بسم الله الرحمن الرحیم
📚تفسیر کامل تسنیم
🧠استفاده برای#عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖سوره: حمد
📝پیشگفتار سوره
🔸سوره مباركه فاتحة الكتاب، كلام خداي سبحان است، ولي به نيابت از #عبد_سالكي كه چهره جان خويش را متوجه ذات اقدس خداوند كرده، به #رازگويي_محبّانه و عاشقانه با او ميپردازد.
🗝خداي سبحان در اين سوره، #ادب_تحميد، #شيوه_اظهار_بندگي و راه #سخن_گفتن عبد سالك با #ربّ_مالك را به سالكان كويش آموخته است و آن را پايه «عمود دين» قرار داده: «لا صلاة إلاّ بفاتحة الكتاب*نماز صحیح نیست مگر با فاتحه الکتاب»، #ده_بار تلاوت آن را در هر شبانه روز، بر متقرِّبان به فرايض، فرض و #چندين برابرِ آن را به شائقان قرب نوافل(نمازهای نافله) سفارش كرده است.
🎲اگر سوره مباركه حمد، مشتمل بر عصاره #معرفتهاي_قرآني، كه همان اسرار مبدأ و معاد و دانش سلوك انسان به سوي پروردگار است، نمي بود، اين گونه در كتاب خدا #همتاي «قرآن عظيم» قرار نمي گرفت و در كلام اسوه هاي سلوك إلي الله (اهلبيت عليهمالسلام) با #عظمت از آن ياد نميشد.
🌴نامهاي سوره
🌾قرآنكريم اسماء و صفات فراواني دارد و سوره حمد نيز كه «امّ القرآن*مادر قرآن» و مشتمل بر عصاره معارف قرآني است، به همين مناسبت داراي نامها و القاب بسياري است. نامهاي معروف اين سوره عبارت است از: امّ الكتاب، فاتحة الكتاب، السبع المثاني و حمد، و نامهاي غير مشهور آن، فاتحة القرآن، القرآن العظيم، الوافية، الكافية، الشافية، الشفاء، الصلاة، الدّعاء، الأساس، الشكر، الكنز، النّور، السؤال، تعليم المسألة، المناجاة، التفويض، (سورة) الحمد الاُولي والحمد القُصري است.
🔍بررسي جايگاه و محتواي اين سوره نشان ميدهد كه تسميه(نامگذاری) آن به هر يك از اين نامها ناشي از #مناسبتهاي موجود در معارف آن و يا #جايگاه_ويژه سوره است.
🔦اكنون به بررسي اسرار نام گذاري سوره حمد به اين نامها مي پردازيم:
1 ـ «أُمّ الكتاب»، «أُمّ القرآن»: نامگذاري سوره حمد به اين دو نام، كه در روايات فراواني به نقل فريقين(شیعه و سنی) آمده است، از اين روست كه مشتمل بر #عصاره_معارف_قرآن_كريم است.
🖇معارف قرآني داراي سه بخش «مبدأ شناسي(خدا شناسی)، معادشناسي و رسالت شناسي(پیامبر شناسی)» است و كلام منسوب به حضرتاميرالمؤمنين (عليهالسلام) نيز كه فرمودند: «رحم الله امرأً علم من أيْن وفى أيْن وإلي أين*خدا رحمت کند بنده ای را که بداند از کجا آمده؟ و در کجاست؟ و به کجا می رود؟» ناظر به شناخت همين #اصول_سه گانه است.
💡سوره مباركه #فاتحة_الكتاب نيز مشتمل بر معرفت هاي ياد شده است؛ زيرا بخش #آغازين آن مربوط به #مبدأ و #ربوبيت مطلق(مالک مطلق)(الحمد لله رب العالمین...) او بر عوالم هستي و همچنين صفات جمالي او مانند رحمت مطلق و رحمت خاصّ(الرحمن الرحیم) است و #بخش_مياني آن (مالك يوم الدين) ناظر به معاد و ظهور مالكيت مطلقه خداي سبحان در قيامت است و #بخش_پاياني آن كه سخن از #حصر عبادت و استعانت(کمک گرفتن) در خداي سبحان و طلب هدايت به صراط مستقيم دارد (إيّاك نعبد... ولا الضالّين)، مربوط به هدايت و ضلالت در سير از مبدأ تا معاد است و مدار و محور آن مسئله وحي و رسالت است.
🔊 پس #اصول #معارف_قرآني در اين سوره #ترسيم شده است.
🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯
ایتا:https://eitaa.com/bourhan
سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بسم الله الرحمن الرحیم
📚تفسیر کامل تسنیم
🧠استفاده برای#عموم_مردم
🎙علامه جوادی
📖سوره: حمد
📝پیشگفتار سوره
🔖حكيم متألّه و مفسر ژرف انديش، صدرالمتألهين شيرازي درباره اين سوره مباركه ميگويد: نسبت سوره فاتحه به قرآن، همانند نسبت #انسان (جهان كوچك) به #جهان (انسان بزرگ) است و هيچ يك از سور قرآني در #جامعيّت ، #همتاي اين سوره نيست. كسي كه نتواند از سوره مباركه فاتحه بخش عمده اي از #اسرار علوم الهي و #معالم ربّاني (مبدأشناسي، معادشناسي، علم النفس و...) را استنباط كند، #عالم_ربّاني نيست و به تفسير اين سوره، آن گونه كه بايد، راه نيافته است.
2 ـ «فاتحة الكتاب»، «فاتحة القرآن»: اين سوره مباركه به عقيده بسياري از مفسّران و پژوهشگران علوم قرآني #اولين سوره اي است كه به طور #كامل بر قلب مطهّر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) نازل شده است و در تنظيم سوره هاي قرآن نيز سرآغاز كتاب الهي است و قرآن با آن #آغاز مي گردد و از همين رو «فاتحة الكتاب*آغاز کتاب» يا «فاتحة القرآن» نام گرفته است.
📌از سوره مباركه حمد در #روايات_فراواني با نام «فاتحة الكتاب» ياد شده است مانند:«لا صلاة إلاّ بفاتحة الكتاب»، «لا صلاة لمن لم يقرأ بفاتحة الكتاب*نماز بدون سوره ی حمد صحیح نیست». از اين #روايات بر مي آيد كه سوره مباركه حمد از #عصر_رسول_اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) با نام «فاتحة الكتاب» شناخته شده بود و مسلمانان با همين #نام از آن #ياد مي كردند.
3 ـ «السّبع المثانى»: اين نام را خداي سبحان در مقام اظهار #امتنان(نعمت بزرگ و سنگین) بر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) بر اين سوره نهاده است: (ولقد آتيناك سبعاً من المثاني والقرآن العظيم*و به تحقیق ما به تو 7 آیه(سوره حمد) و قرآن عظیم را عطا کردیم. مراد از (سبعاً من المثاني) در اين آيه، براساس روايات وارده از پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) و امامان (عليهم السلام)، همان سوره مباركه #حمد است.
🎯پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) مي فرمايد: «فأفرد الامتنان علىّ بفاتحة الكتاب وجعلها بإزاء القرآن العظيم*تنها منّتی که بر من گذاشته شده سوره حمد است در حالی که آن را به ازای قرآن قرار داد.».
🖇كلمه «السّبع» در اين تركيب، ناظر به #شمار آيات اين سوره و كلمه «المثاني» نشانه وصفي است كه سراسر قرآن كريم و از جمله سوره مباركه حمد به آن موصوف شده است: (كتاباً متشابهاً مثاني) و آن #انثناء( #انعطاف_و_گرايش) خاصي است كه آيات قرآن نسبت به #يكديگر دارد و #هر_يك از آيات آن با #ساير آياتش تفسير مي شود: «... ينطق بعضه ببعض و يشهد بعضه علي بعض*بعضی از آیات با بعضی دیگر #سخن می گویند و بعضی #گواه_و_شاهد بر دیگری است. ».
🍥سوره مباركه حمد از #مواهب_معنوي #عظيمي است كه در اين حديث از اعطاي آن به پيامبر گرامي اسلام(صلي الله عليه و آله و سلم)، با تعبير «منّت»(نعمت بزرگ و سنگين) و «امتنان» ياد شده است؛ همان گونه كه #اصل_رسالت پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) در قرآن كريم با اين تعبير آمده است: (لقد منّ الله علي المؤمنين إذ بعث فيهم رسولاً من أنفسهم*و حقیقتا خداوند بر مومنین #منّت گذاشته که از خودشان برای آنان #رسولی را مبعوث کرده است).
🎲آيه 87 سوره مباركه حِجْر، از قرآن كريم به عنوان كتابي عظيم كه از #كانون و #مبدأ_عظمت #تنزّل(پایین آمده) يافته است ياد مي كند: (والقرآن العظيم) و براي تبيين #جلالت_شأن و #رفعت_جايگاه سوره مباركه حمد نيز آن را #معادل و #همتاي #همه_قرآن قرار داده، با تعبيري تكريم آميز (نكره غير موصوفه سبعاً) آن را بزرگ مي شمارد.
🎗🎗🎗🎗🎗🎗🎗🎗🎗
ایتا:https://eitaa.com/bourhan
سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بسم الله الرحمن الرحیم
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖سوره حمد
📝پیشگفتار
🔦ادامه اسرار نامگذاری #سوره_حمد
۴- «الشفاء»، «الشافية»: قرآن كريم براي شفاي #دردهاي_دروني و #بيماري_هاي_قلبي، يعني جهل و رذايل اخلاقي، از سوي شافي مطلق، خداي سبحان، نازل شده است: (ونُنَزّل من القرآن ما هو شفاء ورحمة* و ما از قرآن آنچه را برای مومنین مایه درمان و رحمت است را فرو فرستادیم)، (وشفاءٌ لما في الصّدور*و برای شفای آنچه در سینه های شماست) و سوره مباركه حمد نيز كه #برترين سوره قرآني و #عصاره_معارف آن است.
🌈در روايات «سوره شفابخش» نام گرفته است: «فاتحة الكتاب شفاء من كل داء*فاتحه الکتاب شفای #هر_دردی است»، «من لم يبرأه الحمد لم يبرأه شىء*کسی را که حمد او را شفا ندهد چیز دیگری او را شفا نمی دهد.».
💥گرچه تلاوت سوره حمد شفابخش #بيماري_هاي_تن نيز هست و در اين امرِ مجرّب، هيچ #ترديدي نيست، امّا مهمّ، #بيماري_هاي_جان است كه قرآن كريم #عهده_دار درمان آن هاست و سوره حمد نيز چون #عصاره_قرآن است، عصاره #درمان_هاي_قرآني نيز خواهد بود.
🔊بنابراين، كلام امام باقر (عليهالسلام) (من لم يبرأه الحمد...) نيز بدين معناست كه اگر #جهل_و_رذايل اخلاقي كسي با معارف سوره حمد درمان نشود، #ديگر_سوره هاي قرآن نيز براي او سودمند نخواهد بود.
5 ـ «الأساس»: از ابن عباس نقل شده است كه هر چيزي اساسي دارد و #اساس_قرآن سوره مباركه حمد است: «إنّ لكلّ شىءٍ أساساً... وأساس القرآن الفاتحة وأساس الفاتحة بسم الله الرحمن الرحيم*برای #هر_چیزی اساسی است و اساس قرآن فاتحه الکتاب است و اساس فاتحه الکتاب بسم الله الرحمن الرحیم».
6 ـ «الصلاة»: اين نام نيز مستفاد(گرفته شده) از اين #حديث_قدسي(سخن غیر وحی و تشریعی خداوند) است: «قسمت الصلاة بينى وبين عبدى #نصفين؛ فنصفها لى و نصفها لعبدى...*نماز را بین خودم و بنده ام #نصف کردم نصفش برای من است و نصف دیگرش برای بنده ام» ؛ زيرا قراين موجود در حديث به روشني گواه بر آن است كه منظور از «الصلاة»، سوره حمد است.
🔔برخي مفسران نيز #سرّ نام گذاري سوره حمد بدين نام را وابستگي#قوامِ_نماز به سوره حمد (لا صلاة إلاّ بفاتحة الكتاب*نماز بدون فاتحه صحیح نیست) ذكر كرده اند.
7 ـ «الكافية»، «الوافية»: عبادة بن صامت از پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) نقل مي كند كه: «أمّ القرآن(سوره حمد) عوض من غيرها وليس غيرها منها عوضاً*حمد #عوض از غیر خودش است ولی #غیر_حمد عوض او نیست» و برخي از تفاسير اهل سنت راز تسميه سوره حمد بدين نام ها را #كفايت آن در صحّت نماز دانسته اند؛ زيرا هيچ سورهاي جز حمد #مقوّم_ نماز نيست.
8 ـ «المناجاة»، «التفويض»: نام گذاري سوره حمد به اين دو نام به دليل #اشتمال آن بر آيه كريمه (إيّاك نعبد وإيّاك نستعين) است، كه بخش نخست آن #مناجات_عبد با #خداست و با بخش دوم آن، #تفويض_ممدوح حاصل مي شود.
9 ـ «الكنز»: سوره مباركه فاتحه در روايات فريقين، #گنج_عرشي نام گرفته است: «... وأعطيت أُمَّتِك كنزاً من #كنوز_عرشى؛ فاتحة الكتاب»، «... وإنّ فاتحة الكتاب أشرف ما فى #كنوز_العرش»، «نزلت فاتحة الكتاب بمكة من #كنز_تحت_العرش».
10 ـ «النّور»: قرآن كريم از كتب آسماني با تعبير #نور ياد مي كند: (إنّا أنزلنا #التوراة فيها هديً ونور)، (وآتيناه #الإنجيل فيه هدي ونور)*(و ما #تورات و #انجیل را که دارای نور و هدایت بود را نازل کردیم)، (فَآمنوا بالله ورسوله والنور الذي أنزلنا* پس به خدا و رسول و #نوری که آن را نازل کردیم ایمان بیاورید) و هدف آنها را #نوراني_كردن #انسان ها مي داند: (كتاب أنزلناه إليك لتخرج الناس من الظلمات إلي النور...*کتابی را نازل کردیم که مردم را از #تاریکی به سوی #نور خارج می کند). بنابراين، سورهاي كه عصاره كتابِ نور است، خود نيز نوري باهِر و نوراني كننده انسان هاست.
11 ـ «تعليم المسألة»، «السؤال»: گرچه طلب و مسئلتِ #عبد_سالك از خداي سبحان به صورت صريح، تنها در آيه كريمه (اهدنا الصّراط المستقيم) آمده است، اما همان گونه كه در تفسير همين سوره بيان خواهد شد، تحميد و تمجيد عبد در آغاز سوره نيز تحميدي بي طلب و تمجيدي #بي_طمع نيست، بلكه «ستايش سابق» زمينه «خواهش لاحق» است و گويا همه آيات اين سوره مباركه، در پي آموزشِ «ادبِ مسئلت» از خداي سبحان و طلب از ساحت آن #بي_نياز_مطلق است.
12 ـ «الحمد الأُولي»، «الحمد القُصْري»: نام گرفتن سوره به اين دو نام به اين جهت است كه در ميان «سُوَر حامدات» #اوّلين_و_كوتاه ترين سوره، حمد است.
13 ـ «الحمد»، «الدعاء»، «الشكر»: تسميه سوره حمد بدين نام ها، به دليل اشتمال سوره بر #حمد و #دعا و #شكر است.
🗯🗯🗯🗯🗯🗯🗯🗯🗯
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp
.com/
بسم الله الرحمن الرحیم
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖سوره:حمد
📝پیشگفتار
📎مكان نزول
🖋مكّي يا مدني بودن سوره مباركه حمد، مورد #اختلاف است؛ بيشتر مفسران برآنند كه در مكّه نازل شده است. برخي نيز آن را مدني مي دانند و بعضي نيز قائلند كه خداي سبحان براي تشريف اين سوره و تأكيد بر اهميّت آن، #دوبار (يك بار در مكّه و بار ديگر در مدينه) آن را فرو فرستاده است.
🚨اختلاف درباره مكّي يا مدني بودن سوره حمد ثمره تفسيري #ندارد؛ زيرا مشتمل بر آيه اي نيست كه معنايش به اختلاف نزول، مختلف و #متفاوت شود، ليكن براي مكّي بودن آن، دلايل چندي بيان داشته اند:
🕐 ـ خداي سبحان در سوره مباركه #حِجْر(که مدنی است) به پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) مي فرمايد: (ولقد آتيناك سبعاً من المثاني والقرآن العظيم*و به تحقیق ما به تو 7 آیه (سوره حمد) و قرآن عظیم را عطا کردیم). با توجه به اين كه سوره مباركه حجر از سوره هاي مكّي است و مراد از (سبعاً من المثاني) در آن، به شهادت روايات معصومين (عليهم السلام) #سوره_حمد استو از طرفي اعطاي «السبع المثاني» به پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) با لفظ #ماضي (آتيناك*دادیم) بيان شده است، پس سوره حمد نيز مكّي است و #قبل از سوره حِجْر نازل شده است.
🕑 ـ در روايات فريقين آمده است كه #قِوام_نماز به سوره مباركه فاتحة الكتاب است: «لا صلاة إلاّ بفاتحة الكتاب*نماز بدون حمد صحیح نیست» و #نماز، پيش از #هجرت در مكّه تشريع شده است.
👑استاد علّامه طباطبايي (قدس سرّه) مي فرمايد:گرچه نماز با هيئت و ويژگي هاي كنوني آن در شب معراج تشريع شد، امّا از آيات فراواني در سوره هاي مكّي از جمله آيه كريمه (أرأيت الذي ينهي عبداً إذا صلّي*آیا ندیدی کسی را که نهی می کرد از نماز خواندن بنده ای که نماز می خواند) بر مي آيد كه در #اوايل_بعثت نيز اصل نماز، دست كم به صورت #سجده و #تلاوت بخشي از قرآن، تشريع شده بود.
🕒 ـ در برخي از تفاسير #اهل سنت براي اثبات مكي بودن سوره مباركه ي حمد به رواياتي از #حضرت_اميرالمؤمنين_(عليه السلام)، استناد شده است؛ مانند: «نزلت فاتحة الكتاب #بمكة من كنز تحت العرش*سوره حمدی در #مکه نازل شده از گنجینه های زیر عرش است».
🕯در جوامع روايي شيعي نيز حديثي به اين صورت از آن حضرت (عليه السلام) نقل شده است: «فأوّل ما نزل عليه بمكة فاتحة الكتاب..اولین سوره ای که بر پیامبر ص در مکه نازل شد فاتحه الکتاب بود...». همچنين حضرت امام صادق (عليه السلام) مي فرمايد: «فأوّل ما نزل علي رسول الله بمكة بعد أن نُبّي الحمد».
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بسم الله الرحمن الرحیم
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖سوره:حمد
📝پیشگفتار
🎁ترتيب نزول
💎در بحث پيش برخي اقوال و قراين درباره اين كه سوره مباركه حمد #اولين سوره نازله بر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) است مطرح شد.
⏳ برخي از پژوهشگران علوم قرآني نيز بر اساس روايت جابربن زيد و مانند آن و برخي نصوص تاريخي، آن را #پنجمين سوره نازله دانسته اند كه پس از سوره هاي علق، قلم، مزمّل و مدّثر و پيش از سوره مَسَد نازل شده است.
🎲تعداد آيات
💡سوره مباركه حمد، به اتفاق مسلمانان، #هفت_آيه دارد و براساس روايات اهل بيت عصمت و طهارت (عليهم السلام) آيه كريمه (بسم الله الرّحمن الرحيم) #اوّلين_آيه آن است: «قيل لأميرالمؤمنين (عليه السلام): يا أميرالمؤمنين أخبرنا عن (بسم الله الرّحمن الرحيم) اي هِىَ من فاتحة الكتاب؟ فقال: «نعم كان رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلم) يقرايها ويعدّها آية منها...*به حضرت امیر ع گفته شد که آیا بسم الله الرحمن الرحیم جز سوره حمد است؟فرمودند: ایشان سوره را همراه با بسم الله... می خواندند. ».
📣بنابراين، قرائت (بسم الله...) در ابتداي سوره حمد تنها براي تبرك جستن به آن #نيست، بلكه #جزئي از سوره است و از اين رو در صورت وجوب تلاوت سوره حمد، در نماز يا غير آن، اگر بدون بسم الله تلاوت شود، امر خداوند امتثال #نشده است.
⚜گوياترين #شاهد بر تعداد آيات سوره حمد، آيه كريمه (ولقد آتيناك سبعاً من المثاني والقرآن العظيم* و به تحقیق ما به تو 7 آیه(سوره حمد) و قرآن عظیم را عطا کردیم) است كه به شهادت روايات معصومين (عليهم السلام) مراد از آن #فاتحة_الكتاب است.
🏮روايات #فريقين(شیعه و اهل تسنن) نيز بي هيچ گونه اختلافي، همين عدد را تأييد مي كند.
〽️تنها اختلافي كه در آيات اين سوره است درباره تقطيع(جداسازی) و #مرزبندي آيات آن است، نه اصلِ عدد هفت؛ زيرا كساني كه (بسم الله الرّحمن الرحيم) را #اوّلين آيه سوره حمد دانسته اند از #صراط_الّذين... تا آخر سوره را يك آيه و ديگران كه بسم الله را آيه اي از اين سوره نمي دانند #غير_المغضوب... را آيه اي مستقل به شمار آورده اند.
🗳غُرَر آيات
🖍در برخي روايات از (بسم الله...) به عنوان #برترين_آيه_قرآن ياد شده است: «وأىّ آية أعظم فى كتاب الله؟ فقال: (بسم الله الرّحمن الرحيم)».
🔎همچنين محمدبن مسلم از امام صادق (عليه السلام) نقل مي كند كه (بسم الله ...) #بهترين_آيه_سوره_حمد است: سألت أبا عبدالله (عليه السلام) عن السبع المثانى... هى الفاتحة؟ قال: «نعم». قلت: (بسم الله الرّحمن الرحيم) من السبع المثانى؟ قال: «نعم هى أفضلهنّ»
🔆اگرچه (بسم الله...) از #غرر آيات محسوب مي شود، ليكن چون اختصاصي به سوره حمد #ندارد، نمي توان آن را تنها در اين سوره از غرر محسوب داشت.
🏝چنين به نظر مي رسد كه از جهت #حكمت_نظري، مضمون خبري آيه مباركه (الحمد لله رب العالمين) و از جهت #حكمت_عملي، مضمون خبري آيه كريمه (إياك نعبد وإياك نستعين) از #غرر_آيات سوره حمد محسوب مي شود.
🍥🍥🍥🍥🍥🍥🍥🍥🍥
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بسم الله الرحمن الرحیم
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖سوره:حمد
📝پیشگفتار
🍂خطوط كلّي معارف سوره
🦋همان گونه كه در آغاز پيشگفتار بيان شد، سوره مباركه حمد مشتمل بر #عصاره_معارف_قرآن_كريم است و از اين رو «أمّ الكتاب» و «ايمّ القرآن» نام گرفته است. معارف اين سوره از ديدگاه هاي مختلف تقسيم هايي چند مي پذيرد كه به برخي از آنها اشاره مي شود:
1⃣ معارف قرآن كريم داراي #سه_بخش #اصيل_و_محوري است؛
الف) بخشي مربوط به #مبدأ و توحيد ذاتي، صفاتي، افعالي و عبادي اوست؛
ب)بخش ديگر مربوط به #معاد،
ج)و سومين بخش كه تأمين كننده #نياز_بشر بين مبدأ و معاد است، ناظر به هدايت و ضلالت، يعني مبيّنِ وحي، رسالت و دين است.
🌈سوره حمد نيز، چنانكه گذشت، مشتمل بر عصاره بخش هاي ياد شده است.
2⃣ محورهاي اصلي معارف سوره حمد در برخي روايات #تحميد ، #اخلاص و #دعا معرّفي شده است كه به ترتيب، اشاره به سه بخشِ اين سوره دارد:«السورة التّى أوّلها #تحميد وأوسطها #إخلاص وآخرها #دعاء سورة الحمد».
3⃣ مرحوم شيخ بهائي (رحمه الله) مراتب #چهارگانه_حمد را بدين شرح از اين سوره استفاده كرده است:
الف: #حمد_محبّانه و #عاشقانه كه حمد ذات و ناظر به شايستگي ذات حق براي تحميد است. براي چنين حمدي تعبير (الحمد لله) كافي است.
ب: #حمد_شاكرانه؛ در اين مرتبه، حامدْ خداي سبحان را در برابر ربوبيّت(مالکیت) مطلق و احسانش، حمد و شكر مي كند و تعبير (ربّ العالمين) ناظر به آن است.
ج: #حمد_تاجرانه كه تحميدي از سر رجاء، طمع و شوق ثواب است و (الرّحمن الرّحيم) بدان اشارت دارد.
د: #حمد_بردگانه كه حمد خدا بر اثر خوف از عذاب اوست و با آيه كريمه (مالك يوم الدين) ادا مي شود.
🗯که این لطيفه(که در #کلمات_قبل بیان شد) مستفاد از برخي احاديث است كه #مراتب_حمد را بازگو مي كند؛ مانند: «العبادة ثلاثة: قوم عبدوا الله عزّ وجلّ #خوفاً، فتلك #عبادة_العبيد وقوم عبدوا الله تبارك وتعالي #طلباً_للثواب، فتلك #عبادة_الاُجراء وقوم عبدوا الله #حبّاً_له، فتلك #عبادة_الأحرار وهى #أفضل_العبادة»،
«إنّ قوماً عبدوا الله #رغبةً، فتلك عبادة #التجّار وإنّ قوماً عبدوا الله #رهبةً، فتلك عبادة #العبيد وإن قوماً عبدوا الله #شكراً، فتلك عبادة #الأحرار».
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بسم الله الرحمن الرحيم
📘کتاب: #امام_مهدی #موجود_موعود
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📝پيشگفتار
🎲نقش #پيوند_گذشته_و_آينده در #جهانی_سازي
💡#جريان_آدم_و_حوا، كينه توزي مستكبرانه ابليس، صلاح آدم براي خلافت الهي، فراگيري اسماي حسناي خدا، اِنباء فرشتگان، مأموريت براي عمران زمين و هدايت آيندگان، طلاح(فساد و تباهی) ابليس در خودبيني، برتري طلبي، افزونخواهي، آسيب رساني به ديگران، تصميم بر تداوم دشمني با فرزندان آدم همگي در شكل گيري جامعه بشري #سهم_بسزائي داشته و دارند.
🗝 #جريان_منجي_جهاني، كوبيدن كوههاي بلند و تسطيح(هموار کردن) صحنه زمين و عِوجزدايي(هدایتگری) و آفت گيري امت و ناهمواري آن و #ظهور انسان كامل معصوم همگي در #سامان_يابي نسل حاضر مؤثر است، زيرا #آگاهي_از_گذشته #حاكم عهده دار طرح و برنامه مناسب بوده و #اطلاع_از_آينده محتوم(حتمی) ، فرمان #مهندسي لازم را صادر مينمايد.
🎯جامعه اي كه فقط در #حال زندگي ميكند و از جدار #ماضي(گذشته) و ديوار #مستقبل(آینده) بي خبر است بين اين #دو_جهالت، فشار قبر مي بيند.
💎امتي كه گذشته و آينده را #ميداند از #عبرتهاي سودمند گذشته #پند گرفته و از #رخدادهاي شيرين آينده #بهرهمند خواهد شد.
⚙غرض آنكه غير از جريان معاد بررسي از #اوضاع پايان جهان كنوني لازم است؛ به ويژه در عصري كه فرهنگ #جهاني_سازي در بسياري از امور مطرح است.
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بسم الله الرحمن الرحیم
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖سوره:حمد
📝پیشگفتار
💡4 ـ بر اساس حديثي قدسي، سوره مباركه حمد، كه در مقام #تعليم_ادب_تحميد و #شيوه_اظهار_بندگي است، بين خداي سبحان و عبد سالك تقسيم شده است؛ بخش اوّل آن كه پنج آيه دارد و مشتمل بر حمد و ثناي الهي و خشوع و خضوع در برابر اوست، از آنِ خداست و بخش پاياني سوره كه دو آيه دارد و مشتمل بر دعا و طلب است، سهم عبد سالك است: «قسمت فاتحة الكتاب بينى وبين عبدى فنصفها لى ونصفها لعبدى...».
💎5 ـ عصاره سوره حمد، #سپاس گزاري نسبت به نعمت هاي دريافت شده در زمان گذشته و #مَدَدجويي و كمك خواهي نسبت به رحمت هاي آينده در زمان حال و آتي است؛ چنانكه حضرت اميرالمؤمنين (عليه السلام) در برخي خطابه هاي خويش «حمد» و «استعانت» را قرين كرده، مي فرمايد: «#حمده علي ما كان و #نستعينه من أمرنا علي ما يكون ونسأله المعافاة فى الأديان كما نسأله المعافاة فى الأبدان» همچنين مي فرمايد: #أحمده استتماماً لنعمته... و#أستعينه فاقة إلي كفايته»، #نحمده علي آلائه كما نحمده علي بلائه و#نستعينه علي هذه النفوس البِطاء عما أُمرت به السِراع إلي ما نُهيت عنه».
🔮6 ـ مرحوم صدرالمتألّهين مي گويد: سوره مباركه حمد با مقدمه اي كه در نماز بدان افزوده مي شود بر روي هم #هشت_بخش را تشكيل مي دهد كه با درهاي #هشت گانه بهشت مرتبط است و نمازگزاري كه سوره حمد را با آداب ويژه آن در نماز قرائت كند، از همه درهاي هشت گانه بهشت بدان راه يافته است. درهاي مزبور عبارت است از:
1⃣ درِ «معرفت» كه نمازگزار با گفتن (وجّهت وجهي للذي فطر السماوات والأرض...قلبم را متوجه بوجود آورنده آسمان ها و زمین قرار دادم) از آن وارد بهشت مي شود.
2⃣ درِ «ذكر» با تلاوت آيه (بسم الله الرّحمن الرّحيم).
3⃣ درِ «شكر» با آيه كريمه (الحمد لله ربّ العالمين).
4⃣ درِ «رجاء» با قرائت آيه (الرّحمن الرّحيم).
5⃣درِ «خوف» با ذكر آيه (مالك يوم الدّين).
6⃣درِ «اخلاص» با گفتن (إيّاك نعبد وإيّاك نستعين).
7⃣ درِ «دعا و تضرّع» با تلاوت آيه (اهدنا الصّراط المستقيم).
8⃣ درِ «اقتدا به ارواح پاك» با قرائت آيه (صراط الّذين أنعمت عليهم...).
📣تذكّر: با بررسي خطوط كلّي معارف سوره حمد و مباحث محوري آن، روشن شد كه هدف اين سوره #تعليم_و_آموزش ادب تحميد و شيوه اظهار بندگي در برابر خداي سبحان است.
📒 #تعليم شيوه #استعانت و #طلب _هدايت از خداوند و #آشنايي به كيفيّت پيمودن راه نيز هدف ديگر اين سوره است.
🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i