سال 1373 مجید تهرانیان، از رابطان برجسته‌ی CIA که دهه‌ی 1350 به همراه منوچهر گنجی، سیدحسین نصر، شجاع‌الدین شفا، شائول بخاش، داریوش مهرجویی و… در کمیته ملی ایران (برای گسترش «پیوندهای ایران و آمریکا» به ریاست همسر ریچارد نیکسون) حضور داشت، با تأیید رویکرد امیراحمدی به «نتایج سیاسی پروژه سروش در ایران» پرداخت. 1⃣2⃣

مرداد 1371، ماهنامه کار (ارگان سازمان فدائیان خلق) با چاپ سرمقاله بهروز خلیق درباره «نیروهای رفرمیست درون حاکمیت اسلامی» نوشت: 5⃣

تهرانیان صریحاً گفت: من فکر می‌کنم اگر طرز تفکر سروش گسترش بیابد، رفته رفته مسئله ولایت فقیه مورد تجدیدنظرهای جدیدتری قرار خواهد گرفت و نتایج سیاسی مهمی در پی خواهد داشت. (22) 1⃣3⃣

حجت‌الاسلام «محمد خاتمی» وزیر سابق ارشاد که از عناصر «روشن‌بین» جناح اسلامی است، نظرات و دیدگاه‌هایی را نیز از چند سال قبل مطرح نموده است. او معتقد است که اسلام قرن‌ها از صحنه زندگی به دور بوده و در آن مواردی که به نظم اجتماعی و روابط بین انسان‌ها برمی‌گردد، «دچار خلاء» است. لذا «فقه» باید «تحول» پیدا کند تا با نیازهای زمان متناسب شود. 6⃣

خرداد 1370، کمتر از یک ماه بعد از سخنرانی خاتمی، شهید سیدمرتضی آوینی با انتشار مقاله‌ی «تجدد و تحجر؟» در ماهنامه سوره به نقد آن پرداخت: این «آزادی» که وزیر محترم ارشاد آن را معنا کرده‌اند، مطلوب انسان‌های بدوی است و بشر امروز «بدویت» را به مثابه متضادی برای مفهوم «تمدن» می‌شناسد و لذا از این سخنان سخت در حیرت فرو خواهد شد… برخلاف آنچه وزیر محترم ارشاد فرموده‌اند، خلاء مبتلابه ما (مسلمانان) در نظم اجتماعی و روابط بین انسان‌ها، «خلاء تئوریک» نیست. اسلام در مقام نظر هیچ نقصی ندارد و نقص – هر چه هست – از آنجاست که تمدن امروز، محصول منقطع از «وحی» است… مشکل امروز ما «غرب‌زدگی» نیست، «عوام‌زدگی» است. (17) 3⃣

هوشنگ امیراحمدی، رئیس شورای ایرانیان-آمریکائیان نیز در ماهنامه ایران فردا (به مدیریت عزت‌الله سحابی، از رهبران نیروهای ملی-مذهبی) ضمن شرح پروژه جامعه مدنی از عبدالکریم سروش به عنوان «سخنگوی اصلی» جریانی نام برد که «به طور منطقی با هرگونه تفسیر مطلق از دین مخالف است.» 🔟

یکی از شخصیت‌های دیگری که پرچم «رفرم در شریعت اسلامی» را برداشته است، «عبدالکریم سروش» است. سروش در حقیقت به این امر معترف است که مدیریت فقهی ناتوان از اداره جامعه کنونی و پاسخ‌گویی به نیازهای بشر امروز است. در زمینه ولایت مطلقه و آزادی، نظرات سروش مبتنی بر نفی ولایت و قدرت مطلقه است. 7⃣

سال 1374 انتشار مقاله «در جستجوی میانجی» در ماهنامه پَر (چاپ آمریکا) به قلم رامین احمدی رازگشایی کلیدی‌ای به شمار می‌رفت. (23) 1⃣4⃣

به نوشته امیراحمدی، سروش در مسند روشنفکری مدرن بر این باور است «خردگرایی باید جلوی ایدئولوژی را بگیرد و حکومت دینی تنها و تنها در جامعه مدنی میسر است.»(21) 1⃣1⃣

حجت‌الاسلام «محمدجواد حجتی کرمانی» نیز در سلسله مقالاتش با عنوان نقش زمان در تطور فقه که در «روزنامه اطلاعات» چاپ می‌شود، در صدد امروزی کردن دین است. (18) 8⃣

دیگر تردیدی باقی نماند که پروژه روشنفکری دینی صرفاً یک تکاپوی سیاسی است، نه یک کوشش آکادمیک. احمدی با شرح «نقش کلیدی حلقه‌های میانجی» در میان روشنفکران یهودی و تأثیر آنان بر پروژه‌ی صلح خاورمیانه، به تاثیرگذاری سیاستمداران میانجی برای تغییر ساختارهای کلان در جمهوری اسلامی می‌پردازد: 1⃣5⃣

شاید کسی که در جستجوی «میانجی» به ساختار هیئت حاکمه جمهوری اسلامی ایران و گروه‌بندی‌های سیاسی و اجتماعی آن طیف می‌نگرد، حداقل بر روی 2 گروه تأمل می‌کند: اول، «نهضت آزادی» و گروه بازرگان؛ دوم، «عبدالکریم سروش» و پیروانش در «مجله کیان». (24) 1⃣6⃣

چند سال بعد یکی از ستون‌نویسان روزنامه عصر آزادگان، بر تحلیل رامین احمدی صحه گذاشت و سروش و کیان را یک «حلقه‌ی اتصال» دانست. محمد قوچانی در مقاله «107 نفر» می‌نویسد: «کیان» اما فراتر از یک نشریه‌ی تئوریک (که مانند دستگاه تئوری‌پرداز «روشنفکران دینی» عمل می‌کرد) «حلقه‌ی اتصال» جریان‌های متفاوت نسل جدیدی شد که در حال قوام و شکل‌گیری بود. (25) 1⃣7⃣

تحولات جدید همراه با دورانی گشت که به روایت نویسنده کتاب انقلاب و روشنفکران «غرب در جستجوی واسطه» از داخل ایران بود. (19) 9⃣

با آغاز هفته‌ی دوم تیرماه 1374 سروش به آلمان رفت تا به سخنرانی‌‌ای درباره «تقابل ارزش‌های غرب با ارزش‌های انقلاب اسلامی ایران» بپردازد و در نشستی سرّی با مقامات دولتی اروپا حضور یابد. (26) این سفر آبستنِ جنجالی بی‌سابقه بود. خبر سفر سروش در بامداد 13 تیر 1374 از فرودگاه مهرآباد به مقصد فرودگاه فرانکفورت را هیچ نشریه‌ای منعکس نکرد (27) و همه جوانب احتیاطی برای پنهان ماندن آن توسط یک «حلقه‌ی امنیتی» با تجربه رعایت می‌گشت، 1⃣8⃣

اما مدیر مسئول روزنامه کیهان به محض دریافت گزارشی از یک منبع موثق درباره‌ی جلسه سرّی سروش با انجمن سیاست خارجی آلمان در شهر بُن پیگیری‌های خبری خود را آغاز کرد. (28) 1⃣9⃣

دریافت یک خبر محرمانه‌ی فوری بر اهمیت سوژه افزود: آقای هوبل، از اعضاء هیئت مدیره این انجمن گفت که به درخواست آقای دکتر سروش خبرنگاران و افراد غیر در این جمع «حق شرکت» ندارند و تأکید خیلی زیادی کردند که موضوعات مطروحه در این گردهم‌آیی نیز «نباید به هیچ وجه» در مطبوعات انعکاس یابد. (29) 2⃣0⃣

حسین شریعتمداری (مدیر مسئول کیهان) یک قدم جلوتر حرکت می‌کرد و از محتوای سخنرانی سروش زودتر از انتشار متن تحریف‌شده‌اش در مجلات خارجی مانند ماهنامه کار (ارگان سازمان فدائیان خلق) خبر داشت؛ بنابراین وقتی خطر را حس کرد، به تعقیب این سوژه پرداخت که بعدها نیز ناگفته‌های تکان‌دهنده‌ای از آن را در یادداشتی فاش ساخت. 2⃣1⃣

. سروش در جلسه محرمانه خود با سیاستگذاران وزارت امور خارجه آلمان و اعضاء پیوسته‌ی انجمن سیاست خارجی آلمان گفت موضع کنونی طیفی از سیاستمداران کشور در برابر غرب در قیاس با اوایل انقلاب «تعدیل» و تا حدود قابل ملاحظه‌ای «منطقی» شده است. او اظهار داشت «سیاست غرب‌گریزی کور مقاطع اولیه انقلاب که در بین روشنفکران ایران به سنت بدل شد، اینک با روی‌آوری به فلسفه غرب، فلسفه مارتین هایدگر و هگل، به مرزکشی آگاهانه بین هویت اسلامی و غرب تبدیل گشته است.» 2⃣2⃣

سروش در این نشست سرّی مقولانی از قبیل راسیونالیسم، لیبرالیسم، تقدم جان بر عقیده، سعادت دنیوی، شک‌گرایی و سکولاریزم را از ارکان «فرهنگ مدرن» برشمرد و یقین‌گرایی، تقدم عقیده بر جان و میل به سعادت اخروی را از ارکان «اندیشه دینی» معرفی کرد. در یک بخش مهم از این جلسه‌ی محرمانه، عبدالکریم سروش از تمایل سیاستمداران پُرنفوذ و روشنفکران مؤثر به تز «تجدیدنظرطلبی سکولار» می‌گوید که آن را می‌توان نمونه‌‌ای بارز از آهنگ شتابان پروژه «فروپاشی از درون» در ایران دانست. 2⃣3⃣

پدر معنوی اصلاح‌طلبان در شهر بُن به دولتمردان برجسته‌ی آلمانی مانند هلموت کهل مژده می‌دهد: مسئله «تجدیدنظر در نهاد حکومت» بین روشنفکران و حتی سیاستمداران پرنفوذ (کارگزاران سازندگی) به بحث و تبادل‌نظری جدّی دامن زده که برای آینده حکومت اسلامی ایران بسیار مهم است. 2⃣4⃣

ایجاد دموکراسی در کشور تنها از طریق تمایزگذاری بین «ذات مذهبی شریعت» و «ذات سیاسی حکومت» ممکن است. «درآمیختگی شریعت و سیاست» برای اسلام و حکومت، هر دو زیان‌بخش است. (30) 2⃣5⃣.

🇮🇷🍃🇮🇷🇮🇷🍃🇮🇷🇮🇷🍃🇮🇷 دوستان بزرگوار از همراهی صمیمانه شما بسیار خرسند وسپاسگزاریم پـایــان کنفــرانس التمــــاس دعای فرج یا علـــــــی 🇮🇷🍃🇮🇷🍃🇮🇷

روزنامه کیهان از ابتدای دهه‌ی 1370 «زنگ خطر» را به صدا درآورده بود و هفته‌نامه کیهان هوایی نیز روز 21 تیرماه و یک هفته پس از سفر محرمانه‌ی سروش به آلمان، گزارشی مفصل از اهداف و انگیزه‌های آن چاپ کرد. (31) 2⃣6⃣

♻️پـــــــایــــــان قسمت دوم♻️ ✍ابو مهدی ..امیری حسین ونعم الامیر