از پویایی دیروز تا پویایی امروز اسلام! ▪️اسلام هیچ‌گاه دین سکون و درجا زدن نبوده است. یکی از نکات شگفت‌انگیز در تاریخ این دین، سرعت رشد و استقلال مسلمانان است که قرآن نیز به آن اشاره می‌کند: "وَمثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَىٰ عَلَىٰ سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ" (فتح: ۲۹). 🔺اسلام هدفی عظیم داشت؛ تغییر بنیادین روحیات، اخلاق، باورها و نظامات اجتماعی مردم. این در حالی بود که از نظر امکانات، مسلمانان اولیه نه ثروتی داشتند و نه نیرویی؛ تنها با ایمان و تلاش یک‌به‌یک افراد، موفق شدند. در کمتر از نیم‌قرن، نیمی از جهان به این دین گرایش یافتند، رشدی که حیرت جهانیان را برانگیخت و همچون کشاورزانی که از رشد یک بذر شگفت زده می‌شوند. 🔸بذر اسلام روزی تنها بود ولی در نهایت به یک تمدن رسید که از آن با عنوان دوران طلایی اسلام یاد می‌شود. 🔹اما آیا این ویژگی تنها مختص مسلمانان صدر اسلام بود یا به ذات اسلام بازمی‌گردد؟ پاسخ روشن است: این خاصیت ذاتی اسلام است. در هر زمان و مکانی که مردم به اسلام واقعی ایمان آورند و دستورات آن را عملی کنند، شاهد همان رشد، استقلال و تکامل خواهند بود که دیگران را به تحیر وا می‌دارد. #اسلام_و_زمانه #اسلام_و_مدرنیته #سنت_و_مدرنیته #اسلام_و_تجدد 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

اسلام؛ دین عدالت، نه همراهی با تعدی ⁉️آیا اسلام باید با هرگونه نوآوری و تجددی همراه شود، حتی اگر آن نوآوری در مسیر ظلم، فساد، و تباهی باشد؟ پاسخ به‌روشنی منفی است. اسلام هرگز برای هماهنگی با زمانه، ارزش‌های خود را قربانی نمی‌کند و به فساد و بی‌عدالتی تن نمی‌دهد. ❗️این حقیقت تا جایی پیش می‌رود که حتی گوستاو لوبون، متفکر مشهور غربی، به آن اذعان می‌کند، ❗️(هرچند اعتراف او همراه با اعتراض است) 🔺 او معتقد بود که دلیل افول تمدن اسلامی، عدم انطباق اسلام با مقتضیات زمان بوده است. برای نمونه، او بر این باور بود که اصل مساوات در اسلام، که همه را در یک سطح قرار می‌دهد، مانع قدرت‌طلبی و سلطه‌گری اعراب شد. 🔸از نگاه لوبون، اگر اسلام می‌خواست در اوج قدرت باقی بماند، باید اصل مساوات را کنار می‌گذاشت، اعراب را برتر می‌دانست، و سایر اقوام را استثمار می‌کرد. او معتقد بود اعراب می‌توانستند با ترجیح سیاست بر دیانت، پایه‌های حکومت خود را محکم کنند. اما اسلام، برخلاف این دیدگاه، با اصل مساوات، فرصت پیشرفت را برای همه اقوام فراهم کرد. نتیجه این رویکرد آن بود که در دوره عباسیان، ایرانیان به‌عنوان نخستین قوم، از اعراب پیشی گرفتند. 🔹هرچند دیدگاه لوبون با اصول اسلامی همخوانی ندارد، اما به‌خوبی نشان می‌دهد که اسلام چگونه ارزش‌های انسانی مانند عدالت و مساوات را به سیاست و قدرت ترجیح می‌دهد و هرگز با ظلم و فساد سازش نمی‌کند. #اسلام_و_زمانه #اسلام_و_مدرنیته #سنت_و_مدرنیته #اسلام_و_تجدد #عدالت #فلسفه_سیاست 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

اسلام و دو لبه تیغ 🔹وكَذَٰلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا 🔸اسلام در مسیر تعالی و #پیشرفت بشر و پاسخگویی نیازهای زمانه بشر کارآمد است 🔺ولی در عین حال با تجدد و مدرنیته‌ای که منجر به سلطه‌گری و ظلم و تعدی شود، همراه نیست ▪️بدین جهت بایستی اسلام را در میانه افراط و تفریط تصویر کرد 🔸افراط ناشی از جهالت که منجر به اضمحلال اسلام در مدرنیته و تن دادن به همه تعدی‌ها می‌شود 🔸تفریط ناشی از جمود که منجر به عقب‌ماندگی مسلمانان می‌شود. 📌جهالت و جمود، دو لبه تیغ برای اسلام می‌باشند. #اسلام_و_زمانه #اسلام_و_مدرنیته #سنت_و_مدرنیته #اسلام_و_تجدد #عدالت #مدرنیته 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

بر این اساس ما سه قرائت از اسلام داریم: 1️⃣ اسلام مدرن نام اسلام را دارد ولی با اندیشه‌های #مدرنیته همچون #سکولاریسم و #اومانیسم همراه است. 2️⃣ اسلام متحجر این اسلام نیز گمان می‌کند اسلام مسائل بشر معاصر را همچنان با همان سبک و سیاق و ابزارهای گذشته حلّ می‌کند. 3️⃣ اسلام عقلانی این اسلام به مسائل بشر معاصر توجه دارد و باور دارد که مسائل جهان امروز را بایستی با راه‌حل‌های مناسب و به‌روز حلّ کرد. با این حال به هر تجددی تن نمی‌دهد چراکه گاهی تجدد به ظلم و فساد منجر می‌شود. #اسلام_و_زمانه #اسلام_و_مدرنیته #سنت_و_مدرنیته #اسلام_و_تجدد #عدالت #مدرنیته 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

از جهالت و جمود تا عقل و دین 🔹جهالت و جمود مایه ی شکل گیری افراط و تفریط هایی در مسیر دین شده است. 🔸نمود آن در فروع و احکام شریعت چنان است که برخی مذاهب اسلامی درگیر افراط شده و برای گزاره های نقلی هیچ حدی از اعتبار قائل نیستد 🔺در جناح مقابل نیز برخی مذاهب هیچ اعتنایی به عقل نمی کنند. ▪️در الهیات و کلام هم دو نحله ی مشهور اشاعره و معتزله دچار همین بحران هستند. 🔹اشاعره در باتلاق کوته فکری و ظاهر بینی اسیر شده است 🔸معتزله نیز از آن جهت که نتوانسته تعلیمات قرآن را با عقل خود تطبیق دهد از مسلمات دین عبور کرده است. 📚اقتباس از کتاب اسلام و نیازهای زمان اثر مرتضی مطهری #اسلام_و_زمانه #اسلام_و_مدرنیته #سنت_و_مدرنیته #اسلام_و_تجدد #اشاعره #معتزله #نواعتزال 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

انحراف در تطبیق اسلام بر مسائل روز 🔹در تطبیق اسلام بر نیازهای زمان و پاسخگویی به مسائل روز، بایستی مراقب #انحراف بود 🔸مسئله انحراف بسیار مسئله حساسی است 🔺گاهی انحراف از مسیر دین، شبیه راه اصلی است؛ اما مقصدش کاملاً متفاوت. ▪️ این انحرافات زیر پوشش ظاهر دین رخ می‌دهند و برای تشخیصشان باید مطالعات عمیق و نگاه تحلیلی داشت. ❗️ هر ظاهری حق نیست؛ هر ادعایی حقیقت نیست. #اسلام_و_زمانه #اسلام_و_تجدد #سنت_و_مدرنیته 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

دین فیک و نیازهای زمان 🔹در فرآوری دین برای نیازهای هر عصر بایستی مراقب دین‌های فیک بود. 🔸دین فیک یعنی فرقه‌های نوظهور 🔺دین فیک یعنی سمینارهایی که میخواهد دین را امروزی جلوه دهد 🔸دین فیک یعنی دینی که از تحجر و عقب‌ ماندگی فرار کرده ولی در دامن بافتنی‌ها افتاده است 🔹دین فیک یعنی دینی که مخدر است #اسلام_و_زمانه #اسلام_و_تجدد #سنت_و_مدرنیته 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

مسئله جامعیت دین 🔹مسئله اسلام و نیازهای زمان از یک سو به موضوع هماهنگی دین با تحولات روز مرتبط است و از سوی دیگر به جامعیت دین ارتباط می‌یابد. اگر دین را جامع بدانیم، باید بتواند پاسخگوی نیازهای روز باشد. 📍دلیل طرح مسئله #اسلام_و_نیازهای_زمان را در همین مطلب جستجو کنید #اسلام_و_زمانه l #اسلام_و_تجدد l #سنت_و_مدرنیته 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

سکولاریسم همان تئوری است که دین را محدود به امور معنوی و اخروی می‌داند به همین دلیل با مسئله #اسلام_و_زمانه مشکل جدی دارد به همین دلیل سکولاریسم به صورت رسمی با #جامعیت_دین نیز زاویه دارد. #اسلام_و_زمانه l #اسلام_و_تجدد l #سنت_و_مدرنیته 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

بسترهای رشد سکولاریسم وقتی مشکلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در جامعه دینی حل نشود، عموم مردم گمان می‌کنند دین از پاسخگویی به نیازهای روز عاجز است. اگرچه این تصور اشتباه است، چون ریشه این مشکلات در سبک نادرست دینداری افراد است، نه خود دین. اما در سطح عموم همین برداشت نادرست، منجر به گسترش ایده‌هایی همچون #سکولاریسم، تقابل #سنت_و_مدرنیته و باور به عدم پاسخگویی دین در مسائل روز می‌شود. #اسلام_و_زمانه l #اسلام_و_تجدد l #سنت_و_مدرنیته 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official