eitaa logo
محمد عرب صالحی
641 دنبال‌کننده
835 عکس
924 ویدیو
92 فایل
حجت الاسلام دکتر محمد عرب صالحی ◽️ استاد‌تمام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ◽️ پژوهشگر، نویسنده ◽️ مدرس سطوح عالی حوزه و دانشگاه 💠کانال معرفی کتب، مقالات، مصاحبه‌ 💢 اينستاگرام: ▶️ instagram.com/arabsalehi_m
مشاهده در ایتا
دانلود
📄 🔰 گادامر و تاریخ مندی فهم ✍🏻 📌 چکیده: ♦️ مبحث تاریخی نگری از موضوعات تأثیر گزار در مباحث معرفت شناختی است. در مقاله حاضر، از آن جا که گادامر متفکر معاصر آلمانی (۲۰۰۲-۱۹۰۰م)، متأثر از استاد خود هیدگر، آخرین و اساسی ترین حرف ها را در زمینه تاریخ مندی ذات وجود انسان و پیرو آن تاریخ مندی فهم او ارائه کرده است، به بررسی و نقد اندیشه های او در این زمینه خواهیم پرداخت. نوشته حاضر پس از بررسی دیدگاه گادامر، حدود بیست و هفت ایراد و ابهام را در آرای او برملا کرده است. لینک اصلی دریافت مقاله 👇🏻 🌐 http://qabasat.iict.ac.ir/article_17498.html 🆔 @arabsalehi_ir
📄 🔰 تاریخی‌نگری و دین ✍🏻 📌 چکیده: ♦️ مقاله حاضر ضمن پرداختن به کیفیت نفوذ مکتب اصالت تاریخ به بحث های دینی در سه بخش سرچشمه دین، دریافت و ابلاغ دین، تداوم و بقای دین، به لوازم چنین نگرشی به دین پرداخته و آن گاه از جنبه های گوناگون به ویژه از جنبه دریافت و ابلاغ دین در حیطه دین مبین اسلام، آن را مورد نقد قرار داده است. لینک اصلی دریافت مقاله 👇🏻 🌐 http://ensani.ir/fa/article/472057 🆔 @arabsalehi_ir
📄 🔰 قرآن، متغیرات و مسائل نو ✍🏻 📌 چکیده: ♦️ این مقاله به نقد و بررسی نظریه‌ای پرداخته که قائل به نقص قرآن و عدم جامعیت آن نسبت به همه زمان‌ها و مکان‌ها و همه مسائل جدید و متغیر است؛ نتیجه این دیدگاه ضرورت ادامه تجربه نبوی توسط دیگران برای پرکردن این خلأهاست. در ادامه به مناسبت، متعرض نگاه صدرالمتألهین و مولوی به قرآن شده و به نسبت مثنوی با قرآن پرداخته و ادعای رقیب مبنی بر اینکه امثال این بزرگان، آورده‌هایی جدید، علاوه بر قرآن داشته‌اند را به‌نحو متقن و مستند باطل می‌کند. لینک اصلی دریافت مقاله 👇🏻 🌐 https://rjqk.atu.ac.ir/article_5557.html 🆔 @arabsalehi_ir
📄 🔰 بررسی نظریه تلازم گفتاری بودن خطابات قرآنی با تاریخ مندی قرآن از نگاه نصر حامد ابوزید با رویکرد اصولی ✍🏻 ✍🏻 صدیقه نیک‌طبع 📌 چکیده: ♦️ در راستای نظریه جهان شمولی خطابات الهی که تاریخی به بلندای تاریخ بعثت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) دارد، نظریه تاریخ مندی قرآن و برخی آموزه های آن، نظریه ای است که اخیراً توسط برخی نواندیشان دینی منسوب به جریان فکری نومعتزله- از جمله نصر حامد ابوزید- ارایه شده است. آنها متأثر از تاریخی نگری در غرب و همچنین تأثیرپذیری از نظریه گفتاری و شفاهی بودن متون مقدس، گفتاری بودن سبک قرآن را مؤید و شاهد تاریخیت قرآن می دانند. ♦️ بررسی این موضوع افزون بر لوازمی که بر آن مترتب است، از جهت سابقه بحث شفاهی بودن خطابات در کتب اصولی و وجه ارتباط یا تمایز آن با نظریه تاریخ مندی قرآن و اینکه چگونه از اصل مشترک گفتاری بودن، نتایج متفاوتی گرفته شده است، دارای اهمیت است. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به نقد و بررسی این موضوع، با تأکید بر اصل «گفتاری بودن وحی» از یک سو و تکیه بر مبانی اصولیان در موضوع خطابات شفاهی می پردازیم و معلوم می گردد ادعای ملازمه بین گفتاری بودن و تاریخیت قرآن ادعایی سست و بدون پشتوانه عقلی است؛ بلکه علاوه بر مبانی متعدد کلامی، مبانی اصولیان هم، مانع از ملازمه بین سبک گفتاری و تاریخی بودن قرآن می شوند. لینک اصلی دریافت مقاله 👇🏻 🌐 http://ensani.ir/fa/article/390754 🆔 @arabsalehi_ir
📄 🔰 حرکت جوهری انسان و خودبرون افکنی دازاین در فلسفه ملاصدرا و هایدگر ✍ ✍محمدعلی روزبهانی ✍مهدی صدفی 📌 چکیده: ♦️ از مهم ترین مباحث فلسفه دین، مباحث انسان شناختی است، چون انسان هم گیرنده دین و هم مخاطب آن است. از رهگذر نگاه ما به انسان، نگاه ما به دین نیز شاید تغییر کند. مقاله حاضر نگاه دو فیلسوف، یکی از شرق و دیگری از غرب را در مورد انسان مقایسه می کند. ملاصدرا با طرح حرکت جوهری در مرکز فلسفه خود، به تبیین انسان و جهان و نسبت میان آنها پرداخته است. این طرح که بر اصالت وجود مبتنی است، حرکت اشتدادی انسان در مراتب هستی را بنیان نهاده است و پیدایش انسان در طبیعت، زندگی دنیوی و در نهایت مرگ او را به تفصیل تبیین می کند. ♦️ برخلاف ملاصدرا که به زبان فلسفه کلاسیک سخن می گوید، هایدگر در تلاش برای خلق زبان فلسفی جدیدی است، چراکه زبان فلسفی کلاسیک را برای تفسیر هستی شناسی جدید ناکافی می داند. فلسفه او نیز بر اصالت وجود مبتنی است و شباهت های بسیاری میان اندیشه های او با صدرا وجود دارد. هایدگر نیز انسان- دازاین - را پیوسته در حال شدن و صیرورت می داند که همواره در حال برون شدن از خود است و رو به آینده دارد. این جستار بر آن است تا با تبیین حرکت جوهری ملاصدرا در انسان و سیر اشتدادی انسان در مراتب هستی و همچنین بررسی خودبرون افکنی دازاین و نسبت دازاین با عالم در فلسفه هایدگر، شباهت ها و مفارقت های اندیشه دو فیلسوف را واکاوی کند. لینک اصلی دریافت مقاله 👇🏻 🌐 http://ensani.ir/fa/article/337325 🆔 @arabsalehi_ir
📄 🔰 تحلیل و نقد رویکرد گزاره ای به وحی قرآنی ✍ ✍محمدقیوم عرفانی 📌 چکیده: ♦️ رویکرد گزاره ای یکی از مهم ترین رویکردهای غیرزبانی به وحی قرآنی است. در این رویکرد مراد از «گزاره» که کلیدی ترین کلمه در آن است، معانی و حقایقی است که مستقل از زبان های طبیعی اند. بر پایه رویکرد گزاره ای این حقایق بی صورت اند و پیامبر به آنها صورت و لباس زبان خاصّی می پوشاند. در گذشته افرادی همچون زرکشی و سیوطی بدون اینکه ذکری از قائل یا قائلان این رویکرد داشته باشند، نامی از این قول برده اند. ♦️ در دوران معاصر این رویکرد را برخی به بعضی از دانشمندان و فیلسوفان مسلمان نسبت داده اند. نوآوری جُستار حاضر این است که این نسبت ها را به مثابه مسئله خود واکاوی کرده و نادرستی آن را نشان می دهد؛ همچنین دلیل این رویکرد را به نقد گرفته و به پیامدها و لوازم آن که از اهمّیت وحی قرآنی می کاهند، اشاره می کند. افزون بر همه به ادله درون و برون متنی زبانی بودن وحی قرآنی می پردازد که اینها رویکرد گزاره ای را نفی و رویکرد زبانی را تأیید می کنند. تحقیق حاضر با استفاده از منابع مکتوب، بر شیوه تحلیلی- توصیفی و انتقادی سامان یافته است. لینک اصلی دریافت مقاله 👇🏻 🌐 http://ensani.ir/fa/article/415031 🆔 @arabsalehi_ir
📄 🔰 تاریخمندی معرفت ✍🏻 📌 چکیده: ♦️ اين مقاله پس از تبيين موضوع، در سه جهت به بررسي و نقد تاريخ‌مندي معرفت پرداخته و در ضمن آن نيم‌نگاهي هم به ديدگاه اسلام و قرآن در اين زمينه‌ها انداخته است: مبناي هستي‌شناختي تاريخ‌مندي معرفت؛ مبناي انسان‌شناختي تاريخ‌مندي معرفت؛ سياليت معناي متن و تاريخ‌مندي معرفت. ♦️ از نظر اين نوشتار تاريخ‌مندي مطلق معرفت مردود، و مباني گوناگون آن در هرمنوتيک فلسفي به طور جدي محل سؤال است؛ البته تاريخ‌مندي معرفت را اجمالاً مي‌پذيرد؛ به اين معنا که نه همه معرفت انسان‌ها تاريخ‌مند است و نه معرفت همه انسان‌ها؛ بلکه در نگاه صحيح، برخي از معرفت‌هاي برخي از انسان‌ها تاريخ‌مند است. قرآن نيز معرفت واقع را بماهو واقع، ممکن، بلکه واقع شده مي‌داند و خبر از معارفي مي‌دهد که انسان بدون تأثيرپذيري از شرايط تاريخي به حقيقت آنها پي برده و چنين معارفي براي هميشه پايا و ماندگار خواهد بود؛ ادله آن در اين نوشتار آمده است. لینک اصلی دریافت مقاله 👇🏻 🌐 http://ensani.ir/fa/article/310543 🆔 @arabsalehi_ir
📄 🔰 وجود پیشین قرآن و پیامد های قرآن شناختی آن ✍🏻 📌 چکیده: ♦️ یکی از مسائل بنیادی در علوم قرآن‌که به‌ویژه در مباحث اخیر این حوزه بسیار تأثیرگذار و موردبحث واقع شده مسئله وجود پیشین قرآن قبل از نزول تدریجی در ظرف خاص خود است؛ حال چه به‌عنوان یکی از واقعیات عالم در لوح محفوظ موجود بوده و ازآنجا به‌صورت تدریجی بر پیامبر نازل شده و یا این‌که از همان اوایل اوان بعثت به‌صورت دفعی در شب قدر از لوح محفوظ تا بیت‌المعمور یا ازآنجا بر پیامبر نازل شده باشد؛ در این میان اما کسانی که قرآن را زائیده دیالوگ با واقعیت‌های عینی زمان نزول می‌دانند گاه بالصراحه منکر وجود پیشین قرآن شده و چنانچه صراحتی هم نباشد لازمه قطعی دیدگاه آنان انکار وجود پیشین و هم نزول دفعی قرآن است. ♦️ این نظر می‌تواند منشأ مباحث و حتی اشکالات فراوانی نسبت به جاودانگی و جهان‌شمولی قرآن باشد و چه‌بسا مؤید یا حتی بنا بر برخی قرائت‌ها منتج نظریه تاریخ‌مندی قرآن گردد؛ مقاله حاضر پس از پیگیری روش اثبات وجود پیشین قرآن در پی اثبات وجود پیشین قرآن بر حوادث زمان نزول و تبیین نحوه آن وجود است؛ همچنین اشکالات وارد‌شده بر این دیدگاه مطرح و به نحو مستدل پاسخ داده خواهد شد. لینک اصلی دریافت مقاله 👇🏻 🌐 https://rjqk.atu.ac.ir/article_10552.html 🆔 @arabsalehi_ir
📄 🔰 دخالت اجتناب ناپذیر پیش فرض ها در فهم در محک عقل و آیات قرآن ✍🏻 📌 چکیده: ♦️ مهم ترین ادعای هرمنوتیک فلسفی گادامر تاریخیت یا تاریخ مندی فهم است. گادامر در کتاب حقیقت و روش حیثیت های مختلفی برای فهم می شمارد؛ از جمله حیثیت اطلاقی فهم، حیثیت امتزاجی فهم و حیثیت تبعیت ضروری فهم از پیش فرض های سیال. هدف او از برشمردن و تحلیل هر یک از این حیثیت ها اثبات تاریخمندی فهم به معنای مصدری فهم (= فهمیدن) است که بالتبع فهم به معنای اسم مصدری (= فهم گزاره ای) هم تاریخ مند خواهد شد. ♦️ مقاله حاضر ابتدا اصل انگاره دخالت اجتناب ناپذیر پیش فرض ها در فهم را تحلیل و سپس نقدهای عقلی و تحلیلی این نظر را ارائه کرده است و در بخش سوم مقاله دیدگاه گادامر در ترازوی دلالت آیات قرآن به محک زده شده است. گرچه قرآن کتاب معرفت شناسی نیست، اما از لوازم برخی آیات می توان دیدگاه قرآن را درباره موضوع مقاله اصطیاد نمود. اینجا هم دلالت آیات بر خلاف مدعای ایشان به اثبات رسیده است. لینک اصلی دریافت مقاله 👇🏻 🌐 http://ensani.ir/fa/article/395958 🆔 @arabsalehi_ir
📄 🔰 حرکت جوهری انسان و خودبرون افکنی دازاین در فلسفه ملاصدرا و هایدگر ✍ ✍محمدعلی روزبهانی ✍مهدی صدفی 📌 چکیده: ♦️ از مهم ترین مباحث فلسفه دین، مباحث انسان شناختی است، چون انسان هم گیرنده دین و هم مخاطب آن است. از رهگذر نگاه ما به انسان، نگاه ما به دین نیز شاید تغییر کند. مقاله حاضر نگاه دو فیلسوف، یکی از شرق و دیگری از غرب را در مورد انسان مقایسه می کند. ملاصدرا با طرح حرکت جوهری در مرکز فلسفه خود، به تبیین انسان و جهان و نسبت میان آنها پرداخته است. این طرح که بر اصالت وجود مبتنی است، حرکت اشتدادی انسان در مراتب هستی را بنیان نهاده است و پیدایش انسان در طبیعت، زندگی دنیوی و در نهایت مرگ او را به تفصیل تبیین می کند. ♦️ برخلاف ملاصدرا که به زبان فلسفه کلاسیک سخن می گوید، هایدگر در تلاش برای خلق زبان فلسفی جدیدی است، چراکه زبان فلسفی کلاسیک را برای تفسیر هستی شناسی جدید ناکافی می داند. فلسفه او نیز بر اصالت وجود مبتنی است و شباهت های بسیاری میان اندیشه های او با صدرا وجود دارد. هایدگر نیز انسان- دازاین - را پیوسته در حال شدن و صیرورت می داند که همواره در حال برون شدن از خود است و رو به آینده دارد. این جستار بر آن است تا با تبیین حرکت جوهری ملاصدرا در انسان و سیر اشتدادی انسان در مراتب هستی و همچنین بررسی خودبرون افکنی دازاین و نسبت دازاین با عالم در فلسفه هایدگر، شباهت ها و مفارقت های اندیشه دو فیلسوف را واکاوی کند. لینک اصلی دریافت مقاله 👇🏻 🌐 http://ensani.ir/fa/article/337325 🆔 @arabsalehi_ir
📄 🔰 نقدی بر هرمنوتیک فلسفی گادامر ✍🏻 📌 چکیده: ♦️ این مقاله نقد مختصری است بر پاره‌ای از دیدگاه‌های گادامر که به‌عنوان «هرمنوتیک فلسفی» مشهور گردیده و طی آن دربارۀ هستی‌شناسی فهم و تاریخ‌مندی ذاتی فهم نظریه‌پردازی شده است. از جنبه‌های مختلفی می‌توان به تحلیل و نقد آرای ایشان پرداخت؛ اما به‌دلیل ظرفیت محدود یک مقاله، موضوعات خاصی انتخاب و دربارۀ آن به بحث نشسته‌ایم. ♦️ در این نوشتار از سه جهت به نقد نظریۀ تاریخ‌مندی فهم پرداخته شده است؛ ابتدا بحث مهم نسبی‌گروی مطرح و علی‌رغم انکار گادامر، با دلایل متقن، نسبی‌گروی معرفت‌شناختی از لوازم انکارناپذیر هرمنوتیک فلسفی دانسته شده است؛ سپس به نگاه گادامر به معنای «حقیقت» در علوم انسانی پرداخته و آن را مورد نقد قرار داده است؛ این مسئله از مباحث بسیار مهم و سرنوشت‌ساز در علوم انسانی است که شایستۀ تحقیقی ریشه‌ای و گسترده است. ایراد خودشکن‌بودن نظریۀ گادامر مبنی بر تاریخ‌مندی ذاتی فهم از دیگر مباحثی است که این مقاله بر آن اصرار دارد و در نهایت به موضوع مهم ذهن‌گرایی در نظریۀ گادامر پرداخته و این ایراد را با توجه به مبانی گادامر در مسئلۀ فهم وارد نمی‌داند؛ گرچه اصل مبنا قابل بحث است. لینک اصلی دریافت مقاله 👇🏻 🌐 http://ensani.ir/fa/article/310634 🆔 @arabsalehi_ir
📄 🔰 دلالت متون دینی از نگاه نواعتزالیان ✍🏻 📌 چکیده: ♦️ نص دینی، اعم از کتاب و سنت از ابتدا دو منبع اصلی و عمده شناخت دین مبین اسلام بوده است و حجیت کتاب و همچنین حجیت سنت واقعی_ در قبال سنت منقول_ مورد اجماع علمای فریقین است؛ البته اخباریان فهم کتاب را در معصومان منحصر می دانند؛ اما همین کتاب و سنت واقعی در نگاه بسیاری از نواعتزالیان، هم در کیفیت شکل گیری و هم در بقا به انحای مختلف دارای اشکال بوده، در حجیت بسیاری از آموزه های آن دو، دست کم برای غیر زمان پیامبر تشکیک، بلکه انکار شده است. ♦️ در این مقاله به دلیل ضیق مجال تنها به نقد و بررسی حیث سیالیت دلالت و معنای نصوص دینی از نگاه اعتزال‌نو پرداخته شده است؛ آنچه اکنون در اختیار ماست، متن کتاب آسمانی و متون روایی است که حامل و ناقل سنت است. در نظر این گروه دلالت متون و از جمله متون دینی، نه تابع وضع و اراده مؤلف و مولا، بلکه سیال و تابع شرایط زمانه است و معنای متن در طی زمان تغییر یافته، از این رهگذر آموزه های دینی نیز تاریخ‌مند و زمان‌مند می گردد؛ مقاله حاضر ضمن بررسی این مسئله در هرمنوتیک فلسفی به دلیل اثر‌پذیری برخی از نواعتزالیان از آن و پس از بیان گفته های اعتزالیان جدید، به نقد این ایده پرداخته است. لینک اصلی دریافت مقاله 👇🏻 🌐 http://zehn.iict.ac.ir/article_16414.html 🆔 @arabsalehi_ir