بخش پانزدهم وپایانی کتاب هدف زندگی شهیدمطهری ره👇👇
@atna_ir
1⃣
این عبادت به تعبیر امیرالمؤمنین علیهالسلام عِبادةُ الاُجَراء یا عِبادةُ العَبید است ولی عِبادةُ الاَحرار نیست. عِبادةُ الاَحرار هرگز وسیله این گونه برخورداریها نیست کما اینکه وسیله رهایی از آلام مادی و جسمانی هم نیست. میفرماید:
اِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللهَ طَلَباً لِلْجَنَّةِ فَتِلْکَ عِبادَةُ اْلاُجَراءِ وَ اِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللهَ خَوْفاً فَتِلْکَ عِبادَةُ الْعَبیدِ وَ اِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللهَ شُکْراً لَهُ (حُبّاً لَهُ) فَتِلْکَ عِبادَةُ ا ْلاَحْرارِ«1».
اگر عبادت را به نحو عبادةالاحرار بدانیم، مسئله برمیگردد به این که کمال انسان بالاتر است از حد مشتهیات حیوانی ولو در جهان دیگر برای انسان تأمین شود، بلکه در حد عبادتهای «شاکرانه» و «محبانه» و «عاشقانه» است؛ و آنوقت «پرستش» مفهومی برابر مفهوم عشق نسبت به حقیقت پیدا میکند و خدا یک وسیله برای زندگی انسان ولو در آخرت نیست، بلکه خودش حقیقت و مطلوب حقیقی میگردد:
یا وَلِیَّ ا ْلمُؤْمِنینَ یا غایَةَ آمالِ الْعارِفینَ یا غِیاثَ الْمُسْتَغیثینَ یا حَبیبَ قُلوبِ الصّادِقینَ وَ یا اِلهَ الْعالَمینَ«2
@atna_ir
2⃣
در این صورت مسئله عبادت تقریبا برمیگردد به مسئله حقیقت؛ خودش «حقپرستی» است و خود پرستش برای انسان اساسا موضوعیت دارد:
ما عَبَدْتُکَ خَوْفاً مِنْ نارِکَ وَ لا طَمَعاً فی جَنَّتِکَ بَلْ وَجَدْتُکَ اَهْلاً لِلْعِبادَةِ فَعَبَدْتُکَ.
اینجاست که عبادت خیلی اوج میگیرد. یعنی از زمین تا آسمان فرق دارد: آن عبادتی که خدا و عبادت وسیلهای برای مشتهیات حیوانی انسان ولو در جهان دیگر قرار بگیرد کجا، و عبادتی که خودش پرستشی باشد که برای انسان اصالت دارد کجا !
پس نظریه عبادت بالاخره منتهی میشود به اینکه مراتب دارد. و در این حال، عبادت برای مشتهیات حیوانی آخرت نسبت به عبادت نکردن و چسبیدن به مادیات، مسلّم کمال است چون حداقل انسان خدا را واسطه کرده است آن هم برای امر باقی، و این خیلی کمال است نسبت به هواپرستی و نفسپرستی. ولی تفاوت این عبادت با آن درجه از عبادت که در اوج است از زمین تا آسمان است.
پس اگر گفتهاند: «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ اْلإنْسَ اِلاّ لِیَعْبُدونِ» و از طرفی گفتهاند عبادت مراتب دارد؛ معلوم است هدف اصلی مرتبه پایین عبادت نیست بلکه مرتبه عالی آن است، و هر که بدانجا نرسید، برای او این مرتبه پایینتر، از هیچ بهتر است.
در تفسیر ابن عباس آمده است: لِیَعبُدونِ اَیْ لِیَعْرِفونِ (لیعبدونِ یعنی
@atna_ir
3⃣
مرا بشناسند) و آن طور که ما عبادت را معنا کردیم، این دو با هم یکی میشود؛ چون عرفان در اینجا معرفت کامل و شهودی حق است و عبادتی هم که در این مرحله باشد جز اینکه توأم با چنین عرفانی باشد عملی نمیشود. معرفتهای بچگانه و عوامانه این عبادت را نتیجه نمیدهد.
پس عبادت برمیگردد به نظریه ایمان، و ایمان هم برگشت به نظریه حقیقت.
اسلام به ایمان و عبادت ـ که ایمان پیوند ادراکی با حقیقت است و عبادت پیوند عملی با حقیقت ـ دعوت کرده است، به حکمت و عدالت دعوت کرده است، به محبت دعوت کرده است، به جمال و زیبایی دعوت کرده است: اِنَّ اللهَ جَمیلٌ وَ یُحِبُّ الْجَمالَ. در کافی بابی داریم تحت عنوان «باب التّجمّل و الزّینة».
اسلام به همه اینها دعوت کرده است، ولی کدام هدف اصلی است؟ آیا همه اینها در عرض واحد، هدف هستند؟ یا این که هدف اصلی یک چیز است و امور دیگر یا مقدمه آن هستند و یا لازمه آن. مثل عبادت که مقدمه رسیدن به آن هدف است و یا محبت که لازمه رسیدن به آن هدف است؛ یعنی اگر کسی برسد به حقیقت، به هرچه که از شئون آن حقیقت است عشق و محبت میورزد.
به جهان خرّم از آنم که جهان خرّم از اوست
عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست
@atna_ir
4⃣
هدف اصلی در اسلام
ما فکر میکنیم که هدف همان «حقیقت» است یعنی خود «خدا» هدف است. در منطق اسلام هدف فقط یک چیز است و آن خداست. اصولا توحید اسلام جز این اقتضا نمیکند، اگر هم هدف دیگری معرفی میکند مانند بهشت و یا فرار از جهنم، هدفهای درجه دوم است برای انسانهایی که از این هدفهای خیلی پست جهنمی باید رهایی پیدا کنند و الاّ خود حکمت از آن جهت که حکمت است، قطع نظر از این که انسان را به خدا برساند، هدف نیست. بلی اگر حکمت انسان را به حقیقت برساند خوب است و خوبیاش هم به واسطه این است که انسان را به حقیقت میرساند نه اینکه خود، مطلوب بالذات است. عدالت اخلاقی هم از آن جهت خوب است که جلوی نفس امّاره را میگیرد و این مانع را از راه وصول به حقیقت برمیدارد، که تا کشور وجود انسان کشوری متعادل نباشد انسان نمیتواند سیر الی الله داشته باشد. محبت نیز شاید از نظر اثر باشد نه مقدمه، یعنی لازمه وصول به حقیقت باشد.
«ایمان» هدف است نه وسیله
به هر حال از نظر ما «ایمان» در اسلام هدف است نه وسیله. این، خلاصه حرف است. در اینجا سؤالی مطرح میشود و آن اینکه وقتی میگوییم: یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنوا آمِنوا«1» آیا ایمان هدف است یا وسیله؟ شک ندارد که
@atna_ir
5⃣
ایمان آثار زیادی هم دارد ولی آیا ایمان را به خاطر آثارش گفتهاند؟ و انسان باید ایمان داشته باشد تا از اضطراب رهایی پیدا کند، ایمان داشته باشد تا به دیگران تعدی نکند، ایمان داشته باشد تا افراد به هم اعتماد متقابل داشته باشند و...؟ آیا ایمان مقدمه اینهاست؟ یا اینها آثار آن است و ایمان قطعنظر از اینها خود هدف است چون ایمان پیوند انسان با حق و حقیقت است.
پس، از نظر ما خود ایمان به خدا هدف است و به عبارت دیگر خود خدا هدف است و ایمان با این همه آثار زیادی که دارد، در اسلام به این دلیل واجب نشده است که آن آثار پیدا شود؛ چون آن آثار فواید ایمان است. ایمان از آن جهت واجب است که خودش پیوند انسان با حق است و نفس پیوند انسان با حق از نظر اسلام کمال است. نه علم هدف است (علم به یک معنا همان حکمت است که علم به حقایق اشیاء است)، نه زیبایی هدف است، نه عدالت هدف است و نه محبت، بلکه هدف فقط و فقط خداست و حقیقت، ولی حقیقتی که توأم است با این چیزهای دیگر یا از باب مقدمه و یا از باب نتیجه.
این، بحث ماست در باب آخرین هدف و آرمان اصلی در ایدئولوژی اسلام که جز خداوند چیز دیگری نیست و از این رو عبادت اعلا که در اوج است وسیله پیوند انسان با خداست و نه وسیله پیوند انسان با مطلوبهای دیگر.
و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته
@atna_ir
☀️سبک زندگی اسلامی(روابط اجتماعی)
💚امام حسن عسکری علیه السلام :
با دوست و دشمن، خوش گفتار و خوش برخورد باشید،
اما با دوستان مؤمن
به عنوان یک وظیفه که باید همیشه نسبت به یکدیگر با چهره ای شاداب برخورد نمایند،
اما نسبت به مخالفین
به جهت مدارا و جذب به اسلام و احکام آن.
🍁مستدرك الوسائل، ج. 12 ،ص.261 ،ح. 14061
👈آموزشهای تمدن ساز
@atna_ir
💠 #آدم_های_تک_رو
🍀 آدم های منفرد غالبا با خصلت تک روی بار می آیند و از مجموعه تک رو ها به زحمت می شود یک مجموعه فعال ساخت.
#شهید_دکتر_بهشتی
#تربیت_تشکیلاتی
✨✨✨
👈آموزشهای تمدن ساز
@atna_ir
☀️سبک زندگی اسلامی#صله_رحم
🍀شما رحم ولایت هستید و #صله_رحم کنید و این رحم را قطع نکنید.
۱_ قلم اول #علامه_حسن_زاده_املی
🔸با صحيفه سجاديه كه زبور اهل بيت است حشر داشته باشيد كه به شما حرف ياد میدهد و ادب می آموزد.
🔸و لطف بفرماييد اين بار كه دوره قرآن را تلاوت میكنيد در نظر داشته باشيد آن كلماتى را كه سفراى الهى، و اولياء الله، خدا را به آن كلمات میخوانند، بدانها التفات فرماييد و به زبان داشته باشيد تا تشبه به انبياء پيدا كنيد.
🔸لذا يكى از وصيتهاى خوش جناب محيی الدين عربى اين است كه فرمود: «شما رحم ولايت هستيد و #صله_رحم كنيد و اين رحم را قطع نكنيد، و صله رحم داشته باشيد.» كلماتشان را بر زبان جارى كنيد، ببينيد آنها خداوند را به چه خطاب خواندند شما هم به همان نحوه بخوانيد..
🔸 انشاءالله اهل قرآن باشيد و ما هم در اين دعا، با شما شريك باشيم. بنده خودم يك دوره اين كار را در قرائت قرآن كردم و آيات را انتخاب كردم ولى نفرماييد كه به شما بدهم، بلكه خودتان قرآن تلاوت كنيد و زحمت بكشيد و هر يكى خودتان پيدا كنيد كه از سفره خود بهرهمند باشيد.
📗شرح فصوص الحکم قیصری
۲_ قلم دوم #آیت_الله_مرعشی_نجفی
🔸سفارش می کنم بر #صله_رحم ؛ زیرا آن از نیرومندترین اسباب توفیق و برکت در عمر و زیادی روزی است.
۳_قلم سوم #استاد_صمدی_آملی
🔸بزرگترین #صله_ی_رحم با عالم طبیعت، تفکر در نظام طبیعت است.
👈آموزشهای تمدن ساز
@atna_ir