✨ وصف مومن ✨
🌹🌹وَمِنَ النَّاسِ مَن يَتَّخِذُ مِن دُونِ اللَّهِ أَندَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ ۖ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِّلَّهِ ۗ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا وَأَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ.
بعضى از مردم، غیر از خداوند همتایانى (براى پرستش) انتخاب مى کنند. و آنها را همچون خدا دوست دارند. اما کسانیکه ایمان آورده اند، محبتشان به خدا، شدیدتر است. وکسانیکه ستم کردند، (و معبودى غیر خدا برگزیدند) هرگاه عذاب الهى را مشاهده کنند، خواهند دانست که تمام قدرت، از آن خداست. و خداوند، سخت کیفر است. ۱۶۵ بقره.
تفسیر: اساساً عشق حقیقى، همیشه متوجه نوعى از کمال است، انسان هرگز عاشق کمبودها نمى شود.
همان طور که آیهء فوق فرموده، عشق و علاقهء مومنان نسبت به خدا از عشق و علاقهء بت پرستان به معبودهاى خودشان ریشه دارتر، عمیق تر و شدیدتر است. هر میل و محبتى در برابر عشق خدا در نظرشان بى ارزش و ناچیز است، و اصلاً آنها غیر او را شایستهء عشق و محبت نمى بینند، جز بخاطر او.
عشق مؤمنان به خداوند منان، از عقل و علم و معرفت سرچشمه مى گیرد، اما عشق کافران به معبودهایشان از جهل و خرافه و خیال. و به همین دلیل، عشق مومنان به هیچ وجه متزلزل نمى گردد ولى عشق مشرکان، ثبات و دوامى ندارد.
👈 اما در یک زمانی حقیت این معبودان دروغین، برای عابدانشان روشن میشود و آن روز، روز سختی خواهد بود.
🌹إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا وَرَأَوُا الْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبَابُ.
در آن هنگام، پیشوایان (گمراه کننده) از پیروان خود، بیزارى مى جویند. و عذاب الهى را مشاهده مى کنند. و دستشان از همه جا کوتاه مى شود. ۱۶۶ بقره.
این معبودهای ظالم، هنگامیکه عذاب الهى را مشاهده مى کنند و مى فهمند که تمام قدرت ها به دست خداست و او داراى مجازات شدید است، در آن هنگام متوجه زشتى اعمال خود و بدى عاقبت کارشان مى شوند و اعتراف مى کنند انسان هاى منحرفى بوده اند.
بدیهى است، منظور از معبودها در اینجا بت هاى سنگى و چوبى نیستند، بلکه انسان هاى جبار، خودکامه و شیاطینى هستند که عابدان جاهل آنها، خود را دربست در اختیارشان گذارده، تسلیم بى قید و شرط در مقابل آنها شده اند.
اما این پیروان گمراه که بی وفائى معبودان خود را چنین آشکارا مى بینند براى تسلى دل خویشتن مى گویند:
🌹وَقَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَّءُوا مِنَّا ۗ كَذَٰلِكَ يُرِيهِمُ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ حَسَرَاتٍ عَلَيْهِمْ ۖ وَمَا هُم بِخَارِجِينَ مِنَ النَّارِ.
پیروان مى گویند: کاش بار دیگر به دنیا برمى گشتیم، تا از آنها (از پیشوایان گمراه)، بیزارى جوییم، آن چنانکه آنان (امروز) ازمابیزارى جستند. خداوند این چنین، اعمال آنها را بصورتى حسرت آور به آنان نشان مى دهد. و از آتش دوزخ، هرگز خارج نخواهند شد. ۱۶۷ بقره.
⚫ آنها جز این که حسرت بخورند چه مى توانند انجام دهند؟
حسرت بر اموالى که فراهم کردند، و بهرهء آنرا دیگران بردند.
حسرت بر امکانات فوق العاده اى که براى رستگارى و نجات در اختیار داشتند و از دست دادند.
حسرت بر عبادت معبودانى بى عرضه و بى ارزش بجاى عبادت خداوند قادر متعال.
اما این حسرتى بیهوده است، چرا که نه موقع عمل است و نه جاى جبران، بلکه تنها هنگام مجازات است و دیدن نتیجهء اعمال!
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ۗ ذَٰلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ وَاللَّهُ عِندَهُ حُسْنُ الْمَآبِ.
محبت امور مادى، از (قبیل) زنان و فرزندان و اموال فراوان از طلا و نقره و اسبهاى ممتاز و چهارپایان و زراعت، در نظر مردم جلوه داده شده است. اینها وسایل گذران زندگى دنیاست. و سرانجام نیک، نزد خداست. 14 آل عمران.
تفسیر: در اینجا این سؤال پیش مى آید که زینت دهنده چه کسى است؟
زینت دهنده، خداوند است از طریق دستگاه آفرینش و نهاد و خلقت آدمى.
زیرا خداست که عشق به فرزندان، مال و ثروت را در نهاد آدمى ایجاد کرده تا بوسیلهء آنها انسان را در مسیر تکامل و تربیت پیش ببرد.
آنچنانکه در آیهء ۷ سورهء کهف فرموده:
🌹إِنّا جَعَلْنا ما عَلَى الأَرْضِ زینَةً لَها لِنَبْلُوَهُمْ أَیُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً:
ما آنچه را در روى زمین هست زینت براى آن قرار دادیم تا آنها را بیازماییم که کدامیک عملشان بهتر است.
🟢 یعنى از این عشق و علاقه تنها در مسیر خوشبختى و سازندگى بهره گیرد نه در مسیر فساد و ویرانگرى. و به این ترتیب بوسیلهء این زینتها بسوی کمال رشد کند نه بسوی فساد و تباهی سقوط کند.
👈 و آنجا که در آیهء ۲۵ سورهء نمل می فرماید:
🌹وَ زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ أَعْمالَهُمْ:
و شیطان اعمال آنها را در نظرشان جلوه داده است، منظور اعمال زشتی است که شیطان در نظر انسان زیبا جلوه می دهد، نه اصل سرمایه. در حقیقت، خود سرمایه به هرحال ارزشمند است، اینکه چه استفاده ای از آن داشته باشیم، مهم است که نباید در مسیر تحصیل دنیا باشد که در اینصورت شیطانی و زشت است اما اگر برای تحصیل رضایت خداوند منان بکار گرفته شود، زیبا و خداپسندانه است.
👈 👈 بهرحال قانون شریعت هرگز بر ضد قانون خلقت و آفرینش نیست، آنچه مورد نکوهش است عشق و علاقهء افراطى و به عبارت دیگر پرستش این سرمایه هاست.
✅ اما چرا در میان نعمتهاى مادى، زن را مقدم داشته؟ به این دلیل است که در مقایسه با دیگر نعمتها نقش مهم ترى در جلب افکار گناهکاران و بیماردلان دارد (نقش اجتماعی)، و از جهت دیگر اینکه زن در جهتگیری افکار مرد بعنوان همسرش بسیار می تواند نقش پررنگی داشته باشد نقش خانوادگی).
🌹الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا إِنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ.
(همان) کسانیکه مى گویند: پروردگارا! ما ایمان آورده ایم. پس گناهان ما را بر ما ببخش، و ما را از عذاب دوزخ، نگاه دار. ۱۶ آل عمران.
روزانه این دعا را بخوانیم.
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹بَلَىٰ مَنْ أَوْفَىٰ بِعَهْدِهِ وَاتَّقَىٰ فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ.
بله، کسیکه به پیمان خود وفا کند و پرهیزگارى پیشه نماید، (خدا او را دوست دارد. زیرا) خداوند پرهیزگاران را دوست دارد. ۷۶ آل عمران.
تفسیر: معیار برترى انسان، وفاى به عهد، عدم خیانت در امانت، و تقوا و پرهیزکارى است. خداوند چنین کسانى را دوست دارد، نه دروغگویان خائنى که هر گونه غصب حقوق دیگران را براى خود مجاز مى دانند.
👈 و در ادامه، جزای کسانی را می فرماید که به عهد خود وفا نمی کنند و خائن به حقوق دیگران هستند. عجب جزای سنگینی!!
🌹إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ...
کسانیکه پیمان الهى و سوگندهاى خود را (به نام مقدس او) به بهاى ناچیزى مى فروشند، بهره اى در آخرت نخواهند داشت. و خداوند با آنها سخن نمى گوید و به آنان در قیامت نگاه (رحمت) نمى کند و آنها را پاک نمى سازد. و عذاب دردناکى براى آنهاست. ۷۷ آل عمران.
👈 👈 👈 قرآن در این آیه، پنج مجازات براى آنها که آیات الهی را به بهای مادی معامله می کنند، ذکر مى فرموده. نخست اینکه، آنها از مواهب بى پایان عالم دیگر بهره اى نخواهند داشت.
دیگر اینکه، خداوند در قیامت با آنها سخن نخواهد گفت. سوم اینکه، نظر لطف خود را در آنروز از آنها بر مى گیرد و نگاهى به آنها نمى کند.
💚 از این تعبیرات روشن مى شود خداوند در آنروز با بندگان مومن خود سخن می گوید، یا بطور مستقیم یا بوسیلهء فرشتگان. سخنانى که مایهء سرور و خوشحالى آنهاست و دلیل بر اعتنا و توجه به آنانست.
👈 👈 👈 نکتهء مهم اینست که بهاى کم، مفهومش این نیست که اگر عهد الهى را با قیمت زیادى مبادله کنند، کار خوبى است بلکه منظور اینست که، هر گونه بهاى مادى در برابر این گناهانِ بزرگ بدست آید، قلیل و ناچیز است حتى اگر سلطنت و حکومت گسترده اى باشد ( دقت کنیم ).
و مجازات چهارم و پنجم آنان اینست که خداوند آنانرا (از گناه) پاک نمى کند و براى آنها عذاب دردناکى است.
⚫ از اینجا روشن مى شود پنهان ساختن آیات الهى و شکستن عهد و پیمان پروردگار، و استفاده از سوگندهاى دروغ، چنان گناه سنگینی است که تهدید به اینهمه مجازات هاى روحانى، جسمانى و محرومیت کامل از الطاف و عنایات الهى شده است!!
✨ حدیث ۲۳۱۳ نهج الفصاحه ✨
🌸 پیامبر فرموده اند:
اگر آنقدر خطا کنید که خطاهایتان به آسمان برسد، سپس توبه کنید، خدا توبهء شما را می پذیرد 💫
🟢 /طبق فرمایش خداوند در آیات متعدد قرآن مجید، توبه ای پذیرفته است که جبران گناه شود. توبوا و اصلحوا.
این جبران، گاه مانند خود عمل انجام گرفته باید باشد، و گاه میتوان بوسیلهء اعمال نیک دیگر، گناه انجام شده را جبران کرد.
مثلا جبران حرامخوری، مثل خود عمل باید باشد، باید آنچه از حرام در بدن جمع شده از بین برود. با نخوردن و نیاشامیدن.
اما گناهانی که جبران مستقیم، امکان ندارد. مثلا در بارهء گناهانی که فرصت جبران در آنها از بین رفته، پیغمبر فرموده اند، به خاله های خود نیکی کنید (البته با در نظر گرفتن همهء جوانب)/
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹وَمَن يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَن يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ.
و هر که جز اسلام، آیینى براى خود انتخاب کند، از او پذیرفته نخواهد شد. و او در آخرت، از زیانکاران است. ۸۵ آل عمران.
تفسیر: به این معنی که اسلام آئین همهء جهان هستى و عالم آفرینش است. 👇👇👇
🌹وَلَهُ أَسْلَمَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا وَإِلَيْهِ يُرْجَعُونَ.
تمام کسانیکه در آسمانها و زمین هستند، از روى اختیار یا از روى اجبار، در برابرِ او تسلیمند. و بسوى او بازگردانده مى شوند. ۸۳ آل عمران.
یعنی گروهى از روى اختیار (طَوْعاً)، تسلیم اند و گروهى بى اختیار (کَرْهاً)، تسلیم هستند. بهرحال همه و همه تسلیم فرمان خدایند.
👈 👈 خداوند دو گونه فرمان در عالم هستى دارد یک سلسله از فرمانهاى او به صورت قوانین طبیعى و مافوق طبیعى است که بر موجودات مختلف این جهان حکومت مى کند، و همهء آنها مجبورند در برابر آن تسلسم باشند ( فرمان تکوینی ). مانند اشعهء آفتاب که به دریاها مى تابد و بخار آب از دریا بر مى خیزد و قطعات ابر به هم مى پیوندند و... .
نوع دیگرى از فرمان خدا هست که فرمان تشریعى نامیده مى شود یعنى قوانینى که در تشریع آسمانى و تعلیمات انبیاء وجود دارد، تسلیم در برابر آنها جنبهء اختیارى دارد و تنها افراد با ایمان هستند که بخاطر تسلیم در مقابل آنها شایستهء نام مسلمان مى باشند.
✅ و از آنجاییکه، دین اسلام، کاملترین کلام خدا بر بشر است، لذا خداوند نام اسلام را بر آن نهاد و به همهء نوع انسان بلکه به همهء مخلوقات باشعور دستور داد به آیین اسلام درآیند و فرمود: هر که غیر از اسلام آیینى براى خود انتخاب کند، از او پذیرفته نخواهد شد و در آخرت از زیانکاران است.
👈 👈 و اگر در اینجا سوال کنیم پس تکلیف کسانیکه از اسلام خبری ندارند چیست؟ در پاسخ باید گفت، قطعا آوازهء اسلام به گوش همه می رسد. حالا هر که خودش انتخاب می کند که در بارهء آنچه شنیده تحقیق کند و مطالعه کند و به دین اسلام درآید یا نه.
بهرحال آوازهء اسلام به همهء انسانها می رسد و آنها باید مسلمان شوند. به این معنی که در عین احترام به تمام ادیان الهی، برنامهء امروز فقط آئین اسلام است (خدا را شکر که مسلمان زاده شدیم).
🌸 پیامبر بزرگوار اسلام فرموده اند:
روز قیامت اعمال را یک به یک مى آورند هر کدام خود را معرفى مى کند یکى مى گوید: من نمازم، دیگرى مى گوید من روزه ام و... و سپس اسلام را مى آورند و مى گوید: پروردگارا! تو سلامى و من اسلام، خداوند مى فرماید: امروز به واسطهء (مخالفت با) تو مؤاخذه مى کنم و به واسطهء موافقت با تو پاداش مى دهم. خداوند در کتابش مى فرماید: وَ مَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الاِسلامِ دِیْناً فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِى الآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرِیْنَ.
درالمنثور، ج۲، ص۴۸، ذیل آیه مورد بحث.
👈 دربارهء تفاوت اسلام و ایمان، باید گفت: هرکه اسلام آورد، کافی نیست. باید ایمان خود را ارتقاء دهد 👇👇
🌹يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي نَزَّلَ عَلَىٰ رَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي أَنزَلَ مِن قَبْلُ ۚ وَمَن يَكْفُرْ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا.
اى کسانیکه ایمان آورده اید! به خدا و پیامبرش، و کتابى که بر او نازل کرده، و کتب آسمانى که پیش از آن فرستاده است، ایمان (واقعى) بیاورید. کسیکه خدا و فرشتگان او و کتابها و پیامبرانش و روز واپسین را انکار کند، در گمراهى دورى افتاده است. ۱۳۶ نساء.
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ ۚ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ.
و باید از میان شما، جمعى دعوت به نیکى، و امر به معروف و نهى از منکر کنند. و رستگاران آنها هستند. ۱۰۴ آل عمران.
تفسیر: در این آیه دستور داده شده همواره در میان مسلمانان باید امتى باشند که این دو وظیفهء بزرگ اجتماعى را انجام دهند.
👈 اما، امر به معروف و نهى از منکر دو مرحله دارد:
یکى مرحلهء فردى که هر کس موظف است به تنهائى ناظر اعمال دیگران باشد.
و دیگرى مرحلهء دسته جمعى که امتى موظفند براى پایان دادن به نابسامانى هاى اجتماع دست به دست هم بدهند و با یکدیگر تشریک مساعى کنند.
در قسمت اول وظیفهء عموم مردم است، و چون جنبه فردى دارد، طبعاً شعاع آن محدود به توانائى فرد است.
اما در قسمت دوم شکل واجب کفائى به خود مى گیرد و چون جنبهء دسته جمعى دارد و شعاع قدرت آن وسیع است، طبعاً از شئون حکومت اسلامى محسوب مى شود. (واجب کفایی یعنی وقتی فعل واجبی را عده ای انجام دادند، وجوب آن از گردن دیگران ساقط است مثل فعل واجب نماز جمعه. خوشا بحال آنانکه در وجوب کفایی پیش قدم هستند).
✔ معروف و منکر چیست؟
معروف به معنى شناخته شده و منکر به معنى ناشناس است. و به این ترتیب کارهاى نیک، امورى شناخته شده، و کارهاى زشت و ناپسند، امورى ناشناس معرفى شده اند. چون فطرت پاک انسانى با دستهء اول آشنا و با دوم ناآشناست ( دقت کنیم ).
🌸پیامبر بزرگوار اسلام فرموده اند:
یک فرد گنهکار، در میان مردم همانند کسى است که با جمعى سوار کشتى شود، و به هنگامیکه در وسط دریا قرار گیرد کلنگى برداشته و به سوراخ کردن موضعى که در آن نشسته است بپردازد، و هر گاه به او اعتراض کنند، در جواب بگوید من در سهم خود تصرف مى کنم! اگر دیگران او را از این عمل خطرناک باز ندارند، طولى نمى کشد که آب دریا به داخل کشتى نفوذ کرده و یکباره همگى در دریا غرق مى شوند.
تفسیر ابوالفتح رازی، ج۴، ص۴۸۲.
✅ بنابراین، این دو فریضه، عقلانی هستند. یعنی اگرچه کار خلاف افراد فقط متوجه خود آنانست ولی به جهت اینکه آثارش در اجتماع گسترش پیدا می کند، لذا عقل حکم می کند نهی از منکر انجام شود و برای جبران خطاها، معروف را یادآوری کنیم.
👈 👈 👈 نکتهء مهم دیگر، اینکه خشونت در انجام این دو واجب، تنها در مواردی است که حکومت به انجام این امر می پردازد و آن زمانی است که جان و آبروی مردم و اموال و ناموسشان در خطر است. در این زمان ملایمت و مدارا مفهوم ندارد و شدت عمل لازم است.
👈 سپس در آیهء بعد به نقطهء مقابل این دو فریضه اشاره کرده می فرماید:
🌹وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ ۚ وَأُولَٰئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ.
و مانند کسانى نباشید که پس از آنکه نشانه هاى روشن (پروردگار) به آنان رسید، پراکنده شدند و اختلاف کردند. و آنها عذاب عظیمى دارند. ۱۰۵ آل عمران.
◾👈 یکی از آثار مخرب ترک امر به معروف و نهی از منکر، بوجود آمدن اختلاف و تفرقه در بین یک امت واحد است. یعنی آنجاییکه افراد بگویند به ما چه از دیگران. و هر کس در پی انجام نظرات و افکار خود باشد در نتیجه، اختلافات فراوان در بین آنان ایجاد خواهد شد و این یعنی سقوط.
اما عذاب عظیمی که در انتظار تفرقه اندازان است فردا إن شاءالله.
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
/در پیغام قرآنی روز گذشته خواندیم، اگر مردم نسبت به رفتارهای نادرست یکدیگر بی تفاوت باشند و اهمیت ندهند که در اطرافشان چه می گذرد، و منکر را تذکر ندهند و معروفِ فراموش شده را یادآوری نکنند، خیلی زود آثار مخرب رفتارهای غلط اجتماعی از طرف خاطیان، در تمام جامعه گسترش پیدا میکند و هرج و مرجِ ایجاد شده، دامان همهء مردمان را خواهد گرفت.
👈 در این زمان مردم دو دسته اند:
گروهی کسانی هستند که بدون در نظر داشتن چارچوبهای اخلاقی، دینی و حتی قانون تصویب شده، طبق عقیده و افکار خود عمل می کنند و به این ترتیب باعث ولنگاری در تمام سطوح می گردند اعم از فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، حتی علمی.
👈 و دستهء دوم کسانی هستند که در مقابل این نابسامانیهای ایجاد شده از طرف خاطیان، سکوت کرده و عملا در ریشه دواندن این ولنگاریها سهیم میشوند.
◾👈 لذا خداوند فرمود عذاب عظیم در انتظار کسانی است که با روی آوردن به کفر، به دوران گذشته و جاهلیت باز می گردند و عملا باعث میشوند نظام جامعه برهم ریخته و امنیت اجتماعی به خطر افتد. و خداوند بر آنان عذاب عظیم آماده کرده.
◾ اما این عذاب عظیم چیست؟
🌹🌹يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ ۚ فَأَمَّا الَّذِينَ اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَكَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ.
(آن عذاب عظیم) روزى خواهد بود که چهره هایى سفید، و چهره هایى سیاه مى گردد.اما آنها که صورتهایشان سیاه است، (به آنها گفته مى شود) آیا بعد از ایمان، کافر شدید؟! پس بچشید عذاب را، به سبب آنچه انکار مى کردید. و اما آنها که چهره هایشان سفید است، در رحمت خداوند، جاودانه خواهند بود. ۱۰۶ و ۷ آل عمران.
تفسیر: به آنها که چهره هائى سیاه و تاریک دارند گفته مى شود:
⚫ چرا بعد از ایمان، راه کفر را پیمودید و چرا بعد از اتحاد در پرتو اسلام، راه نفاق و جاهلیت را پیش گرفتید و به عقب برگشتید؟ و همه، آنها را از سیاهی چهره شان خواهند شناخت و این رسوایی بزرگی است. هر چه در دنیا سیرت ناپاک خود را پنهان کرده اند، در آخرت برای همگان شناخته شده خواهند بود.
🟢 ولى در مقابل آنها مؤمنان متحد، غرق در دریاى رحمت الهى خواهند بود و درون آنان آرام و خاطرشان آسوده است.
👈 در حقیقت، ایمان مایهء رو سفیدى در دنیا و آخرت و سبب آرمیدن در رحمت الهى در هر دو جهان است. و کفر و نفاق و تفرقه باعث روسیاهی در برابر مومنان و در برابر خدا و رسول خداست.
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِن قَرِيبٍ فَأُولَٰئِكَ يَتُوبُ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ۗ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا.
پذیرش توبه از سوى خدا، تنها براى کسانى است که کار بد را از روى جهالت انجام مى دهند، سپس بزودى توبه مى کنند. خداوند، توبهء چنین کسانى را مى پذیرد. و خدا دانا و حکیم است. ۱۷ نساء.
تفسیر: منظور از جهالت در این آیه، طغیان غرائز و تسلط هوس هاى سرکش و چیره شدن آنها بر نیروى عقل و ایمان است، و در این حالت، علم و دانش انسان به گناه، گرچه از بین نمى رود، اما تحت تأثیر آن غرائز سرکش قرار گرفته و عملاً بى اثر مى گردد، و هنگامى که علم ( به معنی دانستن ) اثر خود را از دست داد، عملاً با جهل و نادانى برابر خواهد بود، و تبدیل به عملى بدون توجه به دستورات عقل خواهد شد. که توبه از آن پذیرفته است ان شاءالله.
◾ ولى اگر گناه بر اثر چنین جهالتى نباشد، بلکه از روى انکار حکم پروردگار و عناد و دشمنى انجام گیرد، چنین گناهى حکایت از کفر مى کند و به همین جهت توبهء آن قبول نیست، مگر اینکه از این حالت بازگردد و دست از عناد و انکار بردارد.
👈 و منظور از توبهء نزدیک (ثُمَّ یَتُوبُونَ مِنْ قَریب)، اینست که توبه، کامل باشد و توبهء کامل آنست که آثار گناه را بطور کلى از روح و جان انسان بشوید، و کمترین اثرى از آن در دل باقى نماند، و این در صورتى ممکن است که در فاصلهء نزدیک قبل از آنکه گناه در وجود انسان ریشه بدواند، و به شکل طبیعت ثانوى در آید، از آن پشیمان شود، در غیر این صورت غالباً اثرات گناه در قلب و جان انسان باقى خواهد ماند.
پس توبهء کامل توبه اى است که زود انجام شود.
✔ درست است که اگر پس از زمان طولانی، توبه صورت بگیرد باز هم در موارد بسیاری پذیرفته است، اما بسیار تفاوت دارد با توبه ای که زود صورت بگیرد.
در واقع پذیرش توبهء سریع از طرف خداوند، حقی است برای بندگان، اما توبهء دور، اگر پذیرفته شود، البته اگر پذیرفته شود، تنها از روی تفضل خداوند است، یعنی ممکن است توبه را نپذیرد.
آیهء بعد، اشاره به کسانى است که اصلاً توبهء آنها پذیرفته نمى شود، مى فرماید:
🌹وَلَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ حَتَّىُٰ ...
ولى توبهء کسانیکه کارهاى بد انجام مى دهند، تا هنگامى که مرگ یکى از آنها فرا مى رسد مى گوید: الان توبه کردم، پذیرفته نیست. و نه کسانیکه در حال کفر از دنیا مى روند. اینها کسانى هستند که عذاب دردناکى برایشان فراهم کرده ایم. ۱۸ نساء.
بر اساس آیات قرآن، در حال احتضار و در آستانهء مرگ، پرده ها از برابر چشم انسان کنار مى رود، و قسمتى از حقایق مربوط به جهان دیگر، و نتیجهء اعمالى را که در این زندگى انجام داده با چشم خود مى بیند، و مسائل، جنبهء حسى پیدا مى کند.
👈 توبه در این هنگام پذیرفته نیست.
این پشیمانى نه فضیلت است، نه افتخار و نه تکامل، و به همین جهت چنین توبه ای بی اثر است.
◾ گروهى دیگر از کسانى که توبهء آنها پذیرفته نمى شود، آنها هستند که در حال کفر از جهان مى روند.
👈 اکنون این سؤال مهم پیش مى آید، کسانیکه در حال کفر از دنیا مى روند چه موقع توبه مى کنند که توبهء آنها پذیرفته نخواهد شد؟
کسانیکه از گناهان خود در حال صحت و سلامت و ایمان توبه کرده اند، ولى در حال مرگ با ایمان از دنیا نمی روند، توبه هاى گذشتهء آنها بى اثر است.
👈 👈 در حقیقت، یکى از شرائط قبولى اعمال نیک انسان، باقی بودن بر ایمان است تا زمان مرگ. و کسانیکه در لحظهء پایان زندگى کافر باشند، اعمال نیک گذشتهء آنها طبق صریح آیات قرآن حبط و نابود مى گردد(۲۱۷ بقره). توبه هاى آنان از گناه اگر چه در حال ایمان انجام شده نابود خواهد شد.
✅ بطور خلاصه، شرط قبولى توبه دو چیز است:
نخست اینکه قبل از مشاهدهء نشانه هاى مرگ باشد.
دیگر اینکه انسان، با ایمان از دنیا برود.
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ ازْدَادُوا كُفْرًا لَّمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَلَا لِيَهْدِيَهُمْ سَبِيلًا...
کسانیکه ایمان آوردند، سپس کافر شدند، و باز هم ایمان آوردند، و دیگر بار کافر شدند، سپس بر کفر خود افزودند، خدا هرگز آنها را نخواهد بخشید، و آنها را به راه (راست) هدایت نخواهد کرد. به منافقان بشارت ده که مجازات دردناکى در انتظار آنهاست. ۱۳۷ و ۸ نساء.
تفسیر: یکروز در صف مؤمنان، روز دیگر در صف کفار، باز در صف مؤمنان. و سپس در صفوف کفار متعصب و خطرناک.
👈 این تغییر روش هاى پى در پى، و هر روز به رنگى در آمدن، یا مولود تلوُّن و چند رویی است یا عدم تحقیق کافى در مبانى اسلام، و یا نقشه اى است که افراد منافق و کفار متعصب اهل کتاب، براى متزلزل ساختن مؤمنان واقعى، طرح و اجرا مى کنند که متاسفانه مسلمانانی که ضعف ایمان بر آنان غالب است، با منافقان و دشمنان اسلام همسو و همفکر میشوند و در این زمینه به آنان یاری می رسانند.
👈 سپس فرموده است:
به این دسته از منافقان بشارت ده که عذاب دردناکى براى آنهاست.
👈 عذاب الیم برای گنهکاران، بشارت است تا آنان از عذاب الهی که سرنوشت آنهاست باخبر شوند بلکه بازگردند و در ایمان خود ثابت قدم بمانند. و همچنین بشارت است برای مومنین که بدانند پایداریشان بر ایمان و تقوا و پرهیزکاری، بی نتیجه نیست و میان آنان و کسانیکه بدون هدف معنوی زندگی را سپری می کنند تفاوت وجود دارد و همینطور بدانند منافقان که باعث آزار مومنین در دنیا میشوند، مؤاخذه خواهند شد و باید به خداوند قهار پاسخگو باشند.
👈 در آیهء بعد، یکی از مشخصات مهم منافقان را برای مومنان روشن کرده می فرماید:
🌹الَّذِينَ يَتَّخِذُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِن دُونِ الْمُؤْمِنِينَ ۚ أَيَبْتَغُونَ عِندَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا.
(همان) کسانیکه کافران را بجاى مؤمنان، دوست خود انتخاب مى کنند. آیا عزت و سربلندى را نزد آنان مى جویند با اینکه همهء عزتها از آن خداست؟! ۱۳۹ نساء.
✔ این آیه به همهء مسلمانان هشدار مى دهد که عزت خود را در همهء شئون زندگى اعم از شئون اقتصادى، فرهنگى، سیاسى و مانند آن، در دوستى با دشمنان اسلام نجویند، بلکه تکیه گاه خود را ذات پاک خداوند قرار دهند که سرچشمهء همهء عزت هاست، که دشمنان اسلام نه عزتى دارند که به کسى ببخشند و نه اگر مى داشتند قابل اعتماد بودند. زیرا هر روز که منافع آنها اقتضاء کند، فوراً صمیمى ترین متحدان خود را رها کرده و به سراغ کار خویش مى روند، آن چنانکه گوئى هرگز با هم آشنائى نداشتند.
✨ حدیث ۷ نهج الفصاحه ✨
🌸 پیامبر بزرگوار فرموده اند:
نشان منافق سه چیز است:
دروغ می گوید، از وعده تخلف می کند و در امانت خیانت می نماید 💫
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚