🔰در محضر حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی مدظله العالی:
💠 وعده و وعید الهی
🔹 [ذات اقدس الهی] فرمود:﴿ذلِكَ بِأَنَّ اللّهَ لَمْ یكُ مُغَیرًا نِعْمَةً أَنْعَمَها عَلی قَوْمٍ حَتّییغَیرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ وَ أَنَّ اللّهَ سَمیعٌ عَلیمٌ﴾[1] این از آن غرر آیاتی است كه هم در سوره مباركه «انفال» آمده هم در سوره مباركه «رعد»[2] و بیانگر سنّت الهی در #وعده و #وعید است.
1️⃣ فرمود اولاً نعمی كه افراد دارند از #انعام_الهی است، از خودشان نداشتند و از دیگران هم نگرفتند؛ هر نعمتی كه در دست دیگران است ذات اقدس الهی داد ﴿وَ ما بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللّهِ﴾،[3] این یك اصل.
2️⃣ اصل دوم تداوم نِعَم [یعنی] ادامه نعمت هاست كه این هم نعمتی [بر] روی نعمت است. این ﴿وَ ما بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ﴾ بقای نعمت را هم شامل می شود، اینكه در سوره مباركه «ابراهیم»[4] و مانند آن آمده است كه ﴿وَ ما بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللّهِ﴾ اصل نعمت «من الله» است، تداوم نعمت هم «نعمة الاخری» این «من الله» است، پس این دو مطلب رایگان از طرف ذات اقدس الهی آمده است.
3️⃣ امر سوم آن است كه نعمتی را كه داد و ادامه هم داد حالا می گیرد یا نمی گیرد؟ فرمود مادامی كه تحوّل درونی پیدا نشود ما [نعمت را] نمی گیریم و همچنان ادامه می دهیم،اگر تحوّل پیدا بشود میگیریم. خب پس آن نعمت ابتدایی كه «مِنَّتُكَ ابْتِدَاءٌ»[5] و «نِعَمِكَ ابْتِدَاءٌ»[6] در صحیفه سجادیه آمده است، #نعمت_ابتدایی است؛ ادامه نعمت كه نعمت فوق نعمت است، این هم نعمت الهی است؛ [در] ازاله این نعمت سخن از #وعید است دیگر #وعده تمام شد. فرمود: ﴿لَمْ یكُ مُغَیرًا نِعْمَةً أَنْعَمَها عَلی قَوْمٍ﴾ تا اینجا مرز وعده بود؛ یعنی نعمتی كه ما دادیم رایگان دادیم و مدتی هم ادامه دادیم همچنان ادامه می دهیم، ما از كسی نمی گیریم؛ از اینجا مرز #وعید شروع می شود، مگر اینكه خود شخص باعث بشود كه نعمت از او رخت بربندد ﴿حَتّییغَیرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ﴾، این یك اصل كلّی است.
🔹 #وعده_الهی چه نسبت به فرد، چه نسبت به امت و جامعه مطلق است و هرگز ذات اقدس الهی عمل كسی را بی اثر نمی گذارد، مشابه این اصل كلی در آیه نود سوره مباركه «یوسف» به این صورت آمده است: وقتی برادران یوسف آن آخرین بار به حضور مبارك یوسف آمدند و او را شناختند ﴿قالُوا أَ إِنَّكَ َلأَنْتَ یوسُفُ﴾ وجود مبارك یوسف (سلام الله علیه) فرمود: ﴿قالَ أَنَا یوسُفُ وَ هذا أَخی قَدْ مَنَّ اللّهُ عَلَینا﴾، چرا؟ این ﴿إِنَّهُ﴾ اصل كلی است،﴿إِنَّهُ مَنْ یتَّقِ وَ یصْبِرْ فَإِنَّ اللّهَ لا یضیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنینَ﴾،[7] هر كه باشد! من هم #صبر كردم و خدا اجر من را داد، لازم نیست كه یك ملت صبر بكند! هر كسی چه فرد چه امت اهل #تقوا_و_صبر بود، خدای سبحان جزای چنین احسانی را خواهد داد. پس درباره #وعده فرقی بین فرد و امت نیست، هر كس اهل پرهیزكاری بود پاداش خود را دریافت می كند؛ اما درباره #وعید اگر امتی و ملّتی پشت پا به #حق بزند، این زودتر منقرض می شود؛ حكومتی پشت پا به #حق بزند زودتر منقرض می شود، اما درباره فرد ممكن است ذات اقدس الهی مدّتی عفو كند.
[1]. سوره انفال, آیه53.
[2]. سوره رعد, آیه11؛ ﴿... إِنَّ اللَّهَ لاَ یغَیرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یغَیرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ ...﴾.
[3]. سوره نحل، آیه 53.
[4]. سوره ابراهیم, آیه6؛ ﴿..اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیكُمْ ..﴾.
[5]. صحیفه سجادیه، دعای 45.
[6]. صحیفه سجادیه، دعای 12.
[7]. سوره یوسف، آیه 90.
📚سوره انفال ـ جلسه 64_تاریخ: 1379
🆔 @daftar_ayatollah_javadi_amoli