های جنگ جهانی قبل از ظهور خواهد بود و به شیعیان توصیه شده است نقش «بی‌طرفی» را در پیش بگیرند.[129] ادامه دارد 🔻یاران سیدخراسانی🔻 به کانال مادرایتا بپیوندید👇👇 https://eitaa.com/alamdarenghlab به کانال مادرواتساپ بپیوندید(1)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Hxo5ev0Owd1CSHad5GsIAs به کانال مادرواتساپ بپیوندید (2)👇👇 https://chat.whatsapp.com/HBmbGYO2KJo4YjHwpHbTOS به کانال مادرواتساپ بپیوندید(3)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JXAelT5rQnD1xzNfpxzlkY به کانال مادرواتساپ بپیوندید (4)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JWVt3lPRPYZ18fIybMMhSx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(5)👇👇 https://chat.whatsapp.com/BgDoRaDWDCNG0DPiQYTpiL به کانال مادرواتساپ بپیوندید (6)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Ky337kDgiJXHMKRVABs5gx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(7)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ED0lqi9eloV3XEUbSub4fX به کانال مادرواتساپ بپیوندید(8)👇👇 https://chat.whatsapp.com/J65usQkrdu78CaZnC2nVfr به کانال مادرواتساپ بپیوندید(9)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ERCHanuy6ED2glhLi7md8X به کانال مادرواتساپ بپیوندید(10)👇👇 https://chat.whatsapp.com/L7jAg45IwGb94LWHCnW1Ph #نشرحداکثری

جنگ ولد عباس با ارمنی‌ها و شعله‌های جنگ جهانی اشاره در کتاب‏ ‏الغیبة نعمانی به نقل از «کعب‌الأحبار»، به جنگ ولد عباس با جوانان ارمنی و سپس آذربایجان اشاره شده است: حَرْبِ وُلْدِ الْعَبَّاسِ مَعَ فِتْيَانٍ أَرْمِينِيَّةٍ وَ آذَرْبِيجَانَ تِلْكَ حَرْبٌ يُقْتَلُ فِيهَا أُلُوفٌ وَ أُلُوفٌ كُلٌّ يَقْبِضُ عَلَى سَيْفٍ مُحَلَّى تَخْفِقُ عَلَيْهِ رَايَاتٌ سُودٌ تِلْكَ حَرْبٌ يَشُوبُهَا (يُسْتَبْشَرُ فِيهَا) الْمَوْتُ الْأَحْمَرُ وَ الطَّاعُونُ الْأَغْبَرُ (الْأَكْبَرُ).[130] جنگی میان فرزندان عبّاس (کنایه از اهل‌سنت تکفیری) با جوانان ارمنستان و آذربايجان رخ خواهد داد؛ چنان جنگى كه هزاران و هزاران نفر در آن كشته می‌شوند، هر جنگجو شمشيرى زيور يافته به دست می‌گيرد (کنایه از(استفاده از سلاح‌های پیشرفته) و پرچم‌هاى سياه بر آن به اهتزاز در می‌آيد، آن جنگى است كه به مرگ سرخ و طاعون بسيار خطرناک نیز آميخته است و منتهی می‌شود. البته همه یا بخشی از محتوای آن در کتاب الفضائل[131]، تفسیر البرهان[132]، اثبات الهداة[133] و نوادر الاخبار[134] نیز ذکر شده است.[135] گزارش فوق در واقع، فقره‌ای از مجموعه عباراتی است که از «کعب الاحبار» نقل شده و در «کتب شیعی» انعکاس یافته و در ضمن بخشی از «اعترافات»[136] وی در فضیلت و برتری امام علی و ظهور منجی ادیان، در ادامه به «نشانه‌های ظهور» در آخرالزمان نیز پرداخته شده است. اما علاوه بر اینکه سند این گزارش به «کعب الاحبار» منتهی می‌شود، مشکل دیگر این است که نمی‌توان به آن، اصطلاح «حدیث» اطلاق نمود. زیرا کعب الاحبار، در زمان پیامبر ایمان نیاورد[137] و این گزارش را از کسی نیز نقل نکرده که به معصوم منتهی شود. البته بنابر نقل‌های تاریخی، کعب الاحبار[138] بعد از اینکه به ظاهر اسلام می‌آورد، اخبار «ملاحم و فتن آخرالزمان» را از کتاب «انبیاء پیشین» برای مسلمانان بیان می‌کرده است[139] اما کعب الاحبار در این نقل قول‌ها نیز صداقت کامل نداشته و حق و باطل را با هم می‌آمیخته[140] و از اینرو تشخیص سره از ناسره در این نقل قول‌ها از کتب انبیاء پیشین که به معصوم نیز منتهی نمی‌شود، بسیار سخت است. البته به صرف این‌که در سند گزارش، شخصی از پیروان مکتب خلفاء و از راویان اهل‌سنت، قرار گرفته است، دلالت بر جعلی بودن همه محتوای آن ندارد؛ کما این‌که اهل‌بیت نیز در سخنان خویش بر این «مبنا» تاکید فرموده‌اند[141] و معیار پذیرش، موافقت با عقاید حقه شیعی هرچند از زبان راویان عامه و مخالفین -البته به عنوان مؤید در کنار احادیث صحیح و معتبر شیعی- می‏باشد و نمونه‌های مختلفی از آن را می‏توان در میراث حدیثی بیان نمود[142]؛ بنابراین مانوربر روی این نوع گزارش‌ها و انتساب آن به معصوم، صحیح نیست و صرفا زمانی قابل استناد است که شاهدی از آن در منابع شیعی باشد و یا در واقعیت محقق شود.[143] ادامه دارد 🔻یاران سیدخراسانی🔻 به کانال مادرایتا بپیوندید👇👇 https://eitaa.com/alamdarenghlab به کانال مادرواتساپ بپیوندید(1)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Hxo5ev0Owd1CSHad5GsIAs به کانال مادرواتساپ بپیوندید (2)👇👇 https://chat.whatsapp.com/HBmbGYO2KJo4YjHwpHbTOS به کانال مادرواتساپ بپیوندید(3)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JXAelT5rQnD1xzNfpxzlkY به کانال مادرواتساپ بپیوندید (4)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JWVt3lPRPYZ18fIybMMhSx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(5)👇👇 https://chat.whatsapp.com/BgDoRaDWDCNG0DPiQYTpiL به کانال مادرواتساپ بپیوندید (6)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Ky337kDgiJXHMKRVABs5gx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(7)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ED0lqi9eloV3XEUbSub4fX به کانال مادرواتساپ بپیوندید(8)👇👇 https://chat.whatsapp.com/J65usQkrdu78CaZnC2nVfr به کانال مادرواتساپ بپیوندید(9)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ERCHanuy6ED2glhLi7md8X به کانال مادرواتساپ بپیوندید(10)👇👇 https://chat.whatsapp.com/L7jAg45IwGb94LWHCnW1Ph #نشرحداکثری

ولد عباس: مخالف مذهب شیعه ثابت و یقینی است که شیعه در جنگ ناحیه آذربایجان، نقش بی‌طرف را ایفا می‌کند و شرکت ندارد (فَكُونُوا أَحْلَاسَ بُيُوتِكُمْ). حال افرادی که افکار آلوده سیاسی خویش را مباحث علمی می‌آمیزند، چگونه مدعی هستند «ولد عباس» بر حکومت شیعی ایران قبل ظهور منطبق است و آیا شیعه ایران با ارمنی‌ها در جنگ ناحیه آذربایجان خواهند جنگید (حَرْبِ وُلْدِ الْعَبَّاسِ مَعَ فِتْيَانٍ أَرْمِينِيَّةٍ)؟ خیر[144]. زیرا به قرینه اینکه شیعه در این جنگ شرکت نمی‌کند. «بنی‌عباس» مذکور در احادیث مهدویت، کنایه از حکومت‌های عربی مخالف منهج اهل‌بیت[145] و «ولد عباس» نیز اشاره به پروش‌یافتگان حکومت‌های عربی مخالف شیعه و مکتب اهل‌سنت تکفیری (که حتی در رنگ سیاه لباس و پوشش نیز خود را به بنی‌عباس شبیه کردند) و متعلق به «جریان ابقع»[146] مستقر در فتنه شام قبل ظهور است[147] و نشانگر این است که یکی از طرف‌های جنگ با نظامیان ارمنستان، گروه‌های سلفی مخالف شیعه خواهند بود. لازم به ذکر است، زبان روایات در بیان اسامی شخصیت‌های ظهور، نمادین، رمزآلود، کنایه‌ای و حاکی از حقایق و واقعیاتی است.[148] جنگ ولد عباس با ارمنی و آذربایجان ، تلمیحی است به اینکه بعد از این که جماعت تکفیری سلفی، وارد معرکه جنگ در قفقاز شدند، ابتدا با ارمنی‌ها و سپس با خود آذربایجانی‌ها خواهند جنگید. و از آنجا که گروه‌های تکفیری مخالف شیعه، تمرکز نظامی در فتنه شام، دارند؛ بنابراین حضور جماعت تکفیری مخالف شیعه (ولد عباس) در منطقه قفقاز، بیانگر این است که با انتقال آنان از فتنه شام به معرکه جنگ ناحیه آذربایجان، «جنگ‌های نیابتی» در این سرزمین نیز شکل خواهد گرفت. در منازعه آذربایجان، ترکها در طرف مقابل رومی‌ها قرار خواهند گرفت. زیرا علاوه بر اینکه از اختلاف ترک‌ها و رومی‌ها[149] به دلیل تضاد منافع سخن به میان آمده است؛ جریان ولد عباس که مورد حمایت ترک‌ها است، با سفیانی مورد حمایت غربی‌ها نیز در شرق سوریه خواهند جنگید. ادامه دارد 🔻یاران سیدخراسانی🔻 به کانال مادرایتا بپیوندید👇👇 https://eitaa.com/alamdarenghlab به کانال مادرواتساپ بپیوندید(1)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Hxo5ev0Owd1CSHad5GsIAs به کانال مادرواتساپ بپیوندید (2)👇👇 https://chat.whatsapp.com/HBmbGYO2KJo4YjHwpHbTOS به کانال مادرواتساپ بپیوندید(3)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JXAelT5rQnD1xzNfpxzlkY به کانال مادرواتساپ بپیوندید (4)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JWVt3lPRPYZ18fIybMMhSx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(5)👇👇 https://chat.whatsapp.com/BgDoRaDWDCNG0DPiQYTpiL به کانال مادرواتساپ بپیوندید (6)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Ky337kDgiJXHMKRVABs5gx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(7)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ED0lqi9eloV3XEUbSub4fX به کانال مادرواتساپ بپیوندید(8)👇👇 https://chat.whatsapp.com/J65usQkrdu78CaZnC2nVfr به کانال مادرواتساپ بپیوندید(9)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ERCHanuy6ED2glhLi7md8X به کانال مادرواتساپ بپیوندید(10)👇👇 https://chat.whatsapp.com/L7jAg45IwGb94LWHCnW1Ph #نشرحداکثری

ائتلاف نظامی «اخوان ‌الترک» و «ولد عباس» در جنگ آذربایجان سوالی که مطرح می‌شود «ولد عباس» مستقر در فتنه شام، چگونه در منطقه آذربایجان با جوانان ارمنی به جنگ خواهند پرداخت؟[150] با تشکیل «خانواده حدیثی» و به قرینه اینکه از دسیسه‌چینی ترک‌ها در خرابی آذربایجان، سخن به میان آمده است، احتمال دارد گروه‌های تکفیری مخالف شیعه توسط ترک‌ها از منطقه شام به صحنه جنگ آذربایجان منتقل شوند. و یکی از دلایل عمده خرابی منطقه آذربایجان در نتیجه ورود جماعت سلفی به این مناطق رقم خواهد خورد. زیرا در روایات، برای ترک‌ها دو مرحله نظامی مخرّب، مطرح شده است، نقش‌آفرینی نظامی در منطقه آذربایجان و نیز گسیل قدرت نظامی به شرق سوریه: لِلتُّرْكِ خَرْجَتَانِ: خَرْجَةٌ مِنْهَا خَرَابُ آذَرْبِيجَانَ، وَ خَرْجَةٌ يَخْرُجُونَ فِي الْجَزِيرَة[151]؛ لِلتُّرْكِ خَرْجَتَانِ: إِحْدَاهُمَا يُخَرِّبُونَ أَذَرْبِيجَانَ، وَ الثَّانِيَةُ يَشْرَعُونَ مِنْهَا عَلَى شَطِّ الْفُرَات‏.[152] به قرینه اینکه «ترک‌ها» وارد جزیرۀ[153] در مناطق محل عبور فرات می‌شوند، پس به یقین، مقصود «اخوان الترک» نقش‌آفرین در منطقه شام است که در مراحل پایانی فتنه شام[154] به جزیرة الشام (مناطق مابین رقه و دیرالزور) در شرق سوریه[155] حمله نظامی می‌کنند: تُخْسَفُ‏ قَرْيَةٌ مِنْ قُرَى الشَّام‏ ... وَ سَيُقْبِلُ إِخْوَانُ التُّرْكِ حَتَّى يَنْزِلُوا الْجَزِيرَة.[156] جنگ ایران و ترکیه در آخرالزمان؟ نکته مهم و شایان ذکر اینکه هرچند حضور جماعت تکفیری سلفی در مرزهای کیان شیعه، خطرساز و تهدید امنیت ملی، تلقی می‌شود لکن با تاکید امام معصوم بر عدم مداخله نظامی مستقیم با طرف‌های درگیر در جنگ ناحیه آذربایجان (فَكُونُوا أَحْلَاسَ بُيُوتِكُمْ)، از اینرو با فتنه‌گری‌های «اخوان الترک»، نباید مواجهه مستقیم نظامی داشت تا سرانجام با دست خویش، خود را در مهلکه شرق سوریه (قرقیسیا) در مواجهه با دشمنان شیعه هلاک نمایند و در واقع اخوان الترک، سپر بلای شیعه در تقابل نظامی با دشمن اصلی، سفیانی موردحمایت غربی‌ها خواهند شد. توضیح اینکه: سفیانی بعد از تسلط بر الکور الخمس شام[157] و تثبیت قدرت در دمشق[158]، آنگاه در مسیر حمله به عراق[159] ناگزیر در منطقه قرقیسیا دیرالزور در شرق سوریه[160] با «اخوان الترک» که از قبل تا «جزیرة الشام» پیشروی نظامی داشته‌اند[161] و نیز با بنی‌قیس همپیمان ترک‌ها در قرقیسیاء در شرق سوریه وارد جنگ خواهد شد[162]؛ بنی قیس، ساکنان اهل‌سنت شرق سوریه هستند که البته امتداد قومیتی آن در مناطق غرب عراق تا بغداد نیز وجود دارد[163] و از فتنه‌گری آنان و جنگ در مناطق بنی قیس قبل از ظهور نیز در کتب معتبر سخن به میان آمده است[164]؛ لازم به ذکر است از سفیانی به عنوان نقمت و عذاب برای دشمنان شیعه، نام برده شده است (السُّفْیانِی نَقِمَةً لَكُمْ مِنْ عَدُوِّكُم) و دشمنان مشغول جنگ با یکدیگر خواهند شد (أَعْدَاءَكُمْ یقْتَتِلُونَ فِی مَعَاصِی اللَّهِ وَ یقْتُلُ بَعْضُهُمْ بَعْضا) که عبارة اخری «جنگ جبّارین» با یکدیگر است در حالیکه شیعه از مناطق جنگ به دور است (وَ أَنْتُمْ فِی بُیوتِكُمْ آمِنُونَ فِی عُزْلَةٍ عَنْهُم).[165] ادامه‌ دارد 🔻یاران سیدخراسانی🔻 به کانال مادرایتا بپیوندید👇👇 https://eitaa.com/alamdarenghlab به کانال مادرواتساپ بپیوندید(1)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Hxo5ev0Owd1CSHad5GsIAs به کانال مادرواتساپ بپیوندید (2)👇👇 https://chat.whatsapp.com/HBmbGYO2KJo4YjHwpHbTOS به کانال مادرواتساپ بپیوندید(3)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JXAelT5rQnD1xzNfpxzlkY به کانال مادرواتساپ بپیوندید (4)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JWVt3lPRPYZ18fIybMMhSx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(5)👇👇 https://chat.whatsapp.com/BgDoRaDWDCNG0DPiQYTpiL به کانال مادرواتساپ بپیوندید (6)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Ky337kDgiJXHMKRVABs5gx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(7)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ED0lqi9eloV3XEUbSub4fX به کانال مادرواتساپ بپیوندید(8)👇👇 https://chat.whatsapp.com/J65usQkrdu78CaZnC2nVfr به کانال مادرواتساپ بپیوندید(9)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ERCHanuy6ED2glhLi7md8X به کانال مادرواتساپ بپیوندید(10)👇👇 https://chat.whatsapp.com/L7jAg45IwGb94LWHCnW1Ph #نشرحداکثری

دیپلماسی مواجهه با فتنه «اخوان الترک» در جغرافیای ظهور بنابراین دیپلماسی حکومت زمینه‌ساز در مواجهه با فتنه‌انگیزی «اخوان الترک»، باید مبتنی بر خویشتنداری و در عین حال پاسداری از مرزهای جغرافیای کیان شیعه باشد؛ زیرا هرچند در «ابتدا» فتنه شام، ترک‌ها با رومی‌ها، اشتراک منافع دارند اما در نهایت بعد از وقوع حوادثی باهم اختلاف شدید پیدا خواهند کرد به گونه‌ای که منجر به جنگ در برخی مناطق نیز خواهد شد: اسْتَثَارَتْ عَلَيْكُمُ الرُّومُ وَ التُّرْكُ وَ جُهِّزَتِ الْجُيُوشُ ... وَ يَتَخَالَفُ التُّرْكُ وَ الرُّومُ وَ تَكْثُرُ الْحُرُوبُ فِي الْأَرْض‏.[166] زمانى كه رومی‌ها و ترک‏ها، غبار فتنه را عليه شما بلند كردند و بر شما بشورند و لشکرها آماده و تجهيز شوند ... آنگاه و ترک‏ها با رومی‌ها اختلاف پیدا می‌کنند و جنگ در نقاط مختلف گسترش پیدا می‌کند. به نظر می‌رسد بعد از اعلان «مارقة الشام»[167]، به دلیل پیشروی نظامی اخوان الترک در شرق سوریه، از علل اصلی اختلاف ترک‌ها با غربی‌ها است. و همانطور که بیان گردید با فتنه‌گری‌های «اخوان الترک» در جغرافیای ظهور، نباید مواجهه مستقیم نظامی داشت تا سرانجام با دست خویش خود را در مهلکه شرق سوریه (قرقیسیا) در مواجهه با دشمنان شیعه هلاک نمایند. ادامه دارد 🔻یاران سیدخراسانی🔻 به کانال مادرایتا بپیوندید👇👇 https://eitaa.com/alamdarenghlab به کانال مادرواتساپ بپیوندید(1)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Hxo5ev0Owd1CSHad5GsIAs به کانال مادرواتساپ بپیوندید (2)👇👇 https://chat.whatsapp.com/HBmbGYO2KJo4YjHwpHbTOS به کانال مادرواتساپ بپیوندید(3)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JXAelT5rQnD1xzNfpxzlkY به کانال مادرواتساپ بپیوندید (4)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JWVt3lPRPYZ18fIybMMhSx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(5)👇👇 https://chat.whatsapp.com/BgDoRaDWDCNG0DPiQYTpiL به کانال مادرواتساپ بپیوندید (6)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Ky337kDgiJXHMKRVABs5gx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(7)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ED0lqi9eloV3XEUbSub4fX به کانال مادرواتساپ بپیوندید(8)👇👇 https://chat.whatsapp.com/J65usQkrdu78CaZnC2nVfr به کانال مادرواتساپ بپیوندید(9)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ERCHanuy6ED2glhLi7md8X به کانال مادرواتساپ بپیوندید(10)👇👇 https://chat.whatsapp.com/L7jAg45IwGb94LWHCnW1Ph #نشرحداکثری

سناریوی جنگ در همسایگان شمالی و تاثیر آن بر امنیت ایران قبل ظهور هرچند احتمال دارد شیعیان مظلوم منطقه آذربایجان و سایر مناطق، طعمه خواسته‌های نامشروع حاکمان و قدرت‌های استعماری گردند. زیرا نقمت و بلا هرگاه واقع شود، فرقی بین گناهکار و دیگران نیست و در آتش جنگ، تر و خشک باهم می‌سوزد[168]؛ اما وظیفه محور مقاومت شیعی و حکومت زمینه‌ساز باید در حد توان و استطاعت، مانع از قتل و خونریزی گردد و حتی در جهت خنثی کردن فتنه دشمنان، تمهیداتی ولو با کمک غیرمستقیم برای مقابله با اقدامات «دشمن اصلی» صورت گیرد. اتحاد پنهان اردوغان و نتانیاهو علیه ایران در جنگ قره‌باغ (لینک) و البته اگر بنا بر حمایت نیز باشد[169]، باید در حمایت معنوی از شیعیان و پشتیبانی از جبهه‌ای باشد که در طرف مقابل دشمنان واقعی (مثلث غربی عبری و عربی) قرار گرفته است که البته تشخیص این امر نیز دشوار خواهد بود: قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ ... إِنِّي كُنْتُ أَحْمِلُ السِّلَاحَ إِلَى أَهْلِ الشَّامِ فَأَبِيعُهُ مِنْهُمْ فَلَمَّا أَنْ عَرَّفَنِيَ اللَّهُ هَذَا الْأَمْرَ ضِقْتُ بِذَلِكَ وَ قُلْتُ لَا أَحْمِلُ إِلَى أَعْدَاءِ اللَّهِ فَقَالَ احْمِلْ إِلَيْهِمْ فَإِنَّ اللَّهَ يَدْفَعُ بِهِمْ عَدُوَّنَا وَ عَدُوَّكُمْ يَعْنِي الرُّومَ وَ بِعْهُمْ فَإِذَا كَانَتِ الْحَرْبُ بَيْنَنَا فَلَا تَحْمِلُوا.[170] طبق گزاره حدیثی فوق که در دیگر کتب معتبر شیعی نیز نقل شده است[171]، از امام معصوم درباره فروش سلاح و کمک نظامی به برخی از طرف‌های درگیر در «منطقه شام» که در جبهه حق قرار ندارند اما در حال جنگ با دشمن اصلی شیعه هستند، استفسار می‌شود و امام چنین پاسخ می‌گویند: حتما سلاح بفروشید و در اختیارشان قرار دهید. زیرا به واسطه این کار، دشمنان شیعه، دفع و نابود می‌شوند اما هرگاه جنگ با شیعه رخ داد، دیگر اقدام به فروش سلاح نکنید. ترافیک پرتعداد پروازهای ترابری بین کشور آذربایجان با رژیم منحوس اسرائیل و ترکیه از مجموعه آنچه بیان گردید، آنچه از «آینده‌پژوهی مهدوی» مستفاد است، درگیری نظامی در آذربایجان، آتش جنگ و فتنه (نَار مِنْ آذَرْبِيجَان) قابل سرایت به سایر کشورها که تلاش‌های بین‌المللی برای توقف آن نیز کارساز نخواهد شد (لَا يَقُومُ لَهَا شَيْ‏ءٌ) و نیز به دلیل اینکه ترک‌ها از عوامل اصلی دخیل در تخریب آذربایجان هستند[172]؛ قطعا یکی از دلایل اختلاف غربی‌ها با ترک‌ها[173] در حوادث منطقه آذربایجان خواهد بود و به قرینه اینکه در گزارش جنگ «ولدعباس با جوانان ارمنی و آذری» نیز از کلیدواژه‌های مشترک با جنگ جهانی (قتل آلاف آلاف، موت احمر و طاعون) استفاده شده است[174]، بیانگر این است آتش جنگ در منطقه آذربایجان در کنار اختلاف ترکها با رومی‌ها و نیز در کنار حوادث فتنه شام در شرق سوریه قرقیسیا، از عوامل شعله‌های شرارت آتش «جنگ جهانی قبل ظهور»[175] است.[176] ضمن اینکه آتش آذربایجان، طراحی چندبُعدی به منظور عملیات ایذایی، بحران‌سازی و تاثیر منفی بر امنیت مناطق در مرزهای شمالی ایران است؛ بنابراین، استراتژی شیعه و دیپلماسی زمینه‌ساز پیرامون جنگ منطقه آذربایجان در عصر ظهور، باید مبتنی بر «بی‌طرفی» (فَكُونُوا أَحْلَاسَ بُيُوتِكُمْ) و در عین حال راهبرد امنیتی محور مقاومت شیعی، اوج «اقتدار نظامی» (فَاسْعَوْا إِلَيْهِ) در دفاع از کیان شیعه در جغرافیای ظهور باشد. ادامه دارد 🔻یاران سیدخراسانی🔻 به کانال مادرایتا بپیوندید👇👇 https://eitaa.com/alamdarenghlab به کانال مادرواتساپ بپیوندید(1)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Hxo5ev0Owd1CSHad5GsIAs به کانال مادرواتساپ بپیوندید (2)👇👇 https://chat.whatsapp.com/HBmbGYO2KJo4YjHwpHbTOS به کانال مادرواتساپ بپیوندید(3)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JXAelT5rQnD1xzNfpxzlkY به کانال مادرواتساپ بپیوندید (4)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JWVt3lPRPYZ18fIybMMhSx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(5)👇👇 https://chat.whatsapp.com/BgDoRaDWDCNG0DPiQYTpiL به کانال مادرواتساپ بپیوندید (6)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Ky337kDgiJXHMKRVABs5gx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(7)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ED0lqi9eloV3XEUbSub4fX به کانال مادرواتساپ بپیوندید(8)👇👇 https://chat.whatsapp.com/J65usQkrdu78CaZnC2nVfr به کانال مادرواتساپ بپیوندید(9)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ERCHanuy6ED2glhLi7md8X به کانال مادرواتساپ بپیوندید(10)👇👇 https://chat.whatsapp.com/L7jAg45IwGb94LWHCnW1Ph #نشرحداکثری

جنگ امام مهدی با «اخوان الترک» بعد ظهور و اما سخن درباره دسیسه‌چینی و فتنه‌انگیزی «اخوان الترک» فعال در فتنه شام و دیگر نقاط که کیان شیعه را با تهدید و خطر مواجه می‌کند، است و بیان گردید که نباید رویاروی مستقیم نظامی داشت تا با دشمن اصلی (سفیانی مورد حمایت غربی‌ها) وارد جنگ شوند؛ البته دیری نخواهد پایید بعد از ظهور لشکریان امام مهدی و جبهه حق، فاتحانه وارد «کشور ترک‌ها» خواهند شد: يُقَاتِلُ السُّفْيَانِيُّ التُّرْكَ ثُمَّ يَكُونُ اسْتِئْصَالُهُمْ عَلَى يَدَيِ الْمَهْدِيِّ[177]؛ لِوَاء يَعْقِدُهُ الْمَهْدِيُّ يَبْعَثُ إِلَى التُّرْكِ فَيَهْزِمُهُم‏.[178] لازم به ذکر است مراد از استیصال ترک‌ها که در مقابل جبهه حق و امام مهدی ایستادگی خواهند کرد، اخوان الترک می‌باشد -که نقش فعال در فتنه شام دارند و با رومی‌ها، نیز اختلاف پیدا خواهد کرد- و نه ترک‌های شیعی سایر کشورها. زیرا در احادیث از تحرکات مردمی ترک‌ها در حمایت از آرمان امام مهدی سخن به میان آمده است.[179] ادامه دارد 🔻یاران سیدخراسانی🔻 به کانال مادرایتا بپیوندید👇👇 https://eitaa.com/alamdarenghlab به کانال مادرواتساپ بپیوندید(1)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Hxo5ev0Owd1CSHad5GsIAs به کانال مادرواتساپ بپیوندید (2)👇👇 https://chat.whatsapp.com/HBmbGYO2KJo4YjHwpHbTOS به کانال مادرواتساپ بپیوندید(3)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JXAelT5rQnD1xzNfpxzlkY به کانال مادرواتساپ بپیوندید (4)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JWVt3lPRPYZ18fIybMMhSx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(5)👇👇 https://chat.whatsapp.com/BgDoRaDWDCNG0DPiQYTpiL به کانال مادرواتساپ بپیوندید (6)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Ky337kDgiJXHMKRVABs5gx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(7)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ED0lqi9eloV3XEUbSub4fX به کانال مادرواتساپ بپیوندید(8)👇👇 https://chat.whatsapp.com/J65usQkrdu78CaZnC2nVfr به کانال مادرواتساپ بپیوندید(9)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ERCHanuy6ED2glhLi7md8X به کانال مادرواتساپ بپیوندید(10)👇👇 https://chat.whatsapp.com/L7jAg45IwGb94LWHCnW1Ph #نشرحداکثری

پرونده ویژه: آذربایجان در تاریخ و آینده آذربایجان، مهد دلیران آذربایجان، منطقه‌ای عالم‌خیز است و در طول تاریخ تشیع علمای تبریز، خوی، اردبیل، لنکران و بادکوبه بر تارک آسمان شیعه درخشیده‌اند[180]، حتی سلطه ۷۰ ساله کمونیست و سیاست ضد مذهبی که آنان در پیش گرفتند، نتوانست ارادت مردم منطقه به مکتب اهل‌بیت را زایل کنند. و این مردم عزیز و شریف پایداری خود را در مسیر اسلام عزیز و مقاومت در برابر مستکبران و صهیونیزم و قدرت‌های فاسد نشان داده‌اند. و سخنی به گزافه نیست اگر بگوییم شیعیان آذربایجان، جزو پرچمداران «تشیع علوی، حسینی و مهدوی» در ایران به شمار می‌رفتند و این سرزمین جایگاه خیزش شیعیان دلسوخته اهل‌بیت در دوره های‌مختلف بوده است: خطّه آذربایجان، حامیان امام حسین ایرانیان در سپاه امام حسین در روز عاشورا نیز حضور چشم‌گیر داشتند. از جمله «اسلم بن عمرو» ایرانی تُرک‌تبار[181] و شعر معروف «أميری حُسَينٌ و نِعمَ الأَمير» را این ایرانی سرخ‌روی سروده است.[182] در قیام مختارثقفی که به خونخواهی امام حسین شهرت یافت، نیز شیعیان آذربایجان جزو پیشگامان کمک به انقلاب شیعی بودند. مختار به وسیله مردم ایران از جمله شیعیان «آذربایجان» تقویت مالی شد[183] و حتی در سپاه او تعداد زیادی از «موالی ایرانی» و «سرخ‌رویان ایرانی» حضور داشتند[184]؛ البته پیش از آن نیز محبّان ایرانی امام علی با هجرت عاشقانه، گردآگرد وی جمع بودند به گونه‌ای که حضور «سرخ‌رویان ایرانی» حتی گاهی مورد اعتراض «اشراف عرب» نیز قرار می‌گرفت[185]. حضور پرشمار ایرانیان در سپاه مختار بعد از شهادت امام حسین نیز تکرار شد و یکی از عوامل پیروزی‌های مختار، استفاده وی از قدرت ایرانیان در مبارزه بود. ادامه دارد 🔻یاران سیدخراسانی🔻 به کانال مادرایتا بپیوندید👇👇 https://eitaa.com/alamdarenghlab به کانال مادرواتساپ بپیوندید(1)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Hxo5ev0Owd1CSHad5GsIAs به کانال مادرواتساپ بپیوندید (2)👇👇 https://chat.whatsapp.com/HBmbGYO2KJo4YjHwpHbTOS به کانال مادرواتساپ بپیوندید(3)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JXAelT5rQnD1xzNfpxzlkY به کانال مادرواتساپ بپیوندید (4)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JWVt3lPRPYZ18fIybMMhSx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(5)👇👇 https://chat.whatsapp.com/BgDoRaDWDCNG0DPiQYTpiL به کانال مادرواتساپ بپیوندید (6)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Ky337kDgiJXHMKRVABs5gx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(7)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ED0lqi9eloV3XEUbSub4fX به کانال مادرواتساپ بپیوندید(8)👇👇 https://chat.whatsapp.com/J65usQkrdu78CaZnC2nVfr به کانال مادرواتساپ بپیوندید(9)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ERCHanuy6ED2glhLi7md8X به کانال مادرواتساپ بپیوندید(10)👇👇 https://chat.whatsapp.com/L7jAg45IwGb94LWHCnW1Ph #نشرحداکثری

سرخ‌رویان ایرانی، از زمینه‌سازان ظهور البته تشیع در سه دوره متفاوت، «همپیمانی ایرانیان با تشیع عراقی» را تجربه کرده است: حضور پرشمار ایرانیان در گردآگرد امام علی، یاری مختار در خونخواهی امام حسین و سرانجام این واقعه قبل از ظهور نیز تکرار خواهد شد[186] و شیعیان ایرانی زمینه‌ساز با مشارکت محور مقاومت شیعی عراق، جریان سفیانی -که حمایت مثلث شوم «غربی عبری عربی» را با خود به همراه دارد- در سرزمین عراق شکست سختی خواهند داد. زیرا با تهدید اماکن و مراکز مقدسه شیعی توسط لشکر متخاصم خارجی، امنیت و ژئوپلتیک شیعه به خطر افتاده، از اینرو، دلیرمردان ایرانی و زمینه‌سازان ظهور برای دفع خطر دشمن متجاوز که تا نزدیکی مرزهای ایران نیز پیشروی نظامی داشته، وارد عراق خواهند شد و جنگ شدیدی رخ می‌دهد[187] و لشکر نظامی ایران[188] با همکاری محور مقاومت شیعی[189] (به رهبری سید خراسانی و یمانی)، دشمن متجاوز را در عراق شکست خواهد داد.[190] نائبان امام مهدی در منطقه آذربایجان طبق گزارش‌های کهن، شیعیان آذربایجان از دیرباز در انتظار ظهور «مهدی موعود» بوده‌اند[191] و جزو پرچمداران «تشیع علوی، حسینی و مهدوی» در ایران به شمار می‌رفتند[192]. حضور نائبان و وکلای امام مهدی تحت پوشش نسازمان وکالت» در خطّه آذربایجان، شاهدی بر این مدعا است. از جمله مشهورترین آنها، احمد دینوری وکیل امام مهدی در منطقه اردبیل[193] و قاسم بن علاء ساکن ناحیه آذربایجان[194] و وکیل و نائب امام عصر در دوران غیبت صغرا است؛ داستان عجیب و شگفت‌آور قاسم بن علاء آذربایجانی و دعای طلب فرزند از امام مهدی خود قصه‌ای پرغصه همراه با بیم و امید است. وی مدت 117 سال عمر كرد! 80 سال آن با سلامت چشم و بينايى و بقيه عمر را در نابينايى سپرى نمود؛ در سال آخر عمر خویش، نامه‌ای از سوی ناحیه مقدسه دریافت می‌کند که ضمن اعلان روز رحلت او به اذن الله هفت روز قبل از وفات، به اعجاز امام عصر از کوری شفا خواهد یافت. در میان مردم این خبر مشهور شد و سرانجام با قلبی زنده و دیده‌ای بینا، دار فانی را وداع گفت؛ بـدن رهبر شیعیان آذربایجان را غسل دادند و در پیراهن حضرت هادى کفن کردند و جامه‌هایى را که از سوى حضرت حجت برایش رسیده بود، بر او پوشانیدند و دفن کردند رحمة الله علیه.[195] یاران امام مهدی از منطقه آذربایجان این ارادات و محبت شیعیان آذربایجان به خاندان اهل‌بیت که ریشه کهن و هزارساله دارد تا عصر ظهور نیز امتداد خواهد داشت. و در میراث روایی شیعی از تحرکات مردمی ترک‌ها در حمایت از آرمان امام مهدی در آستانه ظهور سخن به میان آمده است[196]؛ و طبق برخی احادیث، در هنگامه ظهور نیز افراد سرشناسی از اهالی آذربایجان[197]، در زمره یاران خاص امام عصر، قرار دارند.[198] ادامه دارد 🔻یاران سیدخراسانی🔻 به کانال مادرایتا بپیوندید👇👇 https://eitaa.com/alamdarenghlab به کانال مادرواتساپ بپیوندید(1)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Hxo5ev0Owd1CSHad5GsIAs به کانال مادرواتساپ بپیوندید (2)👇👇 https://chat.whatsapp.com/HBmbGYO2KJo4YjHwpHbTOS به کانال مادرواتساپ بپیوندید(3)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JXAelT5rQnD1xzNfpxzlkY به کانال مادرواتساپ بپیوندید (4)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JWVt3lPRPYZ18fIybMMhSx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(5)👇👇 https://chat.whatsapp.com/BgDoRaDWDCNG0DPiQYTpiL به کانال مادرواتساپ بپیوندید (6)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Ky337kDgiJXHMKRVABs5gx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(7)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ED0lqi9eloV3XEUbSub4fX به کانال مادرواتساپ بپیوندید(8)👇👇 https://chat.whatsapp.com/J65usQkrdu78CaZnC2nVfr به کانال مادرواتساپ بپیوندید(9)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ERCHanuy6ED2glhLi7md8X به کانال مادرواتساپ بپیوندید(10)👇👇 https://chat.whatsapp.com/L7jAg45IwGb94LWHCnW1Ph #نشرحداکثری

جمع‌بندی در بررسی و فهم صحیح گزاره «آتش آذربایجان» قبل از ظهور، سه عامل و معیار مهم: الف. نقش‌آفرینی مخرّب «اخوان الترک»؛ ب. شروع جنگ‌ها در «ماه صفر»؛ ج. راست‌آزمایی آن به همراه رصد «سلسله حوادث فتنه شام» قبل از اولین نشانه حتمی ظهور، حائز اهمیت است. آنگاه می‌توان به تصویر روشنی از وقایع هنگامه ظهور دست یافت. زیرا در طول تاریخ در منطقه آذربایجان، جنگ‌های متعددی رخ داده است و هر جنگی، الزاماً به معنای وقوع رویدادهای منتهی به ظهور نیست؛ ضمن اینکه، واقعه «نار آذربایجان» را باید در کنار سایر حوادث قبل ظهور نگریست تا به فهم روشنی دست یافت زیرا نگاه مجزا و مستقل به حوادث کشورهای عصر ظهور، موجب برداشت‌های اشتباه می‌شود. زیرا نشانه‌های ظهور، «قطعه‌های مختلف یک پازل» است که باید در کنار هم نگریست. بنابراین آتش آذربایجان را باید در ضمن رخدادهای دیگر نگریست که مهمترین آن، وقوع حوادث «فتنه شام» منتهی به اولین نشانه حتمی (سفیانی) است. و آن آتش آذریایجان، قطعه‌ای از «پازل ظهور» است، که منجر به تنازع قدرت‌ها و جنگ جهانی شود. بنابراین آنچه از «آینده‌پژوهی مهدوی» مستفاد است، درگیری نظامی در آذربایجان، آتش جنگ و فتنه (نَار مِنْ آذَرْبِيجَان) قابل سرایت به سایر کشورها که تلاش‌های بین‌المللی برای توقف آن نیز کارساز نخواهد شد (لَا يَقُومُ لَهَا شَيْ‏ءٌ) و نیز به دلیل اینکه ترک‌ها از عوامل اصلی دخیل در تخریب آذربایجان هستند[199]؛ قطعا یکی از دلایل اختلاف غربی‌ها با ترک‌ها[200] در حوادث منطقه آذربایجان خواهد بود و به قرینه اینکه در گزارش جنگ «ولد عباس با جوانان ارمنی و آذری» نیز از کلیدواژه‌های مشترک با جنگ جهانی (قتل آلاف آلاف، موت احمر و طاعون) استفاده شده است[201]، بیانگر این است آتش جنگ در منطقه آذربایجان در کنار اختلاف ترکها با رومی‌ها و نیز در کنار حوادث فتنه شام در شرق سوریه قرقیسیا، از عوامل شعله‌های شرارت آتش «جنگ جهانی قبل ظهور»[202] است.[203] ضمن اینکه آتش آذربایجان، طراحی چندبُعدی به منظور عملیات ایذایی، بحران‌سازی و تاثیر منفی بر امنیت مناطق در مرزهای شمالی ایران است؛ بنابراین، استراتژی شیعه و دیپلماسی زمینه‌ساز پیرامون «جنگ منطقه آذربایجان» در عصر ظهور، باید مبتنی بر «بی‌طرفی» (فَكُونُوا أَحْلَاسَ بُيُوتِكُمْ) و در عین حال راهبرد امنیتی محور مقاومت شیعی، به دلیل وقوع این حوادث در آستان ظهور، باید مبتنی بر اوج «اقتدار نظامی قبل ظهور» (فَاسْعَوْا إِلَيْهِ) در دفاع از کیان شیعه در تحولات حادثه‌خیز «جغرافیای ظهور» باشد. ادامه دارد 🔻یاران سیدخراسانی🔻 به کانال مادرایتا بپیوندید👇👇 https://eitaa.com/alamdarenghlab به کانال مادرواتساپ بپیوندید(1)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Hxo5ev0Owd1CSHad5GsIAs به کانال مادرواتساپ بپیوندید (2)👇👇 https://chat.whatsapp.com/HBmbGYO2KJo4YjHwpHbTOS به کانال مادرواتساپ بپیوندید(3)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JXAelT5rQnD1xzNfpxzlkY به کانال مادرواتساپ بپیوندید (4)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JWVt3lPRPYZ18fIybMMhSx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(5)👇👇 https://chat.whatsapp.com/BgDoRaDWDCNG0DPiQYTpiL به کانال مادرواتساپ بپیوندید (6)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Ky337kDgiJXHMKRVABs5gx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(7)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ED0lqi9eloV3XEUbSub4fX به کانال مادرواتساپ بپیوندید(8)👇👇 https://chat.whatsapp.com/J65usQkrdu78CaZnC2nVfr به کانال مادرواتساپ بپیوندید(9)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ERCHanuy6ED2glhLi7md8X به کانال مادرواتساپ بپیوندید(10)👇👇 https://chat.whatsapp.com/L7jAg45IwGb94LWHCnW1Ph #نشرحداکثری

نکته پایانی گزاره «آتش جنگ آذربایجان قبل از ظهور» در میراث «آینده‌پژوهی مهدوی» از آوردگاه حدیثی، اعتبارسنجی سندی و محتوایی گردید. و صدالبته به دلیل مناقشه قره‌باغ و جنگ آذربایجان با ارمنستان، اهمیت و ضرورت بررسی و تحلیل سیاسی آینده بحران قفقاز جنوبی، دوچندان می‌شود. البته همانطور که بیان گردید، دیده‏‌بانی سیاسی و نظامی «کشورهای نقش‌آفرین و حادثه‌خیز»، در هر برهه‌ای از زمان، می تواند اهمیت استراتژیک و آینده‌پژوهانه، داشته باشد؛ زیرا اگر عصر، عصر ظهور باشد؛ مومنین هر لحظه باید مختصات خویش با ظهور را نسبت‌سنجی نمایند. ضمن اینکه استراتژی «محور مقاومت شیعی» نسبت به فتنه‌ها و جنگ‌ها و دسیسه‌های دشمنان قبل ظهور، اوج آمادگی نظامی قلمداد شده است. حال اگر اساتید دانشگاه‌ بخواهند «سناریوی جنگ آذربایجان» را در آینده ترسیم کنند، به چه نتایجی خواهند رسید؟ سپس نتیجه «تحلیل سیاسی» با سناریوی «آینده‌پژوهی مهدوی»، مقایسه و نقاط اشتراک و افتراق نیز نمایان شود. در واقع پرسش اساسی این است: جنگ آذربایجان، آیا به شعله‌های آغاز جنگ جهانی اشاره دارد و یا در واقع تلمیحی است به نقشه تدارک حمله از سوی دشمن به مناطق شیعی و یا با اجازه قدرت‌های فرامنطقه‌ای -که هزاران کیلومتر دورتر از محل مناقشه هستند-، در نهایت طرف‌های درگیر به صلح و صفا رضایت خواهند داد؟ اساتید دانشگاه‌ و متخصصین علم آینده‌پژوهی، مخاطب اصلی این پرسش هستند. ادامه دارد 🔻یاران سیدخراسانی🔻 به کانال مادرایتا بپیوندید👇👇 https://eitaa.com/alamdarenghlab به کانال مادرواتساپ بپیوندید(1)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Hxo5ev0Owd1CSHad5GsIAs به کانال مادرواتساپ بپیوندید (2)👇👇 https://chat.whatsapp.com/HBmbGYO2KJo4YjHwpHbTOS به کانال مادرواتساپ بپیوندید(3)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JXAelT5rQnD1xzNfpxzlkY به کانال مادرواتساپ بپیوندید (4)👇👇 https://chat.whatsapp.com/JWVt3lPRPYZ18fIybMMhSx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(5)👇👇 https://chat.whatsapp.com/BgDoRaDWDCNG0DPiQYTpiL به کانال مادرواتساپ بپیوندید (6)👇👇 https://chat.whatsapp.com/Ky337kDgiJXHMKRVABs5gx به کانال مادرواتساپ بپیوندید(7)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ED0lqi9eloV3XEUbSub4fX به کانال مادرواتساپ بپیوندید(8)👇👇 https://chat.whatsapp.com/J65usQkrdu78CaZnC2nVfr به کانال مادرواتساپ بپیوندید(9)👇👇 https://chat.whatsapp.com/ERCHanuy6ED2glhLi7md8X به کانال مادرواتساپ بپیوندید(10)👇👇 https://chat.whatsapp.com/L7jAg45IwGb94LWHCnW1Ph #نشرحداکثری

پی‌نوشت: [1] . آینده‌پژوهی مهدوی با تکیه بر هشدارهای حدیثی در تراث اسلامی و محور قرار دادن گزارشات درباره فتنه‌ها و بحران‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و امنیتی، امکان وقوع آنها را در «جغرافیای کشورهای نقش‌آفرین عصر ظهور» و محدوده پیرامونی این کشورها، رصد می‌کند (قربانی، تاملات آینده پژوهانه در آرمانشهر مهدوی تبیین کارکردهای آینده پژوهانه مهدویت، فصلنامه آینده پژوهی ایران، ش1، ص70-71) و از آنجا که «آینده‌پژوهی مهدوی» مبتنی بر قوانین و سنن تخلف‌ناپذیر الهی است، بسیار قابل اعتماد خواهد بود (پورعزت، سنت پژوهی رویکردی نوین به آینده پژوهی مهدویت، فصلنامه مشرق موعود، ش44، ص281). [2] . نعمانی (360ق) محدّث نامدار شیعه، در قرن چهارم است. کتاب الغیبة نعمانی، تالیف هزار سال پیش و از کتب مرجع در آینده‌پژوهی مهدوی به شمار می‌آید (نادری، اعتبار و تداول کتاب الغیبة نعمانی، فصلنامه سفینه، ش37، ص175-187). [3] . پورسیدآقایی، زمینه‌سازی ظهور، فصلنامه مشرق موعود، ش 10، ص 20-21. [4] . فتلاوی، رایات الهدی و الضلال فی عصر الظهور، ص 63-126. [5] . قربانی، تاملات آینده پژوهانه در آرمانشهر مهدوی تبیین کارکردهای آینده پژوهانه مهدویت، فصلنامه آینده پژوهی ایران، ش1، ص70-71. [6] . آیتی، چالش غفلت از آرمان مهدویت، فصلنامه مشرق موعود، ش49، ص77. [7] . البته عدم ذکر گزاره حدیثی «آتش آذربایجان» توسط شیخ طوسی (در کتاب الغیبة للحجة) و شیخ صدوق (در کتاب کمال‌الدین) از کتب ثلاثه مهدویت (که به همراه کتاب الغیبة نعمانی به عنوان کتب مرجع مهدویت قلمداد می‌شوند)، خللی به محتوای آن وارد نمی‌شود. زیرا کتاب شیخ صدوق در باب علائم ظهور (صدوق، کمال الدین، ج2، ص656) که به صورت مستقل تدوین شده است (نجاشی، الرجال، ص392) اما مفقود است و دسترسی به آن ممکن نیست؛ شیخ طوسی نیز تصریح کرده است: بنا نداشته آنچه در دیگر کتب ذکر شده، را مجددا تکرار نماید (طوسی، الغیبة، ص2 و 327). [8] . ابن طاووس، الملاحم و الفتن، ص370. [9] . حر عاملی، إثبات‏ الهداة‏، ج5، ص158. [10] . نعمانی، الغیبة، ص194 و 263. [11] . مجلسی، بحارالأنوار، ج52، ص135 و 293. [12] . أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ ابْنُ عُقْدَةَ الْكُوفِيّ: ثقه (نجاشی، الرجال، ص94)؛ أَحْمَدُ بْنُ يُوسُفَ بْنِ يَعْقُوبَ الْجُعْفِيُّ: ثقه علی التحقیق (نجاشی، الرجال، ص127. مامقانی، تنقیح المقال ط حدیثة، ج8، ص266-269. مازندرانی، منتهی المقال فی أحوال الرجال‏، ج1، ص368)؛ إِسْمَاعِيلُ بْنُ مِهْرَان: ثقه (نجاشی، الرجال، ص26)؛ الْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَة عن أَبِيه عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ البطائنی: ثقه در دوران استقامت (طوسی، العدة فی اصول الفقه، ج1، ص150-151. مجلسی، روضة المتقين، ج14، ص394 و 47 و 354)؛ وُهَيْبِ بْنِ حَفْصٍ: ثقه (نجاشی، الرجال، ص431)؛ أَبِي بَصِير: ثقه (نجاشی، الرجال، ص441)؛ امام صادق: امام معصوم؛ امام باقر: امام معصوم. [13] . نعمانی، الغیبة، ص147. [14] . نعمانی، الغیبة، ص197. طوسی، الغیبة، ص163. [15] . کلینی، الکافی، ج8، ص274. [16] . کلینی، الکافی، ج8، ص264. [17] . كُونُوا أَحْلَاسَ بُيُوتِكُمْ فَإِنَّ الْفِتْنَةَ عَلَى مَنْ أَثَارَهَا (نعمانی، الغیبة، ص197. مجلسی، بحارالأنوار، ج52، ص138). [18] . كُونُوا أَحْلَاسَ بُيُوتِكُمْ: الْمعنَى الْزَمُوا بُيُوتَكُمْ لُزُومَ اَلْأَحْلاَسِ وَ لاَ تَخْرُجُوا مِنْهَا فَتَقَعُوا فِي اَلْفِتْنَةِ (طریحی، مجمع البحرین، ج4، ص63)؛ في الحديث: كُنْ حِلْساً مِنْ أَحْلَاسِ بَيْتِكَ أَيْ لَاتَبْرَحْ أَمْرَهُ بِلُزُومِ بَيْتِهِ وَ تَرْكِ الْقِتَالِ فِي الْفِتْنَةِ (ابن منظور، لسان العرب، ج6، ص55). [19] . اجْلِسُوا فِي بُيُوتِكُمْ فَإِذَا رَأَيْتُمُونَا قَدِ اجْتَمَعْنَا عَلَى رَجُلٍ فَانْهَدُوا إِلَيْنَا بِالسِّلَاح‏ (نعمانی، الغیبة، ص197). [20] . اصل در میراث حدیثی مهدوی، بر این است که مراد از اماکن جغرافیایی، محدوده آن مکان‌ها در زمان «صدور» نص (محدوده جغرافیایی در زمان امام معصوم) است که طبیعتا منطقه وسیع‌تری را شامل می‌شده است مگر اینکه «قرینه بسیار واضح» دال بر این باشد که محدوده جغرافیایی در زمان «وقوع» نص (محدوده جغرافیای در قبل ظهور) قصد شده است.

21] . حرف مِنْ به معنای ابتدائیت (ابن هشام، مغنی اللبیب، ج1، ص318). [22] . حرف مِنْ به معنای فی (ابن هشام، مغنی اللبیب، ج1، ص321). [23] . سوره مائده، آیه64. راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص828. [24] . واژه «نار» بدون الف و لام که در اصطلاح ادبیات عرب به آن «اسم نکره» و نقش آن، خبر (مُسند) است که در سیاق نفی آمده و افاده عموم می‌کند (ابراهیم برکات، النحو العربی، ج1، ص54)، و نیز به قرینه جمله بعد «لَا يَقُومُ لَهَا شَيْ‏ءٌ»، افاده تفخیم، بزرگی و تکثیر آتش است (هاشمی، جواهر البلاغة، ص125) و بیانگر این است، آتش جنگ بزرگ و عظیمی بتدریج در منطقه آذربایجان برپا خواهد شد. [25] . فی الحدیث: كانت بينهم نَائِرَةٌ أى فتنة حادثه و عداوة. نار الحرب و نَائِرَتُهَا: شرّها و هيجها (ابن اثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، ج5، ص127). [26] . طاهری‌نیا، نشانه‌شناسی واژه النار در قرآن کریم، فصلنامه مطالعات متون ادبی اسلامی، ش5، ص32. [27] . بیان گردید: اصل بر این است که مقصود معصوم، منطقه جغرافیای در زمان «صدور نص» است مگر قرینه‌ای بر خلاف آن باشد. [28] . حموی، معجم البلدان، ج1، ص128. [29] . اصطخری، مسالک الممالک، ص181. [30] . برزند من نواحی أذربيجان و قد ذكرنا أنها من أعمال تفليس (حموی، معجم البلدان، ج2، ص35). [31] . یعقوبی، البلدان، ص79. [32] . مدنی، الطراز الاول، ج7، ص24. [33] . بروسوی، أوضح المسالك إلى معرفة البلدان، ص623. [34] . ابوالفداء، تقوم البلدان، ص440. [35] . و مشابه آن: فامّا ارمينية و الران و اذربيجان فانّا جمعناها فى صورة واحدة (اصطخری، مسالک الممالک، ص180). [36] . ابوالفداء، تقویم البلدان، ص440. بروسوی، أوضح المسالك إلى معرفة البلدان، ص134. و مشابه آن: ابن حوقل، صورة الارض، ج2، ص331. [37] . و امروزه محدوده جغرافیایی «کشور آذربایجان» تا حدودی بر منطقه «ارّان و الرّان» در کتب جغرافیا و تاریخ، قابل انطباق است و مناطق مهم آن همچون کنجه، شمکر، بردع و بیلقان است (حموی، معجم البلدان، ج1، ص136) که این مناطق اکنون با همین نام‌ها و اسامی در کشور آذربایجان وجود دارد (فهرست شهرهای جمهوری آذربایجان، لینک). البته در طول تاریخ، گاهی ضمیمه «ارمنیه تاریخی» شده و گاهی تحت قیمومیت حکومت سرزمین «آذربایجان تاریخی» قرار ‌گرفته است (الوانساز خویی، تاریخ تحلیلی تشیع در آذربایجان، ص16-17). شواهد حدیثی و تاریخی نیز بر این دیدگاه وجود دارد: مَدِينَةِ الرَّانِ مِنْ أَرْضِ آذَرْبَايِجَان‏ (طوسی، الغیبة، ص310). أرّان أوّل مملكة بأرمينية (ابن فقیه، البلدان، ص586). [38] . لَا يَقُومُ لَهَا شَيْ‏ءٌ: ای لا يطيقها أو لا يتعرض لدفعها (مجلسی، مرآة العقول، ج9، ص426)؛ لا يقدر على معارضتها و لا يقاومها شي‏ء (مجلسی، بحارالأنوار، ج83، ص327). [39] . يقال: فلان حلس من أحلاس البيت للذي لا يبرح البيت (ابن منظور، لسان العرب، ج6، ص54). و بیشتر در هنگام بروز فتنه‌ها، از این عبارت استفاده می‌شود: في حديث الفتن: عدّ منها فتنة الأَحْلَاس كونوا أَحْلَاس بيوتكم أى الزموها (ابن اثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، ج1، ص423)؛ في الحديث: كنْ حِلْساً من أَحْلاسِ بيتك ... أَي لاتَبْرَحْ أَمره بلزوم بيته و ترك القتال في الفتنة (ابن منظور، لسان العرب، ج6، ص55). [40] . عبارت «أَحْلَاسَ بُيُوتِكُمْ» مصطلح حدیثی است و در «تراث مهدوی»، این عبارت و مشابه آن: اجْلِسُوا فِي بُيُوتِكُم‏ (نعمانی، الغیبة، ص197. طوسی، الغیبة، ص163)، لَا تَبْرَحِ الْأَرْضَ (کلینی، الکافی، ج8، ص274)، تَلْزَم بَيْتَكَ وَ تَقْعُد فِي دَهْمَاء (نعمانی، الغیبة، ص194)،‏ حِلْساً مِنْ أَحْلَاسِه (کلینی، الکافی، ج8، ص264) با توجه به «خانواده حدیثی»، جملات مشهور امامان معصوم برای ممانعت شیعیان از شرکت در فتنه‌ها: كُونُوا أَحْلَاسَ بُيُوتِكُمْ فَإِنَّ الْفِتْنَةَ عَلَى مَنْ أَثَارَهَا (نعمانی، الغیبة، ص197. مجلسی، بحارالأنوار، ج52، ص138) و قیام‌های نظامی مخالف دیدگاه اهل‌بیت و جنگ‌های مضرّ به کیان شیعه بوده است: اجْلِسُوا فِي بُيُوتِكُمْ فَإِذَا رَأَيْتُمُونَا قَدِ اجْتَمَعْنَا عَلَى رَجُلٍ فَانْهَدُوا إِلَيْنَا بِالسِّلَاح‏ (نعمانی، الغیبة، ص197).

41] . البته حساب مردم و شیعیان مظلوم آذربایجان از حکومت جدا است. هرچند طبیعی است در آتش جنگ، تر و خشک باهم می‌سوزد. زیرا نقمت و بلا هرگاه واقع شود، فرقی بین گناهکار و دیگران نیست: النَّقِمَة إِذَا نَزَلَتْ لَمْ يَكُنْ لَهَا عَمَّنْ قَارَبَ الْمُذْنِبَ، دِفَاعٌ (کلینی، الکافی، ج2، ص375) و احتمال دارد شیعیان مظلوم کشور آذربایجان و سایر مناطق نیز طعمه خواسته‌های نامشروع حاکمان و قدرت‌های استعماری گردند. اما وظیفه محور مقاومت شیعی و حکومت زمینه‌ساز این است که در حد توان و استطاعت، مانع از قتل و خونریزی گردد و حتی در جهت خنثی کردن فتنه دشمنان، تمهیداتی ولو با کمک غیرمستقیم برای مقابله با اقدامات «دشمن اصلی» باشد. [42] . برای آگاهی بیشتر: سناریوی آینده عراق قبل از ظهور (لینک). [43] . لبَد بِالْمَكَانِ: أَقَامَ بِهِ (ابن منظور، لسان العرب، ج3، ص 385)؛ لبد الشي‏ء بالأرض يلبد بالضم أي لصق (مجلسی، بحارالأنوار، ج52، ص136). [44] . حديث حذيفة و ذكر فتنة فقال: الْبُدُوا لُبُودَ الرّاعى‏ ... ای اقعدوا في بُيوتكم لا تخرجوا منها فَتَهلِكوا (ابن اثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، ج4، ص224). [45] . ضمن اینکه «ادله عام قرآنی» نیز مبنی بر حفظ اقتدار نظامی و استفاده از سلاح‌های پیشرفته برای مقابله با دشمنان حکایت دارد: وَ أَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّةٍ وَ مِن رِباطِ الخَيلِ تُرهِبونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّكُم (سوره انفال، آیه60). [46] . كَأَنِّي بِقَوْمٍ قَدْ خَرَجُوا بِالْمَشْرِقِ ... وَضَعُوا سُيُوفَهُمْ عَلَى عَوَاتِقِهِمْ ... يَقُومُوا وَ لَا يَدْفَعُونَهَا إِلَّا إِلَى صَاحِبِكُمْ قَتْلَاهُمْ شُهَدَاء (نعمانی، الغیبة، ص273)؛ سند حدیث نیز معتبر است (ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ج6، ص13). [47] . همان اشتباهی که مخالفین «قیام زمینه‌ساز ظهور» با برداشت نادرست خویش از برخی احادیث دارند و البته پاسخ داده شده است (ر.ک: مرتضی عاملی، مختصر مفید، ج3، ص174. پورسیدآقایی، چالش‌های روایی مشروعیت تشکیل حکومت در عصر غیبت، فصلنامه مشرق موعود، ش49، ص387-404)؛ و البته در احادیث معتبر نیز از قوم زمینه‌ساز که قیام می‌کنند و با دشمن می‌جنگند و کشته‌های آنان «شهید» محسوب می‌شود و سرانجام انقلاب‌شان به حکومت جهانی امام عصر متصل خواهد شد، سخن به میان آمده است و بدین‌سان مشروعیت قتال و جنگ با دشمنان قبل ظهور نیز اثبات می‌شود: كَأَنِّي بِقَوْمٍ قَدْ خَرَجُوا بِالْمَشْرِقِ ... وَضَعُوا سُيُوفَهُمْ عَلَى عَوَاتِقِهِمْ ... يَقُومُوا وَ لَا يَدْفَعُونَهَا إِلَّا إِلَى صَاحِبِكُمْ قَتْلَاهُمْ شُهَدَاء (نعمانی، الغیبة، ص273)؛ سند حدیث نیز معتبر است (ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ج6، ص13). طبرسی، صاحب تفسیر مجمع‌البیان، در ذیل آیه4 سوره اسراء درباره وعده مجازات «فساد بنی‌اسرائیل در فلسطین با محوریت مسجد الاقصی» می‌فرماید: قد تظاهرت الأخبار عن أئمة الهدى من آل محمد فی أن الله تعالى سيعيد عند قيام المهدی قوما ممن تقدم موتهم من أوليائه و شيعته ليفوزوا بثواب نصرته و معونته و يبتهجوا بظهور دولته‏ (طبرسی، تفسیر مجمع البیان، ج7، ص367). [48] . فَإِذَا تَحَرَّكَ مُتَحَرِّكُنَا فَاسْعَوْا إِلَيْهِ وَ لَوْ حَبْوا (نعمانی، الغیبة، ص263). [49] . فَإِذَا رَأَيْتُمُونَا قَدِ اجْتَمَعْنَا عَلَى رَجُلٍ فَانْهَدُوا إِلَيْنَا بِالسِّلَاح‏ (نعمانی، الغیبة، ص197). [50] . هم‌پیمانی یمانی و خراسانی در جنگ با جریان سفیانی در حوادث خاورمیانه (لینک). [51] . يَبْعَثُ السُّفْيَانِيُّ جَيْشاً إِلَى الْكُوفَةِ ... فَبَيْنَا هُمْ كَذَلِكَ إِذْ أَقْبَلَتْ رَايَاتٌ مِنْ قِبَلِ خُرَاسَانَ ... وَ مَعَهُمْ نَفَرٌ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِم‏ (نعمانی، الغیبة، ص280). [52] . السُّفْيَانِيُّ يُقَاتِلُ الْقَائِم‏ (صدوق، معانی الأخبار، ص346). [53] . سفیانی، اسم رمز حاکم موقت منطقه شام در عصر ظهور برای بازه زمانی کمتر از 2 سال که علاوه بر تسلط بر سوریه، به عراق حمله نظامی می‌کند. ضمن اینکه برای حمایت از حاکمان همپیمان خویش در عربستان و در جهت مقابله با امام عصر نیز نیروی نظامی به مدینه و مکه اعزام می‌کند (کورانی، المعجم الموضوعی لإحادیث الإمام المهدی، ص380). [54] . سفیانی، مورد حمایت غربی‌ها است: يُقْبِلُ السُّفْيَانِيُّ مِنْ بِلَادِ الرُّومِ مُنْتَصِراً فِي عُنُقِهِ صَلِيبٌ وَ هُوَ صَاحِبُ الْقَوْمِ (طوسی‏، الغیبة، ص463)؛ در عبارت "فِي عُنُقِهِ صَلِيب" دو احتمال مطرح است: سفیانی چون مسیحی و رومی است، صلیب بر گردن دارد و نماینده غربی‌ها است و یا به ظاهر مسلمان است اما موردحمایت غربی‌ها است. [55] . سفیانی، مورد حمایت یهود است: إِنْ عُدْتُمْ عُدْنا (سوره اسراء، آیه8) يَعْنِي إِنْ عُدْتُمْ {الیهود} بِالسُّفْيَانِيِّ عُدْنَا بِالْقَائِمِ مِنْ آلِ مُحَمَّد (قمی، تفسیر القمی، ج2، ص14).

[56] . آل بنی فلان قبل از ظهور بر عربستان حکومت می‏کنند: يَا زُرَارَةُ لَا بُدَّ مِنْ قَتْلِ غُلَامٍ بِالْمَدِينَةِ ... يَقْتُلُهُ جَيْشُ آلِ بَنِي فُلَان. (کلینی، الکافی، ج1، ص337)‏؛ و سفیانی همپیمان خاندان آل فلان حاکم در عربستان است: فَيَبْتَدِرُ الْحَسَنِيُّ إِلَى الْخُرُوجِ فَيَثِبُ عَلَيْهِ أَهْلُ مَكَّةَ فَيَقْتُلُونَهُ وَ يَبْعَثُونَ بِرَأْسِهِ إِلَى الشَّامِيِّ ... وَ يَبْعَثُ الشَّامِيُّ عِنْدَ ذَلِكَ جَيْشاً إِلَى الْمَدِينَة (کلینی، الکافی، ج8، ص225).

57] . در احادیث، برای ایرانیان عبارت «لَا يَدْفَعُونَهَا إِلَّا إِلَى صَاحِبِكُم» و نقش زمینه‌سازی ذکر شده است (نعمانی، الغیبة، ص273). [58] . عبارت مثلث «غربی، عبری، عربی» و اصطلاحات مشابه دیگر در این نوشتار، برگرفته از احادیث است. به عنوان مثال در گذشته برای رومی‌ها، عنوان صلیبی، اطلاق می‌شده است که معادل امروزی آن، غربی‌ها گفته می‌شود؛ و نیز سایر موارد در این نوشتار به همین منوال است و یا اصطلاح امروزی برای گفتار قرآنی «فساد بنی‌اسرائیل در فلسطین با محوریت مسجد الاقصی» که در سوره اسراء به آن اشاره شده است، از آن به رژیم اسرائیل و یهود صهیونیسم یاد می‌شود. البته این رویه در مقالات پژوهشی در فصلنامه‌های علمی، نیز متداول است (به عنوان نمونه: مودب، واکاوی تفسیری آیات سوره اسراء درباره فساد بنی‌اسرائیل، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش34، ص94-95. طباطبایی امین، ارتباط سوره اسراء با مهدویت و نقد و بررسی آراء مفسران فریقین، فصلنامه مشرق موعود، ش50، ص343). [59] . طوسی‏، الغیبة، ص 477. [60] . طبری، دلائل الإمامة‏، ص 466. [61] . ابن بطریق، عمدة عیون صحاح الاخبار، ص 433. لازم به ذکر است «ابدال الشام» از بیعت کنندگان با امام عصر در هنگامه ظهور با اصطلاح «ابدال» در کتب برخی عرفا فرق دارد. توضیح اینکه: در احادیث متعددی ذکر شده، بعد از ظهور و قیام امام عصر از کنار کعبه در مکه، شیعیان مناطق مختلف همچون رایات من خراسان، عصائب عراق، اهل یمن، نجباء مصر و ابدال شام با حضرت بیعت خواهند نمود (مفید، الإختصاص‏، ص208). در الغیبه شیخ طوسی بیعت شیعیان چنین گزارش شده است: يُبَايِعُ الْقَائِمَ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ ثَلَاثُمِائَةٍ وَ نَيِّفٌ عِدَّةَ أَهْلِ بَدْرٍ فِيهِمُ النُّجَبَاءُ مِنْ أَهْلِ مِصْرَ وَ الْأَبْدَالُ مِنْ أَهْلِ الشَّامِ وَ الْأَخْيَارُ (در نسخه کتاب عمدة عیون صحاح و کتاب الإختصاص‏، واژه «عصائب عراق» ذکر شده است) مِنْ أَهْلِ الْعِرَاق‏ (طوسی‏، الغیبة، ص 477). ضمن اینکه برخی از این افراد در زمره 313 نفر یاران امام عصر نیز قرار خواهند گرفت: خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ ... وَ رَجُلٌ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ يُبَايَعُ لَهُ بَيْنَ زَمْزَمَ وَ الْمَقَامِ يَرْكَبُ إِلَيْهِ عَصَائِبُ أَهْلِ الْعِرَاقِ وَ أَبْدَالِ الشَّامِ وَ نُجَبَاءُ أَهْلِ مِصْرَ وَ تَصِيرُ أَهْلُ الْيَمَنِ عِدَّتُهُمْ عِدَّةَ أَهْلِ بَدْر (طبری، دلائل الإمامة‏، ص466. مفید، الإختصاص‏، ص208). [62] . برای آگاهی بیشتر: ایران قبل از ظهور، مواجهه نظامی بعد از دو مرحله مطالبه حق (لینک). [63] . فَإِذَا تَحَرَّكَ مُتَحَرِّكُنَا ... لَكَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَيْهِ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ يُبَايِعُ النَّاس (نعمانی، الغیبة، ص194). [64] . مَهْدِيُّ أُمَّتِي ... يُبَايِعُهُ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَام‏ (صدوق، کمال الدین، ج1، ص285)؛ القائِمُ ... بِمَكَّةَ ... فَيُبايِعونَهُ بَينَ الرُّكنِ وَ المَقام‏ (نعمانی، ص281-282)؛ يُبَايِعُ الْقَائِمَ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَام‏ (طوسی، الغیبة، ص477). [65] . سعیدی، اوصاف المهدی، ص122. [66] . فَانْهَدُوا إِلَيْنَا بِالسِّلَاح‏ (نعمانی، الغیبة، ص192). [67] . ابن طاووس، الملاحم و الفتن، ص370. [68] . حر عاملی، إثبات‏ الهداة‏، ج5، ص158. [69] . مجلسی، بحارالأنوار، ج52، ص135 و 293. [70] . کورانی، عصر الظهور، ص41. خراسانی، مهدی منتظر، ص214. کورانی، عصر ظهور، ص63. سلیمان، یوم الخلاص، ص218. [71] . ظَهَرَتْ لِوَلَدِي رَايَاتُ التُّرْک (نعمانی، الغیبة، ص146) و به قرینه حرکت‌های مردمی در دیلم و خراسان، از اینرو در آذربایجان نیز قیام مردمی در جهت حمایت از حکومت زمینه‌ساز رخ خواهد داد و بنابراین نسخه «لابدّ لنا» صحیح است. [72] . لا بدّ لثورة المهديّ عليه السّلام من ثورة تنطلق من آذربيجان لا يقف بوجهها شي‏ء (سلیمان، یوم الخلاص، ص218)؛ و حركة هدى في آذربايجان‏ (کورانی، عصر الظهور، ص41). انّ حرکة آذربیجان لا بدّ منها للظهور المقدس ... رایات الترک ترفع داعیة للامام المهدی (کورانی، المعجم الموضوعی لإحادیث الإمام المهدی، ص611). [73] . مهدی‌پور، روزگار رهایی، ج2، ص1031.

74] . قَامَ الْقَائِمُ بِخُرَاسَان ... وَ قَامَ مِنَّا قَائِمٌ بِجِيلَان (نعمانی، الغیبة، ص275). [75] . کورانی، المعجم الموضوعی لإحادیث الإمام المهدی، ص495 و 505-506. کورانی، فرهنگ موضوعی احادیث امام مهدی، ص683 و 695-696. [76] . کورانی، المعجم الموضوعی لاحادیث الامام المهدی، ص610-611. کورانی، فرهنگ موضوعی احادیث امام مهدی، ص803-804. [77] . ابن طاووس، الملاحم و الفتن، ص370. محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج11، ص35. حر عاملی، إثبات‏ الهداة‏، ج5، ص158. [78] . بروجردی، جامع أحاديث الشيعه، ج13، ص74. مرتضی عاملی، مختصر مفید، ج3، ص162-163. [79] . در واقع عبارت «احلاس بیوتکم» با نسخه «لابدّ لنا» سازگاری ندارد؛ زیرا مگر می‌شود حرکت مردمی آذربایجان در دفاع از اهل‌بیت و نصرت امام عصر، شکل بگیرد لکن امام معصوم دستور به خانه‌نشینی و عدم حمایت از این قیام را صادر نمایند؟ [80] . نک: تیتر اعتبارسنجی «محتوایی» جنگ آذربایجان. [81] . اینکه امام معصوم، شیعه را به عدم مداخله نظامی در جنگ منطقه آذربایجان فراخواندند (فَكُونُوا أَحْلَاسَ بُيُوتِكُمْ)، بیانگر این است که این جنگ، ابتدا در مناطقی خارج از محدوده جغرافیای «حکومت شیعه زمینه‌ساز» رخ خواهد داد. [82] . «لایقوم لها شیء» دلالت بر این دارد که جنگ در ناحیه آذربایجان، تداوم و گسترش می‌یابد و هیچ حدّ و مرزی برای آن وجود ندارد. لازم به ذکر است این عبارت در تراث حدیثی فقط برای خشم و قدرت الهی استعمال شده است: بِقُوَّتِكَ الَّتِي لَا يَقُومُ لَهَا شَيْ‏ء (طوسی، مصباح المتهجد، ج2، ص572)؛ عِنْدَ غَضَبِي لَا يَقُومُ لَهَا شَيْ‏ء (کلینی، الکافی، ج2، ص274). و حاکی از این است که این آتش هیچ چیز جلودار آن نیست. [83] . علی الصغیر، اسئله مهدویة، سوال 1416 (لینک)؛ نار اذربیجان بين المخزون الروائی و مجريات الواقع المعاصر، یوتیوب (لینک). [84]. طوسی، الغیبة، ص441. [85] . طوسی، الغیبة، ص463. [86] . لِلتُّرْكِ خَرْجَتَانِ: خَرْجَةٌ مِنْهَا خَرَابُ آذَرْبِيجَانَ، وَ خَرْجَةٌ يَخْرُجُونَ فِي الْجَزِيرَة (ابن طاووس، الملاحم و الفتن، ص191). [87] . حَرْبِ وُلْدِ الْعَبَّاسِ مَعَ فِتْيَانٍ أَرْمِينِيَّةٍ وَ آذَرْبِيجَانَ تِلْكَ حَرْبٌ يُقْتَلُ فِيهَا أُلُوفٌ وَ أُلُوفٌ كُلٌّ يَقْبِضُ عَلَى سَيْفٍ مُحَلَّى تَخْفِقُ عَلَيْهِ رَايَاتٌ سُودٌ تِلْكَ حَرْبٌ يَشُوبُهَا (يُسْتَبْشَرُ فِيهَا) الْمَوْتُ الْأَحْمَرُ وَ الطَّاعُونُ (نعمانی، الغیبة، ص147. مجلسی، بحارالأنوار، ج52، ص226. حر عاملی، إثبات‏ الهداة‏، ج5، ص154). [88] . قُدّامَ القائِمِ مَوتَتانِ: مَوتٌ أحمَرُ و مَوتٌ أبیضُ ... المَوتُ الأَحمَرُ السَّیفُ وَ المَوتُ الأَبیضُ الطّاعونُ (صدوق، کمال الدین، ج2، ص655)؛ سند حدیث نیز معتبر است (ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ج7، ص289). [89] . ر.ک: جنگ ولد عباس با ارمنی‌ها و شعله‌های جنگ جهانی. [90]. گنجی شافعی، البیان فی أخبار صاحب الزمان، ص479؛ سیوطی، العرف الوردی، ص118. [91]. خزاز رازی، کفایة الأثر، ص63، 107 و 151. [92] . نعمانی، الغیبة، ص262. مجلسی، بحارالأنوار، ج52، ص235. همه راویان، امامی و ثقه و جلیل‎القدر و سند حدیث نیز موثق و معتبر است (مرکز نور، نرم‌افزار درایة النور). ضمن اینکه راویان حدیث فوق با حدیث آتش آذربایجان، مشترک است (ر.ک: اعتبارسنجی سندی آتش آذربایجان). [93] . ابن کثیر، النهاية فی الفتن و الملاحم، ج1، ص80. [94] . ابن شهر آشوب، المناقب، ج2، ص274.

95] . غَلَبَةِ أَهْلِ أَرْمِينِيَّةَ عَلَى أَرْمِينِيَّةَ: شگفت اینکه از «دشمن ارمنی‌ها» در جنگ با «ارمنی‌ها»، به «اهل ارمنیه» یاد شده است زیرا در صدر اسلام، ارمنیه بر مناطقی وسیعی بین آذربایجان قدیم و روم اطلاق می‌شده: أرمينية ناحية بين آذربيجان و الروم‏ (قزوینی، آثار البلاد، ص495) که حتی برخی مناطق کشور آذربایجان کنونی را نیز شامل می‌شود. [96] . عاملی نباطی، الصراط المستقیم، ج2، ص258. حر عاملی، إثبات الهداة، ج5، ص206. [97] . الهرج: الفتنة (جوهری، الصحاح، ج1، ص350) و القتال (فراهیدی، العین، ج3، ص388)؛ الهَرْجُ: شدَّة القتل و كثرته‏ (ابن منظور، لسان العرب، ج2، ص389)؛ فی الحدیث: قُدَّام الساعة هَرْج أی قِتال شدید (ازهری، تهدیب اللغة، ج6، ص32). در منابع حدیثی فریقین نیز واژه «هرج» بیشتر به معنای قتل و جنگ، به کار رفته است: الهرج: القتل (صدوق، معانی الأخبار، ص357)؛ بَینَ یدَی السّاعَةِ ... یكثُرُ فیهَا الهَرجُ وَ الهَرجُ القَتلُ (بخاری، صحیح البخاری، ج11، ص11. النیسابوری، صحیح مسلم، ج4، ص2056). [98] . سند واقعه «هرج الروم»، موثق و صحیحه است (رستمی، بررسی توصیفی و تحلیلی کتاب الغیبة شیخ طوسی، ص61-65. آیتی، تاملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص81 و 84. علی الصغیر، علامات الظهور بحث فی فقة الدلالة و السلوک، ج2، ص161-164). [99] . ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ج7، ص125. [100] . از جمله، سند موثق و معتبر در کتاب الغیبه شیخ طوسی: أخبرنا أبو عبدالله: شیخ مفید ثقه (نجاشی، الرجال، ص399) عن محمد بن علي بن الحسين: شیخ صدوق ثقه (نجاشی، الرجال، ص390) عن محمد بن الحسن:ابن ولید ثقه (نجاشی، الرجال، ص383) عن أحمد بن إدريس: ثقه (نجاشی، الرجال، ص92) عن علی بن محمد بن قتيبة: ممدوح (نجاشی، الرجال، ص259) عن الفضل بن شاذان: ثقه (نجاشی، الرجال، ص307) عن الحسن بن محبوب: اصحاب اجماع ثقه (کشیّ، الرجال، ص556) عن عمرو بن أبی المقدام: ممدوح ثقه (کشیّ، الرجال، ص392. ابن داود، الرجال، ص488) عن جابر الجعفی: ثقه (کشیّ، الرجال، ص196) عن أبی جعفر: (امام معصوم). [101] . منطقه قرقیسیا: محل اتصال رود خابور به فرات در شرق سوریه در دیرالزور است (حموی، معجم البلدان،ج4، ص328). حوادث منطقه قرقیسیا در سوریه یکی از علت‌های اصلی جنگ بین جبّارین و قدرت‌های استعماری است:بِقِرْقِیسِیاءَ ... هَلُمُّوا إِلَى الشِّبَعِ مِنْ لُحُومِ الْجَبَّارِین‏ (نعمانی، الغیبة، ص278). از زمان خلقت آسمان و زمین در تاریخ بشریت، چنین جنگی روى نداده و روى نخواهد داد و بیانگر این است از سلاح‌های غیرمتعارف استفاده خواهد شد که قبل از آن سابقه نداشته است: یا مُیسِّرُ، كَمْ بَینَكُمْ وَ بَینَ قِرْقِیسَا (قرقیسیا) ... إِنَّهُ سَیكُونُ بِهَا وَقْعَةٌ لَمْ یكُنْ مِثْلُهَا مُنْذُ خَلَقَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ وَ لَا یكُونُ مِثْلُهَا مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ (کلینی، الکافی، ج8، ص295). همه راویان، امامی و ثقه و جلیل‎القدر و سند حدیث نیز موثق است (مرکز نور، نرم‌افزار درایة النور). [102] . فَإِذَا خَالَفَ التُّرْكُ الرُّوم‏ و كَثُرَتِ الْحُرُوبُ فِی الْأَرْض (طوسی، الغیبة، ص441)؛ يَتَخَالَفُ التُّرْكُ وَ الرُّومُ وَ تَكْثُرُ الْحُرُوبُ فِي الْأَرْضِ وَ يُنَادِي مُنَادٍ مِنْ سُورِ دِمَشْقَ وَيْلٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ مِنْ شَرٍّ قَدِ اقْتَرَبَ (طوسی، الغیبة، ص463). [103] . اخْتَلَفَ أَهْلُ الْمَشْرِقِ وَ أَهْلُ الْمَغْرِبِ ... وَ يَلْقَى النَّاسَ جُهْدٌ شَدِيدٌ مِمَّا يَمُرُّ بِهِمْ مِنَ الْخَوْف (نعمانی، الغیبة، ص262). [104] . قُدّامَ القائِمِ مَوتَتانِ: مَوتٌ أحمَرُ و مَوتٌ أبیضُ ... المَوتُ الأَحمَرُ السَّیفُ وَ المَوتُ الأَبیضُ الطّاعونُ (صدوق، کمال الدین، ج2، ص655)؛ سند حدیث نیز معتبر است (ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ج7، ص289). [105] . مرگ سرخ (الموت الاحمر): جنگ و خونریزی، کنایه از سلاح‌های جنگی و اتمی. [106] . مرگ سفید (الموت الابیض): طاعون، کنایه از سلاح‌های شیمیایی و میکروبی و بیوتروریسم. [107] . سنت استدراج الهی: الَّذينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لا يَعْلَمُون‏ (سوره اعراف، آیه182)؛ سنت استیصال و اضمحلال جبهه باطل: كَمْ أَهْلَكْنا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ يَمْشُونَ في‏ مَساكِنِهِمْ (سوره طه، آیه128)؛ سنت نجات مومنان: نُنَجِّی رُسُلَنا وَ الَّذينَ آمَنُوا كَذلِكَ حَقًّا عَلَيْنا نُنْجِ الْمُؤْمِنين‏ (سوره یونس، آیه103)؛ سنت غلبه حق بر باطل: يُريدُ اللَّهُ أَنْ يُحِقَّ الْحَقَّ بِكَلِماتِهِ وَ يَقْطَعَ دابِرَ الْكافِرين‏ (سوره انفال، آیه7). هُوَ الَّذي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى‏ وَ دينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّه‏ (سوره فتح، آیه28). [108] . برای آگاهی بیشتر: فلسطین قبل از ظهور، زمان جنگ شیعه با رژیم صهی

ونیستی، نابودی اسرائیل قبل یا بعد از ظهور (لینک). [109] . يَبْعَثُ السُّفْيَانِيُّ جَيْشاً إِلَى الْكُوفَةِ ... فَبَيْنَا هُمْ كَذَلِكَ إِذْ أَقْبَلَتْ رَايَاتٌ مِنْ قِبَلِ خُرَاسَانَ ... وَ مَعَهُمْ نَفَرٌ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِم‏ (نعمانی، الغیبة، ص280). [110] . إذا هَزَمَتِ الرّایاتُ السّودُ خَیلَ السُّفیانِی ... تَمَنَّى النّاس المَهدِی فَیطلُبونَه‏ (متقی هندی،‏ كنزالعمّال، ج14، ص590). [111] . ‏صدوق، کمال‌ الدین، ج2، ص469. [112] . مجلسی، بحارالأنوار، ج57، ص212. [113] . در تراث حدیثی شیعه از امام عصر به «صاحب الامر» تعبیر شده است: لَا بُدَّ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ مِنْ غَيْبَةٍ حَتَّى يَرْجِعَ عَنْ هَذَا الْأَمْر (کلینی، الکافی، ج1، ص236)؛ لا يَكونُ هذَا الأَمرُ الَّذي ...‏ يُنادِيَ مُنادٍ مِنَ السَّماء (نعمانی، الغیبة، ص266) و مقصود از بازگشت امر به اهل‌بیت (إِذَا رُدَّ إِلَيْكُمُ‏ الْأَمْر) در واقع اقامه حکومت اهل‌بیت در آخرالزمان است. [114] . مجلسی، بحارالأنوار، ج57، ص212. [115] . البته در ادامه حدیث، به انتقال برخی از مردم تهران به شهرهای قم و اردهال نیز اشاره شده است: فَيَأْوِي أَهْلُ الرَّيِّ إِلَى قُمَّ ... ثُمَّ يَنْتَقِلُونَ مِنْهُ إِلَى مَوْضِعٍ يُقَالُ لَهُ أَرْدِسْتَان‏ (مجلسی، بحارالأنوار، ج57، ص212). [116] . صدوق، کمال‌ الدین، ج2، ص 469.

117] . «پشتِ ری» مراد از آن، بخش شمالی از شهر تهران می‌باشد، و «کوه سیاه» همان کوه تُوچال است که از دور سیاه دیده می‌شود و بر تجریش و پیرامونش در شمال شهر تهران سایه می‌افکند و در بخش جنوبی کوه‌های اَلْبُرْز مرکزی، جای دارد، و «کوه سرخ» همان کوه است که در بخش کرج، میان کوه سیاه در تهران و کوه‌های طالقان، جای دارد و مقصود از «طالِقان» در این حدیث، سرزمینی است میان کَرَج و قَزْوِین که در شمال غربی تهران قرار دارد. [118] . کوه‌های تُوچال واقع در شمال تهران که از دور نیز به رنگ سیاه دیده می‌شود. [119] . ابن حماد، الفتن، ص218. ابن حجر، القول المختصر فی علامات المهدی المنتظر، ص136. سیوطی، العرف الوردی، ص126. حنبلی، فرائد فوائد الفکر فی الامام المنتظر، ص316. [120] . مراجعه کنید به: نحوه مواجهه با میراث روایی اهل‌سنت [121] . کورانی، المعجم الموضوعی لإحادیث الإمام المهدی، ص459 و 500. [122] . تعدادی انگشت‌شمار کانال‌ تلگرامی و پیج‌‌ اینستاگرام در فضای مجازی با طراحی پیچیده در چند لایه امنیتی، که از آن سوی مرزها هدایت و حمایت می‌شوند، با هدف مبارزه با انقلاب شیعی امام خمینی، در حال ترویج دیدگاه سوم هستند و همین موضوع، باعث شده آن دسته از اندیشمندان که با رعایت موازین علمی در صدد تنویر افکار عمومی هستند با شانتاژ رسانه‌ای این دسته افراد، با محدودیت در بیان دیدگاه‌های خویش در جهت مقابله با دسیسه‌های دشمنان مواجه شوند. [123] . کورانی، المعجم الموضوعی لإحادیث الإمام المهدی، ص607-609. کورانی، فرهنگ موضوعی احادیث امام مهدی، ص801-802. [124] . امام مهدی با کمک سلاح و قدرت نظامی زمینه‌سازان، جمعیت کثیری از دشمنان اسلام را شکست خواهند داد: مَهْدِیاً مِنْ وُلْدِ الْحُسَینِ الْمَظْلُومِ یحَرِّفُهُمْ بِسُیوفِ أَوْلِیائِهِ‏ إِلَى نَارِ جَهَنَّمَ (بحرانی، تفسیر البرهان، ج1، ص368)؛ لازم به ذکر است قوم زمینه‌ساز با دشمنان امام عصر می‌جنگند و کشته‌های آنان شهید محسوب می‌شود و سرانجام انقلاب‌شان به حکومت جهانی امام مهدی متصل خواهد شد: كَأَنِّي بِقَوْمٍ قَدْ خَرَجُوا بِالْمَشْرِقِ ... وَضَعُوا سُيُوفَهُمْ عَلَى عَوَاتِقِهِمْ ... وَ لَا يَدْفَعُونَهَا إِلَّا إِلَى صَاحِبِكُمْ قَتْلَاهُمْ شُهَدَاء (نعمانی، الغیبة، ص273)؛ سند حدیث نیز معتبر است (ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ج6، ص13). [125] . زمینه‌سازان ایرانی از سلاح‌های پیشرفته‌ در جنگ با دشمن بهره می‌برند: لَهُ كَنزٌ بِالطّالَقانِ ... و رِجالٌ كَأَنَّ قُلوبَهُم زُبَرُ الحَديدِ ... لَو حَمَلوا عَلَى الجِبالِ لَأَزالوها لا يَقصِدونَ بِراياتِهِم بَلدَةً إلّاخَرَّبوها... و يَحُفّونَ بِهِ يَقونَهُ بِأَنفُسِهِم فِي الحُروب ...‏ بِهِم يَنصُرُ اللَّهُ إمامَ الحَقِّ (نیلی نجفی، سرور أهل الإیمان، ص97. مجلسی، بحارالأنوار، ج52، ص308). شگفتی و طنز اینجا است مخالفین انقلاب زمینه‌ساز ظهور، در حالیکه برای منکوب کردن انقلاب به حدیث کمال الدین (گزاره حدیثی نقشه دشمن برای حمله به کوه‌های نزدیک طالقان در ایران) تمسک می‌کنند در حالیکه در جای دیگر، طالقان را در کشوری غیر از ایران معرفی می‌کنند. [126] . نیلی نجفی، سرور أهل الإیمان‏، ص45. مجلسی، بحارالأنوار، ج52، ص271. [127] . اینکه امام معصوم، شیعه را به عدم مداخله نظامی در جنگ منطقه آذربایجان فراخواندند (فَكُونُوا أَحْلَاسَ بُيُوتِكُمْ)، بیانگر این است که این جنگ، ابتدا در مناطقی خارج از محدوده جغرافیای «حکومت شیعه زمینه‌ساز» رخ خواهد داد. [128] . «لایقوم لها شیء» دلالت بر این دارد که جنگ در ناحیه آذربایجان، تداوم و گسترش می‌یابد و هیچ حدّ و مرزی برای آن وجود ندارد. لازم به ذکر است این عبارت در تراث حدیثی فقط برای خشم و قدرت الهی استعمال شده است: بِقُوَّتِكَ الَّتِي لَا يَقُومُ لَهَا شَيْ‏ء (طوسی، مصباح المتهجد، ج2، ص572)؛ عِنْدَ غَضَبِي لَا يَقُومُ لَهَا شَيْ‏ء (کلینی، الکافی، ج2، ص274). و حاکی از این است که این آتش هیچ چیز جلودار آن نیست. [129] . علی الصغیر، اسئله مهدویة، سوال 1416 (لینک). نار اذربیجان بين المخزون الروائی و مجريات الواقع المعاصر، یوتیوب (لینک). [130] . نعمانی، الغیبة، ص147. مجلسی، بحارالأنوار، ج52، ص226. [131] . ابن عقده کوفی، فضائل أميرالمؤمنين‏، ص104. [132] . بحرانی، تفسیر البرهان، ج4، ص39 و 133. [133] . حر عاملی، إثبات‏ الهداة‏، ج5، ص154. [134] . فیض کاشانی، نوادر الأخبار، ص209. [135] . کورانی، معجم الأحاديث الإمام المهدی، ج1، ص333.

136] . البته کعب‌الأحبار، اعترافات دیگری نیز در حقانیت امام علی و فضیلت اهل‌بیت داشته است از جمله: اعتراف به تعداد دوازده امام در امت اسلام (صدوق، عيون أخبار الرضا، ج1، ص51)؛ اعتراف به افضلیت و جانشینی امام علی بعد از پیامبر (حر عاملی، إثبات الهداة، ج3، ص175)؛ اعتراف به شهادت امام حسین توسط اشقیاء (صدوق، الأمالی‏، ص140) و اعتراف به منجی ادیان مهدی موعود (نعمانی، الغیبة، ص146). [137] . ری‌شهری، شناخت‌نامه حدیث، ج3، ص144-146. [138] . اَحبار مفرد آن حِبْر، کلمه‌ای است عِبری به معنای روحانی یهودی (ابن منظور، لسان العرب، ج4، ص157). [139] . كَعْبِ الْأَحْبَارِ حِينَ أَسْلَمَ فِي أَيَّامِ خِلَافَةِ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ وَ جَعَلَ النَّاسُ يَسْأَلُونَهُ عَنِ الْمَلَاحِمِ الَّتِي تَظْهَرُ فِي آخِرِ الزَّمَانِ فَصَارَ كَعْبٌ يُخْبِرُهُمْ بِأَنْوَاعِ الْأَخْبَارِ وَ الْمَلَاحِمِ وَ الْفِتَنِ الَّتِي تَظْهَرُ فِي الْعَالَم‏ (مجلسی، بحارالأنوار، ج45، ص315). [140] . کورانی، المعجم الموضوعی لإحادیث الإمام المهدی، ص591. [141]. لَا تُكَذِّبُوا الْحَدِیثَ إِذَا أَتَاكُمْ بِهِ مُرْجِئِی وَ لَا قَدَرِی وَ لَا حَرُورِی ینْسُبُهُ إِلَینَا فَإِنَّكُمْ لَا تَدْرُونَ لَعَلَّهُ شَی‏ءٌ مِنَ الْحَقِّ فَیكَذَّبُ اللَّهُ فَوْقَ عَرْشِه‏ (برقی، المحاسن، ص230). [142]. برای نمونه: نقل حدیث توسط دشمن اهل‌بیت «محمد بن الجهم» در مدح و شان فضائل اهل‌بیت و اقرار عقاید حقه شیعه از زبان مخالفان (ر.ک: صدوق، عیون أخبار الرضا، ج1، ص204). [143] . مراجعه کنید به: نحوه مواجهه با میراث روایی اهل‌سنت [144] . بر مغز و افکار این جریان‌ها و افراد، مُهر زده شده است و با مشاهده حقیقت اما همچنان بر مسیر ضلالت و گمراهی اصرار دارند. [145] . قبانچی، موجز دائرة المعارف الغیبة، ص13 و 177. [146] . جبهه عربی معارض و تشکّل‌های نظامی مرتبط با عرب‌ها و رومی‌ها در فتنه شام را جریان ابقع گویند. الابقع: العرب تنكح إماء الروم فیستعمل على الشام أولادهم و هم بین سواد العرب و بیاض الروم (ابن اثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، ج1، ص146). [147] . إِنَّ لِوُلْدِ الْعَبَّاسِ وَ الْمَرْوَانِيِّ لَوَقْعَةً بِقِرْقِيسَاء (نعمانی، الغیبة، ص303). قرقیسیاء منطقه نزدیکی دیرالزور در شرق سوریه است (حموی، معجم البلدان،ج4، ص328) که قبل ظهور، صحنه جنگ بین دشمنان اهل‌بیت خواهد بود و البته پرچم‌های هدایت (پرچم خراسانی و یمانی) در این جنگ حضور ندارند بلکه جبّارین و ستمگران در این جنگ شرکت می‌کنند: مَأْدُبَةً بِقِرْقِيسِيَاءَ ... هَلُمُّوا إِلَى الشِّبَعِ مِنْ لُحُومِ الْجَبَّارِينَ (نعمانی، الغیبة، ص278) که البته در ادامه سفیانی نیز در این جنگ در شرق سوریه شرکت می‌کند: السُّفْيَانِيُّ ... يَمُرُّ جَيْشُهُ بِقِرْقِيسِيَاءَ فَيَقْتَتِلُونَ بِهَا فَيُقْتَلُ بِهَا مِنَ الْجَبَّارِينَ مِائَةُ أَلْف‏ (نعمانی، الغیبة، ص280). [148]. الهی‌نژاد، نمادگرایی در نشانه‌های ظهور، فصلنامه مشرق موعود، ش38، ص25. [149] . يَتَخَالَفُ التُّرْكُ وَ الرُّومُ وَ تَكْثُرُ الْحُرُوبُ فِي الْأَرْضِ (طوسی، الغیبة، ص463). [150] . حَرْبِ وُلْدِ الْعَبَّاسِ مَعَ فِتْيَانٍ أَرْمِينِيَّةٍ (نعمانی، الغیبة، ص147. مجلسی، بحارالأنوار، ج52، ص226). [151] . لِلتُّرْكِ خَرْجَتَانِ: خَرْجَةٌ مِنْهَا خَرَابُ آذَرْبِيجَانَ، وَ خَرْجَةٌ يَخْرُجُونَ فِي الْجَزِيرَة (ابن طاووس، الملاحم و الفتن، ص191). [152] . ابن طاووس، الملاحم و الفتن، ص195. [153] . هرگاه «جزیرة» به صورت مطلق به کار رود، مقصود مناطق مابین دجله و فرات در شرق سوریه و غر ب عراق است: إذا أطلقت الجَزِیرَةُ فی الحدیث و لم تضف إلى العرب فإنّما یراد بها ما بین دجلة و الفرات (ابن اثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، ج1، ص268)؛ الجزیرة: و هو ما بین دِجْلَة و الفُرات‏ (ابن منظور، لسان العرب، ج4، ص134). [154] . برای آگاهی بیشتر: فتنه شام (سوریه) قبل از ظهور، رمزگشایی از بازیگران داخلی و بین‌المللی جنگ سوریه (لینک). [155] . مناطق شرق سوریه را جزیرة الشام گویند: أَرْضِ الْجَزِیرَةِ ... الرَّقَّةُ وَ الرُّهَا وَ قَرْقِیسِیا (ابن مزاحم، وقعة صفین، ص12). [156] . نعمانی، الغیبة، ص280. مفید، الإختصاص‏، ص256. طوسی، الغیبة، ص442. به سندهای گوناگون که «سه سند» آن معتبر است (ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ج7، ص125). [157] . السُّفْیانِی یمْلِكُ عَلَى الْكُوَرِ الْخَمْس (طوسی، الغیبة، ص 449). [158] . یسْتَوِی‏ عَلَى مِنْبَرِ دِمَشْق (نعمانی، الغیبة، ص306. و مشابه آن: صدوق، کمال الدین‏، ج2، ص651). [159] . السُّفْيَانِي‏... الْإِقْبَالَ نَحْوَ الْعِرَاق (نعمانی، الغیبة، ص280). [160] . یمُرُّ جَیشُهُ بِقِرْقِیسِیاء (نعمانی، الغیبة، ص280). [161] . یسْتَقْبِلُ إِخْوَانُ التُّرْكِ حَتَّى ی

نْزِلُوا الْجَزِیرَة (مفید، الإختصاص، ص256). [162] . قِرْقِیسیا ... یهْلَكُ فِیهَا قَیسٌ وَ لَا یدَّعِی لَهَا دَاعِیةٌ ... وَ ینَادِی مُنَادٍ هَلُمُّوا إِلَى لُحُومِ الْجَبَّارِین (کلینی، الکافی، ج8، ص295). [163] . ربیعی، سلسلة القبائل العربیه، ج 3، ص 11. [164] . قَبْلَ قِیامِ الْقَائِمِ تَحَرَّكَ حَرْبُ قَیسٍ (نعمانی، الغیبة، ص277). [165] . نعمانی، الغیبة، ص300. [166] . طوسی، الغیبة، ص463.

167] . در خلال حوادث فتنه شام و سوریه قبل از ظهور، به واقعه «مارقة الشام» نیز اشاره شده است: مَارِقَةٌ تَمْرُقُ مِنْ نَاحِیةِ التُّرْك (نعمانی، الغیبة، ص280)؛ المارقة: الخارجین (ثعالبی، فقة اللغة، ص357) المروق عن الشیء: الخروج منه (ابن منظور، لسان العرب، ج10، ص341)؛ مَرَقَ السَّهْمُ من الرَّمِیة: وقتی تیر از کمان خارج می‏شود، به گونه‌ای که دیگر به آن تعلق ندارد را گویند (ابن عبّاد، المحیط فی اللغة، ج5، ص416)؛ الناحیة: الجانب (فیومی، المصباح المنیر، ج2، ص596) الناحیة: الجهة (طریحی، مجمع ‏البحرین، ج4، ص359) من ناحیه الترک: ای من جهة الترک؛ مارقة الشام تخرج من جهة الترک = خروج مارقة از سمت ترک‌ها. بنابراین «مَارِقَةٌ تَمْرُقُ مِنْ نَاحِیةِ التُّرْك» یعنی ساکنان ناحیه هم‏مرز با ترک ها در منطقه شام خروج خواهند کرد همچون جدا شدن تیر از کمان (مَرَقَ السَّهْمُ من الرَّمِیة) که گویا دیگر به آن تعلق ندارد. [168] . النَّقِمَة إِذَا نَزَلَتْ لَمْ يَكُنْ لَهَا عَمَّنْ قَارَبَ الْمُذْنِبَ، دِفَاعٌ (کلینی، الکافی، ج2، ص375). [169] . البته چنین نیست و شیعه در جنگ بین طرف‌های درگیر در منطقه آذربایجان، قطعا نقش بیطرفی را ایفا می‌کند زیرا به عدم مداخله نظامی مستقیم فراخوانده شده است. [170] . کلینی، الکافی، ج5، ص112. [171] . صدوق، من لایحضره الفقیه، ج3، ص175. طوسی، تهذیب الأحكام، ج6، ص353. حر عاملی، وسائل الشیعه، ج17، ص102. [172] . لِلتُّرْكِ خَرْجَتَانِ: خَرْجَةٌ مِنْهَا خَرَابُ آذَرْبِيجَانَ، وَ خَرْجَةٌ يَخْرُجُونَ فِي الْجَزِيرَة (ابن طاووس، الملاحم و الفتن، ص191). [173] . يَتَخَالَفُ التُّرْكُ وَ الرُّومُ وَ تَكْثُرُ الْحُرُوبُ فِي الْأَرْضِ (طوسی، الغیبة، ص463). [174] . حَرْبِ وُلْدِ الْعَبَّاسِ مَعَ فِتْيَانٍ أَرْمِينِيَّةٍ وَ آذَرْبِيجَانَ تِلْكَ حَرْبٌ يُقْتَلُ فِيهَا أُلُوفٌ وَ أُلُوفٌ كُلٌّ يَقْبِضُ عَلَى سَيْفٍ مُحَلَّى تَخْفِقُ عَلَيْهِ رَايَاتٌ سُودٌ تِلْكَ حَرْبٌ يَشُوبُهَا (يُسْتَبْشَرُ فِيهَا) الْمَوْتُ الْأَحْمَرُ وَ الطَّاعُونُ (نعمانی، الغیبة، ص147. مجلسی، بحارالأنوار، ج52، ص226. حر عاملی، إثبات‏ الهداة‏، ج5، ص154). [175] . قُدّامَ القائِمِ مَوتَتانِ: مَوتٌ أحمَرُ و مَوتٌ أبیضُ ... المَوتُ الأَحمَرُ السَّیفُ وَ المَوتُ الأَبیضُ الطّاعونُ (صدوق، کمال الدین، ج2، ص655)؛ سند حدیث نیز معتبر است (ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ج7، ص289). [176] . مراجعه کنید به: جنگ ولد عباس با ارمنی‌ها و شعله‌های جنگ جهانی [177] . سیوطی، العرف الوردی، ص168. [178] . مقدسی شافعی، عقد الدرر فی أخبار المنتظر، ص226. حنبلی، فرائد فوائد الفکر فی الإمام المهدی المنتظر، ص287. [179] . َ ظَهَرَتْ لِوَلَدِي، رَايَاتُ التُّرْك‏ (نعمانی، الغیبة، ص275). [180] . ن.ک: الوانساز خویی، کتاب گلشن ابرار آذربایجان دوره 3 جلدی (در این کتاب بیش از 300 تن از عالمان و اسوه‌های تشیع در منطقه آذربایجان معرفی شده است). [181] . مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، ج9، ص326. [182] . السماوی، إبصار العين في أنصار الحسين، ص95-96. البته اقوال دیگری در انتساب این شعر حماسی مطرح است (ری‌شهری، شهادت‌نامه امام حسین، ج2، ص146). [183] . انَّ الْمُخْتَار ... الطَّلَب بِدَمِ الْحُسَيْن ... و قَوْمٌ كَثِيرٌ مِنْ أَبْنَاءِ الْعَجَم ... كَانُوا يُسَمَّونَ الْحَمْرَاء (ابن قتیبه دینوری، الأخبار الطوال‏، ص288). [184] . المختار ... تجبى اليه الأموال من السواد و الجبل و أصبهان و الري و اذربيجان‏ (ابن قتیبه دینوری، الأخبار الطوال‏، ص299). [185] . جَاءَ الْأَشْعَثُ فَجَعَلَ يَتَخَطَّى النَّاسَ فَقَالَ: يَا أَمِيرَالْمُؤْمِنِينَ غَلَبَتْنَا هَذِهِ الْحَمْرَاءُ عَلَى قُرْبِكَ يَعْنِي اَلْعَجَم (ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج20، ص284). [186] . در «موسم اربعین» که حلقه اتصال عاشورا و مهدویت است، نیز شاهد همپیمانی ایرانیان با تشیع عراقی هستیم و البته این امر مسبوق به سابقه است. زیرا عطیه، که نام وی را امام علی بر او نهاده بود: هذا عطیة الله (قمی، سفینة البحار، ج6، ص296) و سالها در ایران زندگی می‌کرده (ابن سعد، الطبقات الکبری، ج6، ص305) از اولین زائران امام حسین به شمار می‌رود و به نوعی این افتخار نیز نصیب ایرانیان شده است که «اولین زائر اربعین» امام حسین از مردم، شیعه ساکن ایران به همراه جابر صحابی پیامبر بوده است. [187] . فَتَكونُ بَینَهُم مَلحَمَةٌ عَظیمَةٌ ... و تَهرُبُ خَیلُ السُّفیانِی فَعِندَ ذلِكَ یتَمَنَّى النّاسُ المَهدِی و یطلُبونَهُ (متقی هندی،‏ كنزالعمّال، ج14، ص588). [188] . یبْعَثُ السُّفْیانِی جَیشاً إِلَى الْكُوفَةِ وَ عِدَّتُهُمْ سَبْعُونَ أَلْفاً فَیصِیبُونَ مِنْ أَهْلِ الْكُوفَةِ قَتْلًا وَ صُلْباً وَ سَبْیاً فَبَینَا هُمْ كَذَلِكَ إِذْ أَقْبَلَتْ رَایاتٌ مِ

نْ قِبَلِ خُرَاسَانَ وَ تَطْوِی الْمَنَازِلَ طَیاً حَثِیثاً وَ مَعَهُمْ نَفَرٌ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِم (نعمانی، الغیبة، ص280)‏. [189] . السُّفْیانِی‏ ... وَ یبْعَثُ مِائَةً وَ ثَلَاثِینَ أَلْفاً إِلَى الْكُوفَة (حلی، مختصر البصائر، ص470. مجلسی، بحارالأنوار، ج53، ص83) فَبَینَمَا هُمْ عَلَى ذَلِكَ إِذْ أَقْبَلَتْ خَیلُ الْیمَانِی وَ الْخُرَاسَانِی‏ (نیلی نجفی، سرور أهل الإیمان‏، ص52-53. مجلسی، بحارالأنوار، ج52، ص273-274) [190] . یدْخُلُ السُّفْیانِی الْكُوفَة ... وَ تُقْبِلُ الرَّایاتُ السُّودُ حَتَّى تَنْزِلَ عَلَى الْمَاءِ {در روایت تفسیر عیاشی، به "ساحل دجله در عراق" ذکر شده است: وَ یقْبِلُ رَایةٌ مِنْ خُرَاسَانَ حَتَّى ینْزِلَ سَاحِلَ الدِّجْلة (عیاشی، التفسیر، ج1، ص64)} فَیبْلُغُ مَنْ بِالْكُوفَةِ مِنْ أَصْحَابِ السُّفْیانِی نُزُولُهُمْ فَیهْرُبُونَ ... و تُبْعَث الرَّایاتُ السُّودُ بِالْبَیعَةِ إِلَى الْمَهْدِی (سیوطی، العرف الوردی، ص120-121)؛ تَهرُبُ خَیلُ السُّفیانِی (متقی هندی،‏ كنزالعمّال، ج14، ص588)؛ إذا هَزَمَتِ الرّایاتُ السّودُ خَیلَ السُّفیانِی ... تَمَنَّى النّاس المَهدِی فَیطلُبونَه‏ (متقی هندی،‏ كنزالعمّال، ج14، ص590)؛ السُّفیانِی ... فَیبعَثُ جَیشاً إلَى العِراق‏ ... عِندَ ذلِك‏ تَخرُجُ رایةٌ مِنَ المَشرِقِ ... فَیستَنقِذُ ما فی أیدیهِم مِن سَبی أهلِ الكوفَةِ و یقتُلُهُم‏ (دانی، السن الواردة فی الفتن، ص268)؛ در تفسیر مجمع‌البیان نیز به شکست لشکر نظامی سفیانی تصریح شده است: السُّفْیانِی ... فَیبْعَثُ ... جَیشاً ... حَتَّى ینْزِلُوا بِأَرْضِ بَابِلَ مِنَ الْمَدِینَةِ الْمَلْعُونَةِ یعْنِی بَغْدَادَ ... ثُمَّ ینْحَدِرُونَ إِلَى الْكُوفَةِ فَیخَرِّبُونَ مَا حَوْلَهَا ... فَتَخْرُجُ رَایةُ هُدًى مِنَ الْكُوفَةِ فَتَلْحَقُ ذَلِكَ الْجَیشَ فَیقْتُلُونَهُمْ ... وَ یسْتَنْقِذُونَ مَا فِی أَیدِیهِمْ مِنَ السَّبْی وَ الْغَنَائِم (طبرسی، تفسیر مجمع البیان، ج8، ص322. مجلسی، بحارالأنوار، ج52، ص186). [191] . گزارش‌های تاریخی بیانگر این است که از قرن چهارم، شیعیان اصیل منطقه «بذّ»آذربایجان در جنوب رود ارس، با اعتقاد به ظهور امام مهدی زندگی می‌کردند و بر آداب و تمایلات شیعی اصرار داشتند: یتوقعون المهدی (خزرجی، الرسالة الثانية لأبی دلف‏، ص48. قزوینی، آثار البلاد، ص511. حموی، معجم البلدان، ج1، ص361). [192] . شاهمرادی، فرهنگ انتظار در تاریخ اجتماعی تشیع آذربایجان، فصلنامه مشرق موعود، ش36، ص92. [193] . طبری، دلائل الامامة، ج1، ص519. [194] . الْقَاسِمِ بْنِ الْعَلَاءِ بِآذَرْبِيجَانَ (طوسی، الغیبة، ص276)؛ بِمَدِينَةِ الرَّانِ مِنْ أَرْضِ آذَرْبَايِجَان‏ (طوسی، الغیبة، ص310). [195] . طوسی، الغیبة، ص310-315.

196] . َ ظَهَرَتْ لِوَلَدِي، رَايَاتُ التُّرْك‏ (نعمانی، الغیبة، ص275). [197] . منطقه جابروان در آذربایجان شرقی (طبری، دلائل الامامة، ص557)؛ و منطقه قصور در آذربایجان غربی (ابن طاووس، الملاحم و الفتن، ص147). [198] . البته اين احاديث که به «وطن اصحاب امام مهدی» اشاره کردند (صمدی، آخرین منجی، ص210-211)، از قوّت سندى برخوردار نيستند و از نظر دلالى نيز به معناى انحصار یاران امام مهدی در افراد نام‌برده شده نيست (ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ج8، ص372). [199] . لِلتُّرْكِ خَرْجَتَانِ: خَرْجَةٌ مِنْهَا خَرَابُ آذَرْبِيجَانَ، وَ خَرْجَةٌ يَخْرُجُونَ فِي الْجَزِيرَة (ابن طاووس، الملاحم و الفتن، ص191). [200] . يَتَخَالَفُ التُّرْكُ وَ الرُّومُ وَ تَكْثُرُ الْحُرُوبُ فِي الْأَرْضِ (طوسی، الغیبة، ص463). [201] . حَرْبِ وُلْدِ الْعَبَّاسِ مَعَ فِتْيَانٍ أَرْمِينِيَّةٍ وَ آذَرْبِيجَانَ تِلْكَ حَرْبٌ يُقْتَلُ فِيهَا أُلُوفٌ وَ أُلُوفٌ كُلٌّ يَقْبِضُ عَلَى سَيْفٍ مُحَلَّى تَخْفِقُ عَلَيْهِ رَايَاتٌ سُودٌ تِلْكَ حَرْبٌ يَشُوبُهَا (يُسْتَبْشَرُ فِيهَا) الْمَوْتُ الْأَحْمَرُ وَ الطَّاعُونُ (نعمانی، الغیبة، ص147. مجلسی، بحارالأنوار، ج52، ص226. حر عاملی، إثبات‏ الهداة‏، ج5، ص154). [202] . قُدّامَ القائِمِ مَوتَتانِ: مَوتٌ أحمَرُ و مَوتٌ أبیضُ ... المَوتُ الأَحمَرُ السَّیفُ وَ المَوتُ الأَبیضُ الطّاعونُ (صدوق، کمال الدین، ج2، ص655)؛ سند حدیث نیز معتبر است (ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ج7، ص289). [203] . مراجعه کنید به: جنگ ولد عباس با ارمنی‌ها و شعله‌های جنگ جهانی