⭕️آستان طلب
🔹 #سالک در سیر به سوی الله ـ که خطرهاست در آن ـ خود را به #سلاحهای_کارآمدی مجهز میکند و با #توکلبهخدا هیچترسی به دل راه نمیدهد و حرکت به سوی او را از ماه مبارک #رمضان آغاز میکند که «الدُّعا سِلاحُ المُؤْمِن» [۱] و «سِلاحُهُ البُکاء». [۲]
🔹«آيا ما كه در اسلحهسازى و تجهيزات نظامى از كفار عقبيم، بايد در #دعا هم مؤخّر باشيم؟! در #روايات آمده است: «أَلُّدعآءُ سِلاحُ الْمُؤْمِنِ» و در بعضى #دعاها داريم: «أَلّلهُمُّ، إِنَّكَ أَقْرَبُ مَنْ دُعِىَ»؛ [۳] (خدايا، تو #نزديکترين كسى هستى كه مىتوان از او چيزى خواست)؛ يعنى خدا #قريب و #مجيب است.
🔹خیلی از مؤمنین #دعا میکنند و از خدا #حاجت میخواهند، ولی اگر #دعا و #تضرع از #عمقجانآدمی بر نیاید کارگر نیست. #دعا شرایطی دارد که اگر آنها رعایت شوند، قطعاً #مستجاب است؛ مگر میشود با #زبان از خدا چیزی را خواست و با #عمل آن را رد کرد.
🔹«استجابت دعا شرطش #توبه است. اگر #شرايط_دعا جمع باشد، #استجابت دعا حتمى خواهد بود. البته استجابت به اين معنا نيست كه تا دعا كرديم فوراً نتيجهاش را ببينيم، بلكه گاهى #استجابت بعد از #دعاى_خاص خالص و مُخلَص مىشود كه جزو اخيرِ علّت تامّه است. ما بايد #دعا كنيم تا توفيق حال دعا را پيدا كنيم».
🔹 #مناسک_دعا را باید یکبهیک بهجا آورد: «جهت #دعا اين امور لازم است: ۱) #ثنا و #تعظيم و #تمجيد ساحت مقدس حضرت حق تبارك و تعالى؛ ۲) اقرار به #گناهان و اظهار #ندامت از آن، كه تقريباً بهمنزلهى #توبه يا ملازم آن است؛ ۳) #صلوات بر محمد و آلمحمد عليهم السلام، كه #وسيله و #واسطه_فيض هستند؛ ۴) بكا و #گريه، و اگر نشد #تباكى، و لو خيلى مختصر.
🔹و بعد از اينها درخواست #حاجت كه در اين صورت، #برآوردهشدن حاجت بروبرگرد ندارد. البته اگر اين مطالب در #سجده باشد، مناسبتر است و تأثير #بكا در اين ميان به جايى مىرسد كه در عمل امداوود و نيز در قنوت وتر آمده: «فَإِنَّ ذلِكَ عَلامَةُ الْإجابَةِ» [۴] (اين نشانهى #مستجابشدن است)؛ يعنى راه تكوينى به خدا، و ارتباط با #غيب است، البتّه براى كسى كه اين مطالب را باور كند».
پی نوشتها؛
[۱] کافی، ج۲، ص۴۶۸؛ عیون أخبار الرضا (ع)، ج۲، ص۳۷.
[۲] إقبال الأعمال، ج۲، ص۷۱۰؛ مصباح کفعمی (جنةالأمانالواقية)، ص۵۶۰.
[۳] إقبال الأعمال، ج۱، ص۳۴۶؛ بحار الأنوار، ج۹۵، ص۲۲۳.
[۴] إقبال الأعمال، ج۲، ص۶۶۳؛ بحار الأنوار، ج۹۵، ص۴۰۴.
منبع: وبسایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی بهجت (ره)
#آیت_الله_بهجت
—————————
🇮🇷 مجموعهی فرهنگی سنگر 🇮🇷
🇮🇷 سنگر جنگ نرم 🇮🇷
🇮🇷 سنگر سردار دلها 🇮🇷
💠 از «فردیترین کنشهای انسانی» تا «عمیقترین پیوندهای اجتماعی»
📝 تأملی در گزارشی از روز #عرفه
🔺#یونس_بن_عبدالرحمن میگوید #عبدالله_بن_جندب را در عرفه دیدم، درحالی که زیاد درحال راز و نیاز بود. به او گفتم خداوند تلاش امروزت را دید.
عبدالله گفت: به خدا قسم در اینجا حتی یک دعا برای خود نکردم و تماما دعایم برای #دیگر_مومنین بود.
چرا که از #امام_کاظم(ع) شنیدم که میفرمود:
▪️هر کس براى #برادران_مؤمن خود، پشت سرشان دعا کند، از عرش ندا مى رسد که #صدهزار_برابر آن، براى خود تو خواهد بود،
(يَقُولُ: الدَّاعِي لِأَخِيهِ الْمُؤْمِنِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ يُنَادَى مِنْ أَعْنَانِ السَّمَاءِ، لَكَ بِكُلِّ وَاحِدَةٍ مِائَةُ أَلْفٍ)
▪️و من نخواستم از صد هزار برابر دعاى فرشتگان [که یقیناً #مستجاب است] دست بردارم! و براى خودم دعا کنم که نمى دانم مستجاب خواهد شد یا خیر!
(فَكَرِهْتُ أَنْ أَدَعَ مِائَةَ أَلْفٍ مَضْمُونَةً لِوَاحِدَةٍ لَا أَدْرِي أَجَابَ إِلَيْهَا أَمْ لَا)
📚 رجال الكشي، ص586.
📌پ.ن:
▫️#عرفه، نماد عارفانه ترین روزِ مناجات و نیایش با خداست. این روز در ظاهر، صحنهی خلوت فرد با معبود، و لحظهای است که دل از همه بریده و با زمزمهای بیواسطه، به آسمان پیوند میخورد.
▫️اما در طراحی شورانگیز الهی، همین لحظهی بهظاهر فردی، به گونهای سامان مییابد که عمیقترین وجوه #مهندسی_اجتماعی نیز در آن متجلی شود.
▫️اساسا طراحی های الهی اینگونه است، در فردی ترین مصادیق نیز، حاوی عمیق ترین جلوه های اجتماعی است.
▫️گویی خداوند، حتی در خصوصیترین خلوتها، نگاهی اجتماعی دارد؛ حتی آنگاه که انسان در اوج خلوت با ربّ خویش است، باز مأمور به #رشد_اجتماعی است، دعا برای مومنین، همدلی و همراهی با برادران ایمانی است.
در این طراحی، فرد و جمع از هم گسسته نیستند؛ بلکه عجین و درهم تنیدهاند.
▫️پس نیایش، صرفاً ابزار خواستن نیست؛ بلکه زبان تربیت اجتماعی است، لذا عرفه تنها میدان اشک و آمرزش فردی نیست؛ عرصهای است که در آن، انسانِ مؤمن میآموزد برای خود، جز از طریق دیگری نخواهد. اینجاست که راز استجابت دعا از زبانی که گناه نکرده ای آشکار میشود.
▫️خداوند به #موسى(ع) وحى کرد که: مرا با زبانى بخوان كه با آن #گناه نكردهاى.
(ادعُني علىٰ لسانٍ لم تَعصِني به)
موسى گفت: چنين زبانى را از كجا بياورم؟ خداوند فرمود: مرا از زبان #دیگران بخوان.
(ادعُني عَلى لِسانِ غَيرِك)
[عدة الداعي و نجاح الساعي، ص131]
▫️یکی از آثار این طراحی، #تعمیق_پیوندهای_انسانی و اجتماعی است. طراحی ای که بذر #همدلی، #مسؤولیتپذیری و پیوندهای ناپیدا را میان افراد میکارد. وقتی انسان، نه تنها برای خود، بلکه برای برادر دینیاش دعا میکند، آن هم در غیاب او، در حقیقت در حال فراتر رفتن از «مرزهای فردی» و ورود به قلمرو «حیات اجتماعی» است.
▫️این کار، تمرینی است برای رهایی از #خودمحوری، #فردیت و منفعت طلبی که جزو مولفه های ذاتی #مدرنیته است. وقتی کسی برای رهایی دیگران از رنج، برای موفقیتشان، برای خوشبختیشان، دست به دعا برمیدارد، ناخودآگاه درون خود را با نوعی مهر اجتماعی و دغدغهی جمعی شکل میدهد. در این لحظات، فرد میفهمد که حالِ او به حال دیگران گره خورده و شکوفایی شخصیاش، جدا از سعادت جمعی نیست.
▫️چنین ساختاری، به شبکهای از دلهای متصل و هم دل تبدیل میشود. هر کس، بیآنکه وظیفهای قانونی بر دوشش باشد، خود را در برابر دیگری مسؤول میبیند. این #مسئولیتپذیری_درونیشده، «جوهرهی اخلاق اجتماعی» در نظام دینی است. اعضای چنین جامعه ای، نهفقط کنار هم، بلکه برای هم زندهاند.
▫️البته که حبّ ذات و نفس، ذاتی ِهمه انسان هاست لذا خداوند با طراحی پاداشی عظیم برای چنین کاری، بستر حرکت اجتماعی برای رسیدن به آن قله را آماده کرده است.
یعنی این نسبت خیرهکننده پاداش، فراتر از یک وعده پاداش فردی است؛ بلکه نشان از یک الگوی تربیتی و شبکهمحوری است که میخواهد انسان ها را به سمت هدفی خاص سوق داده و جامعه را براساس آن تنظیم کند.
▫️در واقع، در جامعهای که همه فقط برای خود بخواهند، حس رقابت، انزوا، و فردیت رشد میکند. اما اگر ساختار پاداشها بهگونهای طراحی شود که «#خیر_فردی»، از مسیر «#خیرخواهی_جمعی» عبور کند، درچنین جامعه ای، اعضای آن، نه در تقابل با یکدیگر، بلکه در نوعی همافزایی پنهان، برای هم برکت میآورند.
▫️سوالی مهم: حال چگونه با زبانی که گناه نکرده ایم یعنی همان زبان دیگران، برای خود دعا کنیم؟
سطح نازل آن این است که به دیگران #التماس_دعا بگوییم، تا برای ما دعا کنند
اما سطح بالاترش این است که به نحوی در #ارتباطات_اجتماعی، زیبا برخورد کنیم و کمک کار دیگران باشیم، که هرگاه دیگران به یاد ما می افتند، بگویند خدا اجرش دهد، #خدا_رحمتش_کند.
💢 آیات و روایات اجتماعی