بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه: (بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ)
🕯3 ـ عينيّت يا مغايرت اسم با مسمّا(موجود خارجی)
💎اختلاف متكلمان پيشين بر سر عينيّت يا مغايرت اسم با مسمّا، ناظر به اسماي #حقيقي و تكويني #ذات_اقدس_الهي است، نه اسماي لفظي او؛ چون هيچ موحّدي #الفاظ يا مفاهيم نام هاي خداوند را عين ذات مسمّاي به آنها #نمي داند.
♦️توضيح اين كه، اسم، چنان كه در بحث تفسيري گذشت، معاني مختلفي دارد؛ در عرف و لغت بر #لفظ_دالّ_بر_مسمّا اطلاق مي شود و در اصطلاح اهل معرفت به معناي #ذاتِ_همراه_با_تعيّن است و بنا بر اين اصطلاح خاص، نام هايِ لفظيِ ذات و صفات خداي سبحان #اسم_اسم_الاسم است؛ مانند اسمايي كه در قرآن كريم و روايات و ادعيه، نظير دعاي «جوشن كبير» آمده است و مفاهيم نام هاي لفظي «اسم الاسم» است.
🔔#آثار_و_بركاتي كه در برخي روايات و ادعيه مانند دعاي «سمات» براي اسماي الهي ذكر شده، مانند گسترده شدن زمين، برافراشته شدن كوه ها و يا آفرينش عرش، كرسي و ارواح، نتيجه #اسماي_لفظي نيست؛ زيرا همان گونه كه گذشت هرگز با لفظ و يا مفهوم نمي توان بر جهان عيني اثر گذاشت، بلكه منظور از آن اسماء همان #ذات_خداوند_با_تعيّن_خاص است كه با آن تعيّن اين امور آفريده مي شود: «وبكل اسم رفعت به سماءك وفرشت به أرضك وأرسيت به الجبال وأجريت به الماء وسخّرت به السحاب والشمس والقمر والنجوم والليل والنهار وخلقت الخلائق كلّها»، «باسمك الذى خلقت به عرشك...».
⚠️نكته: در برخي روايات، #اِحصايِ(شمردن) نام هاي خداي سبحان #عامل ورود به بهشت معرفي شده است: «إن لله تسعةً وتسعين اسماً مَن أحصيها فقد دخل الجنّة... برای خداوند 99 اسم وجود دارد که هر کس آنها را بشمارد (بخواند) داخل بهشت می شود »؛ مراد از اِحصايِ اسماء، برشماري و استخراج رقم و عدد اسماء نيست، بلكه منظور، #متخلق_شدن به حقايق آن هاست وگرنه شمارش و تلفظ اين نام هاي مقدس، عبادتي لفظي است و آنچه مايه راه يابي به بهشت است، #تخلّق به حقايق اين نام ها و اوصاف است.
🌀4 ـ «الله» #اسم_اعظم الهي
🔰در ميان اسماي لفظي خداي سبحان اسم مبارك #الله، اسم جامع و اعظم است و ساير اسماي الهي با واسطه يا بي واسطه، زير پوشش اين نام مقدس است؛ مثلاً اسم «شافي» كه از #اسماي_جزئيه است زير پوشش «رازق» و #رازق تحت پوشش «خالق» و #خالق زير پوشش «قادر» و #قادر زير پوشش اسم جامع و اعظم «الله» است.
📣بنابراين، اسم #الله نسبت به نام هاي ديگر خداوند (كه زير پوشش آن است) #اسم_اعظم است و اگر آيه اي مشتمل بر اسم اعظم حق بود، #سيّد_آيات به شمار مي رود و از اين رو در برخي روايات، آيه كريمه (بسم الله الرّحمن الرحيم) به گرامي ترين و بزرگ ترين آيه قرآن وصف شده است: «سرقوا أكرم آية فى كتاب الله: (بسم الله الرّحمن الرحيم)»؛ «عمدوا إلي أعظم آية فى كتاب الله... وهى (بسم الله الرّحمن الرحيم).
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه۲: (اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِين)
🍁4 ـ #راز اختصاص حمد به خدا
☘خداي سبحان در آياتي چند از قرآن كريم، #خود را به عنوان «حميد،ستوده» مي ستايد. حميد هم به معناي #محمود به كار مي رود و هم به معناي #حامد.
🕊چ بر اين اساس هم تمامي حمد و ستايش هاي #موجودات از آن اوست و هم #حامد_حقيقي فقط #ذات_اقدس اوست و تنها اوست كه مي تواند حق ستايش #خود را ادا كند و در «الحمد لله» احتمال هر دو معنا (انحصار محموديت و انحصار حامديت در خدا) هست و در دو بخش بايد بيان شود:
🔔الف: انحصار محموديّت
🌴اختصاص #محموديّت به خداي سبحان با براهيني چند قابل اثبات است؛ مانند:
🖋برهان يكم: #حمد در برابر #نعمت است و چون منعم حقيقي و بالذات، #ذات_اقدس الهي است و همه نعمت ها (با واسطه يا بي واسطه) از آنِ اوست: (وما بكم من نعمة فمن الله...هر آنچه از نعمت به شما داده شده از جانب خداست).
🌹 پس #محمود_حقيقي تنها اوست[پاورقی:سپاس و تشكر از #مخلوق نيز در حقيقت از آن #خدايِ سبحان است و معناي احاديثي مانند: «من لم يشكر #المنعم_من_المخلوقين لم يشكر الله عزّ وجلّ» ، يا «أشْكَرُكُمْ #لله أشْكَرُكُمْ #للناس» ، اين نيست كه اگر كسي از #مردم حق شناسي نكرد، از #خدا حق شناسي نكرده است؛ زيرا در اين صورت #تلازمي بين مقدم (من لم يشكر المنعم...) و تالي (لم يشكر الله) وجود #ندارد و تلازم در صورتي محفوظ است كه بگوييم #منعم از آن جهت كه مخلوق خداست، پيام خالق را دارد.
🏵 نظير آنچه امام اميرالمؤمنين (عليه السلام) مي فرمايد: «إنّ المسكين رسول الله...هر مسکینی فرستاده خداست» . در جايي كه شخص، ديگري را اطعام مي كند نيز بايد گفت: «المطعم رسول الله...غذا دهنده فرستاده خداست»، چه آن مطعم خود بداند رسول الهي است يا نداند، مسلمان باشد يا كافر و شكي نيست كه مراد از رسالت در اينجا #رسالت_تكويني است، نه تشريعي و در رسالت تكويني هيچ موجودي #مستقل_نيست و #بدون اين كه پيك خدا باشد كاري نمي كند.
🌻 از اين رو خداوند #حركتِ_بادِ_لقاح_كننده را رسالت خود مي داند: (وأرسلنا #الرياح_لواقح) و آسمان را در #بارش_باران، رسول خود معرفي مي كند: (يُرسل السماءَ عليكم #مدراراً).
🐚 بر اين اساس، #شياطين را نيز رسول خود شمرده، مي فرمايد: (ألم تَرَ أنّا أرسلنا #الشياطين...آیا ندیدی که ما #شیاطین را فرستادیم ) و بالاخره در نظام تكوين هر #ذرّه اي كه از نقطه اي رهسپار نقطه ديگر مي شود #پيك خداست، چه موافق نظام تشريع باشد يا نباشد.
〽️ به بيان ديگر، ايمان، كفر، اطاعت، عصيان و پاداش و كيفر، تنها در نظام تشريع مطرح است وگرنه در نظام تكويني #عصيان راه ندارد.
🔆 اين نكته را نيز بايد افزود كه همان گونه كه #مسكين پيك حق است و خداوند براي آزمودن متنعم، نيازمندي را به سوي او مي فرستد، #انفاق_كننده نيز رسول خداست؛ زيرا خداوند او را #هدايت و به رفع نياز محروم وادار كرده است.
💥 با اين بيان، كسي كه نعمتي را از مخلوق خدا دريافت مي كند بايد بداند كه آن #منعم، #پيك خداست و بايد از او به عنوان اين كه «مخلوق» و «رسول» الهي است، #حق_شناسي كند، نه از آن جهت كه شخص ِمعيني است.
🔊 در نتيجه معناي حديث اين است: «من لم يشكر المخلوق بما أنه مخلوق، لم يشكر الخالق»؛ كسي كه از #مخلوق با اين نگاه كه مخلوق #خداست و منعم بالعَرَض است، نه بالذات تشكر نكند، در واقع از #خالق تشكر نكرده است؛ زيرا تشكر از مخلوق در واقع تشكر از خالق است.
🦋حاصل آن كه، روايت مزبور نه تنها منافاتي با #اختصاص همه حمدها به خداي سبحان ندارد، بلكه #مؤيد آن است و از طرف ديگر در تلازم مزبور مي توان احتمال داد كه اگر كسي از مخلوق، كه اِنعام او محسوس است، شكرگزاري نكرد، معلوم مي شود #روحيّه_سپاس ، در برابر اِحسان در او نيست؛ مگر آن كه جزو اوحدي از انسان ها باشد كه همه نعمت ها را از خداوند بداند و غير او را اصلاً نبيند، كه در اين حال از بحث خارج خواهد بود.]
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه۲: (اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِين)
🎯قرآن كريم نيز توحيد ربوبي(همو می پروراند) را با #دو_برهان ثابت ميكند:
🔳برهان يكم: بر اساس تحليلي #عقلي، ربوبيّت گونهاي از «خلقت» است و پذيرش #خالقيّت خدا در حقيقت همان قبول #ربوبيّت اوست.
🔘بيان مطلب اين كه، #ربوبيّت در واقع همان «ايجاد روابط بين مستكمل(خواهان کمال) و كمال» است؛ #پروراندن، چيزي جز اعطاي كمال و وصف به موصوف #نيست؛ مثلاً، پروراندن درخت، چيزي جز رشد دادن و به بارنشاندن آن نيست. همان طور كه پروراندن انسان از نظر جسمي همان اعطاي كمالات بدني به اوست و ربّ كسي است كه #روابط بين كمالات و مستكمل ها را مي آفريند و كمال را به مستكمل و مستعد عطا ميكند و چون خالق فقط «الله» است پس #ربّ نيز تنها اوست.
🎲از اين رو قرآن به شيوه جدال احسن، براي احتجاج بر ربوبيّت، درباره خالقيت خداي سبحان از مشركان اقرار ميگيرد. مشركان كه ربوبيّت جزئي را #منكر بودند، ميگفتند خداوند به ما چيزي #نميدهد تا او را عبادت كنيم و در برابر او مسئول باشيم و تنها خود را در برابر #بتها ، كه آنها را #ارباب_جزئي ميپنداشتند، مسئول ميدانستند و آنها را ميپرستيدند.
📢برهان دوم: اين كه بين #خالقيّت و #ربوبيّت تلازم(رابطه) است؛ يعني لزوماً #آفريدگار است كه ميتواند #پروردگار باشد.
💬آن كه خالق چيزي #نيست از سازمان هستي آن #بي_خبر است و قدرت تدبير و پرورش آن را نيز #ندارد؛ پس تنها #خالق جهانِ هستي #ربّ(پرورش دهنده) آن است.
🔊#پرورش_دهنده هر چيز بايد به همه #اسرار_دروني آن آگاه باشد، آنچه اين شيء با آن #مرتبط است را بشناسد و توان ايجاد #پيوندهاي لازم را نيز داشته باشد و چنين آگاهي با #خالقيّت ملازم است؛ زيرا تنها خالق است كه مطلوب هر شيء و ارتباط و هماهنگي يا ناسازگاري آن را با ساير موجودات ميداند.
⌚️از اين رو قرآن كريم ميفرمايد: تدبير و پرورش جهان فقط صفت #آفريدگار است: (ربّنا الذي أعطي كلّ شيء خلقه ثم هدي...پروردگار من کسی است که به هر موجودی آنچه سزاور #خلقتش بود عطا کرد سپس #هدایتش نمود).
🎙قرآن كريم به شيوه جدال احسن با تكيه بر #خالقيت خداي سبحان، كه مورد پذيرش مشركان بود، #ربوبيت خداوند را اثبات ميكند.
⌛️بنابراين، ربوبيّت با دو تحليل به خالقيت بر ميگردد و آيات خلقت با همين دو تقريرْ سندِ اثبات ربوبيت است.
💡با اثبات #توحيد_ربوبي، #توحيد_عبادي( شایستگی پرستش) نيز ثابت ميشود؛ اگر جز خدا #ربّي براي عالم نيست، جز او #معبودي هم وجود ندارد؛ زيرا اگر #منشاء_عبادت، #هراس از ضرر و ترك تدبير و اِنعام، يا #طمع و #شوق دريافت عطا باشد، تنها نسبت به پرورنده و مبدأ تدبير رواست؛ چنانكه اگر منشأ آن، شوق #ديدار معبود باشد، باز درباره مُنعم و مبدأ كمال، صادق است.
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه #جوادی آملی
📖تفسیر سوره: #بقره
📜آیه۲۱:یَا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ وَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ
⛓بحث: #عبادت(بندگی) و شکوفایی حقیقت انسان
🕋در آیه مورد بحث چند اصل تبیین شده است: اوّل این که انسان باید #عبادت کند؛ دوم این که معبود او باید همان #ربّ او باشد، نه شی ء یا شخص دیگری؛ سوم این که ربّ انسان کسی جز #خالق او نیست. از این رو به توده انسانها می گوید: خدایی که شما و نیاکانتان را آفرید عبادت کنید.
🗜 قرآن کریم #همه_انسانها را به «توحید عبادی» فرا می خواند و توحید عبادی را به «توحید ربوبی» و توحید ربوبی را به «توحید خالقی» استناد می دهد و راز این دعوت را تحقّق #تقوا می داند و در پایان آیه بَعْد پیام دعوت اثباتی را با نهی از شرک تثبیت می کند.
بســـوے ظــــــــهور💫✨
#اللﮩـم_عجـل_لولیـڪ_الفـرجــ
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:
https://eitaa.com/bourhan
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه #جوادی آملی
📖تفسیر سوره: #بقره
📜آیه۲۱:یَا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ وَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ
⛓بحث: #لطایف_و_اشارات
6⃣اطلاق #خالق بر خدا
🔴 آلوسی می گوید:
از #شگفتی آن که ابوعبدالله بصری، استاد قاضی عبدالجبار گفت: اطلاق «خالق» بر خدا #محال است؛ زیرا در خلقت، تقدیر معتبر است وتقدیر مستلزم فکر و محاسبه است... این مسئله مورد اختلاف بین ابوعبدالله بصری و بین خداست که عنوان «خالق» را بر خود رواداشته، می گوید: « هو الله الخالق الباری ء » و من سخن خدا را می گویم.
🟢 قرآن کریم در موارد فراوانی خلقت را به خداوند اسناد داده، گاهی به صورت #فعل و زمانی به صورت #اسم و اگر تقدیر مأخوذ در خلق، در برخی موارد همراه با فکر و محاسبه است، براساس خصوصیت مورد است وگرنه آنچه در تقدیر معتبر است علم است، حصولی باشد یا حضوری وذاتی باشد یا کسبی. پس اگر در خلق تقدیر معتبر است تقدیر و اندازه گیری خداوند براساس علم حضوری و ذاتی اوست و هیچ محذوری ندارد.
بســـوے ظــــــــهور💫✨
#اللﮩـم_عجـل_لولیـڪ_الفـرجــ
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:
https://eitaa.com/bourhan
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه #جوادی آملی
📖تفسیر سوره: #بقره
📜آیه۲۲:"الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَّكُمْ فَلَا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَندَادًا وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ"
⛓بحث: #فطرت_توحيدي
🎛تذكّر: مفاد آيه مورد بحث و آيه قبلْ توحيد عبادي و توحيد ربوبي و توحيد خالقي خداوند است. اين آيات براي مؤمنان كه معتقد به اين عقايدند، ولي گاهي در توجه به آن كوتاهي ميكنند #موعظه و براي مشركان كه فقط منكر توحيد ربوبي و دچار شرك عبادي هستند، گرچه توحيد خالقي را ميپذيرند، #جدال_أحسن و براي ملحدان #برهان است؛ زيرا ملحدان پس از دقت در معناي آيات مذكور ناچار به تصديق خالقيت خداوند هستند و در پي آن بايد به ربوبيت مطلق خالق اعتراف و تنها او را عبادت كنند.
🎚مفاد اين دو آيه گرچه برهاني است بر توحيد ربوبي؛ زيرا مخاطبان اوّلي آن، گروهي بودند كه نسبت به اصل وجود خالق ترديدي نداشتند، ليكن اين گونه براهين با تقريب خاص خود ميتواند #دليل_متقن براي اثبات اصل #خالق نيز باشد.
بســـوے ظــــــــهور💫✨
#اللﮩـم_عجـل_لولیـڪ_الفـرجــ
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:
https://eitaa.com/bourhan