✨ وصف مومن ✨ ( ۳۸ - ۶ )
🌹🌹اذْهَبْ أَنْتَ وَ أَخُوکَ بِآیاتِی وَ لاتَنِیا فِی ذِکْرِی.
اذْهَبا إِلى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى.
(اکنون) تو و برادرت با آیات من بروید، و در یاد من کوتاهى نکنید!
بسوى فرعون بروید که طغیان کرده است! ۴۲ و ۳ طه.
تفسیر: خداوند، پس از آنکه شرایط لازم را برای حضرت موسی و برادرش هارون فراهم نمود، حالا به آنها فرمان می دهد که بسمت فرعون طغیانگر رفته و او را با آیات و معجزات، بسوی خداوند یکتا دعوت کنند و او را از بدکاریها و ظلم برحذر بدارند.
اما چگونه؟
👈 خداوند، ایشان را به دو مهم، سفارش می فرماید. اول اینکه در ذکر و یاد من سستی نکنید. چرا که سستى و ترک قاطعیت، تمام زحمات شما را بر باد خواهد داد، محکم بایستید و از هیچ حادثه اى نهراسید، و در برابر هیچ قدرتى، سست نشوید ( یعنی توکل ).
👈 نکتهء دوم، طرز برخورد موثر با فرعون است. می فرماید:
🌹فَقُولا لَهُ قَوْلاً لَیِّناً لَعَلَّهُ یَتَذَکَّرُ أَوْ یَخْشى.
اما به نرمى با او سخن بگوئید، شاید متذکر شود، یا (از خدا) بترسد! ۴۴ طه.
✔ می فرماید، براى اینکه بتوانید در او نفوذ کنید و اثر بگذارید با سخن نرم با او سخن بگوئید، شاید متذکر شود، یا از خدا بترسد.
✨ فرق میان یَتَذَکَّرُ و یَخْشى در اینجا این است که: اگر با سخن نرم و ملایم با او روبرو شوید، و در عین حال مطالب را با صراحت و قاطعیت بیان کنید، یک احتمال اینست که او دلائل منطقى شما را از دل بپذیرد و ایمان آورد، احتمال دیگر اینکه لااقل از ترس مجازات الهى در دنیا یا آخرت و بر باد رفتن قدرتش، سر تسلیم فرود آورد و با شما مخالفت نکند.
✨ البته احتمال سومى نیز وجود دارد و آن اینکه: نه متذکر شود و نه از خدا بترسد، بلکه راه مخالفت و مبارزه را پیش گیرد که با تعبیر لَعَلَّ (به معنی شاید) به آن اشاره شده است، و در این صورت نسبت به او اتمام حجت شده است، و در هیچ حال، اجراى این برنامه بى فایده نخواهد بود.
👈 موسى علیه السلام و برادرش از دو چیز بیم داشتند، نخست آنکه فرعون قبل از آنکه سخنانشان را بشنود، شدت عمل به خرج دهد، و یا بعد از شنیدن، بلافاصله و بدون مطالعه دست به چنین اقدامى بزند و در هر دو حال مأموریت آنها به خطر بیفتد و ناتمام بماند. لذا عرضه داشتند:
🌹قالا رَبَّنا إِنَّنا نَخافُ أَنْ یَفْرُطَ عَلَیْنا أَوْ أَنْ یَطْغى.
پروردگارا! از این مى ترسیم که بر ما پیشى گیرد یا طغیان کند. ۴۵ طه.
اما خداوند قادر و توانا که وعده اش پیروزی مومنین است، فرمود:
🌹قالَ لاتَخافا إِنَّنِی مَعَکُما أَسْمَعُ وَ أَرى.
فرمود: نترسید! من با شما هستم (همه چیز را) مى شنوم و مى بینم. ۴۶ طه.
سپس فرمود:
🌹فَأْتِیاهُ فَقُولا إِنّا رَسُولا رَبِّکَ فَأَرْسِلْ مَعَنا بَنِی إِسْرائِیلَ وَ لا تُعَذِّبْهُمْ قَدْ جِئْناکَ بِآیَة مِنْ رَبِّکَ وَ السَّلامُ عَلى مَنِ اتَّبَعَ الْهُدى.
إِنّا قَدْ أُوحِیَ إِلَیْنا أَنَّ الْعَذابَ عَلى مَنْ کَذَّبَ وَ تَوَلّى.
به سراغ او بروید و بگوئید: ما فرستادگان پروردگار توئیم! بنى اسرائیل را با ما بفرست، و آنان را شکنجه و آزار مکن! ما نشانهء روشنى از سوى پروردگارت براى تو آورده ایم! و درود بر آنکه از هدایت پیروى مى کند!
به ما وحى شده که عذاب بر کسى است که (آیات الهى را) تکذیب کند و سرپیچى نماید. ۴۷ و ۸ طه.
⚫ و امروز می بینیم کسانیکه ادعای بنی اسرائیل را دارند، مانند فرعون ظالم عمل می کنند و هدف اصلی خود را معطوف کرده اند بر کشتار کودکان فلسطینی.
آیا اینان براستی پیروان حضرت موسی هستند که خداوند ایشان را در قرآن، رسول کریم، معرفی فرموده است؟!!
هرگز....
اینان شاخه ای باطل از یهودیت هستند که نام دین یهودی را بر جنایتها و ظلمهایشان سرپوش قرار داده اند.
✨وصف مومن✨ ( ۳۸ - ۷ )
🌹🌹 أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاتَکُونُوا کَالَّذِینَ آذَوْا مُوسى فَبَرَّأَهُ اللّهُ مِمّا قالُوا وَ کانَ عِنْدَ اللّهِ وَجِیهاً.
اى کسانیکه ایمان آورده اید! همانند کسانى نباشید که موسى را آزار دادند، و خداوند او را از آنچه در حق او مى گفتند مبرا ساخت، و او نزد خداوند، آبرومند (و گران قدر) بود. ۶۹ احزاب.
تفسیر: انتخاب موسى از میان تمام پیامبرانى که مورد ایذاء قرار گرفتند، بخاطر آنست که مخالفان از بنى اسرائیل بیش از هر پیامبرى، حضرت موسی را آزار دادند، و این آزار و اذیتها بسیار شبیه به ایذاء مخالفان پیامبر اسلام است.
◾ سخنها و نسبتهای ناروایی همچون پخش شایعات، نشر اکاذیب، توهین، مخالفتها، تهمتها، رعایت نکردن ادب، زخم زبان، و دخالتهای ناحق و نادرست در تصمیمات پیامبر، و خلاصه، سخنهای ناحق و ناروا.
✅ اما خداوند فرمود: فَبَرَّأَهُ اللّهُ مِمّا قالُوا. او را از این سخنان ناروا مبرا می کنیم. یعنی تو در گفتن کلام حق و نشر دین و اخلاق، ثابت قدم باش که خداوند از تو دفاع می کند و تو را به اثبات خواهد رسانید.
و البته این خطاب، مخصوص صدر اسلام نیست. آزاردهندگان در همهء زمانها هستند و فعالیت و تلاش میکنند زحمات نبی مکرم را نابود سازند( حواسمان را جمع کنیم).
ضمن اینکه اینگونه آزارها و زخم زبانها و روشهای خصمانه، نه فقط شامل پیامبران و پیشوایان است بلکه شامل حال مومنین و هر کسیکه در پیشگاه خدا منزلتی دارد و برای پیشبرد اهداف خدا در روی زمین فعالیت می کند هم خواهد شد.
👈 اما در آیهء بعد، درمان این درد بزرگ اجتماعی را می فرماید:
🌹یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ قُولُوا قَوْلاً سَدِیداً.
اى کسانیکه ایمان آورده اید! تقواى الهى پیشه کنید و سخن حق بگوئید. ۷۰ احزاب.
✔ قول سدید از مادهء سدّ به معنى محکم و استوار و خلل ناپذیر و موافق حق و واقع است، سخنى است که همچون یک سدّ محکم، جلو امواج فساد و باطل را مى گیرد.
👈 اما نتیجهء قول سدید چیست؟ می فرماید:
🌹یُصْلِحْ لَکُمْ أَعْمالَکُمْ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَ مَنْ یُطِعِ اللّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ فازَ فَوْزاً عَظِیماً. ۷۱ احزاب.
تا خدا کارهاى شما را اصلاح کند و گناهانتان را بیامرزد، و هر که اطاعت خدا و رسولش کند، به رستگارى (و پیروزى) عظیمى دست یافته است.
✅ ✅ در حقیقت، تقوا پایهء اصلاح زبان و سرچشمهء گفتار حق است، و گفتار حق یکى از عوامل مؤثر اصلاح اعمال، و اصلاح اعمال، سبب آمرزش گناهان است.
💫 زبان.
به پیغام فردا توجه ویژه بفرمائید 💫
✨ وصف مومن ✨ ( ۸ - ۳۸ )
در پیغام قرآنی روز گذشته، خواهش کردم به پیغام امروز توجه ویژه بفرمائید 👇
🌺 علماى اخلاق گفته اند: زبان، پر برکت ترین عضو بدن، و مؤثرترین وسیلهء طاعت و هدایت و اصلاح است، و در عین حال، خطرناکترین و پر گناهترین عضو بدن محسوب مى شود، تا آنجا که بیش از سى گناه کبیره، از همین عضو کوچک صادر مى گردد(دقت کنیم).
۱) دروغ، ۲)غیبت، ۳)سخن چینى، ۴) نفاق در سخن (ذو اللسانین بودن، یعنی دوجور حرف زدن )، ۵) مدح بى جا، ۶) بد زبانى و دشنام، ۷)غنا و اشعار نادرست، ۸) افراط در مزاح، ۹) سخریه و استهزاء، ۱۰) افشا اسرار دیگران، ۱۱) وعده خلاف، ۱۲) لعن نا بجا (لعن، یک دعای بد است، پس به آسانی دیگران را لعن نکنیم)، ۱۳) خصومت و نزاع، ۱۴) جدال و مراء (مراء یعنی کشاندن جدل تا جایی که ختم به توهین و دشنام و درگیری شود. یا درگیری لفظی و یا فیزیکی)، ۱۵) گفتگو در امور باطل، ۱۶) پر حرفى، ۱۷) گفتگو در امورى که به انسان مربوط نیست، ۱۸) وصف مجالس شراب و قمار و گناه، ۱۹) سؤال و جستجو از مسائلى که از عهده درک انسان بیرون است، ۲۰) تصنع و تکلف در سخن (سخت، حرف زدن)، ۲۱) تهمت زدن، ۲۲) شهادت باطل، ۲۳) اشاعه فحشاء و نشر شایعات بى اساس، ۲۴) خودستائى، ۲۵) اصرار بیجا، ۲۶) خشونت در سخن، ۲۷) ایذاء و آزار با زبان، ۲۸) مذمت از کسى که مستحق ذم نیست، ۲۹) کفران نعمت به وسیله زبان، ۳۰) تبلیغ باطل ( یاالله. خدایا رحم کنید).
🌸 و در حدیثى از پیامبر گرامى اسلام مى خوانیم: لایَسْتَقِیمُ إِیمَانُ عَبْد حَتّى یَسْتَقِیمَ قَلْبُهُ وَ لایَسْتَقِیمُ قَلْبُهُ حَتّى یَسْتَقِیمَ لِسَانُهُ: ایمان هیچ بنده اى از بندگان خدا به راستى نمى گراید، مگر اینکه قلبش مستقیم گردد، و قلبش مستقیم نمى شود مگر اینکه زبانش درست شود.
بحارالانوار، ج ۷۱، ص ۲۸۷.
🌸 👈 و در حدیثی جالب از امام سجاد علیه السلام می خوانیم: زبان هر انسانى همه روزه صبحگاهان از اعضاى دیگر احوالپرسى مى کند و مى گوید: کَیْفَ أَصْبَحْتُمْ؟!:
چگونه صبح کردید؟ (حال شما چطور است؟).
همهء آنها در پاسخ این اظهار محبت زبان، مى گویند: بِخَیْر اِنْ تَرَکْتَنا:
حال ما خوب است اگر تو بگذارى!!
سپس اضافه مى کنند: تو را به خدا سوگند ما را رعایت کن: إِنَّمَا نُثَابُ بِکَ وَ نُعَاقَبُ بِکَ:
ما بوسیلهء تو ثواب مى بینیم و یا مجازات مى شویم.
بحارالانوار، ج ۷۱، ص۲۷۸.
✨ وصف مومن ✨ ( ۳۸ - ۹ )
🌹🌹 أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَى اللّهِ وَ عَمِلَ صالِحاً وَ قالَ إِنَّنِی مِنَ الْمُسْلِمِینَ.
چه کسى خوش گفتارتر است از آن کسیکه دعوت بسوى خدا مى کند و عمل صالح انجام مى دهد و مى گوید: من از مسلمانانم؟ ۳۳ فصلت.
تفسیر: هیچکس سخنش از داعیان بسوى الله و منادیان توحید بهتر نیست، همان منادیانى که با عمل صالح خویش، دعوت زبانى خود را تأکید و تثبیت مى کنند، و با اعتقاد به اسلام، و تسلیم در برابر حق، بر عمل صالح خویش صحه مى گذارند.
✅ این آیه، با صراحت، بهترین گویندگان را کسانى معرفى کرده که داراى این سه وصفند: دعوت به الله، عمل صالح، و تسلیم در برابر حق.
در حقیقت، چنین کسانى علاوه بر سه رکن معروفِ ایمان که عبارتند از: ایمان در زبان، ایمان در عمل، و ایمان در قلب، بر رکن چهارمى نیز چنگ زده اند و آن تبلیغ و نشر آئین حق، و پاک کردن آثار شک و تردید از قلوب بندگان خداست.
✅ 👈 این منادیان با این چهار وصف، بهترین منادیان جهانند و با افتخار به همگان اعلام میکنند که مسلمان و تسلیم فرمان خدایند.
که 👈 برترین مصداق آن، شخص پیامبر است و در درجهء بعد، ائمهء معصومین، و بعد از آنها تمام علماء و دانشمندان حقیقی و مجاهدان راه حق و آمرین به معروف و ناهین از منکر و مبلغان اسلام از هر قشر و گروه. و این آیه بشارتى است بزرگ و افتخارى است بى نظیر، براى همهء آنها که مى توانند به آن، دلگرم باشند.
/إن شاءالله هر روز ساعت ۱۶ یک پیغام قرآنی در کانال قرار میگیرد/
✨ وصف مومن ✨ ( ۱۰ - ۳۸ )
🌹🌹 لاتَسْتَوِى الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِی هِىَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَداوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِىٌّ حَمِیمٌ.
هرگز نیکى و بدى یکسان نیست، بدى را با نیکى دفع کن، ناگاه (خواهى دید) همان کسیکه میان تو و او دشمنى است، گوئى دوست گرم و صمیمى است. ۳۴ فصلت.
تفسیر: کسانیکه به دیگران بد می کنند (حالا در جامعهء کوچک مثل خانواده و اقوام تا جوامع بزرگتر)، سلاحى جز بدگوئى و افتراء و سخریه و استهزاء و انواع فشارها و ستمها ندارند. اما در این آیه به مومنین فرمان داده شده سلاحشان در مقابل بدکاران باید پاکى و تقوا، و سخن حق و نرمش و محبت باشد.
سپس براى تکمیل این سخن مى افزاید: با روشى که بهتر است بدیها را پاسخ گوى و دفع کن (إِدْفَعْ بِالَّتِی هِىَ أَحْسَنُ).
یعنی بوسیلهء حق، باطل را دفع کن، و با حلم و مدارا، جهل و خشونت را از بین ببر، و با عفو و گذشت به مقابله با خشونت ها برخیز، و هرگز بدى را با بدى، و زشتى را با زشتى پاسخ مگوى، که این روش انتقام جویان است و موجب لجاجت و سرسختى طرف مقابل میشود. بخصوص در تبلیغ دین و انسانیت، نتیجهء عکس خواهد داد. بطور مثال والدینی که با خشونت می خواهند ایمان و معنویت را به فرزندان بیاموزند مطمئن باشند نتیجهء عکس خواهد داد و گاها غیر قابل جبران ◾
👈 دلیل دیگر إِدْفَعْ بِالَّتِی هِىَ أَحْسَن، اینست که کسانیکه رفتار و گفتار بدی دارند (در جامعهء خُرد و کلان)، انتظار مقابله به مثل دارند، چون خودشان از این قماشند، و گاه یک بدى را چند برابر پاسخ مى گویند، اما هنگامیکه ببیند طرف مقابل، نه تنها بدى را به بدى پاسخ نمى دهد، بلکه با خوبى و نیکى، به مقابله برمى خیزد، اینجاست که وجدانشان بیدار مى گردد، شرمنده مى شوند، احساس حقارت مى کنند، و براى طرف مقابل، عظمت قائل مى شوند.
👈 👈 البته بدیهى است، این یک قانون غالب است نه دائمى، زیرا همیشه اقلیتى هستند که از این روش سوء استفاده مى کنند، و هر چه شما در برابر عملکرد زشت آنها کوتاه آمده و مثل خودش عمل نکنید، او حق را بیشتر به جانب خود می گيرد و آزار و اذیتش بیشتر میشود. این افراد، تا برخورد شدید متناسب با عملکردشان نبینند، دست از اعمال زشت خود بر نمى دارند.
حساب این گروه جداست، و باید در برابر آنها از شدتِ عمل استفاده شود، ولى نباید فراموش کرد که این دسته، همیشه در اقلیت هستند، قانونى که حاکم بر اکثریت است، همان قانون دَفْعِ سَیِّئَه با حَسَنَه است.
سپس فرموده:
🌹ما یُلَقّاها إِلاَّ الَّذِینَ صَبَرُوا وَ ما یُلَقّاها إِلاّ ذُو حَظّ عَظِیم.
اما جز کسانیکه داراى صبر و استقامتند به این مقام نمى رسند، و جز کسانیکه بهرهء عظیمى (از ایمان و تقوا) دارند به آن نائل نمى گردند! ۳۵ فصلت.
🟩 انسان مدتها باید خودسازى کند تا بتواند بر خشم و غضب خویش چیره گردد، باید در پرتو ایمان و تقوى، آن قدر روح او وسیع و قوى شود که به آسانى و خیلی زود از آزار دیگران متأثر نگردد، و حس انتقام جوئى در او شعله ور نشود. روحى بزرگ، و شرح صدر کافى لازم است، تا شخص به چنین مرحله اى از کمال انسانیت برسد که بدى ها را، با نیکى پاسخ گوید، و در راه خدا و براى رسیدن به اهداف مقدسش، حتى از مرحلهء عفو و گذشت فراتر رود، و به مقام دَفْعِ سَیِّئَه به حَسَنه برسد.
👈 و از آنجا که بر سر راه وصول به این هدف بزرگ، موانعى وجود دارد و وسوسه هاى شیطانى در اشکال مختلف، انسانها را مانع مى شود، در آخرین آیهء مورد بحث می فرماید:
🌹إِمّا یَنْزَغَنَّکَ مِنَ الشَّیْطانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ.
هر گاه وسوسه هائى از شیطان متوجه تو گردد، از خدا پناه بخواه که او شنونده و داناست! ۳۶ فصلت.
.................................
/إن شاءالله هر روز ساعت ۱۶ یک پیغام قرآنی در کانال قرار میگیرد/
✨ وصف مومن ✨ ( ۳۹ )
🌹🌹يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَذَرُوا مَا بَقِيَ مِنَ الرِّبَا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ.
اى کسانیکه ایمان آورده اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، و آنچه را از (سود) ربا باقى مانده، رها کنید اگر ایمان دارید. ۲۷۸ بقره.
تفسیر: آیهء فوق، با ایمان به خدا شروع شده و با ایمان ختم شده است. در واقع تأکیدى است بر این معنى که رباخوارى با روح ایمان سازگار نیست، بنابراین، هنگامى ایمان براى آنها حاصل مى شود که تقوا پیشه کنند و باقى ماندهء ربا یعنى مطالباتى که در این زمینه دارند را رها سازند.
👈 پیداست امکان دارد رباخواران از بین مومنین باشند!! اما چه ایمانی؟!!
ایمانی که راسخ نیست و تقوا در آن راهی ندارد و بی فایده است و فقط ظاهر ایمان را یدک می کشند.
سپس در آیهء بعد، لحن سخن را تغییر داده، و با شدت با رباخواران برخورد کرده، هشدار مى دهد:
🌹فَإِن لَّمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ ۖ وَإِن تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُءُوسُ أَمْوَالِكُمْ لَا تَظْلِمُونَ وَلَا تُظْلَمُونَ.
اگر چنین نمى کنید، بدانید خدا و رسولش، به شما اعلان جنگ مى کنند. و اگر توبه کنید، سرمایه هایتان(بدون سود)، از آن شماست (و به این صورت)، نه ستم مى کنید، و نه بر شما ستم مى شود. ۲۷۹ بقره.
👈 اگر به کار خود همچنان ادامه دهند و در برابر حق و عدالت تسلیم نشوند، پیامبر اسلام ناچار است با توسل به جنگ، جلو آنها را بگیرد، مى فرماید: اگر چنین نمى کنید، بدانید خدا و رسول او با شما پیکار خواهند کرد (فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْب مِنَ اللّهِ وَ رَسُولِهِ).
این همان جنگى است که طبق قانونِ فَقاتِلُوا الَّتی تَبْغی حَتّى تَفیءَ إِلى أَمْرِ اللّهِ: با گروهى که متجاوز است پیکار کنید تا به فرمان خدا گردن نهد، انجام مى گیرد. ۹ حجرات.
🌸 لذا در روایتى مى خوانیم: هنگامیکه امام صادق شنیدند، شخص رباخوارى با نهایت جرأت ربا مى خورد و نام آنرا لِبا (به معنی شیر آغوز) مى نهد، فرمودند: اگر دست بر او یابم، او را به قتل مى رسانم.
وسائل الشیعه، ج۱۲، ص۴۲۹.
یعنی حکم قتل در مورد کسانى است که منکر تحریم ربا هستند.
و بنا به گفتهء مفسران بزرگ، فَأْذَنُوا بِحَرْب مِنَ اللّهِ، یعنی آگاه باشید! که خدا و رسولش با شما رباخواران، پیکار خواهند کرد.
در واقع اعلان جنگ از سوى خدا و رسول، به این گروه است، نه اعلان جنگ از طرف این گروه با خدا و رسول!
بنابراین، آنچه در سخنان بعضى معروف است که در ترجمه آیه مى گویند: رباخوار با خدا اعلان جنگ کرده درست نیست، بلکه این خدا و رسول هستند که با رباخوار پیکار می کنند. (دقت کنیم).
و این یعنی رباخواری در حکومت اسلامى جایی ندارد و کسانی را که منکر تحریم ربا هستند را باید به قتل برساند.
اما راه را برای رباخواران توبه کار باز گذاشته و فرموده:
اگر توبه کنید و دستگاه رباخوارى را برچینید حق دارید سرمایه هاى اصلى خود را که در دست مردم دارید (به استثناى سود) از آنها جمع آورى کنید و این قانونِ کاملاً عادلانه ایست.
✨ وصف مومن ✨ ( ۴۰ )
🌹🌹الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَا لَا يَقُومُونَ إِلَّا كَمَا يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَانُ مِنَ الْمَسِّ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبَا ۗ وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا ۚ فَمَن جَاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَانتَهَىٰ فَلَهُ مَا سَلَفَ وَأَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ ۖ وَمَنْ عَادَ فَأُولَٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ.
کسانیکه ربا مى خورند، (در قیامت) مانند کسیکه بر اثر تماس شیطان، دیوانه شده(و تعادل خود را از دست داده) بر مى خیزند. این، بخاطر آنست که گفتند: بیع مانند ربا است در حالیکه خدا بیع را حلال کرده، و ربا را حرام. و اگر کسى اندرزى از جانب پروردگارش به او رسد، و (از رباخوارى) خوددارى کند، سودهاى پیشین (قبل از نزول این آیه) از آن اوست. و کار او به (عفو) خدا واگذار مى شود. اما کسانیکه (به ربا خوارى) بازگردند اهل دوزخند. و جاودانه در آن خواهند بود. ۲۷۵ بقره.
تفسیر: رباخوارى موجب افزایش فقر در جامعه، تراکم ثروت در دست عده اى محدود و محرومیت اکثر افراد اجتماع، پیدایش بخل، کینه، نفرت و ناپاکى است.
و آنجا که فرموده رباخوار در قیامت مانند کسی است که بر اثر تماس با شیطان، مجنون شده، شخص رباخوار تشبیه به آدم مصروع یا دیوانهء بیمار گونه اى شده که به هنگام راه رفتن قادر نیست تعادل خود را حفظ کند و بطور صحیح گام بر دارد.
👈 آیا آنها به هنگام ورود در عرصه محشر به شکل دیوانگان و مصروعان محشور مى شوند؟ یا این حالت مربوط به دنیای آنهاست؟
✔ اکثر مفسران این حالت را در قیامت می دانند.
ولى بعضى هم مى گویند منظور، تجسم حال آنها در زندگى این دنیاست، زیرا عمل آنها همچون دیوانگان است که فاقد تفکر صحیح اجتماعى هستند و حتى نمى توانند منافع خود را در نظر بگیرند، و مسائلى مانند تعاون، همدردى، عواطف انسانى، نوع دوستى براى آنها، مفهومى ندارد.
اما از آنجا که وضع انسان در جهان دیگر، تجسمى از اعمال او در این جهان است، ممکن است این آیه اشاره به هر دو معنى باشد.
👈 پس آیا سرچشمهء جنون، شیطان است؟
در بعضی موارد بله.
بعضى از کارهاى شیطانى و اعمال بى رویه و نادرست، سبب یک نوع جنون شیطانى می گردد، یعنى به دنبال آن اعمال، شیطان تعادل روانى او را بر هم می زند. (بسیار دیده ایم).
👈 در قسمت بعدی آیه آمده است، رباخواران می گویند بیع، همان ربا است اما خداوند توضیح می دهد اینطور نیست زیرا در بیع، هر دو طرف در سود و زیان شریکند اما در ربا یک طرف متضرر و یک طرف سود می برد. گرچه در واقع کسیکه رباخواری میکند سودی نمی برد بلکه ضرری بزرگ در دنیا و آخرت متوجه او خواهد بود ولی او نمی داند.
و در پایان آیه، راه را به روى توبه کاران باز گشوده، مى فرماید:
کسانیکه قبل از نزول این آیه، رباخواری کرده اند اشکالی ندارد اما بعد از نزول این آیه، هر که به رباخواری ادامه دهد جایگاه او دوزخ است و جاودان هم در آن می ماند.
✨ وصف مومن ✨ ( ۴۱ )
🌹🌹آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ ۚ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّن رُّسُلِهِ ۚ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا ۖ غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ.
پیامبر، به آنچه از سوى پروردگارش بر او نازل شده، ایمان آورده است. و همه مؤمنان (نیز)، به خدا و فرشتگانش و کتابهاى او و فرستادگانش، ایمان آورده اند. (و گفتند) ما در میان هیچیک از پیامبران او، فرق نمى گذاریم (و به همه ایمان داریم). و گفتند: شنیدیم و اطاعت کردیم. پروردگارا! به آمرزشِ تو امیدواریم. و بازگشت (ما) بسوى توست. ۲۸۵ بقره.
تفسیر: اولین نکته ای که در این آیه به مؤمنان گوشزد شده اینست که پیامبر بزرگوار اسلام به هر چیزی که از سوی خداوند به مردم ابلاغ میکند، خودش ایمان دارد. 👈 پیام این نکته اینست که هرگاه عملی را، یا راهی یا نکته ای و یا هر موضوعی را به دیگران سفارش و یا توصیه می کنیم، خودمان به آن قائل باشیم.
اینطور نباشد که انتظاری را از دیگران داشته باشیم که در خودمان نیست. یا مشاوره ای به دیگران بدهیم که خود به آن عمل نمی کنیم، یا ایرادی از کسی بگیریم که در خودمان هست......
خلاصه اینکه به هر آنچه می گوئیم ایمان داشته باشیم.
خب
آیات، وصف مومن است، مومن به چه چیزهایی باید ایمان داشته باشد و به آنها عمل کند و به دیگران بیاموزد؟
در ادامهء آیه فرموده است👇
✅ آنان به خدا، فرشتگان، کتب آسمانی و پیامبران ایمان دارند.
✨خداوند را بدون شرک پرستش می کنند. یعنی چیزی یا کسی را بیشتر از خدا و یا به اندازهء او دوست ندارند.
✨به فرشتگان الهی ایمان دارند. فرشتگان الهی در قرآن معرفی شده اند و شرح بیشتری از آنانرا در کلام معصومین میتوان یافت.
✨ مومنین منشأ و سرچشمهء همهء کتب آسمانی را خداوند احد و واحد می دانند و هرگز موضوع تحریف کتابهای دیگر باعث نمیشود به آنها بی احترامی کنند.
✨ آنان به فرستادگان خداوند ایمان دارند، میان پیامبران تفاوتی قائل نیستند، به همه احترام می گذارند و از سیره و روش همهء آنها درس می آموزند ( سَمِعنَا وَ أَطَعنَا: آموزه های آنها را شنیدیم و اطاعت کردیم ).
خداوند سیرهء بسیاری از پیامبران بزرگ را در قرآن بیان فرموده است. احادیث معتبر فراوانی هم از پیامبر بزرگوار اسلام و ائمهء معصومین به دستمان رسیده. کتابهای صحیح و معتبری هم از زندگینامهء پیامبران موجود است. آنها را بخوانیم و الگو بگیریم و عمل کنیم.
✅ 👈 آنگاه می توانیم بر طبق این آیهء شریفه به آمرزش خداوند امید داشته باشیم و بدانیم بازگشتمان بسوی اوست.
✨ وصف مومن ✨ ( ۱ - ۴۲ )
🌹🌹إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِينَ أَلَن يَكْفِيَكُمْ أَن يُمِدَّكُمْ رَبُّكُم بِثَلَاثَةِ آلَافٍ مِّنَ الْمَلَائِكَةِ مُنزَلِينَ.
در آن هنگام که به مؤمنان مى گفتى: آیا کافی نیست که پروردگارتان، شما را به سه هزار نفر از فرشتگان، که (از آسمان) فرود مى آیند، یارى کند؟! ۱۲۴ آل عمران.
در ادامه فرموده اند:
🌹 بَلَىٰ ۚ إِن تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا وَيَأْتُوكُم مِّن فَوْرِهِمْ هَٰذَا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُم بِخَمْسَةِ آلَافٍ مِّنَ الْمَلَائِكَةِ مُسَوِّمِينَ
آرى، اگر استقامت و تقوا پیشه کنید، و دشمن به همین زودى به سراغ شما بیاید، پروردگارتان شما را به پنج هزار نفر از فرشتگان نشان دار، مدد خواهد داد. ۱۲۵ آل عمران.
تفسیر: پس از پایان جنگ احد، لشکر اسلام به مدینه بازگشتند و لشکر پیروز مشرکان بسرعت بسوى مکه حرکت کردند، ولى در اثناى راه این فکر براى آنها پیدا شد که چرا پیروزى خود را ناقص گذاردند؟
چه بهتر که به مدینه بازگردند، شهر را غارت کنند و مسلمانان را در هم بکوبند.
👈 آیات فوق نازل شد و به مومنین، راه تازه و پراستقامتی را نشان داد و به دنبال آن یک فرمان عمومى از ناحیه پیامبر براى خروج از مدینه و حرکت بسوى مشرکان داده شد، و حتى مجروحان جنگ و در میان آنها حضرت امیر علیه السلام که بیش از شصت زخم بر تن داشت، آمادهء پیکار با دشمن شده و از مدینه خارج شدند.
این خبر به گوش سران قریش رسید و از این روحیه عجیب مسلمانان سخت به وحشت افتادند! آنها احتمال دادند شاید جمعیت تازه نفسى از مدینه به مسلمانان پیوسته اند، و ممکن است برخورد جدید، نتیجهء نهائى جنگ را به زیان آنها تغییر دهد. لذا فکر کردند براى حفظ پیروزى خود، بهتر این است که به مکه بازگردند، همین کار انجام شد و به سرعت راه مکه را پیش گرفتند.
سپس فرموده اند:
🌹وَمَا جَعَلَهُ اللَّهُ إِلَّا بُشْرَىٰ لَكُمْ وَلِتَطْمَئِنَّ قُلُوبُكُم بِهِ ۗ وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِندِ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ.
ولى این (یارى فرشتگان) را خداوند فقط براى بشارت، و اطمینان خاطر شما قرار داده. وگرنه، پیروزى تنها از جانب خداوند تواناى حکیم است. ۱۲۶ آل عمران.
🌹لِيَقْطَعَ طَرَفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَوْ يَكْبِتَهُمْ فَيَنقَلِبُوا خَائِبِينَ.
(این وعده را که خدا به شما داده) براى اینست که قسمتى از کافران را قطع کند. یا آنها را با ذلت برگرداند. تا مأیوس و ناامید، بازگردند. ۱۲۷ آل عمران.
👈 وعدهء پیروزی برای آن دسته از مومنان است که شرایط تحقق این وعدهء را داشته باشند حتی اگر در میدان نبرد به پیروزی نرسیده باشند 👇
فرمانبرداری بی چون و چرا از فرمانده، حفظ استقامت و استحکام در مقابل دشمن حتی اگر پیروز میدان نبرد است، و از دست ندادن امید و نشاط برای ادامهء راه و کسب پیروزیهای بعدی.
( لازم به ذکر است که مؤمنان در جنگ احد هم مانند بدر، پیروز میدان بودند اما خود آنها باعث شدند نتیجهء جنگ تغییر کند. إن شاءالله خواهیم خواند).
/ ادامه، فرداإن شاءالله/
✨ وصف مومن ✨ ( ۲ - ۴۲ )
در پیغام قرآنی روز گذشته خواندیم، پس از آنکه مسلمانان در جنگ احد شکست خورده و به مدینه بازگشتند، لشکر پیروز دشمن در حال بازگشت بسمت مکه بود تصمیم گرفت به مدینه برگردد و کار را یکسره کند. در این هنگام خداوند آیاتی نازل فرمود و فرمان بازگشت سپاه اسلام به میدان نبرد داده شد و مومنین، گوش به فرمان پیامبر راهی میدان شدند حتی مجروحانشان و این باعث شد تا دشمن بترسد و به مکه بازگردد.
👈 پس از آن خداوند در بارهء لشکر اسلام فرمودند:
🌹🌹الَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِلَّهِ وَالرَّسُولِ مِن بَعْدِ مَا أَصَابَهُمُ الْقَرْحُ ۚ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَاتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِيمٌ.
کسانیکه دعوت خدا و پیامبر را، پس از جراحاتى که به ایشان رسید، اجابت کردند. (و بسوى میدان نبرد بازگشتند)، براى کسانى از آنها، که نیکى کردند و تقوا پیشه نمودند، پاداش بزرگى است. ۱۷۲ آل عمران.
تفسیر: این آیات در مورد مومنانی است که به فرمان خدا و پیامبر در جنگ احد شرکت کردند و پس از شکست، دوباره جمع شدند و تا مسافتی بدنبال سپاه دشمن حرکت کردند تا دشمن تصور نکند مسلمانان بواسطهء شکستشان ضعیف و دچار تزلزل شدند.
اما بعضی از مسلمانان به بهانه ای به فرمان دوم عمل نکردند و در مدینه باقی ماندند و بعضی از آنها که عمل کردند خلوص نداشتند، لذا خداوند فرموده برای بعضی از آنها پاداش بزرگی است نه برای همهء آنها.
کلمهء مِنْهُمْ، به معنی بعضی از آنهاست.
👈 آنگاه در آیهء بعد، یکى از نشانه هاى پایمردى و استقامت آنها را به این صورت بیان مى فرماید:
🌹الَّذِينَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِيمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ.
(همان) کسانیکه (بعضى از) مردم، به آنان گفتند: دشمنان براى (حمله به) شما گرد آمده اند. از آنها بترسید! اما این سخن، بر ایمانشان افزود و گفتند: خدا ما را بس است و او بهترین حامى ماست. ۱۷۳ آل عمران.
🟢 و بدنبال این استقامت و ایمان و پایمردى آشکار، خداوند نتیجهء عمل آنها را بیان کرده و مى فرماید:
🌹فَانقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ لَّمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَاتَّبَعُوا رِضْوَانَ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَظِيمٍ.
به همین جهت، آنها (از این میدان) با نعمت و فضل پروردگار، بازگشتند. در حالیکه (بر خلاف تصور دیگران) هیچ بدى به آنان نرسید. و خشنودى خدا را بدست آوردند. و خداوند داراى فضل و بخشش بزرگى است. ۱۷۴ آل عمران.
👈 فرق میان نعمت و فضل، از این نظر است که نعمت، پاداشى است به اندازهء استحقاق، و فضل، اضافه بر استحقاق است.
یعنی خداوند به مومنانی که با خلوص در جنگ با دشمنان دین شرکت می کنند، و گوش به فرمان ولی امر خود هستند، بیشتر از استحقاقشان نعمت عطا می فرماید، ضمن اینکه خشنودی خداوند را هم بدست می آورند.
👈 سپس برای اطمینان بخشیدن به مومنین که در جنگ با دشمنان هراسی نداشته باشند می فرماید:
🌹إِنَّمَا ذَٰلِكُمُ الشَّيْطَانُ يُخَوِّفُ أَوْلِيَاءَهُ فَلَا تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ.
این فقط شیطان است که پیروان خود را (با سخنان و شایعات بى اساس) مى ترساند. از آنها نترسید. و تنها از (مخالفت) من بترسید اگر ایمان دارید. ۱۷۵ آل عمران.
✅ یادآور یاران آقا اباعبدالله که با خلوص، گوش به فرمان مولایشان بودند و خداوند از نعمت و فضل خود به آنها بخشید و از آنها راضی شد.
/إن شاءالله در پیغام فردا علت شکست مسلمانان در جنگ احد را می خوانیم/
✨ وصف مومن ✨ ( ۳ - ۴۲ )
چه شد که مسلمانان در جنگ احد شکست خوردند؟
👈 در ماجراى جنگ احد، مسلمانان در آغاز جنگ با اتحاد و شجاعت خاصى جنگیدند، و بزودى پیروز شدند، لشکر دشمن از هم پراکنده شد و موجى از شادى سراسر لشکر اسلام را فرا گرفت.
ولى نافرمانى جمعى از تیراندازان که در شکاف کوه عینین به فرماندهی عبداللّه بن جبیر مى جنگیدند و رها کردن آن سنگر حساس، و مشغول شدن بعضی از آنها و دیگران به جمع آورى غنائم، سبب شد که ورق برگردد و شکست سختى به لشکر اسلام وارد شود.
هنگامیکه مسلمانان با دادن تلفات و خسارات سنگین به مدینه بازگشتند با یکدیگر مى گفتند مگر خداوند به ما وعدهء فتح و پیروزى نداده بود؟ پس چرا در این جنگ شکست خوردیم؟
در این هنگام آیهء ۱۵۲ آل عمران نازل شد:
🌹 وَلَقَدْ صَدَقَكُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ ...
خداوند، وعدهء خود را بشما (دربارهء پیروزى) تحقق بخشید. در آن هنگامکه دشمنان را به فرمان او، به قتل مى رساندید. تا اینکه سست شدید. و در کار (حفظ سنگرها) به نزاع پرداختید. و بعد از آنکه خداوند آنچه را دوست مى داشتید (از غلبه بر دشمن) به شما نشان داد، نافرمانى کردید. بعضى از شما، خواهان دنیا بودند. و بعضى خواهان آخرت. سپس خداوند شما را از غلبه بر آنان بازگرداند. (و پیروزى شما به شکست انجامید) تا شما را بیازماید. و او شما را بخشید (بعد از توبه) و خداوند نسبت به مؤمنان، داراى احسان و بخشش است.
✔✔ وعدهء پیروزى تا زمانیکه دست از استقامت و پیروى از فرمان پیغمبر برنداشته بودند ادامه داشت. شکست از آن زمان شروع شد که سستى و نافرمانى، آنها را فرا گرفت.
/یعنى اگر تصور کنیم که وعدهء پیروزى بدون قید و شرط است، سخت در اشتباهیم، تمام وعده هاى پیروزى مشروط به پیروى از فرمان خداست.
همیشه نگهدارى پیروزیها از بدست آوردن آن مشکل تر است/
در آیهء بعد، خداوند صحنهء پایان احد را به مسلمانان یادآورى مى کند و مى فرماید:
🌹 إِذْ تُصْعِدُونَ وَلَا تَلْوُونَ...
(بخاطر بیاورید) هنگامى را که از کوه بالا مى رفتید و (یا در بیابان) پراکنده مى شدید، و به هیچکس (از عقب ماندگان) نگاه نمى کردید، در حالیکه پیامبر از پشت سر، شما را صدا مى زد. سپس (خداوند)، اندوهها را یکى پس از دیگرى به شما جزا داد. این بخاطر آن بود که دیگر نه براى از دست رفتن چیزى (مانند غنایم جنگى) غمگین شوید، و نه بخاطر مصیبتهایى که بر شما وارد مى گردد. و خداوند از آنچه انجام مى دهید، آگاه است. ۱۵۳ آل عمران.
👈 👈 خداوند به یاد مسلمانان می آورد آن زمانی را که فرار مى کردند و نگاه به عقب سر نمى کردند که سایر برادرانشان در چه حالند، در حالیکه پیامبر از پشت سر، آنها را صدا مى زد.
پیامبر فریاد مى زد بندگان خدا بسوى من بازگردید بسوى من بازگردید من رسول خدایم (اِلِىَّ عِبادَ اللّهِ اِلَىَّ عِبادَ اللّهِ فَاِنِّى رَسُولُ اللّهِ).
ولى هیچیک از آنها به سخنان او توجه نداشتند.
در این هنگام غم و اندوه، یکى پس از دیگرى بسویشان رو آورد (فَأَثابَکُمْ غَمّاً بِغَمّ).
اندوه شکست، اندوه از دست دادن جمعى از افسران و سربازان شجاع، اندوه مجروحان، اندوه شایعهء شهادت پیامبر و واقعیت جراحات ایشان..... اینها همه نتیجهء آن مخالفتها بود.
👈 چرا خداوند، لحظات آخر جنگ احد را یادآوری کرده است:
چون بعضی از آنها با فریب خود چیزى بر خلاف آنچه در میدان جنگ واقع شده بود، ادعا میکردند و با کتمان اشتباهات، ادعای پیروزی می کردند!!
خداوند به این دسته، یادآور شده است که شکست را بپذیرید و به آن اقرار کنید و عبرت بگیرید و هرگز بخاطر از دست رفتن غنائم جنگی و جراحات وارده ناراحت نشوید و احساس سستی، و ضعف و شکست نکنید.
🖤 تسلیت آغاز دههء فاطمیه و شهادت بانو 🖤
برای شهادت حضرت زهرای مرضیه، در منابع شیعی دو روایت وجود دارد:
"خمسة و سبعین" و نیز "خمسة و تسعین"
در سال یازدهم هجری.
اما از آنجائیکه زبان عرب در آن مقطع، بدون نقطه بوده است لذا املاء این دو تاریخ هیچ تفاوتی با هم ندارند.
اگر "خمسة و سبعین" را در نظر بگیریم یعنی ۷۵ روز بعد از شهادت پیامبر بزرگوار، مصادف با ۱۳ جمادیالاول است و اگر خمسة و تسعین را درنظربگیریم یعنی ۹۵ روز بعد از شهادت پیامبر بزرگوار، مصادف با سوم جمادیالثانی خواهد بود.
🌼 بنابراین ارادتمندان به صدیقهء طاهره، ۲۰ روز ما بین این دو تاریخ را "ایام فاطمیه" نامیده و عزاداری می کنند 🌼
اما در متون شیعی، تاریخ ۹۵ روز بعد از پیامبر از اعتبار بیشتری برخوردار است، لذا آن روز بعنوان تاریخ اصلی عنوان شده.
💚 نماز توسل به حضرت زهرا 💚
امام صادق فرمود:
هرگاه حاجت مهمی داشتید، بگونه ای که از نظر روحی در فشار شدید بودید دو رکعت نماز بخوانید (مانند نماز صبح)، و پس از نماز سه بار تکبیر بگویید (الله اکبر)، و سپس تسبیح حضرت زهرا. آنگاه به سجده روید و ۱۰۰ مرتبه بگویید یَا مَولاتیِ فاطِمَةُ اَغیثینی.
سپس سمت راست صورت را بر مهر گذاشته و همین ذکر را ۱۰۰ مرتبه تکرار کنید. سپس دوباره به سجده روید و ۱۱۰ بار همین ذکر را تکرار کنید (جمعا میشود ۳۱۰ مرتبه).
آنگاه حاجات خود را از خداوند منان طلب کنید.
بحارالانوار، ج۹۱، ص۳۰.
بلدالامین، ص۱۵۹.
إن شاءالله از فردا تا پایان دو دههء فاطمیه، خطبه زیبا و گویای فدکیه را با هم می خوانیم.