May 11
📆۲۱تیرماه؛ روز عفاف و حجاب
🔻آیه‌های متعدد قرآن کریم از #حجاب سخن گفته‌اند. در اینجا یک آیه را ذکر می‌کنیم تا به پیوند عمیق عقل و وحی بیشتر توجه کنیم:
«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لأزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ»(احزاب، ۵۹.)
معنای سادۀ آیه این است: پیامبر، به همسران و دخترانت و زنان مسلمانان سفارش کن که با چادرهایشان خود را کامل و نیکو بپوشانند. این‌جور پوشش بهتر است برای آنکه آنان را به پاک‌دامنی بشناسند و اذیتشان نکنند.
🔹نکته‌های فراوانی در این چند کلمه نهفته است که برخی را بازگو می‌کنیم:
🔸این آیۀ شریفه به پیامبر می‌فرماید: اول زنان و دختران خودت، سپس بقیۀ زن‌ها. از نکاتی که این تأکید ویژه به ما می‌فهماند، این است: رهبر بزرگ اسلام پوشش کامل را از همسران و دختران خود آغاز می‌کنند؛ آنان نیز از شرّ بیماردلان در امان نیستند، چه رسد به زنان و دختران ما!
🔸وسیلۀ حجاب را با واژۀ «جلابیب» گفته که جمع جلباب بوده و از ریشۀ «جلب» است. جلب یعنی سوق‌دادن و کشاندن چیزی از جایی به جایی. نمونه‌اش هم جلبِ لباس است: پوشش را می‌کشاند. کجا؟ «يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ»؛ یعنی دورتاردور خودشان بگیرند. درحقیقت، پوشش را باز نگذارند.
🔸جلب و جلباب ازنظر واژه‌شناسی، چند تفاوت دارند؛ ازجمله اینکه اصل کلمۀ جلب سه‌حرفی (ج، ل، ب) است و جلباب پنج‌حرفی (ج، ل، ب، ا، ب). در زبان عربی، افزایش حرف نشانۀ تقویت و تکرار معناست و تکرار معنا یعنی استمرار. همچنین الف هم که به شکل ایستاده نوشته می‌شود، یعنی استقامت در عمل؛ بنابراین، این پوششِ زن باید دائمی باشد.
🔸فرمود: «يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ» (به خودشان نزدیک بکنند)؛ یعنی پوشش را باز نکنند که لباس زیر آن پیدا باشد.
🔸«عَلَيْهِنَّ» گویای این است که جلباب پوششی سرتاسری است؛ ازاین‌رو، غیر از «خُمُر»ی است که در آیۀ۳۱سورۀ نور، سفارش شده و به‌معنای مقنعه و روسری است که سر و گردن و روی سینه را کاملاً می‌پوشاند: «وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ».
🔸عبارت «ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ» علت را گفته: با این پوشش، بینندگان تقوا و عفت و پاک‌دامنی آن‌ها را بهتر می‌شناسند و آزارشان نمی‌دهند.
👈این استدلال محکم، بخشی از رهنمودهای عقل است، به نظر شما با این اوصاف، امکان دارد این پوشش چیزی جز «چادر» باشد؟!
@abolhasanmahdavi
🔻از دیدگاه عقل و وحی، محور اساسی حضور زنان در جامعه و در برابر نامحرم، یک نکته است: رعایت حدود شرعی و قانونی و خودداری از خودنمایی و جلب توجه.
🔹از لابه‌لای دلایل عقلی، این مطلب به‌وضوح پیداست. برای روشن‌ترشدن موضوع از دیدگاه وحی نیز چند نکته را کوتاه، مرور می‌کنیم:
🔸خودنمایی نکردن: «لَا تَبَرَّجْنَ» (خودنمایی نکنید.)"احزاب،۳۲"
🔸پنهان‌کردن زینت‌ها: «لَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ» (زیور و آرایش خود را آشکار نکنند.)"نور،۳۱"
🔸آرایش‌نکردن: «لَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ» (زیور و آرایش خود را آشکار نکنند.)"نور،۳۱"
🔸صدانکردن پا و کفش هنگام راه‌رفتن: «لَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ» (پاهاى خود را چنان بر زمين نكوبند تا آن زينتى كه پنهان كردهاند، جلب توجه کند.)"نور،۳۱"
🔸مراقبت از نگاه: «يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ» (ديدگان خود را فرو بندند [و چشم‌چرانی نکنند].)"نور،۳۱"
🔸تحریک‌آمیز سخن‌نگفتن: «فلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا» (صدا را نازک نکنید و با ناز و کرشمه حرف نزنید تا کسی‌که مرض دارد، مبادا به شما طمع کند! و در کل، پسندیده [و باادب] حرف بزنید.)"احزاب،۳۲"
🔸خوش‌بونکردن خود: «أَيُّ امْرَأَةٍ تَطَيَّبَتْ ثُمَّ خَرَجَتْ مِنْ بَيْتِهَا فَهِيَ تُلْعَنُ حَتَّى تَرْجِعَ إِلَى بَيْتِهَا مَتَى مَا رَجَعَتْ» (هر زنی خود را خوش‌بو کرده و از منزل بیرون رود، تا وقتی برگردد، پیوسته مورد لعنت قرار می‌گیرد و از رحمت الهی دور است.)"از رسول اکرم در الکافی، ج۵: ۵۱۸"
@abolhasanmahdavi