💠رابطه علم و دین در نگاه «اجتهاد تمدن‌ساز» ✍️گفتاری از آیت الله علیرضا اعرافی 🔹در نگاه اجتهاد تمدنی وقتی به سراغ منابع دینی می‌رویم چهار مرحله را طی می‌کنیم: 🔸۱- در باب یک قضیه به‌صورت تک گزاره می‌خواهیم نظر دین را به دست آوریم. اوایل شکل‌گیری اجتهاد این‌گونه بوده است. شبیه مسائل مستحدثه در فضای فقهی امروزه است. مسئله‌ای است با توجه به متون و منابع نظر می‌دهد. 🔸۲- اجتهاد منظومه‌ای: این است که مجموعه از گزاره‌های پیرامون یک موضوع کلان به شکل یک‌رشته درمی‌آید و به‌صورت مثلاً کتاب البیع یا مباحث امامت درمی‌آید. کاری که شیخ طوسی در مبسوط کرد این بود که ابواب فقهی را طبقه‌بندی کرد و توسعه داد و متأسفانه هنوز ما در همان ذهنیت شیخ طوسی حرکت می‌کنیم. البته این منظومه‌ها که درست می‌شود هیچ استاندارد قطعی ندارد و ممکن تعداد آن‌ها و نوع برش زدن به موضوع نیز متفاوت باشد؛ مثلاً زینت بحثی است که در ابواب مختلف فقهی آمده است ولی می‌توان یک برش بزنیم و باب جدیدی بنام تزین ایجاد کرد و این مباحث مختلف را در آن گرد آورد. مقوله زن نیز همین‌طور است و اگر این موضوع را مستقل مطرح نکنیم هر جای کتاب‌های فقهی یک بحثی در مورد جنسیت دارد ولی می‌توان مقوله زن را به‌طور جداگانه بحث کرد. در علوم دیگر اسلامی همچون تفسیر و کلام نیز می‌توان چنین کاری انجام داد. در این اجتهاد منظومه‌ای هیچ‌وقت دانش‌های اسلامی در هیچ نقطه‌ای متوقف نیست زیرا برش‌های متفاوت بر اساس نیاز زمانه ایجاد می‌شود. این‌گونه است که می‌تواند بی‌نهایت برش داده شود. 🔸۳- همان است که مرحوم شهید صدر پیشگام آن بود و قبل از ایشان کسی به‌صورت جامع مانند ایشان کار نکرده بود. شهید صدر با یک عینک نظام سازی وارد اجتهاد شد. اینجا دیگر منظومه نیست بلکه منظومه پله‌ای است برای این‌که به عمق برویم. 🔹در این زمینه به چند موضوع اشاره می‌کنم. مثلاً ایشان در مورد «بهداشت و سلامت بشر یا بحث حقوق بشردوستانه» بحث کرده‌اند و چند گزاره را جمع‌آوری کردند که به‌صورت منظومه شد. در ادامه، روح حاکم بر این منظومه را پیدا کردند و نظامات درست کردند. نظام یعنی منظومه‌ای که با یک روح و قواعد حاکمه منسجم شده است. همچنین گزاره‌های اقتصادی اسلام را جمع کرده است و کنار هم گذاشت و می‌گوید اسلام نگاه چندضلعی به اقتصاد دارد. اینجا گزاره‌های تجویزی فقهی با توصیفی دادوستد دارند. البته متأسفانه شهید صدر به این سؤال پاسخ نداده است که این نظامی که می‌سازیم ثابت است یا متغیر؟ آیا می‌توان به شارع نسبت داد یا نه؟ من گفته‌ام که نظام سازی دارای ۱۵ خاصیت است. 🔸۴- مرحله چهارم، امتداد این اجتهادها است. این منظومه‌ها و معارف مستنبط بر چهار حوزه زندگی بشر سایه می‌افکند: 🔻یکی معرفت و دانش بشر؛ این همان است که به بخشی از آن علوم انسانی اسلامی می‌گویند. بدون تردید آن منظومه و نظامات فکری اسلام امتدادی بر فکر و معرفت بشر پیدا می‌کند. 🔻امتداد دوم در حوزه هنر و فنون است. قطعاً معماری و شهرسازی و هنرهای بشر تحت تأثیر این نظامات و اندیشه‌های دین قرار می‌گیرد. 🔻امتداد سوم سبک‌های زندگی است. 🔻امتداد چهارم فن‌آوری‌ها است که می‌تواند تحت تأثیر قرار بگیرد. 🔻🔻🔻🔻 @daghdagheha

💠جهان پس از ویروس کرونا 🖋یووال نوح هراری 🔸گونه‌ی انسان هم‌اکنون با یک بحرانِ جهانی مواجه است. شاید بزرگترین بحرانِ گونه ما. تصمیماتی که مردم و دولت ها در چند هفته‌ی آینده می‌گیرند احتمالاً جهانِ سال‌های پیش رو را شکل خواهد داد. این تصمیمات نه تنها سیستمِ سلامت، بلکه اقتصاد، سیاست و فرهنگِ ما را نیز، شکل خواهند داد. وقتی در حالِ انتخاب بین گزینه‌های موجود هستیم نه تنها باید از خود بپرسیم که چگونه بر این تهدیدِ آنی فائق می آییم، بلکه هم‌چنین به این پرسش پاسخ دهیم که بعد از عبور از این طوفان در چه نوع جهانی زیست(زندگی) خواهیم کرد. بله، طوفان خواهد گذشت، گونه‌ی انسان نجات خواهد یافت و بیشتر ما زنده خواهیم ماند؛ اما در دنیایی متفاوت منزل خواهیم کرد. 🔸چه اتفاقی می‌افتد هنگامی که همه در خانه کار کنند و تنها از دور با هم در ارتباط باشند؟ چه اتفاقی می‌افتد وقتی تمامیِ مدارس و دانشگاه‌ها به صورتِ مجازی برگزار شوند؟ در حالت‌ِ عادی دولت‌ها، مشاغل و نظام آموزشی به هیچ وجه با اجرای طرح های آزمایشی این چنینی موافقت نخواهند کرد. اما شرایطِ کنونی شرایط عادی نیست. 🔸به منظورِ پایان‌دادن به اپیدمی، ضروری است تمامِ جمعیت از یک راهنمای واحد پیروی کنند. دو راه اصلی برای رسیدن به این هدف وجود دارد. یک روش مختص دولت است که بر مردم نظارت کند و آن‌هایی را که قوانین را زیر پا می‌گذارند تنبیه کند.در جنگ علیه اپیدمی کرونا ویروس بسیاری از دولت‌ها از وسایلِ نظارتی جدید، بهره می گیرند. 🔸بارزترین نمونه چین است. قدرتِ حاکم بر چین نه تنها از طریقِ نظارتِ دقیق تلفن‌های هوشمندِ افراد، و نیز با بهره گیری از صدها میلیون دوربینِ تشخیص چهره و وادار کردن مردم به بررسی و گزارش دمای بدن و وضعیت پزشکی‌شان، به سرعت می‌تواند ناقلینِ مشکوک به کرونا ویروس را تشخیص دهد، بلکه می‌تواند رفت و آمد و تماس‌های افراد را نیز ردیابی کندهرچند اگر هشیار نباشیم، این اپیدمی ممکن است به نقطه‌ی عطفی در تاریخِ نظارت بدل شود. نه تنها به دلیل عادی‌سازیِ به‌کارگیریِ ادواتِ نظارت جمعی در کشورهایی که تا امروز آن را نمی‌پذیرفتند، بلکه حتی بیش‌تر به این دلیل که نقطه عطف یک گذار دراماتیک را “از نظارتِ رو پوستی” به سوی نظارتِ “زیر پوستی” سوق می‌دهد.این نظام به یک سیستم نظارتی جدید وحشتناک ،حقانیت می‌بخشد. برای مثال اگر شما بدانید که من بر لینک فاکس نیوز کلیک می‌کنم و نه سی.ان.ان. این می‌تواند به شما در مورد نقطه نظر سیاسی من و شاید حتی شخصیت من چیزی را برساند اما اگر شما بتوانید تغییرات دمای بدن، فشار خون و ضربان قلب من را هنگامی که کلیپ ویدیویی را تماشا میکنم نظارت کنید می‌توانید بفهمید که چه چیزی من را می‌خنداند، من را به گریه می‌اندازد و چه چیزی من را بشدت عصبانی می‌کند.کره شمالی را در سال ۲۰۳۰ تصور کنید که تمام شهروندان مجبورند دست‌بندهای بیومتریک را ۲۴ ساعتِه به دست داشته باشند. 🔸حتی زمانی که نرخ شیوع کرونا ویروس به صفر کاهش پیدا کند بعضی از دولت‌های حریصِ اطلاعات، این ادعا را مطرح خواهند کرد که نیاز است سیستم نظارت بیومتریک بر جای خود باقی بماند. به این دلیل که آنها از موج دوم کرونا ویروس در هراس هستند 🔸نظارت متمرکز و تنبیه‌های شدید تنها راه مجاب کردن مردم در پذیرش خط‌مشی‌های مفید نیست، وقتی که به مردم واقعیت‌های علمی اطلاع‌رسانی بشود و مردم به مقامات دولتی اعتماد کنند که حقایق را به آنها منتقل می‌کنند شهروندان بدون نیاز به نظارت آقا بالا سر کاری را انجام می‌دهند که درست است. یک جمعیت خودانگیخته که به خوبی آگاه شده‌اند معمولاً بسیار قدرت‌مندتر و موثرتر از جمعیت ناآگاهی عمل خواهد کرد که مدام پایش شود. 🔸در طول چند سال اخیر سیاستمداران غیر مسئول، تعمداً تیشه به ریشه اعتماد به علم، مقامات دولتی و رسانه ها زدند. حال همان سیاستمداران غیر مسئول ممکن است وسوسه شوند تا در شاهراه اقتدارگرایی برانند، در حالی که ادعا میکنند که نمیتوان به مردم اعتماد کرد که کار درست را انجام دهند. 🔸بنابراین همه‌گیری کروناویروس یک آزمون بزرگ شهروندی است، در روزهای پیش رو هر کدام از ما، ورای نظریه‌های توطئه بی‌اساس و سیاستمداران منفعت‌طلب، باید انتخاب کنیم که به داده‌های علمی و به متخصصان بهداشت و درمان اعتماد کنیم. اگر در تصمیم‌گیری درست شکست بخوریم ممکن است خودمان را در حال امضای واگذاری آزادی‌های عزیزمان بیاییم، در حالی که فکر می‌کنیم در حال حفاظت از سلامتمان هستیم. -به نقل از کانال جامعه‌شناسی 🔻🔻🔻🔻 @daghdagheha

💠تاملاتی در باب جهان کرونایی و پسا کرونایی 🖋محسن بهاروند 🔸ویروس کووید ۱۹ اگر چند ماه دیگر ادامه با این شدت ادامه یابد تاثیرات زیادی بر حیات ملی و فرا ملی در جهان خواهد گذاشت و دانشمندان بسیاری در مورد ابعاد مختلف آن خواهند نوشت. قدر مسلم این است که تاریخ جهان موثر به پیش از شیوع کرونا و پسا کرونا تقسیم خواهد شد. اما در این مقطع می توان مشاهدات و تاملاتی پراکنده در مورد آن بیان نمود. 🔹۱.جهان برای یک اپیدمی آماده نبود. علم با سرعت در جنبه هایی پیشرفت کرد که زندگی روزمره به حساب نمی آورد. علم در سلولهای بنیادین، کلونینگ، هوش مصنوعی و..‌. جلو رفت ولی به یک اپیدمی ساده فکر نکرده بود. علم و تکنولوژی در جای دیگر نیز چنین کرد. در حالیکه امنیت شبکه های مهم و سایتهای حساس را زیاد کرد به این فکر نکرد که امنیت ممکن است از راه همین گوشی های هوشمند در دست مردم عادی بخطر بیفتد. 🔹۲.نظام سرمایه داری و لیبرالی بیش از همه دچار شکست و سرخوردگی شد. این همه پیشرفت فنی و اقتصادی نتوانست اپیدمی را مهار کند. سرمایه داری دیر جواب داد چرا که باید سود خود را در یک بحران پیدا می کرد. 🔹۳.اخلاق، حقوق بشر و همبستگی میان ملل رنگ باختند و هر کس به فکر خود بود. کشورها مرزها را به روی هم بستند. در کشورهای مدعی همسایگان درها را به روی همسایگان خود بستند. راهزنی کشورها از هم شروع شد. فروش اسلحه رکورد زد. 🔹۴.فرصتی پیش آمد که بعضی کشورهای شرقی روابط بهتری را با هم آغاز کنند. فرهنگ شرقی برای رفیق روز سختی بودن نمود بیشتری پیدا کرد. مبنای خوبی برای روابط آینده پی ریزی شده است. ساز و کارهای فعلی نظام بین الملل ناکارآمد و یکطرفه است حتما نیاز به اصلاح دارد. باید در وقت اندکی مبنایی ایجاد کرد که اصول منشور حفظ ولی ساز و کار اصلاح شود. 🔹۵.معیاری برای سنجش کارآمدی و ناکارآمدی دولتها ایجاد شد. نه برای ریشه کنی کرونا بلکه برای مدیریت بحران و هماهنگی همه قوای یک دولت برای مقاومت ملت. همدردی و همبستگی دولتها و ملتها به محک تجربه سپرده شد و دولتهای جهان مسابقه کارآمدی گذاشتند. 🔹۶.سیاست روی خشن خود را نشان داد. بسیاری به فریبکاری و پنهانکاری روی آوردند. در سیاست بین الملل دشمنان حتی در سخت ترین شرایط هم دست از خصومت برنداشتند و در پی تحقیر ایران بودند. سیاست کشورهای پیشرفته تغییری نکرد و به آن بعنوان فرصتی برای فشار بیشتر استفاده کردند. 🔹۷.روشنفکران، هنرمندان، نویسندگان و انسانهای سراسر دنیا با هم اعلام همبستگی کردند. سیاست، اقتصاد و اپیدمی جوهره بشریت را تغییر نکرد و انسانهای صالح را به هم نزدیکتر کرد. 🔹۸.اعتماد به علم بیشتر شد. این شاید بزرگترین تحول جهان باشد. انسانها بیش از هر چیز به حرف علم گوش کردند. 🔹۹.مردم ایران باید بخود افتخار کنند. وقتی در بزرگترین دموکراسی‌های دنیا با چوب و مشت و لگد مردم را مجبور می کنند که در خانه بمانند مردم ایران جز عده ای اندک بزرگترین مراسم باستانی و مذهبی خود را تعطیل کردند تا از شیوع بیش از حد ویروس پیشگیری کنند. بخشی از این امر ریشه در احترام مذهب ما به علم نیز دارد. 🔹۱۰.ما به فروشگاهها حمله نکردیم به هم شلیک نکردیم. غارت نکردیم و نشان دادیم می توانیم با هم در موقع متحد شویم این نعمت اندکی نیست. ما قبلا در ریشه کنی فلج اطفال، کنترل جمعیت و بالاتر از همه در جنگ تحمیلی نشان دادیم که در مواقع سختی و خطرناک می توانیم همبسته شویم. این درس بزرگی است که باید قدر آن را بدانیم و در تقویت آن بکوشیم. #کرونا #پَساکرونا #آینده_پژوهی 🔻🔻🔻🔻 @daghdagheha

💠روحانیت، ویروس کرونا، وراثت انبیاء 🖋سید جواد محمدزاده(دانش‌آموخته حوزه علمیه قم) 🔸روحانیت در گستره تاریخ همیشه رکن بوده است و هیچگاه در چکاچک شمشیرها و جنگ ها ، عبای عزلت بر سر نکشیده است و نظاره گر نبوده بلکه بند پوتین خدمت را با اشکال چهارده گانه علم و تقوا صرف کرده است و مقاوم ایستاده تا دین مبین اسلام در جغرافیای عالم هستی طنین انداز شود ، و امروز از قاره آسیا گرفته تا آفریقا و اروپاو آمریکا بر قامت جهان ندای توحید و انسانیت و اسلام برافراشته گردد. 🔸جایگاه روحانیت همان وراثت انبیای الهی است(( إِنَّ الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الْأَنْبِيَاءِ)) این ارث عظیم و بلند مرتبه همان نقش پیشقراولی عرصه دین و فرهنگ است که نواسانات ارز و دلار هم نتوانست کاستی ای بر عیار این سرمایه هنگفت روحانیت وارد سازد . و بزرگانی همچون میرزا رضای کرمانی ، سید جمال الدین اسد آبادی ، شیخ فضل الله نوری ، آیت الله کاشانی ، سید حسن مدرس ، و امام راحل و عظیم الشان انقلاب اسلامی و شهید مطهری ها و بهشتی ها تا مقام معظم رهبری ( مد ظله العالی ) بسان جان خود از این ارث محافظت کردند و آن را با آب زمزم اخلاص خود شستشو دادند و جامعه را نیز در اقیانوس آن به سعی و تلاش و حرکت و استقامت و طواف بر مدار ولایت و امامت به گردش در آوردند یعنی همان پرچمداری و امامت جامعه اسلامی . 🔸حال باید غواصی کرد که چگونه باید روحانیت همچان میراث دار این گنجینه پیامبر گونه رهبری باشد ؟ در سیره نبی مکرم اسلام و اولیای الهی برای حرکت آفرینی روحانیت نقش تبیلغ را پیشانی خود چسباند تا مردمان را همراه خود کند برای عبور از گرداب ها و طوفانهای حوادث ؛ در تاریخ امام حسن علیه السلام وقتی وارد کوفه شد و برای جنگ سخنرانی کرد تعداد بی شماری را با تبلیغ خود در کنار لشکر اسلام قرار داد و مکرر این مسیر طی شد تا هشت سال دفاع مقدس و تشکیل تیپ رزمی تبلیغی طلاب و روحانیون که نقش پیشقراولی را در کنار رزم و مجاهدت بدرستی پازل ساخته بودند . 🔸در حوادثی همچون سیل ، زلزله و ویروس منحوس کرونا ، جابجایی نقش امامت روحانیت استراتژی نیست بلکه آوردن همه آحاد جامعه واقشار مختلف مردم در صحنه این کار اصلی وارثان انبیای الهی است و باید این را در بین روحانیت بعنوان امام جامعه بستر سازی کرد تا خون حیات بخش زندگی مومنانه در کالبد جامعه به جریان افتد و نفس به نفس ، مردم در کنار هم به ایثار و انفاق و مواسات گره بخوردند تا دیوار تمدن اسلامی قد بکشد و بالا برود. #کرونا #روحانیت #تبلیغ 🔻🔻🔻🔻 @daghdagheha

🔹 احمد مبلغی مطرح کرد: فرصت‌ها و چالش‌های فراروی فقه در شرایط کرونا و پساکرونا 🔸 عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه ویروس کرونا فرصت ها و چالش هایی را فراروی فقه گشوده است، گفت: شناخت و فعال کردن ظرفیت‌های فقهی، می‌تواند تهدیدات را تضعیف و یا امحاء، و فرصت ها را به حرکتی در جهت تعالی اجتماعی از حیث دینی و افزایش عمق تجربه فقهی، تبدیل کند. 🔴متن گفتگو در شفقنا👇 🆔️ https://eitaa.com/shafaqna_com @daghdagheha

💠روشنفکران و کرونا 🖋محسن آزموده 🔸رمان مشهور و کلاسیک آلبر کامو(1960-1913)، فیلسوف، نویسنده و روشنفکر نامدار فرانسوی مورد استقبال همگانی قرار گرفته است. این اثر برجسته که نخستین بار در سال 1947 به زبان فرانسوی(با عنوان La Peste) منتشر شد، در سال های اخیر کمتر مورد توجه مخطابان بود، شاید به این دلیل که آدمیان وضعیت طاعونی را بسیار دور تلقی می کردند و بعید می‌دانستند که در روزگار کنونی ، امکان آن باشد وضعیت‌های اپیدمک بار دیگر حتی جوامع فوق مدرن را دچار سازد. اما شیوع نابهنگام و سریع و گسترده ویروس کرونا و ابتلای خیل عظیمی از انسان ها به آن، به تلخی نشان داد که چنین نیست و بشر در این عصر طلایی بهداشت و پزشکی حتی در پیشرفته‌ترین کشورها و جوامع نیز از امکان بیماری های اپیدمک خلاصی ندارد. از این رو در همان هفته های آغاز شیوع جهانی کرونا به ویژه در کشورهای اروپایی، اخباری به گوش می‌رسید از مراجعه گسترده مخاطبان به طاعون کامو. 🔸رمان مشهورتر از آن است که نیازی به معرفی آن باشد، داستان فراگیری طاعون در شهری از الجزایر و مواجهه مردمان با آن به ویژه از خلال روایت زندگی چندین شخصیت از جمله پزشک شهر، یک روزنامه نگار، قاضی شهر و ... آنچه رمان را از حیث بحث حاضر یعنی روشنفکران و مساله کرونا مهم می‌سازد، مواجهه مسئولانه و متعهدانه آلبر کامو با یک اپیدمی همگانی موضوعی است که کمتر به آن توجه شده است. 🔸روشنفکر به عنوان یک تیپ اجتماعی مدرن بر آمده روزگار جدید است، البته آن طور که برخی محققان نشان داده اند، می‌توان با بر شمردن خصائل و ویژگی‌ها و کارویژه‌های این تیپ اجتماعی، نمونه‌ها و مثال هایی از این قشر اجتماعی در جوامع پیشامدرن بازشناخت. اما ظهور این قشر یا گروه اجتماعی محصول دوران مدرن است و برخی شروع آن را به آغاز قرن بیستم و قضیه دریفوس مربوط می‌دانند، یعنی زمانی که اقشار تحصیلکرده و نویسندگانی چون امیل زولا، در واکنش به یک اجحاف اجتماعی، از ابزار قلم بهره می‌گیرند و به نقد بی‌پروای جامعه و دولت می‌پردازند. از این حیث روشنفکر تنها کسی نیست که مثل یک دانشمند یا فیلسوف کار فکری می کند، بلکه در کنار تفکر و تامل و نگارش اندیشه ها، مسئولیتی اجتماعی و سیاسی نیز دارد و آنچه را حقیقت می پندارد، بدون هراس با جامعه و دولت در میان می‌گذارد و نگران عواقب و پیامدهای ناگوار این حضور حقیقت طلبانه در عرصه اجتماع نیست. 🔸از این حیث آلبر کامو در رمان طاعون در کنار کار نویسندگی در قامت یک روشنفکر نیز ظاهر می‌شود. او با نگاه تیزبین خود به میان اقشار گوناگون اجتماعی شهر مذکور می‌رود، واکنش آن‌ها نسبت به یک بیماری فراگیر را وا می کاود، به نقد سیاسی و اجتماعی دولت و راهکارهایش برای مبارزه با طاعون می پردازد و در کنار همه اینها از بحث‌های فلسفی و فکری عمیق نیز وا نمی ماند. شمار عظیمی که رمان عمیق کامو را خوانده اند، لابد با مباحث فلسفی و تئولوژیک ژرفی که میان ریو(پزشک عقل گرا و متعهد داستان) با پدر پانلو(کشیش شهر) در می گیرد، آشنا هستند، جایی که پزشک می کوشد توجیهات تئولوژیک و «ترانسندنت» کشیش را با اشاره به آنچه فی الواقع و برای همگان از جمله کودکان، در شهر می‌گذرد، دچار چالش سازد و او را متقاعد سازد که طاعون(بخوانید کرونا) عذابی برای گناهکاران نیست، بلکه خطری است که می تواند هر جامعه انسانی را دچار سازد، به ویژه جوامعی که غیرمسئولانه و فردگرایانه زندگی می کنند. آنچه از دید کامو اهمیت بیشتری دارد، تعهد همه انسان ها به رستگاری جمعی و مشارکت و همبستگی همگانی نسبت به شرور اعم از شرور طبیعی و انسانی است. 🔸در وضعیت کنونی شیوع کرونا نیز به نظر می رسد روشنفکران وظیفه مشابهی به دوش دارند. آنها موظفند از گوشه های انزواجویانه خویش بیرون بیایند و متعهدانه با بیان و زبانی قابل فهم و انضمامی، به نقد دولت و جامعه بپردازند. این کار می تواند چنان که کامو نشان داد، با روایت دقیق و موشکافانه و صد البته به دور از حب و بغض آنچه در جامعه می گذرد، صورت پذیرد. به گواه آنچه اخبار و رسانه ها می‌گویند، ما هنوز در میانه بحران هستیم و کماکان زود است که از پایان کرونا سخن بگوییم. در این شرایط به نظر می‌رسد وظیفه روشنفکری(یک توتولوژی چرا که اصولا روشنفکری چنان که گفتیم یک تعهد است) ایجاب می‌کند که یکدیگر را تنها نگذاریم و حتی اگر هیچ کاری از دست مان بر نمی‌آید، بکوشیم به مرزهای کار ماندگاری که کامو کرد، نزدیک شویم، یعنی به روایت دقیق و سرراست آنچه می‌‎گذرد. #کرونا #روشنفکری #رمان #ادبیات #جامعه 🔻🔻🔻🔻 @daghdagheha

🔸منِ همیشه منتقد، محصول همان باور است که می گوید من نقد می کنم پس هستم. همان باور که ما یکجا نشستگان را همواره طلبکار قرار می دهد در برابر هر کس که قدمی حتی اشتباه برداشته و به ما اجازه می دهد از لکه های سیاه دیگران بگوییم ولی نپرسیم چرا لباس خودمان سیاهِ سیاهِ سیاه است. 🔹این واقعیت که ما منتقد فراوان داریم به همه چیز و همه اشخاص، غیر قابل انکار است اما درد آنجاست که وقتی می گوییم در کنار نقد انجام شده چه راهکاری می توانید ارائه دهید، به ناگاه کوچه علی چپ می شود جذاب ترین منطقه توریستی برای همین همیشه منتقدان 🔸ما به اقتصاد جمهوری اسلامی و بانکداری و غیره نقد داریم و همیشه از ربای جاری در زندگی مردم شاکی هستیم اما وقتی بعد از سه دهه گروهی با تمام اشکالات و محسنات طرح جدیدی را برای اصلاح ساختار بانکی ارائه می کنند، به ناگاه همان منِ منتقد فعال می شود و هر چه هست و نیست را زیر ضربات نقد می کشاند، ولی به محض اینکه می پرسیم خب جایگزین چه دارید، ما را به آینده ای نامعلوم حواله می دهند که از دیگ خالی شان شاید نوبرانه ای برای نظام اسلامی استخراج شود. 🔹ما به فرهنگ و سیاست های فرهنگی هم انتقاد داریم؛ منتقد تمام بحران های اجتماعی و فرهنگی هستیم و دائما می نالیم چرا مردم علی الخصوص جوانان به سمت فرهنگ غربی سوق پیدا کرده اند و بی حجابی گسترش می یابد و غیره.؟ 🔸 چرا الگوی جوان مسلمان ایرانی فلان خواننده، فلان بازیگر یا فلان فوتبالیست خارجی است یا چرا پخش زنده گفتگوی دو ایرانی معلوم الحال در اینستاگرام از هر تجمع و سخنرانی مذهبی ما بیشتر بیینده دارد؟ 🔹علی رغم پذیرش تمام این نقد های صحیح و دغدغه های دلسوزانه اما باید پرسید شما که به عنوان متولیان دینی و حوزوی امور فرهنگی، بودجه های مناسبی شاید بیش از بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت می کنید چه دست آوردی داشته اید و اصلا چه برنامه و طرحی را اجرایی و چه نتایجی را بدست آورده اید؟ 🔸همین قم به عنوان مرکز حضور و زیست متولیان دین تا چه میزان در برابر این بحران های فرهنگی و اجتماعی توانسته الگوی مناسب خود را ارائه و ترسیمی از یک شهر اسلامی را ارائه دهد؟ 🔹وضعیت جوانان طلبه که کاملا از نظر تربیتی در اختیار شما قرار دارند از منظر فرهنگی و نوع زیست اجتماعی چقدر مطلوب است که به دست پرورده های نهادهایی چون آموزش و پرورش و دانشگاه ها نقد می کنید؟ 🔸ما به فیلم و سریال های صدا وسیما تا سینما و تئاتر و موسیقی و غیره هم انتقاد داریم تا جاییکه در این ایام خانه نشینی کرونایی، خسرو عرصه فلسفه هم برای نقد پایتخت دست به قلم می شود؛نقدهایی که کاملا صحیح و تکراری است اما اینجا نیز باید بپرسیم چرا فقط فراستی وجود ما قعال است؟ 🔸تا کنون این منِ همیشه منتقدچه طرح ایجابی برای ساخت یک محصول تصویری ارائه کرده است؟ چه فیلم نامه ای را ارئه کرده که ظرفیت جذب حلال مخاطب را دارا باشد؟ 🔹چگونه نقد می کنیم در حالیکه نقد شونده حتی نمی داند آنچه ما می خواهیم را چگونه می توان ساخت، آیا ما ابزار و امکانات لازم برای تولید محصول صحیح را به صورت کاربردی ارائه کرده ایم که اکنون به نقد آنچه تولید شده می پردازیم؟ 🔸اصلا خروجی چند دهه همکاری حوزه و صدا وسیما در تربیت طلاب سینمایی چیست که حتی مجموعه هایی مانند اوج دست به دامان تنابنده ها برای تولید یک فیلم یا سریال مخاطب محور می شوند؟ 🔹انتهای این حضور روحانیت در صدا و سیما شاید دکتر معینی پور باشد که مدیر شبکه 4 سیما است و در مورد ایشان هم فقط نقد می بینیم آن هم عموما توسط املا ننوشته ها. 🔸الغرض که ما❗️ ممتقدیم❗️ ( کسی که به صورت ممتد نقد می کند) و یا بهتر بگویم زنده به انتقادیم اما عموما راهکاری برای حل مشکلات نداریم و همین خود مهم ترین بحران عصر جمهوری اسلامی است. ‼️رونوشت خدمت نویسنده همین متن که خودش هم بخشی از این جریان زنده به انتقاد است جهت تلنگر‼️ @feckrat @daghdagheha

💠ویروس کرونا بر آگاهی انسان نسبت به «نادانی» خود افزود! 🔸مصاحبۀ نشریۀ فرانسوی‌ لوموند با یورگن هابرماس، مشهورترین فیلسوف زندۀ جهان دربارۀ پیامدهای فکری و اخلاقی شیوع ویروس کرونا 🔸آنچه که هابرماس در این مصاحبه بر آن تاکید می‌ورزد «نادانی» و ضعف دانش انسانی است. #کرونا #پَساکرونا #فلسفه #آینده_پژوهی 🔻🔻🔻🔻 🆔@daghdagheha

#معرفی_کتاب 🔸متن کتاب "عصر حیرت" به قلم مهدی نصیری منتشر شد 🔸ادعای اساسی کتاب عصر حیرت این است که غیبت امام معصوم (ع) به ویژه وقتی که با تمدن فراگیر و مُسَیْطر جدید همراه می‌شود، مانع تحقق دولت و جامعه و تمدن تراز دین است و حتی در صورت استقرار یک حکومت دینی با محوریت ولایت فقیه، امکان تحقق چنان تمدنی در حد مطلوب وجود ندارد و تنها نسبت محدودی از آن مقدور است. 🔸این ادعا به هیچ وجه نافی وظیفه اصلاح‌گری در عصر غیبت و تلاش برای به دست گرفتن قدرت سیاسی در صورت امکان نیست؛ اما مسئله این است که امر اصلاح و تلاش برای تحقق احکام و آرمان‌های دینی در روزگار عدم دسترسی به امام معصوم، به ویژه در شرایط سیطرۀ تمدن ماتریالیستی و اومانیستی مدرن، با موانعی مواجه است که دایرۀ مقدور و ممکن آن را محدود می‌کند و عدم توجه به این محدودیت می‌تواند نتایج زیان‌باری، هم برای دین و هم نظام دینی، داشته باشد. (از مقدمه کتاب) -به نقل از: @asrehairat #معرفی_کتاب #عصر_حیرت #تمدن_نوین 🔻🔻🔻🔻 🆔@daghdagheha

💠به بهانه لایو آقامیری و احلام... ! ✍️احمد اولیایی 🔸اینستاگرام مدت هاست شاهد ارائه های زنده یا همان لایو است. اما اخیرا پدیده گفتگوهای زنده اینستاگرامی سرو صدای اساسی به پا کرده است. لایو تتلو و ندا یاسی، رضا صادقی و کامران و هومن، تتلو و امین فردین، تتلو با حسین تهی و این اخیرا هم لایو حسن آقامیری و احلام.... . 🔸اول از همه بگویم که باید در مورد این پدیده ها حرف زد، چه بخواهیم و چه نخواهیم این افراد هستند، لایو می گذارند و مردم می بینند و حتی رکورد اینستاگرام را هم می شکنند! من نمی خواهم پیرامون این پدیده ها اتخاذ موضوع یا اعلام نظر کنم، بلکه صرفا در صددم پرسشی مطرح کنم که آیا یک نمونه جدید است و قابلیتی برای ما تولید می کند؟! 🔸به نظر می رسد این لایوها حاصل دوران قرنطینه نیست، چراکه هم پیش از کرونا با آن ها روبرو بودیم و هم اگر قرنطینه نبود هم، این گفتگوها عموما حضوری و فیزیکی انجام نمی شد، پس یک روزی شاهد آن می بودیم. بله، قرنطیه نقش تشدید کننده ی کمّی آن ها را بازی کرده است. 🔸آنچه باید در پس این گفتگوها دید، دو ساختارشکنی اساسی ست. البته ساختارشکنی نه لزوما به معنای منفی آن بلکه به معنای تغییر اصول سنتی تر. ساختارشکنی اول، ورود به ادبیات کوچه بازاری، صمیمی، رک و بعضا هنجارشکنانه است. ساختار شکنی دوم، روبروشدن افرادی ظاهرا از دو طیف یا طبقه اجتماعی متفاوت با یکدیگر است. افرادی با روحیه های متفاوت و سلیقه های مختلف با یکدیگر گفتگو می کنند. حتی بعضی از آن ها ممنوع الورود یا متهم هستند و بعضی مذهبی و یا افرادی مقبول در جامعه. برخی صرفا مشهور و رانده شده و برخی هنرمند مردمی. همه این ها در لایوهای اینچنینی در حال گفتگو هستند و احتمالا افزایش هم خواهد داشت. 🔸آیا این گفتگو ها را می توان بر مبنای کنش ارتباطی هابرماس تحلیل کرد؟ گفتگوهایی که در یک حوزه عمومی آزاد، با صداقت و مفاهمه انجام می گیرند. «وضعیت کلامی ایده آل» که طرفین فارغ از ساختارهای «جهان زیست»، فقط گفتگو می کنند و به دور از یک «کنش استراتژیک» که مبتنی بر منافع است، صرفا می گویند و می شنوند و به هم نزدیک می شوند. 🔸آیا این گفتگو ها تداعی کننده تفاوت «نظام فرهنگی» و «سطح فرهنگی اجتماعیِ» مارگارت آرچر است؟ نظام فرهنگی همان نظام منطقی فرهنگیِ باید و نبایدی است که از درستی و غلط بودن بودن حرف می زند و سطح فرهنگی اجتماعی اشاره به آنچه در کف فرهنگ رخ می دهد، دارد. این گفتگوها که در سطح فرهنگی اجتماعیِ انضمامیِ تعاملی شکل می گیرد می خواهد به ما نشان دهد که لزوما سطح علّی فرهنگی اجتماعی که از همین گفتگوها تشکیل شده از نظام فرهنگی هنجاری تبعیت نکند. 🔸من فارغ از محتوا، در مورد قالب این گفتگوها صحبت کردم. قالبی که می تواند گسترش یافته و یک حوزه عمومی منطقی حتی برای جذب و اقناع تولید نماید. آیا این، می تواند منجر به انبساط در فرهنگ شود؟! تمام آنچه ذکر شد، پرسش است نه تجویز... . #آقامیری #اینستاگرام @howzavian 🔻🔻🔻🔻 @daghdagheha

💠علوم انسانی و کرونا 🖋محسن آزموده 🔸از علوم انسانی در مواجهه با کرونا چه کاری ساخته است؟ این پرسش از آن جهت اهمیت می یابد که این علوم چنان که از عنوان شان بر می آید، مستقیما به انسان و دغدغه های او مربوط می شوند و موضوع هر یک از آنها، مسائل مبتلابه زندگی روزمره انسان است. از این رو وقتی معضل و مصیبت جهان گستری چون کرونا پدید می آید که همه ابعاد زندگی انسان روی کره خاکی را دچار چالش می سازد، این معارف و دانش ها نیز نمی توانند و نباید ساکت بمانند و باید تلاش کنند، تا جایی که به حیطه موضوعی خودشان مربوط می شود، نسبت به این تهدید همه گیر واکنش نشان بدهند. 🔸به عبارت روشن تر نه فقط در همه جای جهان از جمله در کشور ما سالانه مبالغ هنگفت و قابل توجهی هزینه صرف آموزش و پرورش دانشجویان و محققان در رشته های علوم انسانی می شود و هر سال هزاران نفر به خیل عظیم فارغ التحصیلان این رشته ها اضافه می شود. ناظر بیرونی یعنی کسی که خودش در یکی از این رشته ها درس نخوانده و یا با آنها آشنایی ندارد، حق دارد دست کم از خودش بپرسد که این رشته ها که مدعی «انسانیات» هستند، در مواقعی اینچنینی که «انسان» و «انسانیت» در معرض خطر جدی قرار گرفته اند، چه کار می کنند؟ 🔸پاسخ تفصیلی به این پرسش قطعا در این مختصر نمی گنجد، ضمن آن که اهالی هر یک از این علوم جداگانه باید توضیح دهند که در قبال مصیبتی چون کرونا، چه کار می توانند بکنند. اما به طور کلی می توان گفت که این علوم بیش و پیش از هر چیز می توانند به آدمیان در مواجهه با کرونا کمک کنند، با تصحیح و تدقیق و تنظیم باورهای آنها و کمک به ایشان در معقول و بجا کردن احساسات و خواسته ها. فلسفه با بسط نگرش انتقادی به ما می آموزد که نجات امری «درونماندگار»(immanent) است و به ما یاد می دهد که هر باوری اطلاعات و داده ای را نپذیریم و آن را در بوته سنجشگری و نقد قرار دهیم، علوم سیاسی ابزاری در نقد قدرت و دولت ها در اختیار ما می گذارد و به یاری حقوق ضمن یادآوری حقوق اساسی انسانها، به ایشان نشان می دهد که چرا و چگونه باید به نقد عملکرد مسئولان و دولتمردان بپردازند، این علوم با استدلال های عقلی و روش های تجربی نشان می دهند که همه انسان ها آزاد و با یکدیگر برابرند، از این رو مثلا در مواجهه با کرونا، هیچ فرد یا گروهی بر دیگران ترجیح ندارد و دولت(state) به عنوان نماینده جامعه موظف است که کارآمد عمل کند و راه این کارآمدی را نیز نشان می دهند. 🔸علوم اجتماعی به ما ثابت می کنند که رستگاری و رفاه و سعادت امری جمعی است و هیچ کس نمی تواند با بستن در خانه اش از مشکل خلاصی یابد، روان شناسی در تنظیم و تصحیح احساسات و عواطف و خواسته ها به انسان کمک می کنند، به او یاری می رسانند که بهتر و بیشتر خودش را بشناسد و در رویارویی با معضلی مثل کرونا، بهتر و قوی تر عمل کند. تاریخ با روایت تجربیات پیشین جوامع در مواجهه با بیماری های واگیردار و بلایای جمعی، ظرفیت ها و محدودیت های اجتماعات بشری را به او خاطر نشان می سازد. به همین سیاق سایر علوم انسانی از ادبیات و اقتصاد گرفته تا مدیریت و انسان شناسی، هر یک به تناسب موضوع و روش خود، به درد مواجهه بهتر و قوی تر با کرونا می خورند. 🔸بنابراین بر خلاف نگاه نخست چنین نیست که علوم انسانی معارفی انتزاعی و به درد نخور هستند که برای سرگرم کردن انسان در زمان عافیت پدید آمده باشند. اما مهم تر این که دانش آموختگان و پژوهشگران این علوم در چنین زمانه ای ساکت نباشند، آستین بالا بزنند، دست به قلم ببرند و بکوشند با روشنگری به دیگران کمک کنند، با نقد عملکرد دولت، مسئولین و جامعه و دست کم اطرافیان خود، با تعقل و استدلال ورزی. آنها می توانند متناسب با آموخته ها و مهارت هایشان به سایرین کمک کنند که بهتر و قوی تر با کرونا مواجه شوند و به جای ناامیدی و دست به دست کردن اطلاعات غلط و نگران کننده، با عقلانیت و ذهنی روشن و دقیق در برابر آن بایستند. #کرونا #پَساکرونا #علوم_انسانی 🔻🔻🔻🔻 🆔 @daghdagheha

💠جامعۀ دینی باید به یافته‌های علم احترام بگذارد ◀️دکتر مهدی گلشنی در گفت‌ و گو با مباحثات: 🔸 مقدمه:حواشی پیش آمده در خصوص عمل به دستورات پزشکی توسط برخی از اساتید حوزه و حامیان طب سنتی این سوال جدی را مطرح کرده‌است که آیا اساسا بین آموزه‌های دینی و علمی تقابل و تضادی وجود دارد؟ در این بین نقش حاکمیت و نظام چگونه می‌تواند باشد؟ دکتر مهدی گلشنی در گفت‌وگوی اختصاصی با مباحثات به این سوالات پاسخ داده‌است. وی فیزیک‌دان و نظریه‌پرداز ایرانی، پژوهشگر فلسفه علم،استاد بازنشسته دانشگاه صنعتی شریف، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، و عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران است. 🔹 بنده کار علمی را بخشی از دین می‌دانم، اما با ابزار خودش. نماز و روزه به روش خاص خود هستند. کار علمی هم با کاوش علمی و تجربه و نظریه‎پردازی وغیره همراه است. اما همان‌طور که وقتی شما در خیابان می‌روید، مجاز هستید که بین خطوط حرکت کنید و نباید تخلف کنید، و باید یک‌سری قواعد را رعایت کنید. در مورد علم هم گروهی از اصول حاکم است و این اصول از خود علم گرفته نشده‌اند. مثلا، اینکه ما می‌توانیم جهان را بفهمیم، یا می‌توانیم جهان را به زبان ریاضی توضیح دهیم. اینها را نمی‌توانیم با تجربه ثابت کنیم. دین هم گروهی از اصول را مطرح کرده است که در علم تاثیر دارد. یکی از آنها همین است که ما می‌توانیم جهان را بفهمیم. اتفاقا سخن انیشتین این بود: اینکه ما می‌توانیم جهان را بفهمیم، از دین گرفته شده است.دین با ابزارهای خودش علم را در بر دارد و باید مراعات یافته‌های علم را کرد. جامعۀ دینی هم باید به یافته‌های علم احترام بگذارد. 🔹 منطق این است که اسلام به ما دائرة المعارف پزشکی تحویل نداده است. کار اسلام هدایت است. اتفاقا از ما خواسته است که خودمان برویم و کشف کنیم که چه کارهایی را به چه طریقی می‌توان انجام داد. یک مرد عربی در حضور پیامبر(ص) شتر خود را رها کرد و گفت: «توکلت علی ﷲ» پیامبر اکرم(ص) به او فرمود: «اعقل و توکَل»، یعنی شتر را پایبند بزن و توکل بر خدا کن. پس توکل، دعا به درگاه الهی و غیره باید باشد، اما سایر ابزارها همچون عقلانیت و محکم‌کاری و تدبیر نیز باید وجود داشته باشد. بنابراین، وظیفه یک مسلمان این است که برای بیماری همراه با دعا به پزشک هم رجوع کند. در دورۀ تمدن اسلامی دقیقا این برداشت وجود داشت. پس دستور و کار علمی سر جای خودش است و باید دستوراتش را عمل کرد، ولی ضمنا دعا هم باید کرد، چون هر دو موثر است. 🔹 یکی از کارهای خیلی خوبی که در بحث کرونا اتفاق افتاد، هشدارهای سریع وزارت بهداشت بود. متاسفانه بعضی از دولت‌مردان خیلی به آنها توجه نکردند. دستورات وزارت بهداشت خیلی عاقلانه بود. اگر همان اول اقدام می‌شد، و در همان ده پانزده روز اول کشور به کلی قرنطینه شده بود و جلوی مسافرت‌ها را می‌گرفتند، الان مشکلات ما خیلی کم‌تر بود. به نظر من جهالت، غرور در بعضی از حاکمان و عدم توجه به نصایح نخبگان باعث شد که ما این موضوع را خیلی جدی نگیریم. بنابراین، بسیاری از امکانات از دست ما خارج شد. اما با این وجود، هیچ‌گاه دیر نیست. 🔹 ما با حادثه‌ای مواجه شدیم که در دهه‌های گذشته بسیار کم‌سابقه بوده است. این حادثه تمام جهان را فراگرفته و مصیبت‌های زیادی به بار آورده است. به نظر من مهم‌ترین کاری که می‌توان انجام داد، این است که در جهت خوداتکایی کشور درس بگیریم، و برای حوادثی این‌چنین آمادگی خود را زیاد کنیم. برخی از کشورها یاد گرفته‌اند که این کار را انجام دهند. باید در جهت استفادۀ از دین و عقل و علم نیز هشیارانه عمل کنیم. به نظر من اگر جامعۀ ما آگاه شود که جای هر چیزی کجا است، آن وقت خسارات ما در این گروه از حوادث بسیار کمتر خواهد بود.به طور خلاصه، بنده در دراز مدت این شری را که اتفاق افتاد، وسیله خیر کثیر برای آینده می‌بینم. امیدوارم که عاجلاً از آن استفاده عقلانی شود. 🔹متن کامل گفت‌وگو: http://mobahesat.ir/22801 🔻🔻🔻🔻 @daghdagheha