🔰 كمترين حد صله رحم
❓سؤال: كمترين حد صله رحم چقدر است؟
✅ پاسخ: كمترين مرتبه صله رحم سلام و احوالپرسى و دلجويى كردن از آنهاست. (1)
🔸 على عليه السلام فرمود: صِلُوا ارْحامكم ولَو بَالتّسليم
صله ارحام كنيد ولو با سلام كردن. (2)
❓سؤال: حداقل صله رحم و قطع رحم چه قدر است؟
✅ پاسخ: حداقل صله رحم آن است كه در عرف گفته شود فلان كس با خويشاوندانش ارتباط دارد و اگر طورى رفتار كند كه بگويند قطع رابطه كرده، قطع رحم محسوب مىشود و بستگان در اين رابطه با هم متفاوتند. (3)
------------
1. جامع المسائل فاضل، ج 1، س 1772.
2. سفينة البحار، ج 2( ماده رحم).
3. استفتائات جديد مكارم، ج 1، ص 546، س 1787.
📚 احكام آموزشى دختران ؛ ص207
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 حقوق همسايه
♦️ از وظايف همسايهها #رسيدگى و احسان به يكديگر است به طورى كه اگر يكى از آنها نياز به وسيلهاى پيدا كرد؛ از اثاث منزل تا وسايل ديگر بايد در اختيارش گذاشت.
🔹 همسايه نبايد در امور داخلى همسايه دخالت كند و اگر نياز به مشاوره پيدا كرد بايد بهترين راه را در اختيارش گذاشت.
♦️ هر گونه تصرّف در ملك همسايه بدون اذن او جايز نيست. (1)
❓سؤال: اگر شاخه درخت ميوه خانهاى به طرف خانه همسايه برود، آيا همسايه مىتواند از ميوهاش استفاده كند؟
✅ پاسخ: استفاده از ميوه آن منوط به اجازه صاحب درخت است. (2)
🔹 لازم است انسان جلو منكرات همسايه را بگيرد.
💡امام صادق عليه السلام فرمود: مَنْ كانَ له جارٌ يَعْمَلُ بِالَمعاصى فلَم يَنْهَهُ فَهُوَ شَريكُه (3)
كسى كه همسايهاى دارد كه مرتكب معاصى مىشود، اگر او را نهى نكند، در جرم و گناه او #شريك خواهد بود.
---------------
1. مجمع المسائل گلپايگانى، ج 1، ص 550، س 39.
2. جامع الاحكام صافى، ج 2، ص 246، س 1883.
3. الحكم الزاهره، ص 183.
📚 احكام آموزشى دختران ؛ ص209
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 1⃣ امر به معروف
💡پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: چه مىكنيد زمانى كه زنان شما #فاسد و جوانانتان #فاسق شوند و امر به معروف و نهى از منكر را ترك كنيد؟
گفته شد: يا رسول الله! آيا چنين خواهد شد؟
فرمودند: بلى و #بدتر از آن هم خواهد شد. سپس فرمودند: چه مىكنيد زمانى كه امر به منكر و نهى از معروف بنماييد؟
گفته شد: آيا چنين خواهد شد؟!
فرمودند: بلى، #بدتر از آن نيز خواهد شد.
و در آخر فرمودند: چه مىكنيد زمانى كه معروف منكر شود و منكر معروف گردد؟! (1)
چند نكته در زمينه امر به معروف و نهى از منكر 🔻
📌 امر به معروف و نهى از منكر، #بسيج عمومى و همگانى است براى ريشهكن كردن فساد وتأمين سلامت جامعه.
در اين رابطه چند نكته مطرح است:
🔸1. امر به معروف و نهى از منكر در واجبات و محرمات واجب است و در مستحبات و مكروهات مستحب است. (2)
🔸2. امر به معروف و نهى از منكر، مختص به هيچ صنف و گروهى نيست و بر همه اقشار جامعه واجب است.
🔸3. واجب شدن امر به معروف و نهى از منكر شرايطى دارد:
الف) شناخت صحيح معروف ومنكر؛
ب) احتمال تأثير در مخاطب؛
ج) تصميم مخاطب بر تكرار عمل؛
د) نداشتن مفسده و ضرر جانى، عرضى و مالى. (3)
🔸4. در جايىكه شرايط امر به معروف فراهم نباشد، گرچه در اين صورت امر به معروف واجب نيست، ولى انكار قلب و تنفر از گناه لازم است.
🔸 5. شرط نهى از منكر اين است كه منكر را منكر بدانيم. برخى از گناهان بهگونهاى شايع شدهاست كه بسيارى ازمردم آن را منكر نمىدانند؛ مانند #اختلاط محرم و نامحرم بدون رعايت شئونات اسلامى، با #آرايش و حجاب نامناسب بيرون رفتن، #روابط دختر و پسر، ترويج فرهنگ بيگانه در لباسها، ديدن فيلمهاى #مبتذل و ... .
--------------------
1. اصول كافى، ج 5، ص 9.
2. توضيح المسائل مراجع، م 2786.
3. توضيح المسائل مراجع، ج 2، ص 756، م 2791.
📚 احكام داستانى ؛ ص122
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 2⃣ امر به معروف #نزديكان
💡ياسر، خادم امام رضا عليه السلام مىگويد: زيد، برادر امام رضا عليه السلام در مدينه خروج كرد و دست به كشتار و آتش سوزى خانههاى بنىعباس زد. از اين جهت، به «زيد النار» معروف بود. وقتى او را دستگير كردند و نزد امام رضا عليه السلام بردند، حضرت به او فرمود: #انتسابت به مادرمان حضرت زهرا عليها السلام موجب نمىشود گناه كنى و انتظار داشته باشى كه وارد بهشت شوى. زيد گفت: من برادر تو هستم. حضرت فرمود: تو تا وقتى برادر منى كه خداى متعال را اطاعت كنى. درست مانند فرزند نوح عليه السلام كه خداوند فرمود: «او از خاندان تو نيست، او عمل غير صالح است» (1)
و خداوند او را به دليل معصيتش از خاندان نوح اخراج كرد. (2)
💡امام حسن و امام حسين عليهما السلام كه كودك بودند به پيرمردى رسيدند كه مشغول وضو گرفتن بود، ولى وضو را نيكو نميگرفت، آن دو بزرگوار براى اينكه آن پير مرد را آگاه نمايند، شروع به وضو گرفتن كردند و هر كدام ميگفتند: وضوى من صحيح تر است. آنگاه به آن پيرمرد گفتند: ما دو نفر وضو ميگيريم، تو قضاوت كن كه كداميك از ما بهتر وضو ميگيريم. وقتى وضو گرفتند، به وى گفتند: كداميك از ما نيكوتر وضو گرفتيم؟ گفت: شما هر دو خوب وضو گرفتيد، ولى من وضوى نيكوئى نگرفتم. اكنون وضو گرفتن را از شما آموختم. (3)
🖌چند نكته در زمينه امر به معروف و نهى از منكر🔻
از آنجا كه يكى از شرايط امر به معروف احتمال تأثير است، اين فريضه، شكل ثابتى ندارد. مهمتأثيرگذارى است وبه گونههاى زير مىتواند باشد:
🔸الف) تغيير در رفتار همچون اخم كردن بر گناهكار، ترك مجلس. (4)
🔸ب) امر و نهى زبانى (5) به ويژه توسط افراد تأثيرگذار همچون معلم، پدر و مادر، مسئول، دوست و ...
🔸ج) تكرار امر به معروف.
🔸د) امر به معروف جمعى. (6)
🔸ه) كم كردن رابطه.
🔸و) توسل به زور. (7)
البته بايد رعايت #مراتب را نمود و جايز نيست با #احتمال تأثير گذارى در مرتبهاى، از مراتب بعدى استفاده نمود. (8)
--------------------
1. هود/ 46.
2. عيون اخبار الرضا، ج 2، ص 233.
3. بحارالانوار، ج 43، ص 319؛
أَنَّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ مَرَّا عَلَى شَيْخٍ يَتَوَضَّأُ وَ لَا يُحْسِنُ فَأَخَذَا فِي التَّنَازُعِ يَقُولُ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا أَنْتَ لَا تُحْسِنُ الْوُضُوءَ ....
4. همان، م 2804.
5. توضيح المسائل مراجع، م 2807.
6. توضيح المسائل مراجع، م 2813.
7. همان، م 2787.
8. همان، م 2818.
📚 احكام داستانى ؛ ص123
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 3⃣ #بهانههاى ترك امر به معروف
🖌 برخى از مردم براى شانه خالى كردن از مسئوليت امر به معروف، بهانههايى را مطرح مىكنند. به چند نمونه از آنها اشاره مىشود:
🔸1. بيشتر مردم چنين مىخواهند.
🔸2. كسى از امر به معروف حمايت نمىكند و حتى گاهى آمران به معروف و ناهيان از منكر، مورد بى مهرى قرار مىگيرند.
🔸3. امر به معروف، دخالت در زندگى ديگران است.
🔸4. از امر به معروف و نهى از منكر خجالت مىكشند.
♦️ اين افراد تصور مىكنند ديگر با اين بهانه وظيفهاى ندارند، در حالى كه بهانههاى ذكر شده، عذر محسوب نمىشوند.
📚 احكام دو دقيقه اى ؛ ج1 ؛ ص98
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 4⃣ احكام امر به معروف و نهى از منكر
♦️ #فراگيرى شرايط امر به معروف و نهى از منكر و موارد آن واجب است، تا در امر و نهى مرتكب خلاف نشود. (1)
♦️اگر بداند امر و نهى، بدون تقاضا و #نصيحت و موعظه اثر نمىكند، واجب است كه امر و نهى را با نصيحت و موعظه و تقاضا همراه كند. (2)
♦️اگر بداند يا احتمال دهد كه امر و نهى او با #تكرار مؤثّر است، واجب است تكرار كند. (3)
♦️مراد از #اصرار بر گناه، مداومت بر انجام كار نيست، بلكه ارتكاب آن عمل است، هرچند يك بار ديگر باشد، پس اگر يك بار نماز را ترك كرد و بار ديگر هم بناى ترك دارد، امر به معروف واجب است. (4)
---------------
1. تحريرالوسيله.، م 8.
2. تحريرالوسيله.، ص 467، م 3.
3. تحريرالوسيله، ص 467، م 5.
4. همان، ج 1، ص 470، م 4.
📚 احكام آموزشى دختران ؛ ص214
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 5️⃣ #شيوههاى امر به معروف
📌 امر به معروف و نهى از منكر راه و رسمى دارد؛ #ذوق و سليقه مىخواهد، با #تندى نمىتوان كسى را به كارى وا داشت، يا از كارى باز داشت.
براى اين كه امر به معروف مؤثر واقع شود لازم است موارد زير رعايت شود: 🔻
🔸1. با #نرمى باشد: شيوه ملايم و نرم در سخن گفتن و پرهيز از تندى و عصبانيت يكى از شيوههاى مؤثر و مثبت امر به معروف و نهى از منكر است.
قرآن درباره دعوت حضرت موسى و هارون عليهما السلام مىفرمايد: فَقُولا لَهُ قَوْلًا لَيِّناً (1)
با فرعون به نرمى سخن بگوييد.
🔸2. #هماهنگى حرف و عمل: مردم بيشتر از حرف به عمل انسان مىنگرند و از رفتار بيش از سخن تأثير مىپذيرند؛ از اين رو آمر و ناهى بايد خود، آراسته به خوبىها و وارسته از بدىها باشد تا تبليغ و دعوتش مؤثر افتد.
امام صادق عليه السلام فرمود: كونوا دعاة الناس بغير السنتكم (2)
مردم را با رفتار و عملتان به دين دعوت نماييد.
اگر آمر به معروف، به گفته خود عمل ننمايد، امر به معروفش مؤثر نيست.
قرآن مىفرمايد: أَ تَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَكُمْ (3)
آيا مردم را به نيكى دعوت مىكنيد و خودتان را فراموش مىنماييد؟
🔸3. از راه #محبت و دوستى: صميمى بودن و انس گرفتن با افراد سبب مىشود بهتر بتوان در آنها تأثير گذاشت.
🔸4. برخورد شايسته و #چهره باز: داشتن حسن خلق و چهره گشاده عامل جذب ديگران است و بيشترين نقش را در تأثير امر به معروف دارد. همان طور كه مهمترين عامل موفقيّت پيامبر صلى الله عليه و آله در دعوتش از ديدگاه قرآن «خُلُقٍ عَظِيمٍ» او بود.
🔸5. #تشويق در جايى كه با اين شيوه بتوان امر به معروف كرد.
🔸6. #شخصيت دادن: هرگز با توهين و تحقير و در حضور ديگران نمىتوان كسى را به كار نيك جذب كرد. يا از كار خلاف باز داشت.
🔸7. با #نظارت و توجه: امر به معروف و نهى از منكر، بدون توجه و نظارت چندان نقشى در جامعه نمىتواند داشته باشد.
🔸8. توجه به #موقعيت زمانى و مكانى: در هر جا و هر زمان نمىتوان امر به معروف كرد. چه بسا در موقعيت خاصى، امر به معروف نتيجه مطلوب نداشته باشد.
🔸9. توجه به #شخصيت افراد: بايد متناسب با شخصيت افرادى كه منكرى انجام مىدهند برخورد نمود؛ گاهى با يك نگاه تند و گاهى به صورت غير مستقيم و ....
🔸10. رعايت #ادب: ادب در گفتار و رفتار عامل جذب است؛ گفتار و عمل شخص بايد چنان باشد كه دل فرد را تسخير كند.
🔸11. #زمينه سازى: بسيارى از تذكرات و درخواستها اگر بدون زمينه چينىهاى لازم انجام شود بىاثر است؛ لذا مناسب است شرايطى فراهم شود تا به راحتى امر و نهى ما مؤثر واقع شود.
🔸12. جلب #اعتماد: با ديگران بايد به گونهاى برخورد كرد كه به ما اعتماد پيدا كنند و حرفهاى ما را از سرِ خيرخواهى بدانند و باورشان آيد كه خير آنان را مىخواهيم.
---------------
1. طه، آيه 44.
2. بحارالانوار، ج 70، ص 308، حديث 38.
3. بقره، آيه 44.
📚 احكام آموزشى دختران ؛ ص215
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 6⃣ امر به معروف در محيط #خانواده
❓پرسش: زنىكه به مسائل شرعى نماز و ديگر مسائل بى اهميت است، به خصوص نماز صبح، وظيفه شرعى شوهر چيست؟
✅ پاسخ: بايد او را امر به معروف و نهى از منكر و به خواندن نماز ترغيب نمايد. (1) و زمينه اصلاح او را فراهم نموده و از هرگونه خشونت كه حاكى از بداخلاقى و ناسازگارى است خوددارى نمايد. (2)
❓پرسش: اگر خانمى ببيند شوهر او چشم چرانى مىكند و با زنهاى نامحرم گرم مىگيرد آيامىتواند براى متوجه كردن او به اين عمل زشتش تا مدتى به او تمكين نكند؟
✅ پاسخ: تمكين نكردن جايز نيست ولكن با رعايت مراتب و شرايط، نهى از منكر كند. (3)
-----------------
1. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 1، ص 287، س 16.
2. اجوبة الاستفتائات، س 1078.
3. احكام روابط زن و شوهر، ص 30.
📚 احكام خانواده ؛ ص140
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari