شُکوه گُردآفریدان
بازنمایی حماسه زن ایرانی در ۱۰ نقاشی
🔺رسانه بافتار
🆔https://eitaa.com/joinchat/4285857982C557b3c5b35
🔹بازنمایی روانهای لطیف اما خستگیناپذیر زنان سرزمین ما، از سالهای پایان دهۀ ۱۳۵۰ در متفاوتترین جلوههای تاریخ نقاشی ایرانی رقم خورده است. بخشی از این آثار، متعلق به نسل اول گروهی از «نقاشان مسلمان» میباشد که حوزۀ هنر و اندیشۀ اسلامی (حوزۀ هنری کنونی) را پایهگذاری کردند. در آنها، بانوان با چهرههایی موقر و متین و در پوشش کامل پدیدار شدهاند؛ بیآنکه بر عناصری تکیه شده باشد که جذابیتهای ظاهری زنانه را تداعی کنند. آنها به چشمانتظاری یا بدرقه یا دلتنگی برای عزیزان خود و پشتیبانی از آنها میپردازند که به دفاع از سرزمین خود برخاستهاند. هرگز در پیکرهبندی کالبدشان، با وجود اندوه، حالتی از سرافکندگی و بیثباتی نداشته و معمولاً درحال قیام و ایستاده تصویر شدهاند و حتی در حالت نشسته هم، مقاومبودنشان حس میشود. چنین نمود شکوهمندانهای، تداوم حماسۀ رزمندگان را این بار با میدانداری زنان به خاطر میآورد. گاهی این حماسه، در فضای سرشار از طراوت و حتی نزدیک به آسمان به تصویر کشیده شده و طبعاً تکیه بر چنین صحنهپردازیهایی، بدون تأثیر از باورهای دینی و گرایشهای انقلابیِ خالقانشان در آن روزگار نبوده است.
🔹برجستگی عینی این شکوه و مقاومت را میتوان حتی در توصیف غزالۀ علیزاده (نویسنده و داستاننویس)، از فرازونشیبهای تحولساز همان دوران نیز مشاهده کرد: «من فکر میکنم که ملت ایران، بهخصوص زنان ایرانی، تجربههای خارقالعادهای را مثل انقلاب و بلافاصله بعداز آن جنگ، پشت سر گذاشتند. ...این واقعۀ تاریخی [= انقلاب]، باعث شد که هرکدام وضعیّت جدیدی در خودمان کشف کنیم. زن، جنس اعجابآوری برای تحول ژرف و پایداری در برابر آن بود. تکتک زنان ایرانی، در گرداب این شرایط هم جرئت خودشان را نشان دادند و هم صبوری عجینشده با ذات زنان را.» (گفتوگو با رادیوی بینالمللی فرانسه، ۱۳۷۴/۶/۱۶)
🔹با احترام به مقام تمامی بانوان ارجمند میهنمان، شما را به تماشای ده تابلوی نقاشی، با مضمون ایستادگی زنان ایرانی دعوت میکنیم.
🔹پینوشت: نگارۀ طرح جلد، ازسوی زندهیاد حبیباللّه صادقی، به شیوۀ رنگوروغن روی بوم و در سال ۱۳۷۹ خلق شده است.
گمنامان نیکنام
نقش بسیجیان در ۹ نگاره و نگاشته
🔺رسانه بافتار
🆔https://eitaa.com/joinchat/4285857982C557b3c5b35
🔹در کمترین فاصلهها تا خط مقدم، خطۀ خوزستان، طنین چنین جملهای را شنیده است: «آدم متحیر میشود که اینقدر اینها اعتقادشان قوی است، که به خدا این قدر اخلاص دارند؛ خصوصاً این بسیجیهای عزیز که خیلی پاک و خیلی باروحیه هستند.» حاجمحمدابراهیم همت، اینگونه به آن بچهها مینگریست و حتی «به خدا قسم» میخورد «اینقدر مخلص هستند که آدم از دیدنشان لذت میبرد». همزمان با پیدایش حماسههای آنان و پساز پایان جنگ تحمیلی، گروهی از نقاشان به ترسیم و توصیف بصری این بسیجیان پرداختند. در مضمونپردازی این بخش از آثارشان، رزمندگان دلیری پدیدار میشوند که داوطلبانه در جبهههای دفاع مقدس شرکت کردند؛ چراکه مفهوم «بسیجیِ» اصیل و راستین، با وجود آنها بروز و ظهور پیدا کرد.
🔹بسیجیان در تابلوهای تصویرگران مورد نظر، بهدنبال خودنمایی و کسب نام نیستند و در کمال گمنامی یا حتی تنهایی به سر میبرند؛ بهگونهای که شاید از نگاه برخی، فهمیده و درک نشوند. چهرههایی بیشتر جوان دارند و قامت خود را با لباس رزم یا چفیهای بر گردن پوشاندهاند. امیدآفرینی و شوق به پویایی و زندگانی در حالتهای ایستا یا درحالحرکت آنان موج میزند و با پروردگار خود رازونیاز دارند. میان آنان و حضرت امامحسین(ع)، دلبستگی عاشقانه وجود دارد و از این منظر، به مقام شهادت نزدیکتر میشوند. البته جنبۀ رزمی بسیجیان، با توجه به نخستین تجلیشان در جنگ، برجستگی بیشتری در فضای غالب نقاشیها و حتی افکار عمومی جامعۀ ایرانی دارد؛ درحالیکه در روزگار صلح نیز ایثارگرانه فعالیت میکنند. همچنین در این بازنماییها، جای خالی بانوان بسیجی بسیار احساس میشود.
🔹این فرسته، دربرگیرندۀ نه نگاره است که در آنها، بازتاب شمایل بسیجیان نقاشی شده است. بههمراه هر نگاره نیز فرازی از متن کتاب «پدیدارشناسی بسیجی شهید» ارائه شده که ازسوی دکتر سیدجواد طاهایی تألیف و در سال ۱۳۹۷ توسط انتشارات سورۀ مهر منتشر شده است. این کتاب در سه فصل، به بررسی پیشینه، چیستی و مؤلفههای مفهوم و اندیشۀ بسیجیان، با نگاهی ویژه به رزمندگان بسیجی بهشهادترسیده در دفاع مقدس میپردازد.
به پای قدمهای زائر
مداحیهای اربعینی به قلم محسن رضوانی
و نوای میثم مطیعی
🔺رسانه بافتار
🆔https://eitaa.com/joinchat/4285857982C557b3c5b35