تاثیر مشکلات اقتصادی در آشوب های ۱۴۰۱ چقدر بود؟ اغتشاشات اخیر یکی از پیچیده‌ترین آشوب‌های به وجود آمده پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تا کنون است. این اغتشاشات محصول تهاجم ترکیبی دشمن است که یکی از جبهه‌های آن جنگ اقتصادی و فشار اقتصادی است. مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم را اگر یک متغیر بدانیم و اغتشاشات را متغیر دیگر، باید بگوییم که این دو متغیر اثر متقابل بر روی یکدیگر داشته‌اند؛ تأثیر مشکلات اقتصادی بر اغتشاشات را باید در احساس نارضایتی و حتی بخشی از خشم اجتماعی حاکم بر جامعه دید که بسترساز اعتراضات بوده است و ضروری است برای آن چاره‌جویی کرد. البته بررسی‌ها نشان داده است، عناصر محرک و لیدرهای آشوب چندان دغدغه اقتصادی نداشته‌اند؛ به گونه‌ای که کمتر از ۱۰درصد از دستگیرشدگان دلیل آشوب‌گری خود را اقتصادی بیان کرده‌اند؛ ولی بخش قابل توجهی از معترضان دلیل همراهی خود با آشوب‌گران را مشکلات معیشتی دانسته‌اند؛ در حقیقت عامل اقتصادی محرک اغتشاشات نبوده، اما بسترساز و مؤید آن بوده است. از سوی دیگر، اغتشاشات نیز به دلیل پیامدها و آثاری که داشته، موجب تعمیق مشکلات اقتصادی مردم شده است. کاهش کسب‌وکارها در وضعیت بحرانی، آسیب دیدن مستقیم اموال و دارایی‌های برخی کسبه در اعتراضات، اعتصاب تحمیلی و اجباری برخی اصناف، از جمله مواردی است که در سطح خُرد بر معیشت مردم و میزان رضایت‌مندی آنها تأثیر ‌گذاشته است. البته خسارات وارده به بیت‌المال مسلمین، پایین آمدن میزان بهره‌وری، تقلیل روند و میزان سرمایه‌گذاری خارجی، کاهش درآمدهای ترانزیتی دولت و... نیز به صورت غیرمستقیم بر معیشت مردم تأثیرگذار است که نباید از آنها غافل شد.

چرا روسیه ترجیح می‌دهد از کریدور شمال ـ جنوب استفاده کند؟ به دلیل تحریم‌های اتحادیه اروپا و آمریکا بندرهای روسیه از سمت غربی کاملاً بسته‌ شده و کشتیرانی و مرزهای هوایی اروپا برای روسیه تحریم است. در چنین وضعیتی، کریدور شمال ـ جنوب موجب ایجاد فضای تنفس اقتصادی می‌شود و امکان اتصال به آب‌های گرم خلیج‌فارس و آب‌های آزاد اقیانوس را به‌راحتی برای روسیه فراهم می‌کند. همچنین، یک مسیر امن تجاری با مزیت کاهش هزینه و افزایش سرعت مبادلات تجاری با کاهش زمان حدوداً یک‌سوم نسبت به کریدور قبلی را ایجاد می‌کند. وضعیت جغرافیایی و اقلیمی روسیه که شش ماه یخبندان است و عملاً هیچ‌گونه فعالیت کشاورزی در آن شش ماه نمی‌تواند صورت بگیرد، باعث حساسیت در انتخاب کریدور امن برای تأمین زنجیره غذایی و سایر کالاهای اساسی شده است که کریدور شمال ـ جنوب با توجه به کریدورهای رقیب از امنیت و ثبات بیشتری برخوردار است. بنابراین، با توجه به اینکه در وضعیت جنگ اوکراین، روسیه در تحریم به سر می‌برد، بیش از هر زمان دیگری برای مبادله کالا و تجارت خود با کشورهای آسیای جنوبی و هند به مسیر کریدور شمال ـ جنوب نیاز دارد. از سوی دیگر، کشورهای آسیای جنوبی و هند نیز می‌توانند از این کریدور برای افزایش تجارت با روسیه بهره‌مند شوند. چندی قبل برای نخستین‌بار محموله ترانزیت چندوجهی از مبدأ روسیه به مقصد هند مسیر خود را از طریق کریدور شمال ـ جنوب ایران موسوم به INSTC آغاز کرد که مزیت استفاده از این مسیر چندوجهی برای روسیه نیز کاهش حمل بار از ۴۵ روز به ۳۰ روز است و تا ۴۰ درصد هزینه حمل کالا را نیز در این کریدور برای بازرگان کاهش داد. چندوجهی بودن، ارزان بودن و کوتاه‌تر بودن کریدور شمالـ جنوب موجب برتری این مسیر نسبت به راه‌های دیگر است. همچنین، تقاطع‌های متعدد این مسیر با کریدورهای آسیای میانه و اروپا، از جمله اروپا – آسیا–قفقاز(تراسیکا) و حمل‌ونقل زمینی آسیا(آلتید)، مزیت مهم دیگری برای این کریدور است. توسعه مناسبات حمل‌ونقلی، افزایش حجم دسترسی به بازارهای جهانی، افزایش حجم حمل‌ونقل کالا و مسافر، تأمین امنیت سفر، ایمنی و حفظ محیط‌زیست، از دیگر مزیت‌های کریدور شمال ـ جنوب است که سه کشور هند، روسیه و ایران درصدد بیشینه‌سازی بهره‌مندی از آن هستند.

کریدور شمال-جنوب چه فرصت‌هایی را برای ایران فراهم می‌کند؟ مسیر(کریدور) شمال – جنوب از اهمیت ژئوپلیتیکی،‌راهبردی و ژئواکونومیکی فوق‌العاده‌ای برخوردار است و ابعاد اقتصادی، سیاسی و امنیتی مهمی برای ایران دارد. از منظر سیاسی، یکی از آثار مثبت آن تقویت همگرایی و اشتراک منافع بین برخی از کشورهای آسیای مرکزی و آسیای جنوبی، از جمله هند، چین، ایران و روسیه است. این موضوع در نگاه کلان امنیتی نیز برای ایران آورده خواهد داشت؛ زیرا به دنبال ایجاد و بهره‌برداری کشورها از این مسیر، اقتصاد آنها به امنیت منطقه و این مسیر گره می‌خورد و این وابستگی ترانزیتی و تجاری در بین کشورهای بهره‌مند از این کریدور برای تجارت همبستگی ناگزیر امنیتی هم به دنبال خواهد داشت. اما از بعد فرصت‌ها و مزیت‌های اقتصادی بسیار حائز اهمیت است و منجر به تقویت جایگاه راهبردی اقتصادی و ترانزیتی ایران در بین کشورهای مذکور خواهد شد. اگر کریدور شمال ـ جنوب به همت مسئولان تکمیل و با تمام ظرفیت فعال شود، حداقل سالانه می‌تواند ۲۰ میلیارد دلار درآمد ارزی برای کشور ایجاد ‌کند. اهمیت این درآمد سهل گذرگاهی را زمانی بهتر درک می‌کنیم که بدانیم میزان صادرات نفت کشورمان در سال‌های اخیر که با تحریم فروش آن روبه‌رو بوده‌ایم، حدود ۲۴ میلیارد دلار بوده است یا با همه هزینه‌ها و زحمت‌ها در زمینه استخراج و فروش نفت، حتی در سال‌هایی که تحریم نبودیم، در نهایت حدود ۴۰ میلیارد دلار نفت فروخته‌ایم. رقم امیدآفرین دیگری که در این زمینه وجود دارد و دولت باید تمام مساعی خود را صرف تکمیل بخش‌های داخلی این مسیر کند، این است که ایجاد و راه‌اندازی مبادلات تجاری از طریق کریدور شمال- جنوب حدود یک‌میلیون فرصت شغلی برای ایرانیان را به ارمغان می‌آورد. بر اساس برآورد pwc که یکی از شرکت‌های مهم حسابرسی در جهان است، پنج اقتصاد برتر دنیا تا سال۱۴۲۸خورشیدی شامل چین، هند، اندونزی، آمریکا و برزیل است. این امر به نوعی نشان‌دهنده چرخش اقتصاد جهان از غرب به سمت شرق است. به طور مسلم، در چنین وضعیتی، خطوط کریدور شمال- جنوب و شرق - غرب در داخل کشور بسیار پراهمیت می‌شود. همچنین، امنیت خطوط ترانزیتی و کریدور شمال- جنوب امنیت مهمی را برای کشورهای همسایه، به ویژه کشورهای آسیای مرکزی برای مبادلات تجاری و صادرات کالا به سمت جنوب ایجاد می‌کند؛ زیرا این کشورها به دلیل امنیت نداشتن افغانستان به دنبال یک بازار و خط انتقال امن برای صادرات محصول به سمت جنوب بوده‌اند که آن مزیت در جمهوری اسلامی ایران با کریدور شمال- جنوب بدون کمترین مشکلات امنیتی و تروریستی قابلیت ایجاد دارد. از طرفی امنیت تجاری کشورهای آسیای مرکزی و جنوب آسیا و کشور روسیه و هند به امنیت خط کریدور داخلی ایران گره می‌خورد که این مسئله قدرت اقتصادی، سیاسی و درآمدهای ارزی کشور را افزایش می‌دهد. برآورد شده است، اگر کشور به درآمد ترانزیت ۵۰ میلیون تن کالا دست پیدا کند، می‌تواند از درآمدهای نفت بی‌نیاز شود. در این ‌بین، نقش انکارناپذیر ژئوپلیتیک ایران نیز به عامل تعیین‌کننده‌ای در پیشبرد راهبردهای ژئواکونومیک قدرت‌های نوظهور در منطقه آسیا تبدیل ‌شده است. در نهایت، تکمیل کریدورهای راهبردی شمال ـ جنوب و شرق ـ غرب فرآیند ایجاد نظم جهانی چند قطبی جدید را تسریع خواهد بخشید.

آیا دیپلماسی‌ اقتصادی دولت، بر رشد اقتصادی و رفاه تأثیر گذاشته است؟ با سیاست دیپلماسی همسایگی دو اتفاق جدی افتاد: اول حجم تجارت خارجی به شدت افزایش پیدا کرد؛ به گونه‌ای که با برخی از کشورهای همسایه تا پنج برابر شد و برخی سه برابر و تجارت خارجی با همه کشورهای همسایه افزایش پیدا کرد. همچنین برخی از گره‌ها باز شد؛ برای نمونه، وقتی با ترکمنستان قرارداد سه‌جانبه بسته شد، دیگر قطعی یا افت فشار گاز در شمال کشور برطرف شد؛‌ یعنی اگر امسال گاز قطع نشد، یکی از آثار اتخاذ سیاست دیپلماسی اقتصادی همسایگی دولت سیزدهم بوده است. مسئله دوم اینکه دیپلماسی را متوازن کرد؛ با اتخاذ دیپلماسی متوازن، با وجود اینکه دشمن با تمام توان در پی تشدید تحریم‌ها بود تا اقتصاد ایران را فلج کند، فروش نفت نسبت به ابتدای دولت سیزدهم بیش از ۲.۵ برابر شده است. به تبع این مسائل، رشد اقتصادی که در دهه گذشته حدود صفر بود، در یک سال و نیمی که از عمر دولت سیزدهم می‌گذرد، به عدد ۳.۷ درصد رسیده است. تورم در شهریور ۱۴۰۰، حدود ۶۰ درصد بود که در اسفندماه به ۳۵ رسید و تقریباً نصف شد. با وجود اینکه اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ اصلاح ارز ترجیحی صورت پذیرفت که در بلند مدت خلق پول را از بین می‌برد و اثر کاهش تورمی دارد؛ اما در کوتاه‌مدت تورم خلق می‌کرد؛ به همین دلیل یارانه نقدی پرداخت شد. یارانه‌ای که قبلاً ۴۵ هزارتومان بود، بین ۳۰۰ تا۴۰۰ هزار تومان افزایش داشت. با وجود اینکه یک سیاست تورم‌زای اصلاحی صورت گرفت، امروز میزان تورم در کشور حدود ۴۰ درصد است. اگر سیاست اصلاح تورمی انجام نمی‌شد، الآن تورم ۳۰ درصد بود، حالا سیاست اصلاحی اعمال شد، میزان تورم به ۴۰ درصد رسید. سؤال این است که آیا تورم ۴۰ درصدی تورم خوبی است؟ خیر، تورم خوبی نیست و از تورم‌های میانگین ما بالاتر است؛ اما اگر تورم ۶۰ درصدی با آن سرعت رشد مسیر خود را ادامه می‌داد، کار بسیار سخت می‌شد. کارشناسان اقتصادی و حتی خود بانک مرکزی نرخ تورم ۸۰ درصدی را برای امسال پیش‌بینی کرده بودند. مهم‌ترین دلایل کاهش میزان تورم به سیاست‌های راهبردی دولت برمی‌گردد؛ یعنی دولت به جای خلق پول در اقتصاد، افزایش فروش نفت را بدون توجه به تحریم‌ها دنبال کرد و منابع حاصل از آن را برای تأمین مصارف بودجه‌ای و توسعه‌ای به کار گرفت. در واقع، به‌جای خلق پول، تولید و کارخانه‌های تولیدی به راه افتاد و رشد اقتصادی کم کم جان گرفت. از طرفی دولت با برنامه‌ای منسجم به دنبال جلوگیری از فرار مالیاتی است و اگر تا شهریور۱۴۰۰ دو و نیم میلیون مودی مالیاتی در کشور داشتیم، با عملکرد دولت تعداد مودی‌های مالیاتی به ۴ میلیون نفر رسیده است. از این رو، طبق اعلام دولت، بیش از سقف ابلاغی برنامه امسال، مالیات جذب شده است و این امر نشان می‌دهد افرادی که در گذشته فرار مالیاتی داشتند، امروز مالیات پرداخت می‌کنند. این موضوع به نوبه خود، الگوی خوبی به منظور تحقق اصلاح ساختار اقتصاد کشور است.

آیا برجام برای ما منافع اقتصادی دارد؟ برای درک بهتر موضوع برجام و موضوعات اقتصادی مربوط به آن باید چند نکته را مد نظر قرار دهیم: الف ـ برجام قراردادی بین‌المللی است که مانند سایر قراردادها برخی امتیازات را می‌گیریم و برخی امتیازات را می‌دهیم. البته همچنان در باره وزن امتیازات داده‌ و ستانده‌ بر اساس آن اختلاف نظر وجود دارد. بنابراین نمی‌توان گفت به ضرر ماست یا امضا نمی‌شد بهتر بود. مشکل بر سر اصل برجام نیست، مشکل بر سر نحوه اجرای برجام است. ب ـ در گذشته ما هزینه و امتیازاتی را بر اساس برجام داده‌ایم؛ ولی از منافع آن بهره نبرده‌ایم تا اینکه ترامپ از برجام خارج شد. اگر گفته می‌شود برجام خسارت محض بود، به این دلیل بوده است، نه توافق‌نامه‌ای به نام برجام. برخی کارشناسان معتقدند، امضای برجام می‌تواند تا حدود ۳۰ درصد بر تولید داخل و رونق آن تأثیرگذار باشد که ۱۷ درصد آن مربوط به پایین آمدن هزینه تولید و حدود ۱۳ درصد هم روان شدن و تسهیل واردات و صادرات است؛ لذا بر اساس منافع ملی ما مذاکرات احیای برجام را آغاز کرده و مشروط به همین موضوع ادامه می‌دهیم. بنابراین اگر منافع ما در مذاکرات تضمین نشود، دلیلی برای ادامه مذاکرات نداریم. ج ـ سیاست ابلاغی رهبری در مورد خنثی‌سازی تحریم‌ها مغایرتی با تلاش برای رفع آنها ندارد. اتفاقاً دولت سیزدهم به این دلیل موفق به برداشتن گام‌های رو به جلو در مذاکرات احیای برجام شده است که با قدرت در مسیر خنثی‌سازی تحریم‌ها گام برداشته است. بنابراین، معطوف به این نکات می‌توان گفت، حل مشکلات اقتصادی ما به برجام گره نخورده است و در مدیریت اقتصادی دولت برجام نقش محوری ندارد؛ ولی اگر نواقص برجام رفع شود و ایران بتواند از مزایای برجام استفاده کند، حتماً تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد ایران خواهد داشت.

🔷 قوانین پوشش در معتبرترین دانشگاه های جهان

برداشت آزاد: استاندارد دوگانه عمل به قانون در ایران و آمریکا؟ حجاب نه اما مهریه و نفقه آری؟! به چه معناست؟ Resisting arrest

💢بازگشایی سفارت عربستان در ایران پس از عید قربان 🔸روزنامه الوطن نوشت سفارت عربستان سعودی در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد، پس از عید قربان فعالیت خود را آغاز می‌کنند.

💢رئیسی: مانعی برای توسعه روابط با کشورهای اسلامی نداریم 🗣رئیس‌جمهور در دیدار وزیر خارجه عربستان: 🔹منافع دو ملت در گفت‌وگو و تعاملِ تهران و ریاض است. تنها دشمنان مسلمانان و در راس آن‌ها رژیم صهیونیستی از توسعۀ همکاری ایران و عربستان ناراحتند. با همکاری و گفت‌وگوی بین کشورهای منطقه می‌توان بر مشکلات فائق آمد و نیازی به دخالت بیگانگان نیست. 🗣وزیر خارجۀ سعودی: 🔸ما در یک مرحلۀ طلایی قرار داریم که باید قدر آن‌ را بدانیم. همکاری با ایران زمینۀ بهره‌مندی از این شرایط را برای طرفین و منطقه فراهم می‌کند. 🔹ملک سلمان برای تشکیل کارگروه‌های مختلف برای توسعۀ روابط با ایران دستور داده و تلاش می‌کنیم روابط ما و ایران به سطح استراتژیک برسد. 🔸با گسترش تعامل کنونی ایران و عربستان در سطح همۀ کشورهای اسلامی دستاورهای بی‌پایانی پدید خواهد آمد و تضمینی است برای اینکه کشور خارجی در منطقه ما دخالت نکند.

⭕️ استفاده یک مولوی مشهور شرق کشور برای سفر حج از سند و فیش جعلی استفاده کرده 🔺️ یک مولوی شرق کشور برای عزیمت به سفر حج، از سند محضری ساختگی و فیش جعلی استفاده کرده است. 🔸️یک منبع مطلع با اعلام این خبر گفت: 🔹️مولوی فوق الاشاره که اخیراً بسیار از حقوق و قانون سخن می‌گوید و به بهانه حمایت از حقوق بشر به وادی دفاع از فرقه صهیونیستی بهائیت کشانیده شده، در اقدامی عجیب قصد داشت با استفاده از سند تقلبی و فیش جعلی، عازم سفر حج شود. 🔹️این منبع مطلع اضافه کرد که تحقیقات در این مورد آغاز شده و احتمالاً به تشکیل پرونده قضایی منجر شود.

ثبت کمترین رشد نقدینگی ۵ سال اخیر در ۲ ماهه نخست امسال 🔹بر اساس گزارش بانک مرکزی، رشد نقدینگی در دو ماهه ابتدایی امسال ۲.۱ درصد بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲ دهم درصد کاهش داشته است. رشد نقدینگی در دو ماه نخست سال‌های ۹۸ تا ۱۴۰۱ به ترتیب در اردیبهشت ۹۸ به اسفند ۹۷؛ ۳.۱ درصد، در اردیبهشت ۹۹ به اسفند ۹۸؛ پنج درصد، در اردیبهشت ۱۴۰۰ به اسفند ۹۹؛ ۳.۶ درصد و در اردیبهشت ۱۴۰۱ به اسفند ۱۴۰۰؛ ۲.۳ درصد بوده است. بنابراین رشد نقدینگی در ۲ ماهه ابتدای امسال کمترین نرخ را در پنج سال اخیر داشته است./برنا #خوش_خبر