زمین هایی در منطقه ما وجود دارد که مردم، اقدام به زراعت و کاشت درخت در آنها می‏کنند و بین اهالی مشهور است که وقف حرم یکی از امامزادگان(علیهم‏السلام) مدفون در منطقه می‏باشند و متولّی وقف هم سادات ساکن در آنجا هستند ولی دلیلی بر وقف بودن آن زمین‌ها وجود ندارد و گفته می‏شود که در گذشته وقفنامه‏ای وجود داشته ولی در آتش سوزی از بین رفته است و مردم در حکومت سابق برای جلوگیری از تقسیم زمین‌ها شهادت به وقفیّت آنها داده‏اند و عدّه‏ای هم می‏گویند که یکی از حاکمان منطقه که علاقه به سادات داشت، آن زمین‌ها را برای معاف شدن از مالیات وقف آنان‏کرد، در حال حاضر این زمین‌ها چه حکمی دارند؟ ج: برای ثبوت وقفيّت، وجود وقفنامه شرط نيست بلکه اعتراف ذواليد که وقف در تصرّف آنان است يا اعتراف ورثه ذواليد بعد از فوت او، به وقف بودن آن ملک، کافی است و همچنين احراز سابقه رفتار با آن ملک به عنوان وقف يا شهادت دو مرد عادل بر وقف بودن آن و يا شهرت وقفيّت آن به گونه‏ای که مفيد علم يا اطمينان باشد هم وقف بودن را ثابت می‏کند. در نتيجه با وجود يکی از اين دلائل وقفيّت، حکم به وقف بودن می‏شود و درغير اين صورت حکم به مالکيت متصرّف نسبت به آنچه در اختيار دارد می‏شود. ⚜ @Ahkaam ⚜

آیا چرم‌هایی که از کشورهای خارجی(غیرمسلمان) وارد می‌شود نجس است؟ نوشته‌های خارجی روی مبلمان در همه جا و همۀ کشورها، دلیل بر خارجی بودن و غیرمسلمان بودن کشور تولید کنندۀ چرم نیست و در این باره نباید وسواس داشته باشید. وسواس داشتن، یک نوع بیماری روحی است که انسان باید سعی کند آن‌را از خود دور نماید. به هر حال حکم مسئله‌ای که پرسیده‌اید به طور خلاصه این است: وسایل چرمی؛ نظیر روکش مبل، کیف، کفش، کمربند و به طور کلی تمام وسایلی که در ساختمان آنها چرم، یا اجزای دیگری از حیوانات؛ مانند استخوان، روده و... به کار رفته باشد، اگر از حیوانات نجس العین؛ مثل سگ و خوک باشد قطعاً نجس است. هم‌چنین اگر چرم در کشوری غیرمسلمان تهیه شده باشد، هر چند از حیوانات حلال گوشت؛ مانند گاو، گوسفند، شتر و ... باشد؛ به دلیل آن‌که حیوان، ذبح شرعی نشده، نجس است. اما اگر چرم، در کشورهای اسلامی و از حیواناتی که نجس العین نباشد تولید شده باشد و بعدآً به کشور دیگری صادر شده و در آن‌جا در تولیدات دیگر به کار رفته باشد، در این صورت، چرم پاک است و استفاده از آن اشکالی ندارد، هر چند روی آن نوشته‌های خارجی باشد و این مبلمان یا... در کشوری غیر اسلامی ساخته شده باشد.[1] هم‌چنین اگر مبلمان در کشوری غیرمسلمان ساخته شده، اما ما نمی‌دانیم چرم آن تولید کشورهای اسلامی است یا تولید کشورهای غیر اسلامی، در این صورت نیز نمی‌توان حکم به پاک بودن آن کرد. ولی اگر مبلمان در کشور مسلمان ساخته شده و نمی‌دانیم چرم آن تولید چه کشوری است(مسلمان یا غیرمسلمان)، در این صورت استفاده از آن اشکال ندارد.[2] به هر حال اگر مبلمان از چرم نجس هم که باشد، می‌شود از آن استفاده کرد. با سه شرط نجاست مبلمان به شما سرایت می‌کند: یقین به نجاست مبل داشته باشید. چیز نجس با شما که پاک هستید، ملاقات کند. هر دو یا یکى به طورى‌تر باشد که رطوبت یکى به دیگرى برسد، و اگر ترى به قدرى کم باشد که به دیگرى نرسد، چیزى که پاک بوده نجس نمی‌شود.[3] به هر حال اگر در هر مرحله‌ای شک داشته باشید، نجس نمی‌شوید. ⚜ @Ahkaam ⚜

وقفنامه ملکی که مربوط به پانصد سال پیش است پیدا شده، آیا اکنون حکم به وقفیت آن ملک می‏شود؟ ج: مجرّد سند وقف تا زمانی که موجب اطمينان به درستی مضمون آن نشود، حجت شرعی بر وقفيّت نيست، ولی اگر وقف بودن آن ملک بين مردم به‌خصوص افراد کهنسال شايع باشد، به‌طوری که مفيد علم يا اطمينان به وقفيت آن شود و يا ذواليد به آن اقرار کند و يا احراز شود که در سابق با آن به عنوان وقف رفتار می‏شده، ملک مزبور محکوم به وقفيّت است و به هر حال مرور زمان موجب خروج ملک موقوفه از وقفيّت نمی‏شود. ⚜ @Ahkaam ⚜

سه سهم از آب نهر را از پدرم به ارث بردم و اکنون متوجه شده‏ام که این سه سهمی که پدرم خریداری کرده جزء صد سهمی است که پانزده سهم آن موقوفه است و الآن مشخص نیست که این سه سهم داخل در کدامیک است، آیا جزء وقف است یا ملک فروشنده؟ تکلیف من در این رابطه چیست؟ آیا خرید این سه سهم باطل بوده و من حق مطالبه پول آنها را از فروشنده اوّل که هنوز زنده است دارم؟ ج: اگر فروشنده هنگام فروش، مالک شرعی آن مقدار از آب مشترک که فروخته است بوده و معلوم نباشد که آيا آن مقداری را که مالک آن است فروخته يا سهم مشاع بين وقف و ملک را به فروش رسانده است، در اين صورت بيع محکوم به صحّت‏ است و حکم به مالکيّت مشتری نسبت به مبيع و انتقال آن از طريق ارث به ورثه او می‏شود. ⚜ @Ahkaam ⚜

یکی از علما بخشی از دارایی خود از قبیل مزرعه و باغ را وقف خاص نمود و وقفنامه‏ای راجع به آن تنظیم کرد و در آن تصریح نمود که همه شرایط وقف را عمل کرده و صیغه شرعی وقف را هم اجرا نموده است و ده نفر از اهل علم هم آن را امضاء کرده‏اند آیا با وجود آن وقفنامه، حکم به وقفیّت این اموال می‏شود؟ ج: اگر ثابت شود که علاوه بر انشاء صيغه وقف، عين موقوفه را هم تحويل موقوف عليهم يا متولّی شرعی وقف داده و به آنان منتقل نموده است، وقف مذکور محکوم به صحّت‏ ولزوم است. ⚜ @Ahkaam ⚜

چرا تقلید از مجتهد میت، جایز نیست؟ فقهایی که تقلید از مجتهد مرده را جایز نمی‌دانند، به دلایلی استدلال کرده‌اند که برای اطلاع یافتن از آن ادله باید به کتب فقهی مراجعه کرد. اما این سؤال به صورت دیگری نیز قابل طرح است و آن این‌که فایده‌ی چنین حکمی و در واقع فلسفه‌ی آن از دیدگاه این عده، چیست؟ در پاسخ به این سؤال به نکاتی اشاره می‌کنیم: 1. تحصیل و علم‌آموزی دیگر طلاب علوم دینی برای رسیدن به مقام اجتهاد، باعث بقای حوزه‌های علمی و دینی و پیش‌رفت آنها است. 2. اگرچه علمای بزرگ گذشته، بسیاری از مسائل و مشکلات را پاسخ گفته و حل کرده‌اند، ولی بسیاری از مسائل، باقی مانده است که باید توسط آیندگان پاسخ گفته شود. 3. مسلمانان هر روز در زندگی شخصی و اجتماعی و امور داخلی و خارجی خود در جهان، با مسائل جدیدی روبرو می‌شوند و در این باره به تکلیفشان آگاه نیستند. در این‌ گونه موارد، باید فقیهان زنده اجتهاد کرده و تکلیف مردم را روشن نمایند. 4. بسیاری از مسائل و موضوعات در حال تغییر و تبدّل‌اند و این مجتهد زنده است که می‌تواند با توجه به شرایط زمان و مکان، متوجه تغییر موضوع شده و حکم مورد نیاز را بیان نماید. ⚜ @Ahkaam ⚜

زمینی به اداره بهداشت هدیه شده تا بیمارستان یا مرکز بهداشتی در آن ساخته شود ولی مسئولین اداره بهداشت تاکنون اقدام به ساخت بیمارستان یا مرکز بهداشتی در آن نکرده‏اند، آیا جایز است واقف زمین را پس بگیرد؟ و آیا مجرّد تسلیم زمین به مسئولین اداره بهداشت برای تحقق وقفیت، کافی است یا آنکه ساخت ساختمان در آن هم شرط است؟ ج: اگر تحويل زمين توسط مالک به مسئولين اداره بهداشت بعد از انشاء وقف به وجه شرعی، به عنوان تسليم به متولّيان شرعی وقف باشد، حق رجوع و پس گرفتن آن را ندارد، ولی اگر يکی از دو امر مذکور تحقق پيدا نکند حق دارد زمين خود را از آنان پس بگيرد. ⚜ @Ahkaam ⚜

زمینی وجود دارد که مالکش آن را در حضور عالم منطقه و دو نفر شاهد عادل برای ساختن مسجد وقف کرده است و بعد از مدتی اشخاصی بر آن تسلط پیدا کرده و خانه‏ های مسکونی در آن بنا نموده‏ اند، وظیفه آن اشخاص و متولّی چیست؟ ج: اگر بعد از انشاء وقف زمين، قبض عين موقوفه با اذن واقف تحقّق پيدا کرده باشد، همه احکام وقف بر آن مترتّب می‏شود و ساخت خانه‏ های مسکونی توسط ديگران در آن برای خودشان غصب است و بر آنان واجب است ساختمان خود را از بين ببرند و زمين را تخليه کنند و به متولّی شرعی آن تحويل دهند و درغير اين صورت زمين بر ملک مالک شرعی آن باقی و تصرّفات ديگران در آن متوقف بر اجازه مالک است. ⚜ @Ahkaam ⚜

شخصی زمینی را هشتاد سال پیش خریده و بعد از وفات او، ورثه‏اش چندین معامله روی آن انجام داده‏اند و خریدارانی که این زمین را از مشتری اول خریده‏اند همگی فوت کرده‏اند و در نتیجه زمین در اختیار ورثه آنان قرار گرفته است و گروه اخیر حدود چهل سال است که زمین را به‌طور رسمی به نام خود کرده‏اند و بعد از گرفتن سند رسمی مالکیت، خانه‏های مسکونی برای خود در آن ساخته‏اند و اکنون یکی از افراد ادّعا می‏کند که این زمین وقف بر اولاد مالک بوده و آنان حق فروش آن را نداشته‏اند، حال با توجّه به اینکه در طول هشتاد سال کسی چنین ادعایی نکرده و سند مکتوبی که دلالت بر وقفیّت بکند هم وجود ندارد و کسی هم شهادت به آن نداده است، مالکان فعلی چه تکلیفی دارند؟ ج: تا زمانی که مدّعی وقفيّت و مدّعی عدم جواز بيع، ادعای خود را به طريق معتبری ثابت نکرده، حکم به صحّت‏ معاملاتی که روی زمين واقع شده است و همچنين حکم به ملکيت آن برای افرادی که فعلاً نسبت به زمين ذواليد و متصرّف در آن هستند، می‏شود. ⚜ @Ahkaam ⚜

آیا دفن شهدا در اماکن عمومی، زمین‌های موقوفه و یا حرم‌های مشرفه جایز است؟ جواب: اگر آن اماکن عمومی - مانند بسیاری از بوستان‌ها و اماکن آموزشی- وقفی نباشند، دفن شهدا – و اموات - در آنجا پیرو قانون و مقررات مربوطه است و اگر وقفی باشد، چنانچه این کار مغایر با موضوع وقف و هدف واقف نباشد، باز هم اشکالی ندارد و گرنه مجاز نیست. ضمائم: پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): اگر مکان وقفی نباشند، مثل پارک‌ها و اماکن عمومی و مغایر با قانون هم نباشد، اشکال ندارد و اگر مکان وقفی باشد و دفن کردن مغایر با نظر واقف نباشد، اشکال ندارد. حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): در فرض تحقق وقف، در صورتی که مخالف وقف نبوده و با اجازه متولی و به مصلحت وقف باشد مانعی ندارد. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): تنها در موارد ضرورت این کار جایز است، مگر در حرم‌هایی که بخشی از آن برای دفن اموات می‌باشد. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): موارد مختلف است در صورتی که منافی با وقف باشد، جائز نیست. ⚜ @Ahkaam ⚜

چرا در اسلام، متن صیغه عقد ازدواج، گویا تنها ناظر به یک قرارداد مالی است، اما عقدی که در مسیحیت خوانده می‌شود، بیشتر جنبه عاطفی دارد؟! ! پاسخ: آنچه روحانیان مسیحی هنگام عقد ازدواج می‌خوانند، متنی برگرفته از متون دینی آنها نیست تا بخواهیم آن‌را با صیغه عقد اسلامی مقایسه کنیم. ضمن این‌که عاقد مسلمان نیز می‌تواند متونی عاطفی را در ضمن خطبه‌ی عقد بخواند، چنانچه در برخی احادیث، عبارات زیبایی نیز در این زمینه پیشنهاد شده است. توضیحات بیشتر: https://www.islamquest.net/fa/archive/fa62722 ⚜ @Ahkaam ⚜

چرا شهادت یک مرد با شهادت دو زن مساوی است؟ پاسخ اجمالی احکام و قوانینی که از سوی خداوند برای بشر وضع شده است، مطابق نظام تکوین، حقایق جهان هستی و ساختار وجودی انسان است. از آن‌جا که ساختار وجود جسمی و روحی زن با مرد متفاوت است، وظایف، تکالیف و احکام این دو نیز مساوی نیست. یکی از تکالیف، ادای شهادت نزد قاضی است که باید مطابق واقع باشد و تحت تأثیر عواطف و احساسات و عوامل غیر واقعی نباشد، تا حقی از کسی ضایع نشود. بدین جهت در بعضی موارد، اصلاً شهادت زن‌ها قبول نمی‌شود، همان‌طور که در بعضی موارد نیز اساساً شهادت مردها پذیرفته نیست و در بعضی موارد شهادت دو زن به جای یک مرد قبول می‌شود و... . علاوه بر این، باید توجه داشت گواهی دادن یک وظیفه و مسئولیت است، نه یک حق. پس اگر شهادت برخی از افراد در دادگاه پذیرفته نشود، یا کمتر پذیرفته شود، گویای سهل‌تر بودن تکلیف و مسئولیت آنان است، نه تضییع حقوق آنها. https://www.islamquest.net/fa/archive/fa489 ⚜ @Ahkaam ⚜