بسْم اللّٰه الرَّحْمٰن الرَّحیم
#تفسیر_قرآن_جلسه_۵۹
نام سوره: یونس
شماره آیه:《۵۹》
قُلْ أَرَأَيْتُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ لَكُم مِّن رِّزْقٍ فَجَعَلْتُم مِّنْهُ حَرَامًا وَ حَلَالًا قُلْ آللَّهُ أَذِنَ لَكُمْ ۖ أَمْ عَلَى اللَّهِ تَفْتَرُونَ
بگو: «به من خبر بدهید (چرا) روزیهایى را که خداوند بر شما نازل کرده، بعضى از آن را حرام، و بعضى را حلال قرار داده اید؟!» بگو: «آیا خداوند به شما اجازه (چنین کارى) داده، یا بر خدا افترا مى بندید (و از پیش خود، حلال و حرام درست مى کنید)؟!»
#تفسیر_آیه
همه جا ناظر او است!
در آیات گذشته، سخن از قرآن، موعظه الهى و هدایت و رحمتى که در این کتاب آسمانى است در میان بود، در آیات مورد بحث، به همین مناسبت از قوانین ساختگى و خرافى، و احکام دروغین مشرکان سخن مى گوید.
زیرا کسى که ایمان به خدا دارد، و مى داند همه مواهب و ارزاق از ناحیه او است، باید این حقیقت را نیز بپذیرد که: بیان حکم این مواهب و مجاز و غیر مجاز آنها به دست پروردگار است، و بدون اذن و فرمان او دخالت در این کار ناروا است.
در نخستین آیه مورد بحث، روى سخن را به پیامبرکرده، مى فرماید: بگو: به من خبر بدهید آیا روزى هائى را که خداوند بر شما نازل کرده دیده اید؟ که بعضى از ان را حلال و بعضى را حرام نموده اید (قُلْ أَ رَأَیْتُمْ ما أَنْزَلَ اللّهُ لَکُمْ مِنْ رِزْق فَجَعَلْتُمْ مِنْهُ حَراماً وَ حَلالاً).
چرا این روزى هائى را که خداوند براى شما نازل کرده است، بعضى را حرام و بعضى را حلال قرار داده اید؟! و بر طبق سنن خرافى خود، پاره اى از چهارپایان را تحت عنوان سائبه ، بحیره و وصیلهو همچنین قسمتى از زراعت و محصول کشاورزى خود را تحریم نموده اید، و خود را از این نعمت هاى پاک محروم ساخته اید؟!
به علاوه این مربوط به شما نیست که چه چیز حلال و چه چیز حرام باید باشد، این تنها در اختیار فرمان پروردگار و خالق آنها است، لذا در تعقیب آن مى افزاید:
بگو: آیا خداوند به شما اجازه داده است چنین قوانینى را وضع کنید، یا بر خدا افترا مى بندید ؟ (قُلْ آللّهُ أَذِنَ لَکُمْ أَمْ عَلَى اللّهِ تَفْتَرُونَ).
یعنى این کار از دو صورت خارج نیست، و شقّ سوم ندارد: یا باید با اجازه پروردگار صورت گرفته باشد.
و یا تهمت و افترا است، و چون احتمال اول منتفى است، بنابراین چیزى جز تهمت و افترا نمى تواند باشد.
✍تهیه و تنظیم : عاشوری
بسْم اللّٰه الرَّحْمٰن الرَّحیم
#تفسیر_قرآن_جلسه_۶۰
نام سوره: یونس
شماره آیه:《۶۰》
وَ مَا ظَنُّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَشْكُرُونَ
آنها که بر خدا به دروغ افترا مى بندند، درباره (مجازاتِ) روز رستاخیز، چه گمان مى کنند؟! خداوند نسبت به همه مردم داراى فضل (و رحمت) است، امّا اکثر آنها سپاسگزارى نمى کنند.
#تفسیر_آیه
اکنون که مسلّم شد، آنها با این احکام خرافى و ساختگى خود، علاوه بر محروم شدن از نعمت هاى الهى، تهمت و افترا به ساحت قدس پروردگار بسته اند، اضافه مى فرماید: آنها که بر خدا دروغ مى بندند، درباره مجازات روز قیامت چه مى اندیشند؟ آیا تأمینى براى رهائى از این کیفر دردناک به دست آورده اند ؟ (وَ ما ظَنُّ الَّذینَ یَفْتَرُونَ عَلَى اللّهِ الْکَذِبَ یَوْمَ الْقِیامَةِ).
اما، خداوند فضل و رحمت گسترده اى بر مردم دارد (إِنَّ اللّهَ لَذُو فَضْل عَلَى النّاسِ).
به همین دلیل آنها را در برابر این گونه اعمال زشتشان، فوراً کیفر نمى دهد.
آنها، به جاى این که از این مهلت الهى استفاده کنند و عبرت گیرند، شکر آن را به جا بیاورند، و به سوى خدا بازگردند، اکثر آنان غافلند، لذا مى فرماید: ولى اکثر آنها سپاس این نعمت بزرگ را به جا نمى آورند (وَ لکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لایَشْکُرُونَ).
این احتمال نیز، در تفسیر این آیه وجود دارد که: حلال بودن همه این مواهب و روزى ها (به جز اشیاء زیان بخش و ناپاک که استثناء شده)، خود یک نعمت بزرگ الهى است، و بسیارى از مردم به جاى سپاسگزارى در برابر این نعمت، ناسپاسى مى کنند، و با احکام خرافى و ممنوعیت هاى بى دلیل، خود را از آن محروم مى دارند.
✍تهیه و تنظیم : عاشوری
بسْم اللّٰه الرَّحْمٰن الرَّحیم
#تفسیر_قرآن_جلسه_۶۱
🔹سوره یونس
🔹شماره آیه:《۶۱》
وَ مَا تَكُونُ فِي شَأْنٍ وَ مَا تَتْلُو مِنْهُ مِن قُرْآنٍ وَ لَا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلَّا كُنَّا عَلَيْكُمْ شُهُودًا إِذْ تُفِيضُونَ فِيهِ ۚ وَ مَا يَعْزُبُ عَن رَّبِّكَ مِن مِّثْقَالِ ذَرَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَ لَا فِي السَّمَاءِ وَ لَا أَصْغَرَ مِن ذَٰلِكَ وَ لَا أَكْبَرَ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ
در هیچ حال (و اندیشه اى) نیستى، و هیچ قسمتى از قرآن را از جانب خداوند، تلاوت نمى کنى، و هیچ عملى را انجام نمى دهید، مگر این که در آن هنگام که وارد آن مى شوید ما گواه بر شما هستیم. و هیچ چیز در زمین و آسمان، از پروردگار تو مخفى نمى ماند. حتّى به اندازه سنگینى ذرّه اى. و نه کوچکتر و نه بزرگتر از آن نیست، مگر این که (همه آنها) در کتابِ آشکار (و لوح محفوظ علم خداوند) ثبت است.
#تفسیر_آیه
و براى این که تصور نشود این مهلت الهى، دلیل بر عدم احاطه علم پروردگار بر کارهاى آنها است، در این آیه، این حقیقت را با رساترین عبارت بیان مىکند که:
او از تمام ذرات موجودات، در پهنه آسمان و زمین، و جزئیات اعمال بندگان آگاه و با خبر است، مىفرماید:
در هیچ حالت، اندیشه و کار مهمى نمىباشید، و هیچ قسمتى از قرآن را تلاوت نمىکنید، و هیچ عملى را انجام نمىدهید، مگر این که ما شاهد و ناظر بر شما هستیم در آن هنگام که وارد آن عمل مىشوید(وَ ما تَکُونُ فی شَأْن وَ ما تَتْلُوا مِنْهُ مِنْ قُرْآن وَ لاتَعْمَلُونَ مِنْ عَمَل إِلاّ کُنّا عَلَیْکُمْ شُهُوداً إِذْ تُفیضُونَ فیهِ).
شهود جمع شاهد ، در اصل، به معنى حضور توأم با مشاهده با چشم و یا قلب و فکر است، و تعبیر به جمع، اشاره به این است که نه تنها خدا، بلکه فرشتگانى که فرمانبردار او و مراقب اعمال انسان ها هستند نیز، از همه این کارها با خبر، و شاهد و ناظرند.
و همان گونه که سابقاً هم اشاره کردهایم، تعبیر به صیغه جمع در مورد خداوند، با این که ذات پاک او از هر جهت یگانه و یکتا است، براى اشاره به عظمت مقام او است، و این که همواره مأمورینى سر بر فرمان او دارند، و در اطاعت امرش آماده و حاضرند. و در واقع سخن تنها از او نیست، بلکه از او است و از همه مأموران مطیعش.
سپس با تأکید بیشتر، مسأله آگاهى خدا نسبت به همه چیز را تعقیب کرده مىفرماید:
کوچک ترین چیز در زمین و آسمان ـ حتى به اندازه سنگینى ذره بى مقدارى ـ از دیدگاه علم پروردگار تو مخفى و پنهان نمى ماند، و نه کوچک تر از این، و نه بزرگ تر از این، مگر این که همه اینها در لوح محفوظ و کتاب آشکار علم خدا ثبت و ضبط است(وَ ما یَعْزُبُ عَنْ رَبِّکَ مِنْ مِثْقالِ ذَرَّة فِی الأَرْضِ وَ لا فِی السَّماءِ وَ لا أَصْغَرَ مِنْ ذلِکَ وَ لا أَکْبَرَ إِلاّ فی کِتاب مُبین).
یَعْزُبُ از ماده عزوب ، در اصل، به معنى دورى و جدائى از خانه و خانواده، براى یافتن مرتع جهت گوسفندان و چهار پایان است، و سپس به معنى غیبت و پنهانى، به طور مطلق استعمال شده است.
ذرّة به معنى جسم بسیار کوچک است، و به همین جهت به مورچه هاى ریز نیز، ذرّه گفته مى شود.
کِتاب مُبِین اشاره به علم وسیع پروردگار است، که گاهى از آن تعبیر به لوح محفوظ مى شود.
بسْم اللّٰه الرَّحْمٰن الرَّحیم
#تفسیر_قرآن_جلسه_۶۲
نام سوره: یونس
شماره آیه:《۶۲》
أَلَا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ لَاخَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لَا هُمْ يَحْزَنُونَ
آگاه باشید! (دوستان و) اولیاى خدا، نه ترسى بر آنهاست و نه اندوهگین مى شوند.
#تفسیر_آیه
آرامش روح در سایه ایمان
از این نظر که در آیات گذشته، قسمت هائى از حالات مشرکان و افراد بى ایمان مطرح شده بود، در این آیات، شرح حال مؤمنان مخلص و مجاهد و پرهیزگار ـ که درست نقطه مقابل آنان هستند ـ بیان گردیده، تا با مقایسه، ـ همان گونه که روش قرآن است ـ نور از ظلمت، و سعادت از بدبختى، شناخته شود.
در این آیه مىفرماید:
آگاه باشید! اولیاى خدا نه ترسى بر آنان است و نه غمگین مى شوند (أَلا إِنَّ أَوْلِیاءَ اللّهِ لاخَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ).
براى فهم دقیق محتواى این سخن، باید معنى اولیاء به خوبى شناخته شود.
اولیاء جمع ولى، در اصل، از ماده وَلى یَلِى گرفته شده، که به معنى عدم واسطه میان دو چیز، و نزدیکى و پى در پى بودن آنها است; به همین دلیل، به هر چیزى که نسبت به دیگرى قرابت و نزدیکى داشته باشد ـ خواه از نظر مکان یا زمان، یا نسب و یا مقام ـ ولىّ گفته مى شود.
استعمال این کلمه به معنى سرپرست و دوست و مانند اینها نیز، از همین جا است.
بنابراین، اولیاء خدا ، کسانى هستند که: میان آنان و خدا حائل و فاصله اى نیست، حجاب ها از قلبشان کنار رفته، و در پرتو نور معرفت، و ایمان و عمل پاک، خدا را با چشم دل چنان مى بینند که، هیچ گونه شک و تردیدى به دل هایشان راه نمى یابد، و به خاطر همین آشنائى با خدا ـ که وجود بى انتها و قدرت بى پایان و کمال مطلق است ـ ماسواى او در نظرشان کوچک، کم ارزش، ناپایدار و بى مقدار است.
کسى که با اقیانوس آشنا است، قطره در نظرش بى ارزش.
و کسى که خورشید را مى بیند، نسبت به یک شمع بى فروغ بى اعتنا است.
و از اینجا روشن مى شود: چرا آنها ترس و اندوهى ندارند؟ زیرا خوف و ترس انسان، معمولاً از احتمال فقدان نعمت هائى است که در اختیار دارد، و یا خطراتى که ممکن است در آینده او را تهدید کند، همان گونه که غم و اندوه، معمولاً نسبت به گذشته و فقدان امکاناتى است که در اختیار داشته است.
اولیاء و دوستان راستین خدا، از هر گونه وابستگى و اسارت جهان مادّه آزادند، و زهد ، به معنى حقیقى اش، بر وجود آنها حکومت مى کند، نه با از دست دادن امکانات مادّى جزع و فزع مى کنند و نه ترس از آینده در این گونه مسائل افکارشان را به خود مشغول مى دارد.
بنابراین، غم ها و ترس هائى که دیگران را دائماً در حال اضطراب و نگرانى نسبت به گذشته و آینده نگه مى دارد، در وجود آنها راه نمى یابد.
یک ظرف کوچک آب، از دمیدن یک انسان، متلاطم مى شود، ولى در پهنه اقیانوس کبیر حتى طوفان ها کم اثر است، و به همین دلیل اقیانوس آرامَش مى نامند، لذا قرآن در دستور گران بهایش مى فرماید: لِکَیْلا تَأْسَوا عَلى ما فاتَکُمْ وَ لاتَفْرَحُوا بِما آتاکُمْ: این به خاطر آن است که بر آنچه از دست داده اید تأسف نخورید و به آنچه به شما داده است دلبسته و شادمان نباشید.
نه آن روز که داشتند به آن دل بستند، و نه امروز که از آن جدا مى شوند غمى دارند، روحشان بزرگ تر، و فکرشان بالاتر از آن است که این گونه حوادث، در گذشته و آینده، در آنها اثر بگذارد.
به این ترتیب، امنیت و آرامش واقعى بر وجود آنها حکم فرما است، و به گفته قرآن: (أُولئِکَ لَهُمْ الأَمْنُ).
✍تهیه و تنظیم : عاشوری
بسْم اللّٰه الرَّحْمٰن الرَّحیم
#تفسیر_قرآن_جلسه_۶۳
نام سوره: یونس
شماره آیه:《۶۳》
الَّذِينَ آمَنُوا وَ كَانُوا يَتَّقُونَ
همان کسانى که ایمان آوردند، و(از مخالفت فرمان خدا، پیوسته) پرهیز مى کردند.
#تفسیر_آیه
در این که منظور از اولیاء خدا چه کسانى است؟ در میان مفسران گفتگو است، ولى این آیه مطلب را روشن ساخته، و به گفتگوها پایان مىدهد، مىفرماید:
آنها کسانى هستند که ایمان آوردهاند، و به طور مداوم تقوا و پرهیز کارى را پیشه خود ساختهاند(الَّذینَ آمَنُوا وَ کانُوا یَتَّقُونَ).
جالب این که ایمان را به صورت فعل ماضىِ مطلق آورده، و تقوا را به صورت ماضى استمرارى، اشاره به این که ایمان آنها به سر حدّ کمال رسیده، ولى تقوا که در عمل روزمره منعکس مىشود، و هر روز و هر ساعت کار تازهاى مىطلبد، و جنبه تدریجى دارد، براى آنها به صورت یک برنامه و وظیفه دائمى در آمده است.
آرى، اینها هستند که با داشتن این دو رکن اساسى دین و شخصیت ، چنان آرامشى در درون جان خود احساس مىکنند که هیچ یک از طوفانهاى زندگى آنها را تکان نمىدهد، بلکه به مضمون:
أَلْمُؤْمِنُ کَالْجَبَلِ الرّاسِخِ لاتُحَرِّکُهُ الْعَواصِفُ: مؤمنان همچون کوه در برابر تند باد حوادث استقامت به خرج مىدهند .
✍تهیه و تنظیم : عاشوری
بسْم اللّٰه الرَّحْمٰن الرَّحیم
#تفسیر_قرآن_جلسه_۶۴
نام سوره: یونس
شماره آیه:《۶۴》
لَهُمُ الْبُشْرَىٰ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ فِي الْآخِرَةِ ۚ لَا تَبْدِيلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ
شادمانى (حقیقى) در زندگى دنیا و در آخرت تنها براى آنهاست. وعده هاى الهى تخلف ناپذیر است! این است آن رستگارى و پیروزى بزرگ!
#تفسیر_آیه
در این آیه، روى مسأله عدم وجود ترس و غم و وحشت، در وجود اولیاى حق، با این عبارت تأکید مى کند که: براى آنان در زندگى دنیا و در آخرت بشارت است (لَهُمُ الْبُشْرى فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ فِی الآْخِرَةِ).
به این ترتیب، نه تنها ترس و غمى ندارند، که بشارت، خوشحالى و سرور; به خاطر نعمت هاى فراوان و مواهب بى پایان الهى، هم در این زندگى و هم در آن زندگى نصیب آنان مى شود.
باز براى تأکید اضافه مى کند: سخنان پروردگار و وعده هاى الهى، تغییر و تبدیل ندارد (لا تَبْدیلَ لِکَلِماتِ اللّهِ) و خداوند به این وعده خود نسبت به دوستانش وفا مى کند.
و این پیروزى و سعادت بزرگى است (ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ)، براى هر کس که نصیبش شود.
✍تهیه و تنظیم : عاشوری
بسْم اللّٰه الرَّحْمٰن الرَّحیم
#تفسیر_قرآن_جلسه_۶۵
نام سوره: یونس
شماره آیه:《۶۵》
وَ لَا يَحْزُنكَ قَوْلُهُمْ ۘ إِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا ۚ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
سخن آنها تو را غمگین نسازد! تمام عزّت (و قدرت)، از آنِ خداست. و او شنوا
و داناست.
#تفسیر_آیه
و در این آیه، روى سخن را به پیامبر(صلى الله علیه وآله)، که سر سلسله اولیاء و دوستان خدا است کرده، و به صورت دلدارى و تسلّى خاطر به او مى گوید: سخنان ناموزون مخالفان و مشرکان غافل و بى خبر تو را غمگین نکند (وَ لایَحْزُنْکَ قَوْلُهُمْ).
چرا که تمام عزّت و قدرت از آنِ خدا است (إِنَّ الْعِزَّةَ لِلّهِ جَمیعاً)، و در برابر اراده حق از دشمنان کارى ساخته نیست.
او از تمام نقشه هاى آنها با خبر است، سخنانشان را مى شنود و از اسرار درونشان آگاه است (هُوَ السَّمیعُ الْعَلیمُ).
✍تهیه و تنظیم : عاشوری
بسْم اللّٰه الرَّحْمٰن الرَّحیم
#تفسیر_قرآن_جلسه_۶۶
نام سوره: یونس
شماره آیه:《۶۶》
أَلا إِنَّ لِلّهِ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الأَرْضِ وَ ما یَتَّبِعُ الَّذینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ شُرَکاءَ إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنْ هُمْ إِلاّ یَخْرُصُونَ
آگاه باشید تمام کسانى که در آسمان ها و زمین هستند، از آنِ خدا مى باشند! و آنها که غیر خدا را همتاى او مى خوانند، (از منطق و دلیلى) پیروى نمى کنند; آنها فقط از پندار بى اساس پیروى مى کنند; و آنها فقط دروغ مى گویند!
#تفسیر_آیه
قسمتى از آیات عظمت او
آیات فوق، بار دیگر به مسأله توحید و شرک که یکى از مهم ترین مباحث اسلام و مباحث این سوره است باز مى گردد، مشرکان را به محاکمه مى کشد، و نا توانى آنها را به اثبات مى رساند.
نخست مى فرماید: آگاه باشید تمام کسانى که در آسمان ها و زمین هستند از آنِ خدا مى باشند (أَلا إِنَّ لِلّهِ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الأَرْضِ).
جائى که اشخاص ملک او باشند، و از آن او، اشیائى که در این جهان مى باشند به طریق اولى از آنِ او هستند، بنابراین، او مالک تمام عالم هستى است، و با این حال، چگونه ممکن است مملوک هاى او، شریک او بوده باشند؟!
آنگاه اضافه مى کند: کسانى که غیر خدا را شریک او قرار مى دهند از دلیل و منطقى پیروى نمى کنند، و هیچ سند و شاهدى بر گفتار خود ندارند (وَ ما یَتَّبِعُ الَّذینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ شُرَکاءَ).
آنها تنها از پندارها و گمان هاى بى اساس و بى پایه پیروى مى کنند (إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ).
بلکه آنها فقط با مقیاس حدس و تخمین سخن مى گویند، و دروغ مى گویند ! (وَ إِنْ هُمْ إِلاّ یَخْرُصُونَ).
یَخْرُصُونَ از ماده خرص (بر وزن ترس)، در اصل به معنى تخمین زدن است و نخست در مورد میوه بر درختان هنگام اجاره باغ و امثال آن به کار رفته، سپس به هر گونه حدس و تخمین گفته شده است و از آنجا که تخمین گاهى مطابق واقع و گاهى بر خلاف واقع مى شود، این کلمه در معنى دروغ نیز استعمال شده است و در آیه مورد بحث مى تواند به هر دو معنى باشد.
اصولاً خاصیت پیروى از پندار و گمانِ بى اساس است، که سرانجام انسان را به وادى دروغ مى کشاند.
آنها که بت ها را شریک خدا ساخته بودند، تکیه گاهشان اوهامى بیش نبود، اوهامى که حتى تصور آن امروز براى ما مشکل است، که چگونه ممکن است انسان، اشکال و مجسمه هاى بى روحى بسازد، و بعد مخلوق خود را ارباب و صاحب اختیار خویش بداند؟
مقدّراتش را به دست آن بسپارد، و حل مشکلاتش را از او بخواهد؟!
آیا این چیزى جز دروغ و دروغ پردازى مى تواند باشد؟
حتى مى توان این را به عنوان یک قانون کلّى ـ با کمى دقت ـ از آیه استفاده کرد، که: هر کس از ظن و گمان هاى بى اساس پیروى کند، سرانجام به دروغگوئى کشانده مى شود .
راستى و صدق بر اساس قطع و یقین استوار است، و دروغ بر اساس تخمین ها، پندارها و شایعه ها!.
✍تهیه و تنظیم : عاشوری
بسْم اللّٰه الرَّحْمٰن الرَّحیم
#تفسیر_قرآن_جلسه_۶۷
نام سوره: یونس
شماره آیه:《۶۷》
هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَسْمَعُونَ
او کسى است که شب را براى شما آفرید، تا در آن آرامش بیابید.و روز را روشنى بخش (تا به تلاش براى زندگى بپردازید). در این (نظام نور و ظلمت) نشانه هایى است براى کسانى که گوش شنوا دارند!
#تفسیر_آیه
سپس، براى تکمیل بحث گذشته ، و نشان دادن راه خداشناسى، و دورى از شرک و بت پرستى، به گوشه اى از مواهب الهى که در نظام آفرینش قرار گرفته، و نشانهٔ عظمت، قدرت و حکمت اللّه است اشاره کرده، مى گوید:
او کسى است که شب را براى شما مایه آرامش قرار داد (هُوَ الَّذی جَعَلَ لَکُمُ اللَّیْلَ لِتَسْکُنُوا فیهِ).
و روز را روشنى بخش (وَ النَّهارَ مُبْصِراً).
این نظام نور و ظلمت، که بارها در آیات قرآن روى آن تکیه شده، نظامى شگفت انگیز و پر بار است که:
از یک سو با تابش نور در مدت معین، صحنه زندگى انسان ها را روشن ساخته، و حرکت آفرین است و تلاش انگیز.
و از سوى دیگر با پرده هاى ظلمانى و آرام بخش شب، روح و جسم خسته را براى کار و حرکت مجدد آماده مى سازد.
آرى، در این نظام حساب شده، آیات و نشانه هائى از توانائى آفریدگار است، اما براى آنها که گوش شنوا دارند و حقایق را مى شنوند (إِنَّ فی ذلِکَ
لا یات لِقَوْم یَسْمَعُونَ).
براى آنها که مى شنوند و درک مى کنند، و آنها که پس از درک حقیقت، آن را به کار مى بندند.
✍تهیه و تنظیم : عاشوری
بسْم اللّٰه الرَّحْمٰن الرَّحیم
#تفسیر_قرآن_جلسه_۶۸
نام سوره: یونس
شماره آیه:《۶۸》
قَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا ۗ سُبْحَانَهُ ۖ هُوَ الْغَنِيُّ ۖ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۚ إِنْ عِندَكُم مِّن سُلْطَانٍ بِهَٰذَا ۚ أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ
گفتند: «خداوند فرزندى براى خود انتخاب کرده است». (بدانید او از هر عیب و نقص و احتیاجى) منزّه است! او بى نیاز است. از آنِ اوست آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است. شما هیچ گونه دلیلى بر این ادّعا ندارید. آیا چیزى را که نمى دانید به خدا نسبت مى دهید؟!
#تفسیر_آیه
سخن بى دلیل
این آیه و آیات بعد، یکى از دروغ ها و تهمت هاى مشرکان نسبت به ساحت مقدس خداوند را بازگو مى کند:
نخست مى فرماید:
آنها گفتند: خداوند براى خود فرزندى اختیار کرده است!(قالُوا اتَّخَذَ اللّهُ وَلَداً).
این سخن را، در درجه اول مسیحیان در مورد حضرت مسیح ، پس از آن بتپرستان عصر جاهلى، در مورد فرشتگان ـ که آنها را دختران خدا مىپنداشتند ـ و یهود در مورد عزیر گفتند.
قرآن از دو راه به آنها پاسخ مىگوید:
1⃣نخست این که:
خداوند از هر عیب و نقص منزّه است و از همه چیز بىنیاز است (سُبْحانَهُ هُوَ الْغَنِیُّ).
اشاره به این که: نیاز به فرزند، یا به خاطر احتیاج جسمانى به نیرو، و کمک او است، و یا به خاطر نیاز روحى و عاطفى، و از آنجا که خداوند از هر عیب و نقصى، و از هر کمبود و ضعفى منزّه است، و ذات پاکش یک پارچه غنا و بىنیازى است، ممکن نیست براى خود فرزندى انتخاب کند.
او مالک همه موجوداتى است که در آسمانها و زمین است(لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الأَرْضِ).
و با این حال، چه معنى دارد که او فرزندى براى خود انتخاب کند، تا او را آرامش ببخشد، و یا به او کمک کند؟!
جالب این که: تعبیر به إِتَّخَذَ (انتخاب و اختیار کرد) شده است، و این نشان مىدهد: آنها معتقد بودند فرزندى از خداوند متولد نشده، بلکه مىگفتند: خدا موجوداتى را به فرزندى خود برگزیده است.
درست همانند کسانى که از آنها فرزند نمىشود و کودکى را از پرورشگاه و مانند آن براى خود انتخاب مى کنند.
به هر حال این جاهلان کوته بین، گرفتار اشتباه مقایسه خالق و مخلوق بودند، و ذات بى نیاز خدا را به وجود محدود و نیازمند خویش مقایسه مىکردند.
2⃣دومین پاسخى را که قرآن به آنها مىگوید این است:
هر کس ادعائى دارد، باید دلیلى بر مدعاى خود اقامه کند. آیا شما به راستى بر این سخن دلیلى دارید؟ نه; هیچ دلیلى نزد شما براى این ادعا وجود ندارد (إِنْ عِنْدَکُمْ مِنْ سُلْطان بِهذا).
با این حال
آیا به خدا نسبتى مى دهید که، حداقل از آن آگاهى ندارید؟(أَ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ ما لاتَعْلَمُونَ).
یعنى: به فرض که دلیل روشن نخست را نپذیرید، بالاخره این حقیقت را نمى توانید انکار کنید که، گفتار شما یک تهمت و قول به غیر علم است.
✍تهیه و تنظیم : عاشوری
بسْم اللّٰه الرَّحْمٰن الرَّحیم
#تفسیر_قرآن_جلسه_۶۹
نام سوره: یونس
شماره آیه:《۶۹》
قُلْ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ لَا يُفْلِحُونَ
بگو: «آنها که به خدا دروغ مى بندند، (هرگز) رستگار نمى شوند.
#تفسیر_آیه
در این آیه، سرانجام شوم افترا و تهمت بر خدا را بازگو مى کند:
روى سخن را متوجه پیامبرش کرده مى فرماید:
به آنها بگو: کسانى که بر خدا افترا مىبندند و دروغ مىگویند، هرگز روى رستگارى را نخواهند دید(قُلْ إِنَّ الَّذینَ یَفْتَرُونَ عَلَى اللّهِ الْکَذِبَ لایُفْلِحُونَ).
✍تهیه و تنظیم : عاشوری
بسْم اللّٰه الرَّحْمٰن الرَّحیم
#تفسیر_قرآن_جلسه_۷۰
نام سوره: یونس
شماره آیه:《۷۰》
مَتَاعٌ فِي الدُّنْيَا ثُمَّ إِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ نُذِيقُهُمُ الْعَذَابَ الشَّدِيدَ بِمَا كَانُوا يَكْفُرُونَ
(براى آنها) بهره اى (ناچیز) از دنیاست. سپس بازگشتشان به سوى ماست. و آنگاه، مجازات شدیدى به سزاى کفرشان به آنها مى چشانیم!»
#تفسیر_آیه
فرضاً که آنها بتوانند با دروغ ها و افتراهاى خود، چند صباحى به مال و منال دنیا برسند این تنها یک متاع زودگذر این جهان است، سپس به سوى ما باز مى گردند، و ما عذاب شدید را به سزاى کفرشان به آنها مىچشانیم(مَتاعٌ فِی الدُّنْیا ثُمَّ إِلَیْنا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ نُذیقُهُمُ الْعَذابَ الشَّدیدَ بِما کانُوا یَکْفُرُونَ).
در واقع، این آیه و آیه قبل، دو نوع مجازات براى این دروغگویان که به خدا نسبت نارواىِ اختیار فرزند مىدهند، بیان مىدارد:
1⃣ یکى این که، هیچ گاه این دروغ و تهمت، مایه فلاح و رستگارى آنها نیست، و هرگز آنان را به هدفشان نمىرساند، بلکه در بیراههها سرگردان مىشوند، و بدبختى و شکست دامنشان را مىگیرد.
2⃣ دیگر این که، فرضاً با این حرفها چند روزى مردم را اغفال کنند، و از آئین بتپرستى به نوائى برسند، ولى این تمتع و بهرهگیرى، دوام و بقائى ندارد، و عذاب جاودان الهى در انتظار آنها است.
✍تهیه و تنظیم : عاشوری