📌 یادداشت اول: چرا اعتراضات روزهای اخیر را نباید جدی گرفت؟ یادداشت‌های دوقلوی "چرا اعتراضات روزهای اخیر را نباید جدی گرفت؟" و "چرا اعتراضات روزهای اخیر را باید جدی گرفت؟" به حوادث این روزها اختصاص دارد و مکمل یکدیگر است. اعتراضات و اغتشاشات روزهای اخیر بر اثر حادثه تلخی به وجود آمد و حوادث بسیار تلخ‌تری را رقم زد. پرسش اول که در یادداشت اول به آن می‌پردازیم این است که آیا این اعتراضات تهدید جدی امنیتی برای کشور است؟ به ۶ علت پاسخ منفی است: 1⃣ کمیت معترضان و تجمعات: بالاترین تخمین‌ها از تعداد معترضان کف‌خیابان در کل روزها به یک درصد جمعیت کشور هم نمی‌رسد. نکته دیگر، پراکندگی شدید تجمعات است که سبب شده میانگین افراد حاضر در یک تجمع، دو رقمی یا نهایتا سه‌رقمی باشد و نیز رکورد جمعیت در یک تجمع به زحمت به چند هزار نفر برسد. این اعداد را با تجمعات سال ۸۸ و راهپیمایی میلیونی معترضان در خرداد آن سال مقایسه کنید. سهم چشمگیر بدنه گروهکی نسبت به بدنه مردمی یکی دیگر از نقاط ضعف این اعتراضات و تفاوت‌های آن با اسلافش در سال‌های قبل است. 2⃣ جنس بدنه اجتماعی: تحلیل بدنه اجتماعی پیشران و حامی اعتراضات بر اساس متغیرهایی نظیر طبقه اقتصادی، خاستگاه فرهنگی، توزیع جغرافیایی و غیره نشان می‌دهد که با بدنه قدرتمندی که لایه پیشرانش حاضر به هزینه‌دادن و حضور طولانی‌مدت و جان‌برکف در کف‌خیابان باشد و لایه حامی‌اش نیز حاضر به تحمل اختلال طولانی‌مدت در شرایط عادی زندگی‌اش باشد، مواجه نیستیم. زمینه اصلی اعتراضات در لایه مردمی‌‌ و غیر سازمان‌یافته و گروهگی آن، بیشتر فرهنگی (و آن‌هم از نوع مسائل غیرفراگیر) است که بر خلاف زمینه‌های اقتصادی و سیاسی، قدرت انسجام‌بخشی اجتماعی کمتری دارد و لذا از این جهت هم این جریان نسبت به اسلافش در سال‌ها و دهه‌های پیش، به مراتب ضعیف‌تر است. 3⃣ الگوی گسترش اعتراضات: اعتراضات وقتی تهدید جدی تلقی می‌شود که بتواند به صورت ویروسی بین افراد جامعه فراگیر شود و گروه‌های اجتماعی مختلف و مناطق جغرافیایی مختلف را درگیر کند و در طول زمان نیز به شکل گلوله‌برفی چاق‌تر شود. اعتراضات فعلی به علت زمینه فرهنگی (آن‌هم از نوع مسائل غیرفراگیر) فاقد چنین توانی است و بیشتر از سنخ آتش‌های کوچک پراکنده است. تمرکز بر کشته‌گیری و کشته‌سازی با هدف تغییر زمینه فرهنگی به زمینه‌های سیاسی است تا بتواند واجد توان گسترش ویروسی شود که البته تاکنون موفق نبوده است. 4⃣ سهم خیابان و مجازستان: در اعتراضات اخیر، برخلاف اسلافش، خیابان به مراتب کم‌فروغ‌تر از مجازستان و رسانه‌هاست. حمایت گسترده و منسجم سلبریتی‌های هنری، علمی و سیاسی داخلی و جهانی، هرچند تنور مجازستان را به شدت گرم نگه داشته ولی آبی از آن برای خیابان گرم نشده است. برخلاف نظریات رسانه متقدم که رسانه‌ها را فعال‌مایشاء می‌پنداشتند، نظریه برجسته‌سازی یا تنظیم اولویت (agenda-setting) بیان می‌کند که تغییر اولویت مردم توسط فضای رسانه‌ای نمی‌تواند به مدت طولانی ادامه داشته باشد. اعتراضاتی که به علت مولفه‌هایی همچون زمینه و خاستگاه وقوع، ذاتا ظرفیت فراگیر شدن ندارد، همچون اسب مرده‌ای است که با هِی‌کردن رسانه‌ای هم حرکت نخواهد کرد. 5⃣ هدف اعتراضات: اعتراضات اخیر برخلاف اسلافش، فاقد خواسته‌ی مشخص و مورد اِجماعی بین بدنه اجتماعی، حامیان و رهبرانش است. حذف گشت ارشاد، آزادی قانونی حجاب، بازنگری گسترده در سیاست‌های فرهنگی، بازنگری اساسی در نظام حکمرانی و تغییر رژیم سیاسی سطوح مختلفی از اهداف (از کم به زیاد) است که هیچ‌یک مورد اجماع معترضان و رهبرانشان نیست. نکته جالب اینجاست که علیرغم طیفی بودن اهداف، انگیزه افراد لزوما به صورت طیفی نیست؛ مثلا برای جریانی که تغییر رژیم سیاسی را هدف گرفته، حذف گشت ارشاد شاید هیچ مطلوبیتی نداشته باشد. و نیز برای برخی از معترضان که خواستار آزادی‌های فرهنگی هستند، شاید تغییر رژیم سیاسی یک خط قرمز باشد و لذا حاضر نیستند به‌ بهای آن به خواسته‌شان برسند. پراکندگی و عدم انسجام مفهومی بین شعارها و نمادهای اعتراضات اخیر، نشانه و اماره واضحی بر فقدان هدف مشخص برای آن است؛ امری که سبب می‌شود انسجام درونی این جریان، ضعیف و شکننده باشد. 6⃣ ساختار و الگوی رهبری: اعتراضات اخیر بر خلاف مواردی همچون فتنه ۸۸، فاقد رهبری متمرکز است. ساختار رهبری اعتراضات اخیر، شبکه‌ای و پراکنده است. تعداد زیادی چهره هنری، سیاسی و غیره که عمدتا با یک سازماندهی امنیتی یا از طریق مهندسی اجتماعی (Social Engineering) و یا بعضا به شکل ارگانیک به اعتراضات پیوسته‌اند، هرکدام هدایتگر یا انگیزه‌بخش به بخشی از بدنه هستند و سهمی از رهبری را انجام می‌دهند. ادامه 👇👇 @asrehooshmandi

ادامه یادداشت اول تمرکززدایی (Decentralization) و شبکه‌ای شدن ساختار رهبری به موفقیت اعتراضات کمک می‌کند یا آن را تضعیف می‌کند؟ احتمالا فهم فنی-مهندسی می‌گوید که تمرکززدایی و تعدد گره‌های محوری شبکه به پایداری بیشتر آن منتهی می‌شود ولی فهم فرهنگی-اجتماعی به نکته دیگری توجه می‌دهد؛ جنبه‌های عاطفی-احساسی پیشران مهمی در اعتراضات اجتماعی هستند و لذا از بین سه نوع‌ِناب (ideal type) اقتدار شامل اقتدار سنتی، عقلانی و کاریزماتیک، جنبه کاریزماتیک که در سبک رهبری کاریزماتیک تبلور می‌یابد، نقش مهمی در پیروزی چنین اعتراضاتی دارد. برآیند خرده‌کاریزمای هزار خرده‌رهبر به مراتب کمتر از یک رهبر واحد است و بنابراین در حرکت‌های اجتماعی، شبکه‌ای شدن رهبری به معنای تضعیف شدید آن است؛ بماند که بسیاری از این خرده‌رهبرها به علت سبک زندگی مبتذل خود، فاقد توان الهام‌بخشی و وجهه‌ی کاریزماتیک هستند. @asrehooshmandi

📌یادداشت دوم: چرا اعتراضات روزهای اخیر را باید جدی گرفت؟ اعتراضات اخیر هرچند تهدید جدی برای امنیت جمهوری‌ اسلامی ایران تلقی نمی‌شود، اما در این میان نکاتی حائز اهمیت است: 🔹نکته اول: پژوهش‌های معطوف به بررسی پیامدهای تحریم در کشورهای مختلفِ هدف آن که بعضاً مانند تحریم کوبا بیش از نیم‌قرن سابقه دارد، نشان می‌دهد که هدف غایی تحریم‌ها نه لزوماً تغییر رژیم سیاسی که به خاک سیاه نشاندن کشور هدف و اسطوره‌کُشی است. اعتراضات و اغتشاشات ۱۴۰۱ و اسلاف و اعقاب احتمالی‌اش هرچند به براندازی منجر نمی‌شوند اما گامی در جهت کشیدن دندان‌های جمهوری اسلامی است تا نهایتا یک حکمرانی ازهم‌گسیخته و زمین‌گیر با سطح نارضایتی بالا رقم بخورد که نه در داخل توانمند است و نه در خارج، الهام‌بخش. هدف، تبدیل شدن ایران به سوریه است؛ کشوری که هزینه بازسازی و بازگشت آن به وضعیت پیش از سال ۲۰۱۱ حداقل ۵۰ برابر کل بودجه امسالش است، یک سوم جمعیتش در خارج و یک سوم آن در داخل کشور آواره شده‌اند و بیش از نیم‌ میلیون نفر کشته داده است. 🔹 نکته دوم: در هر جامعه‌ای برآیند اراده‌های متفاوت گروه‌های اجتماعی مختلف در مورد یک مساله خاص، نقطه تعادل الف را می‌سازد. تغییر در موازنه قدرت گروه‌ها، تغییرات عام در نظام هنجاری، میزان قدرت فرهنگی و رسانه‌ای حاکمیت و ده‌ها متغیر داخلی و خارجی دیگر می‌تواند زمینه‌ساز شروع تغییر نقطه تعادل به نقطه جدید ب باشد. راه کم‌هزینه حفظ نقطه تعادل الف، تلاش برای حفظ موازنه اراده‌ها است وگرنه اگر موازنه به هم بخورد، تلاش برای حفظ نقطه تعادل صرفا از طریق ابزارهای حاکمیتی اولا جز با هزینه بسیار زیاد ممکن نیست، ثانیا پایدار و بادوام نیست و ثالثا می‌تواند سبب رادیکال‌شدن گروه‌هایی شود که نقطه تعادل الف را برآیند ارگانیک اراده‌ها نمی‌بینند. به زبان ساده‌تر، اگر در لایه خواسته‌ها و اراده‌‌ها که متاثر از نظام‌های فرهنگی، تربیتی و رسانه‌ای است، نقطه موازنه مطلوبت را از دست دادی، نمی‌توانی در لایه‌های بعدی آن را با هزینه معقولی حفظ کنی. با این مقدمه نسبتا طولانی و در مقام تجویز باید گفت که یکی از مهم‌ترین نکات در این زمینه، فهم ضرورت کنش‌گری فرهنگی مردمی به شکل ارگانیک و البته نهادی است که توضیح آن مجال مفصلی می‌طلبد. مداخله گسترده حاکمیت درباره نقطه تعادل، نوعی جرزنی تلقی می‌شود ولی کنش‌گری مردمی ارگانیک، بازی مشروع (مشروعیت به معنای مورد پذیرش بودن) یک بازیکن است. حذف مردم هم‌سو با حاکمیت از کنش‌گری فرهنگی و سپردن آن به حاکمیت، سبب می‌شود که حفظ نقطه تعادل مطلوب حاکمیت بسیار پرهزینه و ناپایدار باشد و زمینه ایجاد شکاف اجتماعی (ناشی از احساس جرزنی) را افزایش دهد. اعتراضات اخیر نمونه‌ای از این گسل‌هاست که روز به روز عمیق‌تر می‌شود و از این نظر باید آن را جدی گرفت. 🔹نکته سوم: قدیمی‌ها می‌گفتند که نگذارید درد روی درد بیاید. بیماری الف را جدی نگرفتی، فردا بیماری ب را هم امروز و فردا کردی، پس‌فردا که بیماری ج را گرفتی، حالا که می‌خواهی این سه را چاره کنی می‌بینی نه منابع کافی داری، نه توان جسمی کافی و داروها نیز با هم تداخل دارند؛ برآیند اثر سه بیماری به مراتب بزرگتر از جمع جبری آنهاست. مسائل حکمرانی را نمی‌شود شب امتحانی علاج کرد. مشکلاتی مثل تورم دو رقمی و مسکن و غیره سالهاست که سطح بالایی از نارضایتی ایجاد کرده‌اند (به مثابه عدد ثابتی که با تابع ریاضی نارضایتی جمع می‌شود) و هرگونه افزایش اندک نارضایتی می‌تواند از حد آستانه تحمل عبور کند. گسل‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ناشی از این ناکارآمدی‌ها مثل صدها کش‌ پلاستیکی است که وسط هندوانه پیچیده‌اند و کافی است یکی دو تای دیگر اضافه شود تا بترکد؛ ترکیدن را به کش آخر نسبت می‌دهند ولی علت اصلی آن قبلی‌هاست. واقعیت این است که مسائلی مثل حجاب به سادگی چاره‌پذیر نیستند و سطحی از منازعه و اختلاف در این مسئله، ناگزیر است، اما نکته اینجاست که تبدیل شدن یک "مسئله تقریباً چاره‌ناپذیر" به یک "بحران اجتماعی" مولود آن کش‌های قبلی است. خیلی مواقع سیاست‌گذار باید درک کند که مسئله الف را نمی‌شود حل کرد، بلکه باید عوارضش را از طریق حل مسائل دیگر کاهش داد. حاکمیت باید صدها نخ اتصال به مردمش داشته باشد تا اگر یکی به علل غیرقابل کنترل ناپایدار شد، کل رابطه با بحران مواجه نشود. 🔹 نکته چهارم: مسئله اجتماعی و فرهنگی را باید با عقلانیت اجتماعی و فرهنگی حل کرد و مسئله امنیتی را با عقلانیت امنیتی. اگر خواستیم با اولی دومی را یا با دومی اولی را چاره کنیم، فاجعه به بار خواهیم آورد. ماجرای اخیر (مثل اسلافش) واجد هر دو وجه است و نیازمند هر دو عقلانیت. ادامه👇👇 @asrehooshmandi

ادامه یادداشت دوم عقلانیت فرهنگی برای آن‌که عمل کند نیازمند زمان، حوصله و درک این مطلب است که مسائل فرهنگی و اجتماعی لزوما حل نمی‌شوند بلکه گاهی هدف این است که بهبود یابند، عوارضشان کم شود و نیز به بحران تبدیل نشوند. نیروی فرهنگی در مواقع عادی که احساس خطر نمی‌شود، به حاشیه رانده می‌شود و به هنگام بحران تازه به میدان فراخوانده می‌شود‌ و چون جنس کارش کوتاه‌مدت نیست و وعده حل مسئله به معنای مهندسی‌اش را نمی‌دهد، نهایتا به ناکارآمدی و پرت‌وپلاگویی متهم می‌شود. وسط بحران می‌بینی صداوسیما تازه شروع کرده به برگزاری گفتگو و با بیل از چپ و راست آدم ریخته آن وسط و ... تلقی ناکارآمدی عقلانیت فرهنگی سبب می‌شود که ابعاد فرهنگی و امنیتی بحران یک‌جا به عقلانیت امنیتی سپرده شود و در نتیجه بُعد فرهنگی و اجتماعی ماجرا حادتر شود. بحران اخیر به ما نشان داد که چقدر به عقلانیت و نیروی فرهنگی نیازمندیم؛ عقلانیتی فرصت‌محور، اهل رفق و مدارا، صبور، با چتری گسترده، اهل گفتگو و دغدغه‌مند. هر دو یادداشت از علیرضا قربانی @asrehooshmandi

🎥 #بدون_مسامحه نحوه برخورد دولت فرانسه با آشوب‌های خیابانی 🔸 از دستگیری‌های گسترده تا وادار کردن خواننده‌های مشوق آشوب به عذرخواهی @asrehooshmandi

به پایان یک خائن نزدیک می‌شویم مرگ رسانه‌ای مسیح علینژاد @asrehooshmandi

🎯دهگانه مواجهه موثر رسانه ای در بزنگاه های اجتماعی ✍معصومه نصیری ـ دبیرکل باشگاه مدیریت رسانه و توسعه سواد رسانه ای یونسکو ایران 1⃣ قدرت برتر روایی 2⃣ دست برتر اطلاع رسانی 3⃣ ارائه اطلاعات چندوجهی 4⃣ پژواک حداکثری 5⃣ مدیریت تصویر و معنا 6⃣ ساخت ضد حاد واقعیت 7⃣ مطالبه اطلاعات موثر 8⃣ رویکرد آفندی و پدافندی 9⃣ فرصت آفرینی برای ارائه تحلیل گفتمانی 🔟 دوری از تهییج متن کامل را در لینک زیر بخوانید: mehrnews.com/xYHST @asrehooshmandi

✅بررسی موضوع «نقش هشتگ ها در رخدادهای اخیر کشور» در گفت و گوی ویژه خبری سیما 💢معصومه نصیری _کارشناس و پژوهشگر رسانه 💢محمد لسانی _کارشناس و فعال رسانه این گفت و گو را از طریق لینک زیر مشاهده بفرمایید. https://telewebion.com/episode/0x29a80ba @asrehooshmandi

🔊#پیشنهاد_به_مخاطبان 🔻برای کسانی که علاقه مند به آشنایی با مبحث «زنان و علوم شناختی» هستند، حدود ۲۵ برنامه رادیویی با حضور کارشناسان مختلف حوزه زنان تهیه شده که حدود ۱۷ قسمت آن پخش شده است. 🔻در این مجموعه که به علت اهمیت موضوعات مرتبط با زنان و اتفاقات اخیر با ۱۰ برنامه دیگر تمدید ساخت شده است، دال مرکزی این است که «زن به مثابه قدرت موثر شناختی» قلمداد می‌شود و بررسی میشود این قدرت چگونه میتواند در ساحت های مختلف، موجب حرکت های فزاینده مثبت شده و چگونه میتواند با اتخاذ روندهای کاهنده، موجبات اختلال شناختی و حرکتی جامعه را فراهم آورد و اصطکاک اجتماعی ایجاد کند. 🔻آرشیو برنامه ساعت بیست و چهار و یک دقیقه که هم اکنون روزهای دوشنبه و چهارشنبه ساعت ۱۶ از رادیو گفت و گو پخش می‌شود، در سایت این شبکه در دسترس است. 🔻این برنامه هفته ها قبل از این رخدادها، زنان را عامل ساماندهی یا سازماندهی اجتماعی معرفی کرده و پیش بینی کرده بود با عنایت به آرایش رسانه های بیگانه ، در آینده ای نزدیک زنان سوژه و پروژه رسانه های معاند خواهند شد. نشانی برنامه‌ی «ساعت بیست و چهار و یک دقیقه» برای دسترسی به قسمت‌های پخش‌شده 👇 http://radiogoftogoo.ir/ProgramHome/?VALID=TRUE&ch=&m=170106 @asrehooshmandi

مدرس و پژوهشگر سواد رسانه: تبیین آینده روشن و اُمیدبخش ملت، رسالت مهم رسانه های انقلابی است حوزه/ معصومه نصیری تصریح کرد: تبیین آینده روشن و امیدبخش ملت ایران، از جمله رسالت های مهم رسانه های انقلابی در برهه ی حساس کنونی است. https://hawzahnews.com/xbWD5 @asrehooshmandi

▫️گزارش سی‌ان‌ان 🔸توییتر ابزار دروغ‌پراکنی است #جو_بایدن رئیس جمهور آمریکا با خطاب قرار دادن #ایلان_ماسک که اخیرا شبکه اجتماعی #توییتر را خريده است گفت او یک ابزار دروغ‌پراکنی در جهان را خریده است. https://tinyurl.com/ys3kepus @asrehooshmandi

❇️در میزگرد شفقنا مطرح شد؛ نصیری: مساله سواد رسانه‌ای به یک واژه دم دستی تبدیل شده است/شاه‌حسینی:باید زیرساخت‌های سواد رسانه‌ای را فراهم کنیم ▫️شفقنا رسانه- همزمان با هفته جهانی سواد رسانه‌ ای بار دیگر ضرورت افزایش سواد رسانه ای بر سر زبان ها افتاد. در این سال ها با توجه به انتشار شایعات و قوت گرفتن اخبار فیک نیوز، نیاز به سواد رسانه ای برای آموزش تفکر انتقادی و تشخیص اخبار درست اهمیت مضاعف پیدا کرده است. در همین راستا شفقنا رسانه در میزگردی با عنوان«تفکر انتقادی و کلیک عاقلانه راهکار مقابله با اخبار جعلی» به بررسی شعارهای امسال هفته جهانی سواد رسانه‌ ای با حضور معصومه نصیری دبیر کل باشگاه مدیریت رسانه و توسعه سواد رسانه ای یونسکو ایران و وحیده شاه حسینی دبیر گروه مطالعات کودک و پژوهشگر حوزه سواد رسانه پرداخت. 🔶متن کامل این میزگرد را در لینک زیر بخوانید: https://fa.shafaqna.com/?p=1470261 ✅#عصر_هوشمندی، مجموعه تخصصی سواد رسانه ای و اطلاعاتی @asrehooshmandi