🔉🔉 #مناهج_الوصول #تقریر
♨️آیا بحث #دور در مسئله تعبدی و توصلی ثمره دارد؟
🔰استاد علی فرحانی
✍️تقریر: محسن ابراهیمی
🔸استاد علی فرحانی، امسال پس از دو سال وقفه، ادامه تدریس کتاب #مناهج_الوصول اثر #امام_خمینی را آغاز کردند. این تدریس که از سال ۹۴ از ابتدای کتاب آغاز شد، سه سال ادامه یافت و تا دلالت هیئت امر بر وجوب تدریس شد. در این جلسات برخی مبانی مهم اصولی حضرت امام همچون نگاه ایشان در بحث موضوع علم، وضع، مجاز، علامات حقیقت و مجاز، دلالت امر بر وجوب، صحیح و اعم و ... تبیین شد.
🔸امسال نیز به حول و قوه الهی، ادامه تدریس این کتاب را از ابتدای بحث تعبدی و توصلی آغاز کردند. این بحث یکی از بحث های مهم در علم اصول از زمان محقق خراسانی تا کنون است. همچنین حضرت امام در این بحث نیز ابتکاراتی منحصر به فرد دارند.
🔸استاد فرحانی در تبیین مقدمات این بحث در جلسه روز دوشنبه ۹۹/۷/۷ به ثمره داشتن یا نداشتن این بحث پرداختند.
🔸همینطور که در اصول فقه و کفایه خواندیم، بحث تعبدی و توصلی، پس از تقسیم واجب به (تعبدی و توصلی) دو رکن اصلی دارد: ۱- لزوم قصد امر در واجبات تعبدی ۲- وقوع دور در اخذ قصد امر در واجبات تعبدی.
🔸اصولیین در این مسئله اولا به تقریر های متعددی، مسئله دور را تبیین می کنند و سپس سعی می کنند آن را حل کنند و امکان اخذ قصد امر در واجبات تعبدی را درست کنند.
🔸استاد در این جلسه با شواهد و ادله مختلفی تبیین کردند که مسئله دور و پاسخ به آن، بی فایده و این مسئله به دلیل فاصله گرفتن برخی مباحث اصولی از فقه، ایجاد شده است.
🔸ایشان فرمودند که اولا هیچ دلیلی وجود ندارد که برای امتثال واجبات تعبدی حتما باید این واجبات به قصد امر امتثال شود. دلیل این مطلب بحث تربت در مسئله ضد و همچنین بحث اجتماع امر و نهی است. در آنجا می خوانیم که ولو امر از فعلیت بیفتد و امری وجود نداشته باشد (که به تبع مکلف نمی تواند قصد امر کند) اما میتوان واجب را به قصد مصلحت و به قصد محبوبیت امتثال کرد. پس لزومی ندارد که در مورد امکان اخذ قصد امر بحث کنیم.
🔸ثانیا ما مسلم می دانیم که واجباتی مثل صلات و صوم داریم که این ها تعبدی هستند و شارع توانسته است آنها را جعل کند و باید به قصد امر امتثال شوند. پس دیگر نیاز نداریم که با بحث های طولانی، دور متوهم را حل کنیم تا امکان اخذ قصد امر را اثبات کنیم. بلکه همین مقدار که میدانیم واجباتی تعبدی داریم، در اثبات امکان اخذ قصد امر کافیست. سپس می توانیم بررسی کنیم که دلیل ما در تشخیص سایر واجبات تعبدی چه بوده است. و از همان طریقی که تعبدیت آنها را تشخیص داده ایم، سایر واجبات را نیز تشخیص بدهیم.
🔸نکته قابل توجه این است که وقتی به فقه و ادله مراجعه می کنیم می بینیم که هیچ دلیل لفظی که دلالت کند بر اینکه قصد امر در واجبات تعبدی اخذ شده است، وجود ندارد. (در این مسئله به بحث نیت صلات در کتب فقهی مراجعه کنید). لذا اساسا شروع بحث که در مورد تصحیح اطلاق گیری از ادله لفظی است، اشتباه است.
🔸علاوه بر همه اینها حضرت امام ره در تقسیمات واجب، نگاه متفاوتی دارند و بر اساس نگاه ایشان، تعبدی و توصلی، قسیم یکدیگر نیستند. استاد این مسئله را در جلسه ۹۹/۷/۲ تبیین کردند.
📌صوت جلسات استاد را میتوانید از کانال دروس استاد علی فرحانی دانلود کنید.
#اصول #در_مدرسه_امام_خمینی #پای_درس_استاد #استاد_علی_فرحانی #تعبدی_توصلی
@almorsalaat
#مکتب_امام_خمینی
#مناهج_الوصول
از مسائل مبنایی و بنیادی در علم اصول، یکی مسئله #مراتب_حکم و دیگری تحلیل #خطاب_شرعی است. حضرت امام (ره) در هر دو مسئله نگاهی مستقل و متفاوت از سایر اصولیین دارند.
در جلسه امروز چهارشنبه تدریس مناهج الوصول استاد علی فرحانی، در ضمن نقد و بررسی مسئله #دور در اخذ #قصد_امر در بحث تعبدی و توصلی، به مناسبت بحث دیدگاه #محقق_نائینی در مراتب حکم و خطاب شرعی و تلفیق این دو مسئله در نگاه ایشان بیان شد و نقد این نگاه از نظر امام خمینی و بخش هایی از دیدگاه امام خمینی (ره) تبیین شد.
جلسه مهمی در فهم نظر حضرت امام (ره) بود. صوت این جلسه در کانال @majazi_almorsalaat بارگذاری می شود.
🔰محسن ابراهیمی
@almorsalaat