که از پرداختن بدان در این نوشتار پرهیز می کنم. مباحثه ی کتاب تقریبا 14 جلسه ی یک ساعت و نیم ه معادل 21 ساعت به طول انجامید و سطر به سطر و کلمه به کلمه ی آن را با دوستان به گفت و گو گذاشتیم. 🍀 کتاب را معلم ثانی به این صورت آغاز می کند که امور انسانی ای که برای رسیدن به سعادت قصوی در جامعه انسانی احتیاج است به چهار دسته تقسیم می شود: 1. فضائل نظری 2. فضائل فکری 3. فضائل خلقی 4. صناعات عملی. همین نگاه سعادت محور و غایت مندانه – چنانچه از اسم کتاب نیز هویداست – نقطه ی گرانیگاه اصلی کتاب است، به عبارت دیگر اگر انسان با عمل خودش را می سازد و دو راه سعادت و شقاوت پیش روی اوست در اولین قدم بایستی نسبت هر چیزی (حتی علوم) را به سعادت و شقاوت تعیین کنیم، پس علم و سایر امور انسانی نمی توانند اموری خنثی و بدون ارزش باشند، هر چیزی در نسبت با سعادت یا معدّ و کمک کار است و یا مانع و سد راه. 🍀 در ادامه کتاب به دو بخش اصلی تقسیم می شود: قسمت نخست به شرح و توضیح فضائل فوق می پردازد، در بخش فضائل نظری که همان فلسفه و علم (اعم از طبیعی و انسانی) هستند، معلم ثانی نظری به منطق به عنوان علم مقدماتی تحصیل یقین و سپس به طبیعیات، ریاضیات، مابعدالطبیعة و علم الانسان و علم المدنی می پردازد، و توضیح می دهد که چگونه علم الانسان در ذیل حکمت نظری تعریف و سپس راهی به سوی کمال پیش روی انسان باز می کند. فضیلت فکری همان قوه ی تدبیر و مدیریت امور با توجه به شرایط عینی و خارجی است است، که شرط اساسی برای کشورداری و جعل قوانین و سیاست گذاری است.وظیفه ی اصلی حاکم و حکمران و قانون گزار پیاده سازی فضائل عقلی در کف جامعه به حسب استعداد افراد با استمداد گرفتن از فضیلت فکریه و قدرت تدبیر است. فضائل خلقی نیز همان ملکات و خلقیات اخلاقی و حسنه است و حال صناعات هم که از لفظ آن مشخص است. 🍀 در قسمت دوم کتاب فارابی اولا به بحث از فضیلت رئیسه و در پی آن به بحث از شرایط رئیس (حاکم و پادشاه) می پردازد، اینکه چگونه بایستی خود به فضائل آراسته باشد. رئیس اول بایستی فیلسوف (عالم به اهم علوم در تحصیل و تعیین سعادت انسانی) بوده و این امور را به نحو یقینی تحصیل کرده باشد و علاوه بر اینکه متخلق به فضائل خلقی نیز هست، باید این قدرت را داشته باشد تا با به کارگیری روش های گوناگون تعلیم و تأدیب امت را به دنبال خود به سوی سعادت بکشاند. یکی از مهم ترین نکاتی که در این بین وجود دارد، توانایی اقناع و تبدیل معقول به محسوس و متخیل و استفاده از تمثیل است، دین و ملت اساسا از نگاه فارابی چنین جایگاهی دارد. 🍀 نکته ی جالب دیگر به نظر حقیر التفاتی است که فارابی به فرهنگ و قومیت اقوام گوناگون نشان می دهد. او نیک می داند که فرهنگ های گوناگون مسائل و خلقیات و شرایط گوناگونی به بار می آورند و هنر حاکم آن است که هر قومی را از راه ویژه ی خویش به سوی سعادت رهنمون سازد. در فرازهای پایانی فیلسوف و رئیس اول و واضع نوامیس (قوانین) را یک نفر می داند و جملاتی در وصف امام الأمة دارد که به فرهنگ شیعی و فهم ما از امام بسیار نزدیک می شود. 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

💠 به مناسبت میلاد مبارک حضرت ولی عصر روحی و ارواح العالمین له الفداء خاطره ای را برای شما سروران نقل می کنم. یکی از دوستان ما چند سالی بود که درس خارج شرکت می کرد و می خواست معمم شود، ولی پدرش راضی نبود، به علاوه با چند مشکل دیگر نیز برای معمم شدن مواجه شده بود، تا اینکه چند سال پیش نیمه ی شعبان معمم شد و برای بنده بشخصه خیلی سوال برانگیز بود که چه اتفاقی افتاده است. 🔰 ایشان بعد از مدتی جریان معمم شدنش را برای یکی از اساتید نقل می کرد که دست بر قضا بنده هم در آنجا حاضر بودم و شنیدم. گفت:خیلی بالا و پایین کردم که معمم بشوم یا خیر، با چند تا از اساتید اخلاق نیز مشورت کرده بودم که در صورت نارضایتی پدر چه کنم؟ عموما گفتند که معمم شدن من به صلاح نیست، اما بنده در نفس خودم احساس می کردم که برای دفاع از اسلام و انقلاب نیاز دارم حتما لباس بپوشم و این لباس روحانیت در واقع لباس رزم و سربازی من است. در حساب کتاب خودم به این نتیجه رسیدم که به تکلیف عمل کنم و فعلا به پدر اطلاع ندهم و باقی امر نیز به عهده ی من نیست، ما سرباز فرمانده ای هستیم که بر دل ها امیر است. وقتی این تصمیم را گرفتم و عزم خود را جزم کردم، همان شب حضرت ولی عصر روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء را خواب دیدم. میدان نبردی بود، در بحبوحه ی جنگ حضرت با یک پرچم به دست مبارکشان به سمت من می آمدند، به من رسیدند و فرمودند: این پرچم را بگیر و برو آن نقطه را فتح کن و بیا! بنده حیا کردم، و عرض کردم آقاجان! بنده لیاقت ندارم، من چه کسی باشم که در حضور شما کاری انجام دهم یا سپاهی را فرماندهی کنم؟ حضرت فرمودند: وقتی من به تو امر می کنم دیگر تعارف و شکسته نفسی را کنار بگذار و به وظیفه ات عمل کن! عرض کردم چشم آقاجان شما جان بخواهید "امرکم مطاع و انا لکم العبید" به محض اینکه پرچم را گرفتم از خواب بیدار شدم. نزدیک سحر بود. جالب آن بود که هنوز احدی از تصمیم من اطلاع نداشت، و بنده فقط در نفس خودم به این نتیجه رسده بودم که این کار را انجام دهم. سپس استاد پرسیدند: پدر چه شد؟ گفت: درست شد، مثل آب خوردن! هنوز باورم نمی شود که چقدر راحت درست شد، مثل آب خوردن! 💠 سپس همین شعر حافظ را خواند: «من که باشم که بر آن خاطر عاطر گذرم؟ لطف ها می کنی ای خاک درت تاج سرم» واقعا ما که باشیم که بر آن خاطر عطرآگین و نازنین حضرت عبور کنیم و به متوجه دعای حضرت باشیم؟ اما او خوب بنده نوازی است «دلبرا بنده نوازیت که آموخت بگو؟ که من این ظن به رقیبان تو هرگز نبرم». 🔷 پ.ن: عرضه ی اعمال بر ائمه و مشهود بودن اعمال باطنی و ظاهری ما برای حضرت ولی عصر علیه السلام از مسلمات قرآنی و روایی ما است و حتی چند حدیث از اهل سنت نیز در این زمینه نقل شده است، هر کجا در قرآن شریف اسمی از شهید و شهداء آمده است مراد شهادت اعمال است. از باب نمونه تنها به دو روایت از اکتفاء می کنم: 📖 ... عن برید العجلی قال: کنت عند ابی عبد اللَّه (علیه‌السّلام) فسالته عن قوله تعالی اعملوا فسیری اللَّه عملکم و رسوله و المؤمنون قال ایَّانَا عَنَی. 📖 ... عن ابی عبدالله علیه السلام: نحن الأمة الوسطی و نحن شهداء اللّه علی خلقه وَ حججه فی أرضه ... فرسول اللّه (ص) الشهید علینا بما بلغنا عن اللّه عزّ و جلّ و نحن الشهداء علی الناس. 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai

💠 نگاهی به کتاب ساخت جامعه ی آنتونی گیدنز 🔰 آخر هفته های بهمن و اسفند هزار و چهارصد به ارائه ی کتاب ساخت جامعه ی آنتونی گیدنز خدمت یکی از سروران گذشت. کتاب به بررسی عاملیت و ساختار می پردازد و گیدنز نظریه ی معروف ساخت یابی خود را در این کتاب ارائه می کند. متن کتاب اولا دشوار فهم و ثانیا با ترجمه ای نه چندان مناسب و ثالثا بسیار پر نکته است. آنچه برایم جالب بود نکات فلسفی و فهم هایی که گیدنز به مدد فسلفه ی تحلیلی و سنت آنگلوساکسون پیدا کرده است. در ادامه سعی می کنم سه نکته درباره ی نظریه ی گیدنز عرض کنم. 🔷 نخست: گیدنز نیز همانند ما بحث عاملیت و ساختار را بحثی فلسفی می داند و معتقد است بدون برخورداری از عمق فلسفی و آشنایی به مباحث آن، نمی توان بر این بحث فائق آمد. البته بیان ما به این صورت بود که بحث عاملیت و ساختار اساسا بحث فلسفی ناظر به جامعه شناسی است و از نحوه¬ی وجود جامعه و فرد و ارتباط آنها با یکدیگر بحث می کند. این بحث از مباحثی است که هیچ جامعه شناسی نمی تواند نسبت به آن خنثی باشد، حتی اگر از آن بحث نکند بایستی موضعی در قبال آن در اندیشه ی خود اتخاذ کرده باشد، بالاخره یا جانب عاملیت را گرفته و یا جانب ساختار را و یا سعی در جمع بین عاملیت و ساختار کرده است. به علاوه بحث تبعات فلسفی و اخلاقی بسیاری در پی دارد. برای مثال اگر فرد در جامعه حذف می شود در این صورت بر سر مسائل حقوقی و جنایی چه می آید؟ 🔷 دوم: گیدنز چنانچه مستحضر هستید متعلق به نظریه های نوع سوم است، یعنی می خواهد میان عاملیت و ساختار جمع کند. جمع گیدنز به صورت خیلی خلاصه به این صورت است که فرد زمانی که کنش انجام می دهد، کنش دارای آثار قصد نشده است، و این آثار قصد نشده بر می گدد و زمینه و شرایط کنش بعدی را شکل می دهد. یعنی بر اساس نگاه گیدنز ساختار در هر لحظه در حال خلقی مداوم است و به کنش های بعدی شکل می دهد و چون کنش در ظرف زمان و مکان انجام می شود همواره طولی به عمق تاریخ و عرضی به پهنای جغرافیای فرد دارد، البته اثر کنش می تواند زمان و مکان را در نوردد و در تاریخ و جغرفیا بسط پیدا کند. 🔷 سوم: آنچه برای بنده در این بحث جالب بود مسئولیت فرد در قبال جامعه است، اینکه ما چگونه با پذیرش و تلقی یک معنای جدید و یا حتی سکوت و عکس العمل نشان ندادن نسبت به یک واقعیت اجتماعی و یا یک کنش جزئی در دل فرهنگ، داریم جامعه ی خود را می سازیم، و همه مسئول و معاقب هستیم. و از همه مهم تر دیدگاهی بود که نسبت به روایاتی در باب رابطه ی فعل و جزاء پیدا کردم، مثل "الراضی بعمل قوم فهم منهم" که مرحوم علامه در بحث نظام اعمال المیزان بحث از این سنخ روایات پرداخته اند. در حالی که به نظرم می رسد اگر این بحث درست حل شود، بسیاری از مطالبی که علامه در آنجا فرموده اند تغییر می پذیرد و بسیاری از روایات به گونه ای دیگر معنی می شود. 💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai